«Μακεδονικό: Αλήθειες και Προσδοκίες» του Φιλόλογου Ηλία Γιαννακόπουλου.

«Είναι σπουδαίο να αγαπάς τον τόπο σου, τον πολιτισμό, το κλίμα, την ιστορία του. Αλλά είναι μεγαλύτερο δείγμα πατριωτισμού το να αντιπαρατίθεσαι στους δικούς σου όταν νομίζεις ότι έχουν άδικο» (Αμικάι, Εβραίος ποιητής).

Η ανακίνηση της ονοματολογίας γύρω από το όνομα του κράτους των Σκοπίων (ΠΓΔΜ) πυροδότησε πολιτικές αντιπαραθέσεις, εθνικιστικές εξάρσεις, μανιχαϊστικές θέσεις (Πατριώτες – Προδότες) και ατελέσφορες ιδεοληψίες. Το Μακεδονικό για άλλους αποτέλεσε ευκαιρία για επίδειξη ενός ανέξοδου πατριωτισμού και για άλλους ευκαιρία να ανατρέξουν σε βιβλία και άρθρα για την ιστορία της Μακεδονίας.

Έτσι, η ιστορική αλήθεια καθίσταται δυσπρόσιτη, ενώ πλεονάζουν τα συνθήματα και η προπαγάνδα ενδεδυμένη με στοιχεία πατριωτικών συναισθημάτων. Οι εκδηλώσεις ενός υγιούς πατριωτισμού από πολλούς Έλληνες κεφαλαιοποιούνται πολιτικά από τα κόμματα, ενώ τα επιχειρήματα και ο ρεαλισμός εκλείπουν ή κατηγορούνται για ηττοπάθεια οι εκφραστές τους. Όμως «όσο οι άνθρωποι μαθαίνουν να σκέπτονται μόνο με συνθήματα είναι πάντα έτοιμοι να μιλήσουν με πυροβολισμούς» (Όργουελ).

Η μυστική διπλωματία για ένα τόσο κρίσιμο και πολύπλοκο εθνικό θέμα διχάζει τους πολιτικούς που ερίζουν για τα όρια της υποχώρησης της Ελλάδας στο θέμα του ονόματος. Αλήθεια, όμως, από πότε οι διπλωμάτες συζητούν για θέματα εθνικά με ανοιχτές «πόρτες»;

Άλλο η ενημέρωση σε θεσμικό επίπεδο κι άλλο η κοινοποίηση των βασικών θέσεων της χώρας μας στο όνομα μιας συνταγματικά κατοχυρωμένης ελευθερίας στην ενημέρωση. Ακούγεται παρανοϊκό οι διπλωμάτες να εκδίδουν δελτίο τύπου μετά το τέλος κάθε διαπραγμάτευσης. Το δικαίωμα να γνωρίζει ο Ελληνικός λαός τις βασικές θέσεις για ένα θέμα εθνικά ευαίσθητο απέχει πολύ από το να διεκδικούμε οι διαπραγματεύσεις να γίνονται παρουσία δημοσιογράφων.

Είναι δικαίωμα του λαού να γνωρίζει τους βασικούς στόχους μιας διαπραγμάτευσης, αλλά οι μέθοδοι και οι τεχνικές επίτευξης του επιθυμητού στόχου ανήκουν στην αρμοδιότητα των αρμόδιων υπουργών και των διπλωματών.

Έτσι λειτουργούν οι σύγχρονες δημοκρατίες και η διεθνής διπλωματία, αρκεί οι «υπόγειες διαδρομές» να μην αποκρύπτουν την «αλήθεια» και να μην εισάγουν τα εθνικά δίκαια – συμφέροντα στο πολιτικό χρηματιστήριο. Φαίνεται πως δεν γίνεται διαφορετικά παρά να έρχονται σε σύγκρουση η θέση του Σολωμού «Ο λαός πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό, ό,τι είναι αληθινό» με την άποψη «Το δύσκολο για ένα διπλωμάτη δεν είναι το να είναι ειλικρινής, αλλά το να πείθει τους άλλους για την ειλικρίνειά του».

Ωστόσο, όποια κι αν είναι η έκβαση για την επίλυση του Σκοπιανού ή του Μακεδονικού (άλλη μια διαφωνία κι αυτή) πρέπει να διατυπωθούν κάποιες αλήθειες. Γιατί μόνο με τη βοήθειά τους μπορούμε να λειτουργήσουμε σωστά ως υπεύθυνοι πολίτες. Αλήθειες που μπορεί να ματώνουν και να πληγώνουν ή να απομυθοποιούναλλά στο τέλος συνδράμουν θετικά στη διαμόρφωση μιας υγιούς στάσης – θέσης απέναντι στα εθνικά θέματα.

Γιατί τα άτομα και οι λαοί αρέσκονται να ζουν με τις ψευδαισθήσεις τους, αφού η αλήθεια τους τρομάζει, δικαιώνοντας το Νίτσε «Μερικές φορές οι άνθρωποι δε θέλουν να ακούσουν την αλήθεια, γιατί δε θέλουν να καταστρέψουν τις ψευδαισθήσεις».

ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

Αλήθεια 1: Η Μακεδονία ως γεωγραφικός χώρος από την αρχαιότητα έως σήμερα εκτείνεται πέραν της Ελληνικής Μακεδονίας και μέρος αυτής βρίσκεται στο κράτος των Σκοπίων και της Βουλγαρίας. Τα όριακατά καιρούς αλλάζουν και ο κάθε λαός τα επεκτείνει ή τα συρρικνώνει ανάλογα με τις εθνικές σκοπιμότητες. Αυτή η ελαστικότητα των συνόρων δημιουργεί σύγχυση και επιτρέπει σε κάθε κράτος να διεκδικεί το «κομμάτι» που του ανήκει.

Ωστόσο, ένα πράγμα δεν αμφισβητείται, η Ελληνικότητα του αρχαίου κράτους των Μακεδόνων (Περδίκκας Α, Φίλιππος, Μ. Αλέξανδρος).

Οι Σκοπιανοί αμφισβητούν κατά κύριο λόγο το δικαίωμα της «μονοχρησίας» του ονόματος Μακεδονία. Αυτή η εγγενής αδυναμία σαφούς γεωγραφικού προσδιορισμού της Μακεδονίας γεννά τις αμφισβητήσεις, τις αντιπαλότητες και επωάζει τους παντοειδείς αλυτρωτισμούς.

Το πρόβλημα, λοιπόν, εστιάζεται όχι τόσο στα γεωγραφικά όρια της Μακεδονίας όσο στο αν αυτοί που κατοικούν στη Μακεδονία είναι Μακεδόνες. Αναπόφευκτα οδηγούμαστε στην καταγραφή και αποδοχή μιας άλλης – της δεύτερης αλήθειας.

Αλήθεια 2: Για τους Μακεδόνες της σημερινής ελληνικής Μακεδονίας δεν υφίσταται καμία αμφισβήτηση, ακόμη κι από τους θανάσιμους εχθρούς της ελληνικότητας της Μακεδονίας. Κι αυτό γιατί κατοικούν σε μια περιοχή από τη γέννηση του Μακεδονικού κράτους (8^ος αιώνας π.Χ) μέχρι σήμερα. Οι Μακεδόνες της ελληνικής Μακεδονίας είναι Έλληνες, αφού η έννοια Μακεδόνας είναι υπάλληλη της έννοιας – γένουςΈλληνας.

Ποιους, όμως, μπορούν να πείσουν οι Σκοπιανοί ότι και οι ίδιοι είναι Μακεδόνες; Οι κάτοικοι των Σκοπίων κατά κύριο λόγο είναι απόγονοι των διαφόρων Σλαβικών φύλων που εγκαταστάθηκαν στο γεωγραφικό διαμέρισμα των σημερινών Σκοπίων κατά τον 6^ο – 7^ο αιώνα μ.Χ. Απλές αλήθειες και ιστορικά γεγονότα. Εθνολογικά και αιματολογικά οι Σκοπιανοί δεν έχουν καμία σχέση με τους αρχαίους Μακεδόνες.

Όποια παραχάραξη της ιστορίας κι αν επιχειρήσουν, δύσκολα θα γίνουν πιστευτοί.

Αλήθεια 3: Στην παραπάνω αλήθεια, όμως, θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει (σεβόμενος τους κανόνες των «δισσών λόγων») το δικαίωμα κάθε ανθρώπου ή λαού να «α υ τ ο π ρ ο σ δ ι ο ρ ί ζ ε τ α ι». Το δικαίωμα αυτό, του ατομικού ή εθνικού αυτοπροσδιορισμού είναι διεθνώς κατοχυρωμένο στο βαθμό που δεν υποκρύπτει σκοπιμότητες αμφισβήτησης του δικαιώματος κάποιων άλλων να αυτοπροσδιορίζονται πάνω στη βάση αδιαμφισβήτητων ιστορικών γεγονότων.

Αν οι σημερινοί Σκοπιανοί ψυχολογικά νιώθουν Μακεδόνες, αυτό θα συνιστούσε έπαινο για το μεγαλείο της αρχαίας Μακεδονίας, που ήταν αμιγώς Ελληνική. Πολιτιστικά, αιματολογικά και εθνολογικά, όμως, μια τέτοια αίσθηση και επιθυμία αυτοπροσδιορισμού είναι επιτρεπτή και αθώα ή υποκρύπτει έναν επικίνδυνο αλυτρωτισμό στην ευαίσθητη περιοχή των Βαλκανίων;

Ίσως στη σκέψη των διεθνών οργανισμών αλλά και των κυβερνώντων των διαφόρων ξένων κρατών να φαίνεται ακατανόητη και παράλογη η άρνηση της Ελλάδας να αποδεχτεί το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των Σκοπιανών, ως Μακεδόνων. Και αυτό γιατί οι Σκοπιανοί έχουν ένα απλό επιχείρημα. Ζούνε σε μια περιοχή που ονομάζεται Μακεδονία (αν και όχι σε όλη της την έκταση) και γι’ αυτό νομιμοποιούνται να αυτοπροσδιορίζονται ως Μακεδόνες.

Η άρνησή τους να ονομάζονται Δαρδανοί, Παίονες ή Σλάβοι (που ως όνομα βρίσκεται πιο κοντά στην ιστορική αλήθεια) βεβαιότατα φανερώνει έναν διακηρυγμένο αλυτρωτισμό που είναι καταγεγραμμένος στο προοίμιο και σε κάποια άρθρα του συντάγματος των Σκοπίων.

