Life for Life
"Το θαύμα δεν είναι πουθενά
παρά κυκλοφορεί μέσα
στις φλέβες του ανθρώπου!!!"


"Στης σκέψης τα γυρίσματα μ’ έκανε να σταθώ
ιδέα περιπλάνησης σε όμορφο βουνό.
Έτσι μια μέρα το ’φερε κι εμέ να γυροφέρει
τ’ άτι το γοργοκίνητο στου Γοργογυριού τα μέρη !!!"


ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΜΑΣ
Εμείς στο χωριό μας έχουμε ακόμα αυλές. Εκεί μαζευόμαστε, αμπελοφιλοσοφούμε,
καλαμπουρίζουμε, ψιλοτσακωνόμαστε μέχρι τις... πρώτες πρωινές ώρες! Κοπιάστε ν' αράξουμε!!!
-Aναζητείστε το"Ποίημα για το Γοργογύρι " στο τέλος της σελίδας.

28.9.22

ΟΤΑΝ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΚΡΑ - ΛΟΓ ΜΥΡΤΩ - ΜΙΝΑ και ΑΛΚΗΣΤΗ - ΕΦΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΑΝ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ [ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΩΝ ΛΕΥΤΕΡΙΣΤΩΝ] στο σπίτι του για μία συνέντευξη από καρδιάς.

Φίλες και φίλοι καλησπέρα, αυτές τις μέρες μου ήρθε μία φαεινή ιδέα, μετά από μία πρόταση της Περικτιόνης. Η Περικτιόνη μου είπε: Mr Pepo τι θα λέγατε όλο το υλικό που υπάρχει στο ιστολόγιο διάσπαρτο να το συγκεντρώνατε κάπου όλα μαζί; Γιατί να μην μπορεί κάποιος επισκέπτης να διαβάσει την συνέντευξη του κ. Παπαδόπουλου και ταυτόχρονα να διαβάσει και του κ. Νταλάρα π.χ; Αν όλο αυτό το υλικό είναι συγκεντρωμένο είναι πιο εύκολο να το ανακαλύψει κάποιος γιατί διαφορετικά θα πρέπει να είναι πολύ τυχερός για να βρει όλα αυτά τα μαργαριτάρια που υπάρχουν στο δικό μας ιστολόγιο. Επειδή η Περικτιόνη είναι σοφή κοπέλα κατάλαβα πως είχε δίκιο και ιδού το αποτέλεσμα. Συγκέντρωσα λοιπόν όλο το υλικό και σας το παρουσιάζω. Σας εύχομαι καλή ανάγνωση και καλές αντοχές. Σας χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση Επίκουρος ο Γοργογυραίος. ΥΓ. Τα πολύ καλά λόγια που είπε για τον Σπύρο στα κορίτσια ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ τα κρατώ ως φυλαχτό. Τα πιο όμορφα λόγια που άκουσα, όταν αυτά μάλιστα έχουν ειπωθεί από τα χείλη του κ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ καταλαβαίνετε πως έχουν ιδιαίτερη αξία.

Κύριε Παπαδόπουλε μπορείτε να μας περιγράψετε με λίγα λόγια τα παιδικά σας χρόνια?

Οι γονείς μου ήταν πολύ φτωχοί άνθρωποι. Ο πατέρας μου ήταν γεννημένος στην Προύσσα (Κωνσταντινούπολη) ορφανός. Η μάνα μου ορφανή κι εκείνη γεννημένη στη Ρωσία. Στην Ελλάδα γνωρίστηκαν και παντρεύτηκαν. Ο πατέρας μου ήταν τσαγκάρης. Μέχρι τα 25 μου χρόνια μέναμε σε ένα δωμάτιο μαζί με τον αδερφό μου και τους γονείς μας, δεν είχαμε φράγκο, δεν είχαμε να φάμε. Όλοι οι άνθρωποι της γενιάς της δικής μου είχαμε σοβαρά προβλήματα. Ήμουν μόλις 6 ετών όταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα. Ο κόσμος πέθαινε στους δρόμους. Προσπαθούσαμε μήπως και βρούμε κάτι φαγώσιμο στα σκουπίδια. Μετά την κατοχή ήρθαν τα χειρότερα, δηλαδή ο Εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά.
Άλλη φτώχεια και δυστυχία, ξανά σκοτώθηκαν πάρα πολλοί, άλλοι στην εξορία, άλλοι στη φυλακή. Μια πολύ ανώμαλη περίοδος για τον Ελληνισμό. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον έζησα τα παιδικά μου χρόνια, είχα όμως σπουδαίους γονείς και ειδικότερα η μάνα μου η οποία ήταν πολύ σκληρό καρύδι, που αγωνιζόταν για να μπορέσουμε να επιζήσουμε και παράλληλα με έσπρωξε να μπω και στο Πανεπιστήμιο. Στο τρίτο έτος εγκατέλειψα τη Νομική και ασχολήθηκα με τη δημοσιογραφία.

Ποια παιδιά θεωρείτε ευτυχισμένα, τα παιδιά της γενιάς σας ή τα παιδιά της δικής μας γενιάς και γιατί?
Νομίζω πως τα παιδιά της γενιάς μου είχαν μεν προβλήματα, κυρίως επιβίωσης, αλλά παρά τη δυστυχία, μέσα τους ήταν πιο ευτυχισμένα. Υπήρχε μια αλληλεγγύη στη γειτονιά, στα σπίτια, υπήρχαν φίλοι, μοιραζόμασταν πράγματα. Σήμερα τα παιδιά είναι πολύ αγχωμένα και μοναχικά. Σήμερα τελειώνεις το Πανεπιστήμιο και είσαι άνεργος. Τότε τελείωνες το Γυμνάσιο και είχες ένα χαρτί στα χέρια σου που σε βοήθαγε να βρεις δουλειά.
Κυρίως τα σημερινά παιδιά έχετε μεγάλη μοναξιά. Βέβαια έχετε κάποια άλλα συν πχ. ελευθερία στη σκέψη, στις σχέσεις. Στα χρόνια τα δικά μας ένα κορίτσι ήταν πολίτης β’ κατηγορίας.
Παλιά έλεγαν το αγόρι θα σπουδάσει, το κορίτσι θα παντρευτεί. Αυτό σήμερα έχει αλλάξει.

Ήσασταν γεννημένος, αυτό που λέμε ταλαντούχο παιδί ή διαπρέψατε μετά από σκληρή δουλειά?
Δεν ξέρω τελικά τι είναι ταλέντο· είναι μια διάθεση να κάνεις κάποια πράγματα που δεν τα κάνουν οι άλλοι; Πάντως το 90% είναι σκληρή δουλειά· τίποτα δεν κατακτάτε χωρίς προσπάθεια και μάλιστα πολύ μεγάλη. Ένα παράδειγμα θα σας φέρω μιας και μιλούσα πριν λίγο στο τηλέφωνο με την Αννούλα, την γυναίκα του Γιώργου Νταλάρα.
Ο Γιώργος Νταλάρας γεννήθηκε από μια πολύ φτωχή οικογένεια· o πατέρας του ήταν ρεμπέτης. Ο Νταλάρας είχε μια καλή φωνή αλλά υπήρχαν κι άλλοι με πολύ καλύτερη φωνή. Ο Γιώργος κατάφερε να μάθει όλα τα όργανα, τα έγχορδα, και είναι σήμερα ο καλύτερος τραγουδιστής γιατί αγωνίστηκε όσο κανείς άλλος! Τίποτα δεν κατακτάται χωρίς κόπο, αυτό να το έχετε πάντα υπόψη σας!

Σε ποια ηλικία αρχίσατε να γράφετε στίχους και αν θυμόσαστε το πρώτο σας τραγούδι.
Στίχους γράφω από νεαρός, από τότε που ήμουν στην ηλικία σας. Εκείνα τα χρόνια έγραφα για πλάκα, για κανένα κορίτσι, για τις συντροφιές. Το πρώτο τραγούδι που έγραψα και έγινε γνωστό από τη μια μέρα στην άλλη και μ’ έκανε πολύ γνωστό, ήταν το τραγούδι «Άπονη ζωή» σε μουσική του Ξαρχάκου και το τραγούδησε ο Μπιθικώτσης. Αμέσως έπιασα το Τζόκερ!

Αν θα έπρεπε να διαλέξετε μεταξύ του δημοσιογράφου και του στιχουργού ποια θα ήταν η επιλογή σας?
Δημοσιογράφος, αυτό μ’ ενδιαφέρει. Ο δημοσιογράφος παρεμβαίνει στα πράγματα, έχει τη δυνατότητα να παρέμβει εκείνη τη στιγμή που συμβαίνει το γεγονός και με τη παρέμβασή του αυτή να βοηθήσει να λυθεί κάποιο πρόβλημα. Αυτός που γράφει στίχους βοηθάει σιγά-σιγά να βελτιωθεί το πνευματικό επίπεδο του κόσμου. Αυτό όμως γίνεται αργά και σε δεκαετίες. Ο δημοσιογράφος όμως παρεμβαίνει καίρια.

Τί ρόλο έπαιξαν οι γυναίκες και ο έρωτας στη ζωή σας και στο έργο σας?
Τον πρώτο! Το παν στη ζωή μου ήταν οι γυναίκες και ο έρωτας! Έχω παντρευτεί δύο φορές και έχω ερωτευτεί καμιά δεκαριά! Ο μεγάλος έρωτας της ζωής μου είναι η δεύτερη γυναίκα μου με την οποία έχουμε κάνει ένα παιδί, και έχω άλλο ένα παιδί από τον πρώτο μου γάμο.
Με τη σημερινή μου γυναίκα είμαστε 32 χρόνια μαζί και μου έδωσε μεγάλη ώθηση στη ζωή μου. Είναι σκηνοθέτης. Είμαστε πιο κοντά στις σκέψεις μας, στις προοπτικές μας, στα ενδιαφέροντά μας.
Ο έρωτας έπαιξε κυριαρχικό ρόλο στη ζωή μου και πιστεύω πως ο έρωτας είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή του ανθρώπου. Πάντως όταν είσαι ερωτευμένος, δεν γράφεις, ζεις. Όταν χωρίσεις αναπολείς αυτά που έζησες και όταν είσαι σε μεγάλη στενοχώρια, τότε γράφεις!

Τα παιδιά των 15-20 ετών πιστεύετε πως όταν ακούνε τα δικά σας τραγούδια καταλαβαίνουν το νόημα των στίχων?
Νομίζω πως δεν τα καταλαβαίνουν και πολύ. Επειδή όμως τα παιδιά έχουν μανάδες και πατεράδες οι οποίοι και τα καταλαβαίνουν και τα έζησαν, αυτά τα τραγούδια πλέον έχουν περάσει στο DNA των παιδιών και κάπου μέσα στη ψυχή σας έχουν κάποια ρίζα!

Θα θέλατε να μας πείτε ποιες ήταν και είναι οι πηγές έμπνευσης των τραγουδιών σας?
Ο έρωτας και τα βιώματα της ζωής μου! Εθνική Αντίσταση, Εμφύλιος, πείνα, φτωχοί άνθρωποι, μετανάστευση. Μη ξεχνάτε πως κάποτε στη Γερμανία ήταν 300.000 Έλληνες μετανάστες! Η γενιά η δική μου έχει ζήσει αυτό το τεράστιο πρόβλημα της μετανάστευσης. Δεν πρέπει να είμαστε ξενοφοβικοί.

Ποιους από τους σημερινούς στιχουργούς θεωρείτε αξιόλογους και ποιο τραγούδι θα θέλατε να το έχετε γράψει εσείς?
Έχουμε πάρα πολύ σπουδαίους στιχουργούς: Μάνος Ελευθερίου, Αλκαίος, Ρασούλης, Κατσούλης, Νικολακοπούλου, Τριπολίτης ……ανέφερα ήδη 5-6 και ας με συγχωρέσουν αυτοί που ξέχασα.
Το τραγούδι που θα ήθελα να είχα γράψει εγώ είναι του Μάνου Ελευθερίου και είναι η «Μαρκίζα» σε μουσική του Σπανού και το έχουν τραγουδήσει η Μοσχολιού και η Χαρούλα. Σας συνιστώ να ψάξετε και να το βρείτε αυτό το τραγούδι γιατί είναι πολύ ωραίο.

Τι γνώμη έχετε για το διαδίκτυο και για το ηλεκτρονικό βιβλίο?
Δεν έχω ιδέα απ’ αυτά τα πράγματα! Γράφω ακόμα με μολύβι. Υπάρχει έχω ακούσει ένα πρόγραμμα στους υπολογιστές που μιλάς και γράφει αυτό νομίζω (σημ. ηλεκτρονικός λογογράφος) -χωρίς να είμαι σίγουρος πως θα με ξεκούραζε- γιατί κουράζεται το χέρι μου πάρα πολύ. Επειδή όμως 40 χρόνια τώρα που γράφω, φοβάμαι πως η σκέψη μου δεν θα είναι όπως τώρα που κάθομαι και γράφω, γιατί η σκέψη μου περνάει στο χέρι μου και κατόπιν στο χαρτί. Αν αυτή η διαδικασία αλλάξει, φοβάμαι πως δεν θα είναι το ίδιο.
Το διαδίκτυο βέβαια είναι μια μεγάλη κατάκτηση της επιστήμης και της γνώσης! Είναι μια τεράστια βιβλιοθήκη που μέσα σε λίγα λεπτά έχεις όποια πληροφορία θέλεις, και παράλληλα μπορείς να ανταλλάσεις απόψεις με εκατομμύρια ανθρώπους!

