Λευτεριά στον αγωνιστή και μπαλαδώρο Γιώργο Σεχίδη [Νέο Μαραντόνα] από την ''κρεμάλα''

Ένα μικρό αφιέρωμα σ' ένα πολύ μεγάλο αστέρι της ΟΚΡΑ τον Γιώργο Σεχίδη που σήμερα 29/06 θα ντυθεί γαμπρός.

Μ 'αυτή τη λιμουζίνα θα μεταφέρει τον

γαμπρό ο Mr Pepos στην εκκλησία.

Γιώργος Σεχίδης ο επονομαζόμενος και νέος Μαραντόνα το μεγάλο αστέρι της ΟΚΡΑ αποφάσισε να νυμφευθεί την εκλεκτή της καρδιάς του, το όνομα αυτής Νατάσα!!
Τον Γιώργο τον γνώρισα όταν ήταν μικρός, εντάχθηκε στην μεγάλη ομάδα της ΟΚΡΑ το 1999 και ήταν ο μάγος της μπάλας. Χάρη σ' αυτόν και στ' άλλα αστέρια της ΟΚΡΑ Γενικό, Λε-αρ, Αρκά, Πετράκη, Τσίου τσίου, Άκη, Μπιλάκο, Χατζούλη, Ορέστη, Μίμαρο, Καμακότσι, Νινικόσκι, η ΟΚΡΑ έγινε η σούπερ ομάδα, ήταν ο φόβος και ο τρόμος των αντιπάλων. Θυμάμαι χαρακτηριστικά το εξής περιστατικό από δήλωση του κ. Χουάν Ρότσα σε συνέντευξη του στον ισπανόφωνο δημοσιογράφο Μίμη Κυριακού, απόσπασμα:
Όταν είχαμε αγώνα με την ΟΚΡΑ όλο το τιμ παίκτες και προπονητές ψάχναμε να βρούμε τρόπους ώστε να αντιμετωπίσουμε αυτή την υπερομάδα, δεν υπήρχε περίπτωση να τους κερδίσουμε, απλά προσπαθούσαμε να έχουμε μια αξιοπρεπή ήττα. Ήταν ο εφιάλτης μας, ειδικότερα για τον Γενικό και για τον Γιώργο Σεχίδη (νέο Μαραντόνα) κάναμε σχέδια επί σχεδίων για να μπορέσουμε να περιορίσουμε τις δραστηριότητες τους μέσα στο γήπεδο αλλά ο,τι και αν σκεφτόμασταν μας το ανέτρεπαν, ήταν μεγάλα ταλέντα. Εδώ θα πρέπει να αναφέρω πως ο κύριος Χουάν Ρότσα υπήρξε για την ΟΚΡΑ ο πιο αγαπημένος φίλος γιατί μας παραχωρούσε τις εγκαταστάσεις της ακαδημίας του. Είχε μεγάλη αδυναμία στον Γενικό, στον Σεχίδη, και στον Αρκά. Κύριε Χουάν σ' ευχαριστούμε από καρδιάς για την καλοσύνη σου και τον αλτρουισμό σου.
Αύριο 29 Ιουνίου θα παραβρεθώ στον Γάμο του Γιωργάκη, πιο κάτω ακολουθεί και φωτογραφικό υλικό από την περίοδο της μεγάλης ΟΚΡΑ. Φωτορεπορτάζ από τον γάμο το Σάββατο.
Γιώργο πολυαγαπημένο μου φιλαράκι σου εύχομαι ολόψυχα να έχεις μια καταπληκτική πορεία στον έγγαμο βίο σου και να μας χαρίσετε με την Νατάσα πολλά παιδιά. Σύντομα να κάνεις τον αδερφικό μου φίλο, τον πατέρα σου παππού.
Υπήρξες μεγάλο κεφάλαιο για την ΟΚΡΑ όλα τα παιδιά σ' αγαπούσαν και αναγνώριζαν την αξία σου.
Επίσης πολλές ευχές από την Λαμπρινή και την Βασιλική.
Φίλες και φίλοι είναι πολύ όμορφο παιδιά που είχα γνωρίσει με την ΟΚΡΑ και την ΛΟΓ σε πολύ μικρή ηλικία τώρα να με καλούν να παραβρεθώ στον γάμο τους.
Τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να παραστώ στον γάμο της δικής μας Νατάσας, ο γάμος θα γίνει στην Πάρο.
Να γιατί η ζωή είναι συναρπαστική και τόσο όμορφη.
Όλγα, Πατέρα σας εύχομαι σύντομα να αποκτήσετε τον πιο όμορφο τίτλο της ζωής σας, αυτόν της γιαγιάς και του παππού.
Με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο ισόβιος Μάνατζερ και ιδρυτικό μέλος της ΟΚΡΑ Επικούρειος Πέπος.

Τρίτος από αριστερά κάτω σειρά ο σημερινός γαμπρός.

Κάτω σειρά δεύτερος από αριστερά ο Γιώργος Σεχίδης.

Γιώργο παιχταρά καλά στέφανα. ΟΚΡΑ for ever.

ΟΚΡΑ Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ Στην φωτογραφία ο ''νέος Μαραντόνα'' Γιώργος Σεχίδης με τους συμπαίχτες του και τον ισόβιο Μάνατζερ. Παιχταρά σου ευχόμαστε ολόψυχα καλά στέφανα και πολλούς και άξιους απογόνους. Με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος. ΥΓ. Φωτογραφίες και ρεπορτάζ από τον γάμο και το γλέντι στην αυριανή ανάρτηση.

"ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ: Ασθένεια ή ρεαλισμός" γράφει ο Ηλίας Γιαννακόπουλος

«Αν κοιτάξεις για πολλή ώρα την άβυσσο, στο τέλος και η άβυσσος θα κοιτάξει εσένα» (Νίτσε)

Πολλοί άνθρωποι μέμφονται καθημερινά την οικονομική κρίση, την απρόσωπη κοινωνία, την ανάλγητη εξουσία, την έκπτωση των ηθικών αξιών, την απουσία νοήματος ζωής, την αδυναμία της θρησκείας να δώσει πειστικές απαντήσεις στα υπαρξιακά τους ερωτήματα, την αδυναμία έκφρασης της δημιουργικότητας στο χώρο της εργασίας, το αγχογόνο περιβάλλον και όχι σπάνια την ίδια την ανθρώπινη φύση. Παντού βλέπουν αδιέξοδα, εμπόδια και αξεπέραστες δυσκολίες. Ζουν με το φόβο της αποτυχίας και βιώνουν κατά δραματικό τρόπο το αίσθημα του αποτυχημένου. Ακόμη και μια απλή ατυχία ή αποτυχία τη μεταφράζουν ως προοίμιο χειρότερων κακών. Την επιτυχία τη φοβούνται γιατί μέσα σε αυτή διαβλέπουν μια παγίδα.