Η οικειοποίηση κάποιων προσώπων (Μ. Αλέξανδρος) ή συμβόλων (ο ήλιος της Βεργίνας) αποκαλύπτει με τον πιο εναργή τρόπο τις μύχιες εθνικές τους προθέσεις – επιδιώξεις.

Αλήθεια 4: Στις παραπάνω φοβίες και ενστάσεις των Ελλήνων οι Σκοπιανοί θα μπορούσαν να αντιτείνουν πως το κράτος τους υφίσταται με το όνομα Μακεδονία από το 1945, με νονό τον Τίτο. Άλλοι γυρίζουν πιο πίσω, μέχρι το 1913 όταν με το τέλος των Βαλκανικών πολέμων και την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας η «Τουρκική» Μακεδονία με ασαφή γεωγραφικά όρια γνωρίζει μια μετακίνηση πληθυσμών με τον καθορισμό των νέων συνόρων των Βαλκανίων.

Μπροστά στα νέα αυτά δεδομένα που προέκυψαν με το τέλος των Βαλκανικών πολέμων λαοί και κράτη προσπαθούσαν να αυτοπροσδιοριστούν άλλοτε με εθνολογικά – αιματολογικά κριτήρια κι άλλοτε με πολιτιστικά ή γεωγραφικά. Έτσι ο όρος Μακεδονία κατέστη πεδίον όπου συγκρούονται συμφέροντα και ανομολόγητες βλέψεις.

Από τα πράγματα ο σαφής γεωγραφικός προσδιορισμός του χώρου της Μακεδονίας καθίσταται δύσκολος, αφού σε αυτόν κυριαρχούν περισσότερο οι εθνικιστικές συμπεριφορές και λιγότερο η ιστορία και τα ιστορικά δεδομένα.

Οι Σκοπιανοί, λοιπόν, υποστηρίζουν πως ποτέ από το 1913 και περισσότερο από το 1945 δεν ετέθη θέμα αμφισβήτησης του ονόματος της χώρας τους. Οι Έλληνες, για διαφορετικούς κάθε φορά λόγους, δεν αντέδρασαν στην οικειοποίηση του ονόματος Μακεδονία από τη χώρα – κράτος των Σκοπίων. Μια γενιά Σκοπιανών γεννήθηκε, μεγάλωσε και ενηλικιώθηκε με το όνομα Μακεδονία χωρίς ποτέ να αμφισβητηθεί από ΄κάποιο κράτος ή διεθνή οργανισμό η ταυτότητά τους.

Αν οι Έλληνες κατηγορούν τους Σκοπιανούς για καιροσκοπισμό και κλοπή ονόματος και συμβόλων, τότε τι μπορούμε εμείς οι νεότεροι να προσάψουμε στην μυωπία της ελληνικής διπλωματίας και στην ανεπάρκεια των Ελλήνων πολιτικών;

Τώρα καλούνται οι σημερινοί Έλληνες διπλωμάτες να βρουν πειστικά επιχειρήματα για να πείσουν τους σύγχρονους Σκοπιανούς πως δεν είναι Μακεδόνες γιατί έγινε κάποιο λάθος ή πως το όνομά τους είναι προϊόν κλοπής και αυθαίρετης οικειοποίησης. Θα το μπορέσουν;

Αλήθεια 5: Η πέμπτη αλήθεια συμπυκνώνει όλες τις προηγούμενες και αποτυπώνει την πραγματικότητα για το όνομα της FYROM. Από την ανεξαρτησία του 1991 και εντεύθεν ονομάζεται Μακεδονία. Το συνταγματικό όνομα της χώρας, «Μακεδονία» έγινε αποδεκτό από 130 χώρες (και πληθαίνουν συνέχεια) και από τον ΟΗΕως Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Με το όνομα αυτό συντάχθηκε και ηΕλλάδα με επί μέρος συμφωνίες (1995, 2008), μέχρι την τελική συμφωνία για την οριστικοποίηση του ονόματος.

Στις διεθνείς σχέσεις και συναλλαγές η FYROM, άμεσα ή έμμεσα, επιβάλλει το συνταγματικό της όνομα (Μακεδονία) χωρίς ιδιαίτερες αμφισβητήσεις από τις άλλες χώρες, πλην εξαιρέσεων. Οι κάτοικοι των ξένων χωρών αποκαλούν τη FYROM Μακεδονία κι αδυνατούν να κατανοήσουν την εμμονή των Ελλήνων για άρνηση του ονόματος Μακεδονία.

Οι γειτονικές χώρες Αλβανία, Βουλγαρία και Τουρκία χρησιμοποιούν το όνομα Μακεδονία για τη FYROM, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη χώρα μας. Το 1977 ο ΟΗΕ και κατ’ ακολουθία και η Ελλάδα αναγνώρισαν την ύπαρξη στα Σκόπια της «μακεδονικής» γλώσσας.

Από το 2007 κι εντεύθεν πολιτικοί, κόμματα, διπλωμάτες κι επιστήμονες προτείνουν μια σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό που θα ισχύει έναντι όλων (erga omnes).

«Το κακό με τους περισσότερους ανθρώπους είναι ότι σκέφτονται με τις ελπίδες, τους φόβους ή τις επιθυμίες τους αντί με το μυαλό τους» (Γουίλ Ντουράντ).

Έχοντας ως αφετηρία τις παραπάνω πέντε θέσεις κι ακολουθώντας την παραγωγική μέθοδο νομοτελειακά οδηγούμεθα στην σκιαγράφηση των πιθανών ωφελημάτων ή ζημιών από μια πιθανή λύση στο θέμα του ονόματος της FYROM.

Η ΛΥΣΗ: ΚΕΡΔΗ – ΖΗΜΙΕΣ

Σε μια διαπραγμάτευση η κάθε χώρα θέτει ως στόχο το «μέγιστο» που μπορεί να πετύχει αλλά και το «ελάχιστο» που μπορεί να αποκομίσει. Στον πόλεμο αλλά και στις διαπραγματεύσεις ο δυνατός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύνατος υποχωρεί όσο του επιβάλλει η αδυναμία του.

Για την Ελλάδα το μέγιστο θα είναι η απουσία του ονόματος Μακεδονία ή παραγώγου της στο όνομα των Σκοπίων. Θεμιτό και επιβεβλημένο θεωρείται και η απάλειψη από το σύνταγμα των Σκοπίων κάθε αναφοράς σε αλυτρωτικές ή επεκτατικές βλέψεις της γειτονικής χώρας.

Το ελάχιστο που μπορεί να δεχτεί η Ελλάδα – σύμφωνα και με τις δηλώσεις κομμάτων και πολιτικών – είναι μια σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό (ή χρονολογικό) προσδιορισμό του τύπου: Άνω ή Βόρεια Μακεδονία, Άνω Μακεδονία, Μακεδονία του Βαρδάρη ή άλλοι συνδυασμοί (όνομα στη σλαβική γλώσσα αμετάφραστο).

Η επίτευξη του μέγιστου θα ήταν η απόλυτη επιτυχία της Ελλάδας που προϋποθέτει την άτακτη υποχώρηση των Σκοπίων. Κάτι τέτοιο φαντάζει ουτοπικό με βάση τα δεδομένα.

Έχοντας υπόψη πως «Η ουτοπία ανήκει στη σφαίρα του δυνητικού҅˙ η ιστορία στη σφαίρα της αναγκαιότητας», η Ελλάδα ετοιμάζεται να κινηθεί στη μεγιστοποίηση των ωφελημάτων από το «ελάχιστο». Στον τομέα αυτό οι διπλωμάτες και οι πολιτικοί μπορούν να κάνουν πολλά γνωρίζοντας και τα δεδομένα των Βαλκανίων, των πιέσεων των διεθνών οργανισμών αλλά και τα συμφέροντα των Μεγάλων δυνάμεων.

Σίγουρα ο συμβιβασμός σε μια ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό (Άνω Μακεδονία….) θα πληγώσειπολλούς Έλληνες, γιατί θεωρούν πως μελλοντικά αυτό θα αποτελέσει για τη FYROM ευκαιρία για επεκτατικές ενέργειες. Υπάρχει ο φόβος ενός «ντόμινο» διεκδικήσεων κι από άλλες «Μακεδονίες» (Πιρίν – Βουλγαρία….).

Οι Σκοπιανοί θα νιώσουν απόλυτα δικαιωμένοι μόνον όταν και οι Έλληνες τους αναγνωρίσουν ως Μακεδονία, άσχετα από τον αριθμό των χωρών που τους αναγνώρισαν με το συνταγματικό τους όνομα. Η Ελλάδα ένιωσε ανεξάρτητη ως χώρα με τη συνθήκη του 1832 στην οποία και οι Τούρκοι υπέγραψαν την ανεξαρτησία μας.

Η ΜΗ – ΛΥΣΗ: ΚΕΡΔΗ –ΖΗΜΙΕΣ

Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως η Ελλάδα δεν χρειάζεται να επείγεται για τη λύση του ονοματολογικού προκρίνοντας τη Μη – λύση. Το σκεπτικό αυτό εδράζεται στη λογική πως στο μέλλον ίσως βρεθεί η Ελλάδα σε πιο πλεονεκτική θέση έναντι των Σκοπίων (διάλυση;).

Έτσι ικανοποιείται ο «πατριωτισμός» των Ελλήνων – και όχι μόνο των Μακεδόνων, αφού η Ελλάδα θα αποφύγει να υπογράψει η ίδια την παραχώρηση ενός ιστορικού ονόματος και θα εμφανίζεται ως ο μοναδικός ιδιοκτήτης και συνεχιστής της Αρχαίας Μακεδονίας.

Στην αντίπερα όχθη, όμως, βρίσκονται κι εκείνοι που πρεσβεύουν πως η «μη-λύση» είναι χειρότερη κι από τη λύση με την ονομασία των Σκοπίων με παράγωγα του ονόματος Μακεδονία (Βόρεια – άνω…. Μακεδονία). Το βασικό επιχείρημα αυτής της θέσης είναι πως η αναβλητικότητα θα λειτουργήσει υπέρ των Σκοπίων, αφού στο μέλλον όλες οι χώρες θα αναγνωρίσουν τη γείτονα χώρα με το όνομα
Μακεδονία χωρίς παράγωγα και χωρίς αλλαγή του συντάγματος.

