Life for Life
"Το θαύμα δεν είναι πουθενά
παρά κυκλοφορεί μέσα
στις φλέβες του ανθρώπου!!!"


"Στης σκέψης τα γυρίσματα μ’ έκανε να σταθώ
ιδέα περιπλάνησης σε όμορφο βουνό.
Έτσι μια μέρα το ’φερε κι εμέ να γυροφέρει
τ’ άτι το γοργοκίνητο στου Γοργογυριού τα μέρη !!!"


ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΜΑΣ
Εμείς στο χωριό μας έχουμε ακόμα αυλές. Εκεί μαζευόμαστε, αμπελοφιλοσοφούμε,
καλαμπουρίζουμε, ψιλοτσακωνόμαστε μέχρι τις... πρώτες πρωινές ώρες! Κοπιάστε ν' αράξουμε!!!
-Aναζητείστε το"Ποίημα για το Γοργογύρι " στο τέλος της σελίδας.

22.8.16

ΔΡΩΜΕΝΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΤΟΥ ΜΙΧΟΥ 2016

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΓΟΡΓΟΓΥΡΙ

Στης σκέψης τα γυρίσματα μ’ έκανε να σταθώ
ιδέα περιπλάνησης σε όμορφο βουνό.
Έτσι μια μέρα το ’φερε κι εμέ να γυροφέρει
τ’ άτι το γοργοκίνητο στου Κόζιακα τα μέρη.

Πρόβαλε η ροδοδάχτυλη νυφούλα τ’ ουρανού
και άπλωνε το φέγγος της μαγεύοντας το νου.
Η πρώτη αχτίδα του ηλιού με βρίσκει στο ανηφόρι,
της αύρας νιώθω το κρυφό το μίλημα: «Προχώρει».


Νιώθω της αυγικής δροσιάς το τρυφερό το χάδι,
νιώθω τη γλύκα της ζωής μες στην καρδιά να στάζει.
Φτάνω σε τόπον όμορφο που’ χει περίσσεια χάρη,
όπου η φύση σκόρπισε απλόχερα τα κάλλη.

Ξεπέζεψα και έγειρα σε ριζιμιό λιθάρι,
σε ξάγναντο κι ευώδιαζε δίπλα μου το θυμάρι.
Ματιά και νους απλώθηκαν τα δυο μαζί παρέα
κι όλο περιεργάζονταν την όμορφη τη θέα.


Βλέπω χαλκόμαβες κορφές με γειτονιά τ’ αστέρια,
των αετών βασίλειο, των πετριτών λημέρια.
Γοργόφτερα γροικώ πουλιά μες στα γαλάζια πλάτη,
γυροβολιές και παιχνιδίσματα χορταίνουνε το μάτι.


Και με τη μελωδία του γλυκά, τερπνά με υψώνει
του λόγκου η πετροπέρδικα, της ρεματιάς τ ’αηδόνι.
Πλαγιές κατάφυτες φορούν σμαράγδινη στολή
με των σπιτιών τα κόκκινα πετράδια ταιριαστή.


Πεύκα κι ελάτια ολόισια και πλάτανους αιώνιους θωρώ,
και τ ΄ αγεριού τους ψίθυρους ακούω μες στους κλώνους.

Τ ‘ αγριολούλουδα κι αυτά πανώρια, μυροβόλα,
η μαργαρίτα, το γιοφύλλι, ο κρίνος κι η γλαδιόλα.

Θαρρείς πως ντύθηκε η γης, μυριοχρωματισμένη,
σοφής υφάντρας φορεσιά με ξόμπλια πλουμισμένη.
Κι εκεί που τέτοια λόγιαζα κι άλλα πολλά δροσάτα,
βλέπω μια κόρη ρόδινη που πρόβαλε στη στράτα.

Μια κόρη κρινοπρόσωπη, λιγνή σγουρομαλλούσα
που ‘ ρίξε γύρω ολόγυρα ματιά γοργοπετούσα.
Στέκω και τη θιαμαίνομαι, θέλω να της μιλήσω,
προσεκτικά και ευγενικά μην την κακοκαρδίσω.

-"Καλή σου ώρα, κόρη μου, και να ‘ σαι ευτυχισμένη,
καλότυχοι που σ’ έχουνε κόρη καμαρωμένη.
Πες μου ποιος είν ’ ο τόπος σου θέλω να σε ρωτήσω."


-"Ξένε, αφού με ρώτησες, εγώ θα σου απαντήσω.
Μάθε, εδώ που βρίσκεσαι, σ’ αυτή την πανδαισία,
όπου η αγάπη φύτρωσε, όπου ανθεί η φιλία,
όπου της φύσης γίνεται γιορτάσι, πανηγύρι,
εδώ ' ναι τ ' όμορφο χωριό, είναι το Γοργογύρι."


Το Γοργογύρι αγάπησα, το’ βαλα στην καρδιά μου
θα το’ χω μες στη μνήμη μου κι ας είναι μακριά μου.
Εικαστική παρέμβαση του Επικούρειου Πέπου.


Ο κ. Καθηγητής με την λαμπερή Μνημοσύνη-Κωνσταντίνα.

ο γαμπρός και η παρέα του.

Τζοκόπουλος και ο μικρός 14χρονος κιθαρίστας.

Μίχος και Πανούλης τα δυο αδέρφια.

Μανίκας και Γκοτζιό σε ρεσιτάλ ερμηνείας.
 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΔΡΩΜΕΝΑ ΑΠΙΟ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΤΟΥ ΜΙΧΟΥ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ 2016

