ΤΖΟΝ ΜΙΛΤΟΝ Ένα μικρό αφιέρωμα.

Αποφθέγματα του ΤΖΟΝ ΜΙΛΤΟΝ
Φίλες και Φίλοι καλημέρα με χαρά σας ξαναπαρουσιάζω έναν σκαπανέα του πνεύματος, έναν υπέροχο άνθρωπο που αξίζει να αναζητήσετε το έργο του, σας εύχομαι καλή ανάγνωση, και κυρίως καλή ανάρρωση σε όσους το έχουν ανάγκη. Με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος- Fuji Tomo Kazu. ''Δεν είναι απαραίτητο να σ' αγαπώ, εξάλλου δεν μπορώ να σας αγαπώ όλους, είναι όμως απαραίτητο να σας σέβομαι όλους''. Poof

• «Αυτή μου έδωσε τον απαγορευμένο καρπό κι εγώ τον έφαγα.»
• «Αυτός που ελεύθερα διακηρύσσει πως το έργο σου είναι καλό και δεν φοβάται να δηλώσει ότι μπορούσε να ήταν και καλύτερο, σου δίνει την καλύτερη απόδειξη της πίστης και της φιλίας προς εσένα.»
• «Η αλήθεια είναι τόσο αδύνατο να βρωμιστεί από ακάθαρτα χέρια, όσο και η ηλιαχτίδα.»
• «Η ειρήνη έχει τις δικές της νίκες, όχι λιγότερο δοξασμένες απ' αυτές του πολέμου.»
• «Η εμπιστοσύνη μεταδίδει ένα θαυματουργό αίσθημα. Δημιουργεί το αίσθημα της ασφάλειας, την άγνοια του κινδύνου και την τάση για ευγενικές προσπάθειες.»
• «Η ματιά των γυναικών εκφράζει ό,τι αποσιωπά η γλώσσα.»
• «Η νευρική γυναίκα μοιάζει σαν πηγή θολή, γεμάτη λάσπες, βρωμερή και άθλια στην όψη.»
• «Η παιδική ηλικία δείχνει τον άνθρωπο, όπως το πρωί τη μέρα.»
• «Η σκέψη πως μπορείς να εκδικηθείς, φέρνει γλυκιά ικανοποίηση, πικραίνεσαι όμως ύστερα από λίγο, μόλις σκεφτείς πως μπορεί να σου την ανταποδώσουν με αντεκδίκηση.»
• «Μία γλώσσα είναι αρκετή για τη γυναίκα.»
• «Σε μια κοινωνία χωρίς ισότητα, τι αρμονία αλήθεια και ομορφιά μπορεί να επικρατήσει;»
• «Τι άλλον μπορούν οι πόλεμοι, παρά αδιάκοπους πολέμους να γεννήσουν;»

The Economist Η περίπτωση ΤΖΩΝ ΜΙΛΤΟΝ

Ο ποιητής, φυλλαδιογράφος και με τον τρόπο του πατριώτης Τζον Μίλτον έξω από τις αγγλόφωνες χώρες είναι κυρίως γνωστός σαν όνομα. Αλλά και εντός τους, η αναφορά του ανακαλεί σχολικές αναμνήσεις από αναγκαστικές εργασίες στο μεγάλο ποιητικό του κατόρθωμα, τον «Χαμένο παράδεισο», από τα λατινικά του και από τη θεολογία του, που ήταν πρότυπα για την ταραγμένη εποχή του στην πολιτική ιστορία της Αγγλίας. Γιατί παρ' όλη τη λογιοσύνη ήταν άνθρωπος που πήρε μια πολιτική θέση και την κράτησε.
Επίμοχθο έργο
Σήμερα ο Μίλτον είναι μια περιοχή που ανήκει κυρίως στους λογίους και στους δασκάλους. Και ο ίδιος το ίδιο ήταν. Ελάχιστα είναι γνωστά για την προσωπική του ζωή. Εχει απομείνει ένα σονέτο του για μια νεκρή του σύζυγο, αλλά δεν έγραψε τίποτε άλλο για τις τρεις συνολικά γυναίκες του, που οι δυο τους πέθαναν αμέσως μετά τις γέννες των θυγατέρων τους. Ούτε τίποτα έγραψε για τις τρεις θυγατέρες του ούτε για τον μοναδικό γιο του που πέθανε βρέφος. Η Anna Beer στη βιογραφία της, που πρόσφατα κυκλοφόρησε Milton: Poet, Pamphleteer and Patriot (εκδ. Bloomsbury, 458 σελ., 34,99 δολάρια, 20 στερλίνες), ανέλαβε το επίμοχθο έργο να ανασυστήσει μια προσωπικότητα και μια ζωή από λίγα, και αυτά όχι επαρκώς φωτισμένα, στοιχεία. Παρήγαγε, όμως, όπως γράφει ο «Εκόνομιστ», ένα αποτέλεσμα πολύ πειστικό. Φέτος είναι έτος Μίλτον, γιατί συμπληρώνονται 400 χρόνια από τη γέννησή του. Και ο ίδιος όμως στη ζωή έβλεπε τον εαυτό του σαν κάτι ξεχωριστό. Τουλάχιστον του ανέθεσε ένα ρόλο ξεχωριστό. Η οικογένεια που τον γέννησε ήταν μεταξύ εκείνων που γνώριζαν μια ανοδική πορεία από τα μεσαία στρώματα προς τα ανώτερα αστικά. Σπούδασε στο Κέμπριτζ, έγινε κορυφαίος στη χρήση της λατινικής γλώσσας, πράγματα που του προοιωνίζονταν είτε μια πανεπιστημιακή ή μια νομική ή μια εκκλησιαστική καριέρα. Εκείνος όμως αφιερώθηκε στην ποίηση, αποβλέποντας μέσω αυτής στην αθανασία. Φιλοδόξησε να γίνει ο εθνικός ποιητής της Αγγλίας, τότε που ο όρος αυτός είχε νόημα. Εχασε την όρασή του και μόνο τότε, ίσως γιατί δεν είχε πια ορατούς περισπασμούς ή γιατί εξαιτίας της τύφλωσης μπορούσε κλεισμένος να αφοσιωθεί, ξεκίνησε τον «Χαμένο παράδεισο». Πρόκειται για ένα από τα τελευταία έπη με την κυριολεκτική σημασία του όρου, στην Ευρώπη, με θέματα την πτώση του ανθρώπου, το καλό και το κακό, τον ορθό λόγο, την ελεύθερη βούληση, το αυτεξούσιο του ανθρώπου και την έξω του εξουσία. Με αυτό κέρδισε την αθανασία όπως είχε φιλοδοξήσει.
Στο αναμεταξύ, επισυνέβη η πτώση της Αγγλίας, η κάθοδός της στη δεκαετία του 1640, στον εμφύλιο πόλεμο, και σε μια πολιτική διχασμένη ανάμεσα στις πνευματικές και ηθικές αξίες εκείνες που διαπνέουν το βασικό έργο του Μίλτον. Αυτή η διπολικότητα είναι και ο πυρήνας της βιογραφίας. Ταυτόχρονα είναι το στοιχείο εκείνο που φέρνει κοντύτερα στον αναγνώστη τον άνθρωπο Τζον Μίλτον. Η διχογνωμία μεταξύ βασιλιά και Κοινοβουλίου για τη φύση της καλής διακυβέρνησης εξερράγη στη μορφή μιας θύελλας φυλλαδίων υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης. Τούτη η περίοδος όπου η τύχη του έθνους διακυβευόταν, ήταν η στιγμή του. Σε μορφή φυλλαδίων εξέπεμψε στο έθνος τη δική του άποψη εκφρασμένη σε ζωντανά, δημιουργικά, μυώδη αγγλικά, ενίοτε και λυρικά, άλλοτε σε ύφος δημοτικό, τραχύ μερικές φορές, αλλά πάντοτε δυναμικό. Αυτή η σύγκρουση ήταν που τον ζωογονούσε, μια σύγκρουση ιδεών γιατί ήταν άνθρωπος των ιδεών και όχι των συμφερόντων που απέρρεαν από αυτές.
«Δεν μπορείς να θίξεις την ελευθερία του πνεύματός μου», έγραψε κάπου. Και αυτό εκφράζει πολύ ορθά τις αρχές που διέπνεαν τις επιθέσεις του εναντίον κάθε μορφής καταπίεσης, εναντίον του εκκλησιαστικού δόγματος, εναντίον της λογκρισίας και εναντίον της απολυταρχίας του μονάρχη. Απόρροια της στάσης του αυτής ήταν η θέση του υπέρ των βασιλοκτόνων. Ο ίδιος δεν ήταν ένας άσπιλος υπέρμαχος της ελευθερίας. Τα σύμφωνα του διαζυγίου του όταν η πρώτη γυναίκα του τον εγκατέλειψε επ' ολίγο, βρίθουν σοφιστειών υπέρ του. Και δεν ήταν υπεράνω του να εργάζεται ο ίδιος ως λογοκριτής για την Κοινοπολιτεία ούτε ο μισογυνισμός του ήταν ξένος. Η βιογράφος δεν τον υπερασπίζεται μολονότι απαλύνει όσο μπορεί τον μισογυνιστικό τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την Εύα, στον «Χαμένο παράδεισο».
Μοναχική σιλουέτα
Το κατόρθωμα της βιογράφου είναι ότι τον τοποθετεί σταθερά στον καιρό του, προσωπικά και ιστορικά· μέσα στον κόσμο των βιβλιοπωλείων και των τυπογραφείων γύρω από τον Καθεδρικό του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο, που κοντά τους ζούσε. Με την παλινόρθωση όμως της μοναρχίας και την ενθρόνιση του βασιλιά Καρόλου Β΄, ο Μίλτον έγινε μια μοναχική σιλουέτα. Αρνούμενος να αυτοεξορισθεί, υποφέροντας συλλήψεις και φυλάκιση, συνέχισε να καταγίνεται με τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής και του πεπρωμένου. Παρά το ότι υστερεί από το να είναι το τέλειο πρότυπο ανεπίληπτης συμπεριφοράς και στάσης, η βιογράφος δεν κρύβει τον θαυμασμό της γι' αυτόν. Τον οποίο, ώς ένα σημείο, μεταφέρει και στον αναγνώστη.