Όλα τα παραπάνω σκιαγραφούν ένα γνωστό τύπο ανθρώπου, τον απαισιόδοξο. Η απαισιοδοξία συνιστά μια «αντίληψη σύμφωνα με την οποία ο κόσμος μας είναι ο χειρότερος δυνατός κόσμος και η αισιοδοξία δεν είναι παρά μια μάταιη προσπάθεια συγκάλυψης του πόνου και της δυστυχίας και φυγής από την πραγματικότητα» (Λεξικό Αργύρη Ματακιά). Ο απαισιόδοξος αντιμετωπίζει τα πάντα από την κακή τους πλευρά, βλέπει παντού το κακό, την ήττα και τη ματαιότητα. Ένα διάχυτο αίσθημα απελπισίας τον διακατέχει σε κάθε ενέργειά του και γι’ αυτό καταφεύγει στην αδράνεια και στην απάθεια. Ένα αίσθημα πόνου και εσωτερικής ερήμωσης τον διακατέχει και μια άμετρη ψυχική κενότητα.

Συναφής έννοια με την απαισιοδοξία είναι ο πεσιμισμός (pessimismus). Ο όρος προσδιορίζει υπόρρητα ένα απροσδιόριστο αίσθημα απελπισίας προς τη ζωή, τον κόσμο και την ύπαρξη σε συνδυασμό πάντα με την εδραία πεποίθηση ότι ο πόνος και το κακό κυριαρχούν και εξουσιάζουν τα πάντα. Στοιχεία πεσιμισμού ανευρίσκονται στην Ορφική και Πυθαγόρεια άποψη για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Σύμφωνα με αυτή η υλική υπόσταση (σαρκική ύπαρξη) του ανθρώπου συνιστά μια τιμωρία που υφίσταται η ψυχή.

Ωστόσο, στοιχεία πεσιμισμού ανιχνεύονται και στον Πλάτωνα αφού σύμφωνα με τη βασική του θεωρία ο γήινος κόσμος συνιστά μια έκπτωση από τον ιδεατό κόσμο και η σάρκα εμποδίζει τον άνθρωπο να δει – αντιληφθεί την πραγματική ουσία του κόσμου, τις ιδέες.

Κατεξοχήν, όμως, ο πεσιμισμός – απαισιοδοξία εκφράστηκε ως φιλοσοφική θεωρία από τον Σοπενχάουερ. Η δυστυχία του κόσμου, η ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και η άρνηση βούλησης για ζωή αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της θεωρίας του. Για τον Σοπενχάουερ η θεμελιακή – κινητήρια δύναμη του ανθρώπου είναι η θέληση (και όχι η νόηση) που λειτουργεί ως πλάστης της αείρροης ζωής και απαιτεί τη φθορά και την οδύνη.

«Και καθώς από άποψη φυσικής, το περπάτημα δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα πέσιμο που διαρκώς προλαβαίνεται, έτσι και η ζωή του κορμιού δεν είναι άλλο παρά θάνατος που διαρκώς αναστέλλεται….» (Σοπενχάουερ)

Κάθε προσπάθεια καταγραφής της βασικής αιτίας της απαισιοδοξίας προσκρούει στον πολυσύνθετο και πολυεπίπεδο χαρακτήρα της. Οι ψυχολόγοι διατείνονται πως η απαισιοδοξία πηγάζει ή τρέφεται από κάποια απροσδιόριστα συμπλέγματα κατωτερότητας και ψυχικούς τραυματισμούς που δημιουργήθηκαν κατά την παιδική ηλικία. Κάποια αρνητικά βιώματα ή εμπειρίες της παιδικής ηλικίας ίσως να στιγμάτισαν ανεξίτηλα την ψυχολογία του απαισιόδοξου και να προετοίμασαν το έδαφος για το υπαρξιακό κενό και τη ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Απόρροια όλων των παραπάνω είναι η βίωση του αισθήματος της αποτυχίας. Το βίωμα αυτό συνδέεται άμεσα με την αποδοχή της ανικανότητας του ατόμου να πραγματώσει τους στόχους του. Πολλοί βέβαια θέτουν υψηλούς στόχους και η αδυναμία πραγμάτωσής τους επιφέρει την απογοήτευση. Έτσι οι απραγματοποίητες φιλοδοξίες διογκώνουν την απογοήτευση και πλέκουν τον ιστό της ψυχολογίας του αποτυχημένου. Όταν, όμως, η αποτυχία εντοπίζεται και στα κοινά πράγματα τότε το υποκείμενο συνειδητοποιεί κατά δραματικό τρόπο την ανικανότητά του. Εσωτερικά, δηλαδή, λειτουργεί το σχήμα: προβολή υψηλών στόχων → αδυναμία πραγμάτωσης → συνειδητοποίηση – αποδοχή της ανικανότητας → ψυχολογία αποτυχημένου → «βίωμα αποτυχίας» → απογοήτευση → απαισιοδοξία.

Συμπληρωματικά ο απαισιόδοξος αντιμετωπίζει τη ζωή ως κάτι αρνητικό, ως κάτι που γεννά «προβλήματα» - εμπόδια στην προσπάθειά του να πετύχει τους στόχους και να βιώσει την ευτυχία του. Απότοκο αυτής της αντίληψης μια στάση απαξίωσης προς τον κόσμο και την κοινωνία. Τα θεωρεί όλα – συλλήβδην «κατασκευασμένα» και κακοτεχνίες και αδυσώπητα ή εχθρικά προς τον άνθρωπο. Κατηγορεί την ηθική, το δίκαιο και οτιδήποτε συνέχει την κοινωνία.

«Πρόοδος δεν υπάρχει, λογικό να κυβερνά τη μοίρα, οι αφηρημένες έννοιες, οι θρησκείες, οι ηθικές είναι ανάξιες παρηγοριές για τους ανίδεους και τους δειλούς» (Ν. Καζαντζάκης)

Ασυνείδητος στόχος όλων των αιτιάσεων του απαισιόδοξου η παρηγοριά, η από- ενοχοποίηση και η μείωση του ψυχικού πόνου. Είναι, δηλαδή, μια προσπάθεια ψυχολογικής αποφόρτισης μέσα από την απο-ενοχοποίησή του. Παύει να νιώθει αποτυχημένος κι αποδίδει την αποτυχία του σε αντικειμενικούς παράγοντες – εξωτερική πραγματικότητα και όχι σε υποκειμενικές αδυναμίες.

Η στάση – αντίδραση του απαισιόδοξου παραπέμπει ευθέως στους γνωστούς «αμυντικούς μηχανισμούς» που αναπτύσσει ασυνείδητα ο άνθρωπος προκειμένου να αντιμετωπίσει ή να απαλλαγεί από δυσάρεστα ψυχολογικά συναισθήματα. Είναι ο «μηχανισμός της εκλογίκευσης» που καταγράφει – υποδηλώνει μια προσπάθεια του ατόμου να ερμηνεύσει με «λογικό» τρόπο την αποτυχία του, αποδίδοντας αυτήν σε εξωγενείς παράγοντες. Έτσι εφησυχάζει και αποσυμπιέζεται ο ψυχικός του κόσμος από τα αρνητικά συναισθήματα. Εδώ διαφαίνεται καθαρά η δύναμη του νόμου της «ομοιόστασης» που στοχεύει στη βίωση της εσωτερικής αρμονίας.