ΓΟΡΓΟΓΥΡΙ BEACH 22/08/2016 ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΕΝΑΣ ΓΑΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΑ ΓΕΙΤΟΝΙΑ.
Φίλες και Φίλοι συνεχίζω την περιγραφή από τα δρώμενα στο γάμο του Μιχάλη και της Τζίνας.
Όπως προανάφερα στο α' μέρος κατά τις 20.30 διαφάνηκε πως όλα θα πάνε καλά γιατί ο MANAGER της ΟΚΡΑ επικοινώνησε με τα σύννεφα και τους εξήγησε πως γι' αυτό το βράδυ ήταν πιο πολλά τα άτομα που δεν ήθελαν βροχή. Αυτό το σεβάστηκαν τα σύννεφα, και επειδή κάτι είχαν ακούσει για την ΟΚΡΑ υποσχέθηκαν πως δεν θα μας ακύρωναν την υπέροχη βραδιά. Λίγο πριν τις 21.00 αφίχθει στο χώρο ο μέγιστος Μαέστρος Γκοτζιό ο Α' ο οποίος έλεγξε το χώρο και την ακουστική, και αφού τα βρήκε όλα εντάξει άναψε το πράσινο φως για να ξεκινήσει η βραδιά. Μεγάλη τιμή για το Γοργογύρι που αυτός ο μέγας μουσουργός διαπρέπει στην εδώ περιοχή, αν και έχει δεχθεί πολλές προτάσεις για να συμμετάσχει σε μεγάλες ορχήστρες του εξωτερικού απάντησε αρνητικά γιατί θέλει να είναι πρώτος στο χωριό παρά δεύτερος στην πόλη.  Μιας και αναφέρθηκα στον Μαέστρο να πω και το εξής, χθες βράδυ που έγινε το γλέντι στο κέντρο είδα για πρώτη φορά τον καλλιτέχνη να χορεύει, και μάλιστα να διαπρέπει στον χορό της κοιλιάς!!!!!!!!!! και στο αργό τσάμικο. Αναρωτιέμαι πως είναι δυνατόν η γυναίκα του μουσουργού να κοιμάται τα βράδια ήσυχη όταν έβλεπε πως όλα τα μάτια των γυναικών ήταν στραμμένα πάνω του, την ώρα που χόρευε τον χορό της κοιλιάς. Επίσης χθες βράδυ, προς μεγάλη μου έκπληξη είδα τον Λαμπρακιά να παίζει κιθάρα, συμμετείχε στην ορχήστρα λες και είχαν κάνει χρόνια μαζί. Σίγουρα αν συνεχίσει έτσι στο μέλλον θα μας εκπλήξει ευχάριστα, Αν μη τι άλλο η επένδυση που είχε κάνει πιο παλιά στα στέκια-ωδεία της οδού Καλαμπάκας έπιασαν τόπο.
Έχω κάνει μια υπέρβαση και από την Παρασκευή έχω πάει στην Κυριακή, αυτό το συνηθίζουμε εμείς οι ''ποιητές'' ποιητική αδεία που λέμε. Ο λόγος που το έκανα αυτό είναι επειδή στην προηγούμενη ζωή μου ήμουν Ιάπωνας και ο δεύτερος για να αναφερθώ σ' έναν πολύ μεγάλο χορευταρά και λεβέντη. Σας μιλάω για τον Γιώργο τον Μήλιο, ήταν χάρμα ειδέσθε! Ήταν εκεί και τα τρία πανέμορφα παιδιά του, η Αλκυώνη, η Θάλεια, και ο Ηλιόδωρος και χειροκροτούσαν τον πατέρα τους που χόρευε τον τσάμικο, μοναδικά και υπέροχα. Όταν βλέπω τέτοιους χορευταράδες να χορεύουν τόσο όμορφα νιώθω πως δεν θα τολμήσω ποτέ να αποπειραθώ να χορέψω τσάμικο.
Ένυ γουέι που λέει και ο Γκοτζιό, επιστρέφω στην Παρασκευή, κατά τις 21.30 αναχώρησαν οι βλάμισσες και οι βλαμάδες για το σπίτι της νύφης -η οποία ειρήσθω εν παρόδω να πω πως ήταν πάρα πολύ γλυκιά- για το έθιμο των σενιών; 
Σιγά σιγά άρχισαν να καταφθάνουν οι πρώτοι καλεσμένοι, ο χώρος άρχισε να παίρνει χρώμα και ομορφιά. 
Ένα σημαντικό γεγονός που με χαροποίησε πάρα πολύ ήταν ο ερχομός του κ. Καθηγητού της σεξολογίας!!! σας μιλάω για τον γιό του Βασιλή (Τσιγαρίδα) τον Αριστοτέλη με την συζυγό του Ασπασία που άνοιξαν το σπίτι μετά από πολύ καιρό, και η γειτονιά θύμιζε παλιές καλές εποχές.
Κάπου εδώ θα σταματήσω γιατί όπως σας είπα υπάρχει άφθονο φωτογραφικό υλικό το οποίο και θα σας παρουσιάζω σε συνέχειες.
Με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

Σε πρώτο πλάνο ο μεγαλοεργολάβος Νικ the Greek.
Μετά από πολύ και καιρό με δυο πολύ αγαπημένα πρόσωπα.
κ. Βάνα, Θάλεια και Ηλιόδωρος.

Ελένη, Βύρωνας, Αρίστος, και Δημήτρης.

Βούλα, Κερασιά, Χρήστος, Ελένη.

Ηλίας-Διευθυντής και ο ξάδερφός του.

Οικογένεια κ. Κίμωνα και η ωραία Ελένη.

Συνάντηση αστεριών στην αυλή των θαυμάτων.

Επίκουρος, Κορνηλία, Ηρώ, Έλενα, Θάλεια, Ηλιόδωρος. 



Δρώμενα και φωτογραφίες από τον γάμο του Μιχάλη Ντακούλα του Θωμά και της Ειρήνης. 2016

ΓΟΡΓΟΓΥΡΙ BEACH 22/08/2016 ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΑΜΟ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ.

Αγαπητές φίλες και φίλοι σας καλησπερίζω από το Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι όπου μετά από πολλά χρόνια -δυστυχώς- έγινε ένας γάμος, μα τι γάμος!!!!

Ας ξεκινήσω με τη σειρά.
Όνομα Νύφης=Γεωργία-Τζωρτζίνα.
Όνομα Γαμπρού=Μιχάλης

Ο Μίχος είχε επιλέξει παράλληλα με το γλέντι που θα γινόταν στις 21/08/16 Κυριακή, μετά τα στέφανα στο Πύλης Μέγαρο, να διοργανώσει ακόμα ένα γλέντι, πάλι με ζωντανή ορχήστρα, την Παρασκευή 19/08/16 στο σπίτι του. Προκειμένου να γίνει αυτό ενοποιήθηκαν κάποιες αυλές, και ένα μέρος του δρόμου. Αρκετές μέρες πριν είχαν αρχίσει οι προετοιμασίες για την τελική διαμόρφωση του χώρου ώστε η υποδοχή και η παραμονή των καλεσμένων να είναι άψογη.
Βασικό ρόλο σ' αυτό, έπαιξαν οι φίλοι και οι συγγενείς, που βοηθούσαν τα μέλη της οικογένειας να ανταπεξέλθουν σ' αυτόν τον Μαραθώνιο.
Αξίζουν συγχαρητήρια στις βλάμισσες και στους βλάμηδες που με την επικούρεια βοήθειά τους έδωσαν μικρές και μεγάλες ανάσες βοήθειας. Θα αναφερθώ στις/στους: Λαμπρινή, Αντωνία, Κωνσταντίνα, Ελένη, Ζωή, Ερατώ, Αλεξάνδρα, Λίτσα, Κωστής, Φώτης, Γιάννης, και ο φοβερός Λευτέρης.
Την αισθητική παρέμβαση, και την ηλεκτρολογική υποστίρηξη την είχε αναλάβει η ΟΚΡΑ, την φωτογραφική κάλυψη, και βιντεοσκόπηση -μιλάω πάντα για την Παρασκευή- από τα δρώμενα ο σκηνοθέτης FUJI TOMO KAZU, την τροφοδοσία, το Πύλης Μέγαρο, την επιμέλεια του λευκού σε τραπέζια και καρέκλες η οικογένεια του Λαμπρού χορευτή, Λάμπρου Ντακούλα.
Την ορχήστρα αποτελούσαν ο Μαέστρος Κωνσταντίνος Γκοτζιό, στο κλαρίνο ο πολύ καλός Νίκος Τζοκόπουλος, στο τραγούδι ο Μανίκας και η έκπληξη της βραδιάς ήταν ο 14χρονος κιθαρίστας ανιψιός του κ. Μανίκα.
Ο μέγας φόβος όλων μας ήταν ο καιρός, στις 15.00 η ΕΜΥ έδινε για την περιοχή πιθανή βροχή στις 21.00 και στις 03.00, όσο πέρναγε η ώρα και ο χώρος ήταν έτοιμος να υποδεχθεί τα 400άτομα, τόσο μεγάλωνε η αγωνία. Θα βρέξει η δεν θα βρέξει; Θα ήταν μεγάλη η απογοήτευση όλων αν όλη αυτή η προσπάθεια πήγαινε στράφι, θα ήταν επίσης τραγικό γιατί τα έξοδα ήταν πάρα πολλά.
Μετά τις 20.00 άρχισε να ξεκαθαρίζει ο συννεφιασμένος ουρανός, και τα πρώτα χαμόγελα άρχισαν να αχνο φαίνονται.
Η καρδιά κυρίως των μελών της οικογένειας επανήλθε στη θέση της.
Επειδή υπάρχει άφθονο φωτογραφικό υλικό θα σταματήσω εδώ την περιγραφή και θα επανέλθω στο β' μέρος με περισσότερο ρεπορτάζ.
Με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

οι τρεις από τις βλάμισσες
οι 4 βλάμισσες Ερατώ, Λαμποργκίνη, Τερψιχόρη, Μνημοσύνη.
πίσω από τις βλάμισσες ο Μαέστρος Γκοτζιό.
στον κήπο του Επίκουρου οικογένεια ν. και Χ. Πατούκα.
Ράνια, Μαρία, και η κ. Βούλα.
Λάκης, Κώστας, Γιώργος, Δημήτρης.
Αριστερά ο κακός, στη μέση ο καλός, και δεξιά ο ψηλός.
Χρήστος, Χαρούλα, Κώστας.
Στεφανία και Έλενα-Ανδρομέδα.