Ποιος μπορεί να διαφωνήσει με την προοπτική αυτή; Η εμπειρία (1992-2018) αυτό έδειξε. Η Ελλάδα θα απομονωθεί και οι ξένοι θα μας κατηγορούν για αδιαλλαξία και εμμονές σε ένα όνομα που γι’ αυτούς δεν είναι και το κυρίαρχο θέμα. Η μη – λύση για πολλούς συνιστά εθνική αυτοκτονία και θα οδηγήσει τη χώρα σε νέα αδιέξοδα (Κυπριακό, Μακεδονικό….). Το θέμα του ονόματος θα σαπίσει και θα κακοφορμίσει.

Η άποψη πως το θέμα του ονοματολογικού θα έπρεπε να το λύσουμε με καλύτερους όρους το 1992 φαίνεται δικαιωμένη.

Χάρτης Αρχαίας Μακεδονίας

ΓΕΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ

Έχοντας υπόψη όλες τις αντιτιθέμενες απόψεις γύρω από το ονοματολογικό νομοτελειακά οδηγούμαστε σε κάποιες γενικές θέσεις:

● Η Ελλάδα δεν πρέπει στη διαπραγμάτευση να λειτουργεί φοβικά απέναντι σε μια χώρα που βρίσκεται σε υποδεέστερη θέση (οικονομικά, στρατιωτικά, πολιτισμικά…..).

● Το όνομα είναι μείζον εθνικό θέμα, αλλά δεν είναι το «άπαν». Ο αλυτρωτισμός στο σύνταγμα των Σκοπίων, ίσως να είναι πιο σοβαρό ζήτημα.

● Το όνομα μιας χώρας δεν συνιστά και την αναγκαία αιτία για την πρόοδο ή την καταστροφή της. Η χώρα μας θαυματούργησε ως «Ρωμιοσύνη» ενώ ως Ελλάδα – Greece είχαμε και ήττες και οικονομικές αποτυχίες.

● Στην Ελλάδα συμφέρει να υπάρχει το κράτος των Σκοπίων και είναι λανθασμένη η άποψη πως η χώρα μας θα πρέπει να περιμένει – εύχεται τη διάλυση της γείτονος χώρας λόγω των πολλών – διαφορετικής εθνότητας – κατοίκων (Αλβανοί, Βούλγαροι, Σλάβοι….). Τυχόν διαμελισμός των Σκοπίων θα ισχυροποιήσει την Αλβανία και τη Βουλγαρία. Εξάλλου ένα κράτος των Σκοπίων εχθρικό με την Ελλάδα θα είναι ευάλωτο στις πλαγιοκοπήσεις των γειτονικών κρατών (Αλβανία, Βουλγαρία και Τουρκία) και εύκολα χειραγωγήσιμο.

● Η Ελλάδα είναι εκτεθειμένη στις επεκτατικές βλέψεις – συμπεριφορές τόσο του ανατολικού τόξου(Τουρκία) όσο και του βόρειου (Αλβανία – Σκόπια – Βουλγαρία). Είναι προς το εθνικό συμφέρον να έχουμε φιλικές σχέσεις με τους γείτονες. Δεν αντέχει η Ελλάδα να βρίσκεται σε ποικίλες αντιπαραθέσεις με όλες τις γειτονικές χώρες, που άμεσα ή έμμεσα εποφθαλμιούν την εδαφική μας ακεραιότητα. Σε περίπτωση ενός τοπικού πολέμου (απευκταίου) ποιο μέτωπο μπορεί η Ελλάδα να αντιμετωπίσει στρατιωτικά με αποτελεσματικό τρόπο;

● Ως χώρα έχουμε ως περιουσιακό στοιχείο μια Ιστορία και έναν Πολιτισμό με παγκόσμια αναγνώριση. Εναπόκειται σε μας να τον εξάγουμε – διαδώσουμε. Η πολιτιστική διείσδυση είναι ο πιο «ειρηνικός πόλεμος» με πολλαπλά εθνικά και οικονομικά οφέλη.

● Πρέπει ως χώρα να βρίσκουμε – χτίζουμε συμμαχίες και όχι να συντηρούμε αντιπαλότητες. Έτσι προασπίζουμε τα εθνικά μας δίκαια και συμφέροντα. Βασική αρχή της διπλωματίας η θέση του Χόχουτ «Η φιλία είναι μεταξύ ατόμων. Μεταξύ κρατών υπάρχουν μόνο συμφέροντα».

● Η Ελλάδα έχει ανάγκη από εθνική ενότητα και ομοψυχία. Ο διαχωρισμός και η κατηγοριοποίηση σε Υπερπατριώτες και Προδότες – ενδοτικούς είναι εθνικά καταστροφική. Και ο Δημοσθένης αγωνίστηκε ως Αθηναίος εναντίον της Μακεδονίας αλλά δεν κατηγορήθηκε ως προδότης ή ανθέλλην «Ου μόνον ουχ Έλληνος όντος ουδέ προσήκοντος ουδέν τοις Έλλησιν, αλλ’ ουδέν βαρβάρων εντεύθεν
όθεν καλόν ειπείν, αλλ’ ολέθρου Μακεδόνος, όθεν ουδ’ ανδράποδον πρίαιτό τις αν ποτε» (Δημοσθένης, Κατά Φιλίππου, Γ’ 31)

● Καμία χώρα και κανένας λαός δεν μπορεί να επιβιώσει μόνο με το παρελθόν και την Ιστορία του. Η άγνοια, βέβαια, και η αποκοπή από την παράδοσή του μόνο δεινά μπορούν να επιφέρουν. Ωστόσο, θα είναι άδικο για την Ιστορία και την Ελληνικότητά μας να βρίσκουμε αντιπάλους για να αυτοπροσδιοριζόμαστε. Αυτό ας το αφήσουμε σε όσους δεν έχουν παρελθόν και ιστορία «πολλοί (λαοί και άτομα) κατασκευάζουν – εφευρίσκουν τον «άλλον» και στο πρόσωπο αυτού ορίζουν αντιθετικά την ταυτότητά τους και διαφυλάσσουν την υποστατική συνοχή τους»

● Οι πολιτικοί και οι διπλωμάτες είναι υποχρεωμένοι να βρίσκουν λύσεις εθνικά επωφελείς λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές ευαισθησίες αλλά και να κωφεύσουν στις κραυγές των υπερβολών. Τα λάθη τα βρίσκουμε μπροστά μας όταν δεν προνοούμε. Όταν όμως η αναβλητικότητα και ο Λαϊκισμός κυριαρχούν ως μέθοδος άσκησης της εξουσίας υπνωτίζουν το λαό και αδυνατίζουν το υγιές εθνικό συμφέρον.

Πολιτικοί, διπλωμάτες και Λαός οφείλουμε να έχουμε ως βάση κάθε ενέργειά μας τη θέση του H. MORGENTHAN:

«Ποτέ μη βρεθείς σε μια θέση από την οποία δεν θα μπορείς να προχωρήσεις χωρίς καταστροφικές επιπτώσεις και δεν θα μπορείς να υποχωρήσεις χωρίς ταπεινωτική απώλεια κύρους».

Ηλίας Γιαννακόπουλος. Πηγή κειμένου Mouzaki news.

ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ: Κατασκευή Υπηκόων του Ηλία Γιαννακόπουλου.

΄΄Όσο περισσότερο, όμως, βασίζεσαι σε δυνάμεις έξω από σένα, τόσο περισσότερο εξουσιάζεσαι απ’ αυτές».(Χάρολντ Σέρμαν)

«Όσο συχνότερα κάνουμε πράξεις χωρίς να ξέρουμε τους λόγους, τις προϋποθέσεις και το αποτέλεσμά τους, τόσο συχνότερα γινόμαστε οι ίδιοι λόγος, προϋπόθεση και αποτέλεσμα των πράξεων άλλων. Όσο περισσότερο πιστεύουμε ότι είμαστε κύριοι πράξεων, των οποίων οι πραγματικοί κύριοι είναι άλλοι, τόσο περισσότερο θα είναι άλλοι κύριοί μας». Η διαπίστωση αυτή του Ε.Α Ράουτερ «Η κατασκευή υπηκόων» περιγράφει με ενάργεια την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο άνθρωπος – αντικείμενο της προπαγάνδας. Βρίσκεται, δηλαδή, σε μια σύγχυση (διανοητική, ψυχική…) αφού αδυνατεί να συνειδητοποιήσει τα όρια των δύο πραγματικοτήτων, που καθορίζουν τη βαθύτερη ουσία της ύπαρξής του.

 Η μια πραγματικότητα είναι αυτή που συνθέτει την αληθινή πλευρά του Εγώ του και η άλλη είναι αυτή πουφαντασιώνεται και τον περιχαρακώνει σε μια ψευδή μορφή ελευθερίας και αυτοβουλίας. Τη δεύτερη μορφή πραγματικότητας διαμορφώνει και επιβάλλει στο άτομο η προπαγάνδα μέσα από αφανείς μηχανισμούς χειραγώγησης και εκμαυλισμού των συνειδήσεων.

 Το άτομο, δηλαδή, περισσότερο πείθεται από άτομα που διεγείρουν τα συναισθήματά του και λιγότερο από τα αντικειμενικά γεγονότα. Η πλαστή πραγματικότητα – προϊόν φόβων, ελπίδων και ανασφαλειών – λειτουργεί ανασχετικά στη δυνατότητα του ατόμου να σκεφτεί ορθολογικά. Στην ουσία βιώνει τις συνέπειες της «μετα-αλήθειας» που ανακηρύχθηκε ως η λέξη της χρονιάς από το λεξικό της Οξφόρδης και μεταφράζεται ως «η πολιτική ρητορική – πρακτική που αγνοεί την αλήθεια και βασίζεται σε μια προσωπική, ενίοτε εντελώς πλαστή, εκδοχή της πραγματικότητας» ή για άλλους – Λεξικό Οξφόρδης «η μετα-αλήθεια χαρακτηρίζει καταστάσεις στις οποίες τα αντικειμενικά γεγονότα ασκούν λιγότερη επιρροή στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης συγκριτικά με εκκλήσεις σε συναισθήματα και σε προσωπικές πεποιθήσεις».

Η φυγή

 Σύμφωνα, λοιπόν, με τα παραπάνω η προπαγάνδα (σε όλες της τις μορφές) σε ατομικό επίπεδο εξασφαλίζει έναν τρόπο φυγής από την αρνητική πραγματικότητα. Αποτελεί κοινό τόπο η διαπίστωση πως το άτομο, όταν βιώνει μια ζοφερή πραγματικότητα αναζητά ασφαλή διέξοδο. Η πίεση που νιώθει ενεργοποιεί τα αντισώματά του και κινητοποιεί κάθε μέσο για την απελευθέρωσή του. Ωστόσο, αυτή η διαφυγή δεν είναι πάντα εφικτή και γι’ αυτό το άτομο είναι ευάλωτο σε υποσχέσεις που ευαγγελίζονται μια άλλη «φωτεινή» πραγματικότητα.

