Life for Life
"Το θαύμα δεν είναι πουθενά
παρά κυκλοφορεί μέσα
στις φλέβες του ανθρώπου!!!"


"Στης σκέψης τα γυρίσματα μ’ έκανε να σταθώ
ιδέα περιπλάνησης σε όμορφο βουνό.
Έτσι μια μέρα το ’φερε κι εμέ να γυροφέρει
τ’ άτι το γοργοκίνητο στου Γοργογυριού τα μέρη !!!"


ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΜΑΣ
Εμείς στο χωριό μας έχουμε ακόμα αυλές. Εκεί μαζευόμαστε, αμπελοφιλοσοφούμε,
καλαμπουρίζουμε, ψιλοτσακωνόμαστε μέχρι τις... πρώτες πρωινές ώρες! Κοπιάστε ν' αράξουμε!!!
-Aναζητείστε το"Ποίημα για το Γοργογύρι " στο τέλος της σελίδας.

18.4.22

ΕΝΑ ΤΡΟΠΟΣ ΤΟΥ ΛΕΓΕΙΝ ''ΠΟΙΗΜΑ'' ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ ΛΟΓΩ ΓΕΝΕΘΛΙΩΝ.

Φίλες και φίλοι καλησπέρα, η σημερινή ανάρτηση - λόγω γενεθλίων - είναι αφιερωμένη στην Μελισσάνθη μου με μιαν ευχή: ''Αν η θέλετε αγάπη σας να κρατήσει για πάντα να πετάτε μαζί, αλλά ποτέ δεμένοι!!!
Τερούλι σου εύχομαι:
Να έχεις την τόλμη των ιστιοπλο'ι'κών πανιών στον άνεμο.
Να 'σαι σαν τις ψηλές κορφές του Κερκέτιου όρους στο σφύριγμα των ανέμων.
Να έχεις πάντα την ευμένεια των θεών, της τύχης και των ανθρώπων.
Να παραμείνεις ολβιοδαίμων άνθρωπος προς όφελος της κοινωνίας και των ανθρώπων.

 Άκου: ξένε, όπου κι αν βρίσκεσαι μάθε πως ό,τι διαβάσεις πιο κάτω είναι λόγια αγάπης για μια αξιολάτρευτη και χαρισματική θυγατέρα, την κόρη του Επικούρειου Πέπου που σήμερα 18 Απριλίου έχει τα γενέθλιά της και της εύχομαι να συνεχίσει να έχει ουρανό μέσα της για να μπορεί να αντικρίζει τ' αστέρια.



Άκου: Δημιουργέ, αν με ξαναστείλεις σε κάποια άλλη ζωή πίσω στη Γή
           -σε παρακαλώ- φρόντισε να επιστρέψω ως καλύτερος άνθρωπος.
Άκου: Ποιητή την Ιστορία τριών ευλογημένων φίλων και γράψε 1977 στίχους
             και 18 σονέτα για την πιο όμορφη 43νη ιστορία φιλίας.
Άκου: Ποσειδώνα τους παφλασμούς των κυμάτων που μεταφέρουν τους
             ευλογημένους φίλους μας στο Αγαίο.
Άκου: τους στεναγμούς αυτών που έμειναν πίσω και τότε θα καταλάβεις
             το κενό που αφήσατε με την αναχώρησή σας.
Άκου: Λατρευτή θυγατέρα, εγώ ποιητής δεν είμαι αλλά θα συνεχίσω
             να γράφω ''στίχους'' μόνο για σένα και για όσους το αξίζουν.
Άκου: θυγατέρα μου, εγώ που σ' αγαπώ δεν έχω παρά μόνο τα όνειρά μου
             εκεί λοιπόν στα όνειρά μου είσαι η Πριγκιπέσσα μου.

Άκου: τα μανιασμένα κύματα που θέλουν να επιδείξουν την τεράστια
             δύναμή τους στις μηχανές των πλοίων.
Άκου: Μούσα, όλες οι λέξεις που γράφω και όλες οι λέξεις που διαβάζω
            θα είχαν άλλο νόημα χωρίς την παρουσία της Μελισσάνθης μου.
Άκου: Δίδυμη ψυχή, τους λυγμούς τ' ουρανού και τα δάκρυα της βροχής
            όταν πέφτουν στη Γαία.
Άκου: Πλάστη του σύμπαντος, όταν αποφάσισα να γράψω αυτό το ''ποίημα''
            μοναδική μου πρόθεση ήταν να στείλω στην Μελισσάνθη μου
            λίγες σταγόνες αγάπης.
Άκου: Ιστορικέ του μέλλοντος, στις 07/07/77 γεννήθηκε στην Αρεοπαγίτου
             η Π.Ο.Ι.Φ. [πιο όμορφη ιστορία φιλίας]
Άκου: Λογοτέχνη το ό,τι η Π.Ο.Ι.Φ. συνεχίζει ακόμα και σήμερα 45 χρόνια
             μετά να ζεσταίνει της καρδιές των δημιουργών, και των δορυφόρων,
             αυτό οφείλεται στην αξιαγάπητη δίδυμη αδερφή μου την Διονυσία.