Πηγή: Έντυπη Kαθημερινή.
Ανιχνευτής ο Επικούρειος Πέπος-Fuji Tomo Kazu.

Τζον Λένον ένας μύθος. Σαν σήμερα 34 χρόνια πριν.

Σαν σήμερα πριν από 34 χρόνια δολοφονήθηκε ο θρυλικός τραγουδιστής των Beatles και ένας από τους πλέον δραστήριους ακτιβιστές της γενιάς του, ο John Lennon.

Ήταν 11 η ώρα το βράδυ όταν ο Λένον επέστρεφε στο σπίτι του έχοντας στο πλευρό του τη σύζυγό του Γιόκο Όνο, έπειτα από την ηχογράφηση των τραγουδιών Walking on Thin Ice και It Happened για τον επόμενο δίσκο του. Έξω από το σπίτι του, ένα διαμέρισμα του κτιρίου Ντακότα σε δυτική συνοικία του Μανχάταν και απέναντι από το Σέντραλ Πάρκ, η μοίρα του επιφύλασσε μια δυσάρεστη έκπληξη. Εκεί, τον περίμενε ο Μαρκ Τσάπμαν, που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που δολοφόνησε τον θρυλικό Τζον Λένον κι έκανε το αίμα των απανταχού φαν να παγώσει. Ο Τσάπμαν τον πυροβόλησε πολλές φορές στην πλάτη (υπήρξαν μαρτυρίες που έκαναν λόγο για έξι πυροβολισμούς), τραυματίζοντάς τον θανάσιμα. Ο Λένον μεταφέρθηκε αιμόφυρτος στο νοσοκομείο Ρούσβελτ, όπου λίγα λεπτά αργότερα επιβεβαιώθηκε ο θάνατός του. Σύμφωνα με την αυτοψία, οι σφαίρες προκάλεσαν εσωτερική αιμορραγία, αλλά μία ήταν η θανάσιμη που διαπέρασε την αορτή του.

Ο Λένον του συγκροτήματος The Beatles είχε πρώτα κατακτήσει τον κόσμο με τα τραγούδια και τα μηνύματά του που μιλούσαν για ειρήνη και αγάπη, όταν έσβησε σε ηλικία μόλις 40 ετών. Η ζωή τον έκανε μοναδικό, ο θάνατος τον έκανε θρύλο. Τα τραγούδια του συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να μιλούν στις καρδιές των ανθρώπων, με πρώτο και καλύτερο το Imagine, ένα από τα δημοφιλέστερα τραγούδια της εκατονταετίας.

Ο τραγουδοποιός-τραγουδιστής από το Λίβερπουλ, με τα μεγάλα στρογγυλά γυαλιά και την ταξιδιάρικη φωνή, δε γνώρισε πατέρα, αφού τον εγκατέλειψε πριν ακόμη γεννηθεί. Η μητέρα του ακολούθησε το ίδιο παράδειγμα, όταν ο μικρός Τζον ήταν μόλις 5 ετών, αφήνοντας την ανατροφή του στην αδελφή του. Στα 18 του χάνει τη μητέρα του όταν την πάτησε με το αυτοκίνητο ένας μεθυσμένος οδηγός. Δώδεκα χρόνια αργότερα έγραφε: «Μητέρα, με είχες αλλά δεν σε είχα. Σε χρειαζόμουν, αλλά εσύ δεν με χρειαζόσουν». Παντρεύτηκε δύο φορές, πρώτα το ’62 την Σύνθια Πάουελ με την οποία απέκτησε τον γιο του Τζούλιαν. Το ’69 κι αφού είχε δρομολογηθεί το διαζύγιό του, συνδέθηκε με τα δεσμά του γάμου με τη Γιαπωνέζα καλλιτέχνιδα Γιόκο Όνο στο Γιβραλτάρ. Ο μήνας του μέλιτος αποτέλεσε γι’ αυτούς μια ευκαιρία ιδιότυπης διαδήλωσης υπέρ της ειρήνης, αποφασίζοντας να τον περάσουν στο κρεβάτι, ενώ κάλεσαν και δημοσιογράφους.

«Δώσε μία ευκαιρία στην ειρήνη και μη ξεχνάς την Αγάπη. Η μόνη ελπίδα για μας είναι η ειρήνη» δηλώνει ένας άνθρωπος-είδωλο που σημάδεψε ανεξίτηλα μια ολόκληρη εποχή. Χρησιμοποίησε τη φήμη του για να περάσει στο κοινό του μηνύματα κατά του πολέμου και να προωθήσει την ειρήνη. Ο ίδιος, μετά της συζύγου του, τασσόταν ανοιχτά κατά του πολέμου στο Βιετνάμ και της βίας. Η προσπάθειά του να συμπαρασύρει το πλήθος προς αυτή την κατεύθυνση, του δημιουργούσαν προβλήματα με την εξουσία που τον θεωρούσε ως έναν «πολύ επικίνδυνο άνθρωπο», ενώ το FBI τον παρακολουθούσε στενά.

Πολλά τα σενάρια για το θάνατο του θρυλικού μέλους των Beatles. Αρκετοί μιλούν για προσχεδιασμένο έγκλημα, ενώ άλλοι κάνουν λόγο για ψυχωτικό θαυμαστή. Ο Μαρκ Τσάπμαν, που νωρίτερα την ημέρα της δολοφονίας είχε αποσπάσει αυτόγραφο από τον τραγουδιστή, καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Σε ψυχιάτρους του δικαστηρίου διηγήθηκε πως «κακά πνεύματα» τον παρότρυναν να δολοφονήσει τον Λένον ενώ το 2004 ομολόγησε επίσης πως ένας από τους λόγους που τον ώθησαν στην εγκληματική του ενέργεια ήταν η επιθυμία του να προβληθεί, αισθανόμενος πως μέχρι τότε ήταν ασήμαντος.
Πηγή: ΤVX

ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΡΣΕ-ORSAY Ο αγοραίος Έρωτας στην Τέχνη.

Η πορνεία εμπνέει την τέχνη. Φίλες και Φίλοι αγαπητοί συναθλητές της ερωτικής τέχνης καλημέρα κ.ο.μ. Το μενού σήμερα του filomatheia blogspot.gr θα προσπαθήσει να σας μεταφέρει νοερά στις αίθουσες του Μουσείου Ορσέ του Παρισιού για μια βόλτα στους χώρους όπου θα υπάρχει η έκθεση με θέμα τον αγοραίο έρωτα στην τέχνη. Aν τυχόν βρεθείτε στο Παρίσι τους επόμενους μήνες μη ξεχάσετε να επισκεφθείτε το Μουσείο ORSAY όχι μόνο για τη συγκεκριμένη έκθεση αλλά γενικότερα για τ' αριστουργήματα που υπάρχουν στις αίθουσές του. Σας εύχομαι καλή ξενάγηση, με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος-Fuji Tomo Kazu.

