ΑΛΚΥΟΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ «Η τέχνη σώζει, είναι πάντα ένα ξέφωτο στην ομίχλη!» Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Αλκυόνη Παπαδάκη: «Η τέχνη σώζει, είναι πάντα ένα ξέφωτο στην ομίχλη!»

Συνέντευξη στο Δημήτρη Βαρβαρήγο // και στη Νιόβη Ιωάννου //

Τίποτα δεν είναι τυχαίο στη ζωή μας. Απορούσα γιατί ο κόσμος έχει αγαπήσει τόσο πολύ τα βιβλία της Αλκυόνης και η απάντηση ήρθε από μόνη της, όταν τη συναντήσαμε από κοντά στη ραδιοφωνική εκπομπή στην Αυστραλία από το Symban Radio και είδα ότι είναι ένας καθ’ όλα αυθεντικός άνθρωπος, γεμάτος συναισθήματα καλοσύνης και αγάπης. Με ένα γλυκό χαμόγελο χαραγμένο στα χείλη της και με την ευθύτητα που λόγου που την διακατέχει μας απάντησε επί δύο ώρες που κράτησε η εκπομπή σε πολλές ερωτήσεις. Εδώ στη συνέντευξη σας παραθέτουμε μερικές για να γνωρίσετε κάποιες απόψεις της.

«Κι αν θες να ξέρεις, δεν υπάρχουν ούτε τόσο καλοί, ούτε τόσο κακοί. Όλοι είμαστε λίγο απ’ όλα. Ανάλογα με το τοπίο, αλλάζουμε μορφή. Κάπως σαν τους χαμαιλέοντες». Αλκυόνη Παπαδάκη

-Κυρία Παπαδάκη, θα ξεκινήσω από το παρελθόν στα Παιδικά σας χρόνια. Από πότε νιώσατε ότι θα ακολουθήσετε την τέχνη της λογοτεχνίας;

Τα αγαπημένα μου παιχνίδια σαν παιδί ήταν να κάνω ιστορίες με τις εικόνες που έκοβα από περιοδικά, να βλέπω τις λέξεις με χρώματα, να δίνω φωνή στα δέντρα και στα πουλιά. Δεν είχα επίγνωση τότε σε τι δρόμο θα μ’ έβγαζαν όλ’ αυτά. Ήμουν στο γυμνάσιο όταν κατάλαβα ότι ο μόνος τρόπος να εκφραστούν αυτά που ένιωθα ήταν η λογοτεχνία.

-Ποια άλλη τέχνη σας αρέσει εκτός από τη λογοτεχνία;

Αγαπώ όλες τις τέχνες. Έχω μια αδυναμία στη ζωγραφική. Ίσως γιατί κι εγώ όταν γράφω, έχω την αίσθηση πως ζωγραφίζω με συναισθήματα.

-Συνηθίζετε να τσακίζετε τις σελίδες των βιβλίων σας;

Ναι. Τσακίζω τις σελίδες που έχουν κάτι να μου πουν. Κάτι που πρέπει να θυμάμαι.

-Ποια δυναμική σκέψης –έμπνευσης ενεργεί στη φαντασία σας ;

Να ζωντανεύω στο χαρτί την εικόνα που βλέπω στη σκέψη μου. Να δίνω δύναμη, χρώμα, πνοή στις λέξεις.

-Πόσο σας απελευθερώνει η συγγραφή, πόσο ξεγυμνώνεται πάνω στο χαρτί, ο συναισθηματικός σας κόσμος;

Ξεγυμνώνεται απόλυτα πάνω στο χαρτί ο συναισθηματικός μου κόσμος, χωρίς όρια και αναστολές. Όμως, γενικά δεν με απελευθερώνει τίποτα. Η συγγραφή είναι μια παρηγοριά, τις ώρες που ασχολούμαι με αυτή.

-Ταυτίζεστε με τους ήρωές σας;

Ταυτίζομαι, ασφαλώς. Αλλιώς, πώς θα ’μπαινα στα άδυτα της ψυχής τους.