 Πάνω στην εσωτερική αυτή ανάγκη εδράζεται η δύναμη της προπαγάνδας που υπόσχεται έναν εύσχημο λόγο – τρόπο «φυγής» από τα αρνητικά βιώματα της κοινωνικής πραγματικότητας. Εξάλλου «δεν είναι τόσο τα γεγονότα που μας θλίβουν, όσο η ψευδής παράσταση που έχουμε γι’ αυτά» (Laupies). Έτσι, οι φορείς της προπαγάνδας με τη βοήθεια της γλώσσας – ρητορικής δομούν μια άλλη πραγματικότητα, αυτή της ψευδαίσθησης και της αυταπάτης. Δέσμιος ο ανασφαλής άνθρωπος της εποχής μας στα απατηλά συνθήματα των προπαγανδιστών, αδυνατεί να διακρίνει τα όρια του αληθινού και του φανταστικού και υποτάσσεται άκριτα στην εξουσία τους.

 Βιώνει, δηλαδή, το άτομο – αντικείμενο της προπαγάνδας ένα σύνολο θετικών συναισθημάτων, αφού ερμηνεύει και εσωτερικεύει την πλαστή πραγματικότητα ως αληθινή. Με αδυνατισμένους τους νοητικούς του μηχανισμούς το άτομο και κάτω από το βάρος αρνητικών συναισθημάτων (άγχος, φόβος, αβεβαιότητα) καθίσταται εύκολο θύμα κάθε υπόσχεσης. Οι ειδικοί της προπαγάνδας χρησιμοποιώντας ειδικό λεξιλόγιο κατασκευάζουν με ψευδείς συλλογισμούς και ατεκμηρίωτα επιχειρήματα μια ανύπαρκτη πραγματικότητα που εκπέμπει ελπίδα και σιγουριά στους απογοητευμένους. Έτσι οι ψευδαισθήσεις εξουσιάζουν το νου του ανθρώπου, καταπραΰνουν τον ψυχικό πόνο και χαρίζουν φρούδες και ανείσπρακτες ελπίδες. «Όσο περισσότερο, όμως, εξουσιάζεται από δυνάμεις έξω από σένα, τόσο περισσότερο εξουσιάζεται απ’ αυτές».(Χάρολντ Σέρμαν)

Ο μαζάνθρωπος

            Ένα άλλο στοιχείο που είναι συνυφασμένο με την προπαγάνδα είναι και το φαινόμενο τηςομοιομορφίας που γεννά ένα νέο τύπο ανθρώπου, το μαζάνθρωπο. Η προπαγάνδα ως μια διαδικασία ενστάλαξης στο νου του ανθρώπου ιδεών, αρχών και πολιτικών απόψεων με στόχο τον επηρεασμό της κοινής γνώμης ρυθμίζει καταλυτικά τη συμπεριφορά της. Μέσα από αφανείς μηχανισμούς και τελειοποιημένα τεχνικά μέσα (εικόνα, ήχο….) το άτομο οδηγείται σε μια πνευματική τύφλωση και πιέζεται να ομοιωθεί προς τους άλλους. Συμμορφώνεται τυφλά προς τις ιδέες που διοχετεύονται, αφού πριν έχουν απενεργοποιηθεί οι αμυντικοί μηχανισμοί της λογικής.

 Το άτομο, δηλαδή, χάνει την αυτοβουλία του και καθίσταται υπηρέτης των υποσυνείδητων δραστηριοτήτων του, τις οποίες οι προπαγανδιστές καθοδηγούν κατά βούληση. Οι πολίτες δεν λειτουργούν πλέον ως πολιτικά υποκείμενα αλλά μεταπίπτουν στην κατάσταση της «μάζας» που χαρακτηρίζεται από την αγελαία συνείδησηκι από την επιθυμία να αναζητά «ηγέτες» και «μεσσίες». Γιατί «Η δύναμη της αγέλης είναι ο λύκος, και η δύναμη του λύκου είναι η αγέλη».

 Τα μαζικά άτομα, κάτω από το καθεστώς μιας «υποχρεωτικής ομοιομορφίας» δεν σκέφτονται λογικά, δεν γνωρίζουν τις αποχρώσεις, δεν ανέχονται τον αντίλογο και δεν προάγουν – καλλιεργούν στο εσωτερικό τους τις διαλεκτικές συζητήσεις. Αντιδρούν μανιχαϊστικά. Είναι ετεροκίνητα, εύπιστα, ευμετάβλητα, ασταθή, παρορμητικά και συντηρητικά. Σκύβουν με δουλοπρέπεια μπροστά σε μια ισχυρή εξουσία.

 Το θύμα της προπαγάνδας αισθάνεται σιγουριά μέσα στην «αγέλη» των άλλων, που κι αυτοί έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου.

 Μια διαδικασία, δηλαδή, που ακυρώνει τις ιδιαιτερότητες, διαβρώνει το διαφορετικό και επιβάλλει μια μαζική ταυτότητα.

 Έτσι το μαζικό άτομο, θύμα της προπαγάνδας, πνευματικά ατροφικό και υπεξούσιο, κυριευμένο από ένα αίσθημα ανασφάλειας και ηθικά ετερόνομο, παύει να νιώθει ξεχωριστή οντότητα και βιώνει τις συνέπειες μιας γενικευμένης αλλοτρίωσης.

Ο ανορθολογισμός

 Όταν, λοιπόν, οι πολίτες είναι έκθετοι στους μηχανισμούς της προπαγάνδας κι αδυνατούν να χειριστούν τις ψευδαισθήσεις και τις ανασφάλειές τους, τότε παύουν να λειτουργούν και ως πολίτες με τη ριζική έννοια του όρου. Καθίστανται επιρρεπείς στην κοινωνική ποδηγέτηση, στην πολιτική χαλιναγώγηση και στην ιδεολογική χειραγώγηση.

 Αποστρέφονται την αλήθεια κι αναζητούν διεξόδους στην πραγματικότητα των συνθημάτων των επιτήδειων της προπαγάνδας. Είναι τόσο έντονη η επιθυμία τους να υπερβούν τα καταπιεστικά συναισθήματα που τους κατακυριεύουν, που απορρίπτουν κάθε προσπάθεια ορθής κρίσης. Γι’ αυτούς η αλήθεια είναι ο κίνδυνος που μπορεί να αποδομήσει το «κράτος» των ψευδαισθήσεών τους. Εδώ δικαιώνεται η θέση του Νίτσε «Μερικές φορές οι άνθρωποι δε θέλουν να ακούσουν την αλήθεια, γιατί δε θέλουν να καταστρέψουν τις ψευδαισθήσεις τους».

 

Ηλίας Γιαννακόπουλος

Όταν, όμως, οι πολίτες συμπεριφέρονται ανορθολογικά και αρέσκονται στη βεβαιότητα – δύναμη της αγέλης, όταν επιλέγουν τη συμμόρφωση από τη διαφωνία και όταν άκριτα καθίστανται οι ιμάντες μιας «συναίνεσης» που έντεχνα προωθούν οι φορείς της προπαγάνδας τότε δεν πλήττεται μόνο το αυτεξούσιό τους αλλά και η δημοκρατία.

 «Στις καταπιεστικές κοινωνίες χρησιμοποιείται η κάνη των όπλων. Στις δημοκρατικές η συναίνεση κατασκευάζεται με την προπαγάνδα» (Τσόμσκι).

 Η διέξοδος βρίσκεται στην ανησυχία, στη διαφορετικότητα και στην αντίσταση σε ό,τι μας υποβιβάζει ως αυτόβουλα όντα. Οι μυλόπετρες της προπαγανδιστικής ομοιομορφίας δεν μπορούν να πολτοποιήσουν την καθαρή σκέψη και την ατομικότητα.  Πηγή:https://mouzakinews.gr

ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΔΑΣΚΑΛΕ 🌷🌷 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΣΑΡΑΝΤΟ ΚΑΡΓΑΚΟ Η επιλογή έγινε από τον Αρκά.

ΑΘΑΝΑΣΤΟΣ ΔΑΣΚΑΛΕ 🌷🌷

Σαράντος Καργάκος ένας σημαντικός Έλληνας, ένας ιστορικός που προσπαθούσε να μας μάθει την ιστορία μας, την ιστορία μας που δυστυχώς αγνοούμε. Σήμερα 16 Ιανουαρίου στις 14:00 στον ιερό ναό Αγίου Αντωνίου αποχαιρετήσαμε τον εκλιπόντα δάσκαλο. Μαζί με τον Αρκά παραβρεθήκαμε στην εξόδιο ακολουθία. Δάσκαλε αν τα σενάρια για την Μακεδονία υλοποιηθούν εις βάρος -για μια ακόμα φορά - της χώρας μας ίσως ήταν η πιο κατάλληλη στιγμή που αναχώρησες για τη χώρα των Μακάρων.
Φίλες και φίλοι όσοι από εσάς σας έλκει το μάθημα της ιστορίας αναζητήσετε τα βιβλία του και τις ομιλίες του στο yutoube.
Αρκετός κόσμος έδωσε το παρών και όλοι μαζί τραγουδήσαμε τον εθνικό ύμνο και το τραγούδι της Μακεδονίας.

Αθάνατος δάσκαλε!!!

Μ' αυτή την Λακωνική φράση ο κόσμος αποχαιρέτησε σήμερα στο β' νεκροταφείο Αθηνών τον Σαράντο Καργάκο.
ΥΓ. Διαβάστε πιο κάτω ένα απόσπασμα από συνέντευξη του.

 Ο σπουδαίος ιστορικός είχε ασχοληθεί με το Μακεδονικό και σε παλαιότερη του συνέντευξή στη Μαρία Γιαχνάκη και στο iellada.gr είχε εκφράσει τις απόψεις του για να διπλωματικά λάθη της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις για το όνομα.

"Είμαι ανήσυχος διότι ο ρεαλισμός στο τέλος θα νικήσει. Η Ελλάς και πάλι θα υποχωρήσει, θα δεχθεί τον όρο Νεα Μακεδονία ή Βόρεια Μακεδονία, ωστόσο δεν πρέπει να υποκύψει. Δυστυχώς υποκύψαμε. Ο όρος FYROM ήταν παγιδευτικός διότι μέσα σε αυτό το μακροσκελές όνομα το μόνο που έμενε ήταν η Μακεδονία και αναγνώριζαν τους Σκοπιανούς ως μακεδόνες.", είχε αναφέρει.