Από την «Ολυμπία» του Μανέ στο «Αψέντι» του Ντεγκά: την πρώτη μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στην καλλιτεχνική Αποτύπωση του αγοραίου έρωτα στη Γαλλία φιλοξενεί το Μουσείο Ορσέ του Παρισιού

Η Βιργινία Βεράσις, κόμισσα του Καστιλιόνι, ερωμένη του Ναπολέοντος Γ΄

«Τι είναι η τέχνη; Πορνεία» έγραψε ο Μποντλέρ στα «Απόκρυφα ημερολόγιά» του. Με τη φράση αυτή ο γάλλος ποιητής θέλησε να αποδώσει τον βαθμό στον οποίο επηρέασε ο αγοραίος έρωτας την καλλιτεχνική παραγωγή της πατρίδας του στα μισά του 19ου αιώνα. Την εποχή εκείνη δηλαδή που κάθε σπουδαίος ζωγράφος, συνθέτης και συγγραφέας αντλούσε έμπνευση από το θέμα αντιμετωπίζοντάς το ασφαλώς μέσα από την προσωπική του οπτική. Αυτή ακριβώς η αμφισημία γύρω από την πληρωμένη «ερωτική προσφορά» στον δημόσιο χώρο βρίσκεται στο επίκεντρο της πολυσυζητημένης διεθνώς έκθεσης «Λάμψη και αθλιότητα: Εικόνες πορνείας 1850-1910» που μπορεί κανείς να δει ως τις 17 Ιανουαρίου στο Μουσείο Ορσέ του Παρισιού. Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από την «Ανθρώπινη κωμωδία» του Ονορέ ντε Μπαλζάκ και το όλο εγχείρημα προβάλλεται από τους διοργανωτές ως «η πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την καλλιτεχνική αποτύπωση της πορνείας στο Παρίσι»

Τα κοινωνικά δεδομένα της εποχής αντικατοπτρίζονται εμφανώς στην τέχνη: στη γαλλική πρωτεύουσα την περίοδο εκείνη συνέβαιναν μεγάλες αλλαγές. Το 1 εκατομμύριο του πληθυσμού της το 1850 είχε σχεδόν διπλασιαστεί 20 χρόνια αργότερα, η μετακίνηση από την επαρχία στο Παρίσι ήταν αθρόα. Στο πλαίσιο αυτό παραδοσιακές κοινωνικές δομές και κώδικες συμπεριφοράς μεταλλάχθηκαν. Η άνοδος μιας πλούσιας αστικής τάξης μέσω του εμπορίου και της βιομηχανίας είχε ως επακόλουθο μεγάλα αποθέματα πλούτου προς διάθεση. Σε αυτή τη φρενήρη, καταναλωτική εποχή, η πορνεία - ήδη νόμιμη και αποδεκτή ως αναγκαίο κακό - γνώρισε μεγάλη άνθηση.

 «Γιατί άραγε η πορνεία απασχόλησε τους καλλιτέχνες σε τόσο μεγάλο βαθμό;» ρωτά ο Ρίτσαρντ Τόμσον, καθηγητής στο Κολέγιο Τεχνών του Εδιμβούργου και ένας από τους επιμελητές της έκθεσης, για να απαντήσει ο ίδιος αμέσως μετά στους «New York Times»: «Ασφαλώς υπήρχε μια σεξουαλική πτυχή. Δεν ήταν όμως ο μοναδικός λόγος. Η πόλη γλιστρούσε. Τα πάντα ανέβαζαν ταχύτητα, γίνονταν πιο εμπορικά, πιο διφορούμενα, όλα έτειναν προς το θέαμα. Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ένας άνθρωπος έπαιζε έναν συγκεκριμένο ρόλο και όχι κάποιον άλλο; Ποιος ήταν ποιος; Ηταν αυτή η γυναίκα ή δεν ήταν; Αυτές οι ερωτήσεις παίδευαν και ταυτόχρονα γοήτευαν τους καλλιτέχνες...».

Η πολυθρόνα του έρωτα

Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα των Ντεγκά, Τουλούζ-Λοτρέκ, Μανέ, Μουνκ, Βαν Γκογκ, Πικάσο - για να αναφερθούν μερικά μόνο από τα ηχηρά ονόματα. Οι καλλιτέχνες εξερεύνησαν αποκλειστικά τον κόσμο της γυναικείας πορνείας. Η ανδρική θεωρούνταν ομοφυλοφιλική πράξη και ως εκ τούτου διωκόταν ποινικά. Ωστόσο η έκθεση περιλαμβάνει έναν μικρό αριθμό αστυνομικών αναφορών και φωτογραφιών που αποτυπώνουν άνδρες σε σεξουαλικές πόζες... Προκειμένου να φωτιστεί η αλληλεπίδραση ανάμεσα στην καλλιτεχνική αποτύπωση της πορνείας και στη σκληρή πραγματικότητα, η έκθεση αντλεί υλικό από τη μεγάλη συλλογή αστυνομικού αρχειακού υλικού, φωτογραφιών, περιοδικών και πορνογραφικού υλικού από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. Παράλληλα υπάρχουν αντικείμενα εμπορικής συναλλαγής που περιλαμβάνουν μάρκες με τις οποίες πλήρωναν οι πελάτες τις πόρνες αντί μετρητών και κατέληγαν κατευθείαν στην ιδιοκτήτρια του οίκου ανοχής, σχετικούς οδηγούς για τουρίστες που αναζητούσαν λίγες στιγμές σαρκικής ηδονής επ' αμοιβή αλλά και επαγγελματικές κάρτες οι οποίες διαφήμιζαν διφορούμενες υπηρεσίες. Για παράδειγμα, σε μία από αυτές αναφέρεται η προσφορά «υγιεινών υπηρεσιών μασάζ» σε κάποιο μέρος όπου ομιλούνταν η αγγλική γλώσσα.

Σε έναν από τους χώρους της έκθεσης κυριαρχεί η «πολυθρόνα του έρωτα ή καρέκλα του αισθησιασμού», ειδικά φτιαγμένη ώστε ο πελάτης να μπορεί να απολαμβάνει τις ερωτικές εξυπηρετήσεις δύο γυναικών ταυτόχρονα. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα για τον πρίγκιπα της Ουαλίας και μελλοντικό βασιλιά Εδουάρδο Ζ', ο οποίος επισκέφθηκε το Παρίσι για αναψυχή.

Το αποκορύφωμα της πορνείας τον 19ο αιώνα ήταν το «κλειστό σπίτι» ή μπορντέλο, ένα νόμιμα ελεγχόμενο μέρος όπου οι γυναίκες ήταν δηλωμένες στην Αστυνομία και υπόκεινταν σε τακτικούς ιατρικούς ελέγχους. Εν προκειμένω, παρουσιάζονται πίνακες του Τουλούζ-Λοτρέκ όπου οι γυναίκες δεν αποτυπώνονται ούτε σαν θύματα ούτε σαν μοιραία θηλυκά αλλά ως εργαζόμενες. Σε έναν από αυτούς κάποια σηκώνει το φόρεμά της προκειμένου να υποβληθεί σε ιατρική εξέταση. Σε έναν άλλο μια γυμνή γυναίκα περνά μια μαύρη κάλτσα επάνω από το γόνατό της.

Προσθήκη λεζάντας

Εθισμένοι και εταίρες

Ωστόσο, καθώς όλο και περισσότερες γυναίκες αποφάσιζαν να εργαστούν μόνες τους, ο αριθμός των οίκων ανοχής έβαινε μειούμενος. Για παράδειγμα, γυναίκες που απασχολούνταν σε εργασίες που απέφεραν χαμηλό εισόδημα - ανθοπώλισσες ή παραδουλεύτρες για παράδειγμα - κάποιες φορές αποφάσιζαν να κερδίσουν κάποια επιπλέον χρήματα μέσω της ευκαιριακής πορνείας. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνουν οι «New York Times», «στους δρόμους, στα καφέ και στα μπαρ, στο θέατρο και στην όπερα, συχνά ήταν δύσκολο να ξεχωρίσεις τις "τίμιες γυναίκες" από αυτές που πουλούσαν το κορμί τους».

takashi Murakami
Η έκθεση εξερευνά επίσης την κατηγορία «εταίρες», οι οποίες βρίσκονταν στην κορυφή της ιεραρχίας. Γυναίκες συνηθισμένες στα ακριβά κοσμήματα και στα κομψά ρούχα που ζούσαν σε πολυτελώς διακοσμημένα μέγαρα, καθώς η πληρωμή σε μετρητά θεωρούνταν χυδαία.

