Η αντιμετώπιση του φόβου θανάτου

Η αντιμετώπιση του φόβου θανάτου στην Επικούρεια φιλοσοφία
Από το βιβλίο του Δημήτρη Λιαρμακόπουλου “Ευτοπία”
[…]Η συντροφιά συνέχισε τώρα το βάδισμα. Κοίταξα με νόημα τον Ζώη, που μάντεψε σωστά κι έκανε την καίρια ερώτηση.

- Κυρία Ευτυχία τι σημαίνει «ανύποπτον ο θάνατος»;

- Ότι δεν τον αντιλαμβανόμαστε! Απάντησε εύθυμα εκείνη...

- Και πώς γίνεται κυρία Ευτυχία να μην τον αντιλαμβανόμαστε; Είχα έτοιμη την ερώτηση...

Χαμογέλασε εγκάρδια, κοίταξε μια στιγμή τον θείο Αντώνη που έσπευσε να την προλάβει.

- Παιδιά, το θέμα του θανάτου είναι πολύ σοβαρό... δεν μπορεί να παίζει κανείς, ούτε με τα λόγια... Και είναι κυρίαρχο ζήτημα σε ολόκληρη την πνευματική ιστορία του ανθρώπου...

- Είμαστε το μόνο τραγικό πλάσμα στη Φύση, ανέλαβε η κυρία Ευτυχία, ακριβώς επειδή έχουμε συνείδηση του θανάτου μας... Ένας πλατωνικός ορισμός καλεί τη φιλοσοφία «μελέτη θανάτου», αποδίδοντας την ανάπτυξή της αποκλειστικά στον θάνατο που προκαλεί αληθινό τρόμο. Και πράγματι ολόκληρη η μεταφυσική αναλώνεται σ' αυτό το ζήτημα...

- Και όλες οι θεωρίες για τη σωτηρία... πρόσθεσε ο θείος. Ο Επίκουρος πήγε να τους το χαλάσει...

- Ο Επίκουρος υποστηρίζει με θάρρος την πραγματικότητα. Κι αυτή η προσέγγιση του θανάτου έγινε δεκτή με ανακούφιση και θαυμάστηκε ακόμη κι από αντιπάλους...

- Όμως μπορείς μ' αυτόν τον τρόπο να παρηγορήσεις τους ανθρώπους; Ρώτησε ο Ζώης.

- Η πραγματικότητα παιδί μου Ζώη δεν έχει να κάνει με παρηγοριές. Όλες οι φιλοσοφικές σχολές διαχειρίζονται τις επιθυμίες και τους φόβους των ανθρώπων. Ως προς τους φόβους άλλοτε επιλέγουν να τους απαλύνουν με φανταστικές δοξασίες για ν? αποκτούν οπαδούς κι άλλοτε αναζητούν την αλήθεια των πραγμάτων αδιαφορώντας αν αυτό δυσαρεστεί τους πολλούς. Ο Επίκουρος αταλάντευτα επιλέγει το δεύτερο*...

- Και υποστηρίζει πως ο θάνατος δεν υπάρχει! Είπε εντυπωσιασμένος ο θείος. Ή μάλλον πως δεν έχουμε λόγο να τον φοβόμαστε...

- Κι όμως... δεν υπάρχει θάνατος, ούτε για τους ζωντανούς ούτε για τους πεθαμένους! Γιατί όσο είμαστε ζωντανοί είμαστε ζωντανοί κι όταν πεθαίνουμε δε νιώθουμε το παραμικρό. Επομένως δε νιώθουμε ούτε τον θάνατο! Αυτή δεν είναι η πραγματικότητα; Τι είναι ο θάνατος εκτός από κατάργηση των αισθήσεων; Τι μπορούμε να αντιληφθούμε χωρίς αυτές; Τόσο απλά!...

- Και το μετά; Υπάρχει και το μετά... αυτό δεν είναι που μας τρομάζει; Ρώτησα ζωηρά.

- Για τον Επίκουρο το μετά, είναι το ίδιο κι απαράλλαχτο τίποτα, με την κα­τάστασή μας πριν γεννηθούμε! Απάντησε.

- Και μέχρι να έρθει ο θάνατος; Είπε κάτι για την αγωνία της προσμονής του; Συνέχισε ο Ζώης.

- Ό,τι και να έλεγε γι' αυτήν προηγείται η επίγνωση για τη φύση του θανάτου. Η αληθινή γνώση είναι ικανή να μας απαλλάξει από κάθε αγωνία. Να ξεπεράσουμε τον εγωισμό μας, να αναμετρηθούμε με το ανθρώπινο μεγαλείο. Η στάση του ανθρώπου στο ζήτημα του θανάτου στεφανώνει το σώμα της ζωής του. Και είναι ανοησία ν? αγωνιούμε από πριν γι' αυτό που όταν θα έρθει δεν πρόκειται να μας ενοχλήσει.

Την ακούγαμε γλυκαμένοι... Ακόμη και τον Ζώη αντιλήφθηκα να παραμερίζει το ζιζάνιό του με μεγαλοπρέπεια. Η κυρία Ευτυχία όμως δεν είχε ολοκληρώ­σει...

- Παιδιά... σημασία έχει πως η... ας την πούμε, τεχνική προσέγγιση του θανάτου ως φαινομένου της ζωής, μπορεί ν? ακούγεται απλοϊκή, με τρόπο που χλευά­ζει όλες τις θεωρίες σωτηριολογίας που ακούστηκαν στους αιώνες, όμως μας βοηθά να ξεπεράσουμε τον φόβο. Γιατί ο άνθρωπος, γενικά το λέω, έχει ακούσει από τις θρησκείες διάφορες αφελείς δοξασίες..., μέχρι ανάσταση νεκρών, με τα σώματα πλήρως αποκατεστημένα...

Δεν μπορούσαμε να προσθέσουμε τίποτε σ' αυτό... και η κυρία Ευτυχία συ­μπλήρωσε.

- Και η γνώση αυτή, σαν από πάντα οφειλόμενη από την φιλοσοφία, επαλη­θεύει τον σκοπό της, για την απελευθέρωση του ανθρώπου από τα πάθη και τους φόβους του... Μ? αυτή τη γνώση ο άνθρωπος προσαρμόζεται στην πραγματικότητα, απαλλάσσεται από τον πόθο της αθανασίας, αντιλαμβάνεται πέρα από το ανα­πόφευκτο και το αναγκαίο του θανάτου και εκτιμά διαφορετικά τη ζωή... αφού έτσι κάθε της στιγμή γίνεται πολύτιμη και ανεπανάληπτη.... Οι επικούρειοι λοιπόν είναι οι μόνοι που τραγουδούν στους αιώνες «γλυκιά που είν' η ζωή δίχως θανάτου φόβο»...

- Καλή είναι η θεωρία βέβαια..., τη διέκοψε ο θείος Αντώνης. Μα τι γίνεται στην πράξη. Στην πράξη αναμετριέται ο άνθρωπος, και κυρίως στη διάγνωση της ασθένειας με το τέλος καθ? οδόν... Εκεί πάνε περίπατο τα δόγματα κι ο καθένας μένει μόνος αντιμέτωπος πλέον με το μοιραίο.

- Σωστά μιλάς Αντώνη. Κάθε φιλοσοφικό δόγμα εκεί δοκιμάζεται. Κι ο ίδιος ο άνθρωπος αν είναι της παρηγοριάς ή της πραγματικότητας. Δε θα πω πράγματα για να σας εκπλήξω... Όμως εμείς έχουμε το παράδειγμα του Ευάγγελου, ενός από τους ιδρυτές, που προσπαθούμε όλοι όποτε χρειάστηκε να μιμηθούμε.

Διέκοψε και μας κοίταξε με τρόπο σαν να ήθελε την άδειά μας για να συνεχίσει. Τη δώσαμε πρόθυμα.

- Όταν του ανακοινώθηκε πως πλησίαζε το αναπότρεπτο, αναγνώρισε στην ουσία της την κατάστασή του. Αποδέχτηκε, πως η κύρια ψυχολογική αλλαγή είναι πως η γνώση του τέλους της ζωής του από αφηρημένη, έγινε πλέον συγκεκριμένη. Και έδωσε σ? αυτό μια παρεκκλίνουσα ερμηνεία, θεωρώντας το, ευεργεσία της τύχης προς τον ίδιο. Διέγνωσε πως ο χρόνος που του απέμενε ήταν επίσης χρόνος ζωής κι όχι διαδικασία τέλους. Έτσι θέλησε σ? αυτό το διάστημα να επικεντρωθεί σε ό,τι θα του έδινε τη μεγαλύτερη χαρά, ό,τι λαχταρούσε περισσότερο στη ζωή του. Κι αυτό, ήταν η γνήσια αναγνώριση από τους φίλους του, πως το πέρασμά του από τη ζωή αποδείχτηκε τόσο πολύτιμο για τους άλλους, ώστε δε θα τον ξεχάσουν ποτέ.

- Χμμ! Μουρμούρισε ο θείος. Θα το έλεγε κανείς ματαιόδοξο και ναρκισσιστικό, αλλά για έναν μελλοθάνατο ίσως να μην είναι.

- Ταιριάζει μ' αυτό που είχες αναφέρει, θείε, για το... ανθρώπινο αποτύπωμα, αν θυμάμαι καλά... του είπα.

- Ήταν η δική του ευκαιρία να διδάξει την πιο σπουδαία διδαχή. Να απαλλάξει τους φίλους από τον φόβο του θανάτου, δείχνοντάς τους στην πράξη την προσωπική του απαλλαγή από αυτόν.

- Βιωματική προσέγγιση..., μουρμούρισε ο θείος ξανά.

- Πληροφόρησε τους πάντες λοιπόν για το θέμα του, δεν κρύφτηκε από κανέναν. Εξακολούθησε τις εργασίες του, όσο μπορούσε, και μιλούσε συχνά και δημόσια για όλα τα συναισθήματα που του γεννούσε το προσδοκώμενο. Αργότερα, έγινε γνωστό, ότι προς το τέλος του όταν διηγούνταν τις προσωπικές του περιπέτειες και τη δική του συμβολή στην ίδρυση της πολιτείας, στους πνευματικούς αγώνες με φίλους και με αντιπάλους, εκτός που πρόσφερε ανέκδοτο υλικό κι έδινε μεγάλη χαρά κάθε φορά στο ακροατήριο, κάλυπτε μαζί τους πόνους που εντείνονταν. Κοντά στο τέλος ανακοίνωσε πως το τελευταίο διάστημα της ζωής του ήταν το πιο παραγωγικό σε συναισθήματα κι από αυτήν την άποψη το πιο ευτυχισμένο. Τις τελευταίες του ώρες τις πέρασε με τους πολύ δικούς του με ρακές, εδέσματα, τραγούδια και ανέκδοτα**.