Αν σας ζητούσαν θα γράφατε τους στίχους για το τραγούδι που θα στέλναμε στη Eurovision?
Όχι, ποτέ! Η Eurovision δεν είναι διαγωνισμός τραγουδιού αλλά διαγωνισμός τηλεοπτικών σταθμών. Είναι ένα show με ωραία κοριτσάκια με ωραία σώματα, που χορεύουν ωραία, κουνιούνται ωραία και ντύνονται ωραία. Το τραγούδι είναι άλλο πράγμα, είναι ιερό! Εις ότι αφορά τη φετινή Eurovision, είδα αυτή που πήρε το 2ο βραβείο· ήτανε καλλονή, απίστευτης ομορφιάς γυναίκα, από την Ουκρανία. Οι Ουκρανές όλες, είναι κούκλες· γι ‘αυτό και οι Έλληνες σήμερα έχουν γκόμενες από την Ουκρανία και πολλοί χωρίζουν και παντρεύονται Ουκρανές! Αυτό λοιπόν εσείς να το έχετε υπόψη και να διεκδικείτε τους άντρες σας όταν παντρευτείτε!

Αν η παγκόσμια κοινότητα σας επέλεγε για να προτείνετε ένα τραγούδι κι ένα βιβλίο Ελλήνων δημιουργών ποια θα ήταν η πρότασή σας?
Το τραγούδι θα ήταν η «Φραγκοσυριανή» (του Μάρκου Βαμβακάρη) και η «Συννεφιασμένη Κυριακή» του συμπατριώτη σας του Βασίλη Τσιτσάνη, και ένα τρίτο πάλι από τα μέρη σας, είναι του Καλδάρα, το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι».
Βιβλίο θα έλεγα κλασικό Ελληνικό και σπουδαίο βιβλίο το «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» που έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης.

Ποιος είναι ο ρόλος του προέδρου των «Λευτεριστών»?
«Λευτεριστές» είμαστε μια παρέα «αλητεία» που μαζευόμαστε και πίνουμε ούζα, και επειδή εγώ ήμουνα ο πιο μεγάλος και έκανα και περισσότερη πλάκα, με βγάλανε Πρόεδρο! Αυτοί είναι οι «Λευτεριστές»! Είμαστε μια όμορφη παρέα!

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας προορισμός στις διακοπές? Από πληροφορίες γνωρίζουμε πως είναι η Μυτιλήνη, σωστά?
Ναι σωστά, στη Μυτιλήνη πάω. Είναι ένα χωριό εκεί, ο Μόλυβος και ζω εκεί 3 μήνες. Από τότε που εφευρέθηκε το φαξ εργάζομαι εκεί και στέλνω τα κείμενά μου στην εφημερίδα, χωρίς να χρειάζεται πια να είμαι στην Αθήνα. Ο Μόλυβος είναι για μένα το ωραιότερο μέρος του νησιού! Αυτός είναι λοιπόν ο αγαπημένος μου προορισμός!

Αν υποθέσουμε πως υπήρχε η δυνατότητα να εκπληρωθεί άμεσα μια επιθυμία σας ποια θα ήταν αυτή?
Να μην έχω διάφορα προβλήματα υγείας που με τυραννάνε γιατί στο παρελθόν έχω πάθει και έμφραγμα.
Ποια είναι η γνώμη σας για τα λεγόμενα παραδοσιακά έθιμα όπως π.χ. τα βεγγαλικά του Πάσχα?
Είναι ένα έθιμο που νομίζω πως πρέπει να καταργηθεί. Είναι πολύ επικίνδυνο και έχουν σκοτωθεί άνθρωποι. Όπως επίσης πρέπει να καταργηθεί και η οπλοχρησία την Κρήτη γιατί κι εκεί έχουν συμβεί τραγικά περιστατικά.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας και ποια βιβλία θα προτείνατε στους νέους?
Έχω πολλούς αγαπημένους συγγραφείς, Έλληνες βέβαια. Στα χρόνια της εφηβείας μου έζησα πολύ με τον Αντώνη Σαμαράκη· ήταν στενός μου φίλος. Θεωρώ πως τα βιβλία του μ’ επηρέασαν πάρα πολύ. Επίσης οι Μυριβήλης, Καραγάτσης, Θεοτοκάς, Βενέζης και από τους νεότερους ο Ταχτσής τον οποίο, κάποιος από τους νεαρούς που έπαιρνε σπίτι του τον σκότωσε πριν μερικά χρόνια.
Η Ελλάδα έχει μεγάλους ποιητές· μεγάλους πεζογράφους δεν είχε. Όλοι οι πεζογράφοι είναι μια σκάλα πιο κάτω. Έχει ποιητές καταπληκτικούς· Καβάφης, Σολωμός, Σεφέρης, Ελύτης, Ρίτσος, ο Κάλβος ……ανέφερα ήδη 5 εκ των οποίων οι δύο έχουν πάρει το Βραβείο Νόμπελ και ο Ρίτσος το Βραβείο Λένιν. Αν ζούσε σήμερα ο Καβάφης θα είχε αναστατώσει την Οικουμένη!
Οι νέοι νομίζω, εκείνο που θα τους κάνει να «πετάξουνε», είναι η μύηση στην ποίηση. Να μάθουνε να διαβάζουν ποίηση και σιγά-σιγά θα καταλάβουν πως η ποίηση τους ανεβάζει αλλού. Μέσα σε τρεις λέξεις ένας ποιητής μιλάει για όλο τον κόσμο! Χίλια βιβλία είναι ένα ποίημα, όπως χίλιες ζωές είναι ένα σ’ αγαπώ!

Η μουσική είναι μία και αδιαίρετη ή χωρίζεται σε έντεχνη, μοντέρνα, λαϊκή κλπ?
Η μουσική χωρίζεται σε δύο μέρη· ή είναι καλή ή είναι κακή. Άμα είναι καλή είναι και ρεμπέτικα, είναι και ποπ και συμφωνική, είναι τα πάντα. Άμα είναι κακή, όλα αυτά τα είδη θέλουν μια κλωτσιά και να πάνε στον Καιάδα!

Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους?
Το κύριο πράγμα που λέω στους νέους, γιατί όπως σας είπα έχω δύο παιδιά και δύο εγγόνια, είναι να διαβάζουν και να μελετάνε για να αποκτήσουν παιδεία.

Τέλος θα θέλαμε να χαρακτηρίσετε με δυο λέξεις τα παρακάτω ονόματα:
Θεοδωράκης: Μέγας μουσικός, μέγας πατριώτης! Με λάθη όπως όλοι, πάντως ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα του αιώνα.
Χατζηδάκης: Το ίδιο θα έλεγα κι αυτός. Δεν χρειάστηκε να πάει φυλακή αλλά αυτά που έλεγε ήταν φιλελεύθερα πράγματα. Είχε μια γενναιότητα ο Χατζηδάκης και βέβαια ήταν πολύ μεγάλος συνθέτης!
Λοϊζος: Ο Λοϊζος δεν είχε το «καλλιτεχνικό» μπόι των δύο προηγούμενων. Είναι μια άλλη γενιά, ήξερε λιγότερα πράγματα αλλά ήταν εξαιρετικός μουσικός από την άποψη της μελωδίας. Ήταν άνθρωπος πολύ βαθυστόχαστος, εραστής, ονειροπόλος και ήξερε να γράφει καταπληκτικά τραγούδια.
Τσιτσάνης: Βασιλιάς όλων, Αρχηγός όλων! Αυτός έμαθε τους πάντες! Σ’ αυτόν στηρίζεται όλη η λαϊκή μουσική!
Νταλάρας: Νομίζω ένας από τους καλύτερους λαϊκούς τραγουδιστές. Ο μεγαλύτερος βέβαια τραγουδιστής που έβγαλε η Ελλάδα ήταν ον Καζαντζίδης!
Αλεξίου: Η μεγαλύτερη Ελληνίδα τραγουδίστρια! Είναι και κουμπάρα μου, της έχω βαφτίσει το παιδί.
Μαρινέλλα: Εξαιρετική τραγουδίστρια με μεγάλες δυνατότητες. Καθιέρωσε έναν δικό της τρόπο στο τραγούδι· έχει κίνηση που δεν έχει καμία άλλη. Η ίδια είναι μια ολόκληρη παράσταση!
Χατζηγιάννης: Θα πρέπει να περάσουν αρκετά χρόνια για να δούμε τί θ’ αφήσει στο χρόνο. Το πόσο αξίζει κάποιος αποδεικνύεται με τον καιρό. Ο πανδαμάτορας χρόνος θα μας δείξει την αξία του!
Ηλίας Κατσούλης: Εξαιρετικός στιχουργός και εξαιρετικός άνθρωπος με πηγαία έμπνευση λαϊκή, πατάει στη γη και έχει μια τρυφερότητα. Τον αγαπώ πολύ!
Μπάγιεβιτς: Ο καλύτερος προπονητής που ήρθε ποτέ στην Ελλάδα με μεγάλη διαφορά από όλους τους άλλους!
Ριβάλντο: Είναι ένας ποδοσφαιριστής παγκόσμιας κλάσης που έχει βγει και δύο φορές ο «Καλύτερος ποδοσφαιριστής του Κόσμου». Είναι ένα φαινόμενο ποδοσφαιριστού παγκόσμιας αξίας!
Kύριε Παπαδόπουλε εκ μέρους της Λ.Ο.Γ. σας ευχαριστούμε θερμά για την τιμή που μας κάνατε!!!

Η ΝΕΑ ΠΟΙΗΤΙΚΉ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΟΠΗΣ - ΔΗΜΗΤΡΑΣ. Ένα υπέροχο πλάσμα και πολύ αγαπημένο σε όλους μας. Από τα ιδρυτικά μέλη της ΛΟΓ.

 Ο φύλακας άγγελος μου.

Αυτή τη μέρα σε θέλω κοντά μου
σε θέλω μέσα στην αγκαλιά μου
να νιώσω το χάδι και το φιλί σου
να νιώσω ότι μ’ αγαπάς και με νοιάζεσαι
να λιώσω μέσα στα χέρια σου
να κοιτάξω στα μάτια σου
και να χαθώ απ’ την μαγεία.
Να δω μέχρι που θα έφτανες για μένα
να είσαι εσύ για μένα για μια ζωή
η αγάπη η παντοτινή και
ο φύλακας άγγελός μου…



Εσύ και το φεγγάρι μόνο

Το πρόσωπο σου, σαν τη μορφή του φεγγαριού
Τα μάτια σου, δύο αστέρια λαμπερά…
Χαμένα στην άβυσσο των δακρύων σου.
Τόση μοναξιά, εσύ και το φεγγάρι μόνο.

Τα φιλιά σου, μικρές σταγόνες παραδείσου
Τα λόγια σου απύθμενα πιθάρια νέκταρ
Που ποτίζουν την διψασμένη μου καρδιά
Τόση μαγεία εσύ και το φεγγάρι μόνο

Τα χείλη σου, κόκκινα σαν το αίμα
Πάνω στην άσπρη σάρκα σου
Καθάρια σαν το χιόνι
Τόση ομορφιά, εσύ και το φεγγάρι μόνο.


Ποτέ
Τετάρτη 23.01.08

Μην κλάψεις ποτέ για κάτι που πέρασε
Κλάψε για κάτι που δεν ήρθε
Μην δακρύσεις ποτέ για μια αγάπη που τέλειωσε
Δάκρυσε για κάποια που έρχεται
Μην πονέσεις ποτέ για κάτι που δεν κατάφερες
Πόνεσε για κάτι που έχεις καταφέρει
Μην θυμώσεις ποτέ με κάποιον που σε πλήγωσε
Θύμωσε για κάποιον που θα πληγώσεις
Μην πεις ποτέ σ’ αγαπώ σε αυτόν που δεν αξίζει
Πες στο σ’ αυτόν που θα στο πει πρώτος.



Θα κοιτάω πάντα μπροστά
Τρίτη 11.12.07

Έχω μάθει στην ζωή να κοιτάω πάντα μπροστά
Το κεφάλι μου είναι ακόμα ψηλά
Όσο και αν πλήγωσα αλλά και πληγώθηκα
Ποτέ μου δεν το έβαλα κάτω
Και συνέχισα να κοιτάω πάντα μπροστά
Έχω μάθει από τα λάθη μου
Και δεν τα ξανακάνω πια
Έχω όνειρα και ελπίδες
Και όσο ζω θα ζουν και αυτά
Ποτέ μου δεν θα σταματήσω
και θα κοιτάω πάντα μπροστά
Το λάθος θα το κάνω εγώ σωστό
Μέχρι να φτάσω ψηλά
Τον ουρανό θα κοιτάω με μάτια ανοιχτά
Και θα φωνάζω δυνατά
Αφήστε με να ζήσω ελεύθερα
Για να ζήσω καλά…


Το δωμάτιο
Τρίτη 11.12.07

Μέσα σ’ ένα δωμάτιο είμαι χαμένη
Σ’ ένα δωμάτιο σκοτεινό
Προσπαθώ να φωνάξω μα δεν μπορώ
Η φωνή μέσα απ’ το στήθος μου
βγαίνει ψιθυριστή και δεν μ’ ακούει κανείς
Γιατί δεν μ’ ακούνε;
Γιατί βρίσκομαι εδώ;
Μήπως όλα αυτά είναι παιχνίδια στο μυαλό;
Σώσε με σε παρακαλώ
Πιάσε με απ’ το χέρι και πάρε με από εδώ
Πήγαινε με κάπου μακριά
Κάπου που θα νιώθω υπέροχα
Σφίξε μου το χέρι για να ξέρω πως είσαι κοντά
Μην φύγεις πάρε με μακριά…


Τα όνειρα
Τετάρτη 12.12.07



Τα όνειρα σε κάνουν να γελάς
Να γελάς με αυτά που σε κάνουν χαρούμενο
Σε κάνουν και να κλαις
Να κλαις γι’ αυτά που δεν μπορείς να αποκτήσεις
Καμιά φορά γίνονται εφιάλτες και σε τρομάζουν τόσο που
Ξυπνάς τα βράδια φοβισμένος
Φοβάσαι το αύριο, φοβάσαι το τώρα, το μετά
Ποιος ξέρει αν θα υπάρχει αύριο
Κανείς δεν ξέρει τι παιχνίδια μας παίζει η ζωή
Μην νοιάζεσαι για το μέλλον
Και ζήσε το τώρα
Σαν να μην υπάρχει μετά.



