ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΒΙΝΟΣ χάρη στην κ. Μαρία Ευθυμίου

Ο Ιωάννης Καλβίνος, γαλ. Jean Calvin, πραγματικό όνομα Jehan Cauvin, (10 Ιουλίου 1509 - 27 Μαΐου 1564) γεννήθηκε στο Νουαγιόν της Πικαρδίας στη Γαλλία. Ο πατέρας του τού έδωσε επιμελημένη μόρφωση σε Πανεπιστήμια στο Παρίσι και την Ορλεάνη. Όταν ο πατέρας του άλλαξε γνώμη και δεν ήθελε ο Καλβίνος να σπουδάσει θεολογία, τον έστειλε για σπουδές στη νομική. Όταν ο πατέρας του πέθανε, εκείνος επέστρεψε στη θεολογία.
Το 1531 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Μέχρι εκείνη την εποχή δεν είχε ακόμα δείξει καμία εχθρότητα ή διαφωνία προς τον Παπισμό. Αλλά το επόμενο έτος συνέβη μια μεγάλη εσωτερική μεταστροφή. Κατά τον ίδιο: "ο Θεός με μια ξαφνική μετατροπή δάμασε το νου μου και τον έφερε σε μια πιο διδάξιμη κατάσταση, που ήταν πιο αυστηρή σε τέτοια θέματα απ' όσο μπορεί να αναμενόταν στην πρωτύτερη ζωή μου". Η αποκάλυψη αυτή σηματοδότησε τη ρήξη του με την Καθολική Εκκλησία. Συμμετείχε στο κίνημα της Μεταρρύθμισης, που αποτέλεσε απαρχή του Προτεσταντισμού. Το 1536 εξέδωσε τον πρώτο τόμο του κριτικού δογματικού έργου του Θεσμοί της Χριστιανικής Θρησκείας, που συνέχισε να επεκτείνει και να ανανεώνει για την υπόλοιπη ζωή του. Οι διδασκαλίες που παρέδωσε στο έργο αυτό, καθώς και αυτές στην Académie Publica, που ίδρυσε στη Γενεύη το 1559 και αργότερα έγινε το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, είναι γνωστές με τον όρο Καλβινισμός. Ο Καλβίνος πέθανε το 1564.

Η ζωή του

Ο Καλβίνος γεννήθηκε στις 27 Ιούλη του 1509 στη πόλη Νοyons, της Πικαρδίας, της Γαλλίας. Η οικογένειά του ήταν σχετικά καλής οικονομικής κατάστασης, ο πατέρας του ήταν εκκλησιαστικός αξιωματούχος και έχαιρε της εκτίμησης των ευγενών της περιοχής. Τη μόρφωση και την ανατροφή του νεαρού Ιωάννη ανέλαβε κάποια ευγενική οικογένεια της περιοχής, όπως συνηθιζόταν τότε για τα αγόρια που τα θεωρούσαν ελπιδοφόρες περιπτώσεις.
Αργότερα πήγε να σπουδάσει στο Κολλέγιο της La Marche, πρώτα και μετά στo Κολλέγιο του Mont Aigu ύστερα, στο Παρίσι. Ο πατέρας του τον προόριζε να σπουδάσει Θεολογία και να γίνει ιερέας αλλά στη πορεία άλλαξε γνώμη -και αυτός και ο γιος του- συνειδητοποιώντας ότι η σπουδή των Νομικών από τη μια, οδηγούσε στο δρόμο της υπόληψης και του χρήματος, και της κοινωνικής ανόδου αλλά και η γνωριμία τους με τη μεταρρυθμισμένη θρησκεία από την άλλη, τον έκανε να ματαιώσει τις σχεδιαζόμενες υπηρεσίες που επρόκειτο να προσφέρει στη Καθολική εκκλησία.^[1].Ετσι πήγε να σπουδάσει νομικά στη Ορλεάνη και το 1532 εξέδωσε το πρώτο του σύγγραμμα: σχολιασμός στο έργο του Κικέρωνα De Clementia (=περί πραότητας). Εκείνο τον καιρό επίσης πρωτοπαρουσίασε και τις ενοχλήσεις στο στομάχι του, που αργότερα –προκαλώντας του αρκετές ασθένειες - θα ήταν και η αιτία του θανάτου του. μετά το πέρας των σπουδών του στην Ορλεάνη, θέλησε να παρακολουθήσει και τα μαθήματα που έδινε στην Ακαδημία της Μπουρζ, εκείνο τον καιρό ο Andrew Alciat, ο πιο φημισμένος δικηγόρος της εποχής του. εκεί συνήψε φιλία και με τον Melchior Wolmar, που με τη παρότρυνση του έκανε τον Καλβίνο να σπουδάσει και την ελληνική γλώσσα. Ταυτόχρονα συνέχιζε τη μελέτη των ιερών κειμένων αλλά και κήρυττε πότε-πότε στη Linier, ένα χωριό, δίπλα στη Μπουρζ.^[2]
Το 1533 ερχόμενος σε επαφή με το δόγμα του Λούθηρου δοκιμάζει ξαφνικά ^[3], όπως ονομάζει, την «πνευματική αναγέννηση» «…ο Θεός δάμασε την καρδιά μου και την οδήγησε σε υποταγή. Είχε γίνει πιο σκληρή απέναντι σε τέτοια θέματα απ' όσο μπορούσε κανείς να περιμένει από ένα νέο άνθρωπο», γράφει.^[4] Η φιλία του με τον Νικολά Κοπ, πρύτανη του Βασιλικού Κολλεγίου στο Παρίσι, και η βοήθεια που του πρόσφερε στη συγγραφή του λόγου με έντονα ουμανιστικό και λουθηρανικό πνεύμα, του δημιούργησε προβλήματα και όταν ο φίλος του κατηγορήθηκε για αιρετικός επειδή συμμετείχε στο κίνημα για την αναμόρφωση της Καθολικής εκκλησίας, η κατάσταση έγινε δύσκολη και για τον Καλβίνο. Ο Κοπ έφυγε για τις Βρυξέλες και ο Καλβίνος για την Βασιλεία. Εκεί το 1536 πρωτο-δημοσιεύει στα λατινικά το έργο του Διδαχές της χριστιανικής θρησκείας (Christianae Relogionis Institutio). Φεύγοντας από τη Βασιλεία με σκοπό να επιστρέψει στο Παρίσι σταματάει στη Βασιλεία. Τελικά, εγκαταστάθηκε εκεί ύστερα από παράκληση του φίλου του, Γουίλιαμ Φάρελ., ενός τοπικού προτεστάντη ιερέα, που του είπε "πως η κατάρα του Θεού θα έπεφτε πάνω του, αν δεν έμενε στη Γενεύη να βοηθήσει στο έργο του Θεού που γινόταν εκεί".^[5]
Στη Γενεύη θα μείνει 2 χρόνια περίπου, μέχρι το 1538, και τελικά ύστερα από διαφωνίες που δημιουργήθηκαν εκεί με το εκκλησιαστικό συμβούλιο –το κονσιστόριο-, σχετικά με την επανεισαγωγή της ποινής του αφορισμού σαν πειθαρχικό μέτρο που πρότειναν αυτός και ο Φαρέλ, και το τελετουργικό της Θείας Ευχαριστίας - εγκατέλειψε τη πόλη.^[6] Τον Αύγουστο του 1540 θα παντρευτεί τη χήρα κάποιου αναβαπτιστή, την Idelllete de Bure, που είχε ήδη 2 παιδιά από το προηγούμενο γάμο της,^[7] μια γυναίκα που οι βιογράφοι του θεωρούν ιδανική για αυτόν, διαλεγμένη με τις ίδιες αυστηρές ασκητικές προδιαγραφές όπως και όλα τα πράγματα στη ζωή του. είναι σεμνή, δεν είναι γκρινιάρα και ιδιότροπη, είναι οικονόμα και υπομονετική και πάντα παρούσα στα προβλήματα της υγείας του. ‘’πιστή συνεργάτιδα της διακονίας του’’, ‘’και τη καλύτερη συντροφιά της ζωής μου’’ την περιγράφει ο ίδιος στην αλληλογραφία του.^[8]. 9 χρόνια θα περάσουν μαζί προτού πεθάνει το 1549. Ήδη από το 1542 είχε πεθάνει και ο γιος του Καλβίνου και της Idellette, ένα αγοράκι που γεννημένο πρόωρα δεν έζησε παρά λίγες βδομάδες.^[9]
Το 1541 ωστόσο το δημοτικό συμβούλιο της πόλης, σπαρασσόμενο από διαμάχες και διαφωνίες τον ξανακάλεσε πίσω. Για τον Καλβίνο αρχίζει μια περίοδος τρομερής δημιουργικότητας και εργατικότητας για την αναμόρφωση των θεσμών αλλά και των πολιτών της Γενεύης που πολλοί δεν δίστασαν να ονομάσουν Θεοκρατική Δικτατορία. Τα επόμενα 23 χρόνια και μέχρι το τέλος της ζωής του δεν θα εγκαταλείψει τη πόλη αυτή. Από το 1550 ήδη, η υγεία του άρχισε να του δημιουργεί προβλήματα, ωθώντας τον να τελειώσει τη Χριστιανική Διδασκαλία του. Το 1559 εκδίδονται στην οριστική τους μορφή οι Διδαχές της Χριστιανικής Θεολογίας και σύντομα μεταφράζονται σε πολλές γλώσσες και γνωρίζουν αλλεπάλληλες εκδόσεις.^[10].
Σοβαρά άρρωστος το 1564, διάβασε το τελευταίο του κήρυγμα, στις 6 Φλεβάρη αυτού του έτους. Πέθανε στις 27 Μάη του 1564 από φυματίωση σε ηλικία 55 χρόνων ύστερα από μια μακρά σειρά επώδυνων ασθενειών που είχαν καταστρέψει το σώμα του εντελώς. Χιλιάδες συνέρρευσαν στη Γενεύη για να δουν τη σωρό του, το σώμα του κάηκε και θάφτηκε σε κάποιον ανώνυμο τάφο έτσι όπως ο ίδιος είχε ζητήσει.^[8] Τον διαδέχτηκε ο φίλος του και επίσης καθηγητής Theodore Beza που έγραψε και τη βιογραφία του.

Η Γενεύη την εποχή του Καλβίνου

Η εκκλησιαστική αναμόρφωση περιλαμβανόταν στους Εκκλησιαστικούς Κανονισμούς του 1541. Τη τήρηση της εκκλησιαστικής πειθαρχίας και ορθοδοξίας αναλάμβανε ο Σεβαστός ¨Ομιλος Πνευματικών Ποιμένων ή η «Σεβάσμια Εταιρεία».
Ένα Συμβούλιο Δασκάλων αναλάμβανε την εκκλησιαστική μόρφωση των καινούριων παστόρων(=ποιμένων) και τέλος το Κονσιστόριο αποτελούμενο από 6 ιερείς και 12 γέροντες από το δημοτικό συμβούλιο της πόλης υπό την αρχηγία του Καλβίνου θα επιτηρούσε τη συμπεριφορά και τις γνώμες του πληθυσμού έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε πνεύμα της αναμόρφωσης. Την Κοινωνική Πρόνοια αναλάμβαναν οι διορισμένοι Διάκονοι. Παρόλο που αρχικά η εξουσία του Δημοτικού Συμβουλίου από το Κονσιστόριο ήταν διαχωρισμένη, σιγά-σιγά υπό την επιρροή της προσωπικότητας του Καλβίνου αυτά τα δύο συγχωνεύθηκαν και η εξουσία του Καλβίνου ήταν πλέον απόλυτη. Η Θεοκρατία που επέβαλλε ο Καλβίνος κυριάρχησε οριστικά στη πόλη.
Μερικές από τις διατάξεις ήταν και οι παρακάτω:
«Ολόκληρο το προσωπικό του οίκου πρέπει να παρευρίσκεται την Κυριακή εις το κήρυγμα, εκτός αν αφεθεί κανείς εις την οικία να προσέχει τα παιδιά ή τα ζώα. Εάν υπάρχει κήρυγμα κατά τις ημέρας της εβδομάδος, όλοι όσοι δύνανται πρέπει να προσέρχονται». (Ο Καλβίνος κήρυττε τρεις ή τέσσερεις φορές την εβδομάδα).
«Εάν κανείς προσέλθει όταν το κήρυγμα θα έχει αρχίσει, ας του γίνει προειδοποίηση· εάν δεν συμμορφωθεί, να πληρώνει πρόστιμο τριών σολδίων».
Ο κλήρος πρέπει να οδηγεί με το παράδειγμα όπως και με την διδασκαλία. Οι κληρικοί δύνανται να νυμφεύονται και να αποκτούν τέκνα, αλλά πρέπει να απέχουν από τα κυνήγια, την χαρτοπαιξία, τα συμπόσια, το εμπόριο και τις κοσμικές διασκεδάσεις και να δέχονται κατ’ έτος την επίσκεψη και την έρευνα για την διαπίστωση της ηθικότητας από τους εκκλησιαστικούς προϊσταμένους του.
Για την ρύθμιση της διαγωγής των λαϊκών, είχε καθορισθεί ένα σύστημα επισκέψεων κατ' οίκον: ένας από τους πρεσβυτέρους επισκεπτόταν κατ' έτος όλες τις οικίας ενός διαμερίσματος της πόλεως, το οποίο του αναλογούσε και εξέταζε τους κατοίκους εφ' όλων των φάσεων της ζωής των. Το κονσιστόριο και το συμβούλιο απαγόρευσαν από κοινού τα τυχερά παιγνίδια, την χαρτοπαιξία, την βλασφημία, την μέθη, το να συχνάζουν σε καπηλειά, τον χορό (ο οποίος τότε ποίκιλλε με εναγκαλισμούς και με φιλήματα), τα άσεμνα ή αντιθρησκευτικά άσματα, τις υπερβολές στις διασκεδάσεις, την πολυτέλεια της διαβιώσεως και την άσεμνη ενδυμασία.
Το επιτρεπόμενο χρώμα, η ποσότητα των ενδυμάτων και ο αριθμός των φαγητών τα οποία επιτρεπόντουσαν σε κάθε γεύμα, καθορίζονταν δια νόμου. Τα κοσμήματα και οι δαντέλες επέσυραν δυσμενείς επικρίσεις. Μία γυναίκα φυλακίσθηκε διότι είχε κτενίσει την κόμη της εις ανήθικο ύψος. Οι θεατρικές παραστάσεις περιορίσθηκαν σε θρησκευτικά δράματα και έπειτα απαγορεύθηκαν και αυτά ακόμη. Τα παιδιά έπρεπε να βαπτίζονται όχι με ονόματα του καθολικού ημερολογίου, αλλά κατά προτίμηση να λαμβάνουν ονόματα προσώπων της Παλαιάς Διαθήκης. Ένας ισχυρογνώμων πατέρας φυλακίσθηκε επί τετραήμερο διότι επέμενε να ονομασθεί ο υιός του Κλαύδιος αντί Αβραάμ.
Η λογοκρισία επί των δημοσιευμάτων παρελήφθη από τα ρωμαιοκαθολικά και κοσμικά προηγούμενα και επεκτάθηκε (1560): σε βιβλία πεπλανημένων θρησκευτικών δογμάτων ή ανήθικων τάσεων, απαγορεύονταν- αργότερα επρόκειτο να υπαχθούν εις αυτήν την απαγόρευση τα «Δοκίμια» του Μονταίν και Ο «Αιμίλιος» του Ρουσσώ.
Το να εκφρασθεί κανείς ανευλαβώς περί του Καλβίνου ή περί του κλήρου ήταν έγκλημα. Μία πρώτη παράβαση των διατάξεων αυτών τιμωρείτο με επίπληξη, περαιτέρω παράβαση με πρόστιμο, εμμονή στην παράβαση, με φυλάκιση ή εξορία.
Η εξώγαμος συνουσία τιμωρείτο με εξορία ή πνιγμό, η μοιχεία, η βλασφημία και η ειδωλολατρία, με θάνατον.
Σε μία εξαιρετική περίπτωση ένα παιδί αποκεφαλίσθηκε διότι κτύπησε τους γονείς του.
Παρόλα αυτά υπήρχαν και οι θαυμαστές αυτού του συστήματος όπως ο Μπερναρντίνο Οκίνο, ένας Ιταλός προτεστάντης, ο οποίος είχε βρει καταφύγιο στην Γενεύη και γράφει : Οι βλασφημίες και οι κατάρες, η ασέλγεια, η μοιχεία και ο άσεμνος βίος, πράγματα τα οποία επικρατούν σε άλλες πόλεις όπου είχα ζήσει, εδώ είναι άγνωστα. Δεν υπάρχουν προαγωγοί και πόρνες. Ο λαός δεν γνωρίζει τι είναι τα κοσμήματα και όλοι ενδύονται κατά ευπρεπή τρόπο. Τα τυχερά παιγνίδια δεν συνηθίζονται. Η φιλανθρωπία είναι τόσο μεγάλη ώστε οι πτωχοί δεν έχουν ανάγκη να επαιτήσουν. Οι άνθρωποι νουθετούν αλλήλους κατά τρόπο αδελφικό, όπως καθορίζει ο Χριστός. Οι δίκες έχουν εκλείψει από την πόλη, ούτε υπάρχει σιμωνία, φόνοι ή φατριαστικό πνεύμα αλλά μόνο ειρήνη και φιλανθρωπία. Εξ άλλου δεν υπάρχουν εδώ όργανα ούτε ήχοι κωδώνων ούτε επιδεικτικές ψαλμωδίες ούτε καύσεις λαμπάδων ή κανδηλιών (στις εκκλησίες) ούτε λείψανα ούτε εικόνες, αγάλματα, λαμπρά άμφια, ούτε φάρσες ή ψυχρές τελετές. Οι εκκλησίες είναι εντελώς απαλλαγμένες από ειδωλολατρία. ^[11]