- Μες το γέλιο! Παρατήρησε ο Ζώης. Πώς δεν τα έχασε ο χάρος να φύγει να πάει αλλού;

Δεν υπάρχουν τέτοιες χάρες ανιψιέ...

- Κρατήστε μόνον αυτό, συμπλήρωσε η κυρία Ευτυχία: το συγκεκριμένο επερχόμενο τέλος ως χρόνο ζωής, ως αφύπνιση και ευκαιρία για επιδίωξη της μεγάλης χαράς. Και η στάση μας ως τη σπουδαιότερη διδαχή γι' αυτούς που μένουν.
* Οὐδέποτε ὠρέχθην τοῖς πολλοῖς ἀρέσκειν.ἃ μὲν γὰρ ἐκείνοις ἤρεσκεν, οὐκ ἔμαθον· ἃ δ' ᾔδειν ἐγώ, μακρὰν ἦν τῆς ἐκείνων αἰσθήσεως. Επικ. Απ. 43.
Ποτέ δεν επιθύμησα να γίνω αρεστός στους πολλούς. Αφ' ενός, δεν κάθησα να μάθω τι αρέσει στους πολλούς· κι αφ' ετέρου, τα όσα ήξερα εγώ βρίσκονταν μακριά από τη δική τους αντίληψη. Μετάφραση Γιάννης Αβραμίδης, Θύραθεν.
** Ο Επίκουρος πέθανε από επίσχεση ούρων που του προκαλούσε αφόρητους πόνους. Διηγούνται πως την ημέρα του θανάτου του, ζήτησε και μπήκε σε σκάφη με ζεστό νερό, ήπιε άκρατο οίνο και πέθανε συντροφιά με τους από χρόνια συντρόφους του στη φιλοσοφία. «…ότε καί φησιν Έρμιππος εμβάντα αυτόν εις πύελον χαλκήν κεκραμένην ύδατι θερμώ και αιτήσαντα άκρατον ροφήσαι…» Διογένης Λαέρτιος,16. Η αντιμετώπιση του φόβου θανάτου στην Επικούρεια φιλοσοφία
Από το βιβλίο του Δημήτρη Λιαρμακόπουλου “Ευτοπία”

Τα 10 σημάδια του θανάτου. Πώς να βοηθήσουμε εκείνον που φεύγει…

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τη στιγμή του θανάτου του. Ωστόσο, οι γιατροί και οι νοσοκόμες που αναλαμβάνουν τη φροντίδα ασθενών που πλησιάζουν στο τέλος του κύκλου της ζωής τους, γνωρίζουν ότι ορισμένα συμπτώματα συνδέονται άμεσα με το επερχόμενο τέλος. Αυτά τα σημάδια του επικείμενου θανάτου είναι χαρακτηριστικά της φυσικής διαδικασίας της οργανικής απόπτωσης.

Φυσικά, δεν είναι το σύνολο των συμπτωμάτων του θανάτου κοινά για όλους τους ανθρώπους, ωστόσο οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν κάποιο συνδυασμό από αυτά, κατά τις τελευταίες ημέρες και ώρες της ζωής τους…

1. Απώλεια της όρεξης
Οι ανάγκες για θερμιδική ενέργεια υποχωρούν. Το άτομο μπορεί να αρχίσει να αντιστέκεται ή να αρνείται τα γεύματα και τα υγρά, ή να δέχεται μόνο μικρές ποσότητες από εύπεπτες τροφές όπως ζεστά δημητριακά. Η πρώτη τροφή που θα απορρίψει είναι το κρέας, καθώς είναι δύσκολο πλέον να το χωνέψει, ακόμη κι αν πρόκειται για το αγαπημένο του φαγητό.

Πολύ κοντά στο τέλος της ζωής, το πρόσωπο που πεθαίνει μπορεί να είναι σωματικά εντελώς αδύναμο να καταπιεί.

Πώς να βοηθήσετε: Μην πιέζετε τον άνθρωπό σας να φάει. Ακολουθήστε τα σημάδια της διάθεσής του, ακόμη κι αν εσείς στεναχωριέστε που χάνει τομ ενδιαφέρον του για φαγητό. Σε τακτά χρονικά διαστήματα μπορείτε να του βρέχετε τα χείλη με τρίμματα πάγου ή να του δίνετε μικρές γουλιές νερό. Επίσης, βρέχετε με ένα χλιαρό υγρό πανί την περιοχή γύρω από το στόμα του, για να αισθάνεται ανακούφιση.

2. Υπερβολική κούραση και υπνηλία
Το άτομο μπορεί να αρχίσει να κοιμάται το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και της νύχτας, καθώς ο μεταβολισμός του επιβραδύνεται και με δεδομένο ότι η άρνηση για τροφή και νερό συμβάλλουν στην αφυδάτωσή του. Όσο και να προσπαθήσετε θα είναι δύσκολο να τον ξυπνήσετε. Η κόπωση που νιώθει είναι τόσο έντονη ώστε οι εξωτερικές παρεμβάσεις δεν τον επηρεάζουν διόλου.

Πώς να βοηθήσετε: Αφήστε τον να κοιμηθεί, αλλά αποφύγετε να βρίσκεστε πολλά άτομα στο δωμάτιό του. Κι αυτό διότι υπάρχει η εκτίμηση ότι εξακολουθεί να διατηρεί την αίσθηση της ακοής του, ακόμη κι αν βρίσκεται σε κώμα.

3. Αυξημένη σωματική αδυναμία
Μείωση στην πρόσληψη τροφής και έλλειψη ενέργειας οδηγεί σε ακόμη λιγότερη ενέργεια, ακόμη και για απλές δραστηριότητες όπως το να σηκώσει το κεφάλι του ή να μετατοπίσει τη θέση του στο κρεβάτι. Ο άνθρωπός σας μπορεί να έχει δυσκολία ακόμη και να πιει νερό από ένα καλαμάκι.

Πώς να βοηθήσετε: Φροντίστε ώστε να αισθάνεται όσο πιο αναπαυτικά γίνεται.

4. Ψυχική σύγχυση ή αποπροσανατολισμός
Τα όργανα αρχίζουν να παρουσιάζουν ανεπάρκεια, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου. Η λειτουργία της συνείδησης αλλάζει. Το άτομο αρχίζει να μην αναγνωρίζει πόσοι ή ποιοι είναι στο δωμάτιο κοντά του, μιλά ή απαντά όλο και πιο σπάνια. Μπορεί, επίσης, να μιλά σε άτομα που δεν βρίσκονται στο δωμάτιο (οραματισμός του τέλους), να έχει χάσει την αίσθηση του χρόνου ή να είναι πολύ ανήσυχος με τα κλινοσκεπάσμαά του.

Πώς να βοηθήσετε: Παραμείνετε ήρεμοι και καθησυχαστικοί. Μιλήστε του με απαλή φωνή και προσδιορίστε του ότι είστε εσείς, όταν τον πλησιάζετε, λέγοντάς το όνομά σας.

5. Δυσκολία στην αναπνοή
Οι εισπνοές και οι εκπνοές του είναι κοφτές και ακανόνιστες.Είναι χαρακτηριστική η εξής ανάσα: μια δυνατή, βαθιά εισπνοή που ακολουθείται από μια παύση (δεν αναπνέει) για διάστημα πέντε δευτερολέπτων έως ένα ολόκληρο λεπτό, πριν πάρει ξανά μια δυνατή, βαθιά αναπνοή που θα συνεχίσει και πάλι να υποχωρεί αργά.

Μερικές φορές παρατηρούνται και υπερβολικές εκκρίσεις σάλιου μαζί με τραχείς εισπνοές και εκπνοές που κάποιοι ονομάζουν «επιθανάτιο ρόγχο».

Πώς να βοηθήσετε: Ο επιθανάτιος ρόγχος μπορεί να είναι μαρτυρικός για εσάς που τον ακούτε, όχι όμως και γιοα τον άνθρωπο που πεθαίνει, καθώς δεν αντιλαμβάνεται ότι άλλαξε η αναπνοή του. Το μόνο που μπορείτε και πρέπει να κάνετε είναι να φροντίσετε ώστε να βρίσκεται σε άνετη θέση. Δηλαδή, το κεφάλι του να είναι ελαφρώς κεκλιμένο αλλά σταθερό πάνω σε μαξιλάρι, ή το κεφάλι και το σώμα του να γέρνει ελαφρά προς μία πλευρά. Βρέξτε το στόμα του με ένα υγρό πανί και ενυδατώστε τα χείλη του με βούτυρο-κακάο ή βαζελίνη.

Αν υπάρχει πολύ φλέγμα, αφήστε το να κυλίσει φυσικά από το στόμα του. Ένας υγραντήρας στο δωμάτιο θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει, όπως και η παροχή οξυγόνου για να νιώθει πιο άνετα. Να είστε ήρεμοι, να του χαϊδεύετε το χέρι και να του μιλάτε σιγανά.

6. Απομόνωση στον εαυτό του
Καθώς το σώμα σβήνει, ο άνθρωπος που πεθαίνει μπορεί να χάσει σταδιακά το ενδιαφέρον του για όσους βρίσκονται δίπλα του. Μπορεί να σταματήσει να τους μιλάει ή να αρχίσει να τους ψιθυρίζει ακατάληπτα, να σταματήσει να αποκρίνεται στις ερωτήσεις τους ή απλά να τους αγνοεί.

Ωστόσο, λίγο πριν το τέλος, το πρόσωπο που πεθαίνει μπορεί να σας εκπλήξει με μια απρόσμενη διαύγεια και συνειδητότητα. Αυτό μπορεί να διαρκέσει λιγότερο από μία ώρα ή μέχρι μία πλήρη ημέρα.

Πώς να βοηθήσετε: Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι αυτό είναι ένα φυσικό μέρος της διαδικασίας του θανάτου και όχι μια αντανάκλαση της σχέσης σας. Διατηρήστε μια φυσική παρουσία αγγίζοντας το πρόσωπο που πεθαίνει και συνεχίστε να του μιλάτε εφόσον το κρίνετε σκόπιμο, χωρίς να απαιτείτε τίποτα.

7. Αλλαγές στην ούρηση
Καθώς το άτομο χάνει το ενδιαφέρον του για τριοφή και νερό, είναι φυσικό να περιορίζεται και η διάθεση για ούρηση. Επίσης, η πτώση της αρτηριακής πίεσης που αποτελεί μέρος της διαδικασίας του θανάτου συμβάλλει στο να κλείσουν σταδιακά τα νεφρά. Τα συμπυκνωμένα ούρα που τελικά χύονται είναι καφετί, κόκκινα, ή έχουν το χρώμα του τσαγιού.

Λίγο πριν το τέλος, ωστόσο, μπορεί να συμβεί πλήρης απώλεια ελέγχου της κύστης ή του εντέρου.