«Δεν είναι τόσο τα γεγονότα που μας θλίβουν, όσο η ψευδής παράσταση που έχουμε γι’ αυτά» (Laupies)

Η παραπάνω θέση φωτίζει καλύτερα το ρόλο της υποκειμενικής θεώρησης της πραγματικότητας που συντρίβει τον άνθρωπο και φράζει το μέλλον σύμφωνα με την ψυχολογία του απαισιόδοξου. Γι’ αυτό και η αποτυχία για τους απαισιόδοξους δεν υφίσταται απόλυτα και αντικειμενικά αλλά συνιστά μια προσωπική θεώρηση κι ένα ατομικό βίωμα. «Ένα δυστύχημα είναι τόσο μεγάλο, όσο το βλέπει ο καθένας μας» (Σενέκας)

Ο απαισιόδοξος, λοιπόν, είναι ένας μεμψίμοιρος που βιώνει το οδοιπορικό της ζωής ως δοκιμασία και όχι ως μια θετική προοπτική. Αισθάνονται άβουλα όργανα μιας αναγκαιότητας που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν.

Ο λόγος του Σοπενχάουερ βρίσκει δικαίωση στους απαισιόδοξους. «Θα ήταν παράλογο να υποθέσουμε πως τα ατελείωτα δεινά που πλήττουν τους ανθρώπους και που προκύπτουν από ανάγκες και συμφορές συνυφασμένες ουσιαστικά με την ίδια τη ζωή, είναι άσκοπα και καθαρά συμπτωματικά».

ΥΓ. Επικούρειου Πέπου. Φίλες και Φίλοι πριν λίγες μέρες είχα τη χαρά και την τιμή να συναντήσω τον Δάσκαλο Ηλία Γιαννακόπουλο στο καφέ retous στα Τρίκαλα όπου μαζί με την παρουσία της Διοτίμας ο στοχαστής Ηλίας μας συνεπήρε με τον λόγο του και το πάθος του. Νόμιζα πως είχα απέναντί μου έναν παθιασμένο νέο και όχι έναν άνθρωπο της τρίτης ''λυκείου''. Σας προτρέπω να διαβάζεται τα άρθρα του γιατί έχει έναν ξεχωριστό τρόπο να αναλύει τα γεγονότα. Αν όλα πάνε καλά σκοπεύω να ενεργοποιήσω κάποια από τα μέλη της ΛΟΓ για μια συνέντευξη μαζί του τον Ιούλιο η τον Αύγουστο. Ηλία Γιαννακόπουλε σ' ευχαριστούμε. Ως Τρικαλίνος καμαρώνω διπλά. Σας χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

Ηρώδειο 25 Ιουνίου 2018 μια μαγική βραδιά χάρη στην Μελισσάνθη μας.

Μαγεία;🎹🎸🎷🎶🎵🎼📯🎻🎺🥁🍓🍇🌹🌷
 Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας;🌷🌹🍇🍓🥁🎺🎻🎹🎸🎷🎶🎵🎼📯 Ταξίδι στην Ουτοπία;🎻🎺🥁🍓🍇🌹🌷📯🎼🎵🎶🎷🎸🎹
Αγωγή της ψυχής;🍓🍇🌹🌷🥁🎺🎻📯🎼🎵🎶🎷🎸🎹
Ηδονή των οφθαλμών και της ακοής;🌹🍇🍓📯🎼🎵🎶🌷🎷🥁🎸🎺🎹🎻
Ερωτική συναστρεία ηχωχρωμάτων;🎼🍓📯🎸🥁🎷🌷🌹🍇🎺🎹🎼🎵🎶🎻
Συνάντηση διαπλανητικών φωνών και νότες θεϊκές;🎻🎶🎵🎼🎹🎺🍇🍓📯🎸🥁🎷🌷🌹
Κάθοδος του Απόλλωνα και της Αρμονίας στον Αττικό ουρανό;🍇🎺🎹🎼🎵🎶🎻🌹🌷🎷🥁🎸📯🍓
Αυτά και άλλα πολλά ζήσαμε όσοι παραβρεθήκαμε χθες βράδυ στο Ηρώδειο όπου ο ανεπανάληπτος, ο κορυφαίος, ο μοναδικός, κ.ο.μ. Γιώργος Νταλάρας επιμελήθηκε το πρόγραμμα που ήταν αφιερωμένο στον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Τραγούδησαν οι: Μελίνα Ασλανίδου, Βιολέτα Ίκαρη, Χρήστος Μάστορας, Κώστας Μακεδόνας, Μανόλης Μητσιάς, Γιώργος Νταλάρας.
Φίλες και φίλοι δεν βρίσκω τα κατάλληλα λόγια για να σας περιγράψω αυτά που ζήσαμε στον μαγικό χώρο του Ηρωδείου. Ο πλέον κατάλληλος για να εκφράσει τα συναισθήματα που βίωσαν οι 5.000 κόσμος αυτής της πανδαισίας ήχων και λέξεων θα ήταν ο φιλόλογος Ηλίας Γιαννακόπουλος, αυτός εργάτης των λέξεων.
Λευτέρη Παπαδόπουλε, Πρόεδρε!!!!  σ' ευχαριστούμε για τα 1300 τραγούδια που έγραψες, και τις όμορφες λέξεις που δημιούργησες προκειμένου να εκφράσεις τον ποιητικό σου λόγο.
Γιώργο Νταλάρα μόνον εσύ θα μπορούσες να οργανώσεις μια τέτοια άριστη εκδήλωση, σ' ευχαριστούμε. Ένα μεγάλο ευχαριστώ επίσης στους καλλιτέχνες που συμμετείχαν και στην υπέροχη ορχήστρα. Όλα ήταν Μαγικά. Ο κόσμος που παραβρέθηκε αποθέωσε τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και όλους τους καλλιτέχνες.
Μελισσάνθη σ' ευχαριστούμε για την έκπληξη, ήταν το καλύτερο δώρο που θα μπορούσες να μας κάνεις. 🍇🎺🌹🌷🎹🎷🥁🎼🎵🎸📯🎶🎻🍓

"Εάλω η Πόλις – Πάρθεν η Ρωμανία" γράφει ο Ηλίας Γιαννακόπουλος

«ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ – ΠΑΡΘΕΝ Η ΡΩΜΑΝΙΑ»

 «Αλί εμάς και βάι εμάς, πάρθεν η Ρωμανία!»

  Ηλίας Γιαννακόπουλος      

Στην ελληνική ιστορία κανένα άλλο γεγονός δεν προκάλεσε τόση θλίψη και απογοήτευση όσο η άλωση της Πόλης (29 Μαΐου 1453). Η αποφράς αυτή ημέρα συνοδεύτηκε από ένα πλήθος θρύλων, θρήνων και παραδόσεων που αντανακλούν το μέγεθος της απώλειας. Όλα αυτά αποκρυσταλλώνουν με ενάργεια την ψυχική συντριβή που βίωσαν όχι μόνο οι Έλληνες εκείνης της εποχής αλλά και οι μεταγενέστεροι.

