Life for Life
"Το θαύμα δεν είναι πουθενά
παρά κυκλοφορεί μέσα
στις φλέβες του ανθρώπου!!!"


"Στης σκέψης τα γυρίσματα μ’ έκανε να σταθώ
ιδέα περιπλάνησης σε όμορφο βουνό.
Έτσι μια μέρα το ’φερε κι εμέ να γυροφέρει
τ’ άτι το γοργοκίνητο στου Γοργογυριού τα μέρη !!!"


ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΜΑΣ
Εμείς στο χωριό μας έχουμε ακόμα αυλές. Εκεί μαζευόμαστε, αμπελοφιλοσοφούμε,
καλαμπουρίζουμε, ψιλοτσακωνόμαστε μέχρι τις... πρώτες πρωινές ώρες! Κοπιάστε ν' αράξουμε!!!
-Aναζητείστε το"Ποίημα για το Γοργογύρι " στο τέλος της σελίδας.

23.12.17

ΛΟΥΚΡΗΤΙΟΣ ΄΄ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ. Titus Lucretius Carus (98-94 π.Χ. - 55-53 π.Χ.) Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

«Σου δίνει τέρψη το να κάθεσαι να παρακολουθείς από τη στεριά τις σκληρές δοκιμασίες του άλλου που παραδέρνει μες στην απέραντη θάλασσα, την ώρα που οι άνεμοι σηκώνουν τα κύματα και την κάνουν να λυσσομανά. Όχι βέβαια γιατί ηδονίζεσαι με τα ξένα βάσανα, μα γιατί είναι γλυκό να βλέπεις από τι κακά έχεις γλιτώσει εσύ ο ίδιος. Όπως κι είναι ευχάριστο να βλέπεις τις σκληρές μάχες να μαίνονται πέρα στους κάμπους, χωρίς να σε αγγίζει ο κίνδυνος.

Τίποτε όμως δεν είναι πιο γλυκό από το να είσαι θρονιασμένος στα ύψη τα οχυρωμένα από τις γνώσεις και τη διδασκαλία των σοφών, κι από τις γαλήνιες αυτές κατοικίες σκύβοντας να ρίχνεις το βλέμμα στους άλλους και να τους βλέπεις να τρέχουν πέρα δώθε, ψάχνοντας στα τυφλά το δρόμο της ζωής, να συναγωνίζονται σε εξυπνάδα, να μαλώνουν για την ευγενή τους καταγωγή, να μοχθούν μέρα και νύχτα και να τσακίζονται να σκαρφαλώσουν στην κορυφή του πλούτου ή να κατακτήσουν την εξουσία.


Ω, κακόμοιρα ανθρώπινα μυαλά και τυφλωμένες καρδιές! Σε τι σκοτάδια, σε τι κινδύνους κυλάει ο λίγος χρόνος της ζωής σας! Δεν ακούτε λοιπόν την κραυγή της φύσης που διαλαλεί την επιθυμία της, από το κορμί να φύγει κάθε πόνος και το πνεύμα να νιώσει ευδαιμονία ελεύθερη από έγνοιες και αγωνίες;

Το βλέπουμε πως δε χρειάζεται το κορμί πολλά πράγματα. Κάθε τι που διώχνει τον πόνο, μπορεί και πολλές απολαύσεις να προσφέρει. Η ίδια η φύση τότε δεν ζητά μεγαλύτερη ευχαρίστηση. Αν το σπίτι δεν έχει χρυσά αγάλματα εφήβων να κρατούν στο δεξί το χέρι αναμμένες δάδες και να φωτίζουν τα νυχτερινά φαγοπότια, αν το σπίτι δεν αστραποβολεί από ασήμια και χρυσάφια, αν δεν αντιλαλούν κιθάρες μες στα στολισμένα σαλόνια, εμάς μας είναι αρκετό να ξαπλώνουμε στο τρυφερό χορτάρι, φίλοι με φίλους στην ακροποταμιά, κάτω από τα σκιερά κλαδιά ενός μεγάλου δέντρου μας είναι αρκετό να μπορούμε να διασκεδάζουμε με λίγα έξοδα, ιδίως αν μας χαμογελά ο καιρός, κι η εποχή ραίνει το καταπράσινο χορτάρι με λουλούδια. Ο καυτός πυρετός δεν αφήνει γρηγορότερα το κορμί που ξαπλώνει πάνω σε κεντητά στρώματα και σε άλικες πορφύρες, απ' ότι το κορμί που 'ναι ξαπλωμένο σ' ένα φτωχικό στρωσίδι.

Κι αφού τα πλούτη κι η ευγενική καταγωγή κι η δόξα του θρόνου δεν ωφελούν σε τίποτα το κορμί, θα πρέπει να σκεφτούμε πως ούτε και το πνεύμα ωφελούν. Μήπως τάχα, την ώρα που βλέπεις τις λεγεώνες σου να κάνουν πολεμικές ασκήσεις στο πεδίο του Άρεως και να προελαύνουν ορμητικά, και μήπως, την ώρα που παρακολουθείς τα γυμνάσια του στόλου σου στην ανοιχτή θάλασσα, θα τρομάξουν οι δεισιδαιμονίες σου και θα πάρουν δρόμο και θα φύγει απ' την ψυχή σου ο φόβος του θανάτου, αφήνοντας την λεύτερη, απαλλαγμένη από το άγχος;»
* Λουκρήτιος, Περί της φύσεως των πραγμάτων II, 1-59

Λέω πρώτον πως ο νους –που συχνά τον λέμε «λογικό»- όπου έχει την έδρα της η φρόνηση και η διακυβέρνηση της ζωής, είναι μέρος του ανθρώπινου σώματος, όχι λιγότερο απ’ ό,τι το χέρι και το πόδι καθώς και τα μάτια, που είναι μέρη ολάκερου του έμβιου όντος.