-Σας διακατέχει αγωνία όταν γράφετε ένα βιβλίο;

Ναι. Νιώθω κάθε φορά σαν να μην έχω γράψει τίποτε άλλο. Έχω αγωνία, αν αυτό που κάνω έχει κάτι να πει. Κάτι ν’ αφήσει στον αναγνώστη. 

-Πόσο λυτρωτική είναι για σας η γραφή;

Μάλλον είναι. Ως ένα σημείο.

-Υπάρχει στην πραγματικότητα το στοιχείο της αφοσίωσης ανάμεσα στους ανθρώπους ή μόνο στη λογοτεχνία συμβαίνει αυτό κι έτσι εξιδανικεύονται οι μεγάλες αγάπες στις σελίδες της;

Το στοιχείο της αφοσίωσης υπάρχει σε κάποιους ανθρώπους πολύ περισσότερο απ’ ό,τι μπορεί να το αποδώσει η λογοτεχνία.

-Ωφελιμότητα της Κριτικής στη λογοτεχνία;

Όταν γίνεται σωστά και με ανιδιοτέλεια, ωφελεί. Πάντα έχει κανείς κάτι να μάθει. Κάτι να διορθώσει.

-Λογοτεχνικά βραβεία;

Σέβομαι τους θεσμούς.

-Τι συναισθήματα νιώθετε μετά την επιβράβευση κάποιου έργου σας;

Εννοείτε, από τους αναγνώστες… Παίρνω χαρά και δύναμη. Αυτή την επιβράβευση έχω λάβει και νομίζω ότι είναι η καλύτερη.

-Τι μπορεί να κάνει η τέχνη σήμερα;

«Η τέχνη σώζει». Το πιστεύω. Είναι πάντα ένα ξέφωτο στην ομίχλη.

-Το θέατρο είναι ένας μαγικός χώρος που σε γεμίζει γνώση κι έμπνευση. Συμβαίνει και σε εσάς;

Απολύτως.

-Είναι απαραίτητο να ταξιδεύει ένας συγγραφέας για να εμπλουτίζει τις γνώσεις του;

Ένας συγγραφέας πρέπει πάνω απ’ όλα να ταξιδεύει με σεβασμό και αγάπη στις ψυχές των ανθρώπων. Από κει και πέρα, καθετί που πλουτίζει τις γνώσεις είναι ωφέλιμο.

-Η γραφή μπορεί ν’ αλλάξει τη σκέψη των ανθρώπων και κατά προέκταση των κόσμο;

Η γραφή έχει τη δύναμη να αλλάζει τη σκέψη και την πορεία των ανθρώπων. Το… κατά προέκταση… είναι σχετικό. Μακάρι η ρότα του κόσμου να είχε σαν φάρο τη γραφή…

-Τι βιβλία διαβάζετε;

Διαβάζω ό,τι κάνει καλό στη σκέψη και την ψυχή μου. Έχω ιδιαίτερη αγάπη στην ποίηση.

Ανιχνευτής ο Επικούρειος Πέπος

ΜΑΧΗ ΜΑΡΑΘΩΝΑ 12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 490 Π.Χ. Η επιλογή έγινε από τον Μαραθωνοδρόμο Επικούρειο Πέπο.

Περίφημη μάχη, που έγινε τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο του 490 π.Χ. στην πεδιάδα του Μαραθώνα, μεταξύ των Αθηναίων και των Πλαταιέων με αρχηγό τον Μιλτιάδη και των Περσών με αρχηγούς τον Δάτι και τον Αρταφέρνη. Η κύρια πηγή πληροφόρησης για τη Μάχη του Μαραθώνα, όπως και για το σύνολο των Περσικών Πολέμων, παραμένει ο Ηρόδοτος, ο αποκαλούμενος «πατέρας της ιστορίας». Όσον αφορά την ακριβή ημερομηνία της μάχης, ο Γερμανός φιλόλογος Φίλιπ Άουγκουστ Μπεκ (1785 -1867) πρότεινε το 1855 τη 12η Σεπτεμβρίου, η οποία από τότε επικράτησε ως η συμβατική ημερομηνία για τη Μάχη του Μαραθώνα.

