Το “Forest Park” των Τρικάλων και η Αισθητική της Γλώσσας. Ηλίας Γιαννακόπουλος φιλόλογος - συγγραφέας.

 “Η αισθητική είναι η Ηθική του Μέλλοντος”

          Στις διαπροσωπικές και  κοινωνικές μας σχέσεις, όπως και στην επαφή μας με την πραγματικότητα (φυσική και κοινωνική), πέραν όλων των άλλων στοιχείων που χρησιμοποιούμε για την κατανόηση και αξιολόγηση των συνανθρώπων μας αλλά και της πραγματικότητας κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει και η Α ι σ θ η τ ι κ ή.

                                

                                               Η έννοια της Αισθητικής

        Η αισθητική ως κλάδος της Φιλοσοφίας και ως το τέταρτο στοιχείο της (Ηθική, Γνωσιολογία, Μεταφυσική) πασχίζει-όχι πάντα με ευκολία και πειστικά-να ορίσει την έννοια του Ωραίου. Ο ορισμός του ωραίου, του κάλλους και της ομορφιάς γενικότερα αποτελούσε ανέκαθεν το δήλιον  πρόβλημα των Φιλοσόφων και όχι μόνον. Κι αυτό γιατί η ομορφιά συνιστά ένα άκρως υποκειμενικό βίωμα ή θέμα και δεν μπορεί να αποδειχτεί λογικά.

         Γνωστή εξάλλου είναι και η θέση ερώτημα πως «η ομορφιά βρίσκεται στα μάτια ή στο αντικείμενο;». Αυτό από μόνο του υποδηλώνει σαφέστατα και τον υποκειμενικό χαρακτήρα του Ωραίου-Ομορφιάς αλλά και το άσκοπο και το ατελέσφορο των συζητήσεων για τον ακριβή προσδιορισμό τους. Συμπληρωματικά θα μπορούσε κάποιος να προβάλει  και το λατινικό απόφθεγμα ως ακαταμάχητο πειστήριο για τη ματαιότητα των προσπαθειών να οριστεί επακριβώς και με τρόπο πειστικό και γενικά αποδεκτό το περιεχόμενο του Ωραίου, της Ομορφιάς και του Κάλλους.

      “De gustibus et coloribus non est disputandum” (σε θέματα γεύσης και χρωμάτων δεν μπορεί να υπάρξει ουδείς λόγος).

                                        Σχέση Αισθητικής και Ηθικής

        Όσοι παρακάμπτουν την αισθητική, ως αναζήτηση του Ωραίου, λησμονούν πως, σύμφωνα και με τον Σωκράτη, το Καλόν, το Ωραίον, και το Κάλλος ταυτίζονται με το Αγαθόν, έτσι που όλα μαζί να επωάζουν το Ωφέλιμον. Δηλαδή, για την αρχαία φιλοσοφική σκέψη η Αισθητική (το ωραίο, το κάλλος) και η Ηθική (το αγαθόν) συνιστούν τις δυο εκφάνσεις της Ωφελιμότητας.

      Ίσως κάποιοι και δικαιολογημένα να αντιτίθενται στην παραπάνω άποψη του Σωκράτη και ιδιαίτερα στη σχέση Ωραίου + Αγαθού με το Ωφέλιμον. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος διαχρονικά επιδιώκει το Ωφέλιμον ως αναγκαίο στοιχείο της υλικής του επιβίωσης αφού η υλική του υπόσταση κυριαρχεί έναντι των άλλων υποστάσεων.

       

          Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να μην εστιάσει στη σχέση μεταξύ της Αισθητικής και της Ηθικής. Σύμφωνα, δηλαδή, με την αντίληψη αυτή το Ωραίο, το Όμορφο, το Κάλλος δρουν ηθικοποιητικά στον άνθρωπο και τον καθιστούν ενάρετο πολίτη. Εξάλλου το ιδανικό των αρχαίων Ελλήνων ήταν «ο καλός καγαθός πολίτης».

          Με άλλα λόγια η Ηθική αποβλέπει στην αποφυγή του κακού και στην επιδίωξη του καλού. Από την άλλη πλευρά η Αισθητική αποσκοπεί στην απόλαυση (Ψυχική, πνευματική…). Τούτων, όμως, δοθέντων εύκολα μπορούμε να εικάσουμε και να διαπιστώσουμε πως μέσα στο Ωραίο υπάρχει και κάποιο  Ήθος, όπως και σε κάθε Ήθος- Ηθικό (αλήθεια) υπάρχει η ομορφιά. Κι αυτό γιατί κανείς δεν διανοείται να εκλάβει και να αποδεχτεί κάτι ως Ωραίο που μέσα του όμως ενυπάρχει το ανήθικο και το αντίθετο.

         Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό πως το Ωραίο με όλα τα γνωρίσματά του επηρεάζει ηθικά την ψυχή του ανθρώπου, τον εξαγνίζει, τον λυτρώνει, τον απελευθερώνει από τα γήϊνα και γενικότερα τον ηθικοποιεί και συντείνει στην τελείωσή του ως μιας πολυδιάστατης οντότητας. Η αισθητική κάθαρση, η εσωτερική τέρψη και η πνευματική ανάταση συνδράμουν θετικά και στην Ηθική αρτίωση του ανθρώπου.

         Με οδηγό όλες τις παραπάνω παραδοχές μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε την αλήθεια που υποδηλώνει η θέση του Νίτσε πως «Η Αισθητική είναι η Ηθική του μέλλοντος».

        Αν κάποιος προσπαθήσει να  αναζητήσει και να καταγράψει όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν το περιεχόμενο της αισθητικής εύκολα θα μπορέσει μεταξύ των άλλων να συμπεριλάβει και τα παρακάτω, όπως τα καταγράφει και ο Ιάσων Ευαγγέλου στο βιβλίο του «Αισθητική και Τέχνη» (Εκδόσεις Σαββάλα):

       “Η καθαρή και ακριβής έκφραση, η αρχιτεκτονική της μορφής και της ουσίας, η αρμονία και ο ρυθμός, η ισορροπία των μερών, η αναλογία των σχέσεων, η συμμετρία, η τάξη των σχημάτων και η ελευθερία των αναζητήσεων, η ευρηματικότητα του σπάνιου και του εκλεκτού, η αποκάλυψη της ανθρώπινης ευαισθησίας…).  

                                              Η Αισθητική της Γλώσσας

       Πολλά από τα παραπάνω στοιχεία υφαίνουν και την Αισθητική της Γλώσσας. Στοιχεία που καθιστούν τη Γλώσσα-Λέξεις χρήσιμο εργαλείο για την ηθική κοινωνικοποίηση του ανθρώπου και ιδιαίτερα των νέων.