Ο νους και η ψυχή, λοιπόν, κρατιούνται σφιχτοδεμένα μεταξύ τους κι αποτελούν μια ενιαία φύση΄ όμως αυτό που ονομάζουμε «νου» και «λογικό» κυριαρχεί σ’ ολόκληρο το σώμα κι η έδρα του βρίσκεται στη μέση του στήθους. Από εδώ ξεπηδά ο φόβος κι ο τρόμος· κι η χαρά αυτό το μέρος χαϊδεύει. Εδώ λοιπόν βρίσκεται το πνεύμα και η σκέψη. Η υπόλοιπη ψυχή είναι μοιρασμένη σ’ ολόκληρο το κορμί και κινείται όπως της υπαγορεύει ο νους. Κι από μόνος του ο νους σκέφτεται για τον εαυτό του και χαίρεται για τον εαυτό του, όταν τίποτα δεν ταράσσει το σώμα ή την ψυχή. Και ακριβώς όπως δεν βασανίζεται ολόκληρο το κορμί μας όταν κεντρίζει ο πόνος το μάτι ή το κεφάλι μας, έτσι και ο νους μπορεί να υποφέρει ή να λάμπει από χαρά τη στιγμή που την υπόλοιπη ψυχή δεν την ταράσσει τίποτα το καινούριο. Όταν όμως ο νους ταράσσεται από δυνατό φόβο, βλέπουμε να τον συμμερίζεται ολόκληρη η ψυχή στα μέλη του σώματος, ν’ απλώνεται ιδρώτας και χλομάδα παντού κι η γλώσσα να τραυλίζει, η φωνή να σβήνει, τα μάτια να θαμπώνουν, τ’ αυτιά να βουίζουν, τα μέλη να παραλύουν, και βλέπουμε ανθρώπους να καταρρέουν από τον τρόμο του νου. Από αυτό εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι η ψυχή είναι δεμένη με το νου΄ κι όταν δεχτεί από το νου ένα χτύπημα δυνατό, σπρώχνει κι αυτή με τη σειρά της και χτυπά το σώμα.

Ο ίδιος συλλογισμός μας δείχνει πως η φύση του νου και της ψυχής είναι σωματική. Τη βλέπουμε να δίνει ώθηση στα μέλη, να βγάζει το σώμα από τον ύπνο και ν’ αλλάζει την όψη μας, και να διευθύνει και να στρέφει ολόκληρο τον άνθρωπο – και το βλέπουμε πως τίποτα απ’ αυτά δεν μπορεί να γίνει χωρίς επαφή· και χωρίς υλικό σώμα δεν υπάρχει επαφή. Δεν πρέπει να τ’ ομολογήσουμε, λοιπόν, πως η σύσταση του νου και της ψυχής είναι σωματική;

Εξάλλου, το νιώθουμε πως ο νους γεννιέται, αναπτύσσεται και γερνάει μαζί με το σώμα. Όπως τα νήπια παραπατάνε με το αδύναμο και τρυφερό τους σώμα, έτσι κι η σκέψη τους είναι ασθενική· μετά, σαν δυναμώσει το κορμί τους ωριμάζοντας, μεγαλώνει κι η δύναμη του νου. Κι αργότερα, που το σώμα χτυπιέται από τη δύναμη του χρόνου και χαλαρώνουν οι δυνάμεις και παραλύουν τα μέλη, παραπατάει και το λογικό, παραληρεί η γλώσσα, παραπαίει το πνεύμα, όλα είναι λειψά και χάνονται στη στιγμή. Συνεπώς διαλύεται η φύση της ψυχής σαν καπνός στα ψηλά ρεύματα του ανέμου΄ αφού τη βλέπουμε να γεννιέται δεμένη με το σώμα, να μεγαλώνει μαζί του και, όπως έδειξα, να εξαντλείται μαζί του τσακισμένη από τα χρόνια.

Χώρια που, αν η φύση της ψυχής είναι αθάνατη και μπορεί να αισθάνεται απ’ τη στιγμή που θα χωριστεί από το σώμα μας, θα πρέπει τότε να την φανταστούμε προικισμένη με πέντε αισθήσεις. Με κανέναν άλλο τρόπο δεν μπορούμε να φανταστούμε ψυχές να περιφέρονται κάτω στον Αχέροντα. Γι’ αυτό και οι ζωγράφοι κι οι παλιοί συγγραφείς μας τις παρουσίασαν έτσι τις ψυχές, εξοπλισμένες με αισθήσεις. Όμως ψυχή χωρισμένη από το σώμα, ούτε μάτια μπορεί να έχει ούτε μύτη ούτε και χέρι, μήτε γλώσσα μήτε αυτιά. Δεν μπορούν λοιπόν από μόνες τους οι ψυχές να έχουν αίσθηση ούτε να υπάρχουν.


* Λουκρήτιος, Περί της φύσεως των πραγμάτων III 94-97, 136-167,445-458,624-633 -Επίκουρος, Κείμενα ~ Πηγές της Επικούρειας Φιλοσοφίας και Τέχνης του Ζην, Επιμέλεια:Γ. Αβραμίδης, Θύραθεν Εκδόσεις. 
Από το ιστολόγιο Περιβάλλον και Υγεία


Από το ιστολόγιο Ecrasez l' Infame

Mάγια Αγγέλου ΄΄Μόνος΄΄. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.