«Θρήνος, κλαυθμός και οδυρμός και στεναγμός/ και λύπη, / θλίψις απαραμύθητος έπεσεν τοις Ρωμαίοις».

Οι θρήνοι αυτοί πέρα από τον ιστορικό τους χαρακτήρα (μαρτυρίες) μας βοηθούν να προβληματιστούμε για το εύρος των εθνικών συνεπειών της Άλωσης αλλά περισσότερο για τη συναισθηματική σχέση των Ελλήνων προς το γεγονός αυτό.

Το Βυζάντιο (Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία) πληθυσμιακά υπήρξε μια πολυεθνική αυτοκρατορία και απλωνόταν σε δυο ηπείρους (Ευρώπη – Ασία) και για κάποιο χρονικό διάστημα σε τρεις (Αφρική). Σήμερα πολλοί λαοί – ιδιαίτερα Βαλκάνιοι – επιθυμούν και διακηρύσσουν ότι είναι οι συνεχιστές του Βυζαντίου (πολιτικά ή πολιτισμικά).

Ωστόσο, κανένας λαός παρά «μόνο οι Νεοέλληνες έχουν με την Πόλη (Κων/λη) και την Αγία Σοφιά σχέση φορτισμένη με συγκίνηση και νοσταλγία» (Αρβελέρ «Πόσο Ελληνικό είναι το Βυζάντιο;»)*. Κι αυτό διαφαίνεται καθαρά όχι μόνο από τους θρήνους (προφορικούς και γραπτούς) που ακολούθησαν αλλά κι από τους θρύλους που γεννήθηκαν για το γεγονός της άλωσης αλλά και για την ελπίδα επανάκτησή της. Ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς, τα τηγανισμένα ψάρια, ο παπάς της Αγίας – Σοφιάς (ημιτελής λειτουργία) και πολλά άλλα καταδεικνύουν το βαθύ πόνο  των Ελλήνων αλλά και τη βαθιά επιθυμία για την απελευθέρωση της πόλης, που εκφράστηκε εναργέστατα με το:

«Σώπασε, κυρά Δέσποινα, μην κλαις και μη δακρύζης, πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι».

Κάποιοι υποστηρίζουν πως το Βυζάντιο δεν ήταν Ελληνικό παρά μια εκδοχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αφού και ο τελευταίος αυτοκράτορας υπέγραφε ως αυτοκράτωρ Ρωμαίων. Εξάλλου κατά την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας οι Βυζαντικοί αρέσκονταν να ονομάζονται Ρωμαίοι, χρησιμοποιώντας τη λέξη «Έλλην» για τους ειδωλολάτρες – Εθνικούς.

Ωστόσο οι Βυζαντινοί, αν και απέφυγαν τη λέξη «Έλλην» θεωρούσαν εαυτούς – ένιωθαν κληρονόμοι του κλασικού ελληνικού παρελθόντος αφού η πνευματική ζωή ήταν εμπλουτισμένη από το αρχαιοελληνικό πνεύμα, όσο κι αν αυτό πολεμήθηκε από την εκκλησία. Εξάλλου η ελληνική γλώσσα από ένα χρονικό σημείο και μετά (6^ος – 7^ος αιώνας) αρχίζει να κυριαρχεί στη διοίκηση και στους νόμους «νεαρές». Πολλοί υποστήριξαν πως το «λογισμικό» των Βυζαντινών ήταν καθαρά Ελληνικό, όσο κι αν κάποιοι το αρνούνταν ή το απέκρυπταν.

Σχετικά ο Γεννάδιος Σχολάριος (πρώτος Πατριάρχης) μετά την άλωση της πόλης) δήλωνε εμφαντικά: «Έλλην ων τη φωνή, ουκ αν ποτε φαίην Έλλην είναι, δια το μη φρονείν ως εφρόνουν ποτέ οι Έλληνες αλλ’ από της ιδίας μάλιστα θέλω ονομάζεσθαι δόξης. Και ει τις έροιτό με τις ειμί, αποκρινούμαι χριστιανός είναι». Όσο κι αν αυτή η ομολογία ξαφνιάζει, υποδηλώνει το κλίμα που επικρατούσε παραμονές της άλωσης.

Ωστόσο υπήρχαν κι άλλες φωνές που αποκάλυπταν την άλλη πλευρά της εθνικής ταυτότητας των Βυζαντινών και το στοιχείο εκείνο που τροφοδοτούσε τον εθνικό τους αυτοπροσδιορισμό. Κορυφαία φωνή μεταξύ αυτών υπήρξε κι αυτή του Γεωργίου Γεμιστού (γνωστός και ως Πλήθων).

«Εσμέν γαρ Έλληνες το γένος ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί».

Ο παραπάνω διχασμός, παραμονές της άλωσης, δεν ήταν και ο μοναδικός. Η διαμάχη δυτικόφιλων (ενωτικοί) με αυτούς που απέκρουαν κάθε συζήτηση με τον Παπισμό (ανθενωτικοί) επηρέασε καταλυτικά το φρόνημα των υπερασπιστών της Πόλης, αφού ακούγονταν και οι ακραίες ομολογίες του τύπου: «κρειττότερον εστίν ειδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον βασιλεύον ή καλύπτραν λατινικήν».

Έτσι οι Έλληνες του Βυζαντίου συνειδητοποιούσαν και έχτιζαν την ταυτότητά τους μέσα από τη σύγκρουση με τους Δυτικούς (Παπισμό), αφού η μνήμη των καταστροφών και λεηλασιών που υπέστη η πόλη το 1204 ήταν ακόμη νωπή. Γι΄ αυτό το «τουρκικόν φακιόλιον» για πολλούς λειτουργούσε ως το «μη χείρον βέλτιστον» μπροστά στη «λατινική καλύπτρα».

Μπορεί η ηρωική στάση και πάλη του Παλαιολόγου να μην απέτρεψε το μοιραίο, αλλά στάθηκε η απαρχή της συνειδητοποίησης της εθνικής ιδιαιτερότητας των Ελλήνων τόσο απέναντι στους Δυτικούς όσο και προς τους Τούρκους κατακτητές. Η άρνηση συνθηκολόγησης του Κων/νου Παλαιολόγου κατέστη ιερή παρακαταθήκη για τους υποδουλωμένους Έλληνες. Μόνο το «μολών λαβέ» μπορεί να συγκριθεί με την απάντηση του Παλαιολόγου.

 «Το δε την πόλιν σοι δούναι ουκ εμόν εστίν ουτ’ άλλου των κατοικούντων ενταύθα, κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν μη φειδόμενοι της ζωής ημών».