8.8.16

ΥΠΕΡΟΧΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΌ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ η πρώτη ανάρτηση είχε γίνει το 2016 την επαναφέρω σήμερα στη μνήμη του Πατέρα μου.

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί Επικούρειοι και όχι μόνο, σας καλησπερίζω από το ΜκΠΓ η σημερινή ανάρτηση θα έχει αρκετές φωτογραφίες από την συνάντηση ευλογημένων φίλων. Η Μελισσάνθη μού έστειλε αρκετό υλικό το οποίο και θα δείτε πιο κάτω. Επίσης σήμερα καταγράφηκε ένα ιστορικό γεγονός, η Μνημοσύνη-Ζαν Ντ' Άρκ-Κωνσταντίνα αναχώρησε από το ΜκΠΓ και ήδη αυτή τη στιγμή βρίσκεται με τα μέλη της ΟΚΡΑ-ΛΟΓ Αθηνών  Άλκηστη και Αρκά στη Γλυφάδα. Θα γιορτάσουν φέτος τα 10 χρόνια γνωριμίας, ήταν το 2006 στην πρώτη βραδιά ποίησης που κάναμε στην Αυλή των Θαυμάτων, τότε τον ΑΥΓΟΥΣΤΟ 14/06 συναντήθηκαν για πρώτη φορά οι: Άλκηστη και Μνημοσύνη. Ο Αρκάς προϋπήρχε από το 1999 τότε που ιδρύσαμε την ΟΚΡΑ, αυτά λοιπόν τα παιδιά είναι ότι καλύτερο υπάρχει στην Ελληνική κοινωνία. Λόγω διακοπών δεν ήταν κανένα στην 39τη Συναστρεία, ελπίζω πως θα είναι στην συνάντηση της επιστροφής των ευλογημένων φίλων μας από την ΣΚΙΑΘΟ. Σας χαιρετώ και σας εύχομαι καλή δύναμη, με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

ΗΡΩ, ΝΤΕΡΙΚ, ΚΟΡΝΗΛΙΑ 2016

ΗΡΩ, ΛΟΛΑ, ΚΟΡΝΗΛΙΑ.

ΚΟΡΗ ΜΟΥ, ΑΝΙΨΙΑ ΜΟΥ, ΑΔΕΡΦΗ ΜΟΥ

3 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΙ ΦΙΛΟΙ.

ΠΟΝΤΙΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΓΟΓΟΥΛΗΣ

ΛΟΛΑ ΚΑΙ ΔΙΟΤΙΜΑ.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΙ ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ

ΛΟΛΑ, ΗΡΩ, ΚΟΡΝΗΛΙΑ, ΕΦΙΑΛΤΗΣ.

Άλκηστη, Διοτίμα, Πέπος, Θεόφραστος, Λολα.

ΔΙΟΤΙΜΑ ΚΑΙ ΑΛΚΗΣΤΗ.


ΜΕΓΑΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ.

ΚΑΝΤΖΑ 2016

ΤΑ ΤΡΙΑ ΙΔΡΥΤΙΚΑ ΜΕΛΗ

Ο ΠΕΠΟΣ ΑΝΑΜΕΝΕΙ ΤΗΝ ΛΟΛΑ

ΤΑ ΑΝΘΗ ΣΤΗ ΛΟΛΑ
«Όταν, φίλοι μου, αγαπούσα —είναι προ πολλών λεπτών —στην ιδίαν γη δεν ζούσα μετά των λοιπών θνητών. Όσοι καταλάβουν κατάλαβαν. WITH LOVE FUJI TOMO KAZU

22.5.16

Β.Ραφαηλίδης – Η Μεγάλη Ιδέα κι o τρίτος δρόμος.

Τώρα που η Μεγάλη Ιδέα σκοτώθηκε κατά τη μικρασιατική καταστροφή, ας της κάνουμε ένα μνημόσυνο, πριν προχωρήσουμε στα όσα οικτρά θα συμβούν στην Ελλάδα μετά το 1922.
Απ’ τη χρονιά αυτή και μετά, οι Έλληνες θα μάθουν σιγά σιγά να ζουν χωρίς τη Μεγάλη Ιδέα, αν και μερικοί ανεπίδεκτοι μαθήσεως δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτήν ούτε σήμερα. Εν πάση περιπτώσει, ο καθένας με τις ιδέες του και οι μεγαλοϊδεάτες με τις δικές τους. Και δεν θα είχαμε καμιά πρόθεση να αντιδικήσουμε μαζί τους, αν δεν ήταν η Μεγάλη Ιδέα αυτή ακριβώς που σκότωσε την Ελλάδα και συνεχίζει να σκοτώνει ό,τι απόμεινε απ’ αυτήν.