Η διαφορετικότητα
Τετάρτη 12.12.07

Όλοι σε κοιτάζουν παράξενα
Όλοι σε αποφεύγουν
Και μιλούν με λόγια άσχημα
Πίσω απ’ την πλάτη σου
Όλοι υποκρίνονται και σε εξαπατούν
Σε εκμεταλλεύονται και σε αγνοούν
Και όλα αυτά γιατί διαφέρεις
Διαφέρεις απ’ τους άλλους
Σε εμφάνιση και χαρακτήρα
Είσαι ξεχωριστός
με τον δικό σου μοναδικό τρόπο
και δεν μπορούν να το δεχτούν
θέλεις να ξεφύγεις
να βρεις κάποιον να εμπιστευτείς
αυτοί σε υποτιμούν εγώ όμως όχι
είμαι εδώ και δεν θα σου κάνω κακό.


Τα παιδιά
Παρασκευή 28.12.07

Ξύπνησα από ύπνο βαθύ για να βρεθώ
Και πάλι σε έναν κόσμο που το μόνο
Που ξέρει να κάνει είναι να εκμεταλλεύεται
Τα παιδιά και να καταπατά τα όνειρα
Και τις κρυφές τους ελπίδες για ζωή.
Για μια ζωή χωρίς φόβο, πόνο και μετριοφροσύνη
Για μια ζωή γεμάτη όνειρα και ελπίδες
Που θα μπορούν να κάνουν χωρίς να σκέφτονται
Πιο είναι το σωστό και πιο το άδικο.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη να μάθουν να ζουν
Χωρίς καταπίεση και μίσος για τους μεγάλους
Που δεν τα σέβονται απλώς και μόνο επειδή είναι παιδιά.
Ε, λοιπόν τα παιδιά ξέρουν καλύτερα
Από κάθε μεγάλο το χρειάζονται για να είναι ευτυχισμένα.
Γι’ αυτό αφήστε τα να ζήσουν και να παλέψουν
Για τα δικά τους θέλω στη ζωή
Και όχι γι’ αυτά που ευχαριστούν εσάς τους μεγάλους.

«Αφιερωμένο σε όλους τους υποτιθέμενους γονείς…»


ΟΤΑΝ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΛΟΓ - ΟΚΡΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΑΝ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΚΥΡΙΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΛΑΛΕΖΑ.

 Ημερομηνία συνάντησης: 20/12/08

Τόπος συνάντησης: Τρίκαλα
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα, στα πλαίσια του ετήσιου χορού που διοργάνωσε ο μορφωτικός σύλλογος του χωριού μας, είχαμε την χαρά και την ευτυχία, να συναντήσουμε και να συνομιλήσουμε με έναν νέο άνθρωπο, που σε πείσμα των καιρών και κλείνοντας τα αυτιά του στις σειρήνες της εποχής, υπηρετεί με αξιέπαινο τρόπο εδώ και πολλά χρόνια το καλό ελληνικό δημοτικό τραγούδι.
Έχοντας από παιδί ως πρότυπα του τους ήρωες της Επανάστασης του 1821 και εμπνεόμενος από τα έπη, την λεβεντιά και την παλικαριά αυτών, δέθηκε με το δημοτικό τραγούδι με τρόπο μοναδικό, ερμηνεύοντας το, όπως και οι παλαιότεροι του είδους (μεγάλα ονόματα όπως ο Παπασιδέρης, Μηττάκη, Αηδονίδης, Εσκενάζυ κ.α.).
Ένας σεμνός και χαμογελαστός άνθρωπος, αφοσιωμένος σε αυτό που κάνει με μεράκι και αγάπη, μιλάει μαζί μας για την παράδοση, το δημοτικό μας τραγούδι, τους νέους και άλλα πολλά!
Καλή ανάγνωση!

Κύριε Λάλεζα πότε ήταν η πρώτη φορά που τραγουδήσατε μπροστά σε κοινό και τι θυμάστε από αυτή;
Πρώτη φορά ήταν το 1981 σε μια συναυλία στο γήπεδο του Αιγάλεω. Ήταν μια συναυλία αφιερωμένη στο δημοτικό τραγούδι με τραγουδιστές απ’ όλη την Ελλάδα, όπως ο κ. Αηδονίδης, η Ειρήνη Κονιτοπούλου από Ήπειρο ο Σιάτρας, ο Μπέλος και άλλοι τους οποίους αυτή τη στιγμή δεν θυμάμαι. Εγώ βγήκα στον Μοριά και τραγούδησα το καλαματιανό το «Όλα τα πουλάκια ζυγά ζυγά», σε ηλικία 8 ετών. Ποτέ ξανά δεν είχα τραγουδήσει με συνοδεία ορχήστρας και μικρόφωνο.
Σαν ξεκίνησα και άκουσα τη φωνή μου, ήταν η πρώτη φορά που άκουγα τη φωνή μου στα ηχεία, σε ένα στάδιο γεμάτο από κόσμο ένιωσα ένα δέος και τρακ αλλά το ξεπέρασα γρήγορα και όλα πήγαν μια χαρά. Υπάρχει και ηχητικό ντοκουμέντο από αυτό.

Ποιο ήταν το ερέθισμα ώστε να ασχοληθείτε με το δημοτικό τραγούδι;
Ο πατέρας μου τραγουδούσε. Δεν ήταν επαγγελματίας αλλά είχε μεράκι από παιδί και γνώριζε πάρα πολλά τραγούδια, είχε μεγάλο ρεπερτόριο με δημοτικά τραγούδια, είτε από δισκογραφία (Παπασιδέρης, Μηττάκη) είτε άλλα παραδοσιακά από παλαιότερους της περιοχής. Ο πατέρας μου λοιπόν ήταν το πρώτο μου ερέθισμα γιατί από την κούνια μου αυτό άκουγα κάθε μέρα που τραγουδούσε σε ανάπαυλα της δουλειάς και στις γιορτές. Έτσι ξεκίνησα κι εγώ, αυτόν είχα δίπλα μου.

Ποιο είναι το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας;
Δεν θα ήθελα να περιαυτολογήσω και να πω προτερήματα. Αυτό το αφήνουμε πάντα για τους άλλους. Η γυναίκα μου για παράδειγμα θα μπορούσε να σας πει μερικά.
Ευαίσθητος, πολύ ευαίσθητος αλλά και εκρηκτικός όταν κάτι με ενοχλεί ή όταν με αδικούν.

Ποια βιβλία διαβάζατε μικρός και ποιοι ήταν οι ήρωες σας;
Ότι διάβαζαν όλα τα παιδιά αλλά εμένα με συνέπαιρνε ότι είχε να κάνει με τους ήρωες του 21 και με την επανάσταση. Σκεφτόμουν πριν κοιμηθώ το βράδυ όλους αυτούς τους ήρωες Κολοκοτρώνη, Νικηταρά, Καραϊσκάκη, Διάκο και φανταζόμουν πως ήμουν κι εγώ μαζί τους. Έλεγα από παιδί τα τραγούδια αυτά που μιλούσαν για τις μάχες και τα κατορθώματα των ηρώων μας και τα ζούσα. Έτσι αν και τα άλλα παιδιά είχαν ήρωες όπως τον Batman για παράδειγμα εγώ είχα τον Νικηταρά. Και έτσι είμαι ακόμη και σήμερα και ψάχνω στα παλαιοπωλεία για βιβλία με τέτοιο περιεχόμενο. Με ενθουσιάζουν ακόμη ληστρικά τραγούδια που αναφέρονται στον Γιαγκούλα, στον Νταβέλη, στον Τζέλιο στον Ασπροπόταμο όπως λέει και ένα κλέφτικο.
Ως νέος ποια ήταν τα πρότυπά σας; Υπάρχουν σήμερα πρότυπα για την νεολαία;
Ήταν ένας κορυφαίος τραγουδιστής ο Γιώργος Παπασιδέρης, εκεί κόλλησα από παιδί και ακόμα τον βρίσκω μπροστά μου. Ο Γιώργος Παπασιδέρης για μας που τραγουδάμε δημοτικά είναι ότι ο Στέλιος Καζαντζίδης για τους λαϊκούς τραγουδιστές. Αξεπέραστοι μέχρι στιγμής και οι δύο και φοβάμαι για πολλά χρόνια ακόμα. Κάποιοι μου λένε πως η φωνή μου προσεγγίζει τη φωνή του Παπασιδέρη και αυτό για μένα είναι μεγάλη τιμή. Εγώ όμως που γνωρίζω το μέγεθος του, νιώθω απλώς μαθητής του. Είναι ο σπουδαιότερος ερμηνευτής του Ρουμελιώτικου και Μοραΐτικου τραγουδιού κατά τη γνώμη μου. Και για τον τρόπο που τα ερμήνευσε. Αυτός ήταν ο δάσκαλός μου.
Δυστυχώς δεν τον πρόλαβα ώστε να συνεργαστούμε, στα 27 μου όμως χρόνια όταν στη Σαλαμίνα ο δήμος έκανε προτομή του Γ. Παπασιδέρη έξω από το σπίτι του και παρευρέθηκα στην εκδήλωση που έγινε προς τιμήν του τραγουδώντας ένα τραγούδι του. Όταν τελείωσε η εκδήλωση με πλησίασε η σύζυγος του και αφού με συνεχάρη μου είπε: «Μου θύμισες τον Γιώργο μου!». Καταλαβαίνετε πως αυτό για μένα ήταν ο μεγαλύτερος έπαινος, τα λόγια της ήταν βάλσαμο στην ψυχή μου.
Όσον αφορά τη νέα γενιά όπως και κάθε γενιά εμπνέεται από την εποχή της. Σήμερα λοιπόν τα παιδιά που ασχολούνται με το τραγούδι θα έχουν ως πρότυπο τον Χατζηγιάννη για παράδειγμα, που για μένα αποτελεί την καλή πλευρά του τραγουδιού. Όσον αφορά τα παιδιά που ασχολούνται με την παραδοσιακή μουσική μακάρι να έχουν και αυτά ως πρότυπο τον Παπασιδέρη και να μην μαθαίνουν τα τραγούδια από εμένα ή από νεότερους αλλά να ανατρέχουν και να αναζητούν το πρωτότυπο. Η χρυσή εποχή του γραμμοφώνου αποτελεί μια πολύ σημαντική πηγή. Όσον αφορά τα κλαρίνα ο Καρακώστας για την Θεσσαλία, ο Γιαούζος για τα ακούσματα της Λειβαδιάς και για την Ήπειρο ο Χαλκιάς.

Μπορείτε να μας προσδιορίσετε τα κύρια χαρακτηριστικά της παραδοσιακής μουσικής;
Νομίζω πως ακούγοντας και αυτό το είδος της μουσικής της δημοτικής μας παράδοσης, αποφεύγεις να κάνεις λάθη στη ζωή σου. Τα μηνύματα που περικλείουν τα δημοτικά τραγούδια είναι για το ήθος, για την αγάπη, για την αξιοπρέπεια, για την λεβεντιά, για την ξενιτιά, για την ζωή στην ύπαιθρο και γενικότερα για αξίες που μας βοηθούν να σταθούμε στη φωτεινή πλευρά της ζωής. Ακούγοντας λοιπόν αυτή τη μουσική παραμένεις άνθρωπος.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για έναν καλλιτέχνη όπως εσείς να υπηρετεί την παραδοσιακή μουσική;
Είναι πάρα πολύ δύσκολο γιατί τα πάντα γύρω σου σε καλούν να την αφήσεις και να κάνεις κάτι ευκολότερο που έχει και περισσότερα χρήματα. Στην πορεία μου βρέθηκαν αρκετοί και εννοώ από το χώρο της μουσικής, που με πλησίασαν και μου είπαν: «Εσύ έχεις μια φωνή που μπορεί να πει σχεδόν τα πάντα, γιατί ασχολείσαι μόνο με το δημοτικό και δεν λες και τ’ άλλα τραγούδια που και πιο πολλά χρήματα θα βγάλεις και πιο γνωστός θα γίνεις». Το κομμάτι της νεολαίας -όπως εσείς- που με γνωρίζει είναι μικρό. Και δυστυχώς η πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από το μεγαλύτερο κομμάτι και από τα παιδιά που δεν είναι εδώ μαζί μας όπως εσείς. Άρα είναι πράγματι πολύ δύσκολο γιατί οι σειρήνες είναι πολλές και πολλές φορές μας παραπλανούν. Ειδικά παλαιότερα που δεν ήμουνα γνωστός αλλά πάντα ήθελα να επιλέγω εγώ τις δουλειές μου και όχι αυτές εμένα, για παράδειγμα δεν ήθελα να πάω στα πανηγύρια με τα τσιφτετέλια και τα σκυλάδικα με αποτέλεσμα πολλές φορές να μένω χωρίς δουλειά και να πηγαίνω να οργώνω και να φρεζάρω με τον πατέρα μου, κάτι που έκανα από παιδί.
Μόνο τα τελευταία δέκα χρόνια μπορώ να πω πως τα καταφέρνω με την δουλειά μου. Άρα είναι δύσκολο να ασχοληθείς. Καλό είναι να έχεις κάτι άλλο, να έχεις σπουδάσει κάτι σχετικό με την μουσική ή την λαογραφία.
Μέχρι στιγμής πάντως καταφέρνω να αντιστέκομαι και δεν προδίδω αυτό που κάνω και προσπαθώ να βάλω κι εγώ ένα πετραδάκι στο οικοδόμημα της δημοτικής μας παράδοσης.