Η Θεολογία του Καλβίνου

Χριστιανική διδασκαλία

Το κυρίαρχο σημείο στη Θεολογία του Καλβίνου είναι το Δόγμα του Απόλυτου Προορισμού τον οποίο τον καθορίζει ως εξής:
Ονομάζουμε απόλυτο προορισμό το προαιώνιο σχέδιο του θεού, που μ' αυτό καθόρισε την τύχη του κάθε ανθρώπου. Γιατί δε δημιουργεί όλους τους ανθρώπους κάτω από τις ίδιες συνθήκες, αλλά άλλους τους προορίζει για την αιώνια ζωή και άλλους για την αιώνια καταδίκη. Έτσι, ανάλογα με το σχέδιο του Θεού, τονίζουμε ότι άλλοι άνθρωποι είναι πλασμένοι για τη ζωή και άλλοι για το θάνατο... Αυτούς που ο θεός καλεί στη σωτηρία, τους καλεί από δική του ευσπλαχνία, και όχι επειδή το αξίζουν. Αντίθετα κανείς από αυτούς που προορίζονται για την αιώνια καταδίκη δεν μπορεί να σωθεί. Αυτό το έχει κρίνει η κρυφή και ανεξιχνίαστη δικαιοσύνη του θεού. Χριστιανική Διδασκαλία, VII
Ο άνθρωπος υπάρχει για τη Δόξα του Θεού. Με τη πτώση του, εξαιτίας του προπατορικού αμαρτήματος, έχασε κάθε ηθική και βουτήχτηκε στα κακά της πτώσης, όπως είναι η ανηθικότητα, η αλαζονεία, η ασέβεια , η εγκληματικότητα και άλλα πολλά. Ο άνθρωπος λοιπόν, καταδικάστηκε στην αιώνια τιμωρία. Ο μόνος τρόπος να γνωρίσει το Λόγο του Θεού είναι η μελέτη της Παλαιάς και της Νέας Διαθήκης, η λεγόμενη Αγία Γραφή στην οποία παρουσιάζονται όλα όσα πρέπει να ξέρει και να κάνει ο άνθρωπος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ο Θεός ‘’προ καταβολής’’ του κόσμου αποφάσισε αμετάκλητα ποιοι θα καταδικαστούν στην αιώνια τιμωρία και ποιοι θα σωθούν με τη θεία χάρη του. γι ‘ αυτούς που αποφάσισε να σωθούν – και μόνο γι’ αυτούς- έστειλε στο κόσμο τον Χριστό για να τους σώσει από την αμαρτίας τους και για να πεθάνει για χάρη τους πάνω στο σταυρό. Να ξεπληρώσει δηλαδή την σωτηρία αυτών των ανθρώπων με το δικό του θάνατο.^[12]

ΓΙΑΝ ΧΟΥΣ, και ΟΥΛΡΙΧ ΖΒΙΓΓΛΙΟΣ χάρη στην κ. Ευθυμίου

Μνημείο Γιαν Χους

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. Αυτό μπορεί να σημαίνει την δημιουργία εσωτερικών συνδέσμων, επικεφαλίδων, παραγράφων κλπ. Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα Πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και Βικιπαίδεια:Οδηγός μορφοποίησης λημμάτων.

Το μνημείο Γιαν Χους

Η Ευρώπη στις αρχές του 15ου αιώνα αναστατώθηκε από το επαναστατικό κίνημα των Χουσιτών, οπαδών του Βοημού θρησκευτικού μεταρρυθμιστή Γιαν Χους (Jan Hus, 1370 - 1415). Ο Γιαν Χους, αποδοκιμάζοντας τη διαφθορά στη ρωμαιοκαθολική εκκλησία και με τα μεταρρυθμιστικά θεολογικά κηρύγματά του, ως ιεροκήρυκας στο Παρεκκλήσιο της Βηθλεέμ στην Πράγα, ήρθε σε σύγκρουση με τον Πάπα, ο οποίος τον αφόρισε.
Ο Χους, υπερασπιζόμενος τα θρησκευτικά πιστεύω του στη Σύνοδο της Κωνσταντίας, κατηγορήθηκε ως αιρετικός και οπαδός του Άγγλου Μεταρρυθμιστή Τζον Γουίκλιφ, καταδικάστηκε και κάηκε στην πυρά. Μετά τη μαρτυρική θανάτωσή του στις 6 Ιουλίου 1415, ο Χους έγινε μάρτυρας και εθνικός ήρωας του τσεχικού λαού.
Στη βορειοανατολική πλευρά της Πλατείας της Παλιάς Πόλης (Στάρομεστσκε νάμεστι) της Πράγας υψώνεται το επιβλητικό Μνημείο του Γιαν Χους, που φιλοτέχνησε ο Τσέχος γλύπτης Λάντισλαβ Σάλουν (Ladislav Saloun, 1870 - 1946). Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της αρ-νουβό γλυπτικής στην τσεχική πρωτεύουσα. Ο Σάλουν εργάστηκε για το μνημείο του Γιαν Χους στην Πράγα επί 15 χρόνια, από το 1901 μέχρι το 1915. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν το 1915 κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, με την ευκαιρία της επετείου των 500 χρόνων από το θάνατο του Γιαν Χους.
Το ογκώδες μπρούτζινο μνημείο παριστάνει δύο ομάδες ανθρώπων - η μία αποτελείται από νικητές Χουσίτες πολεμιστές και η άλλη από εξόριστους προτεστάντες οπαδούς του Γιαν Χους - και μία νέα μητέρα που συμβολίζει την εθνική αναγέννηση. Στο κέντρο του μνημείου κυριαρχεί η ασκητική μορφή του ηρωικού Γιαν Χους, ο οποίος προτίμησε να πεθάνει στην πυρά παρά να απαρνηθεί τα πιστεύω του. Ο Χους ατενίζει προς την Εκκλησία της Παναγίας Τυν, η οποία ήταν ο τόπος λατρείας των Χουσιτών στα χρόνια 1419 - 1621.
Οι επιγραφές στο μνημείο του Γιαν Χους προστέθηκαν μετά την ανεξαρτησία της Τσεχοσλοβακικής Δημοκρατίας το 1918. Μεταξύ άλλων, είναι γραμμένα τα λόγια του Γιαν Χους: "Αγαπάτε αλλήλους και λέτε σ' όλους την αλήθεια".

Του Δημητρίου Μ.Καλοποθάκη Ούλριχ Ζβίγγλιος

Ο Ούλριχ Ζβίγγλιος (Huldreich Zwingli), γιός προύχοντα και ανεψιός επισκόπου, γεννήθηκε το 1484 στην Γερμανική Ελβετία και έλαβε ευρεία μόρφωση στις σχολές της Βέρνης, της Βασιλείας και στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, όπου σπούδασε την φιλοσοφία, αστρονομία και τους αρχαίους  Ελληνες και Λατίνους συγγραφείς. Στην ηλικία των 20 ετών επιδόθηκε στη θεολογία και χειροτονήθηκε ιερέας το έτος 1506, δηλαδή στην ηλικία των 22 ετών. Τέσσερα έτη αργότερα δημοσίευσε ένα ποίημα κατά των εκκλησιαστικών καταχρήσεων της εποχής του, ενώ το έτος 1517 άρχισε να κηρύττει κατά της προσκυνήσεως της Παρθένου Μαρίας και των αγίων, της δια των έργων και των χρημάτων αφέσεως των αμαρτιών, κτλ. Μόλις το επόμενο έτος 1518 ξεσήκωσε σταυροφορία κατά της πωλήσεως των συγχωροχαρτιών, λίγους μήνες μετά την όμοια εκδήλωση του Λουθήρου. Αλλά πρέπει να σημειωθεί ότι η σταυροφορία αυτή του Ζβίγγλιου δεν είχε το μέγεθος και τις συνέπειες, εκείνη του Λουθήρου. Ούτε είχε αναπτυχθεί τότε ακόμα ο Σβίγγλιος πνευματικά, όπως ο Λούθηρος. Ηταν τότε απλά ένας οπαδός του Ερασμου, ένας φιλελεύθερος Ρωμαιοκαθολικός, που απέβλεπε περισσότερο σε μεταρρυθμίσεις εκκλησιαστικές παρά στην απομάκρυνση από τον Παπισμό. Ακόμα και πέντε χρόνια αργότερα, (το 1523) ο πάπας Αδριανός ο 6ος του έγραψε φιλικότατη επιστολή, ζητώντας την υποστήριξή του για τον Παπισμό.

Προσκλήθηκε όμως το 1518 στη Ζυρίχη σαν εφημέριος της εκεί μεγαλύτερης εκκλησίας, και τότε άρχισε γρήγορα να καθορίζει τη θέση του απέναντι στον παπισμό. Καταρχήν κήρυττε περισσότερο λόγους πρακτικής Χριστιανικής ηθικής παρά δογματικούς. Ζητούσε να κηρύξει «τον Χριστό από την πηγή», δηλαδή από την γραφή και να «να ενσταλλάξει τον Χριστόν στις καρδιές των ακροατών του» όπως λέει ο βιογράφος του Μυκώνιος. Κήρυττε σαν κανόνα πίστεως και έργων μόνο όσα βασίζονταν στις Γραφές. Γρήγορα απέκτησε όχι μόνο μεγάλη φήμη σαν κήρυκας, αλλά και μεγάλη πνευματική επιρροή στην κοινωνία της Ζυρίχης. Οι πολιτικοί άρχοντες της πόλεως και του καντονίου της Ζυρίχης (η δημογεροντία) γρήγορα ήλθαν κάτω από την επιρροή του, όταν δε το έτος 1522 ο Ζβίγγλιος άρχισε να κηρύττει κατά των νηστειών και ο επίσκοπος Κωνσταντίας αντιτάχθηκε σ'αυτόν, ο λαός και η δημογεροντία έλαβαν το μέρος του Ζβίγγλιου. Κατά τη διάρκεια του ίδιου χρόνου ο Ζβίγγλιος μαζί με άλλους 10 ιερείς ζήτησαν από τον επίσκοπο και από την ομοσπονδιακή βουλή στη Βέρνη να επιτραπεί ελεύθερα το κήρυγμα του Ευαγγελίου και να δοθεί στους κληρικούς η άδεια να παντρεύονται. Η αίτηση απορρίφθηκε, αλλά πολλοί ιερείς φανερά παντρεύτηκαν, μεταξύ αυτών και ο Ζβίγγλιος. Το επόμενο έτος 1523 ο Ζβίγγλιος δημοσίευσε ομολογία πίστεως με 67 άρθρα, με την οποία απροκάλυπτα απέρριπτε  τις παπικές ετεροδιδασκαλίες. Στην ομολογία αυτή διακηρύττεται  ότι ο Χριστός είναι ο μόνος Σωτήρας και μεσίτης του ανθρώπου, ότι η Αγία Γραφή είναι ο μόνος κανόνας πίστεως και έργων και ότι η μετουσίωση κατά την Ευχαριστία, η επίκληση των αγίων, η προσκύνηση των εικόνων και αγαλμάτων, η αξιομισθία των ανθρώπινων έργων, οι νηστείες και τα ταξίδια στους αγίους τόπους, η αγαμία του κλήρου, το καθαρτήριο πυρ, η άφεση των αμαρτιών μέσω άλλου εκτός του Θεού, η εκκλησιαστική ιεραρχία και η υπέρτατη εξουσία του Πάπα, είναι διδασκαλίες αντίθετες προς την Αγία Γραφή και είναι επομένως απορριπτέες.