 "Οι Σκοπιανοί υπήρξαν ανώτεροι ημών ως λαός και ως ηγεσία. Παρά το γεγονός ότι το 1992 πεινούσαν και όμως έμειναν σταθεροί στις θέσεις τους, διότι μπορεί να ήταν γυμνοσκελής αλλά από διπλωματία ήξεραν».

Μονοπωλούν το όνομα της Μακεδονίας, την ιστορία της Μακεδονίας μας και όποιος μονοπωλήσει το όνομα θα διεκδικήσει μονοπώλειο και για το έδαφος, συνεχίζει ο καθηγητής μιλώντας για τις κινήσεις που κάνουν οι Σκοπιανοί εξηγώντας ότι δεν θα σταματήσουν στο όνομα.
Φοβόμαστε εμείς οι Έλληνες να πούμε ότι η Μακεδονία είναι δική μας ; Γιατί; διερωτάται και αναφέρεται στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στις μεγάλες δυνάμεις που έχουν ως απώτερο σκοπό να να διασπάσουν τα κράτη που έχουν ιστορία και παραδόσεις.
Να μην ξέρει ο λαός την ιστορία του και την παράδοσή του, αυτός είναι ο στόχος τους λέει ο ιστορικός.
Η Ελλάδα είναι το πρώτο πειραματόζωο της παγκοσμιοποίησης με την εξαφάνιση της γλώσσας και της ιστορίας της».

Αντίο δάσκαλε...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Εκτός από την Υπατία, 40 γυναίκες μαθηματικοί εντοπίστηκαν από τον 10ο αι. π.Χ έως τον 5ο αι.μ.Χ από τον μαθηματικό Ευάγγελο Σπανδάγο.

Άρωμα γυναίκας είχαν τα μαθηματικά στην αρχαία Ελλάδα, όπως αποδεικνύει έρευνα του μαθηματικού Ευ. Σπανδάγου στην οποία αναφέρονται Τα Νέα (30.10.2007). 

Μπορεί να έμεινε στην Ιστορία ως η μητέρα του Θησέα, αλλά πόσοι γνωρίζουν πως η Αίθρα ήταν δασκάλα λογιστικής; Και πως στη σύντροφο του σπουδαίου μαθηματικού Πυθαγόρα, Θεανώ, φέρεται ότι οφείλεται η θεωρία της χρυσής τομής; Είναι δύο μόλις από τις 40 άγνωστες αρχαίες Ελληνίδες μαθηματικούς, που αν και συνέβαλαν στην εξέλιξη της επιστήμης βυθίστηκαν στη λήθη της Ιστορίας. Χρειάστηκε να περάσουν 31 αιώνες για να έρθουν και πάλι στο φως και να διεκδικήσουν μια θέση στον επιστημονικό κόσμο, χάρη στην έρευνα που πραγματοποίησε ο μαθηματικός και συγγραφέας Ευάγγελος Σπανδάγος.

Ποιο ήταν το προφίλ τους; Προέρχονται από διάφορες γωνιές του ελληνικού κόσμου. Οι περισσότερες είχαν σπουδάσει πέραν της βασικής εκπαίδευσης. Εκείνες που ανήκαν στην Πυθαγόρειο Σχολή δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα, διότι ο Πυθαγόρας έκανε δεκτές γυναίκες στη σχολή του. Υπήρχαν και ορισμένες όμως όπως η Λασθενία από την Αρκαδία που φαίνεται πως φοίτησαν και στην Ακαδημία του Πλάτωνα ντυμένες ως άνδρες, επειδή δεν επιτρέπονταν γυναίκες. Ενδιαφέρον επίσης είναι πως ελάχιστες ήταν παντρεμένες και είχαν παιδιά.

Γιατί έμειναν στην αφάνεια; Κατά ένα μεγάλο ποσοστό, από τη στάση των αρχαίων κοινωνιών προς «τας πεπαιδευμένας γυναίκας», όπου η γυναίκα αντιμετωπιζόταν πάντα ως η διαφορετική, η διεφθαρμένη, η ανώμαλη ή η περίεργη που ξέφευγε από την κλασική εικόνα της νοικοκυράς, συζύγου και μητέρας. Κατά ένα μικρότερο όμως η άγνοιά μας για τις γυναίκες αυτές οφείλεται και στην καταστροφή διαφόρων ιστορικών μαρτυριών με προεξάρχουσα την καταστροφή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, ενώ ρόλο παίζει και το γεγονός πως υπάρχει μια αντιπάθεια τόσο προς τα μαθηματικά όσο και προς τα αρχαία ελληνικά.

Υπάρχει πιθανότητα να εντοπιστούν και άλλες γυναίκες επιστήμονες του αρχαίου κόσμου;

Η έρευνα συνεχίζεται και τα πάντα είναι πιθανά. Όσο ψάχνουμε ειδικά σε αραβικά χειρόγραφα τα οποία έχουν διασώσει σε μετάφραση αρχαία ελληνικά έργα που κάηκαν μαζί με τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, υπάρχουν ελπίδες. Ακόμη και σήμερα όμως γυναίκες και μαθηματικά μοιάζουν με έννοιες ασύμβατες. Μάλιστα, ο πρόεδρος του Χάρβαρντ Λόρενς Σάμερς αναγκάστηκε να παραιτηθεί λίγο καιρό μετά τη δήλωσή του πως «οι γυναίκες δεν είναι φτιαγμένες για μαθηματικά!». «Ίσως η αντιμετώπιση των γυναικών που ασχολούνται με τα μαθηματικά να μην έχει αλλάξει πολύ από την αρχαιότητα», λέει στην εφημερίδα η καθηγήτρια στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Φραγκουλοπούλου. «Ακόμη και σήμερα πολλοί παραξενεύονται όταν ακούνε πως μια γυναίκα είναι μαθηματικός, γεγονός που ίσως οφείλεται στο ότι τα μαθηματικά θεωρούνται δύσκολα. Δεδομένου δε, πως εμείς λογιζόμαστε ως το ασθενές φύλο...».

Η πιο γνωστή μαθηματικός της αρχαιότητας και η πρώτη γυναίκα επιστήμονας της οποίας η ζωή έχει καταγραφεί με λεπτομέρειες, η ΥΠΑΤΙΑ η «Γεωμετρική» (4ος αι. μ.Χ.), ασχολήθηκε με τα μαθηματικά, την αστρονομία και τη μηχανική. Κατακρεουργήθηκε από χριστιανούς που έκαψαν το νεκρό σώμα της.

ΑΙΘΡΑ (10ος – 9ος π.Χ. αιώνας) κόρη του βασιλιά της Τροιζήνος Πιτθέα και μητέρα του Θησέως, με μία άλλη ιδιότητα άγνωστη στους πολλούς. Την ιδιότητα της δασκάλας της αριθμητικής. Ιέρεια λοιπόν των απαρχών της πλέον εγκεφαλικής επιστήμης, η Αίθρα μάθαινε αριθμητική στα παιδιά της Τροιζήνος, με εκείνη την πολύπλοκη μέθοδο, που προκαλεί δέος, μιας και δεν υπήρχε το μηδέν…και οι αριθμοί συμβολίζονταν πολύπλοκα, αφού τα σύμβολά τους απαιτούσαν πολλές επαναλήψεις (Κρητομυκηναϊκό σύστημα αρίθμησης).

ΠΟΛΥΓΝΩΤΗ (7ος – 6ος π.Χ. αιώνας) Ο ιστορικός Λόβων ο Αργείος αναφέρει την Πολυγνώτη ως σύντροφο και μαθήτρια του Θαλού.

Γνώστρια πολλών γεωμετρικών θεωρημάτων, λέγεται (μαρτυρία Βιτρουβίου), πως και αυτή συντέλεσε στην απλούστευση των αριθμητικών συμβόλων με την εισαγωγή της αρχής της ακροφωνίας, δηλαδή με την εισαγωγή αλφαβητικών γραμμάτων που αντιστοιχούσαν το καθένα σε το καθένα στο αρχικό γράμμα του ονόματος του αριθμού. Έτσι το Δ αρχικό του ΔΕΚΑ, παριστάνει τον αριθμό 10. Το Χ, αρχικό του ΧΙΛΙΑ παριστάνει τον αριθμό 1000 κοκ Κατά τον Βιτρούβιο η Πολυγνώτη διετύπωσε και απέδειξε πρώτη την πρόταση “ΕΝ ΚΥΚΛΩ Η ΕΝ ΤΩ ΗΜΙΚΥΚΛΙΩ ΓΩΝΙΑ ΟΡΘΗ ΕΣΤΙΝ”.

ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΙΑ (6ος αιώνας π.Χ.). Ο Διογένης ο Λαέρτιος λόγιος-συγγραφέας την αναφέρει ως Αριστόκλεια ή Θεόκλεια. Ο Πυθαγόρας πήρε τις περισσότερες από τις ηθικές του αρχές από την Δελφική ιέρεια Θεμιστόκλεια, που συγχρόνως τον μύησε στις αρχές της αριθμοσοφίας και της γεωμετρίας. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Αριστόξενο (4οςπ.Χ. αιώνας) η Θεμιστόκλεια δίδασκε μαθηματικά σε όσους από τους επισκέπτες των Δελφών είχαν την σχετική έφεση. Ο μύθος αναφέρει ότι η Θεμιστόκλεια είχε διακοσμήσει τον βωμό του Απόλλωνος με γεωμετρικά σχήματα. Κατά τον Αριστόξενο ο Πυθαγόρας θαύμαζε τις γνώσεις και την σοφία της Θεμιστόκλειας γεγονός που τον ώθησε να δέχεται αργότερα και στην Σχολή του γυναίκες.