        Μπορούμε, όμως, να μιλάμε  για «Αισθητική της Γλώσσας»; Μπορούμε να υποστηρίξουμε πως και οι λέξεις εμπεριέχουν στο σώμα τους το στοιχείο-γνώρισμα της αισθητικής, όπως ένα ποίημα, ένα άγαλμα ή ένας ζωγραφικός πίνακας;

          H Γλώσσα-Λέξεις συνιστούν από τη φύση τους μία αισθητική δημιουργία και η λειτουργία τους εμπεριέχει πολλά στοιχεία αισθητικής. Κι αυτό γιατί στη Γλώσσα και στις Λέξεις μας αποκρυσταλλώνονται και αντανακλώνται οι πεποιθήσεις μιας κοινωνίας, οι αξίες της, η ηθική της, τα πρότυπα, τα ιδανικά, τα οράματα, τα προτάγματα και η γενικότερη βιοθεωρία της.

      Ο λαός θεωρεί πως «Η Γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει». Αυτή η παραδοχή από μόνη της μάς υποχρεώνει να δηλώσουμε πως οι λέξεις που χρησιμοποιούμε δεν είναι και τόσο αθώες. Κι αυτό γιατί με τη βοήθειά τους ορίζουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και ζούμε την πραγματικότητα (Φυσική και Κοινωνική).

      Η Γλώσσα, δηλαδή, δεν είναι ουδέτερη, ούτε μόνον εργαλείο κοινοποίησης των σκέψεων και  των συναισθημάτων μας. Η ίδια η Γλώσσα και οι Λέξεις είναι πηγές και φορείς νοημάτων. Διαμορφώνουν και ορίζουν το περιεχόμενο και την ποιότητα των νοημάτων μας.          

      Σε ένα άλλο επίπεδο-σύμφωνα και με τη γνώμη των ειδικών και των γλωσσολόγων-η Γλώσσα-Λέξεις διαμορφώνουν την ίδια την πραγματικότητα. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος τίποτε δεν μπορεί να αντιληφθεί και να ορίσει λογικά χωρίς τη συνδρομή των λέξεων. Χωρίς, δηλαδή, τη λέξη και το «όνομα» δεν υπάρχει και το αντικείμενο, η πραγματικότητα γενικότερα.

        Ο άνθρωπος, επομένως, υπάρχει και νοηματοδοτεί τη ζωή του με τη βοήθεια των λέξεων. Κατανοεί, ερμηνεύει την πραγματικότητα με εργαλείο τη Γλώσσα-Λέξη. Χρησιμοποιώντας άλλες λέξεις αντιλαμβάνεται και ορίζει την πραγματικότητα με άλλον τρόπο.

        Από όλα τα παραπάνω, λοιπόν, προκύπτει αβίαστα ως συμπέρασμα πως οι λέξεις που χρησιμοποιούμε τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό μας λόγο  αποκαλύπτουν και την Αισθητική μας. Μία κακή εκφορά των σκέψεών μας και μία κακή γραπτή διατύπωση των νοημάτων και της θέλησής μας υποδηλώνει άτομο με απουσία αισθητικής. 

                    

         Μερικοί δε στην αδυναμία τους να αλλάξουν την πραγματικότητα και να ελέγξουν τους όρους που διέπουν τη ζωή τους αλλάζουν τις λέξεις. Τέτοια είναι η δύναμη των Λέξεων, όπως και η Αισθητική τους. Σχετικά με αυτό τόνισε ο Γάλλος Πολιτικός Jean Jaures:

       “Όταν οι άνθρωποι δεν μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα, αλλάζουν τις λέξεις”. 

       Για πολλούς ανώτερο κριτήριο αξιολόγησης ενός ανθρώπου είναι και η αισθητική των λέξεων που χρησιμοποιεί. Μπορεί αυτό να φαντάζει κάπως περίεργο, αλλά συνιστά μία πραγματικότητα. Ενδεικτική είναι εξήγηση που έδωσε ο Ελύτης για τον τρόπο με τον οποίο διάλεξε το ψευδώνυμο «Ελύτης»:

        “Οι λέξεις που ξεκινούσαν από «ελ» μού ασκούσαν πάντα μία μαγεία. Ελλάδα, Ελευθερία, Ελπίδα και μία Ελένη που ερωτεύτηκα”.

                                         Οι ξενόγλωσσες πινακίδες

         Επομένως, αν όλα συνηγορούν στην αξία της Αισθητικής της Γλώσσας μας και των Λέξεων που χρησιμοποιούμε πώς μπορούμε να ερμηνεύσουμε την κατά κόρον χρήση επιγραφών και πινακίδων με ξένους όρους; Αν όλοι οι ποιητές και διανοούμενοι  διακηρύσσουν την αισθητική της Ελληνικής Γλώσσας, εμείς πώς μπορούμε και επιλέγουμε σε δημόσιους χώρους τη χρήση πινακίδων με ξενικούς όρους;

      Ενδεικτική είναι η θέση του Άγγλου ιστορικού Εδουάρδου Γίββωνα για την αισθητική της Ελληνικής Γλώσσας:

      “…μια προνομιούχο μουσικότητα και γονιμότητα γλώσσα, που δίνει πνοή στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων”.

                         

                                        Το Forest  Park των Τρικάλων

         Ποια, λοιπόν, αισθητική και σκοπιμότητα επέβαλε τη χρήση του όρου Forest Park σε γνωστό χώρο αναψυχής των Τρικάλων; Πώς μπορούμε και με ποια επιχειρήματα να αποδομήσουμε τη θέση του μέγιστου Wittgenstein που διακήρυξε πως:

                     “Στο έσχατο βάθος η αισθητική και η ηθική συμπίπτουν”.

          κ. Δήμαρχε

     Αποτελεί στοιχείο δημοκρατικότητας και «Πολιτικής Αισθητικής» της λειτουργίας της δημοτικής αρχής όταν τείνετε ευήκοον ους σε επισημάνσεις συμπολιτών σας που στοχεύουν αποκλειστικά και μόνον στην υπεράσπιση της Ελληνικής Γλώσσας.

      Είναι στοιχείο προσωπικής ευαισθησίας όταν ως άτομο μπορείτε να διακρίνετε σε κάποια δημοσιεύματα συμπολιτών σας την αγωνία τους για την Αισθητική και απότοκη Ηθική που ενυπάρχει στο σώμα της Γλώσσας μας.

           Εξάλλου, αν το ξενόγλωσσο “Forest Park” δεν προσδίδει «προστιθέμενη αξία» στο χώρο, προς τι η χρήση του;

    

            O Andre Breton στην υπερβολή του είπε και μία αλήθεια για τη δύναμη της Λέξης:

        “Μια λέξη και όλα σώζονται. Μία λέξη και όλα χάνονται”.  