Το έτος 1524 με την εισήγηση του Ζβίγγλιου η δημογεροντία Ζυρίχης, διέταξε την κατάργηση των παπικών ιεροτελεστιών και την αφαίρεση από τους ναούς της Ζυρίχης όλων των εικόνων, αγαλμάτων, ιερών λειψάνων, θυσιαστηρίων λαμπάδων και άλλων συμβόλων και διακοσμήσεων της παπικής λατρείας. Τα χρυσά  και τα αργυρά σκεύη λυώθηκαν και κόπηκαν από αυτά νομίσματα, που μπήκαν στο δημόσιο ταμείο. Το ίδιο έγινε και στους ναούς των κωμοπόλεων και των χωριών του καντονίου της Ζυρίχης. Ταυτόχρονα ο Ζβίγγλιος ίδρυσε στη Ζυρίχη θεολογική σχολή, στην οποία αυτός και άλλοι σοφοί δίδασκαν την θεολογία της Αναμορφώσεως και εκπόνησαν Γερμανική μετάφραση ολόκληρης της Αγίας Γραφής.

Το παράδειγμα της Ζυρίχης γρήγορα μιμήθηκαν και άλλα καντόνια της Ελβετίας, παρόλη την αντίσταση των επισκόπων. Στη Βέρνη, τη Βασιλεία και εν γένει την Βόρεια και την Ανατολική Ελβετία καθαρίστηκαν οι ναοί από τις εικόνες, τα αγάλματα και τα ανάλογα, και εγκαινιάσθηκε η απλή και πνευματική λατρεία, έχοντας σαν μόνες τελετές την Ευχαριστία και το Βάπτισμα.

Σε κάποια όμως καντόνια της Ελβετίας κατόρθωσαν οι παπικοί να συγκρατήσουν το Αναμορφωτικό ρεύμα, και αυτά τα καντόνια παραμένουν και μέχρι σήμερα  κατά πλειοψηφία Ρωμαιοκαθολικά όπως για παράδειγμα το Φριμπούρ και η Λουκέρνη, η Ούρι και άλλα καντόνια της Κεντρικής Ελβετίας. Τα πνεύματα εξήφθησαν από τη θρησκευτική αντίθεση, που γρήγορα κατέληξε σε εμφύλιο πόλεμο. Τα Παπικά καντόνια που δημιούργησαν ένωση, έλαβαν την υποστήριξη του Φερδινάνδου, βασιλιά της Βοημίας, της Ουγγαρίας και της Αυστρίας. Τα Αναμορφωμένα καντόνια, υπό την αρχηγία της Ζυρίχης, ζήτησαν και έλαβαν κάποια υποστήριξη εκ μέρους των Ευαγγελικών πόλεων της Νότιας Γερμανίας-Κωνσταντίας, Στρασβούργου κλπ. Η σύρραξη έγινε το έτος 1531 και στη μάχη του Κάππελ κοντά στη Ζυρίχη (9 Οκτωβρίου) οι Αναμορφωμένοι νικήθηκαν κατά κράτος, ενώ ο Ζβίγγλιος σκοτώθηκε στο πεδίο της μάχης, όπου είχε μεταβεί άοπλος με σκοπό την ενθάρρυνση των υπερμάχων της πίστεως. Πέθανε σε ηλικία 49 ετών. Οι νικητές διαμέλισαν και έκαψαν το πτώμα του, και στο τέλος σκόρπισαν την τέφρα του στον άνεμο.

Παρόλη όμως την καταστροφή αυτή, η Αναμόρφωση δεν καταπνίγηκε στην Ελβετία. Ενα μήνα μετά την μάχη του Κάππελ, έγινε ειρήνη μεταξύ των μαχόμενων καντονίων, σύμφωνα με την οποία ναι μεν η Ζυρίχη και η Βέρνη καταδικάστηκαν να πληρώσουν αδρά χρηματική αποζημίωση στα καθολικά καντόνια για πολεμικά έξοδα, αλλά αμφότερα τα μέρη συμφώνησαν να αφήσουν τους άλλους ελεύθερους στην διατήρηση της θρησκευτικής τους πίστεως. Βεβαίως όμως η νίκη αυτή έδωσε μεγάλη αναζωογόνηση στο ηθικό του παπισμού που είχε κλονισθεί.

Το έργο του Ζβίγγλιου όμως δεν καταστράφηκε. Αφήνοντας την τελευταία του πνοή είπε:«Μπορούν να φονεύσουν το σώμα, αλλά όχι την ψυχή» και το έργο της Ευαγγελικής Αναμορφώσεως στην Ελβετία συνέχισαν μετά τον θάνατό του άλλοι άνδρες ευσεβείς, όπως ο Μπούλλιγγερ, ο Οικολαμπάδιος, ο Μυκώνιος και περισσότερο από κάθε άλλον ο Καλβίνος.  

       

ΟΥΛΡΙΧ ΖΒΙΓΓΛΙΟΣ χάρη στην κ. Μαρία Ευθυμίου

Ούλριχ Ζβίγγλιος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Ζβίγγλιος όπως απεικονίσθηκε σε ελαιογραφία του Hans Asper το έτος του θανάτου του (Μουσείο Τέχνης του Βίντερτουρ).

Ο Χούλντριχ ή Ούλριχ Τσβίνγκλι, γνωστός με την εξελληνισμένη μορφή του ονόματός του ως Ζβίγγλιος (Huldrych/Ulrich(t) Zwingli^[1], 1 Ιανουαρίου 1484 - 11 Οκτωβρίου 1531) ήταν πρωτοπόρος και ηγέτης του κινήματος που είναι γνωστό ως θρησκευτική Μεταρρύθμιση στην Ελβετία. Γεννημένος σε μία εποχή ανόδου του ελβετικού εθνικισμού, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και ιδίως στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, κέντρο του αναγεννησιακού ουμανισμού. Συνέχισε τις ουμανιστικές μελέτες του όσο υπηρετούσε ως βικάριος στο Γκλάρους και αργότερα στο Αϊνζήντελν, όπου επηρεάσθηκε από τα έργα του Εράσμου, τον οποίο επισκέφθηκε.
Το 1518 ο Ζβίγγλιος έγινε εφημέριος στην ενορία Γκροσμύνστερ στη Ζυρίχη, όπου άρχισε να κηρύσσει τις ιδέες του για τη μεταρρύθμιση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Στην πρώτη δημόσια ομιλία του, το 1522, επιτέθηκε κατά της νηστείας της Τεσσαρακοστής. Στις δημοσιεύσεις του σημείωνε τη διαφθορά στην εκκλησιαστική ιεραρχία, υποστήριζε ότι οι κληρικοί έπρεπε να νυμφεύονται και καταδίκαζε την προσκύνηση των εικόνων στους χώρους λατρείας. Το 1524 μετέβαλε την πίστη του για τον Μυστικό Δείπνο, μετά από ένα όνειρό του, όπως ισχυρίσθηκε, και το επόμενο έτος εισήγαγε μία νέα ακολουθία κοινωνίας προς αντικατάσταση της Θείας Λειτουργίας. Από την άλλη πλευρά, ο Ζβίγγλιος συγκρούσθηκε και με τους Αναβαπτιστές, κάτι που οδήγησε στη δίωξή τους.
Η Μεταρρύθμιση εξαπλώθηκε σε άλλα μέρη της Ελβετίας, αλλά αρκετά καντόνια αντιστάθηκαν σε αυτή, προτιμώντας να παραμείνουν ρωμαιοκαθολικά. Ο Ζβίγγλιος συγκρότησε μία συμμαχία των «μεταρρυθμισμένων» καντονίων, η οποία επέφερε τη διαίρεση της Συνομοσπονδίας σε θρησκευτική βάση. Το 1529 ένας πόλεμος ανάμεσα στις δύο πλευρές αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή. Στο μεταξύ, οι ιδέες του Ζβίγγλιου έγιναν γνωστές στον Λούθηρο και άλλους μεταρρυθμιστές. Συναντήθηκαν στη λεγόμενη «Συνάντηση του Μαρβούργου» τον Οκτώβριο του 1529 και, παρότι συμφώνησαν σε πολλά δογματικά σημεία, δεν μπόρεσαν να φθάσουν σε ομοφωνία πάνω στο θέμα της πραγματικής ή όχι παρουσίας του Χριστού στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Το 1531 η συμμαχία του Ζβίγγλιου εφάρμοσε έναν αποτυχημένο αποκλεισμό τροφοδοσίας στα ρωμαιοκαθολικά καντόνια, τα οποία απάντησαν με μία αντεπίθεση σε ώρα που η Ζυρίχη ήταν απροετοίμαστη. Ο Ζβίγγλιος σκοτώθηκε στη μάχη σε ηλικία 47 ετών. Οι απόψεις του συνεχίζουν να επιβιώνουν σήμερα στις καλβινιστικές ομολογίες.

Η Λουθηρανική Μεταρρύθμιση ξεκίνησε με την αντίδραση ενάντια σ’ ένα απ’ τα πιο αποτελεσματικά μέσα μεταφοράς χρημάτων απ’ τη Γερμανία στην Ιταλία - το εμπόριο με τα συγχωροχάρτια. Η δράση του Ζβίγγλιου στην κατεύθυνση της μεταρρύθμισης (στην αρχή ως πάστορας στο Glarus απ’ το 1506 ως το 1516, κατόπιν ως εφημέριος στο Einsiedlen απ’ το 1516 ως το 1519 και τέλος ως πάστορας στη Ζυρίχη) άρχισε με τον αγώνα ενάντια στον τρόπο με τον οποίο τα χρήματα της Παποσύνης εισάγονταν στην Ελβετία, δηλ. τη μισθοφορική πολεμική υπηρεσία. Ο Λούθηρος ξεκίνησε σαν θεολόγος, ο Ζβίγγλιος σαν πολιτικός, οι πρώτες επιθέσεις του οποίου δεν κατευθύνονταν ενάντια στα Καθολικά δόγματα αλλά ενάντια στις γειτονικές δυναστείες των Βαλουά (στμ:59) και των Αψβούργων. Το 1519 έχαιρε ακόμα τόσο της εύνοιας του Βατικανού που όταν έπεσε άρρωστος απ’ την πανώλη, ο Παπικός λεγάτος έσπευσε να του στείλει τον προσωπικό του γιατρό. Η σύγκρουση σ’ αυτή τη χώρα με την κοσμική εξουσία του Πάπα δε μετατράπηκε σε σύγκρουση με τον Καθολικισμό, παρά μόνον όταν το κύμα της Γερμανικής Μεταρρύθμισης έφτασε στην Ελβετία (1522). Αμέσως μόλις όμως οι πολίτες της Ζυρίχης μπήκαν σ’ αυτόν το δρόμο, προχώρησαν ορμητικά μπροστά χωρίς να συναντήσουν κάποιο σοβαρό εμπόδιο.

Μολονότι ο Ζβίγγλιος υπερτερούσε του Λούθηρου σε διορατικότητα και συγκρότηση, το κίνημα της Ζβιγγλιανής Μεταρρύθμισης ακολούθησε παρ’ όλ’ αυτά, κατά μια άποψη, την ίδια κατεύθυνση με τ’ αντίστοιχο του Λούθηρου. Όπως και το τελευταίο, αναλώθηκε στο ξεκίνημά του σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί συνεργασία μεταξύ όλων των τάξεων που ήταν δυσαρεστημένες με τις υπάρχουσες εκκλησιαστικές συνθήκες. Όμως στην περίπτωση του Ζβίγγλιου όπως και σ’ αυτή του Λούθηρου, τον κοινό αγώνα ακολούθησε η ρήξη. Το κάθε κομμάτι ή τάξη που αποτελούσε τη συμμαχία κοίταζε να επωφεληθεί απ’ τη νίκη για να εξυπηρετήσει τα δικά του συμφέροντα, σύμφωνα πάντα με τις δικές του ιδιαίτερες απόψεις. Ο ηγέτης του κινήματος, ο μεταρρυθμιστής που απολάμβανε ως τώρα την υποστήριξη όλων των τάξεων, ήταν πλέον αναγκασμένος να παίρνει αποφάσεις που ευνοούσαν κάποιες απ’ αυτές, δυσαρεστώντας τις άλλες, κι επιπλέον έπρεπε να στραφεί ενάντια σε μια μερίδα των πρώην συνεργατών του. Αυτό αποτελεί μια ιδιορρυθμία όλων των επαναστατικών κινημάτων που σχηματίζονται απ’ τη συνεργασία διαφορετικών τάξεων μ’ αντιτιθέμενα συμφέροντα. Όταν ξεκίνησε η σύγκρουση με την επίσημη Εκκλησία στη Ζυρίχη, αυτοί που συμμετείχαν στις κομμουνιστικές σέχτες θεώρησαν ότι δεν ήταν πια αναγκαίο να παραμένουν υπό καθεστώς αυστηρής μυστικότητας. Νωρίς την άνοιξη του 1522 περιήλθε σε γνώση των Αρχών η ύπαρξη μιας “αιρετικής σχολής” στην πόλη, μιας οργάνωσης στην οποία ο βιβλιοπώλης Andreas auf der Stulzen (που ανήκε στον κύκλο της Βασιλείας) δρούσε ως δάσκαλος. Η ομάδα αυτή δεν είχε ακόμα κηρυχτεί παράνομη, αντιθέτως συναντούμε τα μέλη της να διατηρούν φιλικές σχέσεις με τον Ζβίγγλιο.

Στα τέλη του φθινοπώρου του 1522, ο Conrad Grebel επέστρεψε απ’ τη Βασιλεία στη Ζυρίχη κι αμέσως προσχώρησε στην “αιρετική σχολή”. Ανεξάρτητος και πλούσιος απ’ τα νεανικά του χρόνια, είχε σπουδάσει στη Βιέννη και στο Παρίσι, αποκτώντας τη φήμη του πολυμαθούς, έχοντας όμως αποκομίσει και σοβαρά προβλήματα υγείας ως συνέπεια των ακολασιών της φοιτητικής του ζωής.

Με την επιστροφή του στην πατρίδα του Ζυρίχη, αφιερώθηκε μ’ ενθουσιασμό στο σκοπό του Εκκλησιαστικού κινήματος κι έγινε ένας εκ των Αδελφών (Brethren) παρ’ ότι συνέχισε να διατηρεί τις καλύτερες των σχέσεων με τον Ζβίγγλιο.

Ακολουθήθηκε από αρκετούς συντρόφους του που προέρχονταν απ’ τον κύκλο της Βασιλείας, οι οποίοι θεωρούσαν τη Ζυρίχη ευνοϊκότερο πεδίο για τις δραστηριότητές τους. Ο Wilhelm Reublin παράτησε τη ζωή του στη Βασιλεία κι αποδέχτηκε μια καινούργια στο Wietikon. Ο Simon Stumpf έγινε πάστορας στο Hogg, κοντά στη Ζυρίχη κι ο Ludwig Hatzer, ένας μορφωμένος νεαρός ιερέας απ’ το Thurgau που επίσης είχε περάσει απ’ τη Βασιλεία, εγκαταστάθηκε στη Ζυρίχη το 1523.