Άκου:
 Θυγατέρα μου
 δεν είναι καθόλου δύσκολο να γκρεμίσεις, είναι όμως πολύ 
δύσκολο να συνθέσεις, εσύ υπήρξες η κράτιστη συνθέτης.
Άκου: Η βασική αρετή -αν θέλεις ελάττωμα- στη ζωή μου ήταν πάντοτε η αναζήτηση υπέροχων φίλων.
Άκου: Μελισσάνθη μου πόσο όμορφα κελαηδούν τα πουλιά στο μαγευτικό νησί της Ουτοπίας όταν νιώθουν την παρουσία σου.
Άκου: τον αέρα, με τον βοριά σου στέλνω χαιρετίσματα, με το Νοτιά σού λέω έλα, με τον Μαϊστρο σού γνέφω να μη μας ξεχάσεις, και με τον
Πουνέντε σού στέλνω την αγάπη μου.
Άκου: Τις Μούσες και τις Νύμφες κάτι έχουν να σου πουν, δεν είναι δα και μυστικό! όλοι γνωρίζουν το πόσο σ'αγαπώ.
Άκου: Σαν βγείς στο πηγαιμό για την Ιθάκη εγώ θα είμαι στο καϊκι που θα σε μεταφέρω.


Άκου: Μελισσάκι, έχω φυλάξει σε μια φιάλη τις πολύ όμορφες στιγμές που 
            ζήσαμε από το 1981 έως και σήμερα και σκέφτωμαι κάποια στιγμή να τις
            καταθέσω στο Πάνθεον της οικογένειας.
Άκου: Ο Ποιητής έλεγε πως ''όπου και αν ταξιδέψω η Ελλάδα με πλήγωνει,
            εγώ λέω όπου κι αν ταξιδέψω η αγάπη της Μελισσάνθης με λυτρώνει.
Άκου: Μελισσάνθη θα παραμείνω πάντα ένας ονειροπόλος ταξιδευτής σε πείσμα
            των καιρών, και των υποκριτών.

Άκου: Τα σύννεφα που ανεμοδέρνοντε και σιγανά βογκούν και κλαίνε.
Άκου: Αν κάποτε ξυπνήσουμε χωρίς ουρανό πάνω από το κεφάλι μας
            εμείς θα έχουμε την υπέροχη έναστρη θυγατέρα μας.
Άκου: Μελισσάνθη εσύ η Όαση κι εγώ η έρημος, εσύ το κύμα κι εγώ ο παφλασμός,
            εσύ ο Ουρανοδρομέας κι εγώ η Σελήνη.

Άκου: Εγώ το σύννεφο κι εσύ η βροχή, εγώ οι λέξεις κι εσύ το ποίημα,
            εγώ τα πλήκτρα κι εσύ οι νότες, εγώ το δένδρο κι εσύ ο καρπός.
Άκου: Eσύ η φαρέτρα κι εγώ το βέλος, εσύ το όραμα κι εγώ η σκέψη,
            εσύ το χαμόγελο κι εγώ η χαρά, εσύ η φωνή της αγάπης κι εγώ
            ο τυχερός αποδέκτης.


Άκου:
 
Ο παράδεισος είναι η μνήμη μας, και τ'αγαπημένα πλάσματα 
του Δημιουργού είναι τα παιδιά και τα πουλιά.
Άκου: ΟΙ δημιουργοί της πιο όμορφης ιστορίας του πλανήτη είναι οι:
Derrick+Denice+Epikourios Pepos.
Άκου: την ηχώ της ‘’άτακτης’’ φωνούλας είναι η συνειδησή σου.
Άκου: τις υπέροχες μουσικές της φύσης και γράψε τη δική σου μελωδία.
Άκου: τo κελάϊδισμα του φτερωτού Ερμή με τις θεϊκές νότες και αναρωτήσου
από πού πηγάζουν.
Άκου: και νοστάλγησε αγαπημένα πρόσωπα που δεν τόλμησε να τα’αγγίξει
           Ούτε ο χρόνος.
Άκου: υπέροχες μουσικές και χαλάρωσε το έχεις ανάγκη, άκου το κελάηδημα των
              πουλιών ως την καλύτερη σύνθεση της οικουμένης.
Άκου: την αδύναμη φωνή των γερόντων και σκέψου το ρητό που λένε στο
            Μ.Κ.Π.Γ. ‘’εκεί που είσαι ήμουνα και ‘κει που είμαι θα ‘ρθεις.


Άκου: τον Pepe που λέει πως τα παιδιά και τα πουλιά είναι τα’ αγαπημένα
            Πλάσματα του θεού, και γίνε τουλάχιστον, παιδί.
Άκου: τις θεσπέσειες μουσικές του Χατζιδάκι,του Τσιτσάνη,και σκέψου θετικά,
            Πλάσε με το νου σου όμορφες εικόνες, γίνε ποιητής για να γράψεις τον
            Ύμνο της φιλίας.
Άκου: τις τρεις Χάριτες με τις μαγευτικές φωνές, και ταξίδεψε μαζί τους στο
            Νησί των συναισθημάτων.
Άκου: Μελισσάνθη είσαι ένας ήλιος στο δικό μας σύμπαν που μας φωτίζει και
            Μας ζεσταίνει.
Άκου: το κάλεσμα της έλξης των χαρισματικών πλασμάτων, και ακολούθησε
            Τα βήματά τους.
Άκου: τους χτύπους της καρδιάς μου πως χτυπούν για σένα;
Άκου: ιστορίες αγάπης από χείλη ερωτευμένων είναι συναρπαστικές.
Άκου: τον Poof όταν διηγείται ιστορίες για το μαγευτικό ταξίδι στην
             Ιαπωνία, και στο Ακρωτήρη της καλής Ελπίδας, και νοερά.
             Ταξίδεψε μαζί του.