Κατ’ αρχήν, Μεγάλη Ιδέα είναι η μεγάλη ιδέα που έχει κανείς για τον εαυτό του. Που αν δεν μπορεί να την αντλήσει απ’ τον ίδιο τον εαυτό του, την αντλεί απ’ τους προγόνους του, ώστε να αισθάνεται κι αυτός σπουδαίος από σπόντα. Από ψυχολογικής απόψεως, η μεγάλη ιδέα έχει σχέση με τον εγωισμό, και μάλιστα σ’ εκείνην την παθολογική παραλλαγή του που λέγεται σολιπσισμός, μια κατάσταση που εκφράζεται πολύ παραστατικά με το «είμαι κι ο πρώτος, ρε». Κι όταν ο πρώτος δεν ανέχεται την παρουσία δεύτερου και τρίτου, αρχίζει να καθαρίζει με την πρώτη ευκαιρία όλους τους παρακατιανούς από το φόβο πως θα μπορούσαν να γίνουν πρώτοι.
Επί ιστορικού επίπεδου, τούτη την κατάσταση την εγκαινιάζουν οι Εβραίοι που θεωρούσαν τους εαυτούς τους «περιούσιο λαό», δηλαδή λαό που τον διάλεξε ο Θεός για να εκφράσει τη βούλησή του. Τους Εβραίους μιμήθηκαν οι ναζιστές. Και επειδή οι Γερμανοί τώρα έπρεπε να είναι οι πρώτοι, εξόντωσαν τους Εβραίους που έλεγαν πως είναι οι πρώτοι, οι εκλεκτοί του Θεού, κατ’ επέκτασιν και της ιστορίας.
Τους Εβραίους, πολύ πριν απ’ τους ναζιστές, μιμήθηκαν και κάποιοι Έλληνες. Από τότε που πληροφορήθηκαν πως είναι απόγονοι ενδόξων προγόνων, άρχισαν να παραληρούν για να αντισταθμίσουν τις ελλείψεις τους σε γνώση, σε μυαλό αλλά και σε χρήμα. Και ούτω πως γεννήθηκε η Μεγάλη Ιδέα λίγο μετά το πέρας της Ελληνικής Επανάστασης, κυρίως με τον Κωλέττη που πιστεύει πως το αρτιγέννητο ελληνικό κράτος σιγά σιγά θα μεγαλώσει, και αν δεν κατακυριεύσει τον κόσμο, τουλάχιστον θα κυριεύσει τα «δικά μας εδάφη», αν και κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς εννοεί όταν λέει δικά μας εδάφη. Την τεράστια περιοχή στην οποία εκτείνονταν οι ελληνικές αποικίες της αρχαιότητας, οπότε θα έπρεπε να ελευθερώσουμε και τη Μασσαλία, την αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οπότε θα έπρεπε να ελευθερώσουμε όλη την περιοχή μέχρι τη βόρεια Ινδία, ή μήπως την κολοσσιαία περιοχή στην οποία εκτεινόταν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία;
Μία δεύτερη και λογικότερη παραλλαγή της Μεγάλης Ιδέας εμφανίζεται πολύ αργότερα, την πρώτη δεκαετία του αιώνα μας με τον Ιωνα Δραγούμη. Ο οποίος πιστεύει τόσο πολύ στην αξία του ελληνικού πολιτισμού και την αφομοιωτική του δύναμη, που νομίζει πως αρκεί να υπάρχουν σκόρπιοι θύλακες ελληνισμού εδώ κι εκεί για να αναγεννηθεί απ’ αυτούς η Μεγάλη Ελλάδα, αν και δεν ξέρει πόσο μεγάλη θα είναι.
Αν ζούσε σήμερα ο Δραγούμης, θα τραβούσε τα μαλλιά του. Όχι μόνο θύλακες ελληνισμού της διασποράς δεν υπάρχουν πια αλλά ούτε καλά καλά Ελλάδα. Η χώρα στην οποία ζούμε δεν είναι Ελλάδα, είναι Βαρβαριστάν.
Ο τρίτος δρόμος για τη Μεγάλη Ιδέα
Εκτός απ’ την εδαφολογική περί Μεγάλης Ιδέας άποψη του Κωλέττη και την πολιτιστική αλλά ανιστόρητη του Δραγούμη, υπάρχει και μια τρίτη παραλλαγή μεγαλοϊδεατισμού, που θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε ιστορική, και που είναι η μόνη αποδεκτή από νοήμονες ανθρώπους.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως ο ελληνικός πολιτισμός (ο αρχαίος, εννοώ) είναι ο πιο μεγάλος, ο πιο σπουδαίος και κυρίως ο πιο «διαρκής» απ’ όλους τους πολιτισμούς που εμφανίστηκαν στην ανθρώπινη ιστορία. Ο ελληνικός πολιτισμός επιζεί και στις μέρες μας ως ευρωπαϊκός. Φυσικά, ο νεοελληνικός πολιτισμός, που είναι κάτι διάφορον του κυρίως ειπείν ελληνικού, είναι κι αυτός ελληνικός αλλά μόνο ως το βαθμό που είναι ευρωπαϊκός. Ο ελληνικός πολιτισμός ξεκίνησε απ’ την Ελλάδα, μέσω Ρώμης διαδόθηκε σ’ όλη την Ευρώπη και μέσω Ευρώπης σ’ όλον τον κόσμο. Και από την Ευρώπη κι απ’ τον κόσμο επιστρέφει στην κοιτίδα του, όσος επιστρέφει και όσο του επιτρέπουμε να επιστρέφει. Είμαστε κληρονόμοι του ελληνικού πολιτισμού μόνο ως το βαθμό που είμαστε Ευρωπαίοι, χωρίς αυτό να σημαίνει πως όλοι οι Ευρωπαίοι είναι κληρονόμοι του ελληνικού πολιτισμού. Υπάρχουν και εκεί βάρβαροι και άσχετοι με την παιδεία εν γένει, αν και ο πολιτισμός, όπως λέει ο μεγάλος θεωρητικός του πολιτισμού Χουιζίνγκα, είναι κάτι που διαχέεται στα πάντα. Ο Γάλλος αγράμματος και ο Έλληνας αγράμματος δεν είναι, απλώς, δυο αγράμματοι διαφορετικών εθνικοτήτων, είναι και δυο άνθρωποι διαφορετικού πολιτιστικού επίπεδου, διότι ο Γάλλος αγράμματος ζει σε μια κοινωνία η οποία τον επηρεάζει κατ’ ανάγκην με έναν συγκεκριμένο τρόπο, έστω κι αν δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με τη γαλλική κουλτούρα, και έμμεσα με την ελληνική, απ’ την οποία κατάγεται η γαλλική, όπως και κάθε άλλη ευρωπαϊκή κουλτούρα.
Ο πολιτισμός είναι «περιρρέουσα ατμόσφαιρα». Κι αν στην ελληνική ατμόσφαιρα δε «μυρίζεται» κανείς πολιτισμό, πώς θα ήταν δυνατό να «μυριστεί» ελληνικό πολιτισμό; Για να θυμηθούμε και τον «πρόγονό» μας τον Αριστοτέλη, ο «πολιτισμός» είναι έννοια γένους σε σχέση με τον «ελληνικό πολιτισμό» που είναι έννοια είδους. Πιο απλά, η έννοια «πολιτισμός» έχει ευρύτερο νόημα απ’ την έννοια «ελληνικός πολιτισμός» και τη γεννάει. (Γι αυτό είναι έννοια γένους). Πώς, λοιπόν, τολμούμε και μιλάμε εδώ για ελληνικό πολιτισμό, αφού δεν είναι και τόσο σίγουρο πως έχουμε σχέση με τον πολιτισμό σκέτα;
Πρέπει, συνεπώς, πρώτα να εκπολιτιστούμε διά του ελληνικού πολιτισμού, που είναι ευρωπαϊκός πλέον, κι ύστερα συζητάμε και για «γνήσιο» ελληνικό πολιτισμό. Πιστεύω πως η επανάκτηση του ελληνικού πολιτισμού σε μας εδώ είναι πιο εύκολη απ’ όσο σε άλλους απολίτιστους λαούς, εξαιτίας της ελληνικής γλώσσας αλλά και του φυσικού και ιστορικού περιβάλλοντος, εφόσον προηγουμένως αποδεχτούμε τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και εκπολιτιστούμε δι’ αυτού. Και για να συμβεί κάτι τέτοιο, πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε: πού ανήκουμε; Στην Ανατολή (Τουρκία, Μέση Ανατολή, Πακιστάν κλπ.) ή στη Δύση; Πιστεύω πως ανήκουμε στη Δύση, αν και τέσσερεις αιώνες τουρκοκρατίας μας έκαναν να μοιάζουμε λίγο με... Τούρκους, αν όχι και με Πακιστανούς. Και το λέω αυτό σεβόμενος και τους Τούρκους και τους Πακιστανούς, γιατί αυτοί ξέρουν πού ανήκουν.
Aπό το βιβλίο "Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους 1830-1974" του Βασίλη Ραφαηλίδη

Β.Ραφαηλίδης – Μακεδονία είναι οι Μακεδόνες

Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς την ιστορία των λαών της Βαλκανικής, αν ήδη δεν έχει κατανοήσει την ιστορία των Μακεδόνων, του σπουδαιότερου λαού των Βαλκανίων. Άλλωστε, χωρίς τους Δωριείς Μακεδόνες είναι βέβαιο πως σήμερα δεν θα υπήρχε ίχνος ελληνικού πολιτισμού στη γεωγραφική περιοχή που λέγεται Ελλάδα. Διότι ο ελληνικός πολιτισμός, αφού έκανε το γύρο του τότε γνωστού κόσμου με τους επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, επέστρεψε στην κοιτίδα του όχι ακριβώς ως ελληνικός, δηλαδή ιωνικός, αλλά ως ελληνιστικός.