      Και πώς μπορούμε κ. Δήμαρχε να ακυρώσουμε και να «πληγώσουμε» τον ποιητή μας Γ. Σεφέρη που λαμβάνοντας το Βραβείο Νόμπελ (1963) είπε:

   «Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα…».

 

        ΙΔΕΟπολις

Πρόσκληση σε Γεύμα στο σπίτι του Επίκουρου του Γοργογυραίου: Μία συζήτηση για τη Φιλοσοφία μεταξύ των Πρωταγόρα-Επίκουρο και Νίτσε. Συγκλίσεις και αποκλίσεις. Το κείμενο έγραψε ο Ηλίας Γιαννακόπουλος ο οποίος είχε την ιδέα αυτής της συζήτησης.

 «Μη σε απασχολεί τι τρως και τι πίνεις, αλλά με ποιους τρως και πίνεις» (Είκουρος).   

         Αλήθεια σ’ αυτό το υποθετικό γεύμα με τους τρεις φιλοσόφους, σ’ αυτήν την απρόσμενη συνάντηση τι θα μπορούσαν να πουν μεταξύ τους οι τρεις γίγαντες της Παγκόσμιας Φιλοσοφίας; Ποιο κοινό μπορούν να έχουν μεταξύ τους αφού έζησαν σε διαφορετικές εποχές και το αντικείμενο της φιλοσοφικής τους σκέψης ήταν διαφορετικό;

         Αρχικά τόσο ο Πρωταγόρας όσο και ο Νίτσε θα μπορούσαν να συμφωνήσουν στο κοινό τους στοιχείο, το «Θάνατο των Θεών».          

       Από το “Περί μεν θεών ουκ έχω ειδέναι, ούθ’ ως εισίν ούθ’ ως ουκ εισίν ούθ’ οποίοι τινες ιδέαν. Πολλά γαρ τα κωλύοντα ειδέναι η τε αδηλότης και βραχύς ων ο βίος του ανθρώπου”  του Πρωταγόρα έως το  «Θα σας πω εγώ που είναι! Τον σκοτώσαμε! Εσείς κι εγώ! Όλοι είμαστε οι δολοφόνοι του! Μα πως το κάναμε… Ο Θεός είναι και παραμείνει νεκρός! Εμείς τον σκοτώσαμε!”  του Νίτσε.

        Ίσως θα μπορούσαν  συνεξετάσουν αν αυτή η αμφισβήτηση των Θεών διευκόλυνε τελικά την κατάκτηση της ευδαιμονίας από τον άνθρωπο και τη βίωση μιας πραγματικής ελευθερίας.

       Αλλά και ο Επίκουρος,, με τον δικό του τρόπο, πρόβαλε μία άλλη αντίληψη για τους θεούς και τη θέση τους στην ανθρώπινη ζωή, όταν διακήρυξε πως ο Θεός δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί πηγή Φόβου:  

       “Άφοβον ο Θεός,” (O Θεός δεν εμπνέει φόβο) // “Το μακάριο και άφθαρτο  Ον (Θεός) / Ούτε δικά του προβλήματα έχει / Ούτε σε άλλους προκαλεί /  Ώστε ούτε οργίζεται με κανέναν / Ούτε κάνει χάρες σε κανέναν. / Όλα αυτά είναι γνωρίσματα αδύναμων όντων”.

       Ο Επίκουρος σίγουρα θα μπορούσε να ευχαριστήσει το Νίτσε για τη φιλοφρόνηση και τη μεγάλη του αναγνώριση του έργου του, αφού ο Γερμανός Φιλόσοφος είχε διακηρύξει πως «Η σοφία δεν έχει προχωρήσει ούτε ένα βήμα μετά τον Επίκουρο, και συχνά βρίσκεται χιλιάδες βήματα πίσω του». Κάτι ανάλογο είχε διατυπώσει και ο Μαρξ «Ο Επίκουρος είναι, λοιπόν, ο μέγιστος Έλληνας διαφωτιστής».

           Ένα σημείο σύγκλισης του Επίκουρου με το Νίτσε είναι και οι θέσεις τους για την αξία της Μοναξιάς ως συστατικού στοιχείου της αυθεντικότητας του ανθρώπου και ως δημιουργικής προϋπόθεσης για την κατάκτηση της εσωτερικής ελευθερίας. Ο Επίκουρος εκτός από το εμβληματικό  «Λάθε  Βιώσας» σε κάποιο άλλο σημείο είχε τονίσει για το ρόλο της μοναξιάς.

       « Αν και η προστασία από τους ανθρώπους επιτυγχάνεται, ως ένα βαθμό, χάρη σε μια σταθερή δύναμη και στον πλούτο, πραγματική ασφάλεια έχει κανείς όταν αυτή απορρέει από την ήσυχη ζωή και την απομάκρυνση από το πλήθος».

          Παρόμοιες ήταν και οι θέσεις του Νίτσε για τη Μοναξιά, όπως: «Αχ, το ξέρω καλά, δεν ξέρετε τι είναι απομόνωση. Όπου υπήρχαν ισχυρές κοινωνίες, κυβερνήσεις, θρησκείες, κοινές γνώμες, εν ολίγοις όπου υπήρχε τυραννία, εκεί αυτή μίσησε τον μονήρη φιλόσοφο» και κάπου αλλού τονίζει με έμφαση «Κανένας δεν μαθαίνει, κανένας δεν διδάσκει - να αντέχουμε τη ΜΟΝΑΞΙΑ».

          Κοινό σημείο μεταξύ και των τριών φιλοσόφων θα μπορούσαμε να ανιχνεύσουμε και στο επίπεδο της Πολιτικής, έστω κι αν και οι τρεις περιθωριακά προσέγγισαν το επίπεδο αυτό.

           Ο Πρωταγόρας εισήγαγε τους όρους «Αιδώ» και «Δίκη» ως βασικά στοιχεία για τη συγκρότηση και εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας και της πόλης: «Ζευς πέμπει Ερμήν άγοντα εις ανθρώπους αιδώ τε και δίκην ίν’ είεν  κόσμοι τε και δεσμοί πόλεων συναγωγαί φιλίας» (Ο Δίας στέλνει τον Ερμή που έφερνε στους ανθρώπους τον αλληλοσεβασμό (ντροπή, άγραφο δίκαιο) και τη δικαιοσύνη, για να υπάρχουν τάξη (αρμονία) και στενές σχέσεις μεταξύ των πόλεων που να τις κρατάνε ενωμένες με φιλία).

        Όποιος δεν μπορούσε από τους πολίτες να έχει μερίδιο στην Αιδώ  την Δίκη ο Δίας θέσπισε νόμο να τον θανατώνουν ως αρρώστια της πόλης «κτείνειν ως νόσον της πόλεως». Κι αυτό γιατί ο Πρωταγόρας ήταν απόλυτος στην ανάγκη-υποχρέωση των πολιτών να μετέχουν στα κοινά που συνιστά την αναγκαία προϋπόθεση για να υπάρχουν οι πόλεις «Ει μέλλει πόλις είναι ουδένα δει ιδιωτεύειν» (Για να υπάρχουν και να λειτουργούν οι πόλεις πρέπει κανείς να μην ασχολείται μόνον με τις ιδιωτικές του υποθέσεις).