Λοιπόν ήμουν ξαπλωμένη και σκεφτόμουν χθες βράδυ,
Πως να βρω ένα σπίτι για την ψυχή μου
Όπου το νερό δεν διψά,
και μια φέτα ψωμί δεν είναι πέτρα
Λοιπόν, μόνο ένα πράγμα μου ήρθε στο μυαλό,
και δεν νομίζω να κάνω λάθος: 

Μόνος, ολομόναχος,
Κανένας δεν μπορεί να τα καταφέρει εκεί έξω μόνος
Κανένας δεν μπορεί να τα καταφέρει εκεί έξω μόνος

Λοιπόν, υπάρχουν κάποιοι εκατομμυριούχοι
Με λεφτά που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν,
Οι γυναίκες τους τρέχουν γύρω σαν φαντάσματα,
Και τα παιδιά τους, τραγουδούν τραγούδια λύπης
Έχουν ακριβούς γιατρούς
Για να γιατρέψουν τις πέτρινες καρδιές τους, 
Αλλά κανένας, κανένας, δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνος

Μόνος, ολομόναχος,
Κανένας δεν μπορεί να τα καταφέρει εκεί έξω μόνος
Κανένας δεν μπορεί να τα καταφέρει εκεί έξω μόνος

Τώρα αν ακούσεις προσεκτικά, θα σου πω τι ξέρω, 
Σύννεφα θύελλας μαζεύονται, ο αέρας θ' αρχίζει να φυσά.
Η ράτσα του ανθρώπου υποφέρει, και μπορώ να ακούσω τον στεναγμό
Αλλά κανένας, κανένας, δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνος
Μόνος, ολομόναχος,
Κανένας δεν μπορεί να τα καταφέρει εκεί έξω μόνος
Κανένας δεν μπορεί να τα καταφέρει εκεί έξω μόνος
Πηγή: monopoihmata.blogspot.gr

Τα Χρυσά Έπη των Πυθαγορείων Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Είναι άγνωστο ποίος έγραψε τα Χρυσά Έπη. Σίγουρα είναι Πυθαγόρεια, αλλά δεν μπορούμε να δεχθούμε πως τα έγραψε ο ίδιος ο Πυθαγόρας, καθότι γνωρίζομε πως δεν άφησε κανένα γραπτό κείμενο. Απλά εντάσσονται στην παράδοση των Πυθαγορείων.
Αυτή τη θέση έχει κρατήσει ο Ιάμβλιχος, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ο Ιεροκλής, ο Πρόκλος και ο Σιμπλίκιος.
Σύμφωνα με τον σχολιασμό του Ιεροκλέους, τα εν λόγω Έπη λέγονται "Χρυσά" για να επισημανθεί ότι “περιέχουν την τελειότατη στοιχείωση της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων". Ο χρυσός, σύμφωνα πάντα με τον Ιεροκλή, είναι μέταλλο καθαρότατο, και ανώτερο από τα υπόλοιπα, διότι δεν οξειδώνεται, ενώ τα υπόλοιπα αλλοιώνονται, καθώς προσμειγνύονται με ξένα και γήινα συστατικά.

Το ποίημα αποτελείται από 71 στίχους και μπορεί να χωριστεί σε δύο ενότητες. Η πρώτη, 1 στίχος ως 49α στίχος, περιέχει απλές γνώμες και έχει χαρακτήρα προστακτικό. Η δεύτερη, 49β στίχος ως 71στίχος, περιέχει υποσχέσεις και υποδεικνύει τους έσχατους σκοπούς. Συνεπώς, σύμφωνα με τη δομή του ποιήματος, μπορούμε να πούμε ότι μας λέει πως, αν κάνουμε αυτό που μας προτρέπει στο πρώτο μέρος, τότε θα έχουμε τα πλεονεκτήματα που μας υπόσχεται στο δεύτερο.
Το βασικό θέμα των Χρυσών Εττών, είναι η βαθιά γνώση. Στην πρώτη ενότητα τίθεται σε επίπεδο ηθικό, ενώ στη δεύτερη σε επίπεδο μεταφυσικό. Όταν κάποιος κατορθώσει να αποκτήσει τη βαθιά γνώση, η ηθική και η μεταφυσική συνάπτονται μαζί και γίνονται ένα. Αυτός είναι ο καρπός της φιλοσοφίας. Κατά τη φάση αυτή, σύμφωνα με τους δύο τελευταίους στίχους, στίχος 70 και 71, των Χρυσών Επών, ο άνθρωπος, αφού εγκαταλείψει το σώμα του, μετέρχεται στον ελεύθερο αιθέρα, γίνεται αθάνατος, Θεός άμβροτος και δεν είναι πια θνητός.

01-04
Να τιμάς πρώτα τους αθάνατους θεούς - όπως διατάζει ο νόμος - και να σέβεσαι
τον όρκο σου. Ύστερα να τιμάς τους φωτεινούς ήρωες
και τους δαίμονες της γης, πράττοντας με νομιμοφροσύνη.
Και τους γονείς σου να τιμάς επίσης και τους συγγενείς σου.
05-09
Μεταξύ των άλλων, να κάνεις φίλο εκείνον που υπερέχει στην αρετή και είναι άριστος.
Υπάκουε, μάλιστα, στα μετρημένα λόγια του και στις ωφέλιμες πράξεις του,
και να μην εχθρεύεσαι τον φίλο σου εξαιτίας κάποιου μικρού σφάλματος
όσο μπορείς. Διότι η δύναμη δεν απέχει από την ανάγκη. Γνώριζε, λοιπόν, τα πιο
πάνω και εθίσου στο να ελέγχεις τα επόμενα:
 
10-14
Πρώτιστα το στομάχι, τον ύπνο, τις ακολασίες
και την οργή. Ποτέ να μην κάνεις αισχρή πράξη, ούτε με κάποιον άλλο
ούτε μοναχός σου προπαντός, να σέβεσαι τον εαυτό σου,
Ακόμη, να ασκείς τη δικαιοσύνη με λόγια και με έργα, και συνήθισε πάντοτε να
έχεις μαζί σου τον Λόγο.
 