Έτσι μια ήττα (πτώση της πόλης) δεν γέννησε μόνο θρύλους και δεν προκάλεσε μόνο αβάσταχτη λύπη, αλλά αποτέλεσε την απαρχή της γέννησης – δόμησης της νεοελληνικής ταυτότητας. Συνιστά, βέβαια, παραδοξότητα μια τέτοια διαδικασία να τροφοδοτείται από τον πόνο, τη θλίψη και τον οδυρμό.

Αποτελεί, όμως, κοινή παραδοχή πως η εθνική μας ταυτότητα, ως ένα «συνεχές κατασκεύασμα» εμπεριέχει και τέτοια στοιχεία (ψυχικά πάθη, εσωτερικές πληγές, ατομικά οράματα….)

Στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που γεννά τόσο τον εθνομηδενισμό – κοσμοπολιτισμό όσο κι έναν άγονο – στείρο φονταμενταλισμό οφείλουμε να αντιτάξουμε την εθνική μας «ετερότητα» ενάντια στην ισοπεδωτική «ομοιομορφία».

Στην εποχή της νεωτερικότητας μπορεί να συνιστούν παραλογισμό, εθνική τύφλωση και εθνικό ναρκισσισμό οι ελπίδες να ξαναγυρίσουμε σε αυτά που χάσαμε. Αλλά ας ονειρευτούμε για λίγο και το ανέφικτο, γιατί:

«Η Ρωμανία κι αν πέρασε ανθεί και φέρει κι άλλο».

* Το 493 π.χ. λίγο μετά την καταστροφή της Μιλήτου από τους Πέρσες, ο Φρύνιχος ανέβασε το έργο του «Μιλήτου Άλωσις» με το οποίο αναπαριστούσε τις συμφορές που έπληξαν τους Μιλησίους. Οι Αθηναίοι ξέσπασαν σε κλάματα και τιμώρησαν τον Φρύνιχο με πρόστιμο 1.000 δραχμών, επειδή τους θύμισε «Οικεία κακά» και «μηκέτι μηδένα χρήσθαι τούτω τω δράματι» (Ηρόδοτος, VI, 21) 

Ηλίας Γιαννακόπουλος Φιλόλογος κ.ο.μ.

21 Μα'ί'ου 2018 Κωνσταντίνου και Ελένης, ένα μικρό αφιέρωμα στην απούσα Ελένη, στην νύφη μου, στην συμμαθήτρια, στην Γοργογυρε'ί'σα

Καλημέρα συναθλητές της Ουτοπίας, σήμερα η ανάρτηση είναι αφιερωμένη στην Ελένη, την νύφη μου που πριν λίγες μέρες έδωσε μία μάχη με τον καρκίνο και βγήκε νικήτρια. 

[Αυτά έγραφα αγαπητοί μου φίλοι το 2015 την ώρα που εγώ έγραφα αυτές τις γραμμές ο χάροντας γελούσε.] 

Λενάρα κράτα γερά, έλεγα, γιατί έχουμε Νάξο το καλοκαίρι, και τον χειμώνα Παρισάκι. [Δυστυχώς 2 χρόνια μετά τον Ιούλιο του 17 η νύφη μου άφησε την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο Άγιος Σάββας έχοντας δίπλα της τον μεγάλο της γιό.]

Παρακαλώ όσες γυναίκες διαβάσουν αυτό το κείμενο ας φροντίσουν να είναι επιμελείς  με τα θέματα των εξετάσεων, εννοώ μαστογραφίες, υπέρηχους κ.λπ. γιατί είναι κρίμα στη σημερινή εποχή να πεθαίνουν άνθρωποι από τον φόβο μιας επίσκεψης στον/στην αρμόδια/ο γιατρό και από αμέλεια.

Τα πιο κάτω χαϊκου τα εμπνεύστηκα τις ώρες αγωνίας που βρισκόμουν έξω από το χειρουργείο όπου η συμμαθήτρια, και νύφη μου, έδινε τη δική της μάχη με την ''γρίπη'' της εποχής. Ευτυχώς που το τελικό αποτέλεσμα ήταν θετικό, [έτσι νομίζαμε τότε και ο Χαρούλης έσκαγε στα γέλια] οπότε τέλος καλό όλα καλά.  Δυστυχώ το τέλος δεν ήταν καλό, είναι αυτό που λένε στο ποδόσφαιρο, στο τέλος νικάνε πάντα οι Γερμανοί, στην προκειμένη περίπτωση ο καρκίνος. Ο κάθε άνθρωπος όταν βρίσκεται στον προθάλαμο ενός χειρουργείου, όπου μέσα ένα αγαπημένο του πρόσωπο δίνει μια μάχη ζωής, αντιδρά διαφορετικά, εγώ βρήκα αυτόν τον τρόπο, γράφοντας χαϊκου προσπαθούσα να επιβληθώ στην αγωνία μου.  Προς θεού μην επιτρέπεται την εξάπλωση του καρκίνου, ειδικά η πρόληψη στον μαστό σώζει ζωές, αύριο κιόλας κάνε τον πρώτο έλεγχο. Το ίδιο ισχύει και για όποιο αρσενικό διαβάσει το πιο πάνω άρθρο, σώστε τις γυναίκες σας, σώστε τις φίλες σας, σώστε τις μανάδες σας, σώστε τις κόρες σας και τις αδερφές σας. Καλή ανάγνωση, με σεβασμό και εκτίμηση ο Eπικούρειος Πέπος.

Ελένη, κάθε μέρα που περνάει μας λείπεις όλο και πιο πολύ. ''Κανένας δεν πεθαίνει για όσο τον/την κρατάμε στις καρδιές μας και στη μνήμη μας.''
Ελένη μπορεί το όνομά σου να είναι αρκετά συνηθισμένο, όμως σου χαρίζει μεγάλη λάμψη και γοητεία και αναμφισβήτητα έχει πολύ όμορφη ιστορία! Στην αρχαιότητα, το όνομά σου σήμαινε λαμπερή, απαστράπτουσα! Ήταν το όνομα της Ωραίας Ελένης, της ηρωίδας του Ομηρικού έπους «Ιλιάδα» , που την «έκλεψε» ο Πάρις από την Τροία και στάθηκε αφορμή για την έναρξη του Τρωικού πολέμου. Από την πλευρά της αριθμολογίας, ο προσωπικός σου λεξάριθμος είναι το 8 και αυτό σημαίνει ότι είσαι μία γυναίκα με έντονη προσωπικότητα και μεγάλο δυναμισμό. Βάζεις υψηλούς στόχους στη ζωή σου και δεν τα παρατάς αν δεν τους φέρεις εις πέρας. Έχεις θάρρος υπομονή και επιμονή, εργάζεσαι με μόχθο για να έχεις χρήματα και άνεση για να ζεις καλά. Στους ανθρώπους που αγαπάς είσαι γενναιόδωρη και πάντα στέκεσαι δίπλα στα προβλήματα τους. Έχεις μεγάλες φιλοδοξίες και κύριος στόχος της ζωής σου είναι η προσωπική σου ανάπτυξη! Πρόσεξε μονάχα το πείσμα σου, γιατί πολλές φορές γίνεται η αιτία να πληγώνεις τους ανθρώπους γύρω σου και μετά να το μετανιώνεις.