      Στο πεδίο της Πολιτικής  ο Επίκουρος διαφοροποιήθηκε πλήρως από τον Πρωταγόρα, αφού για την κατάκτηση της Ευδαιμονίας του ο άνθρωπος θα έπρεπε να αποφύγει την ενασχόλησή του με κάθε δραστηριότητα που θα τον υποχρέωνε να συναναστρέφεται με ανθρώπους. Η προτροπή του Επίκουρου «Λάθε Βιώσας» (Ζήσε απαρατήρητος) εξέφραζε το κλίμα της εποχής όπου το άτομο θα έπρεπε από μόνο του να πετύχει την επιβίωσή του και την ευδαιμονία του στο βαθμό που η Πόλη-Κράτος κατέρρευσε.

       Θα ήταν πάντως μία ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ του Πρωταγόρα και του Επίκουρου για το θέμα αυτό, της συμμετοχής, δηλαδή, των πολιτών στα κοινά της πόλης.

          Στο επίπεδο της πολιτικής μπορεί ο Νίτσε να μην διατύπωσε κάποιες πολιτικές θέσεις, αλλά με τη θεωρία του για τη «Βούληση για Δύναμη» και το σύμβολό του τον Ζαρατούστρα-Υπεράνθρωπο προκάλεσε πολλά σχόλια. Ειδικότερα κάποιες αναφορές του για το ρόλο της «Δύναμης» έγινε η αφορμή να κατηγορηθεί ότι υποθάλπει το Ναζισμό. Κι αυτό γιατί οι ίδιοι οι ναζιστές χρησιμοποίησαν πολλές φορές στην προπαγάνδα τους λέξεις και φράσεις του Νίτσε, όπως «Υπεράνθρωπος» και «Βούληση για Δύναμη».

         Στη συζήτηση σίγουρα θα μπορούσε να τονιστεί και ο θαυμασμός του Νίτσε προς το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα (διονυσιακό και Απολλώνιο) αλλά και προς τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, όπως διαφαίνεται και από μία αποστροφή του στο «Τάδε έφη Ζαρατούστρα»;

        “Οι Έλληνες είναι αξιοθαύμαστοι, χωρίς βιάση.-Πρόδρομοί μου: O Ηράκλειτος, ο Εμπεδοκλής”.

         Ωστόσο ο Ύμνος προς την αρχαία Ελληνική σκέψη και το Ελληνικό Πνεύμα είναι το παρακάτω απόσπασμα από το έργο του Νίτσε «Η Γέννηση της Τραγωδίας» (Κεφ.15,1872).

       “ Αποδεδειγμένα σε κάθε περίοδο της εξέλιξής του ο δυτικός πολιτισμός προσπάθησε να απελευθερώσει τον εαυτό του από τους Έλληνες. Βέβαια, πού και πού, κάποιος εμφανίζεται που αναγνωρίζει ακέραιη την αλήθεια, την αλήθεια που διδάσκει ότι οι Έλληνες είναι οι ηνίοχοι κάθε επερχόμενου πολιτισμού και σχεδόν πάντα τόσο τα άρματα όσο και τα άλογα των επερχόμενων πολιτισμών είναι πολύ χαμηλής ποιότητας σε σχέση με τους ηνίοχους, οι οποίοι τελικά αθλούνται οδηγώντας το άρμα στην άβυσσο, την οποία αυτοί ξεπερνούν με Αχίλλειο άλμα.”

          Ως επιδόρπιο της συζήτησης από μέρους του οικοδεσπότη θα μπορούσε να είναι μία αναφορά στην αποδοχή και στο θαυμασμό κι άλλων  μεγάλων  της Ευρωπαϊκής  Φιλοσοφίας και Επιστήμης, όπως του Μαρξ και του Χάιζεμπεργκ.

         Κι αυτό γιατί ο πρώτος στη διδακτορική του διατριβή ανιχνεύει τις διαφορές ανάμεσα στη «Δημοκρίτεια και στην Επικούρεια Φυσικής Φιλοσοφίας». Ο δεύτερος, εισηγητής της θεωρίας της απροσδιοριστίας - αβεβαιότητας ακούμπησε πάνω στην έννοια της «Παρέγκλισης» του Επίκουρου, που πρώτος διείδε και διατύπωσε την άποψη πως η τυχαία κίνηση των ατόμων από τροχιά σε τροχιά είναι αυτή που δημιουργεί την ποικιλότητα στη φύση.

     Εξάλλου ο Επίκουρος θεωρούσε τη γνώση των νόμων της φύσης και του σύμπαντος ως αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη της αταραξίας και της απότοκης αυτής ευδαιμονίας:

     "Δεν είναι δυνατόν να απελευθερωθεί κανείς από τους φόβους για τα πιο σημαντικά θάματα, εάν δεν γνωρίζει ποια είναι η φύση του σύμπαντος, και ταράζεται μ’ αυτά που λένε οι μύθοι. Επομένως, δεν μπορεί κανείς να απολαμβάνει ακέραιες τις ηδονές χωρίς τη μελέτη της φύσης”.

       Κοινό στοιχείο-γνώρισμα και των τριών Φιλοσόφων είναι αναμφισβήτητα η αμφισβήτηση και οι διώξεις που δέχτηκαν από τους αντιπάλους τους κι από το σύστημα, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους. Ωστόσο και οι τρεις λείαναν τη λεωφόρο για τον μετασχηματισμό του ανθρώπου και την κατάκτηση μιας άλλης ποιότητας ζωής.

        Ίσως η άποψη του Νίτσε θα μπορούσε να συνθέσει τις επί μέρους  ιδιαιτερότητες  και των τριών και να αποδώσει με σαφήνεια την προσφορά τους στο Παγκόσμιο Πνεύμα:

          “Μέσα στη φύση μας είναι το να δημιουργήσουμε ένα πλάσμα ανώτερο από εμάς τους ίδιους. Να δημιουργούμε πάνω από μάς!  Αυτό είναι το ένστικτο της ενέργειας και του έργου.- Όπως κάθε θέληση  υπονοεί έναν σκοπό, το ίδιο κι ο άνθρωπος υπονοεί ένα πλάσμα, που δεν αποτελεί (ακόμα) παρουσία, μα που παρουσιάζει τον σκοπό της ύπαρξής του. Αυτό συνιστά την ελευθερία κάθε θέλησης! Μέσα στον σκοπό βρίσκεται η αγάπη, η ευλάβεια, το όραμα αυτού που είναι τέλειο, η επιθυμία” («Τάδε έφη Ζαρατούστρα»).