Άκου:
 τον Pepo όταν μιλάει με πάθος για την Αυλή των Θαυμάτων 
και άφησε να σε παρασσύρει στις αγκαλιές των Μουσών.
Άκου: ξαπλωμένη/ος στο πάτωμα τη μουσική από το ‘’emperor’’, και τον Σον Κονερυ να απαγγέλει Καβάφη, είναι Μαγεία!!!!!!!!!
Άκου: τα σύννεφα τα κουσκουσιάρικα!!! Πως σχολιάζουν την πτώση
Της  ήρεμης γυμνής βροχής.
Άκου: Μελισσάνθη τη γλυκολαλιά της Δίδυμης αδερφής μου με πόση χάρη παρηγορεί
τα δάκρυα της ψυχής μου.
Άκου: τα άνθη της Αμυγδαλιάς, και της Λεμονιάς αυτή την άνοιξη τα έχω φυλάξει για σένα και μόνο για σένα.
Άκου: υπάρχει ένα αόρατο σχοινί που μας συνδέει, κι εκεί ακροβατούν τα όνειρά μου κάθε φορά που έχει πανσέληνο.


Άκου: ένας ποιητής έδωσε μια λέξη στη σιωπή για να παίζει, εσύ
            μου έδωσες αγάπη-πάλι μια λέξη- για να έχει νόημα η ζωή μου.
Άκου: σήμερα 18/04 ένιωσα στ'αυτιά μου ένα παράξενο αεράκι που
            έκρυβε ένα μήνυμα, το μήνυμα ήταν από 9.000 χιλ. μακριά, από
            την περιοχή του GERMISTON
Άκου: Θυγατέρα σήμερα 21/03 ημέρα της Ποίησης, ο πατέρας σου
            φύτεψε στον κήπο μια αρωματική-μοναδική Τριανταφυλλιά
            και της έδωσε τ'ονομά σου.
Άκου: Μελισσάνθη όπως η ποίηση είναι η αρμονία των λέξεων, έτσι και η 
             Διονυσία με τον Derrick είναι η εξίσωση της φιλίας και της αγάπης.
Άκου: Μελισσάκι μου η φωνή μου δεν είναι δυνατή, και το ποίημα μου δεν θα 
            το καταλάβουν οι πολλοί -έτσι κι αλλιώς δεν είναι για πολλούς-
            γιατί θα το συγκρίνουν με άλλα ποιήματα, και τότε θα πουν:
            α! πάλι ο Poof;;; συγχωρεσέ τους γιατί δεν γνωρίζουν πως
            στον χαμένο παράδεισο ο Poof ήταν ένας ρομαντικός ψυχοπομπός,
            που οραματίζονταν έναν κόσμο Ουτοπικοποιητικό.
            Επιμέλεια Ανάρτησης: Επικούρειος Πέπος.

          
 Υπάρχουν άνθρωποι στη ζωή μας…
που μας κάνουν ευτυχισμένους…
απ΄την απλή σύμπτωση να συναντηθούν τα μονοπάτια μας…
🍂
Κάποιους τους έχουμε σε όλη τη διαδρομή στο πλάι μας…
βλέποντας πολλά φεγγάρια να περνάνε…
ενώ κάποιους τους βλέπουμε ελάχιστα μεταξύ δύο βημάτων μας…
🍂
Ίσως κάθε φύλλο ενός δέντρου χαρακτηρίζει τους φίλους μας…
🍂
Επιπλέον…
η μοίρα μάς φέρνει και άλλους φίλους…
αυτούς που δεν γνωρίζαμε ότι επρόκειτο να διασχίσουν το δρόμο μας…
🍂
Πολλούς από αυτούς…
τους ορίζουμε ως αδερφές ψυχές… φίλους Καρδιακούς…
🍂
Είναι ειλικρινείς…
είναι αληθινοί…
Ξέρουν πότε δεν είμαστε καλά…
ξέρουν τι μας κάνει ευτυχισμένους!!
🍁
Υπάρχουν επίσης οι περιστασιακοί φίλοι…
αυτοί που γνωρίζουμε σε κάποιες διακοπές…
ή για λίγες μέρες ή ώρες…
🍁
Αυτοί συνήθως στολίζουνε το πρόσωπό μας με πολλά χαμόγελα…
για όσο καιρό είμαστε κοντά τους…
🍁
Μιλώντας για κοντά…
δε θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε τους μακρινούς μας φίλους…
εκείνους που είναι στην άκρη των κλαδιών…
και όταν ο άνεμος φυσάει εμφανίζονται πάντα…
μεταξύ του ενός φύλλου και του άλλου…
🍁
Περνάει ο καιρός… το καλοκαίρι φεύγει…
πλησιάζει το φθινόπωρο και χάνουμε κάποια από τα φύλλα μας…
μερικά γεννιούνται σ’ ένα άλλο καλοκαίρι…
και μερικά παραμένουν για πολλές εποχές…
🍁
Κάθε πρόσωπο που έρχεται στη ζωή μας είναι μοναδικό…
Πάντα αφήνει κάτι από τον εαυτό του και παίρνει ένα κομμάτι από εμάς…
🍁
Θα υπάρξουν και εκείνοι που μας πήραν πολλά…
αλλά δε θα υπάρξουν αυτοί που δε μας άφησαν τίποτα…
🍁
Αυτή είναι η μεγαλύτερη ευθύνη της ζωής μας…
και η πιο προφανής απόδειξη…
🍁💌🍂🎻🎷📚
πως δύο ψυχές δε συναντήθηκαν Π ο τ έ τυχαία!!
Χόρχε Λουίς Μπόρχες.
Θερμές ευχαριστίες από την Μελισσάνθη στην Νίκη της Καλύμνου για την υπέροχη ανθοδέσμη που της χάρισε, και φυσικά στην Μούσα Ουρανία.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ FUJI TOMO KAZU.