15-19

Να γνωρίζεις ότι πρόκειται όλοι να πεθάνουν και ότι τα χρήματα που κάποτε
κερδίζονται, κάποτε χάνονται.
Οτιδήποτε όμως παθαίνουν οι θνητοί, εξαιτίας των Θεών, πρέπει να το
υποφέρεις όποια και αν είναι η μοίρα σου, να την αντέχεις και να μην αγανακτείς.
Και πρέπει να θεραπεύεις όσα μπορείς, λέγοντας πως,
20-24

η Μοίρα δεν δίνει στους αγαθούς πολλούς από τους πόνους.
Πολλά θα ακούσεις να λένε οι άνθρωποι: άλλα καλά, άλλα κακά
ούτε να εκπλήσσεσαι από αυτά, αλλά ούτε αλόγιστα να τα απορρίπτεις. Εάν δεν
λέγεται κάποιο ψεύδος, να ακούς με ηρεμία. Όσα μάλιστα θα σου πω, να τα
ακολουθείς απαρεγκλίτως:
25-29

Κανένας δεν πρέπει να σε πείσει - ούτε με λόγια ούτε με
Έργα - να πράξεις κάτι που δεν θα σε ωφελήσει.
Να σκέφτεσαι μάλιστα πριν να πράξεις, για να μην φανείς άφρων και γελοίος·
διότι είναι γνώρισμα του άφρονα το να λέει και να πράττει ανόητα πράγματα.
Και πρέπει να πράττεις μονάχα αυτά για τα οποία δεν θα μετανοήσεις εκ των υστέρων.
30-34
Μην κάνεις τίποτε το οποίο δεν γνωρίζεις, αλλά διδάξου όσα χρειάζεσαι μονάχα
έτσι θα περάσεις τη ζωή σου ευχάριστα.
Δεν πρέπει να παραμελείς τη σωματική σου υγεία και πρέπει να πίνεις, να
τρέφεσαι και να γυμνάζεται με μέτρο.
Λέγοντας μέτρο, εννοώ αυτό που δεν σε καταπονεί.
 
35-39

Εθίσου να έχεις καθαρή και άφθαρτη ζωή και απόφυγε να πράξεις όσα
προκαλούν φθόνο. Μην κάνεις άσκοπες δαπάνες, σαν κάποιος που αγνοεί
το καλό, αλλά ούτε να είσαι φιλάργυρος· το μέτρο είναι άριστο σε όλα.
Να πράττεις αυτό που δεν Θα σε βλάψει, και να σκέφτεσαι προτού να πράξεις.
40-44

Ποτέ μην αφήσεις τον ύπνο να βαρύνει τα μάτια σου, προτού σταθμίσεις
οτιδήποτε έπραξες εκείνη την ημέρα:
“Τι έχω παραβεί; Τι έπραξα; Τι δεν έκανα από αυτά που έπρεπε να κάνω;”
Ξεκινώντας από την αρχή, εξέτασέ τα όλα μέχρι τέλους και μετά
επίπληξε τον εαυτό σου για όσα κακά έπραξες και ευχαριστήσου με τα καλά.
45-49

Αυτά να προσπαθείς, αυτά να σκέφτεσαι, αυτά πρέπει να επιθυμείς με πάθος,
διότι αυτά θα σου δείξουν τα αχνάρια της θείας αρετής,
σίγουρα, μα τον παραδώσαντα στην ψυχή μας την τετρακτύν,
την πηγή της αιώνιας φύσης. Και τώρα επί το έργο,
50-54

αφού πρώτα προσευχηθείς εις τους θεούς για να το εκπληρώσουν.
Όταν γίνεις κύριος αυτών, θα γνωρίσεις τη σύσταση των αθάνατων Θεών και των
θνητών ανθρώπων, τον τρόπο με τον οποίο το κάθε πράγμα διεισδύει παντού
και το πώς παραμένει ένα και θα γνωρίσεις - όπως είναι δίκαιο - ότι η φύση είναι
παντού όμοια, ούτως ώστε να μην προσδοκείς ποτέ το απροσδόκητο, ούτε κάτι
να σου ξεφεύγει·
55-59

και θα γνωρίσεις πως οι ίδιοι οι άνθρωποι επέλεξαν τις συμφορές τους.
Αυτοί που δεν βλέπουν τα αγαθά - παρά το ότι είναι κοντά - δεν μπορούν ούτε να
τα ακούσουν. Λίγοι είναι όσοι γνωρίζουν τη λύτρωση από τα κακά και τέτοια είναι
η τύχη που βλάπτει τα φρένα των πολλών: μοιάζουν με κυλίνδρους, που
άγονται και φέρονται από τη μια στην άλλη, υπομένοντας άπειρες συμφορές,
60-64

διότι η Έριδα, μια ολέθρια σύμφυτη συνέπεια [της δικής τους στάσης], τους
έβλαψε εξαπίνης. Αυτήν δεν πρέπει να την προάγουν, αλλά σκόπιμα να την αποφεύγουν.
Δία, πατέρα, σίγουρα θα μας απάλλασσες όλους από πολλά κακά,
εάν έδειχνες σε όλους τι μορφής δαίμονα έχουμε μέσα μας.
Έχε όμως θάρρος· διότι οι θνητοί είναι θείο γένος και σε αυτούς η φύση προσφέρεται και
δείχνει όλα τα ιερά.
65-69

Εάν εσύ έχεις οποιανδήποτε συμμετοχή σε αυτό και γίνεις κυρίαρχος των όσων
σε προτρέπω - αφού εξαγνίσεις τη ψυχή σου - θα απαλλαγείς από αυτούς τους πόνους.
Κρατήσου μακριά από τις τροφές, όπως έχουμε πει στους Καθαρμούς και στην
Λύση της Ψυχής, κρίνοντας και εξετάζοντας τα πάντα.
Θέσε ως ηνίοχο, πάνω από όλα, την άριστη γνώμη.
70-71

Όταν, λοιπόν, εγκαταλείψεις το σώμα και μετέλθεις στον ελεύθερο Αιθέρα,
θα γίνεις αθάνατος - θεός άμβροτος - και όχι πια θνητός.