Αυθεντικός Μαραθώνιος: Στο μεταίχμιο μιας ιστορικής Μάχης και μιας Γιορτής. Ηλίας Γιαννακόπουλος φιλόλογος - συγγραφέας.

 “Έχω μάθει ότι το να τελειώνεις ένα μαραθώνιο δεν είναι απλά μία αθλητική επιτυχία. Είναι μία απόδειξη ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο” (Τζον Χανκ, συγγραφέας).

         Ίσως είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που ένα ιστορικό πολεμικό γεγονός (Μάχη του Μαραθώνα, 490 πχ) με τα παράγωγά του να διατηρείται στη μνήμη των επόμενων γενεών μέσα από ένα αθλητικό γεγονός. Ίσως αποτελεί μία πρωτοτυπία ένα τοπικό πολεμικό γεγονός να μετατρέπεται σε μία παγκόσμια εκδήλωση-γιορτή Ειρήνης και ευγενούς άμιλλας με στόχο όχι την νίκη και την επικράτηση επί του αντιπάλου αλλά την απλή σ υ μ μ ε τ ο χ ή.

       Ωστόσο, αποτελεί και μοναδική περίπτωση ένα αθλητικό γεγονός να μην ανακαλεί άμεσα στη μνήμη των αθλητών και των θεατών εκείνο το ιστορικό γεγονός και τους βασικούς ή τον βασικότερο πρωταγωνιστή (Μιλτιάδη ή Φειδιππίδη) του προς τιμήν των οποίων  διεξάγεται το αθλητικό αυτό γεγονός.

      Ίσως επί πλέον και να αποτελεί και παγκόσμια πρωτοτυπία ένα πατριωτικό καθήκον ενός πολεμιστή και Ημεροδρόμου (δρομέα) να καθιερώνεται ως Ολυμπιακό άθλημα. Συνιστά μία ξεχωριστή περίπτωση πολλές πόλεις σε όλον τον κόσμο να διοργανώνουν το αθλητικό αυτό γεγονός προς τιμήν μιας μάχης ή μιας ιστορικής ενέργειας  ενός οπλίτη-δρομέα.

      Ίσως, όμως, το σημαντικότερο όλων των παραπάνω μοναδικών και ξεχωριστών περιπτώσεων να είναι πως αυτό το αθλητικό γεγονός, ενώ έχει ως πηγή έμπνευσης και αναφοράς μία ιστορική πολεμική μάχη (Μάχη του Μαραθώνα), να απογυμνώνεται από κάθε πολεμικό στοιχείο και να υπερτονίζεται η αξία της Ειρήνης, της Παγκόσμιας συναδέλφωσης, της Προσπάθειας  και της Υπέρβασης των σωματικών και ψυχολογικών αντοχών του ανθρώπου.

        Θα αποτελούσε, ίσως, και ενδιαφέρον στοιχείο, αν ήταν εφικτό βέβαια, να  διερευνηθεί πόσοι από τους συμμετέχοντες δρομείς ή και θεατές (Έλληνες και αλλοεθνείς) γνωρίζουν τα ιστορικά δεδομένα που αποτελούν και την πηγή έμπνευσης αυτού του αθλητικού γεγονότος στο οποίο συμμετέχουν χωρίς ίχνος προσδοκίας για  κάποιο οικονομικό όφελος.

          Όλα τα παραπάνω τα συνθέτει και τα συμπυκνώνει  ο αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας, αλλά και όλοι οι άλλοι που διεξάγονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με μεγάλη  συμμετοχή. Ένας αγώνας δρόμου των 42.195 χιλιομέτρων που προκαλεί το ενδιαφέρον χιλιάδων ή και εκατομμυρίων ανθρώπων είτε συμμετέχουν είτε όχι.

         Ποτέ άλλοτε σε παγκόσμιο επίπεδο μία πολεμική  νίκη δεν αποτυπώθηκε με ένα ρήμα, χρόνου Παρακειμένου, όχι από τον στρατηγό-πρωταγωνιστή και νικητή (Μιλτιάδη), αλλά από τον δρομέα (Φειδιππίδη) που μετέφερε το χαρμόσυνο μήνυμα στους αγωνιούντες συμπατριώτες του.

       Κι αυτό γιατί τότε το γεγονός απείχε χρονικά κατά πολύ από την είδηση σε αντίθεση με σήμερα που το γεγονός με την είδηση συνυπάρχουν ή και όχι σπάνια η είδηση να προηγείται του γεγονότος ή ακόμη η είδηση να είναι χαλκευμένη (Fake News).                             

                                                 “Ν ε ν ι κ ή κ α μ ε ν”

         Σίγουρα ο Φειδιππίδης δεν θα μπορούσε καν να το υποψιαστεί πως εκείνη η φοβερή διαδρομή (Μαραθώνας - Αθήνα) και εκείνο το εμβληματικό όσο και λεκτικά εύηχο πεντασύλλαβο «ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ» θα αποτελούσαν το εφαλτήριο για την καθιέρωση του Μαραθωνίου, ως ολυμπιακού αθλήματος που διακρίνεται για την μαζικότητα των συμμετοχών και το έντονο ενδιαφέρον που προκαλεί στους θεατές.

          Η Ελλάδα πρωτίστως αλλά και η ανθρωπότητα χρωστά μεγάλη ευγνωμοσύνη στο Γάλλο Φιλόλογο Michel Breal που πρότεινε τον δρόμο που διένυσε ο Φειδιππίδης ως Ολυμπιακό άθλημα - αγώνισμα (Ολυμπιακοί αγώνες, 1896, Αθήνα).

         Έκτοτε ο Μαραθώνιος δεν τελείται ως άθλημα μόνον στους Ολυμπιακούς αγώνες, αλλά και ως γιορτή αθλητισμού κάθε χρόνο σε πολλές πόλεις όλου του κόσμου με μεγάλη συμμετοχή αθλητών και θεατών.

     Η συμμετοχή αυτή πέραν όλων των άλλων συνιστά κι ένα μοναδικό, αξιοπαρατήρητο και αξιοθαύμαστο παράδειγμα του τρόπου με το οποίο ένα ένδοξο πολεμικό γεγονός μετατρέπεται σε ένα άθλημα- αγώνισμα και γιορτή  μέσα από τα οποία προωθούνται εμφαντικά η άμιλλα, η συμμετοχή, η προσπάθεια και η υγιής όσο και δημιουργική επικοινωνία ανθρώπων και λαών χωρίς τα τεχνητά εμπόδια του Χρώματος, της Γλώσσας, της Θρησκείας, της Εθνικότητας..