Οι σύντροφοι που κατ’ αυτόν τον τρόπο συνέρρεαν από μακρυά, ενώθηκαν μ’ ένα μεγάλο αριθμό προσήλυτων απ’ την ίδια την πόλη. Ανάμεσά τους, αυτός που ξεχώριζε ήταν ο Felix Manz, ένας φιλόλογος που μαζί με τον Grebel βρέθηκαν σύντομα στην εμπροσθοφυλακή των “Πνευματικών” (“Spirituals”), όπως αρχικά καλούνταν οι Αδελφοί της Ζυρίχης.

Οι Αδελφοί απαιτούσαν την κατάργηση των Εκκλησιαστικών φόρων-εισφορών και της δεκάτης, ένα βήμα στ’ οποίο συνηγορούσε ανοιχτά κι ο ίδιος ο Ζβίγγλιος. Στις 22 Ιούνη του 1523, το Μεγάλο Συμβούλιο της πόλης τάχτηκε κατηγορηματικά ενάντια στην ιδέα για την κατάργηση της δεκάτης υπέρ της Εκκλησίας. Ο Ζβίγγλιος προφανώς κατάλαβε απ’ αυτό που πήγαινε το πράγμα, γι’ αυτό και τρεις μέρες αργότερα σ’ ένα λόγο που εκφώνησε στον καθεδρικό της πόλης, τάχτηκε με την πλευρά του Συμβουλίου. Αυτό έδειξε πως σκόπευε να διακόψει τις σχέσεις με τους Αδελφούς.

Εν τω μεταξύ, αυτό δεν έκανε τους Αδελφούς να υποχωρήσουν. Κάλεσαν τον Ζβίγγλιο να οργανώσει την Εκκλησία με τέτοιο τρόπο ώστε να την καταστήσει ανεξάρτητη απ’ το Κράτος. Σαν απάντηση ήρθε η σύσταση της Κρατικής Εκκλησίας το φθινόπωρο και η απόφαση που όριζε πως όλες οι Εκκλησιαστικές υποθέσεις θα έπρεπε στο μέλλον να ρυθμίζονται απ’ το Μεγάλο Συμβούλιο, δηλ. τις κυβερνώσες τάξεις.

Αυτή η εξέλιξη ήταν μεγάλο χτύπημα για τους “Πνευματικούς” που δεν είχαν ξεκινήσει τον αγώνα ενάντια στην Παπική Εκκλησία απλώς και μόνο για να εγκαταστήσουν ένα πειθήνιο όργανο εξουσίας στα χέρια των πλουσίων. Η σύγκρουσή τους με τον Ζβίγγλιο έγινε τώρα οξύτατη αλλά ενώ οι “Πνευματικοί” πολεμούσαν μόνο με το λόγο, ο Ζβίγγλιος διέθετε όλη την Κρατική εξουσία στη διάθεσή του κι έκανε ευρεία χρήση αυτής. Απ’ τα τέλη του 1523, οι Αδελφοί άρχισαν να συλλαμβάνονται και να εξορίζονται, με τον Simon Stumpf να περιλαμβάνεται ανάμεσα στα πρώτα θύματα, το Δεκέμβρη.

Οι διώξεις όμως δεν πτόησαν τους Αδελφούς. Αντιθέτως αύξησαν το ζήλο τους και τους έκαναν να δεθούν ακόμα περισσότερο μεταξύ τους. Η σέχτα διευρύνθηκε ραγδαία τόσο στην πόλη όσο και στην ύπαιθρο, καθώς οι εξόριστοι μετέφεραν τις ιδέες τους στα γειτονικά καντόνια όπου σύντομα απέκτησαν οπαδούς. Ταυτόχρονα όμως άρχισαν να ξεκόβουν ολοένα και περισσότερο απ’ την ευρύτερη μάζα του πληθυσμού και η κατάργηση του νηπιοβαπτισμού αναδείχθηκε βαθμιαία στο χαρακτηριστικότερο σημείο των πεποιθήσεών τους.

Έτσι είχε η κατάσταση των πραγμάτων στις αρχές του έτους 1525.

       

ΚΑΛΒΙΝΟΣ ΚΑΙ ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ χάρη στην κ. Μαρία Ευθυμίου

Το χρέος, ο Καλβίνος και ο Θωμάς Ακινάτης

Εμανουέλ Μακρόν: θρησκευτικός πόλεμος πίσω από την ευρωπαϊκή κρίση χρέους

Ιωάννης Καλβίνος εναντίον Θωμά Ακινάτη - «Αφού τα χρήματα δεν παράγουν καρπούς, είναι ανήθικο να επιβάλλεις τόκο όταν τα δανείζεις» υποστήριξε τον 13ο αιώνα μ.Χ. ο ιταλός ιερωμένος Θωμάς Ακινάτης (δεξιά), ο σημαντικότερος θεολόγος του καθολικισμού. Η αντίθετη άποψη εδραιώθηκε τον 16ο αιώνα μ.Χ. από τον προτεστάντη γάλλο θεολόγο Ιωάννη Καλβίνο (αριστερά), ο οποίος θεωρούσε την έντοκη επιστροφή των δανεικών «ηθική υποχρέωση»

Δημοσιονομική πειθαρχία, επιτόκια, ελάφρυνση χρέους: οικονομικοί όροι με τους οποίους βομβαρδίζονται καθημερινά οι πολίτες της Ευρώπης. Ο γάλλος υπουργός Οικονομίας Εμανουέλ Μακρόν τους προσέδωσε πρόσφατα ακόμη μία διάσταση, τη θρησκευτική. Συγκεκριμένα, όπως σχολίασε σε ένα συνέδριο διπλωματών στο Βερολίνο, στην Ευρώπη «έχει ξεσπάσει ένας θρησκευτικός πόλεμος για το χρέος», στον οποίο το κυρίαρχο θρησκευτικό δόγμα της κάθε χώρας καθορίζει με ποια πλευρά θα συμπαραταχθεί: με τα τέκνα του Καλβίνου, τους άτεγκτους οπαδούς της δημοσιονομικής πειθαρχίας του ευρωπαϊκού Βορρά ή με τους πιο χαλαρούς Νότιους που πιστεύουν ότι οι αμαρτίες  πρέπει να συγχωρούνται; Το τεκτονικό ρήγμα της Ευρώπης, υποστήριξε ο Μακρόν, εντοπίζεται στα διαφορετικά δόγματα του χριστιανισμού. Από τη μία, ο προτεσταντικός Βορράς του οποίου ηγείται η γερμανίδα καγκελάριος και κόρη πάστορα Ανγκελα Μέρκελ και από την άλλη ο καθολικός - και ορθόδοξος στα Βαλκάνια - Νότος, στον οποίο πολιτισμικά ανήκει και η Γαλλία.

Τα σχόλια του γάλλου υπουργού μπορεί να έγιναν στο πλαίσιο μιας ανάλαφρης, ίσως χιουμοριστικής, συζήτησης για τις γαλλογερμανικές διαφορές σε σχέση με τη δημοσιονομική πειθαρχία, δεν είναι όμως αβάσιμα: περιγράφουν πραγματικές θρησκευτικές διαφορές ως προς το ζήτημα του χρέους, οι οποίες είναι βαθιά ριζωμένες στον πολιτισμό του κάθε κράτους. «Ο προτεσταντισμός ενδεχομένως δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στο να μη χρωστάει ένα άτομο και να είναι αυτόνομο. Οι καθολικοί και οι ορθόδοξοι από πολύ παλιά έβλεπαν το χρέος μερικές φορές ως έναν θετικό δεσμό ευγνωμοσύνης, παρότι ο καπιταλισμός έχει διαβρώσει αυτή την έννοια» είπε στο «Βήμα» ο Τζον Μίλμπανκ, καθηγητής Θεολογίας, Πολιτικής και Ηθικής στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ στη Βρετανία.

«Και η Γερμανία χρειάζεται τη δική της ισορροπία»

«Ενδεχομένως να ισχύουν ακόμη οι διαφορετικές πολιτισμικές προσεγγίσεις ως προς το χρέος, που έχουν τις ρίζες τους στις θρησκευτικές παραδόσεις. Η Γαλλία εντοπίζεται κάπου στη μέση. Οι νοτιοευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν το χρέος περισσότερο ως ένα είδος δεσμού, έναν κοινό σύνδεσμο μέσα στα χρόνια. Οι βορειοευρωπαϊκές χώρες το βλέπουν ως ανευθυνότητα. Παραδοσιακά ο χριστιανισμός γνώριζε ωστόσο ότι το υπερβολικό χρέος μπορεί να αποδειχθεί δηλητηριώδες για όλους. Γι' αυτό περιοδικά πρέπει να διαγράφεται. Ο καπιταλισμός με την τυπικότητα που προκύπτει από το συμβόλαιο το βρίσκει δύσκολο να αποδεχθεί την αναγκαιότητα της γενναιοδωρίας. Στην Ελλάδα πρέπει να επιτραπεί να ξεκινήσει από την αρχή αλλά με μια πιο συνετή προσέγγιση: περισσότερη προσπάθεια για να γίνει η οικονομία πιο παραγωγική αλλά και δίκαιη, χωρίς φοροδιαφυγή από τους πλούσιους. Και η Γερμανία χρειάζεται τη δική της ισορροπία: να ξοδεύει και να εισάγει περισσότερα για να αντιμετωπίσει τη ροπή προς τις εξαγωγές. Αυτή θα ήταν μια χριστιανική προσέγγιση για την Ευρώπη» προσέθεσε ο καθηγητής Μίλμπανκ.

Για τον Ντέιβιντ Φέργκιουσον, καθηγητή Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, η χριστιανική σκέψη θα μπορούσε να προσφέρει την καθοδήγηση για τη διαχείριση του χρέους. «Αν λάβουμε υπόψη τις διαφορετικές αντιλήψεις για τη δικαιοσύνη, τις επιπτώσεις του υπερβολικού χρέους στους φτωχούς και την ανάγκη να διατηρήσουμε το κοινό καλό για την κοινωνία, τότε η χριστιανική σκέψη θα μπορούσε να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε το πρόβλημα του δυσβάσταχτου χρέους. Ωστόσο, δεν πρόκειται ακριβώς για έναν θρησκευτικό πόλεμο για το χρέος, όπως είπε ο Μακρόν, αφού οι οικονομολόγοι και οι πολιτικοί διαφωνούν στη βάση της κοινής λογικής» μας είπε.

Ντάνιελ Φιν: «Εφόσον ζημιώνονται οι φτωχοί,  προκύπτει θεολογικό πρόβλημα»
«Ο ηθικός προβληματισμός για το χρέος στην Ελλάδα είναι διττός: αφορά τόσο τις πολιτικές που προκάλεσαν την κρίση στη χώρα όσο και τις πολιτικές λιτότητας που επιβάλλει η υπόλοιπη Ευρώπη και στοχεύουν στους φτωχούς» περιέγραψε στο «Βήμα», ο Ντάνιελ Φιν, καθηγητής Θεολογίας και Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο St. John's, στη Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Πώς ερμηνεύουν το χρέος τα χριστιανικά δόγματα του καθολικισμού και του προτεσταντισμού;

«Από τη βιβλική εποχή, ο πρωταρχικός ηθικός προβληματισμός που είχαν οι χριστιανοί για το χρέος ήταν η επίπτωσή του στους φτωχούς. Εμείς και οι πνευματικοί μας πρόγονοι δεν ανησυχούμε τόσο για το χρέος όσο για το έντοκο χρέος. Οι χριστιανοί και οι εβραίοι θεωρούσαν ευγενή πράξη να βοηθούν έναν γείτονα δανείζοντάς του το ποσό που χρειαζόταν. Ο αποδέκτης θα το επέστρεφε όταν είχε τη δυνατότητα. Οι Γραφές απαγορεύουν την επιβολή τόκων σε ένα δάνειο και ο πρωταρχικός λόγος είναι ότι σε μια αγροτική οικονομία αυτοκατανάλωσης είναι οι φτωχοί εκείνοι που δανείζονται, όταν η σοδειά δεν είναι καλή, και δεν μπορούν να βγάλουν τον χειμώνα ως τον επόμενο θερισμό.

Η κλασική μεσαιωνική ανάλυση του Θωμά Ακινάτη είχε ως εξής: αφού τα χρήματα δεν παράγουν καρπούς, ήταν ανήθικο να επιβάλλεις τόκο όταν τα δάνειζες. Η απαγόρευση του έντοκου δανεισμού στον χριστιανισμό άρχισε να αλλάζει από τον Ιωάννη Καλβίνο, στα μέσα του 16ου αιώνα. Επέτρεπε τον τόκο μόνο στον δανεισμό μεταξύ ευκατάστατων ανθρώπων, αλλά όχι στα δάνεια προς τους φτωχούς. Οι νόμοι κατά της τοκογλυφίας στην Ευρώπη άλλαξαν με το πέρασμα των αιώνων. Σταδιακά, σχεδόν όλοι οι χριστιανοί επέτρεψαν τον τόκο, όσο αυτός δεν ήταν υπερβολικός και δυσβάσταχτος, ενώ ο όρος "τοκογλυφία" σήμερα αναφέρεται στα υπερβολικά υψηλά επιτόκια».

Μπορεί η σημερινή οικονομική κρίση στην Ευρώπη να αναλυθεί στη βάση των διαφορετικών διδαγμάτων της χριστιανικής ηθικής, όπως είπε ο γάλλος υπουργός Οικονομίας;

«Οχι με την κυριολεκτική έννοια. Υποθέτω ότι ο Μακρόν το είπε αυτό μεταφορικά, εννοώντας ότι οι πεποιθήσεις είναι πολύ βαθιές και πολύ δύσκολο να αλλάξουν, όπως συμβαίνει και με τη θρησκεία. Εφόσον οι πολιτικές λιτότητας που επιβάλλονται στην Ελλάδα προκαλούν ζημιά στους φτωχούς, κάτι που εμφανώς ισχύει, προκύπτει θεολογικό και ηθικό πρόβλημα. Φυσικά, οι φτωχοί σπάνια ευθύνονται για τα οικονομικά προβλήματα μιας εθνικής οικονομίας. Επομένως, ο ηθικός προβληματισμός αφορά τόσο τις πολιτικές που προκάλεσαν την κρίση στην Ελλάδα όσο και τη λιτότητα που επιβάλλει η υπόλοιπη Ευρώπη. Η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να δανειστεί αντί, για παράδειγμα, να εισπράττει φόρους και οι δανειστές επέλεξαν να δανείσουν με επιτόκια που τους συνέφεραν. Η ελάφρυνση του χρέους μπορεί να είναι ένας σημαντικός τρόπος για να βοηθηθούν οι φτωχοί. Οταν όμως τα χρέη είναι της κυβέρνησης, υπάρχει ο κίνδυνος η ελάφρυνση να πάει στην αποπληρωμή των επιτοκίων και η κατάσταση των φτωχών να μην αλλάξει σημαντικά».