ΘΕΑΝΩ (6ος π.Χ. αιώνας) Η Θεανώ από τον Κρότωνα, κόρη του γιατρού Βροντίνου, ήταν μαθήτρια και ένθερμη οπαδός του Πυθαγόρου. Παντρεύτηκε στην Σάμο τον μεγάλο Μύστη με τον οποίο είχε 36 χρόνια διαφορά ηλικίας. Δίδαξε στις πυθαγόρειες σχολές της Σάμου και του Κρότωνος. Η Θεανώ θεωρείται η ψυχή της θεωρίας των αριθμών, που έπαιξαν κυριαρχικό και καίριο ρόλο στην πυθαγόρεια διδασκαλεία. Στην ίδια αποδίδεται η πυθαγόρεια άποψη της “Χρυσής Τομής”. Της αποδίδονται ακόμα διάφορες κοσμολογικές θεωρίες. Μετά τον θάνατο του Πυθαγόρου ή Θεανώ τον διαδέχθηκε ως επικεφαλής της διασκορπισμένης πλέον κοινότητας. Με την βοήθεια των θυγατέρων της (Δαμούς, Μυίας ή Μυρίας και Αριγνώτης) διέδωσε το επιστημονικό και φιλοσοφικό πυθαγόρειο σύστημα σε όλη την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Με τον Πυθαγόρα απέκτησε, εκτός από τις θυγατέρες και δύο υιούς, τον Τηλαύγη και τον Μνήσαρχο. Ο Ιάμβλιχος την μνημονεύει ως ‘μαθηματικόν άξιαν μνήμης κατά παιδείαν’.

ΦΙΝΤΥΣ (6ος π.Χ. αιώνας).Αναφέρεται και ως Φίλτυς. Μαθήτρια του Πυθαγόρου, θυγατέρα του Θέοφρη από τον Κρότωνα και αδελφή του Βυνδάκου. Δίδαξε στην Σχολή του Κρότωνος. Ο Ρωμαίος συγγραφέας Βοήθιος την αναφέρει ως εμπνεύστρια της ισότητος που συνδέει τις Πυθαγόρειες τριάδες.

ΜΕΛΙΣΣΑ (6ος π.Χ. αιώνας).Μαθήτρια του Πυθαγόρου. Ασχολήθηκε με την κατασκευή κανονικών πολυγώνων. Ο Λόβων ο Αργείος γράφει για μία άγνωστη εργασία της: “Ο ΚΥΚΛΟΣ ΦΥΣΙΝ (η Μελίσσα) ΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΕΣΤΙ”.

ΤΥΜΙΧΑ (6ος π.Χ. αιώνας).Η Τυμίχα γυναίκα του Κροτωνιάτου Μυλλίου ήταν (σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο) Σπαρτιάτισσα, γεννημένη στον Κρότωνα. Από πολύ νωρίς έγινε μέλος της Πυθαγόρειας κοινότητος. Αναφέρεται από τον Ιάμβλιχο ένα σύγγραμμά της σχετικά με τους “φίλους αριθμούς”(*6). Μετά την καταστροφή της σχολής από τους δημοκρατικούς του Κρότωνος η Τυμίχα κατέφυγε στις Συρακούσες. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος απαίτησε από την Τυμίχα να του αποκαλύψει τα μυστικά της Πυθαγόρειας διδασκαλείας έναντι μεγάλης αμοιβής. Αυτή αρνήθηκε κατηγορηματικά και μάλιστα έκοψε με τα δόντια την γλώσσα της και την έφτυσε στο πρόσωπο του Διονυσίου. Το γεγονός αυτό αναφέρουν ο Ιππόβοτος και ο Νεάνθης.

ΠΤΟΛΕΜΑΪΣ (6ος π.Χ. αιώνας). Νεοπυθαγόρεια φιλόσοφος, μουσικός και μαθηματικός. Την αναφέρει ο Πορφύριος στο έργο του “ΕΙΣ ΤΑ ΑΡΜΟΝΙΚΑ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΥΠΟΜΝΗΜΑ”. Κατά τον Πορφύριο (νέοπλατωνικό φιλόσοφο του 3ου μ.Χ. αιώνα) η Πτολεμαϊς μεταξύ άλλων απέδειξε και την πρόταση: “ΕΑΝ ΔΥΟ ΑΡΙΘΜΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΑΝΤΕΣ ΑΛΛΗΛΟΥΣ ΠΟΙΩΣΙ ΤΙΝΑΣ, ΟΙ ΓΕΓΟΜΕΝΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΙΣΟΙ ΑΛΛΗΛΟΙΣ ΕΣΟΝΤΑΙ” (δηλαδή αβ=βα).

ΠΥΘΑΓΟΡΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ (γύρω στον 6ον–5ον π.Χ. αιώνα). Ο Ιάμβλιχος στο έργο του “ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΙΚΟΥ ΒΙΟΥ” διέσωσε τα ονόματα δεκαεπτά πυθαγορείων γυναικών που ήταν γνώστριες της πυθαγόρειας φιλοσοφίας και των πυθαγορείων μαθηματικών. Ήδη έχουμε αναφέρει μερικές από αυτές. Οι υπόλοιπες είναι:

-    Ρυνδακώ, αδελφή Βυνδάκου.
-    Οκκελώ και Εκκελώ (αδελφές) από τις Λευκάνες.
-    Χειλωνίς, κόρη Χείλωνος του Λακεδαιμονίου.
-    Κρατησίκλεια, σύζυγος Κλεάνορος του Λακεδαιμονίου.
-    Λασθένεια η Αρκάς.
-    Αβροτέλεια κόρη Αβροτέλους του Ταραντίνου.
-    Εχεκράτεια η Φλιασία.
-    Θεανώ γυναίκα του Μεταποντίνου Βροντίνου. (Δεν πρέπει να συγχέεται με την Θεανώ την σύζυγο του Πυθαγόρου και κόρη του Κροτωνιάτη Βροντίνου)
-    Τυρσηνίς, η Συβαρίτις.
-    Πεισιρρόδη η Ταραντινίς.
-    Θεαδούσα η Λάκαινα.
-    Βοιώ η Αργεία.
-    Βαβέλυκα η Αργεία.
-    Κλεαίχμα αδελφή Αυτοχαρίδα του Λάκωνος.
-    Νισθαιαδούσα.

ΔΙΟΤΙΜΑ από την Μαντινεία (6ος–5ος π.Χ. αιώνας).Στο “Συμπόσιον” του Πλάτωνος, ο Σωκράτης αναφέρεται στην Δασκάλα του Διοτίμα, ιέρεια στην Μαντίνεια, που υπήρξε Πυθαγόρεια και γνώστρια της πυθαγόρειας αριθμοσοφίας. Κατά μαρτυρία του Ξενοφώντος, η Διοτίμα δεν ήταν άπειρη των πλέον δυσκολονόητων γεωμετρικών θεωρημάτων.

ΒΙΤΑΛΗ (6ος–5ος π.Χ. αιώνας). Βιτάλη ή και Βιστάλα, κόρη της Δαμούς και εγγονή του Πυθαγόρου. Γνώστρια των πυθαγόρειων μαθηματικών. Η Δαμώ προτού πεθάνει της εμπιστεύτηκε τα “υπομνήματα”, δηλαδή τα φιλοσοφικά κείμενα του πατέρα της.

ΠΕΡΙΚΤΙΟΝΗ (5ος π.Χ. αιώνας). Πυθαγόρεια φιλόσοφος, συγγραφέας και μαθηματικός. Διάφορες πηγές την ταυτίζουν με την Περικτιόνη την μητέρα του Πλάτωνος και κόρη του Κριτίου. Ο μαθηματικός Πλάτων, όπως και ο φιλόσοφος Πλάτων, οφείλει την πρώτη γνωριμία του με τα μαθηματικά και την φιλοσοφία στην Περικτιόνη. Ο Πλάτων δεν αναφέρει το παραμικρό για την μητέρα του. Ήταν βαθιά χολωμένος μαζί της επειδή αυτή μετά από τον θάνατο του Αρίστωνος (του πατέρα του Πλάτωνος) παντρεύτηκε με κάποιον Αθηναίο, με το όνομα Πυριλάμπης στον οποίο αφοσιώθηκε. Στο γεγονός αυτό ίσως οφείλεται και ο “μισογυνισμός” του μεγάλου φιλοσόφου, που παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του άγαμος. Ο Στοβαίος στο “Ανθολόγιο” του, γράφει για την Περικτιόνη ότι κατείχε τα της γεωμετρίας και της αριθμητικής: “…ΓΑΜΕΤΡΙΑ ΜΕΝ ΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑΛΛΑ ΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΙΝΑ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ ΚΑΤΑΣΧΟΛΕΟΝΤΑΙ, Α ΔΕ ΣΟΦΙΑ ΠΕΡΙ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ, ΟΥΤΩΣ ΓΑΡ ΕΧΕΙ ΣΟΦΙΑ ΠΕΡΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ”.

ΛΑΣΘΕΝΕΙΑ (4ος π.Χ. αιώνας). Η Λασθενία από την Αρκαδία είχε μελετήσει τα έργα του Πλάτωνος και ήλθε στην Ακαδημία (του Πλάτωνος) για να σπουδάσει μαθηματικά και φιλοσοφία. Μετά τον θάνατο του Πλάτωνος συνέχισε τις σπουδές της κοντά στον ανεψιό του Σπεύσιππο. Αργότερα έγινε και αυτή φιλόσοφος και σύντροφος του Σπευσίππου. Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη τον Περιπατητικό στην Λασθένεια οφείλεται και ο επόμενος ορισμός της σφαίρας: “ΣΦΑΙΡΑ ΕΣΤΙΝ ΣΧΗΜΑ ΣΤΕΡΕΟΝ ΥΠΟ ΜΙΑΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΝ, ΠΡΟΣ ΗΝ, ΑΦ’ ΕΝΟΣ ΣΗΜΕΙΟΥΤΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΠΑΣΑΙ ΑΙ ΠΡΟΣΠΙΠΤΟΥΣΑΙ ΕΥΘΕΙΑΙ ΙΣΑΙ ΑΛΛΗΛΑΙΣ ΕΙΣΙΝ”.

ΑΞΙΟΘΕΑ (4ος π.Χ. αιώνας).Μαθήτρια και αυτή, όπως και η Λασθένεια, της ακαδημίας του Πλάτωνος. Ήλθε στην Αθήνα από την Πελοποννησιακή πόλι Φλιούντα. Έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μαθηματικά και την φυσική φιλοσοφία. Αργότερα δίδαξε τις επιστήμες αυτές στην Κόρινθο και την Αθήνα.