Ποια άλλα είδη μουσικής ακούτε και ποιο ήταν το τελευταίο cd που αγοράσατε και σας ενθουσίασε;
Όταν ταξιδεύω μου αρέσει πολύ να ακούω ραδιόφωνο, να ψάχνω τους σταθμούς και να ενημερώνομαι. Γνωρίζω σχεδόν όλους τους τραγουδιστές είτε του έντεχνου είτε του μοντέρνου και της ποπ. Θέλω να ξέρω τι γίνεται γύρω μου και να μην ζω στον κόσμο μου. Κάτι συγκεκριμένο δεν έχω αγοράσει τελευταία. Μου αρέσει πάρα πολύ να ακούω ραδιόφωνο και να ανακαλύπτω καινούρια τραγούδια και ερμηνευτές. Ακούω δισκογραφία από Τουρκία, από Αραβία, μεγάλους τραγουδιστές από εκεί και σολίστες σε όργανα όπως κλαρίνα και βιολιά και με εντυπωσιάζουν. Κάποιο cd δεν έχω αγοράσει τελευταία αλλά όταν ταξιδεύω στο εξωτερικό φέρνω κάποια. Ακούω από την Ιταλία τενόρους τους οποίους θεωρώ μεγάλες φωνές.
Θα σας ενδιέφερε να ασχοληθείτε με κάποιο άλλο είδος μουσικής και αν ναι με ποιο;
Θα με ενδιέφερε να κάνω μια συνεργασία για ένα δίσκο με Σμυρναίικα, ρεμπέτικα μιας και αυτά είναι μια γειτονιά. Είναι «ξαδερφάκια» μας. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η μαμά είναι η Βυζαντινή μουσική, τα παιδιά είναι η δημοτική μουσική, το μικρασιάτικο τραγούδι και το ρεμπέτικο και ίσως το λαϊκό μέχρι τη δεκαετία του 50. Άρα ότι είναι γραμμένο σε δρόμους της βυζαντινής μουσικής και ήχους και ρυθμούς που έρχονται από το παρελθόν με ενδιαφέρει. Τα σμυρναίικα και τα ρεμπέτικα είναι τραγούδια που τα έχω μελετήσει από το γραμμόφωνο. Ο Παπασιδέρης είχε ερμηνεύσει και ρεμπέτικα και αμανέδες όπως επίσης ο Ρούκουνας και η Ρόζα. Σε χώρους έχω τραγουδήσει τέτοια τραγούδια, δεν έχει προκύψει όμως κάτι τέτοιο και δισκογραφικά.

Ποιους παλιούς παραδοσιακούς μουσικούς θαυμάζετε και με ποιους από αυτούς έχετε συνεργαστεί; Ποια από αυτές θεωρείτε πιο σημαντική;
Είμαι τυχερός που συνεργάστηκα με τον Γιώργο Κόρο με τον οποίο έχω οχτώ δουλειές. Έχουμε παίξει και ζωντανά μαζί σε πανηγύρια. Πρόλαβα τον Παναγιώτη Κοκοντίνη, ένα κλαρίνο από τα χωριά της Θήβας, έπαιξα με τον Γιάννη Βασιλόπουλο, Νίκος Φιλιππίδης, Νίκος Σαραγούδας, Τασία Βέρα, Σοφία Κολλητήρι, τον Αηδονίδη, καλλιτέχνες που παλαιότερα ούτε που φανταζόμουν πως θα βρισκόμουν μαζί τους.

Όταν μελετάτε τα τραγούδια που θέλετε να ερμηνεύσετε πατάτε πάνω στο πρωτότυπο ή προσθέτετε και δικά σας στοιχεία;
Στη αρχή το μαθαίνεις όπως ακριβώς είναι. Δεν λέμε να μιμηθείς όπως κάνει για παράδειγμα ο Μητσικώστας τον Μητσοτάκη. Τις νότες λοιπόν μπορείς να τις κάνεις ακριβώς. Σαν μια καλογραμμένη και λεπτομερή παρτιτούρα που μπορείς να την διαβάσεις με ακρίβεια. Αυτό δεν είναι μίμηση εκτός κι αν πρόκειται για την χροιά της φωνής. Δικαίωμά σου είναι για παράδειγμα να θέλεις να πεις «Τα νιάτα» όπως ο Παπασιδέρης και είναι εφικτό γιατί είναι νότες πάνω στις οποίες μπορείς να πατήσεις.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας ως καλλιτέχνης;
Ο μεγάλος μου φόβος είναι αν μην χάσω την φωνή μου. Έχουμε ακούσει πολλές φορές διάφορους σημαντικούς καλλιτέχνες που κάτι τους συνέβη στις χορδές τους και έχασαν το πολύτιμο μέταλλό τους. Με τρομάζει το γεγονός να ξυπνήσω ένα πρωί και να έχω χάσει την φωνή μου. Προσέχω βέβαια ώστε να μην της δημιουργώ προβλήματα πχ δεν καπνίζω και δεν πίνω αλλά πάντα ο φόβος παραμένει. Μη ξεχνάτε πως πολλές φορές αναγκαζόμαστε να τραγουδήσουμε σε χώρους όπου υπάρχουν πολλοί καπνιστές και οι χώροι δεν αερίζονται αρκετά. Αυτή η κατάσταση είναι επιβαρυντική για την φωνή του τραγουδιστή. Επίσης μια καλή συνταγή είναι να είσαι ένας καλός ακροατής και να αφήνεις τους άλλους να μιλούν.

Ποια είναι η γνώμη σας για τα πανηγύρια και ποιος ο ρόλος που διαδραματίζουν στις τοπικές κοινωνίες;
Παλαιότερα ήταν σημείο αναφοράς τα πανηγύρια γιατί ήταν ο τόπος όπου θα μπορούσαν να βρεθούν οι άνθρωποι για να διασκεδάσουν, να ξεκινήσει μια σχέση στον χορό επάνω. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει, κάθε μέρα είναι σαν πανηγύρι και έχει χάσει την παλιά του αίγλη. Παλιά το περίμεναν πως και πως γιατί ήταν η μοναδική διασκέδαση το πανηγύρι και ο γάμος. Σήμερα μπορούμε να κάνουμε το εξής, στο πανηγύρι έστω και μια φορά το χρόνο να ακούμε σωστή παραδοσιακή μουσική στην κάθε περιοχή να ακούγονται πρωτίστως τοπικά τραγούδια. Μακάρι να γίνει έτσι και σ’ αυτό θα βοηθήσουν πάρα πολύ οι πολιτιστικοί σύλλογοι, όπως καλή ώρα αυτός του χωριού σας που μας έκανε την τιμή να μας καλέσει για δεύτερη φορά. Άρα σκοπός του πανηγυριού είναι να μας θυμίζει από πού ήμαστε.

Τι θυμόσαστε από την συμμετοχή σας στο χορό του συλλόγου «Θεόκτιστος» στην Αθήνα στο Olympic Royal σε ηλικία 10 ετών;
Για την πρώτη φορά δεν θυμάμαι και πολλά πράγματα (εκτός από την παρουσία του Βαγγέλη Γιαννόπουλου) γιατί ήμουν πολύ μικρός. Τη δεύτερη φορά όμως θυμάμαι κάτι πολύ σημαντικό. Όταν γύρισα σπίτι μου πήρα τη γυναίκα μου και φύγαμε για το νοσοκομείο για να γεννήσει το πρώτο μας παιδί, την πρώτη μου κόρη με την οποία έχω συνδέσει λοιπόν εκείνη την εκδήλωση.

Θα θέλαμε να μας αναφέρετε μερικά παραδοσιακά τραγούδια που σας αγγίζουν περισσότερο κατά την ερμηνεία τους.
Δεν θα αναφερθώ σε τίτλους τραγουδιών αλλά θα σας πω το είδος που με συγκινεί ιδιαίτερα όταν το τραγουδάω είναι τα κλέφτικα, της τάβλας που λέμε. Τα τραγούδια που έχουν να κάνουν με την Επανάσταση και τους αγώνες για την λευτεριά μας. Μακάρι στο μέλλον να έχω την δυνατότητα να αφιερώσω όλη μου την καριέρα σ’ αυτά τα τραγούδια και ως ερμηνευτής και ως ερευνητής.

Ποια πιστεύετε πως είναι η στάση της νεολαίας απέναντι στην παραδοσιακή μουσική;
Σήμερα είναι καλύτερα τα πράγματα συγκριτικά με την εποχή που ξεκίνησα εγώ. Όλο και πιο πολλοί νέοι έρχονται κοντά στην παραδοσιακή μουσική. Σε αυτό βοηθούν πολλοί παράγοντες π.χ. τα μουσικά σχολεία, οι πολιτιστικοί σύλλογοι και κάποιοι σημαντικοί καλλιτέχνες όπως η Αλεξίου, ο Πάριος, ο Νταλάρας, ο Αηδονίδης, οι Κατσιμιχαίοι, ο Ross Daly και άλλοι πολλοί που ερμήνευσαν δημοτικά τραγούδια κι αυτό λειτούργησε πολύ θετικά στα ακούσματα των νέων. Τα καλοκαίρια που πάμε στα πανηγύρια οι νέοι είναι αυτοί που χορεύουν μέχρι το πρωί. Το σέβεται η νεολαία το δημοτικό τραγούδι και μεγάλη μερίδα ασχολείται με αυτή μαθαίνοντας κάποιο παραδοσιακό όργανο.

Ποια η γνώμη σας για τα μουσικά σχολεία και αν πιστεύετε πως παράγουν έργο.
Σίγουρα παράγουν έργο και αποτελούν μια σημαντική πρωτοβουλία που βοήθησε πάρα πολύ. Έχουν ξαναβγεί όργανα όπως το κανονάκι, το σαντούρι και το ούτι που είχαν χαθεί. Είχαν μείνει για παράδειγμα στο σαντούρι μόνο ο Καρατάσιος και ο Μόσχος. Πολλοί νέοι ήρθαν κοντά στην παραδοσιακή μουσική είτε σαν ερμηνευτές είτε σαν ακροατές χάρη στα μουσικά σχολεία. Θα ήθελα όμως να δώσουν περισσότερη βάση ώστε το έργο που παράγεται εκεί να έχει καλύτερο αποτέλεσμα. Επίσης θα πρέπει να διευρύνουν το ρεπερτόριό ώστε να καλύπτουν πιο πολλές περιοχές πχ. Θεσσαλία, Ρούμελη, Ήπειρο.
Νομίζω πως έχουν ρίξει όλο το βάρος στα Μικρασιάτικα και στα Θρακιώτικα. Θα ήθελα πιο πολλές επιλογές.

Ποιας περιοχής τα δημοτικά τραγούδια είναι δυσκολότερα στην ερμηνεία τους;
Τα Ποντιακά και τα Σαρακατσάνικα γιατί θέλουν και βιώματα για να τα ερμηνεύσεις. Είναι πολλά πράγματα που δεν γράφονται στην Βυζαντινή μουσική. Για παράδειγμα το «καμπίσιο» που λένε (ένας ήχος) δεν ανήκει κάπου και πρέπει να το έχεις ακούσει από παιδί και μόνο έτσι θα το πεις. Μπορεί να το λέει μια γιαγιά που δεν ξέρει τίποτα από μουσική. Αυτά λοιπόν θεωρώ πιο δύσκολα, που είναι σε κλειστές κοινωνίες (Ποντιακά, Σαρακατσάνικα, Βλάχικα, τραγούδια από το Μέτσοβο).

Επιδιώκεται να βρεθείτε σε τέτοιες περιοχές ώστε να έχετε «τοπικά» ακούσματα;
Ναι βεβαίως. Πήγα ένα καλοκαίρι στο Ζαγόρι με το συγκρότημα του Γρηγόρη Καψάλη (ο Ζώτος ήταν στο λαούτο) για να μάθω τα Ζαγορίσια εκεί. Δισκογραφία σχετική είχα ήδη αλλά ήθελα να τα πω και εκεί, να τραγουδήσω σε κόσμο γνήσιο εκεί και κατάφερα να τους κάνω να θεωρήσουν πως ήμουν από τα μέρη τους. Το ίδιο ισχύει και στον χορό. Ο ξένος θα φανεί σε σχέση με τους ντόπιους. Αν καταφέρεις λοιπόν να σε θεωρήσουν δικό τους τότε έχεις πετύχει.
Πόσο δύσκολο είναι να αντισταθεί κανείς στα σουξέ και στο εύκολο χρήμα;
Είναι πάρα πολύ δύσκολο παιδιά. Οι πειρασμοί είναι πολλοί αλλά πρέπει να έχεις φτιάξει τις αντιστάσεις σου από μικρός και να μη τους κάνεις την χάρη να υποκύψεις.

Ποια είναι η στάση των παλαιότερων του δημοτικού τραγουδιού απέναντι στους νεώτερους τραγουδιστές που θέλουν να ασχοληθούν με αυτό το είδος;
Είναι γεγονός πως όταν ξεκίναγα κι εγώ για παράδειγμα έβρισκα παραξενιές, ζήλεια. Δεν σε καλοδέχονταν στον κύκλο τους που ήταν κλειστός. Όταν όμως είσαι καλός σε αυτό που κάνεις, ο κόσμος θα σε τοποθετήσει εκεί που πρέπει. Στην αρχή λοιπόν είχα κι εγώ προβλήματα με τραγουδιστές και με μουσικούς. Τραγουδούσα παιδάκι και είτε μου κλείνανε το μικρόφωνο είτε παίζανε με τα κλαρίνα ψηλά σε άλλους τόνους για να με κουράσουν μιας και δεν ήξερα τότε. Όλα βρήκαν τον δρόμο τους όμως!
Σε τι χώρους θα προτιμούσατε να τραγουδάτε και σε τι κοινό;
Ένας χώρος όπως είναι το Παλλάς πιστεύω πως είναι ο καταλληλότερος. Θα μου άρεσε αυτό το πράγμα. Να έρθουνε μια φορά και να ακούσουνε μόνο, γιατί παρατηρώ πως μετά από μισή ώρα γλεντιού είτε εγώ είμαι πάνω είτε φέρουν κάποιον άλλον να με αντικαταστήσει δεν θα το καταλάβει κανείς. Έτσι λοιπόν θα ήθελα να προσέξει ο άλλος τι του δίνω. Θα με ενδιέφερε να κάνω αφιερώματα στην παραδοσιακή μουσική σε έναν χώρο στην Αθήνα. Το κοινό που προτιμώ είναι αυτό που αγαπά τα παραδοσιακά και που σκέφτεται. Θα μου άρεσε πολύ να έρθει η οικογένεια με τα παιδιά, πράγμα που γίνεται σε μεγάλο βαθμό τα καλοκαίρια. Παιδιά, γονείς και παππούδες όλοι μαζί και έρχονται και μου λένε : «Φέραμε και τον παππού που ξέρει όλα τα τραγούδια που λες!». Αυτό μου αρέσει λοιπόν, και οι τρεις γενιές μαζί!