ΛΟΥΘΗΡΟΣ 95 ΣΗΜΕΙΑ χάρη στην κ. Ευθυμίου, την κορυφαία ιστορικό.

Οι 95 Θέσεις του Μαρτίνου Λούθηρου

Η Θρησκευτική Μεταρρύθμιση του 16ου αιώνα, στην οποία έχει την αρχή της ιστορικά η Ευαγγελική Εκκλησία, ξεκίνησε με αφορμή την αντίδραση του μοναχού και θεολόγου Μαρτίνου Λουθήρου ενάντια στην πώληση συγχωροχαρτιών εκ μέρους της Καθολικής Εκκλησίας. Η τότε Καθολική Εκκλησία δίδασκε ότι ο πιστός, αγοράζοντας συγχωροχάρτια που εκδίδει η Εκκλησία, μπορεί να λάβει συγχώρηση τόσο για τις δικές του αμαρτίες όσο και για αμαρτίες αγαπητών του προσώπων που είχαν αποβιώσει. Στις 31 Οκτωβρίου 1517 ο Μαρτίνος Λούθηρος τοιχοκόλλησε στις θύρες του Καθεδρικού Ναού της Βιττεμβέργης τις 95 θέσεις του, με τις οποίες κατήγγελλε την πρακτική αυτή ως αντιχριστιανική και καλούσε σε δημόσια συζήτηση επί του θέματος. Οι θέσεις του αναπαράχτηκαν και έγιναν γνωστές με απίστευτη ταχύτητα σε όλη τη Γερμανία, σηματοδοτώντας την αρχή της Μεταρρύθμισης.
Παραθέτουμε τις 95 θέσεις σε ελληνική μετάφραση που εκπόνησε ο Δρ. Θεοφάνης Γραμμένος:
Από αγάπη για την αλήθεια και από την επιθυμία να αποσαφηνίσει αυτήν, ο Αιδ. Πατέρας Μαρτίνος Λούθηρος, Μάγιστρος των Τεχνών και της Ιεράς Θεολογίας, και τακτικός καθηγητής αυτών στο Πανεπιστήμιο της Βιτεμβέργης, προτίθεται να υπερασπιστεί τις ακόλουθες θέσεις και να συζητήσει επ' αυτών επί τόπου. Συνεπώς, ζητά από εκείνους που δεν μπορούν να παρίστανται και να συζητήσουν μαζί του, να το πράξουν γραπτώς.
Εν ονόματι του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, Αμήν.
1. Όταν ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός είπε, «μετανοείτε» (Ματθ. δ17), ήθελε ολόκληρη η ζωή των πιστών να είναι μια ζωή μετάνοιας.
2. Η φράση αυτή δεν μπορεί να κατανοηθεί σαν να αναφέρεται στο μυστήριο της μετάνοιας, δηλαδή, στην εξομολόγηση και την ικανοποίηση, όπως παρέχονται από τον κλήρο.
3. Ωστόσο δεν σημαίνει απλώς και μόνο εσωτερική μετάνοια. Η τελευταία δεν έχει αξία παρά μόνο αν παράγει διάφορες μορφές εξωτερικής ταπείνωσης της σάρκας.
4. Η τιμωρία της αμαρτίας διατηρείται όσο παραμένει το μίσος προς το εγώ (δηλαδή, η πραγματική εσωτερική μετάνοια), άρα μέχρι την είσοδο μας στη Βασιλεία των Ουρανών.
5. Ο Πάπας δεν επιθυμεί ούτε είναι ικανός να συγχωρήσει οποιεσδήποτε τιμωρίες, εκτός από εκείνες που έχει επιβάλλει η δική του εξουσία ή εκείνη των εκκλησιαστικών κανόνων.
6. Ο Πάπας δεν μπορεί να συγχωρήσει οποιαδήποτε ενοχή, παρά μόνο δηλώνοντας και δείχνοντας ότι αυτή η ενοχή έχει συγχωρηθεί από τον Θεό. Ή, ακριβέστερα, συγχωρώντας την ενοχή σε περιπτώσεις που επαφίενται στην κρίση του. Αν κάποιος περιφρονήσει το δικαίωμα του να δώσει άφεση στις περιπτώσεις αυτές, ασφαλώς η ενοχή θα παραμείνει ασυγχώρητη.
7. Ο Θεός δεν δίνει άφεση σε κανέναν εκτός και αν την ίδια στιγμή ο άνθρωπος ταπεινωθεί σε όλα τα ζητήματα και δηλώσει υποταγή στον ιερέα, τον εκπρόσωπο Του.
8. Οι εκκλησιαστικοί κανόνες της μετάνοιας επιβάλλονται μόνο στους ζωντανούς και, σύμφωνα με τους ίδιους τους κανόνες, τίποτε δεν μπορεί να επιβληθεί στους αποθνήσκοντες.
9. Επομένως, το Άγιο Πνεύμα, που δρα μέσω του Πάπα, είναι καλό προς εμάς στο βαθμό που ο Πάπας στις αποφάσεις του πάντοτε εξαιρεί το άρθρο περί θανάτου και ύψιστης αναγκαιότητας.
10. Οι ιερείς δρουν με άγνοια και κακία, στην περίπτωση των αποθνησκόντων, όταν επιφυλάσσουν γι' αυτούς εκκλησιαστικές τιμωρίες για το καθαρτήριο.
11. Τα ζιζάνια της μετατροπής της εκκλησιαστικής ποινής σε ποινή του καθαρτηρίου προφανώς σπάρθηκαν ενόσω οι επίσκοποι κοιμόνταν.
12. Σε παλαιότερες εποχές οι εκκλησιαστικές ποινές επιβάλλονταν όχι μετά, αλλά πριν την άφεση, ως δοκιμές πραγματικής μεταμέλειας.
13. Οι αποθνήσκοντες απελευθερώνονται με τον θάνατο τους από όλες τις ποινές, είναι ήδη νεκροί σε ό, τι αφορά το κανονικό δίκαιο και έχουν δικαίωμα να ελευθερωθούν από αυτό.
14. Η ατελής ευσέβεια ή αγάπη (προς τον Θεό) εκ μέρους του αποθνήσκοντος συνοδεύεται κατ' ανάγκη από μεγάλο φόβο, και όσο μικρότερη είναι η αγάπη, τόσο μεγαλύτερος είναι ο φόβος.
15. Αυτός ο φόβος και ο τρόμος επαρκούν, για να μην αναφερθούμε σε άλλα, για να αποτελέσουν την ποινή του καθαρτηρίου, καθώς είναι πολύ κοντά στη φρίκη της απόγνωσης.
16. Η κόλαση, το καθαρτήριο, και ο ουρανός μοιάζουν να διαφέρουν μεταξύ τους όσο η απόγνωση, ο φόβος, και η βεβαιότητα της σωτηρίας.
17. Προφανώς οι ψυχές στο καθαρτήριο έχουν εξίσου ανάγκη την αύξηση της αγάπης όσο την ελάττωση της φρίκης.
18. Προφανώς δεν έχει αποδειχθεί, είτε από τη λογική είτε από τις Γραφές, ότι οι ψυχές στο καθαρτήριο βρίσκονται έξω από την κατάσταση την αξιομισθίας, ή ότι δεν είναι σε θέση να αυξηθούν ως προς την αγάπη.
19. Ούτε φαίνεται να έχει αποδειχθεί ότι οι ψυχές στο καθαρτήριο, τουλάχιστον όχι όλες, είναι βέβαιες και σίγουρες για τη σωτηρία τους, έστω και αν εμείς οι ίδιοι είμαστε απολύτως βέβαιοι γι' αυτό.
20. Επομένως ο Πάπας, όταν χρησιμοποιεί τις λέξεις «απεριόριστη άφεση όλων των ποινών» στην πραγματικότητα δεν εννοεί το σύνολο των ποινών αλλά μόνο εκείνες που έχει επιβάλλει ο ίδιος.
21. Άρα, αυτοί,οι ιεροκήρυκες των συγχωροχαρτιών σφάλλουν όταν λένε πως ένας άνθρωπος έχει συγχωρηθεί για κάθε ποινή και έχει σωθεί μέσω των παπικών συγχωροχαρτίων.
22. Μάλιστα, ο Πάπας δεν δίνει άφεση σε καμία ποινή στις ψυχές στο καθαρτήριο, σύμφωνα με το κανονικό δίκαιο, την οποία οι ψυχές έπρεπε να έχουν πληρώσει όσο ζούσαν.
23. Αν η άφεση κάθε είδους ποινής μπορούσε να χορηγηθεί σε οποιονδήποτε, ασφαλώς θα χορηγούνταν μόνο στους τελειότερους, δηλαδή σε ελάχιστους.
24. Για τον λόγο αυτό, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν εξαπατηθεί από αυτή τη γενικευμένη και εύκολα παρεχόμενη υπόσχεση για απελευθέρωση από την ποινή.
25. Η εξουσία που ο Πάπας έχει εν γένει πάνω στο καθαρτήριο αντιστοιχεί στην εξουσία που έχει οποιοσδήποτε επίσκοπος ή εφημέριος στη δική του επισκοπή ή ενορία...
26. 0 Πάπας κάνει πολύ καλά όταν χορηγεί άφεση σε ψυχές στο καθαρτήριο, όχι με τη δύναμη των κλειδιών, την οποία δεν έχει, αλλά μεσολαβώντας γι' αυτές.
27. Κηρύσσουν μόνο ανθρώπινες διδασκαλίες όσοι λένε πως μόλις τα νομίσματα κουδουνίσουν στο χρηματοκιβώτιο, η ψυχή φεύγει από το καθαρτήριο.
28. Είναι βέβαιο πως μόλις τα νομίσματα κουδουνίσουν στο χρηματοκιβώτιο, ίσως αυξηθεί το κέρδος και η πλεονεξία, αλλά όταν παρεμβαίνει η εκκλησία, το αποτέλεσμα βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο στα χέρια του Θεού.
29. Κανείς δεν γνωρίζει αν όλες οι ψυχές στο καθαρτήριο επιθυμούν να λυτρωθούν, καθώς έχουμε τις εξαιρέσεις του Αγ. Σεβερίνου και του Αγ. Πασχάλιου, σύμφωνα με ένα μύθο.
30. Κανείς δεν είναι σίγουρος για τη δική του μεταμέλεια, και ακόμη λιγότερο για το ότι έχει λάβει ολοκληρωτική άφεση.
31. Εκείνος που εξαγοράζει πράγματι την άφεση με συγχωροχάρτια είναι τόσο σπάνιος όσο εκείνος που έχει πράγματι μετανοήσει. Μάλιστα, είναι εξαιρετικά σπάνιος.
32. Όσοι πιστεύουν πως μπορούν να είναι βέβαιοι για τη σωτηρία τους επειδή αγόρασαν συγχωροχάρτια, θα είναι καταραμένοι αιώνια, μαζί με τους δασκάλους τους.
33. Οι άνθρωποι πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί απέναντι σε όσους λένε ότι η συγχώρεση του Πάπα είναι το ανεκτίμητο δώρο του Θεού με το οποίο ο άνθρωπος συμφιλιώνεται με Εκείνον.
34. Διότι η χάρη των συγχωροχαρτιών αφορά μόνο τις ποινές της τελετουργικής ικανοποίησης που καθιέρωσε ο άνθρωπος.
35. Όσοι διδάσκουν ότι η μετάνοια δεν είναι αναγκαία εκ μέρους εκείνων που σκοπεύουν να βγάλουν ψυχές από το καθαρτήριο πληρώνοντας χρήματα ή να αγοράσουν εξομολογητικά προνόμια, διδάσκουν μη χριστιανικές διδασκαλίες.
36. Κάθε πραγματικά μετανοημένος Χριστιανός έχει δικαίωμα στην πλήρη συγχώρεση της ποινής και της ενοχής, ακόμη και χωρίς να κατέχει συγχωροχάρτι.
37. Κάθε αληθινός Χριστιανός, είτε ζωντανός είτε νεκρός, συμμετέχει σε όλες τις ευλογίες του Χριστού και της εκκλησίας, και αυτή η συμμετοχή του χορηγείται από τον Θεό, ακόμη και χωρίς να κατέχει συγχωροχάρτι.
38. Παρ' όλα αυτά, η παπική άφεση και ευλογία σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να περιφρονείται, διότι και τα δύο αποτελούν, όπως είπα (Θέση 6), τη διακήρυξη της θείας συγχώρεσης.
39. Είναι πολύ δύσκολο, ακόμη και για τους καλύτερους θεολόγους, την ίδια στιγμή να επιδοκιμάζουν την απλοχεριά στα συγχωροχάρτια και την ανάγκη για αληθινή μετάνοια.
40. Ο Χριστιανός που μετανοεί ειλικρινά αναζητά και επιδιώκει να πληρώσει ποινές για τις αμαρτίες του. Όμως, τα απλόχερα χορηγούμενα συγχωροχάρτια μετριάζουν τις ποινές και κάνουν τους ανθρώπους να τις μισήσουν, ή τουλάχιστον τους δίνουν ευκαιρία να τις μισήσουν.
41. Τα παπικά συγχωροχάρτια πρέπει να προβάλλονται με προσοχή, μήπως και οι άνθρωποι σκεφτούν εσφαλμένα ότι τα χαρτιά αυτά πρέπει να προτιμηθούν έναντι άλλων καλών έργων αγάπης.
42. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι σκοπός του Πάπα δεν είναι να δείξει πως η αγορά συγχωροχαρτιών πρέπει να συγκρίνεται καθ' οποιονδήποτε τρόπο με έργα ελέους.
43. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι όποιος δίνει στους πτωχούς ή δανείζει στους έχοντες ανάγκη, κάνει καλύτερη πράξη από όποιον αγοράζει συγχωροχάρτια.
44. Επειδή η αγάπη αυξάνεται με έργα αγάπης, ο άνθρωπος γίνεται με αυτά καλύτερος. Όμως, δεν γίνεται καλύτερος με τα συγχωροχάρτια, αλλά απλώς εν μέρει απελευθερώνεται από ποινές.
45. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι όποιος βλέπει κάποιον που έχει ανάγκη και τον προσπερνά, αλλ' ωστόσο δίνει χρήματα για την αγορά συγχωροχαρτιών, δεν εξαγοράζει την παπική άφεση αλλά την οργή του Θεού.
46. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι, εκτός κι αν έχουν περισσότερα από όσα χρειάζονται, οφείλουν να εξοικονομούν αρκετά χρήματα για τις ανάγκες της οικογένειάς τους και σε καμία περίπτωση να μην τα σπαταλούν αγοράζοντας συγχωροχάρτια.
47. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι η αγορά συγχωροχαρτίων είναι ζήτημα ελεύθερης επιλογής και όχι επιβολής.
48. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι ο Πάπας, χορηγώντας συγχωροχάρτια, έχει ανάγκη και άρα επιθυμεί τις ευσεβείς προσευχές τους περισσότερο από τα χρήματά τους...
49. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι τα παπικά συγχωροχάρτια είναι χρήσιμα μόνο αν δεν βασίζουν την πίστη τους σε αυτά, αλλά είναι πολύ επιβλαβή αν εξαιτίας τους οι Χριστιανοί χάσουν τον φόβο ενώπιον του Θεού.
50. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι αν ο Πάπας γνώριζε την εξαναγκαστική απόσπαση χρημάτων την οποία επιβάλλουν οι ιεροκήρυκες που πωλούν τα συγχωροχάρτια, μάλλον θα προτιμούσε να καεί η Βασιλική του Αγ. Πέτρου παρά να οικοδομηθεί πάνω στο δέρμα, στη σάρκα και τα οστά του ποιμνίου του.
51. Οι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν ότι ο Πάπας θα επιθυμούσε και θα έπρεπε να επιθυμεί να δώσει από τα δικά του χρήματα, ακόμα και αν έπρεπε να πωλήσει τη Βασιλική του Αγ. Πέτρου, σε πολλούς από τους οποίους κάποιοι γυρολόγοι αποσπούν χρήματα πωλώντας συγχωροχάρτια.
52. Είναι μάταιο να εμπιστεύεσαι τη σωτηρία μέσω συγχωροχαρτίων, παρ' ότι ο εκπρόσωπος του Πάπα, ή ακόμη και ο ίδιος ο Πάπας, θα πρόσφεραν την ψυχή τους ως ασφάλεια.
53. Αυτοί είναι οι εχθροί του Χριστού και του Πάπα, όσοι απαγορεύουν το κήρυγμα του Λόγου του Θεού σε ορισμένες εκκλησίες προκειμένου σε κάποιες άλλες να κηρυχθούν τα συγχωροχάρτια.
54. Ο Λόγος του Θεού πληγώνεται όταν, στο ίδιο κήρυγμα, αφιερώνεται ίσος ή περισσότερος χρόνος στα συγχωροχάρτια απ' ό,τι στον Λόγο.
55. Ασφαλώς είναι το αίσθημα του Πάπα ότι, αν τα συγχωροχάρτια, τα οποία είναι κάτι το ασήμαντο, εορτασθούν με μία κωδωνοκρουσία, μία λιτανεία, και μία ιεροτελεστία, τότε το Ευαγγέλιο, που είναι το πιο σημαντικό πράγμα, θα πρέπει να κηρυχθεί με εκατό κωδωνοκρουσίες, εκατό λιτανείες, και εκατό ιεροτελεστίες.
56. Οι αληθινοί θησαυροί της εκκλησίας, από τους οποίους ο Πάπας παίρνει και διανέμει συγχωροχάρτια, δεν έχουν συζητηθεί ούτε είναι γνωστοί επαρκώς στον λαό του Χριστού.
57. Προφανώς οι αληθινοί θησαυροί της εκκλησίας δεν είναι πρόσκαιρα αγαθά, διαφορετικά πολλοί πωλητές συγχωροχαρτίων δεν θα τα διένειμαν τόσο απλόχερα αλλά απλώς θα τα συγκέντρωναν.
58. Ούτε οι αληθινοί θησαυροί (της εκκλησίας) είναι τα ελέη του Χριστού και των αγίων, διότι αυτοί, ακόμη και χωρίς τον Πάπα, πάντα απονέμουν τη θεία χάρη στον εσωτερικό άνθρωπο, όπως παρέχουν και τον Σταυρό, τον θάνατο και την κόλαση στον εξωτερικό άνθρωπο.
59. Ο Αγ. Λαυρέντιος είπε ότι οι πτωχοί της εκκλησίας υπήρξαν οι θησαυροί της εκκλησίας, αλλά μιλούσε σύμφωνα με τη χρήση των λέξεων στην εποχή του.
60. Χωρίς έλλειψη ευαισθησίας λέμε ότι τα κλειδιά της εκκλησίας, τα οποία δόθηκαν μέσω του ελέους του Χριστού, είναι αυτός ο θησαυρός.
61. Είναι ξεκάθαρο ότι η εξουσία του Πάπα επαρκεί μόνο για την συγχώρεση ποινών και την άφεση αμαρτιών σε ιδιαίτερες περιπτώσεις, που επιφυλάσσονται για εκείνον.
62. Ο πραγματικός θησαυρός της εκκλησίας είναι το ιερότατο ευαγγέλιο της δόξας και της χάρης του Θεού.
63. Όμως ο θησαυρός αυτός είναι φυσικά εξαιρετικά επαχθής, διότι κάνει τον πρώτο έσχατο.
64. Από την άλλη, ο θησαυρός των συγχωροχαρτίων είναι φυσικά απόλυτα αποδεκτός, διότι κάνει τον έσχατο πρώτο.
65. Επομένως οι θησαυροί του ευαγγελίου είναι δίχτυα με τα οποία κάποιος στο παρελθόν ψάρευε ανθρώπους του πλούτου.
66. Οι θησαυροί των συγχωροχαρτίων είναι δίχτυα με τα οποία κάποιος σήμερα ψαρεύει τον πλούτο των ανθρώπων.
67. Τα συγχωροχάρτια, τα οποία οι δημαγωγοί επιδοκιμάζουν ως τις μεγαλύτερες χάρες είναι στην πραγματικότητα τέτοιες μόνο εφόσον αυξάνουν το κέρδος.
68. Παρ' όλα αυτά, στην πραγματικότητα είναι οι πιο ασήμαντες χάρες αν συγκριθούν με τη χάρη του Θεού και το θαυμασμό του Σταυρού.
69. Οι επίσκοποι και οι εφημέριοι είναι υποχρεωμένοι να υποδεχτούν τους απεσταλμένους με τα παπικά συγχωροχάρτια με κάθε σεβασμό.
70. Όμως ακόμη πιο υποχρεωμένοι είναι να ανοίξουν τα μάτια και τα αυτιά τους μήπως και οι άνθρωποι αυτοί κηρύσσουν τα δικά τους όνειρα αντί εκείνων που τους ανέθεσε ο Πάπας.
71. Αναθεματισμένος και καταραμένος ας είναι όποιος μιλήσει κατά της αλήθειας αναφορικά με τα παπικά συγχωροχάρτια.
72. Όμως, ευλογημένος ας είναι όποιος είναι φύλακας κατά της λαγνείας και της ακολασίας των παπικών απεσταλμένων που πωλούν συγχωροχάρτια.
73. Όπως ακριβώς και ο Πάπας δικαίως κατακεραυνώνει όσους με οποιονδήποτε τρόπο αποπειρώνται να βλάψουν τον κόσμο με αφορμή την πώληση των συγχωροχαρτίων,
74. έτσι, ακόμη περισσότερο προτίθεται να κατακεραυνώσει όσους χρησιμοποιούν τα συγχωροχάρτια ως πρόφαση για να βλάψουν την ιερά αγάπη και αλήθεια.
75. Το να θεωρεί κάποιος τα παπικά συγχωροχάρτια τόσο σπουδαία ώστε να δίνουν άφεση αμαρτιών σε κάποιον ακόμη κι αν αυτός έχει διαπράξει το αδύνατον και έχει ασκήσει βία στη μητέρα του Θεού είναι παραφροσύνη.
76. Αντιθέτως, λέμε ότι τα παπικά συγχωροχάρτια δεν μπορούν να αναιρέσουν ούτε την ελάχιστη από τις θανάσιμες αμαρτίες στο βαθμό που αφορά την ενοχή.
77. Το να λέει κάποιος ότι ακόμη και ο Αγ. Πέτρος, αν ήταν σήμερα πάπας, δεν θα μπορούσε να χορηγήσει μεγαλύτερες χάρες, αποτελεί βλασφημία κατά του Αγ. Πέτρου και του Πάπα.
78. Αντιθέτως, λέμε ότι ακόμα και ο σημερινός Πάπας, ή οποιοσδήποτε πάπας, διαθέτει μεγαλύτερες χάρες, δηλαδή το ευαγγέλιο, πνευματικές δυνάμεις, δώρα θεραπείας, κλπ. όπως είναι γραμμένο (Α' Κορ. ιβ' 12).
79. Το να λέει κάποιος ότι ο σταυρός διακοσμημένος με τον παπικό θυρεό και στημένος από τους πωλητές των συγχωροχαρτίων είναι ίσης αξίας με τον Σταυρό του Χριστού αποτελεί βλασφημία.
80. Οι επίσκοποι, οι εφημέριοι, και οι θεολόγοι που επιτρέπουν τη διάδοση τέτοιων πραγμάτων στον λαό θα πρέπει να λογοδοτήσουν γι' αυτό.
81. Αυτό το αχαλίνωτο κήρυγμα υπέρ των συγχωροχαρτίων καθιστά δύσκολο ακόμη και για τους μορφωμένους να διασώσουν τον Πάπα από τον διασυρμό ή τις δαιμόνιες ερωτήσεις των απλών ανθρώπων.
82. Όπως είναι η εξής: «Γιατί ο Πάπας δεν αδειάζει το καθαρτήριο χάριν της ιεράς αγάπης και της τρομερής κατάστασης των εκεί ευρισκόμενων ψυχών, αφού απελευθερώνει άπειρο αριθμό από ψυχές χάριν των άθλιων χρημάτων με τα οποία θέλει να φτιάξει μια εκκλησία;» Ο πρώτος λόγος θα ήταν πολύ δίκαιος, ενώ ο δεύτερος είναι πολύ ασήμαντος.
83. Επίσης, «Γιατί οι νεκρώσιμες λειτουργίες και τα ετήσια μνημόσυνα συνεχίζουν και γιατί δεν επιστρέφει ή δεν επιτρέπει την απόσυρση των δωρεών που δόθηκαν γι'αυτές, αφού είναι λάθος να προσεύχεται κανείς για τους λυτρωμένους;»
84. Επίσης, «Τι είδους ευσέβεια είναι αυτή ενώπιον του Θεού και του Πάπα ώστε με αντάλλαγμα το χρήμα να επιτρέπουν σε κάποιον ασεβή και εχθρό τους, να εξαγοράζει από το καθαρτήριο την ευσεβή ψυχή ενός φίλου του Θεού αντί, λόγω της ανάγκης αυτής της ευσεβούς και αγαπημένης ψυχής, να την απελευθερώσουν χάριν της αγνής αγάπης;»
85. Επίσης, «Γιατί οι εκκλησιαστικοί κανόνες της μετάνοιας, πολύ μετά την κατάργηση τους στην πράξη και λόγω της κατάχρησης τους, σήμερα ικανοποιούνται με τη χορήγηση συγχωροχαρτίων σαν να είναι ακόμη εν ισχύι;»
86. Επίσης, «Γιατί ο Πάπας, του οποίου ο πλούτος είναι σήμερα μεγαλύτερος από εκείνον του πλουσιότατου Κροίσσου, δεν κατασκευάζει αυτήν τη Βασιλική του Αγ. Πέτρου με δικά του χρήματα και όχι με τα χρήματα των πτωχών πιστών;»
87. Επίσης, «Τι είναι αυτό που συγχωρεί ή χορηγεί ο Πάπας σε όσους μέσω τέλειας μετάνοιας έχουν ήδη δικαίωμα σε πλήρη άφεση και ευλογία;»
88. Επίσης, «Ποια μεγαλύτερη ευλογία για την εκκλησία από εκείνη που θα προέκυπτε αν ο Πάπας απένειμε αυτές τις αφέσεις και τις ευλογίες σε κάθε πιστό εκατό φορές την ημέρα, και όχι μία όπως κάνει τώρα;»
89. «Αφού ο πάπας με τα συγχωροχάρτια επιδιώκει τη σωτηρία των ψυχών και όχι τα χρήματα, γιατί αναστέλλει τα συγχωροχάρτια και τις αφέσεις που έχουν χορηγηθεί στο παρελθόν, εφόσον έχουν ίδια αποτελεσματικότητα;»
90. Η βίαιη κατάπνιξη αυτών των πολύ καυτών ερωτήσεων του απλού λαού και όχι η απάντηση τους με λογικά επιχειρήματα εκθέτει την εκκλησία και γελοιοποιεί τον Πάπα στα μάτια των εχθρών τους και καθιστά δυστυχείς τους Χριστιανούς.
91. Εάν, επομένως, τα συγχωροχάρτια προβάλλονταν σύμφωνα με το πνεύμα και την πρόθεση του Πάπα, όλες αυτές οι αμφιβολίες θα διαλύονταν αμέσως. Μάλιστα, δεν θα υπήρχαν καν.
92. Άρα, διώξτε όλους αυτούς τους προφήτες που λένε στους ανθρώπους του Χριστού, «Ειρήνη, ειρήνη» και δεν υπάρχει ειρήνη.
93. Ευλογημένοι ας είναι όλοι εκείνοι οι προφήτες που λένε στους ανθρώπους του Χριστού, «Σταυρός, Σταυρός», και δεν υπάρχει Σταυρός.
94. Οι Χριστιανοί ας είναι επιμελείς στο να ακολουθούν τον Χριστό, την Κεφαλή τους, μέσα από ποινές, τον θάνατο και την κόλαση.
95. Κι έτσι να είναι βέβαιοι για την είσοδο τους στον παράδεισο μέσα από πολλές δοκιμασίες και όχι μέσα από την ψευδή πνευματική ασφάλεια.