Το 490 π.Χ. έγινε η δεύτερη περσική εκστρατεία εναντίον της Ελλάδας, με σκοπό να τιμωρηθούν οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς, επειδή είχαν βοηθήσει τους Ίωννες να ξεσηκωθούν κατά των Περσών. Παράλληλα, όμως, ήταν και η αρχή για την πραγματοποίηση του σχεδίου υποταγής ολόκληρης της Ελλάδας από τον Δαρείο. Μαζί τους, οι Πέρσες είχαν ως οδηγό και σύμβουλο τον πρώην τύραννο της Αθήνας Ιππία, γιο του Πεισίστρατου.

Ο Περσικός στόλος με το στρατό ακολούθησε αυτή τη φορά διαφορετικό δρόμο σε σχέση με την πρώτη εκστρατεία του Μαρδόνιου (492 π.Χ). Από την Κιλικία, όπου συγκεντρώθηκε, έπλευσε στη Σάμο, πέρασε από τις Κυκλάδες κι έφθασε στην Ερέτρια. Μετά την κατάληψη της Ερέτριας, οι Πέρσες είχαν στόχο να υποτάξουν την Αθήνα και να επαναφέρουν στην αρχή τον πιστό σ’ αυτούς Ιππία. Με την καθοδήγηση του ηλικιωμένου άνδρα πέρασαν από την Ερέτρια απέναντι στον Μαραθώνα και στην αμμώδη παραλία του σημερινού Σχοινιά.

Την εκλογή του τόπου επέβαλαν από κοινού πολιτικά κριτήρια (οι φτωχοί κάτοικοι της περιοχής, οι Διάκριοι, υποστήριζαν τους Πεισιστρατίδες) και στρατηγικοί λόγοι (η πεδιάδα ήταν κατάλληλη για τη δράση του περσικού ιππικού). Από την πλευρά των Αθηναίων η αποστολή του στρατού τους στον Μαραθώνα αποτελούσε στρατηγική επιλογή, καθώς η Αθήνα δεν περιστοιχιζόταν από ισχυρά τείχη και δεν διέθετε στόλο για να αντιμετωπίσει τον ανεφοδιασμό σε περίπτωση πολιορκίας. Εξάλλου, η πεδιάδα προσφερόταν για τη δράση της αθηναϊκής φάλαγγας.

Οι Αθηναίοι ζήτησαν τη βοήθεια των Σπαρτιατών, με αγγελιοφόρο τον Φειδιππίδη. Οι Σπαρτιάτες, αν και δέχτηκαν, δεν έστειλαν εγκαίρως βοήθεια (οι 2.000 άνδρες που υποσχέθηκαν έφθασαν στο Μαραθώνα την επομένη της μάχης). Ο λόγος που επικαλέστηκαν ήταν θρησκευτικός. Γιόρταζαν τα Κάρνια και δεν μπορούσαν να εκστρατεύσουν πριν από την πανσέληνο. Ο Πλάτωνας, όμως, αναφέρει (Νόμοι 3, 698 Ε) ότι δίσταζαν να υλοποιήσουν τη δέσμευσή τους προς τους Αθηναίους, επειδή βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση με τους Μεσσηνίους και τους είλωτες. Στο κάλεσμα των Αθηναίων ανταποκρίθηκαν μόνο οι Πλαταιείς με 1.000 άνδρες.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Αθηναίοι στρατοπέδευσαν στο Ηράκλειο του Μαραθώνος, στις βορειοανατολικές υπώρειες του όρους Αγριελίκι, όπου υπήρχε νερό και μπορούσαν να ελέγξουν τον ορεινό όγκο προς την Αθήνα και να υποχωρήσουν σε περίπτωση ήττας. Από το ύψωμα, επίσης, μπορούσαν να παρακολουθούν τις κινήσεις του εχθρού. Η δύναμη των Αθηναίων, σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, ανερχόταν σε 10.000 και των Πλαταιέων σε 1.000 άνδρες, ενώ των Περσών σε 44.000 με 55.000 άνδρες (νεώτερες εκτιμήσεις τους υπολογίζουν σε 26.000). Οι στρατηγοί των Αθηναίων είχαν διχαστεί, καθώς μερικοί δεν ήθελαν να ξεκινήσει η μάχη, προτού έλθει η βοήθεια των Σπαρτιατών. Τελικά, ο Μιλτιάδης τούς έπεισε να επιτεθούν αμέσως κατά των Περσών και του ανατέθηκε η αρχιστρατηγία.