        “Το να τρέχεις σε μαραθώνιο είναι απλά άλλη μία μορφή παράνοιας” (Κάθριν Σβίτσερ, νικήτρια του Μαραθωνίου της Νέας Υόρκης, 1974)

           Ο Μαραθώνιος με όλες τις εκφάνσεις του αναδεικνύει την αξία της Πειθαρχίας, της Υπομονής, της Επιμονής, της Αντοχής, της Θέλησης και όλων εκείνων των αρετών και αξιών που πρέπει να καλλιεργεί κάθε άνθρωπος στην εποχή μας.

           Ο Μαραθώνιος μάς καλεί να υπερβούμε τα όρια της σωματικής και ψυχικής μας αντοχής. Μάς οδηγεί σε μία sui generis αυτογνωσία και σε μία διαδικασία συνειδητής αυτοβελτίωσης.

          Ο Μαραθώνιος ως ένα βαθμό μάς αποκαλύπτει τα όριά μας (σωματικά και ψυχικά) που συνήθως αποφεύγουμε να γνωρίσουμε. Είναι μία υγιής δοκιμασία και εκγύμναση σώματος, ψυχής και πνεύματος.

        

            Είναι και μία ηθική δοκιμασία γιατί στον Μαραθώνιο δεν ανταγωνίζεσαι για υπερτέρηση, αλλά για την αξία της συμμετοχής και της εσωτερικής πληρότητας που νιώθεις με τον τερματισμό και μόνο.

         Στον Μαραθώνιο δεν υπάρχουν αθλητές -  αντίπαλοι. Ο μοναδικός μας αντίπαλος είναι ο προσωπικός μας χρόνος και αδάμαστη θέλησή μας να υπερβούμε τα όριά μας.

        Ο Μαραθώνιος είναι ένα σύμβολο που συμπυκνώνει όλα τα υγιή ανθρώπινα γνωρίσματα. Είναι μία ανθρώπινη συνύπαρξη που στοχεύει στην ανάδειξη της άμιλλας χωρίς τα διαβρωτικά στοιχεία του κτηνώδους ανταγωνισμού που επιβάλλον οι σύγχρονες συνθήκες ζωής.

Στον Μαραθώνιο όλοι είναι νικητές, ακόμη κι αυτοί που δεν μπόρεσαν να τερματίσουν, αλλά προσπάθησαν και γνώρισαν τα όριά τους και ταυτόχρονα αναγνώρισαν και χειροκρότησαν την ανωτερότητα κάποιων άλλων.

       Εξάλλου όλοι μας είμαστε ή θα πρέπει να είμαστε νικητές σε κάποιον δικό μας Μαραθώνιο. Κανείς στη ζωή δεν γεννήθηκε νικητής ή ηττημένος. Τον νικητή και τον ηττημένο σε μεγάλο βαθμό εμείς τον κτίζουμε.

        Ας χαρούμε ως άτομα και ως άνθρωποι αυτήν τη μοναδική ανθρώπινη συνάθροιση και ας επικοινωνήσουμε νοερά όχι μόνον με τον Φειδιππίδη αλλά και με το ίδιο το ιστορικό γεγονός πού έμελλε να σημαδέψει την παγκόσμια ιστορία.

          Η αξία της μάχης του Μαραθώνα διαφαίνεται και μόνο με την υποθετική νίκη των Περσών.

         Όσοι δεν μπορούμε να συμμετάσχουμε στον Μαραθώνιο, ας επιλέξουμε έναν άλλο Μαραθώνιο, ολότελα δικό μας, για να μετρήσουμε τις αντοχές μας και να βιώσουμε την αξία του τερματισμού κι ενός ηχηρού δικού μας

                                            «Ν ε ν ί κ η κ α»

 

Ελπίδα μας οι νεκροί… Ηλίας Γιαννακόπουλος φιλόλογος - συγγραφέας.

 "Α, ναι, πόσες ανόητες μάχες, ηρωισμοί. / φιλοδοξίες, υπεροψίες, / θυσίες και ήττες, κι άλλες μάχες, για / πράγματα που / κιόλας / ήταν από άλλους αποφασισμένα, όταν / λείπαμε εμείς. Και οι / άνθρωποι, αθώοι..." (Γ. Ρίτσος)   

     Κι ενώ ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς συνεχίζεται με απροσδιόριστο αριθμό νεκρών, ένθεν και ένθεν, και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές αλλά και με εμφανή τα «Ηθικά Τραύματα» του Πολιτισμού μας, όλοι αναζητούν τη μαγική λύση και την πιο ασφαλή διέξοδο από αυτόν τον πόλεμο. Κι αυτό γιατί παραφράζοντας γνωστή φράση του Σόλωνα θα μπορούσαμε να πούμε πως “Ο Πόλεμος έχει είσοδο, αλλά δεν έχει έξοδο”.

        Και πώς να μιλήσεις για Ειρήνη και πώς να πείσεις τους λαούς πως η επόμενη ημέρα με τη λήξη του πολέμου θα τους εξασφαλίζει τα αναγκαία για μια ζωή με ασφάλεια, ελευθερία και εθνική αξιοπρέπεια; Με ποια επιχειρήματα θα πείσεις τις μανάδες που έχασαν τα παιδιά τους και πώς θα παρηγορήσεις τα παιδιά που έχασαν τους γονείς τους από τις σφαίρες του εχθρού; To αίμα των νεκρών είναι ακόμη ζεστό και ζητά εκδίκηση.

        Σε ποια θεμέλια μπορεί να οικοδομηθεί η ειρήνη μεταξύ των δύο λαών και η εμπιστοσύνη για ένα μέλλον, όπου οι δύο λαοί-χώρες θα αναγνωρίσουν και θα σεβαστούν το δικαίωμα να ζουν σε μια πατρίδα με ασφάλεια και ελευθερία; Πώς θα πειστούν οι δύο λαοί να αποδεχτούν πως η ύπαρξη και η επιβίωσή τους δεν προϋποθέτει κατ’ ανάγκη και τον αφανισμό της άλλης χώρας-λαού; Οι μανιχαϊσμοί αυτού του είδους το μόνο που πετυχαίνουν είναι να τρέφουν με αθώο αίμα το αδηφάγο τέρας του μίσους και του πολέμου.

       "Ελευθερία δεν είναι να διαλέγεις ανάμεσα στο μαύρο και το άσπρο, αλλά να μπορείς να αποκηρύσσεις τέτοιες επιλογές" (Tέοντορ Αντόρνο).

        Όταν στους δύο λαούς κυριαρχούν η καχυποψία και το μίσος, όταν τα ακραία συναισθήματα (ίσως δικαιολογημένα από την εμπειρία του παρελθόντος) και των δύο λαών κανοναρχούν ακόμη και τις πιο ψύχραιμες και φιλειρηνικές φωνές, τότε οι ελπίδες για ένα γρήγορο τερματισμό του πολέμου είναι ελάχιστες.