Άτυχη Λενάρα
αρχή προβλημάτων
τέλος καλό όλα καλά;

Ανθρώπινα πλάσματα
εφήμερα άνθη
καλού και κακού.

Άσπρη μπλούζα
σύνδρομο φόβου
καλά μαντάτα;

Άνοιξη, καλοκαίρι,
φθινόπωρο, χειμώνας
πολλές αλλαγές και μία απουσία.

Πράσινη μπλούζα
μαχαίρι φόβος,
ελπίδα.
Αναμονή!!!
προθάλαμος χειρουργείου
καρκίνος τέλος;
Γυναικείος μαστός
πηγή ερωτισμού
φωλιά καρκίνου;

Να κλέψω χρόνια;
από που
και πόσα;

Γαλαξίας
στίγμα ανθρώπου
κόκκος άμμου.
Τέλος προβλημάτων
αρχή ταξιδιού
αντίο.

Ένας άνθρωπος
γράφει χαϊκου
άτακτη φωνούλα.

Λουλούκα
σπαρτό μαλλί
φτερό στο άνεμο.

Αλκυωνίδες μέρες
γλυκές ματιές
μαγεία!

Μια μέλισσα
μεταφράζει άνθη
μεταφέρει γύρη
Νινί.

Πως να ήταν άραγε η ποίηση
σε μικρή ηλικία;
ρωτήστε την Κορνηλία

Πάνω στη βάρκα
καλοπερασάκιας
χαρά θεού
ηγέτης.

Φωτισμένου μήνυμα
μας δείχνει το δρόμο
Αστροτόμ.

Ο ποιητής 
το πρώτο τζιτζίκι
λαλιά του Poof.
Ένα καράβι στ' ανοιχτά
γιατί χασομεράει,
θα φτάσει άραγε
Μr Alex;

Δεν ανήκει ούτε
στη νύχτα ούτε στο πρωϊ
ο πιστός φίλος.

Θα τη ρωτούσα
την ποίηση,
μπορώ να σ'αγαπώ;

Αχ πως μοιάζει
η καρδιά μου
με το ρολόι τοίχου.
Σαν πυγολαμπίδες
μπαίνουν στο μυαλό μου
οι στίχοι.

Λεπτή σελήνη
μην τρομάζεις
απ' την ομορφιά των ανθών.

Ο ποιητής μας δείχνει
το δρόμο
ακολουθούν οι λέξεις.

Μην κλαις άνθρωπε
άνθη, έρωτες, αστέρια
κι αυτά θα χαθούν.

Απόψε ως κι εσύ
πας βιαστική
στην Αυλή των θαυμάτων.
Στέκομαι εδώ
και σκέπτομαι
γιατί άραγε; τι προσφέρω;

Ούτε καν
ένα νεύμα
απ' τις
Αλκυονίδες νύχτες.
Η λάμψη της σελήνης
αργεί πάνω στα άνθη
γυρεύει τον έρωτα;

Τα πιο πάνω ψήγματα χαϊκου είναι του
Επικούρειου Πέπου-Fuji Tomo Kazu.

Θερσίτης και πολιτική ανυπακοή του κ. Ηλία Γιαννακόπουλου.

«Η ανυπακοή των πολιτών είναι ιερό καθήκον όταν η εξουσία γίνεται άνομη και διεφθαρμένη» (Γκάντι).

Στις μέρες μας πληθαίνουν τα φαινόμενα Πολιτικής Ανυπακοής με πρωταγωνιστές άλλοτε ομάδες – συλλογικότητες αντι-εξουσιαστών κι άλλοτε πολίτες που διαμαρτύρονται για το περιεχόμενο της σύγχρονης πολιτικής και το ήθος των πολιτικών. Παρατηρείται μια έντονη και πρωτοφανής αμφισβήτηση της δημοκρατίας ή κρίση νομιμοποίησης της αντιπροσωπευτικότητάς της.  

Το φαινόμενο δεν είναι σύγχρονο, αλλά έχει τις ρίζες του βαθιά στο παρελθόν και είναι ταυτισμένο με πρόσωπα από το λογοτεχνικό αλλά και πολιτικό χώρο. Ο Προμηθέας, ο Σωκράτης, η Αντιγόνη, ο Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κατέστησαν διαχρονικά σύμβολα πολιτικής ανυπακοής.

Ωστόσο, το πρώτο πρόσωπο – σύμβολο της πολιτικής ανυπακοής θα μπορούσε να θεωρηθεί (με όλες τις ιδιαιτερότητες) ο Θ ε ρ σ ί τ η ς, όπως τον παρουσιάζει ο Όμηρος στη ραψωδία Β της Ιλιάδας. «Ερήτυθεν δε καθ’ έδρας/ θερσίτης δ’ έστι μούνος αμετροεπής εκολώα» (μόνος δε ο χωρίς μέτρο στα λόγια του θερσίτης εφώναζεν ακόμη, Ιλιάδα Β 211-12).

Ο θεϊκός Όμηρος δίπλα στις ηρωικές μορφές του Αχιλλέα, του Έκτορα, του Αίαντα, του Διομήδη, του Ιδομενέα, του Οδυσσέα και πολλών άλλων τοποθετεί κι έναν αντι-ήρωα, έστω και ως αρνητικό πρωταγωνιστή. Το μεγαλείο της Ομηρικής ποίησης έγκειται και σε αυτό το γεγονός, ότι έδωσε «χώρο» και σε έναν «τιποτένιο» να μιλήσει ελεύθερα ενάντια στην εξουσία (Αγαμέμνων). Η σκηνή διαδραματίζεται στη συνέλευση των Αχαιών. Ο Αγαμέμνονας θέλοντας να διαπιστώσει τις αντοχές των Ελλήνων τους ανακοινώνει πως ο πόλεμος ενάντια στην Τροία είναι μάταιος και τους προτείνει να μπουν στα πλοία τους και να γυρίσουν στην Ελλάδα. «Φεύγωμεν συν νηυσί φίλην ες πατρίδα γαίαν» (Β140).

Η αντίδραση των Αχαιών διέψευσε τον Αγαμέμνονα, αφού όλοι όρμησαν στα καράβια, για να φύγουν. Τότε αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ο Οδυσσέας – με τη συμβουλή της Αθηνάς – και συμβουλεύει τους Αχαιούς – όχι πάντα με ευγενικό τρόπο – να γυρίσουν πίσω. Πολλές φορές τους απειλούσε, τους κτυπούσε και τους πρόσβαλε, υπερασπιζόμενος το δίκαιο της εξουσίας με την εμβληματική φράση «ουκ΄αγαθόν πολυκοιρανίη˙ εις κοίρανος έστω, εις βασιλεύς» (Η πολυαρχία δεν είναι καλό πράγμα. Ένας θα είναι ο αρχηγός, ο βασιλιάς ένας, Β 204-5). Το πλήθος των Αχαιών «συμμορφώθηκε» στις προσταγές του Οδυσσέα με εξαίρεση τον αμετροεπή Θερσίτη, που άρχισε να μιλά με λόγια προσβλητικά εναντίον του Αγαμέμνονα και της εξουσίας του «Ατρείδη, τέο δη αύτ’ επιμέμφαιε ηδέ χατίζεις;…./ου μεν έοικεν αρχόν εόντα κακών επιβασκέμεν υίας Αχαιών» (Γιε του Ατρέα για ποιο πράγμα πάλι παραπονείσαι και επιθυμείς;….