Πώς να βοηθήσετε: Το ιατρικό προσωπικό μπορεί να αποφασίσει ότι μερικές φορές ένας καθετήρας είναι απαραίτητος, αν και όχι στις τελευταίες ώρες της ζωής. Η νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να αυξήσει τις τοξίνες του αίματος και να οδηγήσουν σε ένα ήπιο κώμα πριν από το θάνατο. Προσθέστε ένα αδιάβροχο υπόστρωμα όταν αλλάζετε σεντόνια.

8. Πρήξιμο στα πόδια και τους αστραγάλους
Καθώς οι νεφροί είναι λιγότερο ικανοί να επεξεργάζονται τα σωματικά υγρά, αυτά μπορεί να συσσωρευτούν σε περιοχές του σώματος μακριά από την καρδιά, στα πόδια και τους αστραγάλους ιδιαίτερα. Αυτά τα σημεία και μερικές φορές, επίσης, τα χέρια, το πρόσωπο ή τα πόδια μπορεί να παρουσιάζουν πρησμένη εμφάνιση.

Πώς να βοηθήσετε: Συνήθως δεν υπάρχει ειδική αντιμετώπιση (όπως διουρητικά). Το χαρακτηριστικό πρήξιμο συνδέεται άμεσα με τη διαδικασία του θανάτου.

9. Υγρασία στις άκρες των δακτύλων χεριών και ποδιών
Ώρες ή λεπτά πριν από το θάνατο, η κυκλοφορία του αίματος αναστρέφεται προκειμένου να βοηθήσει τα ζωτικά όργανα. Καθώς συμβαίνει αυτό, τα άκρα (χέρια, πόδια, δάχτυλα χεριών και ποδιών) παγώνουν. Οι επιφάνειες των νυχιών μπορεί επίσης να αποκτήσουν πιο θαμό χρώμα ή να μελανιάσουν.

Πώς να βοηθήσετε: Μια ζεστή κουβέρτα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση στον άνθρωπο που πεθαίνει, μπορεί όμως και να δυσανασχετίσει από το βάρος που ξαφνικά σισθάνεται στα πόδια του. Σε αυτήν την περίπτωση, αφαιρέστε τα σκεπάσματα.

10. Διάστικτες φλέβες
Το δέρμα, το οποίο είχε τις τελευταίες μέρες αποκτήσει μια ομοιόμορφα ωχρή ή σταχτί απόχρωση, παρουσιάζει σταδιακά ελαφρώς μωβ, κόκκινα και μπλε στίγματα, ως ένα από τα τελευταία σημάδια του θανάτου που πλησιάζει. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της μειωμένης κυκλοφορίας του αίματος. Τα στίγματα μπορεί να εμφανιστούν πρώτα στα πέλματα των ποδιών.

Πώς να βοηθήσετε: Δεν υπάρχουν κάτι που θα μπορούσατε να κάνετε.

Σημείωση: Αυτά τα γενικά συμπτώματα του επικείμενου θανάτου μπορεί να ποικίλουν σε αλληλουχία και συνδυασμό από άτομο σε άτομο. Εάν ένα άτομο είναι σε μηχανική υποστήριξη (αναπνευστική, σωλήνα σίτισης), η διαδικασία του θανάτου μπορεί να είναι διαφορετική. Τα σημάδια που αναφέρονται εδώ περιγράφουν μια φυσική διαδικασία θανάτου, η δε παρουσίασή τους είναι χρήσιμη για όλους μας, ώστε να γνωρίζουμε πώς θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε κάποιον αγαπημένο μας να φύγει με ηρεμία…
Πηγή: ψυχολογικός φάρος. Λεωνίδας Καλλιδώνης

''''ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ ΑΠΟΡΟΙ ΚΑΘΕΣΤΩΤΕΣ'''' 11 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017 Λίγες μέρες μετά η αγαπημένη μας Ελένη μας αποχαιρέτησε.

""Πανταχόθεν άποροι καθεστώτες.""
Αφιέρωμα στην Ελένη, στη συμμαθήτριά και νύφη μου, και στις γυναίκες που έδωσαν και δίνουν τη δική τους μάχη με τον καρκίνο.
Καλημέρα, καλησπέρα συναθλητές της Ουτοπίας, σήμερα η ανάρτηση είναι αφιερωμένη -ξανά- στην Ελένη, που πριν λίγες μέρες έδωσε μία μάχη και βγήκε νικήτρια. (Έτσι νομίζαμε τότε και ο καριόλης ο καρκίνος κρυφογέλαγε.] Τα πιο κάτω χαϊκου τα εμπνεύστηκα τις ώρες αγωνίας που βρισκόμουν έξω από το χειρουργείο όπου η συμμαθήτρια, και νύφη μου, έδινε τη δική της μάχη με την ''γρίπη'' της εποχής. Ευτυχώς που το τελικό αποτέλεσμα ήταν θετικό, οπότε τέλος καλό όλα καλά.  

(Έλα όμως που δύο χρόνια περίπου μετά ο καρκίνος είναι αυτός που θα είναι ο τελικός νικητής) Ο κάθε άνθρωπος όταν βρίσκεται στον προθάλαμο ενός χειρουργείου, όπου μέσα ένα αγαπημένο του πρόσωπο δίνει μια μάχη ζωής, αντιδρά διαφορετικά, εγώ βρήκα αυτόν τον τρόπο, γράφοντας χαϊκου προσπαθούσα να επιβληθώ στην αγωνία μου. Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να μιλήσω στις γυναίκες, στις γυναίκες που θα διαβάσουν αυτό το κείμενο, και να τις πω το εξής: μην επιτρέπεις στο φόβο, και στην αμέλεια να σε στείλει πριν την ώρα σου, είναι απαράδεκτο σήμερα να υπάρχουν γυναίκες οι οποίες δεν κάνουν το αυτονόητο, δηλαδή κάθε μήνα ψηλάφηση του μαστού και κάθε χρόνο υπέρηχο. Προς θεού μην επιτρέπεται την εξάπλωση του καρκίνου, ειδικά η πρόληψη στον μαστό σώζει ζωές, αύριο κιόλας κάνε τον πρώτο έλεγχο. Το ίδιο ισχύει και για όποιο αρσενικό διαβάσει το πιο πάνω άρθρο, σώστε τις γυναίκες σας, σώστε τις φίλες σας, σώστε τις μανάδες σας, σώστε τις κόρες σας και τις αδερφές σας. Καλή ανάγνωση, με σεβασμό και εκτίμηση: Eπικούρειος Πέπος.
ΥΓ. 11/07/17 Δυστυχώς για μια ακόμα φορά ο τελικός νικητής θα είναι ο καρκίνος, η νύφη μου βρίσκεται πια σε πολύ δύσκολη, τραγική θέση θα έλεγα, η μετάσταση στο συκώτι έγινε και τώρα το συκώτι είναι άχρηστο, με ότι αυτό σημαίνει. Τα πιο κάτω ποιήματα ονομάζονται χα'ι'κού και φημίζονται για τη σαφήνεια τους και το μεστό τους νόημα. Τα έγραψα έξω από την πόρτα του χειρουργείου, τότε που νομίζαμε πως όλα θα πήγαιναν καλά. (Κάποια τα έχω προσθέσει τώρα λόγω της κατάστασης.)
😱😱😱😱😱😱😱

Άτυχη Ελένη,
τυχερή που έχεις
τέτοιους γιους.

Ιούλιος μήνας,
καύσωνας, πόνος
και αποχαιρετισμός;

Ανθρώπινα πλάσματα
εφήμερα άνθη
καλού και κακού.

Άσπρη μπλούζα
σύνδρομο φόβου
καλά ή κακά μαντάτα;

Άνοιξη, καλοκαίρι,
φθινόπωρο, χειμώνας
πολλές αλλαγές,
πολλές απουσίες.

Πράσινη μπλούζα
μαχαίρι φόβος,
ελπίδα.

Αναμονή!!!
προθάλαμος χειρουργείου
καρκίνος τέλος;

Γυναικείος μαστός
πηγή ερωτισμού
φωλιά καρκίνου;

Να κλέψω χρόνια;
από που
και πόσα;

Γαλαξίας
στίγμα ανθρώπου
κόκκος άμμου.

Τέλος προβλημάτων
αρχή ταξιδιού
αντίο.

Ένας άνθρωπος
γράφει χαϊκου
άτακτη φωνούλα.

Λουλούκα
σπαρτό μαλλί
φτερό στο άνεμο.

Αλκιωνίδες μέρες
γλυκές ματιές
Θα λάβουν τέλος;

Κοντεσίνα Ηρώ
ατάραχη λιμνούλα
άνθος κερασιάς.

Μια μέλισσα
μεταφράζει άνθη
μεταφέρει γύρη
Νινί.

Πως να ήταν άραγε η ποίηση
σε μικρή ηλικία;
ρωτήστε την Κορνηλία.

Πάνω στη βάρκα
καλοπερασάκιας
χαρά θεού
ηγέτης.

Φωτισμένου μήνυμα
μας δείχνει το δρόμο
Αστροτόμ.

Ο ποιητής
το πρώτο τζιτζίκι
λαλιά του Poof.

Ένα καράβι στ' ανοιχτά
γιατί χασομεράει,
θα φτάσει άραγε ο
Μr Alex;

Δεν ανήκει ούτε
στη νύχτα ούτε στο πρωϊ
ο πιστός φίλος.

Θα τη ρωτούσα
την ποίηση,
μπορώ να σ' αγαπώ;

Αχ πως μοιάζει
η καρδιά μου
με ρολόι τοίχου.

Σαν πυγολαμπίδες
μπαίνουν στο μυαλό μου
οι στίχοι.

Λεπτή σελήνη
μην τρομάζεις
απ' την ομορφιά των κοριτσιών.

Ο ποιητής μας δείχνει
το δρόμο,
ακολουθούν οι λέξεις.

Μην κλαις άνθρωπε
άνθη, έρωτες, αστέρια
κι αυτά θα χαθούν.

Απόψε ως κι εσύ, Σελήνη
πας βιαστική
στην Αυλή των θαυμάτων;

Στέκομαι εδώ
και σκέπτομαι
γιατί άραγε; τι προσφέρω;

Ούτε καν ένα νεύμα
από την Προναία
για καλή τύχη.

Η λάμψη της σελήνης
αργεί πάνω στα άνθη,
γυρεύει τον έρωτα;

Ένας γιος αγκαλιάζει
τη μάνα για τελευταία
φορά, και μετά τι;

Μαμά μ' ακούς;
Σ' ακούω γιε μου,
Μαμά μη φεύγεις...
Τα πιο πάνω ψήγματα χαϊκου είναι του Επικούρειου Πέπου.