         Η ακραία ισλαμοφοβία και ο παραδοσιακός αντισημιτισμός δηλητηριάζουν κάθε θετικό ανθρώπινο συναίσθημα και δημιουργούν προσκόμματα στην ειρηνική έξοδο από τον πόλεμο. Η οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο λαών φαντάζει ουτοπική ή και ύποπτη για αυτόν που την προτείνει γιατί κινδυνεύει να κατηγορηθεί ότι μεροληπτεί υπέρ της μιας χώρας.

      Κι αυτό γιατί η εμπιστοσύνη προϋποθέτει ένα ελάχιστο όριο λήθης για να μπορέσουν οι δύο λαοί να υπάρξουν στο μέλλον ως γείτονες. Πώς να ζητήσεις, όμως, από τους δύο λαούς να ξεχάσουν τους νεκρούς τους και την ταπείνωσή τους; Πώς να τους πείσεις, όμως, πως το μέλλον ανήκει στους ζωντανούς και πώς η ειρηνική συνύπαρξη χρειάζεται και μία εσωτερική γενναιότητα; Πώς να πείσεις και τους πιο δύσπιστους πως οι απειλές για ολοκληρωτικό αφανισμό της άλλης χώρας-λαού το μόνο που επιτυγχάνει είναι να υπηρετεί τη λογική και to βασίλειο του νεκροταφείου;

            

          Κι ενώ όλες αυτές οι σκέψεις και οι προβληματισμοί κατατρώγουν το νου μου ακούγοντας ή βλέποντας το θάνατο αθώων και την ισοπέδωση των πόλεων, το βλέμμα μου  εστιάζεται σε ένα παλιό (πολύ παλιό) δημοσίευμα εφημερίδας (Ελευθεροτυπία. Προσφιλές θέμα, όπως  πάντα οι εχθροπραξίες Ισραήλ και Παλαιστινίων “λωρίδα της Γάζας”). Ένα δημοσίευμα που θα μπορούσε να δώσει ιδέες για λύση και τερματισμό του σημερινού πολέμου.

          Το κείμενο του δημοσιεύματος εμπεριέχει κατά ένα σατανικό τρόπο στοιχεία της επικαιρότητας, αλλά ταυτόχρονα και σκέψεις για μία έξοδο από την κόλαση του πολέμου. Το παραθέτω ως έχει, γιατί ως κείμενο μπορεί να προκαλέσει υγιή συναισθήματα αλλά και να προβάλει την αξία της λογικής ως βασικής προϋπόθεσης για την μόνιμη ειρήνη των δύο λαών.

              "Ελπίδα από το «βασίλειο των σκοτωμένων παιδιών"

          “ΝΟΥΡΙΤ ΠΕΛΕΝΤ-ΕΛΧΑΝΑΝ, μια μάνα από την Ιερουσαλήμ, που είδε την κόρη της να πέφτει νεκρή πλάι στον Παλαιστίνιο «κομάντο» αυτοκτονίας» που τη δολοφόνησε. // ΙΖΑΤ ΓΚΑΖΑΟΥΙ, ένας πατέρας από την παλαιστινιακή κοινότητα της Γάζας, που το 1993 είδε τον γιο του να πέφτει νεκρός στο προαύλιο του σχολείου του από τους πυροβολισμούς Ισραηλινών στρατιωτών.

       ΟΙ ΔΥΟ αυτοί άνθρωποι μοιράστηκαν χθες στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες το Βραβείο Ζαχάρωφ, που απονέμεται κάθε χρόνο σ’ αυτούς που πραγματικά, με τις πράξεις τους και τη στάση ζωής τους, ενσαρκώνουν αυτό που, επιφανειακά καμιά φορά, ονομάζουμε «αγώνα για την ειρήνη». Αγώνα δύσκολο, αδιάκοπο και με ανείπωτη δύναμη ψυχής. Τα λόγια που είπαν παραλαμβάνοντας τα βραβεία τους, στα δικά μου μάτια έφεραν δάκρυα και στην ψυχή μου, που συχνά ξεχειλίζει από την οργή για το αίμα απλών ανθρώπων που χύνεται άδικα στον κόσμο, άστραψε ένα φωτάκι ελπίδας. Να τι είπαν:

          H NOYRIT: «Στη χώρα μου, η ελπίδα και η ανθρωπιά πεθαίνουν. Το Ισραήλ γίνεται νεκροταφείο παιδιών, που μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, σαν ένα υπόγειο βασίλειο που καταστρέφει τα πάντα γύρω του. Είναι το βασίλειο στο οποίο κείτεται η κόρη μου, δίπλα στον Παλαιστίνιο δολοφόνο της, το αίμα του οποίου έχει ανακατευτεί με το δικό της και εξαπλώνεται σ’ όλη την ισραηλινή γη, που πια το έχει συνηθίσει.

         Κείτονται εκεί μαζί με αναρίθμητα παιδιά και είναι όλοι τους απογοητευμένοι- ο δολοφόνος της κόρης μου (γιατί η αυτοκτονία του δεν οδήγησε πουθενά, δεν έβαλε τέλος στις απάνθρωπες πράξεις των Ισραηλινών, δεν οδήγησε στον παράδεισο που του υπόσχονταν) η κόρη μου (γιατί είχε πιστέψει, μαζί με άλλα παιδιά χιλιάδες παιδιά, νεαρά αδερφάκια, ότι η ζωή τους θα είχε ασφάλεια και σιγουριά, ότι οι γονείς της θα την προστάτευαν και πως τίποτα κακό δεν θα συνέβαινε σ’ αυτά τα τόσο τρυφερά κορίτσια που περπατούσαν στην πόλη τους για να πάνε σ’ ένα μάθημα χορού), και όλα τα άλλα παιδιά που “κατοικούν” εκεί μαζί τους, είναι και αυτά απογοητευμένα για τους ίδιους λόγους (….).

      Πάντοτε πίστευα ότι αυτός ο πόλεμος δεν είναι μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών, αλλά μεταξύ όσων αποκαλούνται ηγέτες.

        Αυτοί οι ύπουλοι άνθρωποι χρησιμοποιούν το όνομα του Θεού, του έθνους, της δημοκρατίας, της ελευθερίας, ακόμα και του πένθους, σαν πολιτικά εργαλεία, ακόμα και τα παιδιά μας σαν πιόνια στο δικό τους παιχνίδι θανάτου: σκοτώσατε  δέκα δικά μας παιδιά, εμείς θα σκοτώσουμε τριακόσια δικά σας και είμαστε πάτσι».

        Ο  ΙΖΑΤ: «Το 1993 ο γιος μου έπεσε νεκρός από τις σφαίρες Ισραηλινών στρατιωτών μέσα στο σχολείο του. Το γεγονός άλλαξε τη γεύση όλων των πραγμάτων στη ζωή μου. Έμαθα όμως με τον καιρό ότι ο πόνος μπορεί να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο εάν δεν τυφλωθείς από το φανατισμό, μίσος και πάθος για εκδίκηση.