Δεν ταιριάζει σε σένα που είσαι άρχοντας να τυραννάς τους Αχαιούς, Β 225… 33-34). Ο Οδυσσέας ακούγοντας τον Θερσίτη να προσβάλει έτσι τον Αγαμέμνονα αλλά και τους Αχαιούς «ω πέπονες, κάκ’ έλεγχε, Αχαιίδες, ουκέτ’ Αχαιοί» του μιλά με άγριο βλέμμα περιφρονητικά και στο τέλος τον κτυπά με το σκήπτρο στον ώμο «Θερσίτ’ ακριτόμυθε…. μηδ’ έθελ’ οίος εριζέμεναι βασιλεύσιν…. τω ουκ αν βασιλήας ανά στόμ’ έχων αγορεύοις/ και σφιν ονείδεά τε προφέρεις» (Θερσίτη φαφλατά, μόνος εσύ τολμάς να φιλονικείς με τους βασιλιάδες….. γι’ αυτό δεν επιτρέπεται να μιλάς δημόσια διασύροντας τους βασιλιάδες και να τους βρίζεις, Β 246 -47…. 250-51).

Μετά από όλα αυτά ο όχλος γελά και συντάσσεται με τον Οδυσσέα και τον Αγαμέμνονα «οι δε και αχνύμενοί περ επ’ αυτώ ηδύ γέλασαν…. Ου θην πάλιν αύτις ανήσει θυμός αγήνωρ/ νεικείειν βασιλήας ονειδείοις επέεσσιν» (εκείνοι αν και λυπούνταν γι’ αυτόν εγέλασαν με την καρδιά τους…. δεν θα τον παρακινήσει ξανά η αυθάδης καρδιά του να υβρίζει τους βασιλείς με λόγια ντροπιαστικά, Β 270…. 276-77). Σύμφωνα με άλλες πηγές (Κύκλια Έπη), ο Θερσίτης θανατώθηκε από τον Αχιλλέα επειδή χλεύασε τον έρωτα του Πηλείδη προς τη νεκρή Αμαζόνα Πενθεσίλεια.

Ο Θερσίτης το πρώτο μυθικό σύμβολο της πολιτικής ανυπακοής έδωσε τροφή τόσο στους κριτικούς της λογοτεχνίας όσο και σε αυτούς που προσπαθούν να ανιχνεύσουν στο πρόσωπό του πολιτική συμπεριφορά – αντιεξουσιαστική. Το όνομά του προκύπτει από τη λέξη «Θέρσος» (θάρρος – αναίδεια) και το «ιταμεύομαι» (προκαλώ, αυθαδιάζω). Πολλοί βλέπουν σε αυτόν το σύμβολο του απλού λαϊκού πολεμιστή. Με όλα τα αρνητικά επίθετα που τον συνοδεύουν τολμά να μιλήσει ελεύθερα και προσβλητικά για την εξουσία του Αγαμέμνονα και του Αχιλλέα. Αν και τυγχάνει της προσβλητικής απόρριψης από όλους – αμετροεπής και δυσειδής – στέκεται όρθιος απέναντι στην εξουσία των βασιλιάδων. Εκφράζει ελεύθερα, αυτά που οι πολλοί – όπως σε όλες τις εποχές – φοβούνται να πουν. Είναι για την εποχή μας «ο τρελός του χωριού» που λέει αλήθειες, που οι υπόλοιποι φοβούνται μόνο που τις σκέπτονται.

Αυτός, λοιπόν, ο «αμετροεπής», ο «ακριτόμυθος» και «επεσβόλος» (αθυρόστομος) κατέστη άτυπα το πρώτο σύμβολο της πολιτικής ανυπακοής. Αυτός ο «γελωτοποιός» απομυθοποιεί κι αμφισβητεί την εξουσία. Η σκηνή που ο Θερσίτης καταφέρεται εναντίον του Αγαμέμνονα – ως φορέα εξουσίας- είναι η πρώτη και μοναδική στην παγκόσμια λογοτεχνία και πολιτική ιστορία. Κι αυτό γιατί τολμά κάποιος δημόσια να εκφραστεί ελεύθερα και επικριτικά στην εξουσία˙ ο λόγος του είναι ανατρεπτικός και απομυθοποιητικός.

Ο Θερσίτης είναι η πρώτη εμφάνιση του «Εγώ» που δεν φοβήθηκε την τιμωρία μπροστά στην σκληρή εξουσία. Μίλησε ελεύθερα, αμφισβήτησε και κακοποιήθηκε. Για άλλους ο Θερσίτης ήταν ένας γραφικός αντι-ήρωας και για άλλους ο πρόδρομος του δημοκρατικού αντιλόγου. Το «τις αγορεύειν βούλεται» θα έλθει αργότερα και αισθητοποιεί το θρίαμβο της δημοκρατίας (ελευθερία έκφρασης – ισηγορία). Έτσι, ο θερσίτης αψηφώντας τις συνέπειες της αμετροέπειάς του δίδαξε σε όλους μια άλλη – πολιτική – στάση ζωής «Αν ήρθες σ’ αυτόν τον κόσμο για να μετρήσεις τα χρόνια σου, και να ζήσεις μιαν φρόνιμη ζωή, δεν έχεις να φοβηθείς τίποτε. Τους φρόνιμους δεν τους πειράζει κανείς. Μα αν είναι να χαθεί κάποτε ο κόσμος θα χαθεί από τους φρόνιμους. Γιατί αυτοί κάναν τους ισχυρούς ισχυρότερους» (Μενέλαος Λουντέμης). Έτσι, άτυπα ο θερσίτης ανά τους αιώνες κατατάσσεται στο πάνθεον των ανθρώπων της πολιτικής ανυπακοής δίπλα στον Προμηθέα, τον Σωκράτη και την Αντιγόνη.