 

Από τα σημαντικότερα εκθέματα είναι η «Ολυμπία» του Μανέ, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1865 στο Σαλόν του Παρισιού και προκάλεσε σάλο σε κοινό και κριτικούς της εποχής όχι λόγω της γύμνιας της 17χρονης μούσας του καλλιτέχνη αλλά χάρη σε μια σειρά λεπτομέρειες οι οποίες παρέπεμπαν στην εξάσκηση της πορνείας. Οσο για τον πίνακα του Ντεγκά «Το αψέντι» (1876) - αποσταγμένο ποτό με υψηλή περιεκτικότητα σε οινόπνευμα, η δημοτικότητα του οποίου αυξήθηκε κατακόρυφα από το 1840, όταν δόθηκε στα γαλλικά στρατεύματα για την πρόληψη ελονοσίας -, που επίσης περιλαμβάνεται στην έκθεση, συνοψίζει τον δημοφιλή χαρακτηρισμό των εθισμένων σε αυτό ως μουσκεμένων και μουδιασμένων...

Oι παράνομες φωτογραφίες
Η ανάπτυξη της φωτογραφίας πρόσφερε ένα νέο μέσο στην αποτύπωση της πορνείας. Ωστόσο, απαγορευόταν στους φωτογράφους να εργάζονται εντός των οίκων ανοχής και έτσι αναπαρίσταναν ανάλογες σκηνές στα εργαστήριά τους. Τόσο οι ίδιοι όσο και τα μοντέλα τους παρέμεναν ανώνυμοι και οι φωτογραφίες διακινούνταν παράνομα. Η έκθεση κορυφώνεται με την ηθικοπλαστική απεικόνιση της πορνείας από τους καλλιτέχνες των πρώτων χρόνων του 20ού αιώνα. Την εποχή εκείνη η Γαλλία μαστιζόταν από υψηλά ποσοστά αλκοολισμού και σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών και οι πόρνες θεωρούνταν φορείς νοσημάτων και διαφθορείς των ανδρών.

Η έκθεση - η οποία, ας σημειωθεί, άνοιξε τις πύλες της δύο ημέρες αργότερα από την αρχικά προγραμματισμένη ημερομηνία της 22ας Σεπτεμβρίου λόγω 48ωρης απεργίας των εργαζομένων στο Μουσείο Ορσέ - πλαισιώνεται από πρόγραμμα συναυλιών, αφιερωμένων στα τραγούδια της Μπελ Επόκ, αλλά και προβολών.
Υ.Γ. Τι κρίμα που αυτή τη σπουδαία έκθεση δεν θα τη δουν τα μέλη της ΟΚΡΑ λόγω οικονομικών δυσκολιών κ.ο.μ.

Ανιχνευτής Επικούρειος Πεπος-Fuji Tomo Kazu.

Aνθολογία Ερωτικής Ποίησης του Χάρη Βλαβιανού.

Γλυκιά μου, μην ξεπορτίσεις

Φίλες και Φίλοι καλημέρα, το σημερινό μενού του filomatheia blogspot.gr έχει κάτι το εξαιρετικό, απολαύστε τον  Χάρη Βλαβιανό στην Ανθολογία Ερωτικής Ποίησης.

 Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

«Σε παρακαλώ, γλυκιά μου Σεπτιμίλλα § θησαυρέ μου εσύ, μονάκριβό μου πλάσμα κοντά σου κάλεσέ με το απόγευμα να 'ρθω αν όμως με καλέσεις, γνώμη μην αλλάξεις, μην ξεπορτίσεις ούτε την πύλη ν' αμπαρώσεις, σπίτι να μείνεις και να ετοιμαστείς γιατί εννιά φορές στα χέρια μου θα χ...... Αν θέλεις, έρχομαι αμέσως τώρα γιατί παράφαγα και είμαι κ.....ένος κι αντί για σένα τον χιτώνα μου τρυπώ»

  Οι στίχοι ανήκουν στον Κάτουλλο, τον Λατίνο ποιητή του 1ου π.Χ αιώνα, τον πρώτο που έγραψε εκτενώς για μια προσωπική του ερωτική ιστορία, χωρίς πομπώδη λόγια, σε γλώσσα χυμώδη και ζωντανή. Μ' αυτούς τους στίχους που λες και γράφτηκαν χθες, ανοίγει και η Ανθολογία Ερωτικής Ποίησης του Χάρη Βλαβιανού που αναμένεται παραμονές του Αγίου Βαλεντίνου από τον «Πατάκη», προς τέρψιν όλων, όμως, ερωτευμένων και μη.
Ποιες είναι οι σωστές λέξεις για τον έρωτα; Πώς εκφράζει κανείς την ευφορία, την ηδονή, τη ζήλια, την οδύνη, την οργή, την απώλεια, τη ματαίωση, χωρίς να παγιδευτεί στη φτηνή συναισθηματολογία; «Οταν η καρδιά είναι γεμάτη, μπορεί το συναίσθημα να ξεχειλίζει, αλλά η αληθινή πληρότητα παραμένει κρυμμένη εντός... Οι λέξεις δεν μπορούν ποτέ να σου πουν -όποια μορφή και αν τους δώσω, όσο κι αν τις μεταμορφώσω- πόσο πολύτιμη είσαι για μένα, πόσο η καρδιά και η ψυχή μου φλέγεται για σένα» ομολογούσε ο Ρόμπερτ Μπράουνινγκ στην Ελίζαμπετ Μπάρετ Μπράουνινγκ, λίγο πριν αποφασίσουν να κλεφτούν και να παντρευτούν.
Ωστόσο και οι δυο τους, από τους σημαντικότερους ποιητές του 19ου αιώνα, βάλθηκαν μ' επιμονή να αποδώσουν το άρρητο, όπως έκαναν τόσοι και τόσοι ομότεχνοί τους από τα χρόνια της Σαπφούς, συνθέτοντας έπη, ωδές, σονέτα, ποιήματα σε έμμετρο ή σε ελεύθερο στίχο, τραγούδια ή χαϊ-κού. Οι ποιητές ένιωθαν πάντα την ανάγκη να μιλήσουν για το ερωτικό τους πάθος, όσο αγώνα κι αν έπρεπε να κάνουν, κι αυτήν ακριβώς την πάλη επιχειρεί ν' αναδείξει ο Βλαβιανός.
Η Ανθολογία περιέχει ενενήντα ποιήματα μεταφρασμένα από τον ίδιο, που τα υπογράφουν από νομπελίστες όπως ο Γέιτς, ο Τ. Σ. Ελιοτ, ο Σίμους Χίνι, ο Οκτάβιο Παζ ή Βισλάβα Ζιμπόρσκα μέχρι σύγχρονοι ποιητές που αγνοούσαμε ότι υπάρχουν καν. Τα περισσότερα γράφτηκαν κατά τον 20ό αιώνα, αλλά όπως διευκρινίζει στην εισαγωγή του προτίμησε να μεταφράσει εκείνα που τον συγκινούν και τον κεντρίζουν παρά να συνθέσει έναν εξαντλητικό κατάλογο. Υπάρχουν όμως αρκετά και προγενέστερων δημιουργών -Μπάιρον, Γουότον, Σέλεϊ, Ντίκινσον, Γουίτμαν- ώστε να λειτουργήσουν αντιστικτικά προς το κυρίως σώμα του βιβλίου, ενώ πληθωρική αποδεικνύεται η εκπροσώπηση της Σαπφώ και του Κάτολλου.
 Ο Χάρης Βλαβιανός ανθολογεί και μεταφράζει 90 ερωτικά ποιήματα, γραμμένα τα περισσότερα κατά τον 20ό αιώνα Ο Βλαβιανός δεν συνοδεύει τα ποιήματα της συλλογής με τα βιογραφικά των ποιητών, ούτε με άλλο πραγματολογικό υλικό. Εξαίρεση, η σημείωση που αναγράφεται κάτω από το τελευταίο ποίημα του Παβέζε, γραμμένο στ' αγγλικά στις 11 Απριλίου του 1950, λίγους μήνες πριν ο Ιταλός συγγραφέας αυτοκτονήσει, με αποδέκτη την αμερικανίδα ηθοποιό Κάνι Ντόουλινγκ, με την οποία είχε ζήσει έναν άδοξο έρωτα: «Ηταν μόνο ένα φλερτ/ εσύ ασφαλώς το γνώριζες -/ κάποιος πληγώθηκε εδώ και καιρό./ Ολα είναι ίδια/ ένας χρόνος πέρασε- /μια μέρα ήρθες μια μέρα θα πεθάνεις./ Κάποιος πέθανε / εδώ και καιρό- / κάποιος που προσπάθησε αλλά δεν γνώριζε».