Ποια είναι η γνώμη σας για το Γοργογύρι και πως θα χαρακτηρίζατε την συνεργασία σας με τον συγχωριανό μας τον κ. Μαργώνη.
Ο Σωτήρης είναι ένας από τους καλύτερους νέους μουσικούς που έχουμε (άλλοι είναι ο Μαρινάκης, Κότορος Μανώλης). Με τον Σωτήρη γνωριζόμαστε δέκα χρόνια περίπου, έχουμε παίξει αρκετές φορές μαζί σε γάμους, σε συναυλίες. Όσο καλός είναι στο βιολί άλλο τόσο καλός είναι και σαν άνθρωπος. Γεμάτος αρετές και πάντα με το χαμόγελο. Εξίσου καλός μουσικός είναι και ο αδερφός του στα έγχορδα σε σημείο που μπορείς να τον χαζεύεις να παίζει όλη τη νύχτα. Πρόκειται για παιδιά με πολλές αρετές και μακάρι το παράδειγμά τους να το ακολουθήσουν και άλλα παιδιά από το Γοργογύρι.
Αυτό που θυμάμαι από το Γοργογύρι, εκτός από τα γάργαρα νερά, είναι πως η πίστα ήταν γεμάτη έως το πρωί και πως έχουν καλό μουσικό γούστο. Έδειξαν ενδιαφέρον για αυτό που κάνω και είναι ίσως από τις λίγες φορές που ήμουν ενθουσιασμένος από το ακροατήριο, λες και ήμουν σε συναυλία. Δεν το συναντάς και πολύ συχνά αυτό. Οι Γοργογυραίοι μου άφησαν πολύ καλές εντυπώσεις.

Ποια η γνώμη σας για τα τελευταία γεγονότα και πως κρίνετε τον ξεσηκωμό της νεολαίας. Θα συμμετείχατε κι εσείς σε μια πορεία μαζί τους για καλύτερη παιδεία και όχι μόνο;
Σίγουρα θα ήμουν κι εγώ μαζί τους σε μια πορεία για τα δίκαια αιτήματά τους. Όταν κάνεις το σωστό θα έχεις τους πάντες με το μέρος σου κι επειδή πιστεύω πως τα παιδιά έχουν δίκιο θα ήμουν μαζί τους. Θα πρέπει βέβαια τα ίδια τα παιδιά να περιφρουρήσουν τις διαδηλώσεις τους, ώστε να μην παρεισφρέουν ανάμεσά τους οι γνωστοί άγνωστοι με τα γνωστά αποτελέσματα. Θέλουμε λοιπόν μια αστυνομία που να προστατεύει τους πολίτες χωρίς να αυθαιρετεί και μαθητές που να διεκδικούν πάντα το καλύτερο και να το παίρνουν για τους ίδιους αλλά και για όσους έρχονται από πίσω. Οι όποιες βιαιοπραγίες με βρίσκουν εντελώς αντίθετο.

Τέλος θα θέλαμε να μας χαρακτηρίσετε με λίγα λόγια τα ονόματα που ακολουθούν:
Χρήστος Ζώτος: Κορυφαίος δεξιοτέχνης, ο πρώτος στη χώρα μας που ανέδειξε αυτό το όργανο (λαούτο) και το γνωρίζει όσο κανένας άλλος. Εμένα ήταν δάσκαλός μου. Παλιότερα είχα ασχοληθεί με το λαούτο αλλά ένα ατύχημα που είχα στο χέρι μου με ανάγκασε να σταματήσω την εκμάθησή του. Χάρη σε αυτόν κατάφερα και έμαθα τραγούδια από το Αγρίνιο. Με έχει βοηθήσει απλόχερα και του οφείλω πολλά και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που συνεργαστήκαμε.
Πετρολούκας Χαλκιάς: Κι αυτός κορυφαίος δεξιοτέχνης στο κλαρίνο της Ηπείρου. Θεωρώ τον Πέτρο Λούκα Χαλκιά και τον Γρηγόρη Καψάλη ως τους καλύτερους εκφραστές του Πογωνίσιου και του Ζαγωρίου αντίστοιχα. Πριν λίγους μήνες μάλιστα κάναμε κι ένα δίσκο μαζί στο οποίο συμμετείχε και μια νέα φωνή η Γιώτα Γρίβα, μια δροσερή φωνή που έχει μέλλον. Μεγάλος δεξιοτέχνης λοιπόν και δυστυχώς από τους τελευταίους. Ήμουν πολύ τυχερός που συνεργάστηκα μαζί του.
Κονιτοπουλαίοι: Η Ειρήνη είναι η μεγάλη τραγουδίστρια των Κονιτοπουλαίων που δεν αλλοίωσε το παραδοσιακό τους τραγούδι. Ήταν η τελευταία που τραγουδούσε μαζί και με την Καραμπεσίνη και τις αδερφές Σαρρή νομίζω, άκρως ποιοτικό παραδοσιακό νησιώτικο τραγούδι. Έτσι ακριβώς όπως ερχότανε ζυμωμένο από τα χρόνια.
Ο Βαγγέλης επίσης είναι πολύ καλός τραγουδιστής και κάνει την φωνή του όπως θέλει. Γνωρίζει πολύ καλά το νησιώτικο τραγούδι.

Χρόνης Αηδονίδης: Έχει μια μαγική φωνή που την ακούς σαν χάδι. Όταν τραγουδάει σου χαϊδεύει την ψυχή. Λεπτομέρεια μεγάλη στους ήχους. Είχα την τύχη να συνεργαστώ και με αυτόν σε πολλές συναυλίες με την Εστουδιαντίνα. Πρόκειται για έναν γλυκύτατο άνθρωπο που σιωπηλά και με ήθος κράτησε το Θρακιώτικο τραγούδι και το παρέδωσε στους νεώτερους.

Δόμνα Σαμίου: Έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν. Ήθελε το τραγούδι τελείως «πρωτόγονο», πρώτη ύλη δηλαδή, φανταστείτε για παράδειγμα τον χρυσό μέσα στην γη με τα χώματα και τα άλλα μέταλλα μαζί. Παραδέχομαι την δουλειά που έχει κάνει όσον αφορά την καταγραφή γυρνώντας από χωριό σε χωριό όπως και ο δάσκαλος ο Καρράς.

Γιώργος Νταλάρας: Τον ακούω από παιδί. Σαν βρεθήκαμε πρώτη φορά του πήγα ένα βίντεο 18-20 ωρών στο οποίο είχα συγκεντρώσει όλα αυτά τα χρόνια σχεδόν όλες τις συναυλίες του και τις συνεντεύξεις του – ήταν το αρχείο μου για τον Νταλάρα. Πολλά από αυτά δεν τα είχε ούτε ο ίδιος και εντυπωσιάστηκε. Εμένα προσωπικά ο Νταλάρας μου αρέσει στο ρεμπέτικο τραγούδι γιατί αυτός είναι και τα βιώματά του. Είναι τα τραγούδια που άκουγε στο σπίτι του από παιδί. Μεγάλος καλλιτέχνης από τους πιο σπουδαίους της γενιάς του. Είναι φίλος και τον ευχαριστώ γιατί μίλησε για μένα όπως δεν έχει μιλήσει κανένας μέχρι τώρα. Είναι παράδειγμα προς μίμηση για τον τρόπο με τον οποίο στάθηκε και κινήθηκε στον χώρο τόσα χρόνια, για όλους τους νεότερους και μόνο να παίρνουμε έχουμε από αυτόν. Και βέβαια μην ξεχνάμε πόσους νέους τραγουδιστές και τραγουδίστριες βοήθησε στα πρώτα τους βήματα. Αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα, ένας φάρος για τους νεότερους. Πολύ μεγάλος τραγουδιστής λοιπόν με ειδικότητα θα έλεγα τα ρεμπέτικα.

Εστουδιαντίνα: Όλοι οι μουσικοί είναι φίλοι μου. Ξεκινήσαμε μαζί τον πρώτο δίσκο και είχα μεγάλη τύχη που βρέθηκα με αυτά τα παιδιά. Γνωριζόμαστε από παλαιότερα όταν παίζαμε σε γάμους και πανηγύρια την εποχή που δεν είχε σχηματιστεί ακόμα η ορχήστρα αυτή. Θέλω να τους ευχαριστήσω για ότι έκαναν για μένα και για τις στιγμές που περάσαμε μαζί. Σε αυτούς οφείλω το ότι βρέθηκα με τον Νταλάρα, που τραγούδησα με την Βιτάλη σε ένα πάλκο, με την Γλυκερία και μου έδωσαν την ευκαιρία να τραγουδήσω στις συναυλίες ρεμπέτικα και μικρασιάτικα και κάποια λαϊκά. Τους χρωστάω πολλά.

Αρετή Κετιμέ: Είναι η ελπίδα και ίσως να την βαπτίζαμε και Ελπίδα εκτός από Αρετή. Είναι αυτή που θα ξεσηκώσει τις επόμενες γενιές. Είναι ο σπινθήρας που θα κάνει την ανάφλεξη για ένα καλύτερο αύριο στην παραδοσιακή μουσική. Παιδιά σαν την Αρετή θα σπρώξουν το κάρο της δημοτικής μουσικής προς τα εμπρός. Αρκεί να μην παρασυρθεί από αυτά που λέγαμε προηγουμένως γιατί την έχουμε ανάγκη εδώ. Πρόκειται για μια γλυκιά ύπαρξη και περιμένουμε πολλά από αυτήν και από το τραγούδι της αλλά και από το σαντούρι που παίζει. Το ευτύχημα πως υπάρχουν και άλλα παιδιά σαν και αυτή ειδικά στην επαρχία.

Φιλιππίδης: Είναι καταπληκτικός, είναι μεγάλη αξία! Είναι Ηπειρώτης από την Κόνιτσα και παίζει εξίσου καλά τα Θρακιώτικα, τα Ηπειρώτικα, τα Ρουμελιώτικα και έχεις την εντύπωση πως κατάγεται από τα αυτά μέρη! Το έχει αυτό το χάρισμα. Είναι μεγάλο σχολείο για όλους εμάς που ήμαστε δίπλα του. Σαν χαρακτήρας δε είναι αψεγάδιαστο διαμάντι.
Ross Daly: Δεν έχουμε συνεργαστεί ποτέ. Εκτιμώ αυτό που έκανε στα δύσκολα χρόνια για την παραδοσιακή μουσική. Πολλά παιδιά ξεκίνησαν κάποιο όργανο χάρη σε αυτόν. Του χρωστάμε πολλά για την στροφή που έκανε η νεολαία στο παραδοσιακό.

Παντελής Θαλασσινός: Με μεγάλη μου χαρά θα έλεγα τραγούδια του Παντελή Θαλασσινού. Υπάρχει μια ρήση που λέει το εξής: «Αν είναι να κλέψεις, να κλέψεις ασήμι». Αν ήταν λοιπόν να αφήσω τα δημοτικά μου για κάτι άλλο – να κάνω δηλαδή μια «παρανομία»- θα ήταν για να ερμηνεύσω τραγούδια του. Όπως κάτι αντίστοιχο είχα κάνει πριν ένα χρόνο τραγουδώντας τραγούδια του μεγάλου μαέστρου Νίκου Μαμαγκάκη.

Κύριε Λάλεζα εκ μέρους της Λογοτεχνικής Ομάδας Γοργογυρίου σας ευχαριστούμε θερμά για αυτή την συζήτηση που είχαμε, καλή συνέχεια στο έργο σας και σας παρακαλούμε να συνεχίσετε να χαϊδεύετε τις ψυχές μας με τους γλυκούς ήχους της φωνής σας. Σας περιμένουμε ξανά στο χωριό μας!
Εγώ σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία που μου δώσατε να πω ορισμένα πράγματα και για την πολύ ενδιαφέρουσα συνάντηση που είχαμε! Να είστε καλά και καλή συνέχεια!

ΟΤΑΝ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΓΟΡΓΟΓΥΡΙΟΥ ΥΠΟΔΕΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΤΟΝ ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΥΡΙΟ ΜΠΟΥΡΑΝΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟ. Απίστευτο κι' όμως αληθινό.

Το Σάββατο 14/3 τα μέλη της Λογοτεχνικής Ομάδας Γοργογυ-ρίου και όχι μόνο είχαν την χαρά και την ευτυχία να ζήσουν πολύ διδακτικές και ανθρώπινες στιγμές κατά την διάρκεια την ομιλίας του κ. Μπουραντά. Ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός καθηγητής χρειάστηκε μόνο 5 λεπτά για να κερδίσει τις καρδιές μικρών και μεγάλων. Το ακροατήριο βέβαια δεν αποτελείτο από φοιτητές και υψηλά στελέχη επιχειρήσεων αλλά από ωραίες και

αγνές ανθρώπινες ψυχές. Αυτές οι αγνές ψυχές λένε ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στον κ. Μπουραντά που είχε την ευγενή καλοσύνη να έρθει στο Γοργογύρι και να δείξει τον τρόπο για το πώς πρέπει να σκέφτονται έξω από το κουτί, και για το πώς τα αετόπουλα πρέπει να τολμούν να πετάξουν γιατί σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να γίνουν κοτόπουλα.
Κύριε καθηγητά η πράξη σας ήταν κορυφαία, ήταν μια πράξη πρωτοποριακή και γενναία. Επειδή όπως λέτε κι εσείς στο βιβλίο σας δεν ζούμε δύο ζωές για να ζήσουμε την πρώτη σαν πρόβα ώστε να ζήσουμε την δεύτερη
όπως θα θέλαμε, χαιρόμαστε ιδιαίτερα που μας τιμήσατε με την παρουσία σας στο χωριό μας αυτή την μία ζωή.
Εκ μέρους της Λογοτεχνικής Ομάδας Γοργογυρίου σας ευχαριστούμε και σας περιμένουμε ξανά να μας επισκεφτείτε με την οικογένειά σας.