Ο Θουκυδίδης μάς διδάσκει τα «μυστικά» του πολέμου. Ηλίας Γιαννακόπουλος φιλόλογος - συγγραφέας.

«Όσοι δε βουλήσονται των τε γενομένων το σαφές σκοπείν και των μελλόντων ποτέ αύθις κατά το ανθρώπινον τοιούτων και παραπλησίων έσεσθαι, ωφέλιμα κρίνειν αυτά αρκούντως έξει. Κτήμα τε ες αιεί μάλλον ή αγώνισμα ες το παραχρήμα ακούειν ξύγκειται».(Θουκυδίδης, Α, 22, 4)

Ο Ουκρανικός πόλεμος – κι από ό,τι φαίνεται κάθε πόλεμος – υποχρεωτικά  επαναφέρει στην επικαιρότητα τις προφητικές και διαχρονικές επισημάνσεις του Θουκυδίδη. Κι αυτό γιατί το έργο του αποτελεί παντοτινό κληροδότημα (ες αιεί) σε όσους θέλουν να γνωρίσουν και να ερμηνεύσουν με ακρίβεια και εγκυρότητα (σαφές σκοπείν) τα γεγονότα του παρόντος αλλά και του μέλλοντος (γενομένων/μελλόντων). Για τον Έλληνα ιστορικό ο κινητήριος μοχλός όλων των γεγονότων είναι η ανθρώπινη φύση (κατά το ανθρώπινον).

Η ανθρώπινη φύση και ο Πόλεμος

Διεθνολόγοι, ιστορικοί και αναλυτές εστιάζουν την προσοχή τους στα συμφέροντα που υποκρύπτονται (γεωπολιτικά, οικονομικά, στρατιωτικά…) στον Ουκρανικό πόλεμο. Άλλοι ερμηνεύουν την εισβολή των Ρώσων ως μία πράξη άμυνας έναντι της επέκτασης του Ν.Α.Τ.Ο., ενώ η απέναντι όχθη των αναλυτών στον Ουκρανικό πόλεμο ανιχνεύει ένα ακόμη «παιχνίδι» των Η.Π.Α. για την οικονομική και στρατιωτική τους ηγεμονία. Κανείς, όμως, δεν αναλύει επαρκώς και πειστικά ότι πίσω από τα συμφέροντα βρίσκεται ένα μονιμότερο και διαχρονικό αίτιο, η ανθρώπινη φύση.

«γιγνόμενα μεν και αιεί εσόμενα, έως αν η αυτή φύσις ανθρώπων η…»

(Θουκυδίδης, Γ, 82, 2)

Ο Θουκυδίδης εδώ και αιώνες διακήρυξε ότι πίσω από την επίπλαστη προβολή κάποιων συμφερόντων στην κήρυξη και διεξαγωγή ενός πολέμου βρίσκεται πάντοτε η ανθρώπινη φύση, το επιθετικό και βίαιο Εγώ μας που ζητά το επόμενο θύμα του για να «γαληνέψει». Αυτό το πανανθρώπινο και διαχρονικό ένστικτο– πάθος δεν τιθασεύεται εύκολα και αδιαφορεί για τους νόμους και το δίκαιο. Η ανθρώπινη φύση, λοιπόν, είναι αυτή που κανοναρχεί τη βίαιη συμπεριφορά ηγετών και ανθρώπων, όσο κι αν εμείς υποκριτικά επικαλούμαστε την ελευθερία βούλησης και τον απεγκλωβισμό μας από τα ένστικτα.

«και των νόμων κρατήσασα η ανθρωπεία φύσις, ειωθυία και παρά τους νόμους αδικείν».(Θουκυδίδης, Γ, 84, 2) 

Αντινομία λόγων και πράξεων

Οι επισημάνσεις του Θουκυδίδη δεν εξαντλούνται στην προβολή της «ανθρώπινης φύσης» ως του απόλυτου γενεσιουργού αιτίου του πολέμου αλλά και των ψευδών επιχειρημάτων που χρησιμοποιούν οι ηγέτες – λαοί για να αιτιολογήσουν ή και να δικαιολογήσουν τον πόλεμο. Καταγράφει, δηλαδή, με κριτικό πνεύμα την αντινομία ανάμεσα στις διακηρύξεις και στους κρυφούς – απώτατους στόχους. Ανιχνεύει τις αφανείς προθέσεις των κρατών πίσω από την παραμόρφωση των λέξεων που συσκοτίζουν την αλήθεια για να δικαιολογήσουν τα εγκλήματα στο πεδίο των μαχών.