Ήδη η γραμματολογική διαφορά ανάμεσα στις καταλήξεις -ικός (ελληνικός) και -ιστικός (ελληνιστικός) δηλώνει από μόνη της τη σημαντική διαφοροποίηση που υπέστη ο ελληνικός πολιτισμός της κλασικής περιόδου, αυτός δηλαδή που διαμορφώθηκε κατά κύριο λόγο απ’ το ένα από τα τέσσερα ελληνικά φύλα, τους Ίωνες της Μικράς Ασίας και τους ομοφύλους τους της Αττικής. Αν, λοιπόν, ο ελληνικός πολιτισμός διά των Μακεδόνων «περιόδευσε» τουλάχιστον στο μισό του τότε γνωστού κόσμου και επηρέασε ένα μεγάλο πλήθος λαών πολύ απομακρυσμένων απ’ τη Μακεδονία, είναι φυσικό να επηρέασε ακόμα περισσότερο λαούς βαρβαρικούς, εγκαταστημένους κοντά στη Μακεδονία.
Όπως και νάναι πάντως, ο ελληνικός και ο ελληνιστικός πολιτισμός δεν είναι το ίδιο πράγμα. Για να γίνει κατανοητή η διαφορά ανάμεσα στον ελληνικό και τον ελληνιστικό πολιτισμό, πρέπει κατ’ αρχήν να επισημάνουμε τη γραμματολογική διαφορά ανάμεσα στις καταλήξεις -ικός και -ιστικός, που και οι δυο αφορούν επίθετα. Όμως, τα επίθετα με κατάληξη σε -ιστικός, παράγονται από ρήματα σε -ίζω, και τα ρήματα σε -ίζω δηλώνουν πράξη επηρεασμού. Αντίθετα, στην ελληνική γλώσσα η κατάληξη -ικός (ανδρικός, παιδικός, στρατιωτικός κ.λπ.) δηλώνει ιδιότητα. Έτσι, ελληνικό είναι αυτό που προσιδιάζει στους Έλληνες, που είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Ελλήνων, που είναι ίδιον των Ελλήνων και κανενός άλλου λαού. Ενώ η κατάληξη -ιστικός, που υπάρχει σε επίθετα παραγόμενα από ρήματα σε -ίζω δηλώνει σχέση.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, ελληνιστικό είναι κάτι που έχει καταγωγική σχέση με την Ελλάδα, το άμεσα εξαρτώμενο απ’ την Ελλάδα, χωρίς την οποία δεν θα ήταν δυνατό να υπάρξει. Που, όμως, δεν είναι ευθέως εξαρτημένο απ’ την Ελλάδα, δεν είναι, θα λέγαμε, πρωτογενώς ελληνικό.
Η σχέση ημών των Νεοελλήνων με το (αρχαίο) ελληνικό ήθος και τον (αρχαίο) ελληνικό πολιτισμό δεν είναι ευθέως ελληνική, είναι ελληνιστική. Όχι μόνο γιατί ο ελληνικός πολιτισμός επέστρεψε στην κοιτίδα του (παραλλαγμένος) διά του χριστιανισμού, που δεν είναι τυπικά ελληνική αλλά ανατολίτικη πολιτιστική παράμετρος, αλλά και διότι ο χρόνος και οι αλλαγές που αυτός συνεπάγεται μας απομάκρυναν κατ’ ανάγκην απ’ την αρχική έννοια Έλλην.
Ο σημερινός νεοελληνικός πολιτισμός, λοιπόν, είναι ελληνιστικός με μια έννοια πολλαπλή: Εξαιτίας μιας θρησκείας που εισήχθη στην Ελλάδα και τροποποίησε τα ήθη και την ηθική της, εξαιτίας μιας γλώσσας που δεν είναι η (αρχική) ελληνική, αλλά μια απλοποιημένη παραλλαγή της, αυτή που δημιούργησαν οι Αλεξανδρινοί γραμματοδιδάσκαλοι με τρόπον τέτοιο, που να γίνεται εύκολα κατανοητή και από βαρβάρους, και κυρίως εξαιτίας της δυναμικής της ιστορίας, που συνεχώς τροποποιεί τις κοινωνικές παραμέτρους και τα πολιτιστικά δεδομένα.
Άλλωστε, κανένας απόγονος δεν είναι κατ’ ανάγκην όμοιος με τον πρόγονο. Ο γιος ενός έξυπνου και πολιτισμένου πατέρα μπορεί κάλλιστα να είναι και βλαξ και απολίτιστος. Γιατί, λοιπόν, να μη συμβαίνει το ίδιο και με τους λαούς, όπου τα πράγματα είναι απ’ τη φύση τους ακόμα πιο χαοτικά και ακατάστατα, ακόμα πιο τυχαία απ’ όσο στη μείξη των χρωμοσωμάτων; Πάλι καλά, να λες, που διατηρούμε κάποια ελληνιστικά ίχνη, πράγμα που το οφείλουμε στους Μακεδόνες. Που σήμερα είναι το ένα πέμπτο του συνόλου των Ελλήνων. Και τούτο χάρη στους πρόσφυγες που αποτελούν το 45% του σημερινού πληθυσμού της Μακεδονίας. Πράγμα που σημαίνει πως χωρίς τους Έλληνες που ήρθαν απ’ τη Μικρά Ασία και τον Πόντο ανάμεσα στο 1910 και 1925 (σύνολο 1.221.849 ψυχές) ιδέα δεν έχω αν η Μακεδονία θα ήταν δυνατό να είναι σήμερα ελληνική. Είπαμε, τις εθνότητες και συνεπώς τα στηριγμένα σ’ αυτές εθνικά αλλά και πολυεθνικά κράτη τα δημιουργούν οι άνθρωποι και όχι τα εδάφη.
Ας δούμε, λοιπόν, τους Μακεδόνες από πιο κοντά. Το αξίζουν και με το παραπάνω. Και οπωσδήποτε παραπάνω απ’ ότι θα το άξιζαν, ας πούμε οι Πελοποννήσιοι, οι μόνιμοι δυνάστες των υπολοίπων Ελλήνων απ’ το 1830 που υπάρχει νεοελληνικό κράτος και μέχρι σήμερα αδιαλείπτως. Άλλωστε, το είπαμε ήδη, η ιστορία των λαών της Βαλκανικής χωρίς τους Μακεδόνες δεν θα είχε το νόημα που έχει σήμερα. Από δω, και συγκεκριμένα από την πόλη του Φιλίππου, τη Φιλιππούπολη, ξεκινάει εκείνη η τρομερή χριστιανική αίρεση των βογόμιλων, που για πέντε αιώνες θα φέρει τα πάνω κάτω στη Βαλκανική κυρίως αλλά και σ’ ολόκληρη τη βυζαντινή επικράτεια. Μιλήσαμε ήδη για τους βογόμιλους και το ρόλο τους στον κάρα πολύ ιδιόρρυθμο εξισλαμισμό, κυρίως των κατοίκων της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Αλλά και των Ελλήνων της νότιας Μακεδονίας, των Βαλαάδων (ή Βαλαλάδων), που τους χαρακτηρίζουν ελληνόφωνους Τούρκους, ενώ είναι μάλλον εξισλαμισθέντες Έλληνες, μερικοί μόνο απ’ τις πολλές χιλιάδες εξισλαμισθέντων Ελλήνων, που μόνο η ελληνική μωρία θα ήταν δυνατό να τους χαρίσει στους Τούρκους, για μόνο το λόγο πως εξισλαμίστηκαν.
Τα πρώτα έγκυρα ντοκουμέντα για την ιστορία των Μακεδόνων χρονολογούνται από τον 7ο π.Χ. αιώνα, τότε που ο πρώτος Μακεδόνας βασιλιάς, ο Περδίκκας Α', ιδρύει το κράτος των Μακεδόνων υποτάσσοντας τους Παίονες, τους Βοττιαίους, τους Ηδώνες, τους Εορδαίους, τους Ιλλυριούς και πάρα πολλούς άλλους μικρότερους προμακεδονικούς, ας τους πούμε έτσι, λαούς, που θα αφομοιωθούν με τους Μακεδόνες για να δώσουν το πρώτο υπολογίσιμο εθνολογικό κράμα σε μια περιοχή που δε σταμάτησε ποτέ να αναμειγνύει τις πάμπολλες λαότητες που έζησαν στο πλούσιο έδαφος της.