Μετάφραση: Αλέξιος Α. Πέτρου
Εκδόσεις: ΖΗΤΡΟΣ

Η περίπτωση του κορυφαίου μας γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά είναι μοναδική και άκρως διδακτική.


Η περίπτωση του κορυφαίου μας γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά είναι μοναδική και άκρως διδακτική. Έχει ήδη φτιάξει το αριστούργημα του την "Κοιμωμένη" του στο Α’ Νεκροταφείο, μόλις στα 24 του, όταν εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια της ψυχικής του ασθένειας πιθανώς κάποια ερωτική απογοήτευση σε συνδυασμό με κληρονομική προδιάθεση. 

Η αυταρχική μάνα του θεωρεί ότι αυτή που τον τρελαίνει είναι η γλυπτική, ενώ συμβαίνει ακριβώς το ανάποδο. Μόνο η γλυπτική θα μπορούσε να τον γλιτώσει, όπως φάνηκε αργότερα. Του απαγορεύει αυστηρά να ασκεί την τέχνη του. Τον πάνε στο εξωτερικό, αλλά δε βλέπει βελτίωση. Δέκα χρόνια βολοδέρνει στην Τήνο, αποπειράται να αυτοκτονήσει κι έπειτα τον κλείνουν για 16 χρόνια στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας. Εκεί, χωρίς φάρμακα, μέσα στη βρόμα, δεμένος με αλυσίδες, αποτρελαίνεται. Η προσωπικότητα του μεγάλου καλλιτέχνη αποδομείται εντελώς. 
Όταν πεθαίνει ο πατέρας του, η μάνα του τον ξαναπαίρνει στην Τήνο, ενώ είναι πια 51 ετών. Η γριά συνεχίζει να του απαγορεύει κάθε επαφή με το μάρμαρο και τη γλυπτική. Έχει πετάξει ανάκατα τα έργα του στο υπόγειο που το έχει κλειδωμένο. Μερικές φορές τον πιάνει να φτιάχνει κάποια προπλάσματα κρυφά και του τα σπάει. Ο μπάρμπα-Γιάννης είναι ο τρελός του χωριού. Γίνεται νεροκουβαλητής, οι χωριανοί του δίνουν τις κατσίκες τους να τις βοσκήσει, τα παιδιά τον κοροϊδεύουν κι αυτός τριγυρίζει κουρελής, μαζεύοντας από χάμω τις γόπες για να καπνίσει. Το βράδυ γυρίζει στο σπίτι του και κάθεται αμίλητος σε μια γωνιά, για να μην τον μαλώσει η γριά μάνα του. Η Αθήνα τον έχει ξεχάσει, το έργο του έχει τελειώσει πρόωρα. 
Και γίνεται το θαύμα! Το 1916, η μάνα του πεθαίνει. Και τότε ο 65χρονος Γιαννούλης κάνει το απίστευτο. Δε χύνει σταγόνα δάκρυ, δεν ακολουθεί την κηδεία της, αλλά ανοίγει το υπόγειο και αρχίζει αμέσως να δουλεύει. Οι χωριανοί το θεωρούν ως την αναμενόμενη αντίδραση ενός τρελού, αλλά δεν είναι έτσι. Η καταπιεσμένη τέχνη του εκρήγνυται. 
Μέσα σε λίγους μήνες έχει θεραπευτεί εντελώς. Η σμίλη του αρχίζει να βγάζει και πάλι αριστουργήματα, και μάλιστα με μια εντελώς νέα τεχνοτροπία. Το φαινόμενο μοναδικό. 40 χρόνια δε δούλεψε την τέχνη του, δεν ενημερώθηκε για τις εξελίξεις και ξαφνικά αναδύθηκε ένας ολοκαίνουριος καλλιτέχνης, σαν να φοιτούσε σε ένα δικό του εσωτερικό σχολείο. Από τα 65 του χρόνια ως τα 84 - που πέθανε σαν σήμερα το 1938- έφτιαξε μια ολόκληρη σειρά από αριστουργήματα. Η Αναπαυμένη, η Μήδεια, ο Οιδίπους κλπ. Πεθαίνοντας, συγκέντρωσε την αγάπη και τον σεβασμό ολόκληρης της Ελλάδας. Κι όλοι αναρωτιόντουσαν πόσα θα είχε κερδίσει η Ελληνική Τέχνη αν ο γλύπτης δεν είχε χάσει αυτά τα 40 πιο παραγωγικά χρόνια της ζωής του. 
Ηθικό δίδαγμα: Αποβάλετε τους τοξικούς ανθρώπους από την ζωή σας και θα ξαναγεννηθείτε! 
Δημήτρης Τριάντος

Βασίλης Ντζιαχρήστος: Ο ελληνας που κέρδισε το "γερμανικό Νόμπελ"