Η έναρξη της επίθεσης ορίστηκε για το πρωί, προκειμένου να επιτευχθεί ο αιφνιδιασμός των αντιπάλων. Η σύγκρουση έγινε στην ομαλή περιοχή κοντά στον τύμβο, όπου βρισκόταν το περσικό στρατόπεδο. Οι Αθηναίοι έπρεπε να διατρέξουν απόσταση 8 σταδίων (περίπου 1,5 χιλιομέτρου) προς τις εχθρικές γραμμές για να αποφευχθούν κατά το δυνατόν οι βολές από τους τοξότες που διέθεταν οι αντίπαλοι. Οι οπλίτες ήταν παρατεταγμένοι σε πλάτος ίσο με αυτό της περσικής δύναμης. Οι πτέρυγες ήταν ενισχυμένες, ενώ το κέντρο, όπου αντιστοιχούσε το ισχυρότερο τμήμα του περσικού στρατού, ήταν ασθενές. Στο αριστερό άκρο, όπως έβλεπαν προς τον εχθρό, βρίσκονταν οι Πλαταιείς. Στο δεξιό άκρο έλαβε τη θέση του, σύμφωνα με την παλιά συνήθεια, ο πολέμαρχος Καλλίμαχος. Το ανίσχυρο κέντρο οδηγούσαν ο Αριστείδης και ο Θεμιστοκλής, που διέθεταν την απαραίτητη στρατιωτική ικανότητα, ώστε να καλύψουν την εύθραυστη αυτή γραμμή και να καθοδηγήσουν την προγραμματισμένη υποχώρηση.

Όπως είχε σχεδιαστεί, το ελληνικό κέντρο εξασθένησε, αλλά οι πτέρυγες αναπτύχθηκαν και περικύκλωσαν τους Πέρσες, που τελικά τράπηκαν σε φυγή. Μέσα στη σύγχυση, πολλοί Πέρσες που δεν γνώριζαν την περιοχή, έπεφταν στο μεγάλο έλος, όπου οι απώλειες ήταν βαριές. Οι περισσότεροι, όμως, έτρεχαν στα πλοία που ήταν αναπτυγμένα στην ακτή του Σχοινιά. Στη συμπλοκή σώμα με σώμα που ακολούθησε, καθώς οι Πέρσες προσπαθούσαν να επιβιβαστούν στα πλοία και οι Αθηναίοι να τους εμποδίσουν και να τα κάψουν, έπεσαν ο πολέμαρχος Καλλίμαχος, ο στρατηγός Στησίλαος και ο Κυναίγειρος, αδελφός του τραγικού ποιητή Αισχύλου.

H ηρωική μορφή του Κυναίγειρου έμεινε μοναδικό παράδειγμα ανδρείας και αυταπάρνησης στην Ιστορία. Όταν οι νικημένοι Πέρσες έτρεξαν πανικόβλητοι στα καράβια τους για να σωθούν, ο Κυναίγειρος άρπαξε με τα στιβαρά χέρια του ένα καράβι και προσπάθησε να το συγκρατήσει για να μην αποπλεύσει και να προφτάσουν έτσι οι συμπολεμιστές του να το καταλάβουν. Τότε, ένας Πέρσης του έκοψε το χέρι, αλλά ο Κυναίγειρος έπιασε το πλοίο με το άλλο του χέρι. Όταν ο Πέρσης του έκοψε και το δεύτερο χέρι, ο Κυναίγειρος γράπωσε το πλοίο με τα δόντια του. Ο γενναίος Αθηναίος εγκατέλειψε την προσπάθεια, όταν ο Πέρσης στρατιώτης του έκοψε το κεφάλι.