Φλερτ μέσω Κάμινγκς
Αν ο Γέιτς «ομνύει στους θεούς της λαγνείας», αν ο Ελιοτ «προσπαθεί να δραπετεύσει από τις κοινωνικές συμβάσεις που τον κρατούν καθηλωμένο σ' ένα ανέραστο παρόν», αν η Σέξτον «φλερτάρει με τον θάνατο σαν να 'ταν ένας σκοτεινός, γοητευτικός εραστής», ο Ε. Ε. Κάμινγκς, «par excellence ο ερωτικός ποιητής του 20ού αιώνα, υμνεί τον έρωτα με πεισματική εμμονή και καθηλωτική ένταση», επισημαίνει ο Βλαβιανός. Γι' αυτό κι ο ίδιος περιλαμβάνει επτά δικά του ποιήματα στο βιβλίο. «Ανάμεσά τους», λέει, «κι εκείνο που επιστρατεύει ο Μάικλ Κέιν για να σαγηνεύσει μια από τις αδελφές της Χάνα, στη γνωστή ταινία του Γούντι Αλεν», που καταλήγει ως εξής: «Δεν ξέρω τι είναι αυτό σ' εσένα που κλείνει και ανοίγει/ μόνο κάτι μέσα μου καταλαβαίνει ότι η φωνή των ματιών σου είναι βαθύτερη απ' όλα τα τριαντάφυλλα/ κανείς, ούτε και η βροχή ακόμη δεν έχει τόσο μικρά χέρια».
Ενα άλλο ποίημα, επίσης συνδεδεμένο με κινηματογραφική ταινία (βλ. «Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία»), προέρχεται από τα «Δώδεκα τραγούδια» του Οντεν: «Ας σταματήσουν τα ρολόγια και το τηλέφωνο ας κοπεί/ Στον σκύλο δώστε ζουμερό κόκκαλο, μη γαβγίσει/ Φιμώστε όλα τα πιάνα, με πνιχτούς τυμπανισμούς/ βγάλτε το φέρετρο, κι ας έρθει ο κόσμος να πενθήσει(...). Αγάπη που τη νόμιζα αιώνια: σφάλμα ολκής». Η συγκεκριμένη συλλογή του Οντεν, θυμίζει ο Βλαβιανός, μετά την τεράστια επιτυχία του φιλμ, επανεκδόθηκε από τον Faber & Faber με τον Χιου Γκραντ στο εξώφυλλο!
Αλλοι που ανθολογούνται εδώ; Ο Τζον Ασμπερι, ο Εζρα Πάουντ, ο Γουάλας Στίβενς, η Σίλβια Πλαθ, ο Τεντ Χιουζ, ο Μάικλ Λόνγκλεϊ, ο Τζέιμς Μέριλ, καθώς και δύο από τις πιο διακεκριμένες ποιήτριες της σημερινής εποχής, η Αμερικανίδα Αν Κάρσον και η Βρετανίδα Κάρολ Αν Ντάφι. Ιδού ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το «Μήνυμα» της τελευταίας: «Φροντίζω το κινητό τώρα σαν πληγωμένο πουλί/ Μηνύματα, μηνύματα, μηνύματα, γεμάτα με τις βαρυσήμαντες λέξεις μας (..)/ Οι κώδικες που στέλνουμε φτάνουν σα σπασμένη χορδή/ Προσπαθώ να φανταστώ τα χέρια σου, η εικόνα τους θολή/ Τίποτε απ' όσα οι αντίχειρές μου πατούν/ δεν θ' ακουστεί ποτέ».
Ποικιλία τεχνοτροπών
Η Ανθολογία του Βλαβιανού αγκαλιάζει πολλές διαφορετικές τεχνοτροπίες, περιλαμβάνοντας και ποιήματα απλώς διασκεδαστικά ή τετράστιχα σαν την «Απώλεια» της Γουέντι Κόουπ: «Η μέρα που μετακόμισε ήταν φριχτή/ Εζησε μια κόλαση το βράδυ εκείνο./ Δεν ήταν η απουσία του το θέμα/Αλλά ότι και το ανοιχτήρι είχε χαθεί». Από τα πιο πρωτότυπα πάντως είναι το «Περί της σάρκας και του πνεύματος» της γεννημένης στην Σανγκάη, Γουάνγκ Πινγκ, η ποίηση της οποίας περιστρέφεται γύρω από το παρελθόν και το παρόν της πατρίδας της και από τις προσωπικές της εμπειρίες ως μετανάστριας στην Αμερική:
«Ημουν παρθένα ώς τα 23. Μετά είχα κρυφά πολλούς "εραστές" ταυτόχρονα (...) Μια κοπέλα που είναι ανύπαντρη στα 25 της αποτελεί πρόβλημα για τους γονείς της. Μια κοπέλα που είναι ανύπαντρη στα 28 της αποτελεί πρόβλημα για τους φίλους και συναδέλφους της. Μια κοπέλα που είναι ανύπαντρη στα 30 της αποτελεί πρόβλημα για τα αφεντικά της. Μια κοπέλα που είναι ανύπαντρη στα 35 θεωρείται απ' όλους ως ιδανική για σύζυγος μακράς διάρκειας».
Ανιχνευτής ο Επικούρειος Πέπος-Fuji Tomo Kazu.

ΡΟΜΠΕΡΤ ΜΠΡΑΟΥΝΙΚ Άγγλος Ποιητής, ένα μικρό αφιέρωμα.

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί συνποιητές!!!!!!!!!! σας καλημερίζω, το μενού σήμερα του ιστολογίου μας έχει ξανά ποίηση και ποιητές, ο σημερινός μας καλεσμένος είναι Άγγλος και ο λόγος που επέλεξα να γίνει αυτό το αφιέρωμα σήμερα είναι ευνόητος, εννοώ ευνόητος για όσους διάβασαν τη χθεσινή ανάρτηση. Σας εύχομαι καλή ανάγνωση και ανάρρωση σε όσους τη χρειάζονται, με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

Μια μέρα σαν σήμερα το 1898 έφυγε από τη ζωή ο Άγγλος ποιητής Ρόμπερτ Μπράουνινγκ σε ηλικία 77 ετών. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Λονδίνο, στους κόλπους μιας ευκατάστατης οικογένειας, όπου μητέρα του ασχολούνταν με την μουσική ενώ ο πατέρας του μεταξύ των άλλων διέθετε μια πλούσια βιβλιοθήκη 6.000!!!! τίτλων και ενθάρρυνε τα δύο παιδιά του να ασχοληθούν με τις τέχνες.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα ο Μπράουνινγκ έστρεψε από νωρίς το ενδιαφέρον του στην ποίηση και σε ηλικία μόλις 12 ετών είχε ολοκλήρωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή, η οποία όμως δεν εκδόθηκε ποτέ καθώς κατέστρεψε ο ίδιος τα χειρόγραφα.

Επειδή δεν μπορούσε να προσαρμοστεί στο σχολικό περιβάλλον εκπαιδεύτηκε κατ' οίκον και διδάχθηκε μεταξύ των άλλων ελληνικά, λατινικά, γαλλικά και ιταλικά, ενώ εντρύφησε και στην ρομαντική ποίηση και ειδικότερα πάνω στο έργο του Shelley. Παρόλο που αποπειράθηκε να λάβει πανεπιστημιακή μόρφωση τελικά δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί ούτε στις απαιτήσεις της ανώτατης εκπαίδευσης. Παρέμεινε στην πατρική εστία ως τα 34, εωσότου παντρεύτηκε, δεν δοκίμασε να ακολουθήσει κανενός είδους επαγγελματικής καριέρας και η μόνη φιλοδοξία του περιορίστηκε στο ποιητικό πεδίο, με τον πατέρα του να χρηματοδοτεί την έκδοση των έργων του. Τα πρώτα πονήματά του κυκλοφόρησαν ανώνυμα με τον Μπράουνινγκ να φέρεται διστακτικός απέναντι στη δημοσιότητα.

Το 1845 νυμφεύθηκε και εγκαταστάθηκε στην Ιταλία όπου και απέδωσε μεγάλο μέρος από τα σημαντικότερα ποιήματά του, όπως η συλλογή 'Men and Women' , η οποία είναι και το διασημότερο στιχούργημά του.