Στα 44 του χρόνια, ο Λαρισαίος Βασίλης Nτζιαχρήστος, καθηγητής στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, βραβεύτηκε με το Leibniz Prize του 2013, το «γερμανικό Νομπέλ», για την πρωτοποριακή μέθοδο απεικόνισης των καρκινικών κυττάρων που αναπτύχθηκε στο εργαστήριό του. Aν και το επίτευγμα αυτό τον τοποθετεί στην αφρόκρεμα της διεθνούς επιστήμης, μια άλλη πρωτοβουλία του, για τη διασύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την αγορά με σκοπό την οικονομική ανάπτυξη, καθιστά το λόγο του εξαιρετικά επίκαιρο. Το νέο «κλειδί» είναι ο όρος Uni-preneur, από τις αγγλικές λέξεις «University» και «Εntrepreneur», που καθιερώθηκε με πρότασή του από τον οργανισμό DAAD, τον μεγαλύτερο γερμανικό φορέα προαγωγής της διεθνούς ακαδημαϊκής συνεργασίας, και αναπτύσσεται με τη συνεργασία του Technische Universität München και εξωστρεφών ελληνικών πανεπιστημίων - του ΑΠΘ και του Π. Κρήτης. «Το Uni-preneur περιγράφει τη στροφή του πανεπιστημίου στην εκμετάλλευση της γνώσης που παράγει - και αυτό ίσως είναι η σημαντικότερη ευκαιρία ανάπτυξης που έχει η χώρα», λέει ο ίδιος. «Ουσιαστικά, είναι η αρχή ενός διαλόγου για τη δημιουργία κανόνων και κινήτρων που θα επιτρέψουν στο ελληνικό πανεπιστήμιο να μην είναι παθητικός θεατής στα οικονομικά προβλήματα της χώρας, αλλά απεναντίας να γίνει ο βασικός της επιθετικός παίκτης... ο γκολτζής!» Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη συνέντευξή του σε ελληνικό περιοδικό.