Κι ενώ εξακολουθούσε η μάχη γύρω από τα πλοία των Περσών, ο αγγελιοφόρος Φειδιππίδης έφυγε πεζός από τον Μαραθώνα για να φέρει τη χαρμόσυνη είδηση της νίκης στους Αθηναίους. Υπερέβαλε εαυτόν κατά τη διαδρομή και μόλις αναφώνησε «Νενικήκαμεν» ενώπιον των συμπολιτών του, έπεσε νεκρός από την εξάντληση. Ο Ηροδότος δεν αναφέρει κάτι σχετικό, αλλά ο θρύλος αυτός διαδόθηκε μεταγενέστερα από τον ιστορικό Πλούταρχο (ο Φειδιππίδης αναφέρεται ως Θέρσιππος) και στη συνέχεια από τον ρητοροδιδάσκαλο και συγγραφέα Λουκιανό τον Σαμοσατέα, που αναφέρει τον Φειδιππίδη ως Φιλιππίδη.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Αθηναίοι έχασαν στη μάχη 192 άνδρες και οι Πλαταιείς 11, ενώ οι απώλειες των Περσών ανήλθαν σε 6.400 νεκρούς και 7 βυθισμένα πλοία. Νεώτερες εκτιμήσεις, που αναφέρει η Wikipedia στο σχετικό αγγλικό λήμμα, ανεβάζουν τους νεκρούς των ελληνικών δυνάμεων σε 1.000 - 3.000 και υποβιβάζουν αυτές των Περσών στις 4.000 - 5.000.

Οι Αθηναίοι, αφού έθαψαν τους νεκρούς τους στον Μαραθώνα, ανήγειραν μνημείο από λευκή πέτρα, πάνω στο οποίο χαράχτηκε το επίγραμμα του λυρικού ποιητή Σιμωνίδη του Κείου:

Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι Μαραθώνι
χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν.

Μετά την ήττα τους στο Μαραθώνα, οι Πέρσες έπλευσαν με το στόλο τους προς την Αθήνα, ελπίζοντας να τη βρουν αφρούρητη και να την καταλάβουν. Ο Μιλτιάδης, όμως, πρόλαβε να οδηγήσει έγκαιρα το στρατό στην πόλη κι έτσι οι Πέρσες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Ασία.

Η νίκη των Αθηναίων στο Μαραθώνα:

• Διέλυσε τον μύθο του αήττητου των Περσών και αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων.
• Έδειξε την ανωτερότητα της ελληνικής πολεμικής τακτικής και ανέδειξε τη στρατιωτική μεγαλοφυΐα του Μιλτιάδη.
• Ανέδειξε την πόλη τους σε δεύτερη δύναμη στην Ελλάδα, μετά τη Σπάρτη.
• Ανέκοψε την προσπάθεια παλινόρθωσης της τυραννίας στην Αθήνα.
• Εξασφάλισε τον αναγκαίο χρόνο, ώστε οι Έλληνες να προετοιμαστούν για τη συνέχιση του αγώνα τους κατά των Περσών.
• Διέσωσε τον πολιτισμό τους κι έσωσε την Ευρώπη από το βάρβαρο ασιατισμό της εποχής εκείνης. Όπως είπε ο σπουδαίος βρετανός φιλόσοφος και οικονομολόγος Τζον Στιούαρτ Μιλ «η μάχη του Μαραθώνα υπήρξε, ακόμα και για τη βρετανική ιστορία, σημαντικότερη κι από τη μάχη του Χέιστινγκς».

Λαϊκές παραδόσεις ή μύθοι περιέβαλαν από πολύ νωρίς τη νίκη των Αθηναίων στον Μαραθώνα, ενώ η πίστη πως οι θεοί παρουσιάστηκαν και βοήθησαν στη μάχη ήταν διάχυτη. Εκτός από την ιστορία με τον Φειδιππίδη, ο Πλούταρχος αναφέρει ότι οι στρατιώτες είδαν το φάντασμα του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Θησέα με πλήρη στρατιωτική εξάρτυση να καθοδηγεί και να οδηγεί τον ελληνικό στρατό προς τη νίκη. Ο Παυσανίας αφηγείται ότι κατά τη διάρκεια της μάχης εμφανίστηκε ένας αγρότης, που κρατούσε ένα άροτρο και «θέρισε» αρκετούς Πέρσες. Μετά τη μάχη, όταν τον αναζήτησαν, δεν το βρήκαν. Ρώτησαν το μαντείο, από το οποίο έλαβαν την απάντηση ότι πρέπει να τιμήσουν τον Εχετλαίο (εχέτλη = λαβή αρότρου). Σύμφωνα με τον ρωμαίο ιστορικό Κλαύδιο Αιλιανό, στη μάχη πήρε μέρος κι ένας σκύλος, που πολέμησε γενναία στο πλευρό του αφεντικού του.