    

ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ χάρη στην κ. Ευθυμίου

ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ Φίλες και Φίλοι αγαπητοί φίλοι της ιστορίας και ειδικότερα των μαθημάτων της καταπληκτικής Ιστορικού κ. Μαρίας Ευθυμίου την οποία οφείλω να ευχαριστήσω δημόσια για τα τρίωρα δωρεάν μαθήματα που μας παραδίδει κάθε δευτέρα στην αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής σας καλησπερίζω, αφορμή για να ασχοληθώ με τα του προτεσταντισμού ήταν αυτά τα μαθήματα. Σας προτρέπω να παρακολουθήσετε αυτά τα μαθήματα, ειλικρινά σε όσους το έχω προτείνει έχουν μείνει ενθουσιασμένοι. Εις ό,τι με αφορά έμαθα πολλά πράγματα και μου λύθηκαν πάρα πολλές απορίες, τώρα πια δεν απορώ γιατί οι προτεστάντες είναι οι κυρίαρχοι του κόσμου, και να σκεφτείτε πως έως και τον 17έβδομο αιώνα η χώρα που ήταν η επικρατέστερη να γίνει η επόμενη υπερδύναμη ήταν η Ισπανία η οποία αφού είχε κατασφάξει όλους τους κατοίκους από το Μεξικό και κάτω, και αφού είχε μαζέψει όλο το χρυσάφι το μόνο που της έμενε να κάνει ήταν να διαχειρισθεί σωστά όλον αυτόν τον πλούτο κάτι δυστυχώς που δεν το έκανε και γι' αυτό βρέθηκε στην κατάσταση που είναι σήμερα. Ίσως κάποιος ρωτήσει κι εμείς που ήμασταν όλα αυτά τα χρόνια; Θα το βρείτε στην ημερομηνία 146π.χ. Η απορία μου είναι γιατί θυμόμαστε τα 400 χρόνια των Τούρκων και όχι τα 1600!!!!!! χρόνια των Ρωμαίων; Σας χαιρετώ, με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο δόκιμος Επικούρειος Πέπος.