«αλλά προφάσει βραχεία και ευπρεπεί της Σικελίας απάσης έργον εφίεσθαι» / «εφιέμενοι μεν τη αληθεστάτη προφάσει της πάσης άρξαι, βοηθείν δε… ευπρεπώς βουλόμενοι… ξυμμάχους»

Τα παραπάνω αποσπάσματα από την ιστορία του Θουκυδίδη αναδεικνύουν με ενάργεια τα ψεύδη του πολέμου και την αναντιστοιχία λόγων και στόχων. Ηγέτες, κράτη και λαοί αναζητούν τις πιο πειστικές δικαιολογίες (προφάσει ευπρεπεί/ αληθεστάτη προφάσει…/ ευπρεπώς βουλόμενοι) για να «σκιάσουν» την αλήθεια των πράξεών τους (πόλεμο), που δεν είναι άλλη από την βαθύτερη επιθυμία για επέκταση και κατάκτηση (της Σικελίας εφίεσθαι/ της πάσης άρξαι). 

Η «παγίδα» του Θουκυδίδη

Οι ιστορικές παρακαταθήκες του Θουκυδίδη εμπλούτισαν την ιστορική έρευνα και επιστήμη και με άλλες επισημάνσεις που σχετίζονται με τον πόλεμο μεταξύ των ηγέτιδων δυνάμεων. Πιο συγκεκριμένα ο Θουκυδίδης θεώρησε πως ο Πελ/κός πόλεμος (431-404 π.Χ.) ήταν προϊόν του φόβου της Σπάρτης έναντι της ανερχόμενης δύναμης της Αθήνας. Ήταν ένας αγώνας φόβου ανάμεσα σε μία υπερδύναμη και σε μία άλλη ανερχόμενη δύναμη (Σπάρτη vs Αθήνα). Μία προσομοίωση στη σύγχρονη πραγματικότητα θα μάς αποκάλυπτε πολλές ομοιότητες (Η.Π.Α. vs Ρωσία, Η.Π.Α. vs Κίνα).

«Ήταν η ολοένα αυξανόμενη δύναμη της Αθήνας που προκάλεσε φόβο στη Σπάρτη… και κατά συνέπεια τη σύρραξη ανάμεσα στις δύο πόλεις αναπότρεπτα».(Θουκυδίδης)

Οι παραπάνω επισημάνσεις του Θουκυδίδη αποτυπώθηκαν με τη σχετική θεωρία του αμερικανού Graham Allison ως «Παγίδα του Θουκυδίδη». Η θουκυδίδεια παγίδα ερμηνεύει πειστικά πολλούς πολέμους, αφού ο φόβος της μιας δύναμης έναντι της άλλης φαίνεται πως συνιστά διαχρονικό φαινόμενο. Ένας φόβος που παραλύει τον ορθολογισμό των ηγετών και πυροδοτεί συμπεριφορές επίθεσης και εκδίκησης. Ο φόβος ιστορικά αποδείχτηκε κακός σύμβουλος και διαβρωτικό στοιχείο για την ειρήνη. Οι προτροπές του σπαρτιάτη  Σθενελαΐδα φαίνεται πως και σήμερα ακόμη συναντούν ευήκοα ώτα:

«και μήτε τους Αθηναίους εάτε μείζους γίγνεσθαι…»


Τα «άδηλα» των πολέμων…

Εξίσου, όμως, προφητικός και διδακτικός αποδεικνύεται ο Θουκυδίδης και σε κάποιες άλλες πτυχές των πολέμων που οι ηγέτες αγνοούν παρασυρόμενοι από την οίηση της «υπεροπλίας» τους. Ειδικότερα ο αρχαίος ιστορικός μάς υπενθυμίζει πως ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να ανατρέψει όλες τις βεβαιότητες ενός καλά σχεδιασμένου πολέμου. Ιδιαίτερα δε, αυτό μπορεί να συμβεί αν πριν την κήρυξη ενός πολέμου δεν υπολογίστηκαν σωστά κάποιες λεπτομέρειες κάτω από το βάρος του πάθους για επίθεση και «τιμωρία» - κατάκτηση του αντιπάλου.

«Άδηλα γαρ τα των πολέμων, και εξ ολίγου τα πολλά και δι οργής αι επιχειρήσεις γίγνονται».(Θουκυδίδης)

Εξίσου σημαντική είναι και η υπόμνηση των δυσκολιών που υπάρχουν στην διατήρηση των κεκτημένων από τον νικητή. Κι αυτό οφείλεται τόσο στις αντικειμενικές δυσκολίες όσο και στην ψυχολογία τόσο των ηττημένων (που έχουν το δίκαιο με το μέρος τους) όσο και των νικητών (που πολλές φορές δεν κατανοούν την σκοπιμότητα και το δίκαιο της επίθεσης). Σχετικά ο Θουκυδίδης γράφει: «Μολονότι άπαξ τους υποτάξουμε αυτούς θα μπορούσαμε να τους συγκρατήσουμε;». 

Διαχρονικές αλήθειες

Εκπρόσωπος της Real Politik ο Θουκυδίδης κατέγραψε και παρέδωσε στην εποχή μας «αιώνιες αλήθειες» που ερμηνεύουν την συμπεριφορά των κρατών και ιδιαίτερα των «ηγεμονικών». Ο διάλογος Αθηναίων και Μηλίων συνιστά μνημείο της κυνικότητας της «δύναμης» και των σκληρών νόμων που διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών.

«Το δίκαιο στις ανθρώπινες σχέσεις λαμβάνεται υπόψη όταν οι αντίδικοι είναι ίσοι, αλλιώς οι δυνατοί κάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους και οι αδύναμοι υποχωρούν»

Εξίσου καίρια θεωρείται και μια άλλη αλήθεια που απορρέει από την παραπάνω ομολογία και σχετίζεται με την βαθύτερη δομή και «φιλοσοφία» των ηγεμονικών κρατών. Μόνο όταν κατανοήσουμε σωστά όλα αυτά θα μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε όσα συμβαίνουν στις μέρες μας. Όχι για να τα δικαιολογήσουμε, αλλά για να τα αιτιολογήσουμε.