Το έργο του Κωνσταντίνου Γραμματόπουλου μας θυμίζει ωραία πράγματα μιας άλλης εποχής. H επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Ο Κώστας Γραμματόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1916 και καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών κατά τα έτη 1934-1940, έχοντας καθηγητή ζωγραφικής τον Ουμβέρτο Αργυρό και χαρακτικής τον Γιάννη Κεφαλληνό. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος το 1940, ο Κεφαλληνός έθεσε το Εργαστήριο Χαρακτικής και τους μαθητές του στην υπηρεσία του  Έθνους. Ο Γραμματόπουλος μαζί με τη Βάσω Κατράκη και τον Τάσσο (Αλεβίζο) τυπώνουν αφίσες με πατριωτικό περιεχόμενο, «εθνικής σκοπιμότητας», όπως τις αποκαλούσε το υπουργείο Στρατιωτικών που τις είχε παραγγείλει. Οι «Γυναίκες της Πίνδου» και «Εμπρός της Ελλάδος παιδιά» είναι από τις πιο γνωστές αφίσες που δημιούργησε.

Το 1944 πραγματοποιεί την πρώτη του εργασία, μία σειρά προσωπογραφιών μεγάλων Ελλήνων λογοτεχνών για το περιοδικό «Νέα Εστία» – ανάμεσά τους ο Σικελιανός, ο Παλαμάς, ο Βενέζης, ο Τερζάκης. Το 1949 αναλαμβάνει να εικονογραφήσει το Αλφαβητάριο - Τα Καλά Παιδιά του Οργανισμού Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, για το οποίο πήρε το πρώτο βραβείο, μεταξύ 44 χωρών, στη Διεθνή  Έκθεση Διδακτικού Βιβλίου στο Λέκεν του Βελγίου και το 1956 το Αλφαβητάριο, που διδάχτηκε μέχρι το 1978, με εξαίρεση την περίοδο της δικτατορίας. Η Άννα, η Λόλα, η Έλλη και ο Μίμης θα συντροφέψουν χιλιάδες παιδιά και μέχρι σήμερα παραμένουν οικείοι και αγαπητοί, συνεχίζοντας την πορεία τους στον χρόνο. Ο ίδιος θα πει στην τελευταία του συνέντευξη στον Ντίνο Γιώτη: «… Τα αλφαβητάρια μιλάνε στην ψυχή των ανθρώπων. Αν τα ανοίξετε, θα καταλάβετε». Για το Αλφαβητάριο του 1949 ο Γιάννης Τσαρούχης έγραψε: «Αυτό το βιβλίο και μια αφίσα του ΕΑΜ μου έδωσαν χαρά κι ελπίδα. Ευχαριστώ τον Γραμματόπουλο».

Το 1954 φεύγει με κρατική υποτροφία στο Παρίσι όπου παρακολουθεί μαθήματα στα École Supérieure des Beaux Arts, École Estienne και École Métίers d’ Αrt. Πραγματοποιεί την πρώτη του έκθεση στην γκαλερί Σαρλά το 1958 και επιστρέφει στην Ελλάδα το 1959. Θα πει γι’ αυτήν του την επιλογή: «Βλακεία μου! Δεν το θεωρώ εξυπνάδα που γύρισα. Έπρεπε να μείνω. Στο Παρίσι μου ανοίγονταν μεγάλες προοπτικές. Φυλάω ακόμα τα δημοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής. Η Σουζάν ντι Κονέ, η τότε μεγαλύτερη γκαλερίστα του Παρισιού, μου ζητούσε επίμονα να μείνω. “Αν σε εμπνέει τόσο πολύ η Ελλάδα, πήγαινε δυο μήνες και ξαναέλα” μου έλεγε. Δεν την άκουσα. Σηκώθηκα κι έφυγα». Στην Ελλάδα τον καλούν «το ελληνικό τοπίο, το φως, οι θάλασσες, και ακόμα η ελληνική μυθολογία».

Τη δεκαετία του ’50 η ελληνική χαρακτική γνωρίζει μεγάλη άνθηση, ακολουθώντας την ανάπτυξη της τυπογραφίας. Ο Γραμματόπουλος αρχίζει να εγκαταλείπει τις ασπρόμαυρες χαλκογραφίες και ξυλογραφίες, δημιουργώντας έγχρωμες ξυλογραφίες μεγάλων διαστάσεων. Τα χρώματά του είναι γαλάζια, γκρίζα και γεώδη, «χρώματα εγκεφαλικά» κατά τον Παντελή Πρεβελάκη, αυτό όμως που χαρακτηρίζει τα έργα του είναι η χρήση του λευκού. «Η καινοτομία στη δουλειά μου και στη ζωγραφική και στην ξυλογραφία είναι η ανακάλυψη του λευκού χρώματος. Ως τότε το χρησιμοποιούσαν σε ανάμειξη μαζί με άλλα χρώματα. Εγώ το χρησιμοποιώ αυτούσιο για πρώτη φορά στην Ελλάδα και στην Ευρώπη για να εκφράσω το ελληνικό φως και το ελληνικό τοπίο» λέει.

Αιγαίο ΧΙ, 1971, ξυλογραφία, 91x 62 εκ., Ιδιωτική Συλλογή

Ο «λυρικός-αναλυτικός κυβισμός» του, όπως τον ονομάζει η Μαριλένα Κασιμάτη, εκφράζεται απόλυτα, όταν αντικαθιστά τις πλάκες από λειασμένο ξύλο με σανίδα, ένα φτηνό και μαλακό υλικό που του επιτρέπει να φτιάχνει ξυλογραφίες σε ασυνήθιστα μεγάλες διαστάσεις. «Με τις έγχρωμες χαράξεις κατάργησε τον διαχωρισμό ανάμεσα στη ζωγραφική και τη χαρακτική. Έκαμε έγχρωμες χαράξεις που είναι πραγματικοί ζωγραφικοί πίνακες» σημειώνει ο Νίκος Αλεξίου. Η μυθολογία και το ελληνικό τοπίο κυριαρχούν στο έργο του Γραμματόπουλου, ο οποίος δίνει, σύμφωνα με τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, μια «πρωτότυπη εκδοχή της νεότερης ελληνικής τοπιογραφίας», από την οποία δεν απομένει «παρά μονάχα το απόσταγμα της αίσθησης, της συγκίνησης, μετουσιωμένο σε αφηρημένες γραμμές, ρυθμούς και χρώματα».

Ο Γραμματόπουλος, παράλληλα με τη χαρακτική, ζωγραφίζει ελαιογραφίες, οι οποίες συνομιλούν άμεσα με το χαρακτικό του έργο. «Χαράκτη και ζωγράφο του Αιγαίου με ονειρικά πλάνα που αλληλοκαλύπτονται σαν πέπλα πάνω από τη θάλασσα μαζί με μυθικές μορφές» τον έχουν χαρακτηρίσει και, σύμφωνα με τον ίδιο, «το Αιγαίο ήταν μια πολύ μεγάλη πηγή έμπνευσης…». Γράφει ο Νίκος Αλεξίου: «Ο Γραμματόπουλος ψεύδεται όταν φιλοτεχνεί εκείνους τους απίθανους πίνακες που αποκαλεί “Αιγαίο”. Μέσα σε αυτό τον περιεκτικό τίτλο θέλησε να περικλείσει τον μυθοπλαστικό απόηχο τούτης της θάλασσας που προσδιόρισε τη μοίρα του τόπου μας και των ανθρώπων της. Να συλλάβει την αισθητική της συγκίνηση, από τους αιωνόβιους δρόμους που περπάτησαν περίλαμπρες μορφές τέχνης, πρωτόγνωροι φιλοσοφικοί στοχασμοί και διασταυρώθηκαν λαοί και πολιτισμοί. Εμπνεύστηκε ο Γραμματόπουλος από τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά που ουσιαστικά ήταν πατήματα στη διακίνηση της Ιστορίας, που μετέφερε ρυθμούς και αρμονίες, στοχασμούς και θρησκείες, ανατάσεις και καταπτώσεις».

«Με τόλμη και ευρηματικότητα προκαλεί την κοινή οπτική αίσθηση για να αγγίξει τον ήλιο, τη σοφία, τον ρυθμό, την αρμονία και το κάλλος. Παράλληλα, οι αιθέριες γυναικείες μορφές του, με την προσεκτική και ευαισθητοποιημένη απλοποίηση, αναδίδουν ένα δυνατό ερωτικό και τρυφερό ύφος, μια αισθησιακή γλυκύτητα. Η ζωγραφική και η χαρακτική του, λουσμένες από το μεσογειακό φως, το γαλάζιο του αιθέρα και τον ρόγχο του πελάγους αποκαλύπτουν το προσωπικό του αλφάβητο, μια εικονογραφία, η οποία προκαλεί το όνειρο της ποιητικής ενατένισης του πραγματικού» αναφέρει ο Τάκης Μαυρωτάς.

Διορίστηκε καθηγητής του Εργαστηρίου Χαρακτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών το 1959, διαδεχόμενος τον δάσκαλό του και ανανεωτή της χαρακτικής, Γιάννη Κεφαλληνό. Θα παραμείνει καθηγητής ως το 1985. Σε αντίθεση με τη διδασκαλία του Κεφαλληνού, ο Γραμματόπουλος θεωρούσε ότι η ύλη και η τεχνική ενός έργου πρέπει να φαίνονται. «Εκείνο που θέλησα ήταν να ελευθερώσω τους μαθητές μου. Να τους δώσω να καταλάβουν ότι σε κάθε ύλη που θα επιλέγουμε θα πρέπει να εκφράζονται. Και όχι μ’ αυτή την ύλη αλλά να απομιμηθούν μια άλλη ύλη». Αντικατέστησε τον τίτλο «σπουδαστής» της Σχολής με αυτόν του «νέου καλλιτέχνη». Όπως έλεγε ,«καλλιτέχνης είναι κανείς από τη στιγμή που θα πιάσει το μολύβι στο χέρι του και σπουδαστής ως το τέλος της ζωής του». Το καλοκαίρι ο Γραμματόπουλος, με τη βοήθεια χορηγών, συνήθιζε να πηγαίνει με τους σπουδαστές του Εργαστηρίου του στον Μόλυβο, όπου περνούσαν την περίοδο των διακοπών ζωγραφίζοντας. Μαθητές του υπήρξαν σπουδαίοι ζωγράφοι και χαράκτες όπως ο Αχιλλέας Δρούγκας, ο Γιάννης Ψυχοπαίδης, ο Βασίλης Χάρος και η Άρια Κομιανού. 