Πώς βλέπετε την επιχειρούμενη στροφή της Ελλάδας στην καινοτομία;
Συνεχώς ακούγεται η λέξη «ανάπτυξη», αλλά τέσσερα χρόνια μετά την απαρχή των οικονομικών δεινών δεν υπάρχει ουσιαστικός δημόσιος διάλογος για τους μηχανισμούς με τους οποίους αυτή θα δημιουργηθεί. Ολο λέμε παθητικά «θα έρθει ανάπτυξη». Αντιθέτως, η επιχειρηματικότητα σχετίζεται με την αναγνώριση καινοτόμων ιδεών και στη συνέχεια με ενεργά βήματα συγκέντρωσης πόρων, πρόσληψης και οργάνωσης μιας ομάδας ικανών συνεργατών και με τη δημιουργία των απαραίτητων δομών και δραστηριοτήτων ώστε να μετατραπεί η ιδέα σε επιτυχημένο προϊόν. Πού παράγονται όμως οι καινοτόμοι ιδέες; Στο πανεπιστήμιο.
...όπου η επιχειρηματικότητα πρέπει να πάψει να είναι ταμπού.
Ακριβώς. Ηγετικές μορφές του ακαδημαϊκού χώρου της Ελλάδας περιγράφουν το πανεπιστήμιο ως ένα χώρο με πρωταρχικό ρόλο την εκπαίδευση των φοιτητών. Φυσικά είναι αυτός, αλλά είναι και η παραγωγή και η μετάδοση νέας γνώσης. Στα καλά πανεπιστήμια του κόσμου σημαντικότερο κριτήριο πρόσληψης είναι η ερευνητική ικανότητα, όχι η διδακτική. Φυσικά, ένα πανεπιστήμιο θέλει να επενδύει σε καλούς δασκάλους, αλλά πολύ περισσότερο σε καλούς ερευνητές.
Ποιο είναι το ζητούμενο της ερευνητικής ικανότητας;
Η εφεύρεση, που ήταν έως πρότινος απούσα από τα σύγχρονα ελληνικά πράγματα, ενώ τουλάχιστον η λέξη «καινοτομία», δηλαδή η ανάπτυξη νέων μεθόδων, έχει αρχίσει να κάνει δειλά την εμφάνισή της. Ποιο είναι ωστόσο το μέλλον των ιδεών και ελπίζω εφευρέσεων που δημιουργούνται στο ελληνικό πανεπιστήμιο χρηματοδοτούμενες από τον Ελληνα και τον Ευρωπαίο φορολογούμενο; Ποιο είναι το μέλλον, π.χ., ενός νέου αντικαρκινικού φαρμάκου; Να μεταδοθεί ως γνώση στους φοιτητές; Ή να δοθεί αφιλοκερδώς σε μια ξένη εταιρεία; Το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν συνδέει την παραγωγή γνώσης με την πατέντα, για ιδέες που δημιουργούν πραγματικό value στη χώρα.
Δεν ενισχύει δηλαδή τη διασύνδεση με τη βιομηχανία.
Η Νότιος Κορέα ή και το Ισραήλ μετατράπηκαν μέσα σε δύο δεκαετίες από αγροτικές χώρες σε εύρωστες τεχνολογικές δυνάμεις, με το πανεπιστήμιο να προτρέπει στην παραγωγή νέας γνώσης ως τον σημαντικότερο άξονα ανάπτυξης. Επένδυσαν στα πανεπιστήμιά τους και στη μεταφορά της γνώσης και της τεχνολογίας σε επιχειρηματικότητα. Τα πράγματα δουλεύουν όταν όλοι μπορούν να παραγάγουν και να μοιραστούν τα κέρδη μιας επιτυχίας. Με λύπη πρέπει να πω από την εμπειρία μου ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο στην πλειονότητά του (πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις) δεν εμπνέει καμία φιλοδοξία και δημιουργικότητα στον φοιτητή - στην καλύτερη περίπτωση τον κάνει αόριστα να ελπίζει ότι θα βρει κάπου μια δουλειά.
Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό;
H ανάπτυξη των μηχανισμών που προωθούν την καινοτομία και την εκμετάλλευσή της είναι η λύση σε πολλές ελληνικές παθογένειες. Μοχλοί μπορεί να είναι η δημιουργία βιώσιμης και μακροχρόνιας ανάπτυξης, η αναστροφή της φυγής των νέων προς το εξωτερικό και κυρίως η αλλαγή της νοοτροπίας και της κακής ψυχολογίας, που αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημά μας. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει λόγος να μην είμαστε σαν την Καλιφόρνια, εφόσον εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητές μας και, αντί να μεμψιμοιρούμε, να καθορίσουμε την ευτυχία μας μέσα από μια πορεία τεχνολογικής προόδου. Μεγάλο μέρος του ελληνικού ακαδημαϊκού - ερευνητικού προσωπικού είναι άνθρωποι ικανότατοι. Το αποδεικνύουν οι επιτυχίες τους, ειδικά όταν βρεθούν στο εξωτερικό.
Είναι ανταγωνιστικοί οι Ελληνες ερευνητές;
Η Ελλάδα είναι πολύ ανταγωνιστική στη διεκδίκηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Αυτό που χρειάζεται είναι να πιστέψουμε ότι έχει το δυναμικό για να δημιουργήσει - και εδώ τα μέσα ενημέρωσης μπορεί να βοηθήσουν προβάλλοντας επιτυχημένα παραδείγματα. Χρειάζεται αλλαγή κανόνων και αντιλήψεων, ώστε να υποστηριχθεί η δημιουργία καινοτομίας προς ένα ισορροπημένο όφελος του ερευνητή, του πανεπιστημίου και της πολιτείας. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι ένας θετικός κύκλος δημιουργίας και ανταμοιβής, κάτι απαραίτητο για την προώθηση θετικής ψυχολογίας. Ενας κατάλληλος μηχανισμός γι’ αυτό είναι π.χ. η δημιουργία μιας μικρής εταιρείας (start-up), υπό την αιγίδα ή τη συμμετοχή του πανεπιστημίου, που θα προωθεί τις νέες ιδέες, με ανταλλάγματα φυσικά για τον καινοτόμο ερευνητή, για το πανεπιστήμιο και το κράτος. Στη Γερμανία, όταν το πανεπιστήμιο συμμετέχει, δημιουργεί κίνητρα ώστε η γνώση σου να γίνει προϊόν και να πουληθεί σε όλο τον κόσμο. Μεγάλη ικανοποίηση!
Χρειάζονται όμως και χρήματα...
Χρειάζεται η αναγνώριση επενδυτικών πηγών. Ο όρος «επενδυτής» αποκτά το σωστό του νόημα όταν μιλάμε για επένδυση σε θέματα καινοτομίας και όχι με την έννοια που προβάλλεται σήμερα, της αγοράς και της εκμετάλλευσης δημόσιας περιουσίας. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να διατεθεί ένα μεγάλο μέρος του ΕΣΠΑ σε αυτήν τη δραστηριότητα. Μία ακόμη προϋπόθεση είναι η έξυπνη επιλογή ερευνητικών περιοχών που να ανταποκρίνονται στις δυνατότητες της Ελλάδας και να έχουν στρατηγική σημασία γι’ αυτήν. Οπως π.χ. αποτελεσματικές τεχνικές εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας, που έχουμε άφθονη.
Πώς βιώνετε στη Γερμανία την αλληλεπίδραση πανεπιστημίου, βιομηχανίας και αγοράς;
Οι  προηγμένες χώρες έχουν αναδείξει το πανεπιστήμιο στον πραγματικό του ρόλο, την παραγωγή σκέψης και γνώσης. Εχουν επίσης δημιουργήσει τους μηχανισμούς προώθησης αυτής της γνώσης στην παραγωγική διαδικασία. Παράδειγμα, η δημιουργία βιοτεχνιών με μερική συμμετοχή του πανεπιστημίου. Είναι οι μικρές εταιρείες (GmbH), και όχι εταιρείες κολοσσοί, όπως η ΒΜW ή η Zeiss, που θεωρούνται πυλώνες της γερμανικής οικονομίας. Πολλές φορές λοιπόν, όταν μιλάμε για «βιομηχανία», αναφερόμαστε στη σύνδεση της καινοτόμου ιδέας με μια μικρή εταιρεία που προωθεί τα συμφέροντά της, καθώς και του πανεπιστημίου.
Γιατί φύγατε από τις ΗΠΑ;
Η Αμερική έχει πολλά πλεονεκτήματα, αλλά η Γερμανία προσφέρει υποδομές που δεν συγκρίνονται με αυτές των αμερικανικών πανεπιστημίων. Η Γερμανία διατηρεί ακόμη την έννοια της «έδρας» που υπήρχε και στην Ελλάδα, αλλά έχει προ πολλού καταργηθεί. Η έδρα σηματοδοτεί την επένδυση ενός πανεπιστημίου σε ένα γνωστικό αντικείμενο, τη δέσμευση και την υποστήριξη πλέον σε επίπεδο προέδρου του πανεπιστημίου αλλά και σε επίπεδο κυβέρνησης. Στην Αμερική μόνο ένα μέρος των πανεπιστημιακών θέσεων ονομάζονται «έδρες», συνήθως στο όνομα μιας δωρεάς. Ακόμη, το αμερικανικό πανεπιστήμιο επενδύει πολύ λιγότερο σε έναν καθηγητή απ’ ό,τι το γερμανικό. Ως μοντέλο θεώρησα ότι ανταποκρινόταν καλύτερα στο πώς ήθελα να αναπτύξω το εργαστήριό μου.
Πώς νιώσατε την ελληνικότητά σας χτίζοντας μια καριέρα στο εξωτερικό;
Το σίγουρο είναι ότι βρήκα την ελληνικότητά μου στο εξωτερικό. Μέσω της σύγκρισης με τις φιλοσοφίες και τις αξίες άλλων λαών καταλαβαίνει κανείς καλύτερα, αλλά και κρίνει πιο σφαιρικά, τη δική του ταυτότητα.
Τι απαιτεί η έρευνα;
Φιλοδοξία. Επιμονή. Αγάπη για εξερεύνηση, για το άγνωστο. Ε, και λίγη εγκεφαλική ικανότητα δεν βλάπτει - αλλά είναι σχεδόν άχρηστη χωρίς τα τρία πρώτα.
Τι δεν θα διαπραγματευόσασταν ποτέ;
Την οικογένειά μου και τους φίλους μου.
Ενας καινοτόμος επιστήμονας καινοτομεί και στη ζωή του;
Κάποιοι συνάδελφοί μου λένε, και συμμερίζομαι την άποψή τους, ότι, εάν ζούσαν σε μια άλλη εποχή, όπου η επιστήμη δεν ήταν τόσο ανεπτυγμένη, τότε θα ήταν πιθανώς ταξιδευτές, εξερευνητές νέων τόπων. Για μένα, η καινοτομία είναι μέρος του τρόπου σκέψης μου. Καινοτομία σημαίνει να κάνεις τα πράγματα καλύτερα και πάντοτε υπάρχει η δυνατότητα να γίνεται αυτό - δεν διαχωρίζεται σε εργασία και προσωπική ζωή.
Υπερ-όραση για τα καρκινικά κύτταρα
Ενα φθορίζον μόριο με την ιδιότητα να «αναγνωρίζει» καρκινικά κύτταρα εγχέεται ενδοφλεβίως στο σώμα μία - δύο ώρες πριν από την εγχείρηση. Η ουσία περνάει από όλα τα όργανα και βοηθά τον χειρουργό να διακρίνει ό,τι δεν θα ήταν ορατό με γυμνό μάτι - κάτω από την επιφάνεια του ιστού ή μικρές συστοιχίες κυττάρων.