Πηγή: Σαν Σήμερα. Ανιχνευτής ο Επικούρειος Πέπος

Από την κόρη στη μαμά με λυτρωτική αγάπη. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Μια  ανάρτηση αφιερωμένη στις  μαμάδες  και γιαγιάδες  των  παιδιών μας.
Στις γυναίκες  που μπορεί να λατρεύουμε και να μην αντέχουμε την ίδια στιγμή.
Στις γυναίκες  που, αν και κουβαλάμε ευλαβικά μέσα μας,  λαχταράμε να ξεπεράσουμε. Στις γυναίκες  που θέλουμε να στέκουν δίπλα  μας σταθερές σαν βράχοι, την ίδια στιγμή που διεκδικούμε  την ανεξαρτησία και αυτονόμησή μας από τα όριά τους.
Στις γυναίκες,  που σημαδεύουν τη ζωή μας κι απεγνωσμένα ποθούν να τις αποδεχτούμε και να τις αγαπήσουμε γι΄αυτό που αληθινά κι αυθεντικά υπήρξαν, πέρα από ρόλους, ανοίγοντάς μας διάπλατα το  δρόμο για τη δική μας  προσωπική δικαίωση και  απελευθέρωση:

«Mητέρα πολλών» από την εξαιρετική Katie m. Berggren.

Προσπαθούσα τόσο πολύ να σε προστατεύω συναισθηματικά που δεν τιμούσα τα δικά μου συναισθήματα. Προσπαθούσα τόσο πολύ να σε κάνω ευτυχισμένη, που δεν μπορούσα να βρω τη δική μου ευτυχία. Προσπαθούσα τόσο πολύ να συντηρώ την αποδοχή σου, που δεν αποδεχόμουν τον ίδιο μου τον εαυτό. Προσπαθούσα τόσο πολύ να δείχνω όμορφη σύμφωνα με τα δικά σου κριτήρια, που έχασα την αίσθηση της εσωτερικής μου ομορφιάς. Προσπαθούσα τόσο πολύ να σ΄ ευχαριστήσω που ξέχασα να φροντίζω τον εαυτό μου. Προσπαθούσα τόσο πολύ να σ΄αγαπάω που δεν έμαθα ν΄αγαπώ  τον εαυτό μου.

Τώρα τιμώ τα συναισθήματά μου, τώρα μπορώ να αντιληφθώ και τα δικά σου συναισθήματα. Εχω πια ανακαλύψει το δικό μου δρόμο για την ευτυχία και μπορώ να μοιραστώ και τον δικό σου. Αποδέχομαι τον εαυτό μου όπως είναι αληθινά. Αποδέχομαι και σένα, όπως είσαι, χωρίς όρους. Βλέπω μέσα μου την πραγματική μου ομορφιά και μπορώ πια να εκτιμώ και τη δική σου. Δίνω χρόνο στον εαυτό μου καθημερινά για φροντίδα και αγάπη κι έτσι μπορώ ν΄αγαπώ και να φροντίζω για σένα. Αγαπάω τον εαυτό μου και μπορώ πια να ανταποδώσω ειλικρινά την αγάπη που απλόχερα μου πρόσφερες όλα  αυτά τα χρόνια.

Πηγή:  «Τότε και τώρα»,  ποίημα-συλλογισμός μιας ανώνυμης μητέρας, από το εξαιρετικό  βιβλίο Mother-Daughter Wisdom (Bantam, 2006)  της αγαπημένης μου Christian Northrup.

Πηγή: Newagemama