Όμως, η κυρίως ιστορική περίοδος των Μακεδόνων αρχίζει τον 4ο π.Χ. αιώνα με τον βασιλιά Αλέξανδρο Α' τον Φιλέλληνα (498-454 π.Χ.). Πολύ απασχόλησε τους ιστορικούς ο χαρακτηρισμός Φιλέλλην. Αλλά μπέρδεψε μόνο όσους αντιλαμβάνονται την ιστορία σαν μια διαδοχή υιών καταγομένων από τον ίδιο πατέρα, και όχι σαν μια διαδοχή πολιτισμών. Το γεγονός πως οι Μακεδόνες είναι Δωριείς, δε σημαίνει απολύτως τίποτα από πολιτιστικής απόψεως. Σε σχέση με τους πρωτοπόρους Ίωνες, οι Δωριείς Μακεδόνες, όπως και όλοι οι Δωριείς, εκπολιτίζονται πάρα πολύ πιο αργά. Όχι μόνο γιατί τους χωρίζουν χίλια χρόνια από την λεγάμενη «κάθοδο των Αχαιών» και των Ιώνων που κατεβαίνουν σχεδόν μαζί με τους Αιολείς και τους Αχαιούς απ’ το Βορρά, αλλά και διότι βρίσκονται αρκετά μακριά απ’ το λίκνο του ελληνικού πολιτισμού, την Ιωνία (τα παράλια της Μικράς Ασίας) καθώς και απ’ την απέναντι Αττική, που κατοικείται από Ίωνες.
Άλλωστε, πολλοί Αθηναίοι, με προεξάρχοντα τον φανατικό αντιμακεδόνα Δημοσθένη, δεν αναγνωρίζουν τους Μακεδόνες σαν Έλληνες. Όχι γιατί δεν είναι Έλληνες εκ καταγωγής (οι αρχαίοι Έλληνες μισούν θανάσιμα την καταγωγική αιματολογία και θα έσκαγαν στα γέλια αν μας άκουγαν να αιματολογούμε εθνολογικά) αλλά διότι δεν είναι ακόμα τόσο πολιτισμένοι, όσο οι νότιοι Έλληνες.
Ας μη μας διαφεύγει πως για τους αρχαίους Έλληνες, Έλληνες είναι οι της ελληνικής παιδείας μετέχοντες. Για τους Νεοέλληνες όμως, κυρίως Έλληνες είναι, πρώτον αυτοί που δεν υπήρξαν ποτέ κομμουνιστές ή φιλοκομμουνιστές, δεύτερον αυτοί που παν συχνά στην εκκλησία, τρίτον αυτοί που αγαπούν τα στρατιωτικά θούρια, τέταρτον αυτοί που αγαπούν τους εκ στρατιωτικών δικτάτορες, πέμπτον αυτοί που έχουν κουμπάρο βουλευτή, έκτον αυτοί που κλέβουν συχνά το δημόσιο ταμείο, έβδομον αυτοί που φωνάζουν «ζήτω η Ελλάς» τρεις φορές την ημέρα, όγδοον αυτοί που δεν κοιμούνται όταν ακούν τους ρήτορες κατά τις δυο εθνικές επετείους, ένατον αυτοί που έχουν πιστοποιητικό από τον αιματολόγο που βεβαιώνει πως το αίμα τους είναι γνησίως ελληνικό, και δέκατον και τελευταίον αυτοί που πιστεύουν πως το «όνομά μας είναι η ψυχή μας» τη στιγμή που όλοι μας ξέρουμε πως το καλό κρασί δεν το κάνει η ετικέτα, αλλά τ’ αμπέλι.
Η Μακεδονία επί Φιλίππου Β' του Μακεδόνος

Όπως και νάναι, οι εξ αίματος Έλληνες Μακεδόνες (άντε, να σας κάνουμε το χατίρι, εσάς τους αιμοβόρους, που αν δε δείτε αίματα δεν ηρεμείτε) ολοκληρώνουν τον σταδιακό (πολιτιστικό) εξελληνισμό τους κατά τον 4ο αιώνα π.Χ.. Επί Περδίκκα Β' (438-413) και επί Αρχελάου (413-399) αρχίζει πλέον να μη γίνεται διάκριση, από πολιτιστικής απόψεως, ανάμεσα στους βόρειους και τους νότιους Έλληνες. Πάντως, ο εξαιρετικά φιλόδοξος Φίλιππος Β' (359-336), αφού τσαλαπάτησε όλους τους μνηστήρες του θρόνου, κατέβηκε κατά κάτω και υπέταξε στην εξουσία του όλους τους νότιους Έλληνες. Για να τους ενώσει, λεν οι εθνοκάπηλοι. Τρίχες. Απλώς τους κατάχτησε, έτσι απλά και καθαρά, αδιαφορώντας πλήρως για το αν είναι αδέρφια ή ξαδέρφια ή ό,τι άλλο εν πάση περιπτώσει. Καινούργια εδάφη για την επικράτειά του ήθελε ο άνθρωπος, και τα πήρε. Και στρατιώτες για την εκστρατεία του κατά των Περσών που ετοίμαζε. Και τους πήρε (ο γιος του Αλέξανδρος).
Κι έτσι αρχίζουν από τότε τα διλήμματα: Να πάρεις το μέρος των βορείων ή των νοτίων; Σκέτος αμερικανικός εμφύλιος πόλεμος μοιάζει το πράγμα. Πάντως εγώ, αν και βόρειος (Μακεδών) παίρνω σταθερά το μέρος των νοτίων Ιώνων, γιατί αυτοί είναι οι δημιουργοί του ελληνικού πολιτισμού της κλασικής περιόδου. Πάντως, ο γιος του Φίλιππου Β', Αλέξανδρος, ο επονομασθείς ορθότατα Μέγας (356-323), δίνει μια γερή σπρωξιά στον ελληνικό πολιτισμό (των Ιώνων, το ξαναλέω) και τον μετατρέπει σε ελληνιστικό.