“Αυτή η συνάντηση μπορεί να έχει για μένα πολύ μεγαλύτερη αξία και ευχαρίστηση απ’ ότι είχαν άλλες με περισσότερα άτομα που τα έβλεπα από μακριά, με μικρόφωνα και λοιπά. Πραγματικά είναι για μένα και ευχαρίστηση και τιμή και το επιθυμούσα πάρα πολύ να σας επισκεφτώ. Σας ευχαριστώ για την φιλοξενία καθώς επίσης και για το γεγονός πως τιμήσατε και στηρίξατε το βιβλίο μου μέσω της ιστοσελίδας σας, συμβάλλοντας κι εσείς όπως και άλλοι στην επιτυχία του. Σας ευχαριστώ και πάλι από ψυχής!"
Δημήτρης Μπουραντάς.

ΟΤΑΝ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΚΡΑ - ΛΟΓ επισκέφτηκαν την ΑΙΩΝΙΑ ΠΟΛΗ [ΡΩΜΗ] Αστροτόμ, Ηγέτης, Ελένη, Λαμπρινή και Επικούρειος Πέπος.

 Δεκέμβριος 2012

Η απόφαση αρχικά ήταν για Γιοχάνεσμπουργκ υπό την προϋπόθεση που έθεσε ο ηγέτης, δηλαδή να συμμετέχει στο ταξίδι και ο mr Alex. Η ιδέα ήταν καλή αλλά προσέκρουσε στην άρνηση του mr Alex για λόγους οικονομικούς και πρακτικούς λόγω Καλειδοσκοπίου. Μετά την άρνηση mr Alex μπήκε στο παιχνίδι η πόλη του φωτός λόγω Μόιρας και έρωτα, μεγάλο έρωτα που διαρκεί από τον Αύγουστο του 2008. Μεγάλος έρωτας το Παρίσι. Όμως λόγω του ότι η Μόιρα μας ενημέρωσε κάπως αργά πως το διαμέρισμα θα ήταν ελεύθερο από 23-12 έως 31-12 τα αεροπορικά εισιτήρια που βρήκαμε ήταν πολύ ακριβά. Σχεδόν λόγω κόστους είχαμε καταλήξει να διαγράψουμε και το Παρίσι. Ήδη βρισκόμαστε στην 26-12 και ο ηγέτης κατέθεσε στο τραπέζι μια νέα πρόταση. Ο φάκελος είχε τον τίτλο "ΑΙΩΝΙΑ ΠΟΛΗ".


Στις 29-12-2012 επτά μέλη της ΟΚΡΑ πετούσανε για Ρώμη με τα φτερά της Aegean. Ειλικρινά δεν ξέρω αν φταίει το ότι μόλις επέστρεψα από την αιώνια πόλη, αλλά, αν έπρεπε εγώ, ο ερωτευμένος με το Παρίσι να περιγράψω το ταξίδι μου στην Ρώμη με μια μόνο λέξη θα ήταν "μαγευτικό". Πως αλλιώς να περιγράψει κανείς μια πόλη που σε κάθε της σημείο σου κόβει την ανάσα. Όχι, μη φαντασθείτε λόγω των ματατζήδων σε κάθε γωνία, αυτό συμβαίνει μόνο στην Αθήνα. Η Ρώμη είναι μια συνέχεια της πόλης των Αθηνών αλλά μόνο με τα θετικά της στοιχεία. Αξιοθέατα, μουσεία, εκπληκτικής αρχιτεκτονικής σπίτια, ιστορία νωπή κάτω από τα πέτρινα δρομάκια της, τεράστια καταπράσινα πάρκα, εξαιρετικό φαγητό και κρασί σε πολύ προσιτές τιμές ίσως και τις καλύτερες μπουτίκ της Ευρώπης και μέσα σε όλα αυτά και ποτάμι. Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω έχει κ ποτάμι! Οκ, δεν είναι Σηκουάνας, δεν έχει ποταμόπλοια αλλά το ποτάμι είναι ποτάμι. Ο Ληθαίος ακούει?? Και το πιο σημαντικό είχε ανθρώπους ζεστούς, χαμογελαστούς, ερωτικούς, αισθηματικούς, φιλόξενους και με πολύ ωραία σώματα, γυναίκες και άντρες.

"When in Romedo as the Romans", λέει η γνωστή παροιμία και τι σημαίνει αυτό σήμερα ως προς τα πρακτικά ζητήματα, αυτό σημαίνει πολύ περπάτημα. Αν θέλετε πραγματικά να δείτε τη Ρώμη πρέπει να την περπατήσετε. Αν αποφασίσετε να πάρετε το μετρό, το εισιτήριο κοστίζει 1,50 ευρώ και η διάρκεια του είναι για 100 λεπτά ή 4 ευρώ για ημερήσιο εισιτήριο για όλα τα μέσα. Επομένως πριν αναχωρήσετε εφοδιαστείτε με 2 ζευγάρια παπούτσια πολύ αναπαυτικά για περπάτημα γιατί όπως έλεγε και ο Ρομπέρτο Φρίκο η Ρώμη θέλει περπάτημα και η γυναίκα χάϊδεμα.


Φτάνοντας λοιπόν στην Ρώμη και πριν ξεκινήσετε τις ατελείωτες βόλτες σας, θυμηθείτε να επισκεφτείτε ένα σουπερ μαρκετ για να αγοράσετε μπουκάλια με νερό Naturale, αυτό να το κάνετε για να μη σας έρθει ταμπλάς όταν διψάσετε και αναγκαστείτε να πληρώσετε 2 και 3 ευρώ για ένα μπουκαλάκι 0.5 λίτρου νερό. Τη στιγμή που μια 6άδα 0.5λίτρου στα σούπερ μάρκετ κοστίζει περίπου 1,70 ευρώ. Το νερό σε όλα τα καφέ και εστιατόρια χρεώνεται από 2 ευρώ και πάνω, οπότε ένα εφεδρικό μπουκαλάκι στην τσάντα σας είναι πάντα χρήσιμο. Προσοχή επίσης στους ΄΄πορτοφολάδες΄΄ γιατί όπως και στην Αθήνα έτσι και στην Ρώμη είναι ίσως η μεγαλύτερη πληγή του τουρισμού της. Καλό είναι να μην αφήνετε χρήματα ούτε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου ή του διαμερίσματος για να μη βρεθείτε προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Εφιστούμε επίσης την προσοχή σας αν πάτε στο μουσείο Μπουργκέζε, γιατί εμείς είχαμε εκεί μια δυσάρεστη έκπληξη. Όταν επιστρέψαμε στην ρεσεψιόν μετά την ξενάγηση για να παραλάβουμε τις 2 τσάντες που είχαμε αφήσει εκεί, έχοντας μέσα διαβατήρια, κάμερες, κινητά γιατί απαγορευόταν να τα έχουμε μαζί μας, διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχαν οι τσάντες μας, τις είχανε δώσει σε άλλους. Προ στιγμήν τα χάσαμε, για καλή μας τύχη ενώ τα 4 μέλη περίμεναν στην ουρά για την παραλαβή και ενώ ο Pepe είχε βγει στον κήπο και συνομιλούσε με τις Μούσες, για άλλους λόγους – τσιγάρο, είχανε βγει στο προαύλιο και ο Φιλίπ με την Νάτα. Κάποια στιγμή βλέπουνε ένα ζευγάρι σε ένα παγκάκι και διαπιστώνουν ότι το ζευγάρι αυτό έχει την ίδια τσάντα με τον Φιλίπ. Εκείνος δεν έδωσε σημασία, ενώ η Νάτα συνέχισε να κοιτάζει το ζευγάρι το οποίο εκείνη την ώρα απομακρυνότανε. Τότε ξαφνικά η Νατα έβγαλε μια κραυγή! Είχε προσέξει κάτι που την σοκάρισε… η μαύρη τσάντα  που κρατούσε η γυναίκα ήταν ίδια με την τσάντα του Πουφ. Καταλάβανε και οι δυο ότι οι τσάντες που είχε το ζευγάρι ήταν οι δικές μας!!!!  Εύχομαι να μη βρεθείτε ποτέ στην θέση μας… τέλος καλό όλα καλά. Αλλά μουσείο Μπουργκέζε βαθμολογία 7. Πάμε τώρα για τα όμορφα.
Πιάτσα Ναβόνα.
Όσοι από εσάς έχετε δει το έργο "Illuminati" θυμηθείτε τη σκηνή όπου ο Τομ Χάνκς σώζει τον καρδινάλιο πέφτοντας στο σιντριβάνι, εκεί είναι η πιάτσα Ναβόνα, η οποία είναι η πιο διάσημη και αναμφισβήτητα από τις πιο όμορφες πλατείες της Ρώμης. Χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό το 86μ.Χ.

Η πιάτσα Ναβόνα διαθέτει τρία σιντριβάνια, το κεντρικό και μεγαλύτερο είναι το Fontana dei Quatro Fiumi (σιντριβάνι των τεσσάρων ποταμών) κατασκευάστηκε το 1651 από τους Μπορομίνι και Μπερνίνι, κατόπιν αιτήματος του Πάπα Ιννοκέντιου του Κ’. Το σιντριβάνι αποτελείται από τέσσερα αγάλματα ανθρώπων που το καθένα αντιπροσωπεύει ένα ποτάμι από διαφορετική ήπειρο -  τον Νείλο, τον Γάγγη, Τον Δούναβη και το Ρίο ντε λα πλάτα. Τα δύο άλλα σιντριβάνια στην πλατεία είναι η κρήνη  του Ποσειδώνα στο βόρειο άκρο και στο νότιο ή κρήνη του Μαυριτανού. Η πιάτσα Ναβόνα είναι μια από τις πιο ζωντανές πλατείες της Ρώμης, με πολλές  υπαίθριες καφετέριες, εστιατόρια, πιτσαρίες και νυχτερινά κέντρα με γούστο. Ευτυχώς μέναμε κοντά στην πιάτσα Ναβόνα και την επισκεφθήκαμε  πολλές φορές. Ο σκηνοθέτης μάλιστα της παρέας Πουφ είχε μια φαεινή ιδέα να γυρίσουμε μια γρήγορη σκηνή όπως στο Illuminati. Τον ρόλο του καρδινάλιου τον έπαιξε ο Φιλίπ, τον ρόλο του Τομ Χανκς ο Τζίμ Άνταμς και τον ρόλο του killer, ο ηγέτης. Ο Φιλίπ έπεσε με τα ρούχα στο σιντριβάνι μετά από ενέργειες του Ηγέτη και ο Τζιμ Ανταμς έπεσε για να σώσει τον καρδινάλιο. Το τι έγινε δεν μπορώ να σας το περιγράψω, ένα μικρός χαμός, ο κόσμος γύρω, μας περικύκλωσε νομίζοντας πως γυρίζουμε κάποια ταινία μικρού μήκους. Το μόνο κακό αυτής της μικρής ιστορίας ήταν το κρυολόγημα που άρπαξαν οι πρωταγωνιστές. Υπάρχει σχετικό βιντεάκι που κάποια στιγμή θα προβάλουμε στην αυλή των θαυμάτων. Επιστρέψαμε στο σπίτι για να αλλάξουν οι βρεγμένοι και σε μια ώρα περίπου βρισκόμασταν στην Φοντάνα ντι Τρέβι. Το σιντριβάνι αυτό είναι το πιο διάσημο και το πιο όμορφο της Ρώμης. Αυτό το εντυπωσιακό μνημείο δεσπόζει στη μικρής πλατεία Τρέβι που βρίσκεται στην περιοχή του Quirinale. Η κεντρική φιγούρα του σιντριβανιού είναι ο Ποσειδώνας, Θεός της θάλασσας. Η αναπαράσταση έχει τον Ποσειδώνα στα ηνία ενός άρματος σε σχήμα κελύφους, να έλκεται από δύο ιππόκαμπους. Κάθε ιππόκαμπος καθοδηγείται από ένα Τρίτωνα. Το ένα από τα άλογα είναι ήρεμο και υπάκουο και το άλλο ανήσυχο.  Από την αριστερή πλευρά του Ποσειδώνα είναι ένα άγαλμα που εκπροσωπεί την αφθονία και στα δεξιά ένα άγαλμα που αντιπροσωπεύει την υγιεινή.  Ο θρύλος λέει ότι θα επιστρέψετε στη Ρώμη εάν πετάξετε ένα κέρμα μέσα στο νερό. Θα πρέπει να το πετάξετε πάνω από τον ώμο σας με την πλάτη σας προς το νερό. Υπολογίζεται ότι οι υπάλληλοι του δήμου της Ρώμης μαζεύουν περισσότερο από 150.000 ευρώ κάθε χρόνο από αυτά τα κέρματα στα νερά του σιντριβανιού. Ουδείς λάτρης του παγκόσμιου κινηματογράφου δεν μπορεί να ξεχάσει τη μαγικά σκηνή όπου η ηθοποιός Ανίτα Εκμπεργκ εμφανίζεται να πέφτει στα νερά της Φοντάνα ντι Τρέβι στην ταινία το Φεντερίκο Φελίνι ΄΄Dolce Vita΄΄ που γυρίστηκε στην Αιώνια Πόλη το 1960. Η ταινία αυτή έκανε γνωστή τη Φοντάνα ντι Τρέβι σε ολόκληρο τον κόσμο.
Όταν τελικά φθάσαμε γινόταν πανικός, είχε πάρα πολύ κόσμο. Για μια ώρα περίπου θαυμάζαμε το μνημείο και ο ξεναγός της παρέας (Φιλίπ) μας διάβαζε την ιστορία του μνημείου. Καταφέραμε να φθάσουμε κοντά έτσι ώστε και εμείς να ρίξουμε το σχετικό κέρμα, κάνοντας παράλληλα μια ευχή.
Ο καιρός για καλή μας τύχη ήταν αρκετά καλός και απολαμβάναμε το υπέροχο σιντριβάνι. Δε γνωρίζω κατά πόσο οι ευχές θα πιάσουν τόπο, αλλά η ιεροτελεστία είναι μαγική. Πολλές φορές μάλιστα είναι πιο ενδιαφέρουσα από την προσδοκία της ευχής. Η Ρώμη σιγα-σιγά άρχισε να μας δείχνει τα κάλλη της, άρχισε να μας έλκει, αρχίσαμε σιγά – σιγά να την ερωτευόμαστε. Ο Ηγέτης είχε δίκιο όταν είχε πει: Πουφ το Παρίσι είναι Παρίσι και η Ρώμη είναι Ρώμη, η μια είναι ναζιάρα και η άλλη είναι χυμώδης.