«Δεν μπορούμε να βάλουμε όρια στην επέκτασή μας… Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να κυριαρχηθούμε αν δεν κυριαρχήσουμε»

Μία ωμή και κυνική αποτύπωση της Real Politik. Η πολιτική των κρατών και των ηγετών καθορίζεται απόλυτα από το γονιδιακό υπόστρωμα – την ανθρώπινη φύση που πολλές φορές αδυνατούμε να την αποδεχτούμε ως μία σταθερά της ζωής μας. Ο Θουκυδίδης θεωρεί πως αυτή είναι ακατανίκητη και συνιστά ανοησία να προσπαθούμε να την αποτρέψουμε με τη δύναμη του νόμου ή με άλλο φόβητρο.

«απλώς τε αδύνατον και πολλής ευηθείας, όστις οίεται της ανθρωπείας φύσεως ορμωμένης προθύμως τι πράξαι αποτροπήν τινά έχειν ή νόμων ισχύι ή άλλων τω δεινώ»

Η παραπάνω θέση δεν αποτυπώνει τη γνωστή θεωρία περί κυκλικής πορείας του κόσμου, αλλά αναδεικνύει περίτρανα την μονιμότητα και διαχρονικότητα των άλογων στοιχείων της ανθρώπινης φύσης που δεν τιθασεύονται εύκολα ούτε είναι επιδεικτικά καμίας διδαχής.

Βαθύς ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής και της κρατικής δύναμης ο Θουκυδίδης και έχοντας υπόψη τις θηριωδίες που διαπράχθηκαν στον πόλεμο διακήρυξε πως ο πόλεμος είναι «βίαιος διδάσκαλος». Κατήγγειλε με σφοδρότητα αυτούς που για να δικαιολογήσουν την βαρβαρότητα του πολέμου άλλαζαν την σημασία των λέξεων: «Για να δικαιολογούν τις πράξεις τους, άλλαξαν ακόμα και τη σημασία των λέξεων».

Ο πόλεμος είναι μία φρίκη και καμία αιτιολόγηση δεν μπορεί να τον δικαιολογήσει. Οι άνθρωποι δεν πρέπει να έχουν επιλεκτική μνήμη. Η καταδίκη του πολέμου πρέπει να είναι απόλυτη και ο πολίτης να μην εξαρτάται μόνον από την πραγματικότητα που κάθε φορά βιώνει στο παρόν.

«Οι γαρ άνθρωποι προς α έπασχον την μνήμην εποιούνται»

(Θουκυδίδης, Β, 54, 3)

 

11.4.22

Το «ένστικτο θανάτου» στον Χριστιανισμό και στους αρχαίους Έλληνες. Ηλίας Γιαννακόπουλος φιλόλογος - συγγραφέας.

 

Το «ένστικτο θανάτου» στον Χριστιανισμό και στους αρχαίους Έλληνες

α.«Η ζωή πώς θνήσκεις; πώς και τάφω οικείς; του θανάτου το βασίλειον λύεις δε και το Άδου τους νεκρούς εξανιστάς».(«Η ζωή εν τάφω»)

β. «Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος»

 

Το δίπολο Ζωή – Θάνατος κυριαρχεί στην υμνογραφία της Μ. Εβδομάδας και του Πάσχα. Η ζωή, ο θάνατος και η ανάσταση του Χριστού αποτελούν το πυρηνικό στοιχείο του Χριστιανισμού, αφού πάνω σε αυτό υφαίνεται η ανθρώπινη και θεϊκή φύση του. Για τους πιστούς ο θάνατος και η ανάσταση του Ιησού δεν συνιστούν μόνον το δομικό στοιχείο του χριστιανικού δόγματος, αλλά και μία υπέρβαση της ανθρώπινης λογικής και της φυσικής νομοτέλειας. Γι’ αυτό ο υμνογράφος στον ύμνο της Μ. Παρασκευής (α) εκφράζει την απορία του για τον «θάνατο» του Χριστού. Πεθαίνει ένας θεός;Η σταυρική θυσία ήταν το μέγιστον τεκμήριον του «πάσχοντος θεού» και της αγάπης του προς τον άνθρωπο.

Αλλά εκείνο που καταμαρτυρά και αναδεικνύει την θεϊκή φύση του Χριστού είναι η «ανάστασή» του και η νίκη του επί του θανάτου «θανάτω θάνατον πατήσας». Ο Χριστιανισμός χωρίς την «ανάσταση» – για πολλούς θρησκειολόγους – θα ήταν μία θρησκεία χωρίς πιστούς, αφού ο άνθρωπος αναζητά σε αυτήν το υπερβατικό, την δύναμη και  την ανατροπή των φυσικών νόμων. Αρέσκεται, δηλαδή, αυτό που τον φοβίζει (θάνατος) να το «νικά» ο θεός του και να φαντασιώνεται έναν κόσμο όπου η απόλυτη εξουσία θα είναι ο «αθάνατος θεός» και όλα θα πειθαρχούν στην ακατανίκητη δύναμή του «του θανάτου το βασίλειον λύεις» (α).