Όμως, το 148 π.Χ., μόνο 175 χρόνια μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, όλα καταρρέουν και η Μακεδονία γίνεται ρωμαϊκή επαρχία. Το 395 μ.Χ., με το χωρισμό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε Δυτική (Ρώμη) και Ανατολική (Βυζάντιο), μετά από 543 χρόνια ρωμαϊκής κυριαρχίας που αφήνει ανεξίτηλα ίχνη, η Μακεδονία περιέρχεται στη δικαιοδοσία του ανατολικού αυτοκράτορα Αρκάδιου, και σύντομα γίνεται το σημαντικότερο τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η Θεσσαλονίκη θα γνωρίσει λαμπρές ημέρες δόξης ως συμπρωτεύουσα δίπλα στην πρωτεύουσα. Την Κωνσταντινούπολη, να εξηγούμαστε. Γιατί η Θεσσαλονίκη ως συμπρωτεύουσα δίπλα στην πρωτεύουσα Αθήνα είναι μια συμπρωτεύουσα της πλάκας, όπως ακριβώς και η πρωτεύουσα (πόλη) της Ελλάδας, που σίγουρα είναι δευτερεύουσα κοντά στην πάντα όμορφη και πάντα «θηλυκιά» Θεσσαλονίκη.
Η Μακεδονία ανήκει στο θέμα (βυζαντινή διοικητική περιφέρεια) του Ιλλυρικού μαζί με την Ιλλυρία και την Δακία (αντιστοιχεί προς τη σημερινή Ρουμανία αλλά περιλαμβάνει και τμήμα της νότιας Ρωσίας). Οι Βυζαντινοί όπως και οι Ρωμαίοι, απ’ την Ιλλυρία (παράλια της σημερινής Αλβανίας και Γιουγκοσλαβίας) πηδούν κατ’ ευθείαν στη Δακία και δεν κάνουν λόγο για τη μεσολαβούσα Μοισία (σημερινή Βουλγαρία αλλά και μέρος της Σερβίας προς τα Σκόπια) που ορθότατα την αντιμετωπίζουν ως Μακεδονία τώρα πλέον.

Ήδη πριν απ’ την εμφάνιση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, στην περιοχή του κατοπινού θέματος του Ιλλυρικού έχουν εγκατασταθεί από πολύ παλιά και Γότθοι (αρχαίοι Γερμανοί, ας τους πούμε έτσι), αλλά και θύννοι (Μογγόλοι) τον 5ο και τον 6ο αιώνα, και Άβαροι (πάλι Μογγόλοι) τον 6ο και τον 7ο αιώνα. Όλοι αυτοί θ’ αφήσουν τα χνάρια τους στην περιοχή. Όλοι αυτοί θα ανακατωθούν με τους Σλάβους, που τον 6ο αιώνα ολοκληρώνουν την μακραίωνη διείσδυσή τους στην περιοχή όπου γυροφέρνουν ως νομάδες από πολύ νωρίτερα, για να συναποτελέσουν τελικά όλοι μαζί τους νοτιότερους απ’ τους Νότιους Σλάβους. Που κατά ένα σημαντικό ποσοστό, εκτός από Σλάβοι είναι Γερμανοί και Μογγόλοι. Και Έλληνες. Και Βλάχοι. Και Αλβανοί. Στα Βαλκάνια είναι αδύνατο να ξεχωρίσουν οι εθνότητες και οι πολιτισμοί. Το μόνο ενοποιητικό εθνολογικό δεδομένο των βαλκανικών λαών είναι η ορθοδοξία.
Τον 7ο αιώνα εμφανίζονται στην περιοχή και οι Βούλγαροι και τα πράγματα μπλέκουν ακόμα περισσότερο. Επί ενάμιση αιώνα οι δυναμικοί Βούλγαροι θα κάνουν τα πάντα άνω κάτω στη περιοχή του Ιλλυρικού και μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Μέχρι που να γνωρίσουν την πρώτη τους σοβαρή ήττα από τον Λέοντα Ε' τον Αρμένιο (είναι πράγματι Αρμένιος) το 814.
Το 891 αρχίζουν οι επιδρομές των Αράβων στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το 911 οι πανίσχυροι αυτή την εποχή Άραβες μπαίνουν στη Θεσσαλονίκη και τη ρημάζουν. Ακολουθούν οι εισβολές των Πετσενέγων (Μογγόλοι κι αυτοί) των Κουμάνων (Μογγόλοι κι αυτοί), των Φράγκων και των Νορμανδών (Βίκινγκς). Στο μεταξύ, τον 8ο αιώνα έχουν ήδη προωθηθεί και έχουν ήδη εγκατασταθεί στη Μακεδονία οι Βλάχοι, δηλαδή η εθνολογική πανσπερμία των εκλατινισθέντων επαγγελματιών στρατιωτών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι εγκαταστημένοι κάποτε ως φρουροί στα σύνορα της αυτοκρατορίας. Τώρα που δεν έχουν να φυλάξουν τίποτα, αρχίζουν να περιφέρονται δώθε κείθε για να φτιάξουν τελικά κράτος στη Ρουμανία μαζί με τους αρχαίους Λάκες, ενώ άλλες ομάδες Βλάχων προωθούνται απ’ τη Μακεδονία στην Ήπειρο και τη Θεσσαλία.
Από το βιβλίο  του Βασίλη Ραφαηλίδη «Οι λαοί των Βαλκανίων»

Β.Ραφαηλίδης – Η μικρασιατική καταστροφή

Με αφορμή την σημερινή «Ημέρα Μνήμης» για τη Μικρασιατική Καταστροφή, παραθέτουμε ένα απόσπασμα από τον Βασίλη Ραφαηλίδη και το βιβλίο του "Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους"