Την επόμενη μέρα το πρόγραμμα είχε αρχικά επίσκεψη στην υπόγεια νεκρόπολη του Βατικανού. Ακριβώς κάτω από τον ναό του θεμελιωτή της Καθολικής εκκλησίας του Αγίου Πέτρου βρίσκεται ένας μικρός ναός αφιερωμένο στον Άγιο. Εκεί κοντά είχαν θαφτεί τα πρώτα χρόνια και πολλοί πρωτοχριστιανοί έχοντας απλωθεί έτσι μια νεκρόπολη πρωτοχριστιανών στο εσωτερικό της γης. Υπάρχουν πολλές ιστορίες που συνοδεύουν τη φήμη των υπόγειων διακλαδώσεων και δωματίων του Βατικανού. Πρώτα από όλα είναι γεγονός ότι στα υπόγεια υπάρχουν τεράστιες βιβλιοθήκες έκτασης πολλών χιλιομέτρων. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως εκεί κρύβεται ένας τεράστιος θησαυρός αρχαίων βιβλίων, άγνωστα για τον υπόλοιπο κόσμο ακόμα και σε μένα που εκπροσωπούσα την Ο.ΚΡ.Α. ίσως, λένε, όλη η αρχαία γνώση που νομίζουμε πως χάθηκε για πάντα να βρίσκεται συγκεντρωμένη στις μυστικές βιβλιοθήκες του Βατικανού. Λένε πως καλόγεροι με πορφυρά ενδύματα μελετούν με πάθος τα άγνωστα για μας αρχαία και λατινικά συγγράμματα στα οποία περιέχονται οι μεγαλύτερες αλήθειες, τα μυστικά των μυστικών. (φροντίστε να δείτε το ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΡΟΔΟΥ). Για αρκετές ώρες παραμείναμε στη νεκρόπολη του Βατικανού βλέποντας κρανία, οστά , βιβλία και κάποιους καλόγερους που έμοιαζαν με ζωντανούς ανθρώπους. Αποχαιρετήσαμε την υπόγεια νεκρόπολη και ανεβήκαμε για να επισκεφθούμε το μουσείο του Βατικανού και την εκκλησία του Αγίου Πέτρου.


Βατικανό – πόλη. Χώρα μικρότερη από το Μονακό αλλά με τεράστια επιρροή σε ολόκληρη τη γη. Στο κέντρο της Ρώμης δεσπόζει το ανεξάρτητο κράτος του Βατικανού, το θρησκευτικό κέντρο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας. Πρόκειται για τον προσωπικό παράδεισο του εκάστοτε Πάπα και καρδινάλιου, οι οποίοι απολαμβάνουν την πολιτική ανεξαρτησία τους αποκομμένοι από τα καθημερινά προβλήματα των απλών ανθρώπων. Το υπέργειο Βατικανό σε έκταση είναι μικροσκοπικό και χρειάζεται να διαθέσεις το πολύ μια ώρα για να περπατήσεις γύρω από τα όρια του. Ναοί, μουσεία, βιβλιοθήκες κοσμούν την επιφάνεια του. Το Βατικανό κάτω από τη γη είναι κούφιο. Όπως προανέφερα είναι μια μεγάλη υπόγεια πολιτεία  με δαιδαλώδεις στοές και κρυφά περάσματα. Ήταν η τελευταία Κυριακή του χρόνου και η είσοδος στο μουσείο του Βατικανού ήταν ελεύθερη. Τα 16€ που ζητάνε για το εισιτήριο, το βρίσκω υπερβολικά ακριβό, τη στιγμή που το εισιτήριο στο Λούβρο κοστίζει 9€. Αφού περιμέναμε για 2,5 ώρες στην ουρά καταφέραμε κατά τις 12 να είμαστε εντός.

Καπέλα Σιξτίνα.
Την οροφή της ζωγράφισε εξολοκλήρου ο Μιχαήλ Άγγελος. Αυτό που δεν γνωρίζαμε ήταν πως ο Μιχαήλ Άγγελος όπως και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι αρέσκονταν στο να βάζουν "κρυφά μηνύματα" στα έργα τους. Το κρυφό μήνυμα στην εικόνα "Δημιουργία του Αδάμ από τον Θεό" το οποίο παρέμενε κρυφό για πάνω από 500 χρόνια είναι το σύννεφο πάνω στο οποίο βρίσκεται ο Θεός… αν λοιπόν παρατηρήσετε καλύτερα το "σύννεφο" θα καταλάβετε ότι δεν είναι τίποτα άλλο από……. Την κάθετη τομή του ανθρώπινου εγκεφάλου και μάλιστα το πράσινο σάλι που ανεμίζει ακριβώς από κάτω δεν είναι τίποτα άλλο από τον νωτιαίο μυελό!! Επίσης παρά το γεγονός ότι ο Μιχαήλ Άγγελος ήταν βαθιά θρησκευόμενος "πρόσθεσε" και κάτι ακόμη το οποίο θα μπορούσε να κάνει την καθολική Εκκλησία να τον αφορίσει ως αιρετικό! Τι ήταν αυτό? Μα φυσικά έβαλε στον Αδάμ αφαλό, πράγμα που από επιστημονική σκοπιά τον κάνει γόνο του ανθρώπου και όχι δημιούργημα του Θεού. Ή δεν το πρόσεξαν ή του το συγχώρεσαν. Στην Καπέλα Σιξτίνα απαγορεύεται η φωτογράφιση και η λήψη, πρόσφατα μάλιστα διάβασα πως θα περιοριστεί αρκετά και ο αριθμός των επισκεπτών γιατί λένε υπάρχει κίνδυνος να υποστούν ζημιές οι εικόνες. Κατά την ταπεινή μου άποψη στο μουσείου του Βατικανού το κορυφαίο έργο είναι η Σιξτίνα και έπεται Η σχολή των Αθηνών του Ραφαήλ.
Η σχολή των Αθηνών είναι από τα πιο διάσημα έργα ζωγραφικής του Ιταλού καλλιτέχνη της Αναγέννησης Ραφαήλ. Δημιουργήθηκε μεταξύ του 1510 και 1511. Θεωρείται ως το αριστούργημα του Ραφαήλ και η τέλεια ενσάρκωση του κλασικού πνεύματος της ύστερης αναγέννησης. Ο τίτλος "Η σχολή των Αθηνών" δεν δόθηκε από τον Ραφαήλ και το θέμα της τοιχογραφίας είναι στην πραγματικότητα ‘’ η φιλοσοφία’’ ή τουλάχιστον "η αρχαία ελληνική φιλοσοφία" αφού πάνω από την τοιχογραφία ο Ραφαήλ σημείωσε "να γνωρίζεις τις αιτίες", φιλοσοφικό συμπέρασμα μελέτης των έργων του Αριστοτέλη "Μεταφυσικά" και "Φυσικά".
Πράγματι ο Αριστοτέλης φαίνεται να είναι το κεντρικό πρόσωπο στη τοιχογραφία. Το έργο περιλαμβάνει ρωμαϊκά στοιχεία, αλλά συνάμα έχει ένα γενικό ημικυκλικό καθορισμό, έχοντας τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη στο κέντρο, με όλα τα άλλα πρόσωπα να περιφέρονται γύρω από αυτούς. Μείναμε αρκετή ώρα θαυμάζοντας το έργο και σκεπτόμενος εγώ τουλάχιστον πόσο δίκιο είχε ο (αποθανών πια) Παύλος Μάτεσις όταν σχολίαζε τους Έλληνες που λέμε πως όταν εμείς κτίζαμε Παρθενώνες αυτοί – ποιοι άραγε?- έτρωγαν βελανίδια και άμα ρωτήσεις όλους αυτούς πόσες φορές έχουν ανέβει στην Ακρόπολη, πόσες φορές περπάτησαν στην αρχαία αγορά, πόσες φορές επισκέφθηκαν την Πνύκα και ποια από τα βιβλία του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη έχουν διαβάσει θα σε πιάσει τέτοια απογοήτευση που θα θέλεις να ανέβεις σε κάποια βελανιδιά και να φωνάξεις  Αιδώς Αργείοι. Αποχαιρετήσαμε τον πίνακα και κατευθυνθήκαμε προς την Εκκλησία του Αγίου Πέτρου. Χρειάστηκε και εδώ μεγάλη υπομονή γιατί η ουρά ήταν τεράστια περίπου άλλες 2,5 ώρες. 

Λίγο μετά την είσοδό μας στην εκκλησία το βλέμμα μας το αιχμαλώτισε η Πιετά  του Μιχαήλ Άγγελου. Η Πιετά σημαίνει έλεος, ενώ η σύνθεση του έργου είναι γνωστή ως "Αποκαθήλωση". Το διάσημο γλυπτό απεικονίζει το σώμα του Ιησού στα πόδια της Μητέρας του Μαρίας μετά τη Σταύρωση και την αποκαθήλωση. Χαλάλι οι ώρες που περιμέναμε γιατί αποζημιωθήκαμε. Η Πιετά κλέβει την παράσταση. Η νεανική της εμφάνιση και η ήρεμη έκφραση του προσώπου αν συνδυαστεί με τη θέση των χεριών υπαινίσσεται ότι βλέπει το παιδί της, ενώ ο θεατής βλέπει μια εικόνα από το μέλλον. Η Πιετά είναι το μοναδικό έργο που υπέγραψε ο Μιχαήλ Άγγελος λόγω ενός περιστατικού που συνέβη τότε που είχε ως αποτέλεσμα να χαράζει στη ζώνη που διατρέχει το στήθος της Μαρίας το όνομά του. Αργότερα μετάνιωσε για αυτή την έκρηξη ματαιοδοξίας και ορκίστηκε να μην υπογράψει ποτέ ξανά κανένα από τα έργα του. Επιστρέψαμε στο διαμέρισμα κατά τις 19:00 για λίγη ξεκούραση γιατί είχαμε πάρα πολλές ώρες όρθιοι. Κατά τις 21:30 αναχωρήσαμε για την πιτσαρία Dar Poeta, περιμέναμε περίπου 1,5 ώρα για να βρούμε τραπέζι αλλά και εδώ χαλάλι γιατί εκείνο το βράδυ φάγαμε την πιο ερωτική πίτσα…. Και μετά την πίτσα ήρθε η ώρα για το Κολασμένο!!! Δεν θα σας πω τι είναι το κολασμένο γιατί απλά δεν περιγράφεται. Αν σας δοθεί η ευκαιρία και πάτε στη Ρώμη μη ξεχάσετε να επισκεφθείτε αυτή την πιτσαρία. Η βραδιά έκλεισε πολύ όμορφα με αποτέλεσμα το βράδυ στον ύπνο μας να βλέπουμε συνέχεια το κολασμένο. Είχε δίκιο ο Ηγέτης που έλεγε… Πούφ ετοιμάσου για γαστρονομική επανάσταση. Κόστος ανά άτομο στην Dar Poeta 15€, πολύ καλή τιμή.