Το 1861, μετά το θάνατο της συζύγου του, θα επιστρέψει στο Λονδίνο μαζί με το μοναδικό του γιο, εποχή κατά την οποία θα συσχετιστεί τελικά με την ποιητική σκηνή της πόλης και θα αρχίζει να αυξάνει η φήμη του, ένεκα έργων όπως το 'The ring and the book'. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ταξίδεψε στην Ευρώπη και ο θάνατος τον βρήκε τελικά στην εστία του γιού του στην Βενετία.

Ο Μπράουνινγκ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές που έχει αναδείξει το Μεγάλο Νησί, σημείο αναφοράς για σύγχρονους ομότεχνούς του όπως ο Ezra Pound και ο T.S. Eliot. Δυστυχώς στα ελληνικά δεν έχει πραγματοποιηθεί κάποια ολοκληρωμένη μετάφραση έργου του παρά μόνο αποσπασματικές παρουσιάσεις ποιημάτων του από συλλογές κυρίως σε λογοτεχνικά περιοδικά.

Ποίημα: "Παράκελσος", του Ρόμπερτ Μπράουνινγκ

Σκορπίστηκαν στον ορατό κόσμο πριν ζητήσουν να συνδυαστούν, αμυδρά θραύσματα που ήθελαν να ενωθούν σ' ένα θαυμαστό όλο, ατελείς ποιότητες σ' όλη τη δημιουργία που δήλωναν πώς κάποιο πλάσμα μένει να γίνει ακόμη, ενα σημείο να σμίξουν οι σκόρπιες ακτίνες και να συγκλίνουν στις ιδιότητες του ανθρώπου..  Όταν όλη η φυλή τελειοποιηθεί το ίδιο όπως και ο άνθρωπος, όλα θα τείνουν στο ανθρώπινο γένος. Κι ό,τι δημιούργησε ο άνθρωπος, όλα έχουν το τέλος τους εκεί αλλά στον πλήρη άνθρωπο αρχίζει πάλι μια τάση στο Θεό. Οι οιωνοί μίλησαν για την προσέγγιση του ανθρώπου, έτσι στον άνθρωπο εγείρονται ώριμες προσδοκίες, σύμβολα, τύποι μιας αμυδρής λάμψης όσο ποτέ πριν στον αιώνιο κύκλο που η ζωή ακολουθεί. Γιατί οι άνθρωποι αρχίζουν για να υπερβούν τα δεσμά της φύσης τους και βρίσκουν νέες ελπίδες και φροντίδες που γρήγορα υποσκελίζουν. Τις χαρές και θλίψεις τους μεγαλώνουν πολύ με τη στενή πίστη του σωστού και λάθους, που σβήνει μπροστά στην αμέτρητη δίψα για καλό ενώ η ειρήνη υψώνεται μέσα τους πολύ και περισσότερο. Τέτοιοι άνθρωποι είναι ακόμη και τώρα πάνω στη γη.                 Γαλήνιοι στο μέσο των μισοσχηματισμένων γύρω πλασμάτων.    Ανιχνευτής ο Επικούρειος Πέπος-Fuji Tomo Kazu

EΛΙΣΑΒΕΤ ΜΠΑΡΕΤ-ΜΠΡΑΟΥΝΙΓΚ 1809-1861 Ένα μικρό αφιέρωμα.

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί επισκέπτες του ιστολογίου καλησπέρα,
το μενού σήμερα έχει την ιστορία της Ελισάβετ Μπάρετ-Μπράουνιγκ.
Ελπίζω να βρείτε ενδιαφέρον το άρθρο και να σας παρακινήσει να 
αναζητήσετε πιο πολλές πληροφορίες για τη ζωή και το έργο της.
Σας εύχομαι καλό ''ταξίδι''. Με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση
ο Επικούρειος Πέπος- Fuji Tomo Kazu.

Η ιστορία της Ελισάβετ Μπάρρετ και του Ρόμπερτ Μπράουνιγκ

είναι μια απο τις πιο συγκινητικές ιστορίες αγάπης. Για πολλά

χρόνια το ειδύλλιό τους στάθηκε κυρίαρχο γεγονός στα αγγλικά

φιλολογικά χρονικά. Προσωπικότητες του πνεύματος και της

ποίησης διαλεχτές και οι δυό, ένωσαν τη ζωή, τη σκέψη και το

έργο τους, χωρίς ωστόσο να χάσουν την ατομικότητά τους.

Το θεατρικό "Οι Μπάρρετ της Γουίμπολ Στρητ", το βιβλίο της

Βιργινίας Γούλφ "'Εξαψη" κλπ. βοήθησαν να γίνει η ιστορία τους

θρύλος και να περάσουν στην αθανασία, πλάι στους μεγάλους

ερωτευμένους. Μα θα έφταναν γι αυτό και μόνα τα περίφημα

"Σονέτα απο την Πορτογαλία" της Ελισάβετ Μπάρρετ.

Ο Ρόμπερτ Μπράουνινγκ πρωτογνώρισε την Ελισάβετ απο τους

στίχους της. Το όνομά της σαν ποιήτρια ήταν πασίγνωστο στην

Αγγλία στις αρχές του προπερασμένου αιώνα. Πρώτα αγάπησε

τα ποιήματά της, αλλά δεν άργησε να αγαπήσει και τη γυναίκα

που με τόσο αίσθημα και τέχνη τα έγραφε. Σπρωγμένος απο

μιάν ακατανίκητη δύναμη, έγραψε ένα γράμμα στο ίνδαλμά του

και της ζητούσε να συναντηθούν.

Η Ελισάβετ, που κόντευε τα σαράντα και ήταν ανάπηρη, έμενε

κλεισμένη στον εαυτό της και στο σπίτι της και δεν έδειξε

προθυμία ν΄ανταποκριθεί στην παράκληση του θαυμαστή της.

Αλλά τα γράμματα έρχονταν το ένα μετά το άλλο, σαν επίμονα

χτυπήματα στην κλειστή της πόρτα. "Αγαπώ τους στίχους σας

με όλη μου την ψυχή, αγαπητή δεσποινίς Μπάρρετ", άρχιζαν

οι επιστολές και τελείωναν πάντα: "Αγαπώ και σας το ίδιο".

Πώς λοιπόν ήταν δυνατό ν΄αντισταθεί μια γυναικεία καρδιά

σ΄ένα τόσο φλογερό αίσθημα; 'Οταν μάλιστα η καρδιά αυτή

ανήκει σε μια ποιήτρια και απο πάνω πονεμένη; Δέχτηκε

τελικά τη συνάντηση κι έτσι άρχισε μια μεγάλη αγάπη, που

όμοιά της δύσκολα βρίσκει κανείς ακόμα και στα πιο

παθητικά μυθιστορήματα.

'Ομως τα πράγματα δεν ήταν απο την αρχή τόσο εύκολα. Ο πατέρας

της Ελισάβετ, μόλις το έμαθε αρνήθηκε κατηγορηματικά να επιτρέψει

στην κόρη του να ριχτεί σε μια περιπέτεια που, καθώς πίστευε, θα την

έκανε, αργά ή γρήγορα, δυστυχισμένη. Και ασφαλώς η λογική

βρισκόταν με το μέρος του πατέρα: η Ελισάβετ ήταν ανάπηρη- είχε πάθει

στρέβλωση της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα να πειραχτούν τα

πνευμόνια της και να είναι διαρκώς μισοάρρωστη - και απο πάνω ήταν

έξη χρόνια μεγαλύτερη απο τον Ρόμπερτ Μπράουνινγκ.

Αλλά το αίσθημα της ποιήτριας ήταν δυνατότερο απο όλες τις πατρικές

νουθεσίες και απειλές, και οι δυό ερωτευμένοι παντρεύτηκαν κρυφά.

Ο Μπράουνινγκ πήρε την αγαπημένη του απο το ομιχλώδες Λονδίνο και

την πήγε στην ηλιόλουστη Φλωρεντία της Ιταλίας.

Εκεί η Ελισάβετ βρήκε μια ζωή που ποτέ δεν είχε τολμήσει να

φανταστεί πως θα μπορούσε να υπάρξει γι αυτήν.

Δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια έμειναν οι Μπράουνινγκ

στην ηλιόχαρη πολιτεία με την ευγενική ομορφιά.

Εδώ η Ελισάβετ εμπνεύστηκε μερικά απο τα πιο ωραία ποιήματά

της και ειδικά τα "Σονέτα απο την Πορτογαλία" γραμμένα το 1847.