Το μεγάλο πλεονέκτημα της Οπτικής Απεικόνισης (Optical Imaging) σε σχέση με άλλες τεχνικές της ακτινολογίας είναι ότι βασίζεται σε μη ιονίζουσα ακτινοβολία και δεν προκαλεί επιβάρυνση στον οργανισμό, όπως π.χ. οι ακτίνες Χ. «Με τη δημιουργία της κατάλληλης φθορίζουσας ουσίας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη ευαίσθητων πολυφασματικών συσκευών, μπορούμε να εντοπίζουμε με μεγάλη ακρίβεια ακόμη και μικρές εστίες καρκινικών κυττάρων σε μια ενδοσκόπηση ή μετά την αφαίρεση ενός κύριου όγκου, ώστε να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχουν μικρές εστίες καρκίνου μέσα στον ασθενή». Πριν από μερικά χρόνια, η τεχνική που αναπτύχθηκε στο εργαστήριο του κ. Ντζιαχρήστου εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε άνθρωπο, ενώ η προσπάθεια συνεχίζεται: «Δοκιμάζουμε καινούργιες φθορίζουσες ουσίες μεγαλύτερης ακριβείας και προωθούμε τη μέθοδό μας σε νοσοκομεία διάφορων χωρών. Αν και ο δρόμος μεταξύ κλινικής έρευνας και κλινικής εφαρμογής είναι μακρύς, ευελπιστούμε ότι θα μπορέσουμε σύντομα να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο “βλέπει” ένας επεμβατικός ιατρός».
Πριν εφαρμοστεί η μέθοδος κλινικά, πέρασαν πάνω από 10 χρόνια ερευνών σε ζώα, ώστε να πιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα της τεχνικής και το πόσο ασφαλής είναι για τον άνθρωπο. Ηδη το εργαστήριο, που αριθμεί 100 ερευνητές και υπαλλήλους από 34 (!) χώρες με σπουδές στη Βιολογία, στην Ιατρική, στα Μαθηματικά και στη Φυσική, προχωρεί στο επόμενο μεγάλο βήμα, που αλλάζει τα δεδομένα τεσσάρων αιώνων στην οπτική απεικόνιση - από την ανακάλυψη δηλαδή του μικροσκοπίου. «Η νέα τεχνική ονομάζεται Πολυφασματική Οπτικοακουστική Τομογραφία και επιτρέπει για πρώτη φορά οπτική απεικόνιση υψηλής ανάλυσης βαθιά μέσα σε ιστούς. Ενα μικροσκόπιο δεν μπορεί να “δει” βαθύτερα από μισό χιλιοστό κάτω από το δέρμα. Η τεχνική μας μπορεί να δώσει εικόνες υψηλής ανάλυσης σε βάθος 20 - 30 χιλιοστών και να ανοίξει το δρόμο για νέες διαγνωστικές εφαρμογές που δεν ήταν εφικτές μέχρι τώρα». Και πού βασίζεται; «Ο οπτικοακουστικός τομογράφος φωτίζει τον ιστό με παλμούς laser σύντομης χρονικής διάρκειας και “ακούει” την απορρόφηση του φωτός από τον ιστό. Μετρώντας αυτούς τους υπέρηχους, μπορεί να παράγει για πρώτη φορά οπτικές εικόνες υψηλής ακρίβειας και ανάλυσης βαθιά μέσα σε ιστούς, συνδυάζοντας έτσι τα πλεονεκτήματα της οπτικής απεικόνισης και της τεχνολογίας των υπερήχων».
Οι τεχνολογίες που έχει παραγάγει η ερευνητική ομάδα του κ. Ντζιαχρήστου χρησιμοποιούνται σε πολλές χώρες της Ε.Ε., σε εργαστήρια των ΗΠΑ και του Καναδά, καθώς και στις προηγμένες ασιατικές χώρες - Ιαπωνία, Νότιο Κορέα, Σιγκαπούρη, Κίνα. •

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