Απόστολος Διαμαντής  

Όταν ο Μαξ Βέμπερ και ο Ρίτσαρντ Τώουνυ δημοσίευσαν τα έργα τους για τον προτεσταντισμό, η σχετική συζήτηση για την αμερικανική ιδεολογία μπήκε σε εντελώς άλλο δρόμο: αναδείχθηκε για μια ακόμη φορά, η θεολογική βάση του δυτικού πολιτισμού και κυρίως εμπλουτίστηκε η ιστορική ερμηνεία με νέα εργαλεία, αυτή τη φορά από το χώρο των νοοτροπιών. Πρώτα ο Μαξ Βέμπερ δημοσιεύει το κλασικό πλέον έργο του «Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού», σε γερμανικά περιοδικά το 1904-1905 και στη συνέχεια ο Ρίτσαρντ Τώουνυ, το 1926, το παρεμφερές «Η χριστιανική θρησκεία και η άνοδος του καπιταλισμού».

Και τα δύο σχετικοποιούν την μαρξιστική πεποίθηση για την εξάρτηση των ιδεών από το πεδίο της οικονομίας και αναδεικνύουν την αυτοτελή σημασία των ιδεών, της ιστορικής συνείδησης και των νοοτροπιών. Έτσι, απαντώντας στον Μαρξ κυρίως, οι Βέμπερ και Τώοουνυ συνέδεσαν την καπιταλιστική εποχή με την επικράτηση της προτεσταντικής ηθικής στον αγγλοσαξωνικό κόσμο.

Ας συνοψίσουμε τις ιστορικές ιδιαιτερότητες του προτεσταντισμού- τι νέο δηλαδή έφερε στο προσκήνιο της ιστορίας- και τα βασικά σημεία της νέας προτεσταντικής ηθικής. Βεβαίως, δεν υπάρχει ένας και μόνος προτεσταντισμός, αλλά πολλές διαφορετικές εκδοχές του: Λουθηρανισμός, καλβινισμός, αγγλικανοί, ευαγγελικοί, βαπτιστές και πολλές άλλες ομάδες που προκύπτουν κυρίως από το γεγονός ότι οι προτεστάντες δεν έχουν ένα κεντρικό εκκλησιαστικό όργανο, μια εκκλησιαστική ιεραρχία δηλαδή, όπως οι καθολικοί και οι ορθόδοξοι. Οπότε κάθε προτεσταντική εκκλησία κουβαλάει τα ιδιαίτερα δικά της ιστορικά χαρακτηριστικά. Ωστόσο, μπορούμε να σταθούμε στις γενικές γραμμές της προτεσταντικής πίστης, στις σταθερές της δηλαδή. Αυτές εξάλλου θεμελιώνουν και την ιδιαίτερη σύνδεση αυτού του θεολογικού κινήματος με την νεωτερική εποχή του κεφαλαίου.

Οι καλβινιστές, οι πουριτανοί, οι λουθηρανοί, οι Ουγενότοι και όλοι γενικώς οι προτεστάντες, αποφάσισαν να ζήσουν απλά μέσα στην εκκλησία τους, αλλά αυστηρά όσον αφορά τη στάση ζωής τους απέναντι στα ιερά κείμενα. Κατήργησαν τα περισσότερα λατρευτικά τυπικά, τα μυστήρια και απαίτησαν απόλυτη προσήλωση στο ευαγγέλιο. Aπέρριψαν δηλαδή όλα τα τυπικά της Λατρείας, την παράδοση της εκκλησίας και των Πατέρων, όσα είχαν προκύψει από την συνολική ιστορία του χριστιανισμού και κράτησαν μόνο τη Bίβλο για οδηγό.

Οι προτεστάντες, αρνούμενοι την υπαγωγή της συνείδησης σε μια αυστηρή παπική ιεραρχία, ουσιαστικά απαίτησαν την θρησκευτική ατομικότητα. Αρνούμενοι τον κοινοβιακό μοναχισμό, στράφηκαν προς τον εσωτερικό κόσμο του πιστού. Δηλαδή στο άτομο. Επομένως οι προτεστάντες θεμελιώνουν στο χώρο της θεολογίας την ατομικότητα, υπερβαίνοντας την λογική της ενορίας και της εκκλησιαστικής κοινότητας. Προέχει πάντα για τους προτεστάντες η ατομική μας συνείδηση, η πίστη. Η θρησκεία γίνεται έτσι μια εντελώς προσωπική υπόθεση.

Οι προτεστάντες συνέδεσαν το παρόν, την καθημερινότητά τους, με την πίστη. Ο προτεσταντισμός ανέλαβε αυτόν ακριβώς το ρόλο: να τοποθετήσει στο κέντρο της εκκλησιαστικής ζωής το υποκείμενο, το άτομο, σε όλες τους τις κοσμικές εκδηλώσεις. Ο Mαρτίνος Λούθηρος, ο Ούλριχ Σβίγγλιος και ο Iωάννης Kαλβίνος, ιδίως ο τελευταίος, κωδικοποίησαν μια νέα ηθική. H ουσιαστική διαφορά βρίσκεται στην προτεραιότητα που δίνει ο προτεσταντισμός σε ό,τι ονομάζεται πραγματική ζωή: η θρησκεία δεν νοείται, παρά μόνον στην αδιαμεσολάβητη σχέση της με τη ζωή- πρακτικά πρέπει να φαίνεται αυτό που πιστεύεις. Ήταν δηλαδή η απαραίτητη μεταστροφή, για να εδραιωθεί ο σύγχρονος κόσμος των ατομικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.

Αρνούμενοι την απόλυτη παπική εξουσία πάνω στις τοπικές εκκλησίες, οι προτεστάντες, με επικεφαλής τον Λούθηρο, απαίτησαν την εθνικοποίηση των εκκλησιών. Απαίτησαν επίσης λειτουργίες όχι στα λατινικά, αλλά στις εθνικές γλώσσες. Με λίγα λόγια, αρνήθηκαν τα οικουμενικά χαρακτηριστικά του παπισμού, τα οποία είχαν ταυτιστεί με την αυτοκρατορική λογική. Και επομένως πρωτοστάτησαν στα εθνικά κινήματα από τον 17ο αιώνα και μετά. Δεν είναι τυχαία η σύνδεση του Διαφωτισμού- που εισάγει την εποχή των εθνών και του εθνικισμού- με τον προτεσταντισμό. Οι διαφωτιστές φιλόσοφοι είναι σχεδόν στο σύνολό τους έχθροί του καθολικισμού και φιλικοί με τον προτεσταντισμό. Επομένως υπάρχει άμεση σύνδεση ανάμεσα στον προτεσταντισμό και την εδραίωση των ευρωπαϊκών εθνικών κρατών.

Για τους προτεστάντες ο άνθρωπος δεν θα σωθεί από τα έργα του και την ηθική του συμπεριφορά, αλλά από την πίστη του στον Θεό. Αυτή είναι η κεντρική πρόταση του Μαρτίνου Λούθηρου και γενικώς του προτεσταντισμού. Η εχθρότητα του Λούθηρου απέναντι στην επικρατούσα χριστιανική ηθική, συνοδεύτηκε και από την εχθρότητά το απέναντι στον λεγόμενο «νομικισμό» της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας. Έτσι ο χριστιανός απελευθερώνεται από την υποχρέωση υπακοής σε κάθε νόμο, εκτός από τον νόμο του Χριστού, που όμως είναι μέσα του, ένας νόμος εσωτερικός και υποκειμενικός. Ο χριστιανός νοιώθει ελεύθερος απέναντι σε όλους τους νόμους και γίνεται κύριος του εαυτού του. Αυτή ακριβώς είναι η πιο σοβαρή νεωτερική διάσταση του λουθηρανισμού, η προβολή της ελεύθερης υποκειμενικότητας, αυτό που ο Λούθηρος ονόμασε «χριστιανική ελευθερία».

Ο χριστιανός είναι μεν ελεύθερος στο πλαίσιο της χριστιανικής ζωής, αλλά εκτός από το βασίλειο του Χριστού υπάρχει και το επίγειο βασίλειο, στο οποίο οι άνθρωποι, βυθισμένοι στην αμαρτία, υποχρεώνονται να υπακούν σε όλους τους κανόνες συμπεριφοράς που επιτάσσει η Αγία Γραφή. Για τον Λούθηρο η ανθρώπινη φύση είναι βαθιά διεφθαρμένη και ο ίδιος περιφρονεί τον ανθρώπινο λόγο και τη φύση. Η αμαρτία και η αποφυγή της γίνεται λοιπόν ο άξονας της προτεσταντικής ηθικής, η οποία κινείται ανάμεσα στις έννοιες «καλό» και «κακό». Η προτεσταντική ηθική με τον Λούθηρο βρίσκεται στον αντίποδα της αριστοτελικής ηθικής των αρετών και του ενάρετου βίου, θεωρεί τον ίδιο τον Αριστοτέλη άλλωστε ως «προπύργιο των παπιστών» και «την ηθική του ως τον μεγαλύτερο εχθρό της χάρης», καθώς είναι η ηθική που ενσωμάτωσε πλήρως η σχολαστική θεολογία του μεσαίωνα.

Η χριστιανική ηθική και η ηθική της Αγίας Γραφής είναι αυτή που οδήγησε και τον Καλβίνο στην ίδια αποδοχή, ότι δηλαδή η σωτηρία του ανθρώπου δεν θα προέλθει από τα έργα του αλλά από την χάρη που απευθύνει ο Θεός στους «εκλεκτούς» του με βάση τη διδασκαλία του προορισμού. Δεν πρόκειται λοιπόν για μια ηθική που αφορά όλους τους ανθρώπους, αλλά τους πιστούς. Αυτοί που θα καταφέρουν να αποκτήσουν την θεία χάρη και επομένως τον προορισμό της σωτηρίας.

Ο Καλβίνος και ο Λούθηρος δεν δέχονται την «φυσική ηθική» των αρετών, ούτε τη σύγκλιση της χριστιανικής με την κοσμική ηθική, με συνέπεια η καλβινιστική ηθική να ρυθμίζει πλέον με χριστιανικούς νόμους όλες τις πράξεις της εγκόσμιας ζωής, σε μια προσπάθεια απόλυτου εκχριστιανισμού του συνόλου της ζωής, στις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις των ανθρώπων. Αυτός όμως ο εκχριστιανισμός συνοδεύεται από την πλήρη απελευθέρωση από τα θρησκευτικά καθήκοντα της καθολικής εκκλησίας, στο όνομα της «χριστιανικής ελευθερίας». Επομένως πρόκειται για μια εκκοσμίκευση του χριστιανισμού. Αυτός ο εκκοσμικευμένος χριστιανισμός είναι που καλύπτει όλες τις πλευρές της ζωής του ατόμου- όχι η συμμετοχή του στα μυστήρια της εκκλησίας.

Η πρακτική του ασκητισμού του Καλβίνου και οι αρνήσεις του απέναντι στην εκκλησία δεν ήταν τίποτε άλλο από μια επίθεση στην αρχαία ηθική, η οποία μέχρι τέλους παρέμεινε εμπόδιο στην εργασία και τον πλουτισμό. Η διδασκαλία του Καλβίνου λοιπόν άφησε ανοιχτή την πόρτα στον δανεισμό, διευκολύνοντας την εμπορική δραστηριότητα, η οποία επί αιώνες υφίστατο την απαγόρευση του τόκου, εκ μέρους της καθολικής εκκλησίας (αν και σ' αυτό το σημείο και ο Λούθηρος συνέχιζε την παράδοση αυτή, την απαγόρευση του τόκου). Κηρύσσοντας σε όλους την ανάγκη της εργασίας- αφού ο Θεός προόρισε τον άνθρωπο «να ζει με τον ιδρώτα του προσώπου του» και ευλόγησε την εργασία, την ευημερία και την απόκτηση των υλικών αγαθών, δηλαδή τη γεωργία, το εμπόριο, τα συμβόλαια κλπ.- ο Καλβίνος διετύπωσε και ηθικές εντολές για όλες τις πλευρές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής.

Η καλβινιστική ηθική, η οποία είναι η κύρια πλευρά της προτεσταντικής ηθικής συνολικά, είναι μια ηθική υπακοής στις επιταγές του Θεού, οι οποίες νοούνται ως υπακοή στις εντολές της Βίβλου. Η παράδοση του εξελληνισμένου χριστιανισμού παρακάμπτεται. Ουσιαστικά ο προτεσταντισμός προκαλεί μια επιστροφή στην ιουδαϊκή ηθική των εντολών και όχι σε μια ηθική ως έργο του ανθρώπινου λόγου, που είχε επεξεργαστεί η πατερική θεολογία, επηρεασμένη από την κλασική ελληνική φιλοσοφία.

* Θα συνεχίσουμε με τη σχέση προτεσταντισμού και καπιταλισμού.

! Ο Απόστολος Διαμαντής εργάζεται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επιστημών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάσκει Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Πρώτη ανάρτηση Αντίφωνο

ΕΝΑ ΑΣΤΕΡΙ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΣΤΟ ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΓΟΡΓΟΓΥΡΙ

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί ποδοσφαιρόφιλοι καλημέρα, έχω τη χαρά σήμερα να σας παρουσιάσω τη νέα ανάρτηση της Λογοτεχνικής Ομάδας Γοργογυρίου με τίτλο ''ένα νέο αστέρι γεννιέται'' ο τίτλος δεν είναι καθόλου παραπλανητικός αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Ας έρθω όμως στο θέμα μου, λίγες μέρες πριν με αστραπιαίες κινήσεις του Μάνατζερ Mr PEPOU THE GREAT και με άκρα μυστικότητα έφερε στη Αθήνα το νέο ταλέντο που ανθεί αυτή την περίοδο στο ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΓΟΡΓΟΓΥΡΙ που παρεμπιπτόντως να πω πως έχει μια παράδωσει στο να παράγει ταλέντα στην ποίηση, στον αθλητισμό, στη μουσική, σας μιλάω φυσικά για τον Γιαννάκη-Πήγασο Γκοβίνα, ο Μάνατζερ είχε ήδη κανονίσει μια συνάντηση με τον κ. ΧΟΥΑΝ ΡΟΤΣΑ ώστε ως ο πλέον αρμόδιος να αποφανθεί για το ταλέντο του μικρού Γιαννάκη-Πήγασο, και παράλληλα η κόρη του Μάνατζερ είχε μεταβεί στο Λονδίνο όπου είχε συνάντηση με ηγετικά στελέχη της Manchester ώστε να αποσαφηνιστούν οι προθέσεις τους γιατί είχαν εκφράσει άμεσο ενδιαφέρον για την απόκτηση του ''φτερωτού αλόγου.'' 