ΝΙΚΑΡΕΤΗ η Κορίνθια. Αναφέρεται από τον Ν. Χατζηδάκη ως “ΤΗΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΑΙΝΙΣ”. Την αναφέρει ακόμα και ο Ε. Σταμάτης. Από τους αρχαίους συγγραφείς την μνημονεύει ο Στοβαίος. Κατά τον Ν. Χατζηδάκι, στην Νικαρέτη οφείλεται η επαναδιατύπωσις και η απόδειξις του θεωρήματος: “ΠΑΝΤΟΣ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΜΙΑΣ ΤΩΝ ΠΛΕΥΡΩΝ ΠΡΟΣΕΚΒΛΕΙΘΕΙΣΗΣ, Η ΕΝΤΟΣ ΓΩΝΙΑ ΕΚΑΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΓΩΝΙΩΝ ΜΕΙΖΩΝ ΕΣΤΙ”.

ΑΡΕΤΗ η Κυρηνεία (4ος–3ος π.Χ. αιώνας). Κόρη του Αριστίππου, ιδρυτού της Κυρηναϊκής φιλοσοφικής σχολής, η Αρετή (συναντάται και ως Αρήτη) σπούδασε στην ακαδημία του Πλάτωνος. Λέγεται ότι δίδαξε μαθηματικά, φυσική και ηθική φιλοσοφία στην Αττική για αρκετά χρόνια και ότι έγγραψε σαράντα τουλάχιστον βιβλία ποικίλου περιεχομένου, από τα οποία τα δύο περιελάμβαναν και πραγματείες για τα μαθηματικά. Μετά τον θάνατο του πατέρα της, τον διαδέχθηκε, κατόπιν εκλογής στην διεύθυνσι της Σχολής. Χαρακτηριστικό είναι ότι ανάμεσα στους μαθητές της συγκαταλέγονταν και 100 περίπου φιλόσοφοι. Ο John Morans στο βιβλίο του “Women in Science” αναφέρει ότι το επίγραμμα του τάφου της έγγραφε: Το μεγαλείο της Ελλάδος, με την ομορφιά της Ελένης, την πέννα του Αριστίππου, την ψυχή του Σωκράτους και την γλώσσα του Ομήρου”.
Ο υιός της Αρετής, ο Αρίστιππος ο Νεώτερος, προήγαγε σημαντικά την Κυρηναϊκή φιλοσοφία. Κατά τον Αθηναίο (λόγιο, σοφιστή και συγγραφέα, 2ος – 3ος μ.Χ. αιώνας), η Αρετή διηγείτο στους μαθητές της το εξής ανέκδοτο: Όταν κάποιος μαθητής της Ακαδημίας ισχυρίστηκε ότι η τέχνη της αρίθμησης οφείλεται στον Παλαμήδη, ο Πλάτων τον ρώτησε “Ώστε χωρίς τον Παλαμήδη ο Αγαμέμνων δεν θα ήξερε πόσα πόδια του έδωσε η φύσις;”

ΠΥΘΑΪΣ (2ος π.Χ. αιώνας). Γεωμέτρης, κόρη του μαθηματικού Ζηνοδώρου. Ασχολήθηκε, μαζί με τον πατέρα της, με εμβαδά επιπέδων χωρίων. Την αναφέρει ο Ευτόκιος. Ο Θέων ο Αλεξανδρεύς (4ος μ.Χ. αιώνας) στα σχόλιά του στην “ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΙ” του Πτολεμαίου γράφει: “ΠΟΙΗΣΟΜΕΘΑ ΔΗ ΤΗΝ ΤΟΥΤΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΙΝ ΕΝ ΕΠΙΤΟΜΗ ΕΚ ΤΩΝ ΖΗΝΟΔΩΡΟΥ ΚΑΙ ΠΥΘΑΪΔΟΣ ΔΕΔΕΙΓΜΕΝΩΝ ΕΝ ΤΩ ΠΕΡΙ ΙΣΟΠΕΡΙΜΕΤΡΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ”.

ΠΑΝΔΡΟΣΙΩΝ (4ος μ.Χ. αιώνας). Συναντάται κει ως Πάνδροσος. Αλεξανδρινή γεωμέτρης, μάλλον μαθήτρια του Πάππου, ο οποίος της αφιερώνει και το γ’ βιβλίο της “ΣΥΝΑΓΩΓΗΣ”. Η Πανδροσίων χωρίζει τα γεωμετρικά προβλήματα σε τρεις κατηγορίες: “ΤΡΙΑ ΓΕΝΗ ΕΙΝΑΙ ΤΩΝ ΕΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΝ ΑΥΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΑΛΕΙΣΘΑΙ, ΤΑ ΔΕ ΓΡΑΜΜΙΚΑ”. Πηγή: erevna-enimerwsi.blogspot.gr

ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΥΠΑΤΙΑ το σύμβολο του τέλους της αρχαιότητας. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Υπατία το σύμβολο του τέλους της αρχαίας επιστήμης

Η Υπατία ηταν κόρη του μαθηματικού και αστρονόμου Θέωνα και έλαβε με τις φροντίδες του πολύ καλή εκπαίδευση και ταξίδεψε στην Αθήνα και στην Ιταλία. Στην Αθήνα παρακολούθησε μαθήματα στη νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του Νεότερου και της κόρης του Ασκληπιγένειας αλλά μαθήτευσε και κοντά στον Ιεροκλή. Επιστρέφοντας στην Αλεξάνδρεια, επικεφαλής της εκεί σχολής των Πλατωνιστών (400 μ.κ.χ.), δίδαξε φιλοσοφία και μαθηματικά και αποτέλεσε πόλο έλξης για τους διανοούμενους της εποχής ενώ έκανε και εκτενή και ουσιώδη σχόλια στα μαθηματικά έργα του Διόφαντου και του Απολλώνιου. Δυστυχώς παρότι η ίδια η Υπατία υπήρξε πολυγραφότατη κανένα από τα έργα της δεν σώζεται και έχουμε μόνο αναφορές για αυτά. Πολλοί από τους μαθητές της ανήκαν στους ανώτατους κύκλους της αριστοκρατίας της πόλης και έγιναν σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο επίσκοπος Κυρήνης Συνέσιος και ο έπαρχος της Αλεξανδρείας Ορέστης. Η ίδια επηρεάστηκε φιλοσοφικά από τους νεοπλατωνικούς Πλωτίνο και Ιάμβλιχο.

Η Αλεξάνδρεια του 4ου αιώνα μ.Χ. ήταν ο χώρος μιας μικρής επιστημονικής αναγέννησης και αυτή φωτίστηκε από την πιο διάσημη ανάμεσα στις γυναίκες επιστήμονες και φιλοσόφους. Για δεκαπέντε αιώνες η Υπατία θεωρείται ότι ήταν η μόνη γυναίκα επιστήμονας στην ιστορία. Ακόμα και σήμερα συχνά είναι η μόνη γυναίκα που αναφέρεται στην ιστορία των μαθηματικών και της αστρονομίας. Αυτή η ευγενής γυναίκα ξεχωρίζει στις σελίδες της ιστορίας σαν η μεγαλύτερη από τους μάρτυρες της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας. Όταν γεννήθηκε η Υπατία το 370 μ.Χ., η διανοητική ζωή της Αλεξάνδρειας βρισκόταν σε κατάσταση επικίνδυνης σύγχυσης. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία γινόταν χριστιανική και όλο και πιο συχνά δεν ήταν μόνο ο χριστιανός ζηλωτής που έβλεπε αιρέσεις και σατανισμό στα μαθηματικά και στην επιστήμη: "οι μαθηματικοί έπρεπε να κατασπαραχθούν από θηρία ή να καούν ζωντανοί" (Mc Cabe). Μερικοί από τους χριστιανούς αναβίωσαν τις θεωρίες της επίπεδης γης και του σύμπαντος ως στερέωμα. Στην Αλεξάνδρεια ο Θεόφιλος, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας, υποκινούσε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ Εθνικών, Εβραίων και Χριστιανών. Δεν ήταν μια και τόσο ευμενής εποχή για να είναι κανείς επιστήμονας, ή φιλόσοφος. Ο πατέρας της Υπατίας, ο Θέων, ήταν μαθηματικός και αστρονόμος στο Μουσείο.Ο ορισμός Μουσείο δεν συνιστούσε εξαρχής το πλαίσιο μέσα στο οποίο καθορίζονται οι λειτουργίες ενός μουσείου, ούτε συνδεόταν με τη συλλογή και την έκθεση αντικειμένων. Στην αρχαιότητα το μουσείο περιγράφεται ως τέμενος αφιερωμένο στη λατρεία των Μουσών,στο συγκεκριμένο χώρο καλλιεργούνταν οι τέχνες, τα γράμματα, η μουσική, η ποίηση, η φιλοσοφία και ο χορός. Ο Θέων επέβλεπε από κοντά κάθε πλευρά της εκπαίδευσης της κόρης του.

Για τους Χριστιανούς, όλοι οι Πλατωνιστές ήταν επικίνδυνοι αιρετικοί. Η Υπατία όταν επέστρεψε από τα ταξίδια της Αλεξάνδρεια έγινε δασκάλα των μαθηματικών και της φιλοσοφίας. Το Μουσείο είχε χάσει την υπεροχή του και η Αλεξάνδρεια τώρα είχε ξεχωριστά σχολεία για Εθνικούς, για Εβραίους και για Χριστιανούς. Ωστόσο, η Υπατία δίδασκε σε ανθρώπους κάθε θρησκείας και μετά τον πατέρα της ανέλαβε μια Έδρα Φιλοσοφίας στην πόλη. Το σπίτι της έγινε κέντρο διανοουμένων και συγκέντρωνε σχολαστικιστές που συζητήσουν επιστημονικά και φιλοσοφικά ερωτήματα. 

Η φήμη της προσείλκυε μαθητές απ' όλη τη Μεσόγειο. Μάλιστα, πιστεύεται ότι την εποχή που πέθανε η Υπατία ήταν η καλύτερη μαθηματικός του Ελληνορωμαϊκού κόσμου, και πολύ πιθανόν και όλου του υπόλοιπου, επισκιάζοντας έτσι τον πατέρα της στη φήμη της ως δασκάλα. Αν και δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε όλους τους μαθητές της, υπάρχουν ενδείξεις ότι ήταν γενικά πλούσιοι και ισχυροί. 