Η Μεγάλη Ιδέα αρχίζει να μικραίνει
Ο πόλεμος κοστίζει. Και το ελληνικό δημόσιο ταμείο, όπως πάντα, είναι τρύπιο. Απ’ τους αρουραίους. Πηγαίνουν οι Έλληνες στους ξένους τραπεζίτες και τους λεν: Κάντε μας κανένα δάνειο ακόμα. Σας ορκιζόμαστε, αυτή τη φορά δεν θα το φάμε. Το θέλουμε για να πάρουμε την Πόλη. Ρε, άντεστε από δω και πάτε να δουλέψετε λιγάκι, λεν οι τραπεζίτες.
Και ήταν τότε ακριβώς που οι κρετίνοι σοφίζονται το μεγάλο κόλπο. Κάνουν εσωτερικό αναγκαστικό δανεισμό διά διχοτομήσεως του νομίσματος. Κόβουν, ας πούμε το χιλιάρικο στα δυο, δανείζονται το πεντακοσάρι θέλεις δε θέλεις να το τοκίσεις, και το άλλο πεντακοσάρι στο χρωστούν. Και σου υπόσχονται και τόκο. Α, να μου χαθείτε, καραγκιόζηδες, που κάνατε την απάτη εθνική πολιτική.
Την 3η Μαΐου 1922 η κυβέρνηση Γούναρη παραιτείται και αναλαμβάνει ο Π. Πρωτοπαπαδάκης να βγάλει τα κάστανα απ’ τη φωτιά, με τη βοήθεια, όμως, του Γούναρη και του Στράτου. Αλλά λίγο αργότερα, την 13η Αυγούστου 1922, αρχίζει η τρομερή και φοβερή επίθεση του Κεμάλ Ατατούρκ, που το διάστημα που οι Έλληνες προελαύνουν, ετοιμάζεται επιμελώς και τους αφήνει να προελάσουν για να τους λιανίσει ευκολότερα. Τα ξεφτέρια οι δικοί μας, ούτε που μυρίζονται το κόλπο.
Λίγες μέρες μετά την εκδήλωση της επίθεσης του Κεμάλ, ποιος Έλληνας στρατιώτης είδε τον Αλλάχ και δεν τον φοβήθηκε. Κι αρχίζει μια συντεταγμένη στην αρχή υποχώρηση, που συντομότατα γίνεται άτακτη, για να τραπεί σε λίγο σε πανικόβλητη φυγή ατάκτων στιφών που ελάχιστα θυμίζουν στρατό. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω και την Ελλάδα ας τη σώσει ο Θεός. Αλλά, μπα, ούτε αυτός ενδιαφέρεται πια για την Ελλάδα. Τέτοια ξεφτίλα δεν είδε ποτέ αυτή η χώρα στην ιστορία της.
Και τα ερειπώδη μπουλούκια των ατάκτων και πανικόβλητων Ελλήνων στρατιωτών να φτάνουν ξεπνοϊσμένα στη θάλασσα και με τις τελευταίες τους δυνάμεις να προσπαθούν να σκαρφαλώσουν στα ελληνικά πλοία, που συλλέγουν πτώματα και ημιθανείς, ανάκατα. Κτήνη, πώς καταντήσατε έτσι αυτόν τον τόπο.
Εκτός απ’ τους πεσόντες ηρωικά στο πεδίο της τιμής, και επί του προκειμένου της ατιμίας, 300.000 μάχιμοι και άμαχοι πεθαίνουν είτε απ’τα χατζάρια του εντελώς εξαγριωμένου τουρκικού όχλου, που κανείς δεν μπορεί να τον ψέξει για τη βαρβαρότητα του, αφού ήταν λαός υπό κατοχήν, είτε από πνιγμό, την ώρα που κολυμπούσαν για να βρουν τη σωτηρία σε κανένα απ’ τα πλοία, τη μόνη δυνατότητα που είχε κανείς για να σωθεί απ’ τους Τούρκους, που είχαν να σφάξουν έτσι απ’ την εποχή του Δράμαλη. Η παραλία της Σμύρνης και η θάλασσα μπροστά της γίνεται κοκκινόμαυρη απ’ το πηχτό αίμα. Ο τόπος θυμίζει σφαγείο. Και απ’ την πλούσια και πολιτισμένη ελληνική γειτονιά της Σμύρνης, απομένουν μόνο αποκαΐδια πάνω στα οποία σιγοψήνεται η Μεγάλη Ιδέα, που προκάλεσε τη μεγάλη καταστροφή. Ο μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος παραδίδεται απ’ τους Τούρκους αξιωματικούς του Κεμάλ στον μαινόμενο όχλο, που τον κάνει κιμά στην κυριολεξία. Στην Αθήνα επικρατεί πλήρες χάος. Κανείς δεν κυβερνάει. Ο Ν. Τριανταφυλλάκος που διαδέχεται τον Πρωτοπαπαδάκη είναι ένα ρεντίκολο. Και ο βασιλιάς; Ω, ο βασιλιάς! Ξύνεται αμήχανα στα ανάκτορα και βάζει τον βαλέ του να του κάνει αέρα. Έχει ιδρώσει απ’ την αγωνία. Όχι για την Ελλάδα, για το θρόνο.
Το διάγραμμα της συμφοράς
Ας δούμε στη χρονική τους σειρά τα στρατιωτικά γεγονότα, που οδήγησαν στη μεγάλη συμφορά.
Η εκστρατεία του ελληνικού στρατού στη Μκρά Ασία αρχίζει τον Μάιο του 1919 και τελειώνει άδοξα τον Σεπτέμβριο του 1922. Εγκαινιάζεται με την αποβίβαση των Ελλήνων και την κατάληψη της Σμύρνης και της ενδοχώρας της, την 2α Μαΐου 1919, εις εκτέλεσιν από την Ελλάδα της σχετικής αποφάσεως της διασκέψεως των Παρισίων.
Ο ελληνικός στρατός προελαύνει και πέρα της μικρής περί την Σμύρνη περιοχής, που είχε εντολή από τους συμμάχους να καταλάβει, και φτάνει μέχρι τον Σαγγάριο, στο εσωτερικό της Μικρός Ασίας. Όμως, η προέλαση διαρκεί μόνο μέχρι την 1η Νοεμβρίου 1920 και τελεί υπό την αρχιστρατηγία του μεσολογγίτη στρατηγού Κωνσταντίνου Νίδερ, που αντικαθίσταται μετά την καθήλωση στον Σαγγάριο από τον αντιστράτηγο Α. Παρασκευόπουλο, που αντικαθίσταται κι αυτός από τον αντιστράτηγο Αναστ. Παπούλα, που αντικαθίσται κι αυτός από τον αντιστράτηγο Γ. Χατζηανέστη. Στην Ελλάδα, όταν αρχίζει ο πανικός αρχίζουν και οι αντικαταστάσεις.
Για λόγους καθαρά διπλωματικούς και καθόλου στρατιωτικούς, για να ενισχυθεί δηλαδή η θέση της Ελλάδος στη συμμαχική διάσκεψη που γίνεται τον Φεβρουάριο του 1921 στο Λονδίνο, επιχειρείται μια ολικά αποτυχημένη προέλαση του ελληνικού στρατού προς το Εσκή Σεχίρ και την Κιουτάχεια, που κράτησε δέκα καταστροφικές μέρες, από τις 10 μέχρι τις 20 Μαρτίου 1921. Μια άλλη προέλαση προς το Αφιόν Καραχισάρ, εστέφθη από σχετική επιτυχία. Η πόλη κατελήφθη από τον ελληνικό στρατό την 14η Μαρτίου 1921 αλλά εκκενώθηκε σε δώδεκα μέρες.
Το καλοκαίρι εκδηλώνονται νέες επιθετικές πρωτοβουλίες του ελληνικού στρατού, με σχετική επιτυχία. Και τον Ιούλιο του 1921, ύστερα από πολεμικό συμβούλιο που γίνεται κάπου κοντά στην Κιουτάχεια υπό την προεδρία του βασιλιά Κωνσταντίνου που βρίσκεται στο μέτωπο, αποφασίζεται η προέλαση του ελληνικού στρατού μέσα από την Αλμυρά Έρημο, προς την "Αγκυρα.
Προς εκτέλεσιν του σχεδίου, την 11η Αυγούστου 1921 αρχίζει η εικοσαήμερη καταστροφική μάχη του Σαγγαρίου. Την τρίτη μέρα (13 Αυγούστου) αυτής της μάχης, και ενώ όλα έδειχναν πως τα πράγματα πήγαιναν καλά μέχρι τότε για τους Έλληνες, εκδηλώνεται η μεγάλη επίθεση του Μουσταφά Κεμάλ (Ατατούρκ είναι το ψευδώνυμό του, και σημαίνει «πατέρας των Τούρκων») που ενεργεί ερήμην του Σουλτάνου, και γίνεται το έλα να δεις. Είναι εκεί, στον Σαγγάριο, που ο ελληνικός στρατός όχι απλώς ηττάται, αλλά κονιορτοποιείται εντελώς από τον Κεμάλ, μια αναμφισβήτητη στρατιωτική και πολιτική μεγαλοφυία. Αρχιστράτηγος του ελληνικού στρατού αυτόν τον καιρό είναι ο Γ. Χατζηανέστης.
Μετά την ήττα στον Σαγγάριο, μικρό μόνο μέρος του ελληνικού στρατού καταφέρνει να φτάσει στη θάλασσα, την 6η Σεπτεμβρίου 1922, και μαζί με όσους Έλληνες της Σμύρνης γλύτωσαν τη σφαγή να διεκπεραιωθεί με πλοία στην Ελλάδα. Πρόκειται για τη μεραρχία Γόνατά, το ευζωνικό σύνταγμα Πλαστήρα και το στρατό του Νότιου Συγκροτήματος. Όλες οι άλλες ελληνικές μονάδες πήγαν στον παράδεισο. Ποιος σκότωσε αυτά τα παλικάρια; Μα, η δολοφονική Μεγάλη Ιδέα μάλλον, παρά ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
 ~ Aπό το βιβλίο "Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους 1830-1974" του Βασίλη Ραφαηλίδη