Ο θάνατος και η θρησκεία

Για πολλούς μελετητές της θρησκείας ο θάνατος και ο «φόβος του θανάτου» των ανθρώπων αποτελεί κατεξοχήν προνομιακό πεδίο στο οποίο οι ταγοί της εκκλησίας θεμελιώνουν την εξουσία τους. Όλες οι θρησκείες υπόσχονται ή προσφέρουν παραδείσους ως «αποζημίωση» σε όλους εκείνους που ονειρεύονται μία αθάνατη ζωή αλλά και σε εκείνους που δεν μπορούν ή αρνούνται να αντιμετωπίσουν την αλήθεια της θνητότητάς τους και του θανάτου. Οι θρησκείες ενισχύουν τις φρούδες ελπίδες των θνητών για μια ζωή αιώνια και όπως τονίζει ένα βικτωριανό φυλλάδιο προσφέρουν έναν «Ταξιδιωτικό Οδηγό από τον θάνατο στην Ζωή».

Τόσο ο Μαρξ όσο και ο Φρόυντ θεωρούν πως η δύναμη της θρησκείας εδράζεται στην δημιουργία και προβολή απατηλών αλλά πειστικών εικόνων για την μεταθανάτια ζωή. Ο παράδεισος και η κόλαση είναι το αντίτιμο για την επίγειο ζωή  του ανθρώπου, είτε ως επιβράβευση είτε ως τιμωρία. Έτσι η «θρησκεία μπορεί να εξουσιάζει, να ελέγχει και να επηρεάζει τους καταπιεσμένους και τους αβοήθητους ανθρώπους» (John Bowker«Ο θάνατος και οι θρησκείες»). Ενδεικτική είναι η αναφορά στην Κόλαση της Μεγάλης Σοβιετικής Εγκυκλοπαίδειας (πηγή «Ο θάνατος και οι θρησκείες»).

« Κόλαση: σύμφωνα με την πλειονότητα των θρησκευτικών διδασκαλιών, ο τόπος διαμονής των ψυχών των αμαρτωλών που υποτίθεται ότι είναι καταδικασμένοι να υποφέρουν αιώνια. Οι θεολόγοι και οι κληρικοί χρησιμοποιούν την έννοια της κόλασης, την οποία αντιπαραβάλλουν με τον παράδεισο, για να εξασκούν επιρροή στη συνείδηση και στα αισθήματα των πιστών».

Ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Νικίτα Χρουτσώφ (1953-1964) διακωμωδώντας τις υποσχέσεις της θρησκείας και την πίστη των ανθρώπων στον Παράδεισο και την Κόλαση τόνισε ειρωνικά με ένα σχόλιό του επ’ ευκαιρία της πρώτης πτήσης του Γκαγκάριν στο διάστημα, το 1961:

«Όσο για τον παράδεισο στα ουράνια, ακούσαμε γι’ αυτόν από τους παπάδες. Αλλά θέλαμε να δούμε και μόνοι μας με τι μοιάζει, κι έτσι στείλαμε  εκεί τον ανιχνευτή μας, τον Γιούρι Γκαγκάριν. Περιστράφηκε γύρω από την υφήλιο και δεν βρήκε τίποτα στο έξω διάστημα, μόνο απόλυτο σκοτάδι, είπε, ούτε κανένα κήπο, τίποτα που να μοιάζει με τον παράδεισο».

Ωστόσο οι άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν με την ελπίδα του παράδεισου και το φόβο της κόλασης. Ο θάνατος ως ιδέα κυριαρχεί σε κάθε σκέψη και ενέργειά του. Ο θάνατος συνιστά την απόλυτη τιμωρία που επέβαλε ο θεός στο ανθρώπινο γένος εξαιτίας  των πολλών αμαρτημάτων του, όπως αναφέρεται και στην «Γένεση», 6, 7-8»:

«και είπεν ο θεός. Απαλείψω τον άνθρωπον, ον εποίησα, από προσώπου της γης από ανθρώπου έως κτήνους, ότι εθυμώθην ότι εποίησα αυτούς».

Ο θάνατος στους αρχαίους Έλληνες

Ο φόβος του θανάτου είναι διαχρονικός και οικουμενικός. Υπάρχουν, βέβαια, κάποιες διαφοροποιήσεις από εποχή σε εποχή, από λαό σε λαό κι από θρησκεία σε θρησκεία. Αυτές οι διαφοροποιήσεις σχετίζονται με το πολιτιστικό επίπεδο, με το ρόλος της επιστήμης, τις εμπειρίες και τα βιώματα κάθε λαού αλλά και με την γενικότερη κοσμοθεωρία για τη Ζωή και το Θάνατο.

Στον Όμηρο ο φόβος του θανάτου δεν οδηγούσε τον άνθρωπο σε μία άγονη μοιρολατρία και παραίτηση από τον αγώνα για ζωή. Την αγωνία για το θάνατο και την επιθυμία για αθανασία την εκδήλωναν με την θέλησή τους, για υστεροφημία. Σχετικά γράφει ο Damour Franck«Οι αρχαίοι Έλληνες προσπαθούν και αυτοί να κατακτήσουν την αθανασία, μέσω των σκέψεων και των έργων τους που θα διαρκούσαν περισσότερο από την φυσική τους ύπαρξη η οποία είχε ημερομηνία λήξης. Την μέθοδο αυτή την ονόμασαν: Υστεροφημία» («Μακάριοι οι θνητοί γιατί ακόμα είναι ζωντανοί»).