Λέει για τον Γραμματόπουλο η Άρια Κομιανού στον Εμμανουήλ Μαυρομμάτη: «Μπήκα (σ.σ. στην ΑΣΚΤ) το ’60. Το ’59 μπήκε εκείνος – γινόταν γι’ αυτόν τότε πολύ μεγάλος ντόρος. Οι μαθητές του, που είχανε μπει πρώτοι, ήτανε κατενθουσιασμένοι, μιλούσανε με τα καλύτερα λόγια, ήτανε το καινούργιο πνεύμα. Ήτανε γλυκύτατος και στη διδασκαλία και στη συμπεριφορά απέναντί μας, διάβαζε, μας μετέφερε βιβλία γαλλικά, είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον… Τελικά, δεν φεύγαμε ούτε ώρα από το εργαστήριο. Λατρεύαμε τη χαρακτική, απόδειξη ότι όλη αυτή η φουρνιά, η δική μου φουρνιά, όλοι έχουν δουλέψει, δεν εγκατέλειψε κανένας. Επειδή ο ίδιος ήτανε πολύ κοντά μας, όλοι διδαχθήκαμε, όλοι μάθαμε».

Ο Κώστας Γραμματόπουλος

Ανάμεσα στα έργα του Γραμματόπουλου θα συναντήσουμε και την εικονογράφηση εκατό και πλέον βιβλίων, όπως αυτά της Πηνελόπης Δέλτα, του Παντελή Πρεβελάκη και του Νικηφόρου Βρεττάκου. Φιλοτέχνησε και αρκετά από τα δημοφιλή, ακόμα και σήμερα, «Κλασσικά Εικονογραφημένα, όπως τα «Περσέας και Ανδρομέδα» και «Θησέας και Μινώταυρος». Το 1972 του απονέμεται το Χρυσό Μετάλλιο Χαρακτικής για το «Αιγαίο» στην Μπιενάλε της Φλωρεντίας,. Το 1974 φιλοτεχνεί το Εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας, το οποίο εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στις σφραγίδες των δημόσιων υπηρεσιών.  Ένας από τους τελευταίους κορυφαίους Έλληνες καλλιτέχνες της γενιάς του ’30, ο Κώστας Γραμματόπουλος έφυγε από τη ζωή τον Οκτώβριο του 2003, σε ηλικία 87 ετών, ύστερα από πολύχρονη ασθένεια. Άφησε πίσω του σπουδαίο καλλιτεχνικό έργο και γενιές χαρακτών στις οποίες, όπως λέει η Άρια Κομιανού: «Εκείνος έδινε την πραγματική έννοια του δημιουργού…». Πηγή: dinfo.gr

ΚΑΡΤΣΙΟΥΚΑΣ ΡΑΦΑΗΛ ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΕ ΑΠΟ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΗΝ 21/06/2017

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί επισκέπτες του filomatheiablogspot.gr [Λογοτεχνική Ομάδα Γοργογυρίου] σας καλησπερίζω. Έχετε ακούσει το απόφθεγμα; που λέει: Αν έχεις τύχη διάβαινε και ριζικό περπάτα!!! ε! αυτό συμβαίνει σε μένα. Μπορεί να ξεκινήσω να πάω Νότια Αφρική και μ' έναν μαγικό τρόπο να βρω εκεί τους φίλους μου από την Ιαπωνία. Μπορεί να ξεκινήσω να επισκεφτώ την Ιαπωνία και μ' έναν μαγικό τρόπο να συναντήσω εκεί τα φιλαράκια μου από την Φινλανδία. Μπορεί να πάω ένα διήμερο στη Θεσσαλονίκη και μ' έναν μαγικό τρόπο να συναντήσω εκεί κάποια φιλαράκια μου από το Γοργογύρι. 

Κάτι τέτοιο μου συνέβη σήμερα, ξεκίνησα να πάω στην ορκωμοσία του εκλεκτού μέλους της Ο.ΜΑΣ. [ομάδα στοχασμού της ΟΚΡΑ] Αλέξανδρου Βλάνδου ο οποίος τελείωσε, στην ώρα του παρακαλώ!!! όπως λέμε και στο στρατό ημέρα παρουσίασης, ημέρα απόλυσης, ο Αλέξανδρος από μικρός είχε τρέλα με τα μαθηματικά, και κατάφερε να περάσει στο τμήμα μαθηματικών του πανεπιστημίου Αθηνών. Εκτός από την αγάπη του για τα μαθηματικά στη ζωή του κυριαρχούν ακόμα 2 αγάπες, η μουσική και τα όμορφα κορίτσια που τον βοηθούν να εξισώνει τη ζωή του κατά τον καλύτερο τρόπο. Ως εκπρόσωπος της ΟΚΡΑ και δημιουργός της Ο.ΜΑΣ. έλαβα την πρόσκληση από τον Αλέξανδρο να παραστώ στην ορκωμοσία, και παράλληλα με την ιδιότητα του bloger να κάνω και το σχετικό ρεπορτάζ. Κατά τις 11.45 άρχισε το τελετουργικό, ο πρόεδρος του ιδρύματος αφού είπε τα σχετικά έφθασε και στο σημείο κλειδί.
ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΙ όπως γνωρίζετε πάντα σ' αυτές τις περιπτώσεις τον όρκο τον εκφωνεί όποιος από τους φοιτητές αρίστευσε, φέτος όμως, -για πρώτη φορά- έχουμε 10!!!!!!! από τους 10 δε οι τρείς είναι οι πρώτοι των πρώτων γιατί οι 2 έχουν πετύχει το απόλυτο 10, και ο τρίτος το 9,94 τα ονόματα των 2 παιδιών που τελείωσαν με 10 είναι, ο τάδε και ο τάδε, ζητώ συγγνώμη από τα παιδιά που δεν συγκράτησα τα ονόματά τους, και το όνομα του τρίτου, ΚΑΡΤΣΙΟΥΚΑΣ ΡΑΦΑΗΛ!!!!!!!!!!!!!!!!! Αρχικά νόμισα πως ο πρύτανης έκανε πλάκα, θα έμαθε είπα μέσα μου πως παραβρίσκεται στην αίθουσα ένας Γοργογυραίος και θέλοντας να τιμήσει στο πρόσωπό μου την ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΟΡΓΟΓΥΡΙΟΥ και το ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ και Πανέμορφο Γοργογύρι έκανε αυτή την αναφορά. Έκανα τη σκέψη πως θα έπρεπε μετά την εκδήλωση να συναντήσω τον κ. Πρύτανη και να τον ευχαριστήσω. Δεν πρόλαβα όμως να τελειώσω τη σκέψη μου και το βλέμμα μου το οποίο πλανιόταν στην αίθουσα σταμάτησε σ' ένα οικείο πρόσωπο, ήταν εκεί ο συγχωριανός ΚΑΡΤΣΙΟΥΚΑΣ ΜΙΧΑΗΛ δηλαδή ο πατέρας του Ραφαήλ. Έμεινα άφωνος!!!!! Θυμόσαστε που σας είπα στην αρχή για τον μαγικό τρόπο; Ξανά μανά τα ίδια, εγώ πήγα έκεί για τον Αλέξανδρο, και τσούπ!!! εμφανίστηκε ένας Γοργογυραίος, είναι απίθανοι αυτοί οι Γοργογυραίοι, εκεί που δεν τους περιμένεις, αυτοί εμφανίζονται και αλλάζουν τα δεδομένα.
Όταν άρχισε η εκφώνηση των ονομάτων στον άκουσμα του ονόματος ΒΛΑΝΔΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ σείστηκε η αίθουσα από τα ουρλιαχτά του κοροτσίκοσμου, ως φαίνεται ο Αλέξανδρος είναι πολύ αγαπητός. Να αναφέρω εδώ πως η καταγωγή του Αλέξανδρου είναι από το ΜΑΥΡΕΛΙ ΤΡΙΚΑΛΩΝ και οι γονείς του είναι η ΦΩΤΕΙΝΗ και ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ οι οποίοι δικαιολογημένα καμάρωναν για το βλαστάρη τους. Φωτεινή και Γιώργο εύχομαι ο Αλέξανδρος να έχει μια καλή πορεία στη ζωή του και να τον καμαρώσετε όπως αυτός επιθυμεί. Αλέξανδρε να είσαι καλότυχος, θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που σε γνώρισα, και που κοσμείς με την παρουσία σου την Ο.ΜΑΣ.

Ας έρθω τώρα στον Γοργογυραίο, είναι γιος της ΜΑΡΙΑΝΘΗΣ και του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΡΤΣΙΟΥΚΑ και έχει ακόμα 3 αδέρφια, την Ελένη, τον Θωμά και τον Αριστείδη.
Για να καταλάβετε για τι παιδί μιλάμε θα σας πω το εξής, ο Ραφαήλ είχε περάσει την πρώτη φορά που έδωσε πανελλήνιες στη ΣΑΣ [Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων] με βαθμό 19,7 έμεινε ένα χρόνο και μετά έφυγε γιατί η αγάπη για τα μαθηματικά ήταν μεγαλύτερη από αυτή του Στρατιωτικού γιατρού. Στη ΣΑΣ παρέμεινε ο δίδυμος αδερφός του. Όλα τ' αδέρφια έχουν μεγάλη έφεση στα μαθηματικά, και γενικότερα είναι αριστούχοι μαθητές-φοιτητές. Αγαπητοί μας ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΗ σας αξίζουν πολλά συγχαρητήρια. Μπράβο και πάλι Μπράβο. Το κακό είναι πως αυτά τα διαμάντια δεν μένουν στην Ελλάδα, ήδη ο Ραφαήλ είναι έτοιμος να αναχωρήσει για το MICHIGAN του έχουν κάνει μια πολύ δελεαστική πρόταση. Πάει κι αυτός για την μικρή δημιουργική Ελλάδα του εξωτερικού. Φίλες και Φίλοι κάπως έτσι κύλησε η σημερινή μέρα. Αγαπητοί μου, Ραφαήλ και Αλέξανδρε σας εύχομαι καλή σταδιοδρομία. Με σεβασμό ο Πεπέ της Ουτοπίας.
ΥΓ. Λίγο πριν στείλω τα γραπτά προς εκτύπωση έμαθα το εξής, ένας Γοργογυραίος, έχασε το πορτοφόλι του και μετά από λίγες ώρες τον πήρε τηλέφωνο μια ΚΥΡΙΑ και τον ρώτησε αν είχε χάσει κάποιο πορτοφόλι, στην καταφατική του απάντηση τον ρώτησε αν είχε μέσα χρήματα, και πόσα είχε. Όταν της είπε πως είχε μέσα 2.000,00ευρώ του είπε: ΟΚ τα μέτρησα είναι ακριβώς τόσα, ελάτε να τα πάρετε!!!!!!!!!!! Αυτά συμβαίνουν μόνο σε Γοργογυραίους.