Σ΄αυτά εκφράζεται όλη η απέραντη λατρεία της στον σύζυγό της.

Μάλιστα τον τίτλο τους τον διάλεξε ο ίδιος ο ποιητής για να

καμουφλάρει το αυτοβιογραφικό περιεχόμενο των στίχων.

Μέσα απο τα "Σονέτα" ξεπηδάει όλη η ευαισθησία και η δίψα για

ζωή που φώλιαζαν και σιγόκαιαν στο ανάπηρο κορμί της ποιήτριας

τον καιρό που ζούσε κλεισμένη στο σπίτι της, πριν ακόμα γνωρίσει

τον Μπράουνινγκ. Ο αναγνώστης πληροφορείται με συγκίνηση τη

δραματική αλλαγή που έφερε στη ζωή της η αγάπη, και πως ο κόσμος

των ονείρων της έγινε πραγματικότητα.

Η Ελισάβετ γεννήθηκε στις 6 του Μάρτη 1809, στην κομητεία

του Ντέρχαμ της Αγγλίας απο γονείς πολύ πλούσιους. Τα

παιδικά της χρόνια τα πέρασε στην εξοχή και κυρίως στο Χοπ 'Εντ.

Εκεί άρχισε, πριν ακόμα γίνει δέκα χρονών, να γράφει στίχους,

εμπνευσμένους απο την όμορφη φύση, τα δάση και τους κήπους

του τόπου. 'Ηταν η μεγαλύτερη απο τα οχτώ αδέρφια της και

αγαπούσε τον πατέρα της σχεδόν παθολογικά. Αλλά κι εκείνος την

αγαπούσε και ήταν περήφανος για την προικισμένη κόρη του.

Στα δεκαεφτά της έδωσε στη δημοσιότητα το πρώτο βιβλίο,

με τίτλο "'Ενα δοκίμιο και άλλα ποιήματα", αφιερωμένο

στον πατέρα της.

Σε ηλικία εικοσιέξη χρονών, δημοσίευσε το δεύτερο βιβλίο της

"Προμηθέας δεσμώτης" και διάφορα ποιήματα. Πρόκειται για

μια ελεύθερη μετάφραση της γνωστής Αισχύλειας τραγωδίας.

Αλλά το γεγονός ότι μια γυναίκα είχε αποτολμήσει να μεταφράσει

'Ελληνες κλασσικούς, για κείνα τα χρόνια αποτελούσε φαινόμενο

δίχως προηγούμενο. Στους φιλολογικούς κύκλους δημιουργήθηκε

μεγάλος θόρυβος και πολλοί κριτικοί κατάκριναν και τη μετάφραση

και την ίδια.

Κάμποσα χρόνια αργότερα, όταν δημοσίευσε μια μεγάλη συλλογή

ποιημάτων της, κάποιος κριτικός έγραψε για τη νέα εργασία της

ποιήτριας: "Αυτή η τελευταία απόδοση της ανυπέρβλητης τραγωδίας,

είναι ποιητικότερη απο οποιαδήποτε άλλη της ίδιας πιστότητας και

έχει τη θέρμη και τη ρώμη ενός μαστορικού χεριού. Κανείς άλλος

ως τώρα δεν κατάφερε καλύτερα απο τη συγγραφέα να μας

συναρπάσει με την ορμητική και ρυθμική μελωδία του τραγικού χορού".

Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι ο Ρόμπερτ Μπράουνινγκ δεν

μπόρεσε ν΄αντισταθεί στην προικισμένη γυναίκα, που, σε πείσμα

της φυσικής της αναπηρίας, είχε βαλθεί να πετύχει - και πετύχαινε-

κάτι που θα ζήλευαν πολλοί επίλεκτοι άνδρες των γραμμάτων.

'Ενα χρόνο ύστερα απο τον πρώτο της "Προμηθέα", στα 1836,

η Ελισάβετ έπαθε μια πνευμονική αιμορραγία. Για πολλούς μήνες

έμεινε στο κρεβάτι και μετά πήγε με το μεγαλύτερο αδερφό της στο

Τορκαί, όπου το κλίμα ήταν πιο ζεστό, για ανάρρωση. Εκεί φαίνεται

πως η υγεία της πήγαινε πολύ καλά και θα γιατρευόταν εντελώς.

Αλλά ένα τραγικό γεγονός την έκανε να χειροτερέψει περισσότερο.

'Ενα όμορφο καλοκαιριάτικο πρωινό, η Ελισάβετ είχε βγεί

στο μπαλκόνι να δεί τον αδερφό της και δυό φίλους, που

έκαναν βαρκάδα στη θάλασσα. Λίγα λεπτά αργότερα, και

κάτω απο τα μάτια της, η βάρκα αναποδογύρισε και τα τρία

παλληκάρια εξαφανίστηκαν στο νερό. Δε βρέθηκαν ούτε τα

πτώματά τους.

Η Ελισάβετ είχε παρακολουθήσει την τραγωδία απο το

μπαλκόνι της, κι έπαθε τέτοιο κλονισμό που δε μπόρεσε

ποτέ πια να ξαναβρεί την υγεία της. Είχε τύψεις, γιατί,

έλεγε, πως για χάρη της είχε πάει στο Τορκαί ο αδερφός της,

και πως αν δεν ήταν αυτή, εκείνος θα ζούσε. Οι στίχοι της

φανερώνουν πόσο βαθύς ήταν ο πόνος της.

  ... Οι ελπίδες έγιναν γοργά απελπισία ατέλειωτη,

  ώσπου η χάρη του Θεού

  τ΄αποφασίσει να πάρει μακριά απ΄τον άθλιο κόσμο

  τη βαριά μου καρδιά...

Τον άλλο χρόνο ξαναγύρισε στο Λονδίνο. Εκεί κλείστηκε

σε ένα μεγάλο μισοσκότεινο δωμάτιο του σπιτιού της και

έμεινε εφτά ολάκερα χρόνια. Η μόνη της ευχαρίστηση

ήταν το διάβασμα. Μελετούσε οποιοδήποτε βιβλίο άξιζε

να διαβαστεί και σχεδόν σ΄όλες τις γλώσσες.

Οι ευαίσθητες κεραίες της ποιήτριας συλλαμβάνουν

τις ανθρώπινες ελλείψεις, τα βάσανα και τους καημούς

και τα κάνουν τραγούδι λυτρωτικό.

Η Ελισάβετ θαύμαζε κι αυτή το ποιητικό έργο του

Ρόμπερτ Μπράουνινγκ, μα δε μπορούσε να φανταστεί

πως αυτός θα ήταν εκείνος που θα την έβγαζε αργότερα

απο τον "κλειστό και ενδοστρεφή" κόσμο της, και θα

της έδινε το κουράγιο να ζήσει κανονικά κι ευτυχισμένα.

Ούτε μπορούσε να της περάσει απο το μυαλό, πως αυτή,

η ανάπηρη, τρία χρόνια μετά το γάμο της, θα έφερνε

στον κόσμο παιδί.

'Ονειρο της φαινόταν επίσης το ότι έζησε δεκαπέντε

ευτυχισμένα χρόνια στη μακρινή Φλωρεντία, όπου

και έγραψε τα δυνατότερα ποιήματά της.

Στο διάστημα που έμεινε εκεί, ο Ιταλικός λαός άγωνιζόταν

για την ανεξαρτησία του. Η Ελισάβετ δε θα μπορούσε να

μείνει ασυγκίνητη απο τον αγώνα αυτόν. Στο έργο της

"Τα παράθυρα της Κάζα Γκουίντα", που είδε το φως στα

1851, συμμερίζεται τους καημούς και τις ελπίδες των Ιταλών

για μια λεύτερη και ενοποιημένη πατρίδα.

Επίσης μεγάλη συγκίνηση προκάλεσε η σταυροφορία της

εναντίον της σκληρής εργασίας των παιδιών, που έλυωναν

μέσα στην κόλαση των εργοστασίων της Αγγλίας τότε. Στο

περίφημο ποίημά της "Η κραυγή των παιδιών" δίνει με

τραγικούς τόνους το θρηνητό των "μικρών σκλάβων", που

βλέπουν το θάνατο - πριν ακόμα γευτούν τη ζωή - σαν λύτρωση.

Στη Φλωρεντία επίσης έγραψε και το αριστουργηματικό "Ωρόρα

Λάι". Πρόκειται για ένα φιλοσοφικό ποίημα που περιγράφει την

πίκρα και τον πόνο μιας ευγενικής γυναίκας του πνεύματος, η

οποία αγωνίζεται να γκρεμίσει τα "κατά συνθήκην ψεύδη".