         

          Κανένας πολιτισμός δεν δημιουργήθηκε ιδανικά από μόνος του: η Ιστορία μάς έχει μάθει ότι οι άνθρωποι έγιναν καλύτεροι μόνο όταν μοιράστηκαν τους πολιτισμούς τους και σεβάστηκαν τις διαφορές τους. Ο πρόσφατος φόβος για πόλεμο μεταξύ πολιτισμών δεν είναι ανεδαφικός. Υπάρχει μεγάλο χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών, υπάρχουν και κραυγαλέες αδικίες που απειλούν κι αυτό ακόμα το αξίωμα της ανεκτικότητας.

         Κανένα έθνος  όμως δεν μπορεί να ηττηθεί, εάν επιμείνει στις αληθινές αξίες της ζωής .Ο άνθρωπος είναι ιερό ον. Τίποτε άλλο δεν είναι ιερό στον κόσμο όταν ο άνθρωπος ταπεινώνεται και στερείται του βασικού του δικαιώματος να ζει τη ζωή του με αξιοπρέπεια. Αγωνισθείτε μαζί μας για να ζήσουμε ειρηνικά μαζί…».

       * ΛΟΓΙΑ που θα έπρεπε να στα σχολεία όλου του κόσμου. Να ήταν διδάσκονται πρόλογος και επίλογος όλων των δελτίων ειδήσεων. Βασικά άρθρα σε όλες τις εφημερίδες» (Χρήστος Μιχαηλίδης).

      Διαβάζοντας και δακτυλογραφώντας αυτό το κείμενο συγκινήθηκα με την αμεσότητα, την ανθρωπιά και το μεγαλείο της ψυχής τους και των δύο αυτών γονέων. Ίσως και σήμερα κάποιες τέτοιες φωνές χρειαζόμαστε ενάντια στις κραυγές πολέμου και στην ακατάσχετη θανατολογία που κατακλύζει τις δηλώσεις των ηγετών και των δύο χωρών και αναπαράγονται αφειδώς και άκριτα από τα ΜΜΕ.

       Ποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει με τα λόγια και των δύο γονέων; To συναίσθημα των λόγων  της ισραηλινής μάνας και η λογική των λόγων του παλαιστίνιου πατέρα είναι ο αναγκαίος συνδυασμός για να πείσει  τον κάθε φανατικό των δύο λαών. Κι αυτό γιατί το μέλλον των δύο λαών δεν κτίζεται με τους όρκους των φανατικών για πλήρη εξολόθρευση του αντιπάλου, αλλά με το σεβασμό του δικαιώματος να ζουν όλοι σε μια πατρίδα με ασφάλεια και ελευθερία.      

              Ο Παλαιστίνος πατέρας συγκλονίζει με την προτροπή του:

         “Αγωνιστείτε μαζί μας για να ζήσουμε ειρηνικά μαζί…”

           

       Πόσοι, όμως, και από τις δύο χώρες μπορούν να σκεφτούν έτσι και να διεκδικήσουν το αυτονόητο; Πόσοι γονείς και ηγέτες θα μπορούσαν να επαναλάβουν τα λόγια των δύο παραπάνω γονιών, της Νουρίτ και του Ιζάτ;

           Kι ενώ τελείωνα το παρόν άρθρο και βομβαρδιζόμουν από σκηνές φρίκης αυτού του πολέμου (Ισραήλ vs Χαμάς) ένα άλλο κείμενο, (κι αυτό πολύ παλιό αλλά πάντα επίκαιρο), συμπλήρωσε το μεγαλείο της ψυχής των Νουρίτ και Ιζάτ . Το αντιγράφω ως έχει γιατί συγκλονίζει ο Παλαιστίνιος πατέρας με την ανθρωπιά του:

         «Ο Παλαιστίνιος Καμάλ Αμπού Σαούντ, 53, πατέρας ενός 16χρονου αγοριού, του Σαμπί, που σκοτώθηκε σε επιχείρηση αυτοκτονίας πριν μερικές μέρες στη Δυτική όχθη, είναι ο πρώτος γονιός που δεν δοξάζει το παιδί του ως ήρωα και μάρτυρα του Αλλάχ, όπως έχουν κάνει όλοι. Ξάφνιασε τους πάντες ο κ. Σαούντ, όταν βγήκε δημόσια προχθές και είπε: “Δεν είμαι περήφανος. Θυμωμένος είμαι. Πατέρας είμαι. Πληγωμένος. Έχασα τον γιο μου. Ήταν ανόητο αυτό που έκανε. Αν το ήξερα από πριν θα τον απέτρεπα. Δεν αγωνίζεσαι για την ειρήνη σκοτώνοντας στα τυφλά, ξέροντας ότι τα θύματά σου θα είναι άμαχοι. Κλαίω μέσα μου. Αιμορραγώ από το κλάμα. Δεν θέλω άλλους νεκρούς ήρωες εγώ. Έχουμε άπειρους τέτοιους και εμείς και οι Ισραηλινοί. Από ζωντανούς έχουμε έλλειψη».  

      Ποιος πατέρας Παλαιστίνιος και Ισραηλινός θα μπορούσε να επαναλάβει τα παραπάνω λόγια; Κι, όμως  έτσι χτίζεται η Ειρήνη.

                              «Από ζωντανούς έχουμε έλλειψη»

         Εν τω μεταξύ όλοι ομνύουν στον Θεό Άρη και ο Θεός του Πολέμου χαίρεται που για άλλη μία φορά ο άνθρωπος, οι λαοί και οι διεθνείς οργανισμοί δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να αποσοβήσουν έναν ακόμη πόλεμο. Κάποιοι, βέβαια, αντιστέκονται ελπίζοντας πως γράφουν Ιστορία για την Πατρίδα τους και για την επιβίωσή τους. Όμως, αυτή η Ιστορία και η Πατρίδα πόσες ανθρώπινες ζωές ακόμη χρειάζεται και πόσους νεκρούς στο θυσιαστήριο του μίσους και της αντίληψης πως το δίκαιο το έχουμε "μόνο εμείς";! Και πώς να πείσουμε τα παιδιά πως ο Πόλεμος δεν είναι υποχρεωτικά και ο πιο λυσιτελής  τρόπος για την ελευθερία μας και για το δικαίωμα να ζούμε με ασφάλεια σε μια Π Α Τ Ρ Ι Δ Α;

 

        "Ωστόσο / - ποιος ξέρει- / ίσως εκεί που κάποιος αντιστέκεται χωρίς / ελπίδα, ίσως εκείνα / αρχίζει / η ανθρώπινη ιστορία, που λέμε, κι η ομορφιά / του άνθρωπου..." (Γ. Ρίτσος).