Επιμέλεια ανάρτησης από τον Fuji Tomo Kazu

AΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΝΔΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΕ ΑΠΟ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΙΣ 21/06/2017

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί επισκέπτες του filomatheiablogspot.gr [Λογοτεχνική Ομάδα Γοργογυρίου] σας καλησπερίζω. Έχετε ακούσει το απόφθεγμα; που λέει: Αν έχεις τύχη διάβαινε και ριζικό περπάτα!!! ε! αυτό συμβαίνει σε μένα. Μπορεί να ξεκινήσω να πάω Νότια Αφρική και μ' έναν μαγικό τρόπο να βρω εκεί τους φίλους μου από την Ιαπωνία. Μπορεί να ξεκινήσω να επισκεφτώ την Ιαπωνία και μ' έναν μαγικό τρόπο να συναντήσω εκεί τα φιλαράκια μου από την Φινλανδία. Μπορεί να πάω ένα διήμερο στη Θεσσαλονίκη και μ' έναν μαγικό τρόπο να συναντήσω εκεί κάποια φιλαράκια μου από το Γοργογύρι. 

Κάτι τέτοιο μου συνέβη σήμερα, ξεκίνησα να πάω στην ορκωμοσία του εκλεκτού μέλους της Ο.ΜΑΣ. [ομάδα στοχασμού της ΟΚΡΑ] Αλέξανδρου Βλάνδου ο οποίος τελείωσε, στην ώρα του παρακαλώ!!! όπως λέμε και στο στρατό ημέρα παρουσίασης, ημέρα απόλυσης, ο Αλέξανδρος από μικρός είχε τρέλα με τα μαθηματικά, και κατάφερε να περάσει στο τμήμα μαθηματικών του πανεπιστημίου Αθηνών. Εκτός από την αγάπη του για τα μαθηματικά στη ζωή του κυριαρχούν ακόμα 2 αγάπες, η μουσική και τα όμορφα κορίτσια που τον βοηθούν να εξισώνει τη ζωή του κατά τον καλύτερο τρόπο. Ως εκπρόσωπος της ΟΚΡΑ και δημιουργός της Ο.ΜΑΣ. έλαβα την πρόσκληση από τον Αλέξανδρο να παραστώ στην ορκωμοσία, και παράλληλα με την ιδιότητα του bloger να κάνω και το σχετικό ρεπορτάζ. Κατά τις 11.45 άρχισε το τελετουργικό, ο πρόεδρος του ιδρύματος αφού είπε τα σχετικά έφθασε και στο σημείο κλειδί.

ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΙ όπως γνωρίζετε πάντα σ' αυτές τις περιπτώσεις τον όρκο τον εκφωνεί όποιος από τους φοιτητές αρίστευσε, φέτος όμως, -για πρώτη φορά- έχουμε 10!!!!!!! από τους 10 δε οι τρείς είναι οι πρώτοι των πρώτων γιατί οι 2 έχουν πετύχει το απόλυτο 10, και ο τρίτος το 9,94 τα ονόματα των 2 παιδιών που τελείωσαν με 10 είναι, ο τάδε και ο τάδε, ζητώ συγγνώμη από τα παιδιά που δεν συγκράτησα τα ονόματά τους, και το όνομα του τρίτου, ΚΑΡΤΣΙΟΥΚΑΣ ΡΑΦΑΗΛ!!!!!!!!!!!!!!!!! Αρχικά νόμισα πως ο πρύτανης έκανε πλάκα, θα έμαθε είπα μέσα μου πως παραβρίσκεται στην αίθουσα ένας Γοργογυραίος και θέλοντας να τιμήσει στο πρόσωπό μου την ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΟΡΓΟΓΥΡΙΟΥ και το ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ και Πανέμορφο Γοργογύρι έκανε αυτή την αναφορά. Έκανα τη σκέψη πως θα έπρεπε μετά την εκδήλωση να συναντήσω τον κ. Πρύτανη και να τον ευχαριστήσω. Δεν πρόλαβα όμως να τελειώσω τη σκέψη μου και το βλέμμα μου το οποίο πλανιόταν στην αίθουσα σταμάτησε σ' ένα οικείο πρόσωπο, ήταν εκεί ο συγχωριανός ΚΑΡΤΣΙΟΥΚΑΣ ΜΙΧΑΗΛ δηλαδή ο πατέρας του Ραφαήλ. Έμεινα άφωνος!!!!! Θυμόσαστε που σας είπα στην αρχή για τον μαγικό τρόπο; Ξανά μανά τα ίδια, εγώ πήγα έκεί για τον Αλέξανδρο, και τσούπ!!! εμφανίστηκε ένας Γοργογυραίος, είναι απίθανοι αυτοί οι Γοργογυραίοι, εκεί που δεν τους περιμένεις, αυτοί εμφανίζονται και αλλάζουν τα δεδομένα.
Όταν άρχισε η εκφώνηση των ονομάτων στον άκουσμα του ονόματος ΒΛΑΝΔΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ σείστηκε η αίθουσα από τα ουρλιαχτά του κοροτσίκοσμου, ως φαίνεται ο Αλέξανδρος είναι πολύ αγαπητός. Να αναφέρω εδώ πως η καταγωγή του Αλέξανδρου είναι από το ΜΑΥΡΕΛΙ ΤΡΙΚΑΛΩΝ και οι γονείς του είναι η ΦΩΤΕΙΝΗ και ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ οι οποίοι δικαιολογημένα καμάρωναν για το βλαστάρη τους. Φωτεινή και Γιώργο εύχομαι ο Αλέξανδρος να έχει μια καλή πορεία στη ζωή του και να τον καμαρώσετε όπως αυτός επιθυμεί. Αλέξανδρε να είσαι καλότυχος, θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που σε γνώρισα, και που κοσμείς με την παρουσία σου την Ο.ΜΑΣ.

Ας έρθω τώρα στον Γοργογυραίο, είναι γιος της ΜΑΡΙΑΝΘΗΣ και του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΡΤΣΙΟΥΚΑ και έχει ακόμα 3 αδέρφια, την Ελένη, τον Θωμά και τον Αριστείδη.
Για να καταλάβετε για τι παιδί μιλάμε θα σας πω το εξής, ο Ραφαήλ είχε περάσει την πρώτη φορά που έδωσε πανελλήνιες στη ΣΑΣ [Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων] με βαθμό 19,7 έμεινε ένα χρόνο και μετά έφυγε γιατί η αγάπη για τα μαθηματικά ήταν μεγαλύτερη από αυτή του Στρατιωτικού γιατρού. Στη ΣΑΣ παρέμεινε ο δίδυμος αδερφός του. Όλα τ' αδέρφια έχουν μεγάλη έφεση στα μαθηματικά, και γενικότερα είναι αριστούχοι μαθητές-φοιτητές. Αγαπητοί μας ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΗ σας αξίζουν πολλά συγχαρητήρια. Μπράβο και πάλι Μπράβο. Το κακό είναι πως αυτά τα διαμάντια δεν μένουν στην Ελλάδα, ήδη ο Ραφαήλ είναι έτοιμος να αναχωρήσει για το MICHIGAN του έχουν κάνει μια πολύ δελεαστική πρόταση. Πάει κι αυτός για την μικρή δημιουργική Ελλάδα του εξωτερικού. Φίλες και Φίλοι κάπως έτσι κύλησε η σημερινή μέρα. Αγαπητοί μου, Ραφαήλ και Αλέξανδρε σας εύχομαι καλή σταδιοδρομία. Με σεβασμό ο Πεπέ της Ουτοπίας.
ΥΓ. Λίγο πριν στείλω τα γραπτά προς εκτύπωση έμαθα το εξής, ένας Γοργογυραίος, έχασε το πορτοφόλι του και μετά από λίγες ώρες τον πήρε τηλέφωνο μια ΚΥΡΙΑ και τον ρώτησε αν είχε χάσει κάποιο πορτοφόλι, στην καταφατική του απάντηση τον ρώτησε αν είχε μέσα χρήματα, και πόσα είχε. Όταν της είπε πως είχε μέσα 2.000,00ευρώ του είπε: ΟΚ τα μέτρησα είναι ακριβώς τόσα, ελάτε να τα πάρετε!!!!!!!!!!! Αυτά συμβαίνουν μόνο σε Γοργογυραίους.

Επιμέλεια ανάρτησης Fuji tomo kazu.

29 ΜΑΪΟΥ, 557 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ «ΚΕΡΚΟΠΟΡΤΑ; ΑΣΤΕΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ» Η Ελένη Αρβελέρ διαλύει τους μύθους για την Αλωση.

Η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ θυμάται παλαιότερα τους- ξένους φοιτητές της στη Σορβόννη να της στέλνουν... συλλυπητήριο τηλεγράφημα κάθε 29η Μαΐου, την ίδια ώρα που τα περισσότερα Ελληνόπουλα αν τα ρωτούσες τι έγινε τη μέρα εκείνη δεν ήξεραν ακριβώς. Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση αντιστράφηκε. Στην Ελλάδα έγινε, λίγο έως πολύ, μόδα να θυμόμαστε κάθε χρόνο τέτοια μέρα την Άλωση της Πόλης- μερικοί από κεκτημένη ταχύτητα ή άγνοια μιλούν για «εορτασμό», αντί για επέτειο, και να μην αρκούμαστε στον εορτασμό της έναρξης της Επανάστασης, κάθε 25 του Μαρτίου. Μεγάλη η σημασία της Πόλης, θα πει κανείς, για τους  Έλληνες. Σωστό. Οπότε και η συμβολική σημασία της Άλωσης είναι εξίσου μεγάλη. 