Μετά το κολασμένο σειρά είχε το Κολοσσαίο και η Αρχαία αγορά. Η βόλτα μέχρι να φτάσουμε στο Κολοσσαίο ήταν φανταστική. Ο καιρός καταπληκτικός, η διάθεση super, ειδικά παπούτσια για περπάτημα και φύγαμε. Ξανά στην ουρά για εισιτήρια και επιτέλους είμαστε προ των πυλών. Είναι πράγματι οξύμωρο το συναίσθημα που δημιουργείται στον επισκέπτη όταν αντικρίζει αυτό το πραγματικά κολοσσιαίο και άκρως επιβλητικό μνημείο αν σκεφτεί για μια στιγμή ότι πριν από 2.000 χρόνια πέρα από τις εκδηλώσεις, εδώ λάμβαναν χώρα οι φρικιαστικότερες σφαγές ζώων και ανθρώπων. Το διασημότερο αξιοθέατο της πόλης πλημμυρίζει από τουρίστες κάθε ώρα, μέρα και εποχή του χρόνου και θα χρειαστεί να περιμένετε αρκετές ώρες στην ουρά. Σχεδόν δίπλα στον Κολοσσαίο και μέσα στο ίδιο πάρκο στέκεται καμαρωτή η μεγαλύτερη θριαμβική αψίδα που σώζεται σήμερα, αυτή του Κωνσταντίνου, ενώ μερικά βήματα πιο πέρα ξεκινά η βόλτα των αιώνων, εκεί βρίσκεται η είσοδος για την Αρχαία αγορά. Αν θέλετε να την περπατήσετε φροντίστε να το κάνετε το πρωί ή νωρίς το μεσημέρι γιατί κατά τις 17:00 η είσοδος κλείνει. Το εισιτήριο για αγορά και Κολοσσαίο κοστίζει 12€. Αφιερώστε χρόνο για το Κολοσσαίο και την αγορά γιατί τα αμέτρητα αρχαία που θα σας περιβάλλουν θα σας κάνουν να χάσετε την επαφή με τον χρόνο. Άλλωστε θα ανακαλύψετε και εσείς πως το βλέμμα μαγεύει σε τέτοιο βαθμό τα πόδια που τα αναγκάζει να συνεχίσουν παρά την κούραση. Καθίστε σε μια άκρη και διαβάστε από τον οδηγό πληροφορίες για την αγορά που θα σας βοηθήσουν να κατατοπιστείτε και να την εκτιμήσετε περισσότερο. Πολλές φορές κατά την πενθήμερη παραμονή μας αναρωτηθήκαμε για διάφορα πράγματα όπως ας πούμε γιατί στο κέντρο της Αθήνας σε κάθε τετράγωνο βλέπεις κλούβες των ΜΑΤ και σε κάθε γωνία αστυνομικούς, είμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση? Γιατί στη Ρώμη η παρουσία των καραμπινιέρων είναι τόσο διακριτική που νομίζεις πως δεν υπάρχουν? Μήπως εδώ επικρατεί κάποιο ειδικό καθεστώς? Μήπως είναι εκεί με εντολή της πολιτικοοικονομικής ελίτ για να φοβίζουν τους νομοταγείς πολίτες? Γιατί αυτή ή ασχήμια? Γιατί η αισθητική των Ρωμαίων είναι τόσο υψηλή ενώ των Αθηναίων μηδενική? Γιατί οι πολίτες της Αθήνας δεν τολμούν να κυκλοφορήσουν στην πόλη τους, ενώ οι πολίτες και οι τουρίστες στη Ρώμη μπορούν να κυκλοφορούν χωρίς φόβο όπου θέλουν και ότι ώρα θέλουν? Πολίτες της Αθήνας έχετε αποπειραθεί ποτέ να κατεβείτε στο κέντρο, πίσω από την πιο διάσημη οδό της Αθήνας που έχει και το όνομα της παλλάδας Αθηνάς? Κάντε μια βόλτα πίσω από την Αθηνάς πχ Ευριπίδου προς Κουμουνδούρου, πλ. Θεάτρου κλπ και αν νιώσετε πως μπορείτε να κυκλοφορήσετε ότι ώρα θέλετε και όποτε θέλετε υπάρχει η πιθανότητα να έχετε καταφέρει το ακατόρθωτο… δηλαδή να είστε αόρατοι. Αναρωτήθηκα επίσης πολλές φορές γιατί οι ΄΄κουτοί΄΄ οι Ρωμαίοι έχουν διατηρήσει την παλιά πόλη ενώ οι έξυπνοι Έλληνες πολιτικάντηδες – εργολάβοι γκρέμισαν ότι όμορφο υπήρχε στην Αθήνα κτίζοντας κουτιά για σαρδέλες?

Σημαντική παρατήρηση.
Η παχυσαρκία είναι απούσα από την νεολαία της Ιταλίας, γενικότερα θα έλεγα πως είναι απούσα, αλλά στάθηκα ειδικά στην νεολαία μιας και εκεί κατέχουμε τα πρωτεία στα πιο παχύσαρκα παιδιά σε όλη την Ευρώπη. Γιατί πάντα στα αρνητικά κατέχουμε τις πρώτες θέσεις άραγε?
Ο Ηγέτης ο οποίος ξέχασα να αναφέρω πως είναι ο γευσιγνώστης της παρέας, έχει πάρει το χρίσμα από τον Mr Alex, μας ενημέρωσε πως η ημέρα Κολοσσαίο και Αρχαία αγορά θα κλείσει με ένα υπέροχο βραδινό στο Osteria del Pegno, είχε κάνει ήδη την κράτηση. Στις 20:30 ήμασταν εκεί. Πράγματι είχε δίκιο για μια φορά ακόμη. Ένας πολύ ξεχωριστός χώρος, πολύ όμορφα και με γούστο διακοσμημένος, πολύ ζεστή και ρομαντική ατμόσφαιρα, ένα περιβάλλον που το ζήλεψα και θα ήθελα να το είχα δει πριν ξεκινήσουμε την Αμβροσία γιατί το αποτέλεσμα θα ήταν πολύ διαφορετικό. Με λίγα λόγια σε ένα αντίστοιχο εστιατόριο στην Αθήνα θα έπρεπε να πληρώσουμε 40€ το άτομο για 7 κυρίως πιάτα, 1 υπέροχη σαλάτα με σπέσιαλ παρμεζάνα, 5 πρώτα εκ των οποίων τα 3 ήταν τρεις πεντανόστιμες και διεγερτικές κρεμμυδόσουπες, μιλάμε για super αφροδισιακό. Κόστος 20€ το άτομο. Την ίδια συνταγή έφτιαχνε ο chef  για τον Ιούλιο Καίσαρα και τις ερωμένες του. Τα φαγητά τα συνοδεύσαμε με κόκκινο ερυθρό ξηρό από την Νάπολη. Στο διπλανό μας τραπέζι κάθονταν ένα υπέροχο, φανταστικό ζευγάρι, η Μόνικα και ο Ρικάρντο.
Στις 5 μέρες που μείναμε στη Ρώμη θα πρέπει μέσο όρο να κάναμε την ημέρα 30χλμ. Ξέχασα να αναφέρω πως κατά την επίσκεψή μας στο Βατικανό στο διάλειμμα, εντός του Βατικανού φάγαμε επίσης πάρα πολύ νόστιμη πίτσα. Ίσως να ήταν ευλογημένη από τον Πάπα. Απολαύσαμε τις βόλτες μας γιατί η Ρώμη με άριστα το 10 στην αισθητική παίρνει 9,5. Πολύ καλό παγωτό φάγαμε στο Gioloti. Τα καφέ, τα εστιατόρια, οι πιτσαρίες, τα μπαράκια και γενικότερα τα εμπορικά όλα μα όλα πολύ όμορφα με ξεχωριστό γούστο και χρώμα. Όσο για αυτό που λέμε ούνα φάτσα ούνα ράτσα, τρίχες κατσαρές, είμαστε πάααρα πολύ πίσω σε όλα. Το μόνο αρνητικό για μένα είναι η υπερβολικές εκκλησίες, μου θύμισε το σλόγκαν της δικτατορίας, κάθε πόλις και στάδιο κάθε χωριό και γυμναστήριο, το οποίο αργότερα έγινε κάθε πόλη και ΑΕΙ κάθε χωριό και ΤΕΙ, αυτοί το έχουν κάνει κάθε γωνιά και εκκλησία. Ακόμα και στα μουσεία κυριαρχούν θέματα θρησκευτικά, ενώ στο Παρίσι είναι το αντίθετο, κυριαρχεί η δρώσα ζωή, κυριαρχεί ο έρωτας, η φύση, οι σχέσεις κλπ

Πιάτσα ντι Σπάνια.
Το όνομα της πλατείας προέρχεται από το κτήριο της πρεσβείας της Ισπανίας στο τότε Παπικό κράτος και από το 1870 και μετά  στην Αγία Έδρα. Στους πρόποδες της ισπανικής σκάλας υπάρχει η διάσημη κρήνη που ονομάζεται σαπιοκάραβο γλυπτό του Πιέτρο Μπερνίνι πατέρα του πολύ διάσημου Gian Lorenzo Bernini. Την επισκεφθήκαμε αργά το απόγευμα και όπως όλες οι πλατείες και οι δρόμοι ήταν μιλιούνια ο κόσμος, μιλάμε για πάρα πολύ κόσμο. Υπέροχες πλατείες που οι κάτοικοι της Ρώμης και οι επισκέπτες έχουν την ευλογία να τις απολαμβάνουν γιατί είναι πολύ όμορφες και χωρίς βρωμιές. Γενικότερα η ζωή στη Ρώμη κυλά στις πλατείες όπου οι Ρωμαίοι και οι επισκέπτες πίνουν τα εσπρεσάκια τους, ψωνίζουν όσοι μπορούν συζητούν και αναζητούν την περίφημη ντόλτσε βήτα.

Πιάτσα Βενέτσια.
Σε αυτή την πλατεία με σαμπάνια και παρμεζάνα υποδεχθήκαμε τον ερχομό του Νέου Χρόνου. Καμία σχέση με το Παρίσι όπου το μόνο βεγγαλικό που άναψε ήταν ένα σπίρτο, εδώ μιλάμε για πανικό από βεγγαλικά. Είχαν αφήσει ένα μεγάλο μέρος της πλατείας ελεύθερο όπου έριχναν τα βεγγαλικά παρ’ ότι είχε πάρα πολύ κόσμο επικρατούσε τάξη και κάποια στιγμή προς το τέλος σε μικρή απόσταση από την πλατεία παρατήρησα πως υπήρχε ένα περιπολικό με τρεις καραμπινιέρους. Στην περιοχή λοιπόν του Καπιτωλίου ανάμεσα στα μνημεία και στην πλατεία που βρίσκονται σε αυτόν το λόφο ο οποίος υπήρξε το κέντρο του Ρωμαϊκού κόσμου, δίνει το δικό της στίγμα η πιάτσα Βενέτσια. Το παλάτσο Βενέτσια είναι από τα πρώτα αναγεννησιακά κτήρια της Ρώμης που κατασκευάστηκε το 1455 ως κατοικία του Βενετού Καρδινάλιου Μπάρμπο, μετέπειτα Πάπα Παύλου Β΄ και υπήρξε παπική κατοικία και αργότερα, έδρα του Ιταλικού φασισμού όπου από το μπαλκόνι του εκφωνούσε τους λόγους του ο Μουσολίνι. Σήμερα πλέον είναι μουσείο το οποίο δεν καταφέραμε λόγω των αργιών να επισκεφθούμε. Στην πιάτσα Βενέτσια δεσπόζει το μνημείο γνωστό ως Βιτοριανό, αφιερωμένο στον Βιτόριο Εμανουέλε Β΄, πρώτο βασιλιά της Ιταλίας.
Πιάτσα ντελ Πόπολο.
Είναι από τις πιο δημοφιλείς πλατείες καθώς από εκεί ξεκινούν η Βια ντε Μπαμπουίνο με πολυτελή καταστήματα ένδυσης και πολλές αντικερί και η Βια ντελ Κόρσο, ένας από τους κεντρικότερους και εμπορικότερους δρόμους της Ρώμης που καταλήγει στην πιάτσα Βενέτσια.

Πιάτσα κάμπο ντε Φιόρι.
Ίσως είναι τουριστική, όμως είναι και ένα μέρος για να ζήσετε λίγο την καθημερινότητα της πόλης. Η πλατεία είναι γεμάτη πολύχρωμους πάγκους λαϊκής αγοράς με ότι τραβάει η όρεξή σας. Κάπου εκεί έμενε και η διάσημη κυρία Βανότσα Κατανέι ερωμένη του Πάπα Αλέξανδρου ΣΤ΄ Βοργία, ωραίος ο Βοργίας, αργότερα πολύ αργότερα καταργήθηκε το πρώτο και το τελευταίο γράμμα και άλλαξε ο τονισμός.
Και πάμε τώρα στο Πάνθεον.
Ο ναός όλων των Θεών, το ηλικίας 2.000 ετών και κάτι Πάνθεον ήταν από τους μεγαλύτερους ναούς της αρχαίας Ρώμης. Χτισμένο από τον αυτοκράτορα Αδριανό μετετράπη σε εκκλησία τον Μεσαίωνα, αμάν αυτή τη μανία της καταστροφής των αρχαίων για μετατροπή σε εκκλησίες. Πολύ εντυπωσιακός ο τεράστιος ημισφαιρικός τρούλος που έχει ύψος 43.3 μ. ενώ μοναδική πηγή φωτός αποτελεί ο οφθαλμός στην κορυφή του τρούλου. Κατά μήκος του τοίχου του Πάνθεον οι βωμοί φιλοξενούν τάφους επιφανών, όπως εκείνον του Ραφαήλ.
Τραστέβερε.
Για αρκετούς το Τραστέβερε, στην αντίπερα όχθη του Τίβερη, αποτελεί το πιο αυθεντικό κομμάτι της Ρώμης, το κομμάτι του απλού λαού που βιώνει μια λιγότερο πομπώδη καθημερινότητα με τα χρωματιστά βαμμένα σπίτια με τις λουλουδιασμένες γλάστρες, με τις απλωμένες μπουγάδες στα στενά δρομάκια να αιωρούνται πάνω από τα κεφάλια των πεζών θυμίζοντας Νάπολη.  Η πιτσαρία Dar Poeta είναι σε αυτή την περιοχή. Το πρώτο βράδυ δειπνήσαμε σε ένα εστιατόριο στο Τραστέβερε που τα κανελόνια ήταν μάπα. Και στο Παρίσι το πρώτο βράδυ είχαμε φάει μάπα, ως φαίνεται το πρώτο βράδυ πέφτουμε σε τσιγαριδαίους.

Επίλογος
Ευχαριστώ τον Ηγέτη και τον Τζίμ Άνταμς που επέμεναν να πάμε στην αιώνια πόλη γιατί τελικά είχαν δίκιο. Τα οικονομικά βέβαια αυτή την περίοδο είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση και ο καθένας θα πρέπει να σκεφτεί πάρα πολύ αν θα πρέπει να κάνει ένα τέτοιο ταξίδι. Αν το προγραμματίσεις νωρίς θα βρεις πολύ καλές τιμές και στη διαμονή και στα αεροπορικά εισιτήρια.  Ναι στο Παρίσι, ναι στη Ρώμη, ναι στα ταξίδια, γενικότερα υπό μια προϋπόθεση, με καλή παρέα. Γιατί όπως έλεγε και ο Μακρινός! Με κακή παρέα ούτε στον παράδεισο. Ελπίζω πως στο μέλλον θα έχω ξανά την ευκαιρία να επιστρέψω στην Φοντάνα ντι Τρέβι ώστε ο μύθος να επιβεβαιωθεί. Κάπου εδώ θα πρέπει να πω αντίο Ρώμη.
Μέχρι το επόμενο ταξίδι μας... Ελπίζουμε να πήρατε έστω και μία μικρή γεύση από άρωμα Ιταλίας!
Buona Notte Grecia!
Επεξεργασία κειμένου: Mr Pepos & συνεργάτες
Επιμέλεια κειμένου: Μελισσάνθη