Ωστόσο, την πολιτική ανυπακοή ως φαινόμενο και συμπεριφορά ανέδειξε για πρώτη φορά ο Αμερικανός συγγραφέας Χένρι Ντέιβιντ Θορώ με το δοκίμιο του 1849 «Περί πολιτικής ανυπακοής». «Σε ένα καθεστώς που φυλακίζει άδικα, η θέση του δίκαιου ανθρώπου είναι επίσης στη φυλακή» (Θορώ). Το βασικό σκεπτικό του Θορώ αφορούσε την αυτονομία του πολίτη και το δικαίωμα ανυπακοής – αντίστασής του ενάντια στις άδικες και ηθικά διάτρητες επιλογές της κυβέρνησής του. Για τον Αμερικανό συγγραφέα ο ανώτατος νόμος είναι η συμμόρφωση στις ηθικές επιταγές της συνείδησης και όχι στους άδικους νόμους. Η άρνησή του να πληρώσει φόρους σε ένα κράτος ανήθικο είχε ως αποτέλεσμα αυτός να καταλήξει στη φυλακή αλλά η ίδια η φυλάκισή του στάθηκε η αφετηρία για μια σειρά προβληματισμών για το χρέος του πολίτη. «Η ανυπακοή είναι το πραγματικό θεμέλιο της ελευθερίας. Οι υπάκουοι είναι σκλάβοι» (Θορώ).

Αργότερα ο Rawls υπήρξε ο πρώτος φιλόσοφος που έδωσε έναν συστηματικό ορισμό της Πολιτικής Ανυπακοής «Πολιτική ανυπακοή ορίζεται, λοιπόν, ως δημόσια, μη βίαιη, συνειδησιακή αλλά παρ’ όλα αυτά πολιτική δράση που εκδηλώνεται ενάντια στον νόμο, με σκοπό συνήθως τη μεταβολή του νόμου ή των πολιτικών επιλογών της κυβέρνησης».
Από τα πράγματα τίθενται το περιεχόμενο, η μορφή και τα όρια της Πολιτικής ανυπακοής αλλά και η νομιμοποίησή της στα πλαίσια της Δημοκρατίας.

Για τον Θορώ και άλλους ειδικούς η Πολιτική Ανυπακοή συνιστά μια μη-βίαιη αντίδραση, ανιδιοτελής, ειρηνική επανάσταση και συλλογική αντίσταση. Είναι μια μορφή αστικού αναρχισμού και διαφοροποιείται από την επανάσταση και την εξέγερση. Η πολιτική ανυπακοή είναι επιβεβλημένη σε μια δημοκρατία, όσο κι αν αυτό συνιστά κάτι παράλογο (absurdum), στο βαθμό που οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν το δίκαιο ως εργαλείο καταπίεσης του λαού. Για το Θορώ «Η ανυπακοή είναι το πραγματικό θεμέλιο της ελευθερίας. Οι υπάκουοι το μόνο που μπορούν είναι να είναι σκλάβοι». Οι θεωρίες του «κοινωνικού συμβολαίου» (Hobbes, Locke, Rousseau) προβάλλουν εμφαντικά την άρρητη υποταγή του ατόμου στην έννομη τάξη, όπως αυτή έχει καθοριστεί από το συμβόλαιο μεταξύ Κράτους και Πολίτη.

Ο Καντ θεωρεί αυτονόητη τη συμμόρφωση στους νόμους στη βάση μιας a priori ηθικής βάσης των νόμων. Για το φιλόσοφο συνιστά αυτοαναίρεση, αν το κράτος θεσπίσει το δικαίωμα της πολιτικής ανυπακοής. Για τις ωφελιμιστικές – συνεπειοκρατικές θεωρίες (Bentham, Austin, Mill) η υποταγή στην έννομη τάξη θεωρείται αναγκαία, αφού από αυτήν παράγεται το μέγιστο δυνατό κοινωνικό όφελος.
Στην αντίπερα όχθη οι αριστερές – μαρξιστικές ιδεολογίες (Μαρκούζε…) πρεσβεύουν πως η πολιτική ανυπακοή συνιστά χρέος του πολίτη, αφού αυτή προστατεύει το λαό από τις αυθαιρεσίες της ταξικής κυβέρνησης.

Εξάλλου και το τελευταίο άρθρο (12^ο) του Ελληνικού συντάγματος υπόρρητα θεμελιώνει μια μορφή πολιτικής αντίστασης – ανυπακοής «Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία».  Οι υπέρμαχοι της πολιτικής ανυπακοής προστρέχουν στις «επτά κατευθύνσεις για την πολιτική ανυπακοή» του Χάουαρντ  Ζιν (Αμερικανός ιστορικός και πολιτικός ακτιβιστής). Ενδεικτικά αναφέρονται οι: 1. Η πολιτική ανυπακοή είναι η εσκεμμένη παραβίαση του νόμου για έναν ζωτικό κοινωνικό σκοπό, 2. Η γενική υπακοή στον νόμο δεν έχει καμία κοινωνική αξία, όπως δεν έχει αξία και η γενική ανυπακοή στο νόμο…., 3, 4, 5. Όσοι συμμετέχουν σε πράξεις πολιτικής ανυπακοής θα πρέπει να επιλέγουν τακτικές μη – βίαιες…

Ανάλογες είναι και οι θέσεις των Γκάντι και Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ. Ειδικότερα, ο Γκάντι απορρίπτοντας τη βία τονίζει: 1. Ένας πολιτικός αντιρρησίας (Satyagrahi) δεν εκφράζει ποτέ την οργή του, 2. Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να υποστεί την οργή του αντιπάλου, 3. Με τον τρόπο αυτό θα αποδεχθεί τις επιθέσεις από τον αντίπαλο, ποτέ όμως δεν θα προβεί σε αντίποινα….

Σίγουρα συνιστά διανοητικό επίτευγμα να αιτιολογήσεις την πολιτική ανυπακοή σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα και μάλιστα όταν αυτή πρέπει να είναι μη – βίαιη, ανιδιοτελής και δημόσια – φανερή (χωρίς κουκούλες). Όπως δύσκολο είναι να κατατάξεις το Σωκράτη στους πολιτικά ανυπάκουους όταν στη φυλακή αρνείται την πρόταση να διαφύγει (αυτός που όλη του η διδασκαλία συνιστούσε μια ανυπακοή στα καθιερωμένα) στη Θεσσαλία.

Όταν, όμως «οι μάζες των ανθρώπων που υπακούουν τυφλά στην εξουσία και συμμορφώνονται πειθήνια στις εντολές της έχουν ουσιαστικά παραιτηθεί από την ελεύθερη άσκηση της κρίσης τους και έχουν προδώσει το ηθικό τους αίσθημα, έχουν χάσει την ικανότητά τους να διακρίνουν το δίκαιο από το άδικο, το καλό από το κακό» (Θανάσης Γιαλκέτσης). Τότε χρειάζονται οι Θερσίτες που τολμούν να πουν όσα οι άλλοι σκέπτονται. Εξάλλου, «πρώτα να είμαστε άνθρωποι και μετά υπήκοοι» (Θορώ).

Ίσως γενικεύοντας τον όρο της ανυπακοής ο Έριχ Φρομ στο έργο του «Πειθαρχία και Ελευθερία» έδωσε μια άλλη διάσταση με την εμβληματική φράση: «Η ανθρώπινη ιστορία άρχισε με μια πράξη ανυπακοής και είναι πολύ πιθανό να τελειώσει με μια πράξη υπακοής».            
ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