Ωστόσο η θέση των αρχαίων Ελλήνων για τον θάνατο και τον Κάτω κόσμο αποτυπώνεται με τον πιο εναργή τρόπο στο διάλογο του Αχιλλέα με τον Οδυσσέα. Συγκεκριμένα ο Αχιλλέας μετέφερε στον Οδυσσέα την εμπειρία του από τον κάτω κόσμο:

«Περίλαμπρε Οδυσσέα,/ το θάνατο μη μού ζητάς με λόγια να γλυκάνεις./ Κάλλιο στης γης να βρισκόμουν κι ας δούλευα σε/ ανθρώπου μικρού, με δίχως βίος πολύ, παρά στον Άδη να είμαι,/ και βασιλέας να λέγομαι των πεθαμένων όλων».

Η ειδοποιός, δηλαδή, διαφορά μεταξύ στης στάσης των αρχαίων Ελλήνων και των χριστιανών έγκειται στο γεγονός ότι οι πρώτοι αναζητούσαν την εκπλήρωση των επιθυμιών τους στην επίγεια ζωή και δεν «επένδυαν» σε κάποια αποζημίωση ή δικαίωση στον άλλο κόσμο.

Σχετικά με τον θάνατο το Κοράνι καταγράφει ως διαπίστωση πως αυτός καθορίζεται από το θεό, αφού τίποτα δεν μπορεί να συμβεί χωρίς την θέλησή του. ειδικότερα τονίζεται:

«Ουδείς θνήσκει άνευ της βουλήσεως  του θεού, θνήσκει δε όταν και όπως είναι τούτο γεγραμμένον εν τη Βίβλω τη οριζούση την διάρκειαν εκάστου εν τω κόσμω τούτω όντος», (γ, 139).

 

Το ένστικτο θανάτου

Μπορεί ο καθημερινός άνθρωπος να κατατρύχεται από το φόβο του θανάτου και εξαιτίας αυτού να πλάθει πιθανούς χώρους για την μεταθανάτια ζωή (Παράδεισος – Κόλαση), ο πρώτος, όμως, που μίλησε με επιστημονικό τρόπο για τον θάνατο ήταν ο Φρόυντ, με την γνωστή του θέση για το «Ένστικτο θανάτου».

Σύμφωνα με τη θέση αυτή – που για τον Φρόυντ είναι αξίωμα – η τάση καταστροφής του ανθρώπου είναι μία εκδήλωση των ενστίκτων του θανάτου. Για τον Φρόυντ η libido έχει ως έργο να εκτρέψει αυτό το ένστικτο προς τα έξω, προς τους άλλους…Ένα κομμάτι αυτού του ενστίκτου γίνεται Σαδισμός. Πολλές φορές το ένστικτο αυτό τιθασεύεται από το Εγώ, το Υπερεγώ ή την κοινωνία, ή να παραμένει ανενεργές, να επιτρέπεται ή να απωθείται, αλλά ο άνθρωπος δεν μπορεί να απαλλαγεί ολοκληρωτικά από αυτό. Γι’ αυτό επισημαίνει πως «ολόκληρη η ζωή του ενστίκτου εξυπηρετεί τον ένα και μοναδικό σκοπό: του να επιφέρει το θάνατο».

Πολλοί άλλοι ψυχολόγοι θεωρούν πως ο θάνατος – από μία άλλη σκοπιά – αποτελεί τη ζωοποιό δύναμη της φύσης. Εξάλλου πολλοί προσμετρούν και αξιολογούν την ζωή σύμφωνα με το θάνατο. Σε τελική ανάλυση ο θάνατος λειτουργεί ως εξισορροπητικός παράγοντας της φύσης και συμβάλλει καθοριστικά στην αναγέννηση της ζωής.

«Αν πρέπει να θεωρήσουμε ως αλήθεια που δεν επιδέχεται καμία εξαίρεση το ότι καθετί πεθαίνει για εσωτερικούς λόγους – ξαναγίνεται ανόργανο άλλη μία φορά – τότε είμαστε αναγκασμένοι να πούμε πως ο σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος»,(Φρόυντ, «Πέραν από την αρχή της ηδονής»)

Με βάση τις παραπάνω απόψεις του Φρόυντ μπορούμε να ερμηνεύσουμε καλύτερα την απαίτηση του Ιησού προς τους μαθητές του για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να τον ορίζουν και να απαντούν στην ερώτηση. «Τίνα με οι όχλοι λέγουσιν είναι», (κατά Λουκά, 9, 18-20). Σχετικά ο Ιησούς τους παρήγγειλε τα παρακάτω, ορίζοντας με σαφήνεια το δομικό στοιχείο της φύσης του, τη Ζωή και το Θάνατο.

«Ο δε επιτημήσας αυτοίς παρήγγειλεν μηδενί λέγειν τούτο, ειπών ότι δει τον υιόν του ανθρώπου πολλά παθείν και αποδοκιμασθήναι από των πρεσβυτέρων και αρχιερέων και γραμματέων και αποκτανθήναι και τη τρίτη ημέρα εγερθήναι», (κατά Λουκά, 9, 21).

 https://iliasgiannakopoulos.blogspot.com/

­       * Χρήσιμα βιβλία: 

1.             1. «Πέρα από την αρχή της ηδονής», Φρόυντ,  Εκδ. Δαμιανός.

2.            2.  «Ο θάνατος και οι θρησκείες»John Bowker, Εκδ. Παπαδήμα.

3.           3.   «Το ένστικτο του θανάτου», Βίλχελμ  Ράϊχ,  Εκδ. Καστανιώτη.