Έστω και αν η πολιορκία της από τους Οθωμανούς ήταν απλώς μία από τις πολλές, έστω και αν το κλίμα της εποχής ήταν τέτοιο, η κατάσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν τέτοια, που έκπληξη θα ήταν το να μην αλωθεί η Πόλη. «Βρισκόμαστε στα μέσα του 15ου αιώνα, γύρω στο 1450. Η Πόλη είναι μια μικρή πόλη πια- έχει δεν έχει 70.000 κατοίκους, όταν άλλοτε είχε περάσει το μισό εκατομμύριο» αφηγείται στα «ΝΕΑ» η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ, επιχειρώντας να βάλει για λογαριασμό μας τα πράγματα στη θέση τους, να καταγράψει αλήθειες και μύθους της Άλωσης έτσι όπως μόνο μία βυζαντινολόγος με τη δική της διαδρομή μπορεί να κάνει. «Η Πόλη έχει αποδεκατιστεί από την πανώλη και τις αλλεπάλληλες πολιορκίες των Τούρκων. Αλλά και από τις διαμάχες των Δυτικών, αφού οι προστριβές Γενοβέζων και Βενετσιάνων γίνονταν στο λιμάνι της μέσα. Υπήρχε και μια τάση ανεξαρτητοποίησης των λίγων χωρών που παρέμεναν ελεύθερες- όχι μόνο του Μυστρά που παρεμπιπτόντως έπεσε το 1460, επίσης στις 29 Μαΐου! Η κατάσταση ήταν μιας ανασφάλειας γενικής». Ο διχασμός. Και σαν να μην έφθαναν αυτά, «υπήρχε μια μεγάλη ενωτική και ανθενωτική διαμάχη, υπέρ και εναντίον της Ένωσης των Εκκλησιών. Οι αντίθετοι στην Ένωση συμμαχούσαν και με τους Τούρκους ήταν οι λεγόμενες παρά φύσιν συμμαχίες. Οι υπέρμαχοι της Ένωσης διακήρυσσαν: “Οταν οι δύο Ρώμες ήταν ενωμένες διαφεντεύαμε τον κόσμο. Όταν διχάστηκαν, χάσαμε τα πρωτεία”. Με αυτή την έννοια η πραγματική πτώση της Πόλης χρονολογείται από το 1204 και μετά. Η ανθενωτική διαμάχη πήρε μάλιστα τεράστιες διαστάσεις μετά το 1438 και τη Σύνοδο της Φερράρας. Εκεί ο Αυτοκράτορας Ιωάννης Η΄ ξεσήκωσε την Εκκλησία σε μια τελευταία προσπάθεια Ένωσης, αλλά ενώ η διανόηση ήθελε να είναι αναγεννησιακή, η Εκκλησία παρέμενε προσηλωμένη στα πάτρια κατά τρόπο φανατικό, αν όχι τίποτα παραπάνω», λέει χωρίς να μασάει τα λόγια της η Ελληνίδα βυζαντινολόγος, η πρώτη γυναίκα πρύτανης της Σορβόννης στα 700 χρόνια ιστορίας του μεγάλου γαλλικού πανεπιστημίου. Και συνεχίζει: «Υπήρχε όμως ακόμη ένας παράγοντας παρακμής. Ήταν η γενική δεισιδαιμονία που τρεφόταν από τις προφητείες. Ήδη από τον 6ο αιώνα υπήρχαν προφητείες, τότε ήταν όμως αισιόδοξες. Τώρα προφήτευαν το τέλος της Πόλης και μαζί το τέλος του κόσμου και της Ιστορίας. Αυτό ήταν, λοιπόν, το κλίμα στην Κωνσταντινούπολη της εποχής. Δεισιδαιμονία, διχόνοια, φτώχεια, κακομοιριά. Οι Βυζαντινοί ζούσαν σε μια πόλη ερημωμένη. Και στα ανάκτορα του Πορφυρογέννητου πολύ λίγα δωμάτια χρησιμοποιούνταν. Όπως λέει και ο Παλαμάς στον “Δωδεκάλογο του Γύφτου”: “Και ήταν οι καιροί που η Πόλη/ πόρνη σε μετάνοιες ξενυχτούσε/ και τα χέρια της δεμένα τα κρατούσε/ και καρτέραγ΄ ένα μακελάρη (...) Και καρτέραγε τον Τούρκο να την πάρει”». Το κλίμα της εποχής ήταν: δεισιδαιμονία, διχόνοια, φτώχεια, κακομοιριά «Η Πόλη θα μπορούσε να είχε πέσει πολύ νωρίτερα» Η Πόλη θα μπορούσε να είχε πέσει στα χέρια των Τούρκων πολύ νωρίτερα. «Ο λόγος που δεν έγινε αυτό και ανάσανε για πενήντα χρόνια ήταν ότι ο Βαγιαζίτ έπεσε στα χέρια των Μογγόλων» λέει η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ. «Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν μπορούσε να σταθεί μόνη της όρθια. Ο Μανουήλ έτρεχε να δει τους Καρόλους, ο Ιωάννης πήγε στη Φερράρα. Είναι η εποχή των επαιτών αυτοκρατόρων. Πήγαιναν επαίτες στη Δύση, έστω και αν τους δέχονταν εκεί με τιμές και δόξες. Κάτι που συνήθως οι Έλληνες δεν δέχονται είναι ότι ο Πάπας προσπάθησε να βοηθήσει. Διέθεσε τις ιντουλγκέντσιες- τα επί πληρωμή συγχωροχάρτια- του 1450, που ως ιντουλγκέντσιες Ιωβηλαίου ήταν πιο προσοδοφόρες, στον πόλεμο κατά των Τούρκων. Αλλο αν αυτό δεν ήταν αποτελεσματικό, αφού έδωσε τα χρήματα στους Αραγωνέζους που τα χρησιμοποίησαν για δικούς τους σκοπούς. Πολλοί λένε ότι η Δύση δεν βοήθησε.  Όταν όμως μιλάμε για Δύση τι εννοούμε; Οι Βυζαντινοί ήταν όλη η Ανατολή. Η Δύση ήταν πολυδιασπασμένη και ο Πάπας είχε ένα σχίσμα στην πλάτη του και την Ανατολική Εκκλησία εναντίον του. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν ο Παλαιολόγος πολεμάει τους Τούρκους μαζί με τον απεσταλμένο του Πάπα, Ισίδωρο του Κιέβου, και τους Γενοβέζους, ο Γεννάδιος- ο Γεώργιος Σχολάριος, πρώτος Πατριάρχης μετά την Άλωση τοιχοκολλούσε ανάθεμα εναντίον του Παλαιολόγου. Και επίσης: μετά την πτώση της Πόλης, οι Δυτικοί έτρεμαν. Όταν ανέλαβε Πάπας ο Ενιο Σίβλιο Πικολομίνι, δηλαδή ο Πίος Β΄, έγραψε μια πραγματεία για την Άλωση στην οποία μιλούσε για καταστροφή της Χριστιανοσύνης. Αντίθετα οι Ρώσοι, που είναι μάλιστα φανατικοί ανθενωτικοί, δεν γράφουν σχεδόν τίποτα για την πτώση της Πόλης. Πέρασαν χρόνια για να αρχίσουν οι σλαβικοί θρήνοι. Εκείνοι που θρήνησαν από την αρχή για την Πόλη είναι στην Τραπεζούντα. “Πάρθεν η Πόλη, πάρθεν η Ρωμανία”, έλεγαν». Κάτι που συνήθως οι Ελληνες δεν δέχονται είναι ότι ο Πάπας προσπάθησε να βοηθήσει Η συμφωνία του σουλτάνου με τον Πατριάρχη Το Ρούμελι Χισάρ, το κάστρο που έχτισε ο Μωάμεθ το 1452 για να ελέγχει το πέρασμα ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα και τη Θάλασσα του Μαρμαρά, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην έκβαση της πολιορκίας, λέει η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ. «Διούλκησε και τον στόλο περνώντας τα πλοία του στον Κεράτιο. Από την άλλη πλευρά, μόνο 3-4 πλοία γενοβέζικα πέρασαν και αυτά για να φέρουν τροφή στους πολιορκημένους». Βέβαια, δεν ήταν μόνο αυτή η αιτία της ήττας των Βυζαντινών. «Ο Μωάμεθ είχε μαζέψει Σέρβους, Αλβανούς, Τούρκους. Απέναντι στους τουλάχιστον 100.000 άντρες του- μερικοί μιλούν για 120.000, άλλοι τους ανεβάζουν σε 200.000- αντιπαρατάσσονταν περίπου 4.500 άνθρωποι το πολύ, μαζί με τους ξένους. Και πολλοί ήταν παιδιά και γυναίκες που πολεμούσαν με αγκωνάρια. Μεγάλη ήταν η βοήθεια των Γενοβέζων, αλλά όταν σκοτώθηκε ο Τζουστινιάνι έχασαν το ηθικό τους και υποχώρησαν. Οσοι πολέμησαν, πάντως, πολέμησαν ηρωικά. Όταν ο Μωάμεθ έστειλε αποκρισάριο στον Παλαιολόγο ζητώντας του να παραδώσει την Πόλη, πήρε την απάντηση ότι η Πόλη δεν είναι δικό του πράγμα και πως “με τη δική μας θέληση αποφασίσαμε να πεθάνουμε”. Ακόμη και ο περίφημος Νοταράς που είχε τρεις υπηκοότητες και όλη του την περιουσία στο εξωτερικό, και που είπε ότι είναι καλύτερο το τουρκικό καφτάνι από τη λατινική τιάρα, πολέμησε και εν τέλει εκτελέστηκε από τους Τούρκους. Χαρακτηριστικό του ηρωισμού είναι ότι όταν στην Πύλη του Ρωμανού οι Τούρκοι άρχισαν να ανεβαίνουν πάνω και πέρασαν μέσα, έψαχναν τους αντίπαλους πολεμιστές και δεν πίστευαν ότι ήταν τόσοι λίγοι. Και πρέπει να πούμε και για τον Μωάμεθ, που συνηθίζουμε να τον ταυτίζουμε με τη βαρβαρότητα, ότι δεν ήταν βάρβαρος ή δεν ήταν μόνο βάρβαρος. Ήταν από τους μεγαλύτερους μεταρρυθμιστές της Τουρκίας. Ηξερε τι ήθελε και πώς να το κάνει».

Όσο για την Κερκόπορτα... «Ανοιγμένη ή ξεχασμένη. Αστεία πράγματα. Ήταν χιλιάδες έξω, τα καράβια τους στον Κεράτιο, οι Γενοβέζοι έφευγαν. Τι να πεις για την Κερκόπορτα; 

Σε συμβολικό επίπεδο μόνο μπορείς κάτι να πεις. Αλλά είναι σαν να λέμε ότι αντί να σκοτώνονταν τρεις Τούρκοι κατά την είσοδό τους στην Πόλη, θα σκοτώνονταν δέκα αν η πόρτα ήταν κλειστή. Και λοιπόν; Αφού είχαν ανεβάσει σκάλες και έμπαιναν από όπου ήθελαν». «Ο Μωάμεθ έδωσε το πατριαρχικό αξίωμα στον Γεννάδιο Σχολάριο, ορίζοντάς τον αμέσως αρχηγό του Μιλιέτ, δηλαδή όλων των ορθοδόξων. Κάπως έτσι ξέρουμε γιατί η Εκκλησία κράτησε όλα τα κτήματά της και η αυτοκρατορία τα έχασε», λέει δηκτικά η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ. «Κάπως έτσι φτάσαμε και στα σημερινά βατοπεδινά βακούφια. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε, σε αντίθεση με άλλες συμπεριφορές της πολιτείας, ότι όταν ο Μανουήλ Παλαιολόγος είναι στη Θεσσαλονίκη και υπάρχει κίνδυνος καταστροφής, δημεύει όλα τα κτήματα του Άθω. Και ότι ο Κομνηνός δημεύει όλη την εκκλησιαστική περιουσία για να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους». Την εποχή της Άλωσης, εξάλλου, υπήρχε έξαρση του μοναχισμού. «Σε όλη τη διαμάχη των ανθενωτικών οι καλόγεροι στα μοναστήρια της Πόλης και του Άθω ήταν πρώτοι. Είναι πολλοί και δεν πολεμούν. Αντίθετα με τους δυτικούς μοναχούς που μπορούν να φέρουν όπλα, οι ορθόδοξοι δεν μπορούν», σημειώνει η Ελληνίδα βυζαντινολόγος. Η Εκκλησία κράτησε όλα τα κτήματά της και η αυτοκρατορία τα έχασε...
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ

Το BBC μας μιλά για την ελληνική λέξη που δεν μεταφράζεται. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Είναι μια λέξη που διαχρονικά θα λέγαμε ότι χαρακτηρίζει την Ελλάδα. Και είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμαι συχνά. Ωστόσο, εάν προσπαθήσουμε να την μεταφράσουμε σε άλλη γλώσσα, είναι αλήθεια ότι θα δυσκολευτούμε.
Η λέξη που αναφερόμαστε είναι το «φιλότιμο» και το BBC, στο αφιέρωμά του με τίτλο «The Greek word that cant ’t be translated», μας μιλά για την αρετή που κρύβει εννοιολογικά η λέξη αυτή.
Στην προσπάθειά του να την εξηγήσει στο βρετανικό αναγνωστικό κοινό, ο αρθρογράφος την περιγράφει ως την «αγάπη για την τιμή». παραδέχεται ωστόσο ότι η μετάφραση είναι ανεπαρκής να περιγράψει το πραγματικό νόημα της λέξης. Και αυτό γιατί μέσα σε μόνο τέσσερις συλλαβές, συμπυκνώνει τόσες αρετές, που απλά είναι αδύνατο να μεταφραστεί.
Ξεκινά την περιγραφή από το Τολό, στην ανατολική ακτή της Πελοποννήσου, όπου ένας Γερμανός δημόσιος υπάλληλος και συγγραφέας, ο Andreas Deffner, μαθαίνει για πρώτη φορά τι σημαίνει η λέξη «φιλότιμο».
«Καλημέρα, πως είστε;» τον ρωτάει ένα πρωινό η γιαγιά Βαγγελιώ, η ιδιοκτήτρια του καταλύματος που έμενε.
«Έτσι κι έτσι» απαντάει εκείνος, νυσταγμένα.
Μετά από λίγο η γιαγιά Βαγγελιώ και η κόρη της Ειρήνη, του προσφέρουν ένα πιάτο (ζεστής φυσικά) κοτόσουπας. Την έφαγε βέβαια, αφού τα μάτια τόσο της κυράς Βαγγελιώς και της κόρης της Ειρήνης ήταν καρφωμένα πάνω του όσο έτρωγε ωστόσο λίγο αργότερα, και ενώ έχει λιώσει από τον ιδρώτα που του προκάλεσε η ζεστή σούπα, ρώτησε τον γιο της κυράς Βαγγελιώς, Περικλή, τι ακριβώς συνέβη.
«Είπες στην Βαγγελιώ ότι δεν αισθανόσουν καλά;«, τον ρώτησε ο Περικλής,
«Ορίστε; Απλά είπα ότι ήμουν έτσι κι έτσι».
«Αν απαντήσεις "έτσι κι έτσι", οι ντόπιοι νομίζουν ότι είσαι άρρωστος και το φιλότιμό τους, τους κάνει να θέλουν να σε βοηθήσουν να αισθανθείς καλύτερα, εξ ου και η σούπα», του εξήγησε ο Περικλής γελώντας.
Αυτό το περιστατικό στάθηκε η αιτία για να γράφει το βιβλίο Filotimo!: Abenteuer, Alltag und Krise in Griechenland που μιλά μόνο για το «φιλότιμο».
Υπάρχει ένα μεγάλο debate γύρω από την ερμηνεία της λέξης, δεδομένου ότι ανήκει στο Πάνθεον των στοιχείων λεξικολογίας που αψηφούν την εύκολη εξήγηση. Η «αγάπη για την τιμή», που θεωρείται η επίσημη μετάφραση, είναι μια χρηστική όσο και ανεπαρκής προσπάθεια απόδοσης της.
Έτσι το BBC ρώτησε πολλούς Έλληνες για το τι σημαίνει η λέξη «φιλότιμο» και πήρε πολλές απαντήσεις. «Να κάνεις το σωστό», λέει η γιατρός Πηνελόπη Καλαφάτη. «Να αγαπάς και να τιμάς τον Θεό και την κοινωνία», απαντά ο ιερέας Νικόλας Παπανικολάου.
«Να προσπαθείς για την τελειότητα» λέει ο ηθοποιός Κωστής Θωμόπουλος. «Να βγαίνεις από το comfort zone σου για να βοηθήσουμε κάποιον που έχει ανάγκη», λέει η Τατιάνα Παπαδοπούλου, εθελόντρια στο camp προσφύγων στη Μαλακάσα.
Έτσι, όχι μόνο η λέξη παραμένει αμετάφραστη, αλλά και οι ίδιοι οι Έλληνες δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε έναν ενιαίο ορισμό.

«Η μυθολογία που συνοδεύει αυτήν την αόριστη ιδέα δεν έχει προηγούμενο. Πράγματι, η λέξη είναι αδύνατο να μεταφραστεί με ακρίβεια σε καμία γλώσσα», εξηγεί ο Βασίλειος Π. Βερτουδάκης, λέκτορας της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Ωστόσο, το φιλότιμο αποτελεί δομικό στοιχείο της ελληνικής ιδιοσυγκρασίας λόγω της μοναδικής θέσης της Ελλάδας σε σχέση με αυτό που αποκαλούμε Δύση». 

Όπως εξηγεί, η λέξη προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «φιλοτιμία», της οποίας η πρώτη επιβεβαιωμένη γραπτή αναφορά χρονολογείται στην αυγή της ελληνικής κλασικής περιόδου (6ος και 7ος αιώνας π.Χ.) στα γραπτά του λυρικού ποιητή Πίνδαρου.
Για τον Πίνδαρο και άλλους ποιητές της εποχής, η λέξη σήμαινε αγάπη για την τιμή ή τη διάκριση ή τη φιλοδοξία, συχνά όμως με αρνητική χροιά. Στη μυθολογία, για παράδειγμα, το «φιλότιμο» του Αχιλλέα πλήττεται όταν ο βασιλιάς Αγαμέμνονας του παίρνει τη Βρισηίδα που ήταν το έπαθλο για την ανδρεία του στο πεδίο της μάχης.

Μόνο μετά την εδραίωση της Δημοκρατίας στην κλασική Αθήνα γύρω στο 4ο - 5ο αιώνα π.Χ., όταν ο ανταγωνισμός αντικαθίσταται από τη συνεργασία, η λέξη αποκτά πιο θετική χροιά. Την εποχή εκείνη, «ένας άνθρωπος με φιλότιμο» σήμαινε κάποιος που αρέσκεται στους επαίνους της πόλης του, υπηρετώντας ωστόσο, πρώτα την κοινότητα», λέει ο κ. Βερτουδάκης.
Η έννοια πραγματικά «απογειώθηκε» κοντά στον 15ο αιώνα, όταν οι Οθωμανοί σκλάβωσαν την Ελλάδα, μείωσαν την εκπαίδευση και επέβαλαν υψηλή φορολογία και απέκοψαν για αιώνες τη χώρα από τη Δυτική Ευρώπη.
«Ενώ η Δύση βίωνε τον Διαφωτισμό, ανέπτυσσε σύγχρονα κράτη συνδέοντας τα άτομα με το κράτος δικαίου και την αίσθηση της ευθύνης, οι υποταγμένοι Έλληνες ανέπτυσσαν δεσμούς με κριτήριο την υπερηφάνεια, την τοπική κοινότητα και τις διαπροσωπικές σχέσεις», εξηγεί ο κ. Βερτουδάκης. «Αντί να αναπτύξουν συνείδηση των θεσμών, όπως συνέβη στη Δυτική Ευρώπη, οι ελληνικές κοινότητες διαποτίστηκαν από το φιλότιμο, το οποίο δεν πυροδοτήθηκε από τον νόμο και τη λογική αλλά από το έντονο συναίσθημα και ως έναν βαθμό από την οικειότητα».
Και έτσι η συναισθηματική πλευρά της ελληνικής ιδιοσυγκρασίας διαπερνά όλη τη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Τον Μάιο του 1941, όταν οι δυνάμεις του Άξονα εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον της Κρήτης, οι ντόπιοι όχι μόνο πήραν τα κουζινομάχαιρα και ό,τι άλλο από την καθημερινότητα μπορούσε να γίνει όπλο, πέρασαν μέσα από τα πανύψηλα, τραχιά βουνά και τα απότομα φαράγγια του νησιού τους και βρήκαν τα καλύτερα κρησφύγετα για τους Βρετανούς και Αυστραλούς στρατιώτες. Ούτε η πείνα, ούτε η απειλή της θανατικής ποινής τους σταμάτησαν. Η αίσθηση του καθήκοντος, της τιμής και το θάρρος τους υπερέβη τα πάντα.
Σήμερα, συνεχίζει το δημοσίευμα, σχεδόν 76 χρόνια μετά, οι κάτοικοι της Λέσβου, της Χίου και της Κω, περιοχές γνωστές για το φυσικό τους κάλλος και μεγάλοι τουριστικοί προορισμοί -εν μέσω οικονομικής κρίσης- πηδούσαν μέσα στις βάρκες για να σώσουν τους πρόσφυγες.
«Γιατί μου λέτε, μπράβο, παιδιά μου;» αναρωτιόταν η 86χρονη γιαγιά της Συκαμνιάς, Αιμιλία Καμβύση, αναφέρει το BBC, κάνοντας ειδική μνεία στις περίφημες γιαγιάδες -την 89χρονη Ευστρατία Μαυραπίδου και την 85χρονη Μαρίτσα Μαυραπίδου που έγιναν σύμβολα των εθελοντών κατοίκων της Λέσβου όταν ο φωτογραφικό φακός «τις συνέλαβε» να περιποιούνται ένα βρέφος παιδί μιας προσφυγοπούλας από τη Συρία, που μόλις είχε αποβιβασθεί στην ακτή- αλλά και στον ψαρά Στρατή Βαλιαμό.
«Τι το ξεχωριστό κάνω; Δεν θα κάνατε το ίδιο;», αναρωτιόταν. Για αυτούς τους ανθρώπους, το φιλότιμο είναι απλά τρόπος ζωής.
Ο Deffner ετοιμάζει ξανά βαλίτσα για να επισκεφθεί για ένα ακόμη καλοκαίρι την πανσιόν της γιαγιάς Βαγγελιώς.
«Ποιος είναι ο δικός σας ορισμός για το "φιλότιμο";», τον ρωτά ο δημοσιογράφος.
«Δυο - τρεις θετικές σκέψεις, ένα λίτρο όρεξη για ζωή, 500 γραμμάρια φιλοξενίας, 10 σταγόνες συμπάθειας, μια ουγκιά υπερηφάνειας, αξιοπρέπεια και η εσωτερική φωνή μας» απαντά.
Πηγή:http://www.huffingtonpost.gr/2017/