Ο πιο γνωστός μαθητής της είναι ο Συνέσιος της Κυρήνης, ο οποίος προσπάθησε να συνδέσει τον πρόωρο χριστιανισμό με τον Νεοπλατωνισμό. Κάποια από τα γράμματά του προς αυτή έχουν διασωθεί, όπως και κάποια άλλα απεσταλμένα σε συμμαθητές του, όπου εκφράζει τον θαυμασμό του και την επιρροή που του είχε ασκήσει. Στα γράμματα του Συνέσιου μας δίνονται κάποια ονόματα μαθητών της Υπατίας που επικυρώνουν το ταλέντο και τη φήμη της. Εκτός από τον Συνέσιο, μαθητές επίσης ήταν ο μικρότερος αδερφός του (Euoptius) και ο θείος του (Αλέξανδρος), ο καλύτερός του φίλος (Herculian) με τον αδερφό του (Olympius), όπως και άλλοι (Hessychius, Athanasius,Theodosius).

Για να καταλάβουμε την δύναμη και τη μόρφωση των μαθητών της, ο Συνέσιος έγινε ο Επίσκοπος της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ ο αδερφός του έγινε ο διάδοχός του. Ο Ολύμπιος ήταν ένας πλούσιος γαιοκτήμονας από τη Σελεύκεια και ήταν καλά συνδεδεμένος με την Αλεξάνδρεια, το οποίο μάλλον ίσχυε και για τον αδερφό του, αν και αργότερα έγινα νομάρχης της Κωνσταντινουπόλεως. Ο Ησύχιος ήταν κυβερνήτης της Άνω Λιβύης, ο Αθανάσιος ήταν ένας πολύ γνωστός αλεξανδρινός σοφιστής και ο Θεοδόσιος ήταν ένας γραμματικός, που έγραψε κανόνες για ρήματα και ουσιαστικά. 

Η Υπατία έγραψε σχόλια για την Αριθμητική του Διόφαντου, επίσης για τον Αστρονομικό Κανόνα του Πτολεμαίου και ακόμα για τις Κωνικές Τομές του Απολλώνιου της Πέργα. Τα περισσότερα από τα γραπτά της Υπατίας ξεκίνησαν σαν σημειώσεις για τους μαθητές της. Κανένα δεν έχει διασωθεί ολοκληρωμένο, αν και είναι πιθανό τμήματα του έργου της να έχουν ενσωματωθεί στις εκτενείς πραγματείες του Θέωνα. Μερικές πληροφορίες για τα επιτεύγματά της προέρχονται από δασωμένα γράμματα του μαθητή και φίλου της Συνέσιου του Κυρηναίου, που αργότερα έγινε ο πλούσιος και ισχυρός Επίσκοπος της Πτολεμαϊδας. Το σημαντικότερο έργο της Υπατίας ήταν στην άλγεβρα. Έγραψε σχόλια στην Αριθμητική του Διόφαντου σε 13 βιβλία. Τα σχόλια της Υπατίας περιελάμβαναν εναλλακτικές λύσεις και πολλά νέα προβλήματα που προέκυπταν σαν συνέπεια στα χειρόγραφα του Διόφαντου. Η Υπατία έγραψε επίσης μια διατριβή Περί των Κωνικών του Απολλώνιου σε οκτώ βιβλία. Ο Απολλώνιος ο Πέργας ήταν ένας αλεξανδρινός γεωμέτρης του 3ου π.Χ. αιώνα, που προσπάθησε να εξηγήσει τις ασυνήθιστες τροχιές των πλανητών. Το κείμενο της Υπατίας ήταν μια εκλαΐκευση της εργασίας του.

Η Υπατία γοητευόταν από τις κωνικές τομές (τα γεωμετρικά σχήματα που σχηματίζονται όταν ένα επίπεδο τέμνει ένα κώνο). Μετά το θάνατό της, οι κωνικές τομές αγνοήθηκαν μέχρι την αρχή του 17ου αιώνα όταν οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι πολλά φυσικά φαινόμενα, όπως οι τροχιές πλανητών, περιγραφόταν με τον καλύτερο τρόπο με τις καμπύλες που προκύπτουν από κωνικές τομές. Εκτός από τη φιλοσοφία και τα μαθηματικά, η Υπατία είχε ενδιαφέρον για τη μηχανική και την πρακτική τεχνολογία. Τα γράμματα του Συνέσιου περιέχουν σχέδια για αρκετά επιστημονικά όργανα περιλαμβάνοντας έναν αστρολάβο (ο αστρολάβος χρησιμοποιούταν για τη μέτρηση των θέσεων του άστρων, πλανητών και του ήλιου και για τον υπολογισμό της ώρας και του ανερχόμενου ζωδίου του ζωδιακού). Η Υπατία ανέπτυξε ακόμα μια συσκευή για τη διύλιση του νερού, ένα όργανο για τη μέτρηση της στάθμης του νερού και ένα διαβαθμισμένο υδρόμετρο από μπρούτζο για τη μέτρηση της ειδικής βαρύτητας (πυκνότητας) ενός υγρού. Και αφού από τότε δεν υπήρξαν σημαντικές πρόοδοι στα μαθηματικά, την αστρονομία και τη φυσική σε όλο τη Δύση για άλλα 1000 χρόνια, η Υπατία έγινε σύμβολο του τέλους της αρχαίας επιστήμης. 

Το ότι η Υπατία ανακατεύτηκε στα πολιτικά θέματα της Αλεξάνδρειας είναι αδιαμφισβήτητο. Σαν Εθνική , με ελληνική επιστημονική σκέψη και σαν πολιτικό πρόσωπο με επιρροή, η Υπατία βρέθηκε σε πολύ επικίνδυνη θέση σε μια όλο και πιο χριστιανική πόλη. Το 412 ο Κύριλλος, ένας φανατικός χριστιανός, έγινε Πατριάρχης της Αλεξάνδρειας και μεγάλη εχθρότητα αναπτύχθηκε μεταξύ του Κυρίλλου και του Ορέστη, του Ρωμαίου Κυβερνήτη της Αιγύπτου, ενός παλιού μαθητή και καλού φίλου της Υπατίας. Αμέσως μόλις πήρε την εξουσία, ο Κύριλλος άρχισε να διώκει τους Εβραίους, διώχνοντας χιλιάδες από αυτούς από την πόλη. Έπειτα, παρά τη σφοδρή αντίθεση του Ορέστη, έστρεψε την προσοχή του στο να καθαρίσει την πόλη από του νεοπλατωνιστές. 

Αγνοώντας τις εκκλήσεις του Ορέστη, η Υπατία αρνήθηκε να απαρνηθεί τις ιδέες της και να ασπασθεί το Χριστιανισμό. Ο Κύριλλος, ο οποίος αργότερα αναγορεύτηκε ο πατέρας τους δόγματος της Χριστιανικής Τριάδας και αγιοποιήθηκε για το ζήλο του έβλεπε στην Υπατία μια συνεχή απειλή για τη διάδοση της Χριστιανικής πίστης, ο Κύριλλος, τουλάχιστον έμμεσα, ήταν η αιτία του τραγικού της θανάτου. Παρά κάθε επόμενη προσπάθεια να τον απαλλάξουν από το στίγμα του δολοφόνου, το αδιαμφισβήτητο γεγονός παραμένει ότι δεν έκανε καμία προσπάθεια να αποτρέψει το αποτρόπαιο και βίαιο έγκλημα.Τυφλωμένος από τη μανία του φανατισμού, ο Κύριλλος θεωρούσε την Υπατία ως μάγισσα εκπρόσωπο του Κακού. 

Οι δολοφόνοι της Υπατίας ήταν Παραβολικοί, φανατικοί μοναχοί της Εκκλησίας του Αγ. Κυρίλλου της Ιερουσαλήμ, πιθανώς υποβοηθούμενοι από Νιτριανούς μοναχούς. Το αν ο Κύριλλος διέταξε ο ίδιος το φόνο παραμένει ανοικτό ερώτημα. Πάντως, δημιούργησε το λιγότερο το πολιτικό κλίμα που επέτρεψε μια τέτοια θηριωδία. Ο φόνος της Υπατίας περιγράφεται στα γραπτά του χριστιανού ιστορικού του 5ου αιώνα Σωκράτη του Σχολαστικού ως εξής σε μετάφραση: "Όλοι οι άνθρωποι την σεβόταν και την θαύμαζαν για την απλή ταπεινοφροσύνη του μυαλού της. Ωστόσο, πολλοί με πείσμα την ζήλευαν και επειδή συχνά συναντούσε και είχε μεγάλη οικειότητα με τον Ορέστη, ο λαός την κατηγόρησε ότι αυτή ήταν η αιτία που ο Επίσκοπος και ο Ορέστης δεν γινόταν φίλοι. Με λίγα λόγια, ορισμένοι πεισματάρηδες και απερίσκεπτοι κοκορόμυαλοι με υποκινητή και αρχηγό τους τον Πέτρο, έναν οπαδό αυτής της Εκκλησίας, παρακολουθούσαν αυτή τη γυναίκα να επιστρέφει σπίτι της γυρνώντας από κάπου. Την κατέβασαν με τη βία από την άμαξά της, την μετέφεραν στην Εκκλησία που ονομαζόταν Caesarium, την γύμνωσαν εντελώς, της έσκισαν το δέρμα και έκοψαν τις σάρκες του σώματός της με κοφτερά κοχύλια μέχρι που ξεψύχησε, διαμέλισαν το σώμα της, έφεραν τα μέλη της σε ένα μέρος που ονομαζόταν Κίναρον και τα έκαψαν.

"Ο Κύριλλος αργότερα ονομάστηκε άγιος.... Ο Ορέστης ανέφερε τη δολοφονία και ζήτησε από τη Ρώμη να ξεκινήσει έρευνες. Αργότερα παραιτήθηκε και έφυγε από την Αλεξάνδρεια. Η έρευνα αναβλήθηκε πολλές φορές λόγω «έλλειψης μαρτύρων» και τελικά ο Κύριλλος ισχυρίσθηκε ότι η Υπατία ήταν ζωντανή και ζούσε στην Αθήνα. Έτσι χάθηκε το 415 η μεγαλύτερη γυναίκα μύστης του αρχαίου κόσμου και μαζί της έπεσε και η Νεοπλατωνική Σχολή της Αλεξάνδρειας. 
Η Υπατία ήταν ο τελευταίος Εθνικός επιστήμονας του δυτικού κόσμου και ο θάνατός της συνέπεσε με τα τελευταία χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Μετά την Υπατία ήρθε το χάος και ο βαρβαρισμός των Σκοτεινών Χρόνων.

Πηγή: erevoktonos.blogspot.com

YΓ. Επικούρειου Πέπου. Ηλία Γιαννακόπουλε όντως κάποιοι έπρεπε να ασχοληθούμε με την Υπατία, αυτό δεν συμβαίνει γιατί κάτι δεν πάει καλά στο βασίλειο της Δανιμαρκίας.