Ο κ. ΡΟΤΣΑ έμεινε έκθαμβος από το ταλέντο του μικρού τον οποίο χαρακτήρισε ''φτερωτό άλογο'' και ζήτησε από τον Μάνατζερ να δεσμευθεί με λόγο τιμής πως όταν θα έρθει η ώρα για την μεταπήδηση του Πήγασου να έχει ο κ. ΧΟΥΑΝ τον πρώτο λόγο, φυσικά ο Μάνατζερ δέχθηκε την πρόταση του και αφού ενημέρωσε τους γονείς του Πήγασου τον εξουσιοδότησαν εν λευκώ για τις περαιτέρω ενέργειες. Εννοείται πως ο Μάνατζερ δεν ξεχνά το πόσο είχε βοηθήσει ο κ. Χουάν την ΟΚΡΑ τότε που μας παραχωρούσε τις αθλητικές εγκαταστάσεις για να προπονείται η ΟΚΡΑ. Κύριε Χουάν σας ευχαριστούμε από καρδιάς. Σήμερα το βράδυ επίσης επιστρέφει από Λονδίνο η κόρη του Μάνατζερ με το πακέτο της πρότασης των Άγγλων, έτσι κι αλλιώς τον πρώτο λόγο θα τον έχει ο κ. Ρότσα. Υ.Γ. Λόγω κάποιου λάθους του εικονολήπτη δεν θα μπορέσω να σας παρουσιάσω το βιντεάκι από το τεστ του Πήγασου. Σας χαιρετώ και σας εύχομαι καλή βδομάδα και καλό μήνα. Στο ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΓΟΡΓΟΓΥΡΙ υπάρχει ακόμα ένας ταλαντούχος παίκτης ο οποίος κι αυτός θα έχει σίγουρα μια λαμπρή καριέρα, πρόκειται για τον Αλκιβιάδη Γκοβίνα.
Με σεβασμό ο Επικούρειος Πέπος.

ΕΛΙΣΑΒΕΤ Α' ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ένα παράδειγμα προς μίμηση για την πατρίδα της.

Φίλες και Φίλοι καλησπέρα, αφορμή για να σας παρουσιάσω το πιο κάτω άρθρο το οποίο δανείστηκα από ''τη μηχανή του χρόνου'' ήταν η κ. ΕΥΘΥΜΙΟΥ η Ιστορικός, ανάμεσα στα πολλά που μας μαθαίνει κάθε φορά εντυπωσιάσθηκα από τα λεγόμενά της για την ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ αυτόματα έκανα τη σύγκριση με το δικό μας πολιτικό προσωπικό και απογοητεύτηκα, τώρα κατάλαβα γιατί οι Άγγλοι λατρεύουν την ΕΛΙΣΑΒΕΤ Α' και κατ' επέκταση τον θεσμό της βασιλείας γιατί αυτοί είχαν Άγγλους βασιλείς ενώ εμείς είχαμε πότε Γερμανούς και πότε Άγγλους που το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η αυλή τους και και η χώρα προέλευσής στους. Αξίζει τον κόπο τις επόμενες 4 Δευτέρες να ρθείτε στο Μέγαρο Μουσικής για ν' ακούσετε αυτή την καταπληκτική Ιστορικό που για τρεις ώρες δίνει μια μοναδική παράσταση όπου μας παίρνει από το χέρι και μας ταξιδεύει στα δύσβατα μονοπάτια της Ιστορίας, ειλικρινά είναι μια ορχήστρα μόνη της, θα σας πω μόνο τούτο στη χθεσινή ομιλία είχα τη χαρά να έχω μαζί μου και δυο υπέροχα πλάσματα την Διώνη, και την Άλκηστη που αντίστοιχα είναι  η πρώτη δασκάλα και η δεύτερη στο δεύτερο έτος της Ψυχολογίας, τα κορίτσια στο τέλος ήταν κατενθουσιασμένη, η δε Διώνη το σκέφτεται πάρα πολύ να ξεκινήσει μια νέα καριέρα αυτή της Ιστορικού!!!!!!!! Απ' αυτό και μόνο μπορείτε να καταλάβετε το πόσο σημαντικά ήταν αυτά που άκουσαν και το πόσο καλή ήταν η κ. Ευθυμίου στην παρουσίαση της. Ελπίζω την επόμενη φορά να έρθουν ακόμα πιο πολλοί φίλοι και κυρίως να έρθουν νέα παιδιά. Άυριο θα σας παρουσιάσω τον Λούθηρο, στην συνέχεια τον Καλβίνο, Γιαν Χους, Tζον Ουίκλιθ, Ουλριχ Ζβιγγλιος και Τζιρόναμο Σαβαναρόλα. Μας εόπε επίσης πάρα πολλά για τους Προτεστάντες και τις διάφορα παρακλάδια του Προτεσταντισμού, για του Κουακέρους, για τους Μεθοδιστές, για τους Mαρωνίτες κ.α. 

Ελισάβετ, η «παρθένα Βασίλισσα» που κακοποιήθηκε σεξουαλικά. Αυτή ανέδειξε τον Σαίξπηρ και μεγάλωσε την Αγγλία. Δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά έζησε πολλές «περιπέτειες» Γουόλτερ Ράλι, Ελισάβετ, Κάθριν Παρ, Ρόμπερτ Ντάντλεϊ, Τόμας Σίμουρ bess Η Βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας ανέβηκε στον θρόνο το 1558, σε ηλικία 25 ετών. Βασίλευσε για 45 χρόνια και άφησε πίσω της μία τεράστια αυτοκρατορία στην ακμή της. Έμεινε γνωστή ως η «Παρθένα Βασίλισσα», που απαρνήθηκε το γάμο για να αφοσιωθεί εξ' ολοκλήρου στη διακυβέρνηση της χώρας. Ήταν δίκαιη με τους υπηκόους της και αδίστακτη με τους εχθρούς της. Έδωσε τέλος στις θρησκευτικές διαμάχες που είχαν ρημάξει την Αγγλία τις προηγούμενες δεκαετίες και έσωσε τη διαλυμένη οικονομία της χώρας. Ανέπτυξε τις τέχνες και τον πολιτισμό με «αγαπημένο της παιδί», τον συγγραφέα Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Ήταν μία πολιτική και στρατηγική ιδιοφυία και η περίοδος βασιλείας της ονομάστηκε «Χρυσός Αιώνας». Η σεξουαλική κακοποίηση Η Ελισάβετ γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου του 1533. Ήταν κόρη του Βασιλιά Ερρίκου του 8ου και της δεύτερης συζύγου του, Αν Μπολίν. Όταν ήταν 3 χρόνων, ο Ερρίκος εκτέλεσε τη μητέρα της για να παντρευτεί για τρίτη φορά και να αποκτήσει τον πολυπόθητο αρσενικό διάδοχο. Ο αριστοκράτης πατριός της συνήθιζε να την γαργαλάει. Το παιχνίδι όμως, δεν ήταν τόσο αθώο και τελικά του στοίχισε το κεφάλι. Η έκτη και τελευταία σύζυγος του Ερρίκου ήταν η Κάθριν Παρ, που αποκατέστησε τις σχέσεις της Ελισάβετ με τον πατέρα της. Μετά τον θάνατο του Ερρίκου το 1547, η Παρ παντρεύτηκε τον αριστοκράτη Τόμας Σίμορ και ανέλαβε την κηδεμονία της 14χρονης Ελισάβετ. 

Η όμορφη, κοκκινομάλλα Ελισάβετ ήταν η αδυναμία του Σίμορ. Ο μεσήλικας άντρας περνούσε πολύ χρόνο με την έφηβη, παίζοντας φαινομενικά αθώα παιχνίδια. Ο Σίμορ έμπαινε στο δωμάτιο της πριγκίπισσας όταν ντυνόταν και τη γαργαλούσε μέχρι να εξαντληθούν και οι δύο. Άλλες φορές της «τις έβρεχε» στον πισινό. Η νεαρή δεν αντιδρούσε, γιατί κολακευόταν από την προσοχή του μεγαλύτερου άντρα. Μερικές φορές συμμετείχε και η Παρ στα παιχνίδια και κρατούσε την Ελισάβετ στο έδαφος, όσο ο Σίμορ τη γαργαλούσε. Μια μέρα ο Σίμορ έσκισε το μαύρο φόρεμα της πριγκίπισσας και την άφησε με τα εσώρουχά της. Οι φήμες έλεγαν ότι η Παρ τους έπιασε λίγο μετά, όταν η ημίγυμνη Ελισάβετ βρισκόταν στην αγκαλιά του Σίμορ. Ήταν το τέλος των «αθώων» παιχνιδιών. Τον Μάιο του 1548 η Παρ έστειλε την Ελισάβετ να μείνει με το δάσκαλό της. Ο Σίμορ αποκεφαλίστηκε ένα χρόνο μετά, γιατί σχεδίαζε να παντρευτεί την Ελισάβετ και να πάρει τον θρόνο της Αγγλίας. Τα «αθώα» παιχνίδια του στοίχισαν το κεφάλι. Ο έρωτας της «Παρθένας» Βασίλισσας Ρόμπερτ Ντάντλι Η Ελισάβετ έμεινε γνωστή ως η «Παρθένα Βασίλισσα», εξαιτίας της απόφασής της να μην παντρευτεί ποτέ. Όμως λίγοι πίστευαν ότι ήταν πραγματικά «αμόλυντη». Οι φήμες οργίαζαν από την εποχή της ακόμα. Περιέγραφαν ερωτικά ειδύλλια με κάθε λογής αυλικούς, ευγενείς και μη. Το γνωστότερο αφορούσε τον Ρόμπερτ Ντάντλεϊ, φίλο της Ελισάβετ από την παιδική της ηλικία.
Κατέφθαναν δεκάδες μνηστήρες απ΄ όλη την Ευρώπη, που ζητούσαν το χέρι της αγγλίδας Βασίλισσας. 

Η Ελισάβετ αδιαφορούσε πλήρως. Ήθελε μόνο έναν άντρα, τον Ρόμπερτ Ντάντλεϊ, αλλά δεν μπορούσε να τον έχει γιατί ήταν ήδη παντρεμένος. Όμως, η σύζυγός του ήταν βαριά άρρωστη και η βασίλισσα ήλπιζε ότι θα μπορούσαν να παντρευτούν μετά τον θάνατό της. Το ερωτικό ειδύλλιο έληξε άδοξα. Ο Ντάντλεϊ έμεινε χήρος το 1560, αλλά ήταν αργά. Οι βασιλικοί σύμβουλοι έπεισαν την Ελισάβετ ότι ο γάμος με τον κατώτερο ευγενή δε θα προσέφερε καμία βοήθεια στην Αγγλία. Ο γάμος της έπρεπε να είναι πολιτική συμμαχία κι όχι νεανική παρόρμηση. Η Ελισάβετ υπάκουσε. Δεν παντρεύτηκε τον Ντάντλεϊ, αλλά ούτε και κανέναν άλλο. Όπως έλεγε: «Παντρεύτηκα την Αγγλία και σύζυγός μου είναι ο λαός μου». Βασιλικό κόρτε Η Ελισάβετ μπορεί να απέρριπτε τους επίσημους μνηστήρες της, αλλά αποζητούσε το αντρικό ενδιαφέρον στην αυλή της. Ένας σίγουρος τρόπος να αποκτήσει εξουσία ένας αυλικός ήταν μέσω του φλερτ με τη βασίλισσα. Η ιδέα δεν άργησε να εξαπλωθεί. Η αυλή της Ελισάβετ γέμισε με όμορφους νεαρούς, αλλά και γοητευτικούς άντρες πιο προχωρημένης ηλικίας, που γέμιζαν τη βασίλισσα με κομπλιμέντα. Δικαίωμα στους γοητευτικούς αυλικούς είχε μόνο η Ελισάβετ. Βαριά τιμωρία περίμενε οποιαδήποτε δεσποσύνη είχε το θράσος να αγαπήσει κάποιον απ' τους θαυμαστές της. Ένας από αυτούς ήταν ο Σερ Γουόλτερ Ράλι που παντρεύτηκε την αγαπημένη του, χωρίς να πάρει άδεια από την Ελισάβετ. 

Ο αυλικός που πλήγωσε τη βασίλισσα Σερ Γουόλτερ Ράλι ήταν εξερευνητής του «Νέου Κόσμου». Ήταν αρρενωπός, πολυταξιδεμένος και γοήτευσε τη βασίλισσα με τις περιπετειώδεις ιστορίες του. Κατάφερε να αποκομίσει μέχρι και τίτλο ευγενείας, ικανοποιώντας την ωραιοπάθεια της Ελισάβετ. Όλα έβαιναν καλώς μέχρι τη στιγμή που η Ελισάβετ έμαθε ότι ο αγαπημένος της ακόλουθος παντρεύτηκε κρυφά μία από τις κυρίες της αυλής. «Η κόλαση δεν έχει οργή όμοια με αυτή της περιφρονημένης γυναίκας», γράφει ο Σαίξπηρ και πόσο μάλλον αν αυτή η γυναίκα μπορεί με ένα νεύμα της να διατάξει το θάνατό κάθε υπηκόου της. Οι νιόπαντροι κατέληξαν να κάνουν μήνα του μέλιτος στις φυλακές του Πύργου του Λονδίνου μέχρι τη συγχώρεσή τους, μερικούς μήνες αργότερα. Οι παραξενιές της Ελισάβετ δεν στιγμάτισαν την ένδοξη πορεία της. Είναι απ' τις λίγες γυναίκες πολιτικούς που κατάφερε να μείνει στην ιστορία για τα κατορθώματά της και όχι για τις ερωτικές της περιπέτειες. Πέθανε στις 24 Μαρτίου του 1603 σε ηλικία 69 ετών. Δεν άφησε φυσικούς απογόνους και στον θρόνο τη διαδέχτηκε ο Ιάκωβος 1ος, Βασιλιάς της Σκωτίας....
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/elisavet-i-parthena-vasilissa-pou-kakopiithike-sexoualika-afti-anedixe-ton-sexpir-ke-megalose-tin-anglia-den-pantreftike-pote-alla-ezise-polles-peripeties/