Αλλά, εκείνα που γνώρισαν τη μεγάλη δημοσιότητα, νίκησαν

το χρόνο κι έρχονται στη μνήμη μαζί με τ΄όνομά της, είναι τα

"Σονέτα απο την Πορτογαλία", τα οποία έγραψε χωρίς να την

πάρει είδηση ο Μπράουνινγκ και μια μέρα τα έβαλε δειλά στην

τσέπη του:

- Σκίστα, αν δε σου αρέσουν, του είπε.

Στον αρκετά μακρύ κατάλογο των έργων της, αναφέρονται

ακόμα "Το μυθιστόρημα της Μαργαρίτας", "Οι 'Ελληνες χριστια-

νοί ποιητές και οι 'Αγγλοι ποιητές" και άλλα.

Τον Ιούνιο του 1861 άρπαξε ένα σοβαρό κρυολόγημα και έμεινε

μια βδομάδα στο κρεβάτι. Κανείς δε θεώρησε την αρρώστια της

επικίνδυνη. Μα στο τέλος του μήνα πέθανε.

Την έθαψαν στην αγαπημένη της Φλωρεντία.
Πηγή:aroma.pblogs.gr/tags/poiisi-gr.html

Ένα μικρό αφιέρωμα στην Άλκη Ζέη.

 

«Από τα μικρά μου χρόνια ως σήμερα, ας μην πω με ακρίβεια πόσα είναι γιατί θα τρομάξω κι εγώ η ίδια, έζησα έναν πόλεμο, δύο εμφύλιους πολέμους, δύο δικτατορίες και δύο προσφυγιές. Δεν τα έζησα σαν απλός παρατηρητής, αλλά παίρνοντας ενεργό μέρος κάθε φορά κι έτσι και να ήθελα δεν θα μπορούσε το συγγραφικό μου έργο να μην επηρεαστεί από τα γεγονότα αυτά που συγκλόνισαν τον τόπο μας. Άθελά μου η ζωή μου μπλέχτηκε μέσα στην ιστορία κι έγινα κι εγώ ένα κομμάτι της. Το συγγραφικό μου λοιπόν έργο, θέλω δεν θέλω είναι γεμάτο ιστορία... Αν πέτυχα να κάνω τα παιδιά να την ακούσουν τουλάχιστον, το μέλλον θα δείξει». Άλκη Ζέη 

Από την ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ 

Η Άλκη Ζέη είναι μια σταθερή αξία για τη σύγχρονη λογοτεχνία μας. Μπορεί να γράφει κυρίως για παιδιά, όμως απευθύνεται και στους ενήλικες. Μέσα στα έργα της, η συγγραφέας μετατρέπει προσωπικά της βιώματα σε μυθιστορηματικές καταστάσεις, κρατώντας πάντα την απαραίτητη απόσταση από το αυτοβιογραφικό στοιχείο αλλά επιτρέποντας στους ήρωές της να βλέπουν τα πράγματα με τη δική της θεώρηση. Ανήκοντας σε μια γενιά της οποίας οι ατομικές φιλοδοξίες υποχώρησαν μπροστά στα συλλογικά οράματα και στα συνταρακτικά γεγονότα που αναγκαστικά ισοπέδωναν την προσωπική ζωή, κι έχοντας συμβαδίσει με την πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, των ανατροπών, των διωγμών, της αγωνίας για το αύριο, της συμμετοχής στους αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία, αισθανόταν ανέκαθεν το χρέος να καταγράψει σημαντικές ιστορικές στιγμές για χάρη των νεότερων γενιών· χωρίς ίχνος διδακτισμού αλλά με τη διάθεση να προκαλέσει προβληματισμό πάνω σε πλήθος διαχρονικών αξιών και σύγχρονων θεμάτων που αποτυπώνει στα έργα της με εξαιρετική λογοτεχνικότητα, καλοδουλεμένη πλοκή και διάσπαρτο χιούμορ. Ως «πρύτανης» της παιδικής λογοτεχνίας αλλά και πεζογράφος σημαντικών έργων για ενήλικες, ως συγγραφέας που παραμένει ενεργή μέχρι σήμερα και άνθρωπος που συμμετέχει στα κοινά και συνομιλεί τακτικά με τους αναγνώστες της, η Άλκη Ζέη απασχολεί δικαιωματικά μέχρι σήμερα το πολιτιστικό τοπίο της χώρας μας. Η Άλκη Ζέη θεωρείται πρωτοπόρος καθώς καθιέρωσε ένα νέο στιλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος. Τα μυθιστορήματά της για παιδιά δημιούργησαν ολόκληρη σχολή και επηρέασαν γενιές νεότερων συγγραφέων, ενώ το μυθιστόρημά της για ενηλίκους Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (1987) πρόσφερε μια αναθεωρητική ματιά στη σύλληψη μιας φορτισμένης ιστορικά περιόδου αναδεικνύοντας μια νέα οπτική. ________________

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΠΙΟ ΣΥΧΝΑ ΣΤΗΝ ΑΛΚΗ ΖΕΗ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; 

LIFO: Μπορεί ένας συγγραφέας να ξεχωρίσει κάποιο από τα έργα του ως πιο αγαπημένο;

Εγώ όχι.

Πόσο εύκολο είναι να γράφετε λογοτεχνικά βιβλία για παιδιά με τόσες αναφορές στην ιστορία;

Αφού εγώ η ίδια έχω ζήσει την ιστορία, δε μου είναι δύσκολο.

Πώς διαλέγετε τις ιστορίες των βιβλίων σας;

Από τις αναμνήσεις των παιδικών μου χρόνων και από τα σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή σήμερα.

Χιλιάδες παιδιά έχουν διαβάσει και μεγαλώσει με τα βιβλία σας. Τι συμβουλές θα δίνατε σ' έναν επίδοξο μικρό συγγραφέα που θα ήθελε να σας μοιάσει; 
Θα του έλεγα αρχικά, αν έχει έφεση, να κάνει τρία πράγματα: 1.Να διαβάζει βιβλία. 2.Να διαβάζει βιβλία.3.Να διαβάζει βιβλία.

Έχετε επισκεφτεί πάμπολλα σχολεία και έχετε μιλήσει με χιλιάδες παιδιά. Τι είναι αυτό που σας ρωτάνε περισσότερο;

Πώς έγινα συγγραφέας και πώς ξεκίνησα να γράφω.

Γράφετε κάτι σήμερα;

Γράφω αλλά δε λέω ποτέ τι αν δεν το τελειώσω.

Ποιο είναι το πιο μαγικό και περιπετειώδες μέρος που έχετε βρεθεί;

Σε πολλά. Μια φορά ταξίδεψα 5 νύχτες και 4 μέρες με τρένα και διέσχισα την έρημο για να βρεθώ στην Τασκένδη.

Ποιο είναι το τελευταίο όνειρο που θυμάστε;

Η κόρη μου λέει ότι τα όνειρά μου είναι σενάρια ολόκληρα. Αναλόγως τον τόπο όπου βρίσκομαι, επηρεάζονται και τα όνειρά μου, πχ. όταν πηγαίνω στις Βρυξέλλες όπου ζει η κόρη μου με τα εγγόνια μου, εκεί βλέπω ρετρό όνειρα, δηλαδή βλέπω τη ζωή μας στο Παρίσι και τα παιδιά μου μικρά. Πολύ συχνά στα όνειρά μου βλέπω τη Μελίνα (Μερκούρη) -την οποία ευτυχώς δεν βλέπω ποτέ άρρωστη αλλά πολύ καλά- και κάνουμε ζωηρές συζητήσεις.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΚΗ ΖΕΗ

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου, που πέθανε το 1991. Απέκτησαν δύο παιδιά. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας. Από το 1954 έως το 1964 ήταν πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967, για το Παρίσι, απ' όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία. Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους χαρακτήρες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη. Πρώτο της μυθιστόρημα είναι Το καπλάνι της βιτρίνας (1963), που το έχει εμπνευστεί από τα πρώτα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα. Έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, ενώ τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της. Το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο. 
Από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ κυκλοφορούν τα βιβλία της: Το καπλάνι της βιτρίνας, Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, Ο θείος Πλάτων, Κοντά στις ράγιες, Η μωβ ομπρέλα, Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της, Μια Κυριακή του Απρίλη, Τα παπούτσια του Αννίβα, Θέατρο για παιδιά, Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων, Αρβυλάκια και γόβες, Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα, Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο. 

Πηγή: www.lifo.gr