ΣΟΦΟΚΛΗΣ
Ο δεύτερος από τους τρεις μέγιστους τραγικού του Ε' αιώνος, και ένας από τους επιφανέστερους που είδε ο κόσμος. Υιός του Σόφιλλου, γεννήθηκε στον αττικό δήμο του Κολωνού στα 496 π.Χ., μέσα σε πλούσια οικογένεια. Μορφώθηκε άρτια και από παιδί πρώτευε στους αγώνες της μουσικής και της γυμναστικής. Κατά τα επινίκια, μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνος, ο Σοφοκλής, κρατώντας λύρα, παιάνιζε μπροστά στην πομπή. Είχε διδαχθεί τόσο καλά μουσική, ώστε τα χορικά των τραγωδών του τα συνέθετε ο ίδιος. Την τραγωδία τη διδάχθηκε από τον Αισχύλο, για να νικήσει το δάσκαλό του, με την πρώτη του εμφάνιση σαν δραματικός ποιητής στον αγώνα του 468, με την τετραλογία του «Τριπτόλεμος», και με κριτές τον Κίμωνα και τους συστράτηγούς του. Επί δέκα έτη, οι δύο αυτοί μεγάλοι τραγικοί, κυριαρχούσαν στο θέατρο. Ο Σοφοκλής ενδιαφέρθηκε για τα πολιτικά πράγματα και τιμήθηκε από τους Αθηναίου, και μάλιστα, ύστερα από την παρουσίαση της «Αντιγόνης», τον εξέλεξαν στρατηγό στον κατά των Σαμίων πόλεμο (441 - 439). Ο Περικλής τον έστειλε στη Λέσβο και στη Χίο, όπου γνώρισε τον ποιητή Ίωνα. Την εποχή αυτή έγινε φίλος με τον Ηρόδοτο, του οποίου το ιστορικό έργο φαίνεται μελέτησε. Στα 443/2 τιμήθηκε και με άλλα αξιώματα, ακόμα και ιερατικά. Ίδρυσε το ιερό του Μηνυτού Ηρακλέους και έγραψε και μελοποίησε παιάνα στον Ασκληπιό. Όντας φίλος του αθηναϊκού λαού και φιλελεύθερος, ουδέποτε προσήλθε σε Αυλή τυράννου ή βασιλιά όπως ο Αισχύλος, ο Ευριπίδης, ο Αγάθων κ.α.
Στον ιδιωτικό του βίο ο Σοφοκλής ήταν φιλόφρων, χαριτωμένος και φίλος του έρωτος. Από τη γυναίκα του Ανεμοστάτη απέκτησε υιό, τον Ιοφώντα, ο οποίος ως λέγεται, κατέφυγε στο δικαστήριο για να ζητήσει να τεθεί ο πατέρας του υπό απαγόρευση, «ως μη έχων σώας τας φρένας». Πέθανε σε ηλικία 90 ετών το φθινόπωρο του 406. Λίγο πρωτύτερα είχε πεθάνει ο Ευριπίδης, τον οποίο ο Σοφοκλής πένθησε, φορώντας ιμάτιο φαιό και αφήνοντας τους ηθοποιούς και το χορό αστεφάνωτους στις παραστάσεις του. Ετάφη στον πατρικό τάφο, που ήταν στο δρόμο προς τη Δεκέλεια και πάνω στο μνήμα του τοποθετήθηκε μια σειρήνα. Αποτιόντας φόρο τιμής, ο δήμος, με ψήφισμά του, όρισε να προσφέρεται κάθε χρόνο θυσία προς την αρετή του ανδρός. Μέγας ανδριάς του ποιητή στήθηκε στο θέατρο του Διονύσου, με πρόταση του ρήτορα Λυκούργου, αντίγραφο δε αυτού είναι ο μαρμάρινος ανδριάντας που βρίσκεται στο Μουσείο Λατερανού, στη Ρώμη. Κατά τον γραμματικό Αριστοφάνη του Βυζάντιο, ο Σοφοκλής έγραψε 123 δράματα, ακόμα δε και ελεγείες και παιάνες. Και στους δραματικούς αγώνες κέρδισε περισσότερες νίκες και από τον Αισχύλο και από τον Ευριπίδη. Σώθηκαν μονάχα επτά τραγωδίες του.
ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΡΑΙΝΕΙ Ο ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟΣ ΧΡΟΝΟΣ.
ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΑΓΑΠΑ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ ΤΗ ΖΩΗ ΟΣΟ Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΚΑΚΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΡΧΙΑ
ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΟΡΕΣ, ΜΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΙΔΕΑ ΒΓΑΖΕΙ ΕΣΦΑΛΜΕΝΗ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΑΣ ΣΚΕΨΗ.
ΜΟΝΟΝ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΝΘΡΩΠΟ.
ΦΙΛΟΧΡΗΜΑΤΟ ΕΙΝΑΙ ΟΛΟ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ.
ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ ΚΙ ΑΝ ΨΑΞΕΙΣ, ΠΟΝΟ ΘΑ ΒΡΕΙΣ.
ΕΙΝΑΙ ΟΔΥΝΗΡΟ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΝΑ ΜΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΕ ΒΟΗΘΗΣΕΙ.
ΟΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥ ΝΟΙΚΟΚΥΡΗΣ, ΘΑ ΦΑΝΕΙ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΑΞΙΟΣ.
ΠΟΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΔΕΙΝΑ ΑΛΛΑ ΤΙΠΟΤΕ ΠΙΟ ΔΕΙΝΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ.
ΚΑΛΛΙΣΤΟΝ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΑΡΙΣΤΟΝ Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΓΛΥΚΥΤΑΤΟ ΟΤΙ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ Ν' ΑΠΟΛΑΥΣΕΙ.
Η ΕΛΠΙΔΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΣΥΝΤΗΡΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΝΗΤΟΥΣ.
ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΛΟΤΥΧΙΖΕΙ ΚΑΠΟΙΟΝ, ΑΝ ΔΕ ΤΟΝ ΔΕΙ ΝΑ ΕΥΤΥΧΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ.
ΟΠΟΙΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΝΑ ΜΙΛΑΕΙ ΔΙΑΡΚΩΣ ΛΗΣΜΟΝΕΙ, ΟΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΣΤΗ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ ΤΟΥ.
ΤΑ ΓΗΡΑΤΕΙΑ ΔΕΝ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΜΟΝΑ ΤΟΥΣ, ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ.
ΑΝ ΔΕ ΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΝ ΣΤΟ ΦΟΒΟ, ΠΟΤΕ ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΔΕ ΘΑ ΕΙΧΑΝ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ, ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ.
ΔΕΝ ΑΡΜΟΖΕΙ ΣΤΟΝ ΚΑΛΟ ΓΙΑΤΡΟ ΝΑ ΕΠΙΚΑΛΕΙΤΑΙ ΜΑΓΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ, ΟΤΑΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΓΛΙΤΩΣΕΙ Ο ΑΡΡΩΣΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΚΟ.
ΟΠΟΙΑ ΚΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΔΕ ΘΑ ΒΡΕΙ ΤΡΟΠΟ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝ ΑΠΟΦΥΓΕΙ.
Έργα
Φιλοκτήτης
Αντιγόνη
Ηλέκτρα
Τραχίνιαι
Αίας
Οιδίπους Τύραννος
Οιδίπους επί Κολωνώ.
ΠΗΓΗ: MOUSA.GR
Ένας από τους μεγάλους τραγικούς ποιητές της αρχαίας Ελλάδος. Σύμφωνα με πληροφορία που επικράτησε, γεννήθηκε στο 480 π.Χ. στη Σαλαμίνα και, μάλιστα, την ίδια μέρα που κατατροπώθηκε ο στόλος του Ξέρξη. Το πιθανότερο όμως είναι ότι γεννήθηκε στα 485 π.χ., όπως μαρτυρεί, το λεγόμενο Πάριο μάρμαρο. Σύμφωνα με αυτό, ήταν υιός του Μνησάρχου, από τον αττικό δήμο Φλύας (σημερινό Χαλάνδρι). Πολλοί από τους αρχαίους υποστήριζαν ότι ο Ευριπίδης δεν καταγόταν από αριστοκρατικό γένος, η δε μητέρα του Κλειτώ συχνά γινόταν στόχος σκωμμάτων από τους κωμικούς ποιητές, επειδή ασκούσε το ταπεινό επάγγελμα της λαχανοπώλιδος. Ωστόσο άλλες πηγές αποδεικνύουν πως η γενιά του Ευριπίδη, όπως και των δύο παλαιότερων συναδέλφων του, Αισχύλου και Σοφοκλή, ήταν επίσης ευγενής. Ο πατέρας του είχε σημαντική κτηματική περιουσία στη Σαλαμίνα, την οποία μάλιστα ο υιός εξυμνεί σε κάποιο από τα έργα του.
Ο Ευριπίδης έλαβε επιμελημένη μόρφωση, όπως δείχνουν τα πνευματικά προϊόντα του. Νεαρός, έλαβε μέρος σε εορτές, στη γενέτειρά του, σαν ορχηστής και πυρφόρος του Απόλλωνα, και διακρινόταν στην πάλη και στην πυγμαχία. Γρήγορα όμως άφησε τις σωματικές ασκήσεις και επιδόθηκε στις πνευματικές ασχολίες. Από φύση του θεωρητικός, και ρέποντας προς τη φιλοσοφία, μελέτησε τα συγγράμματα των παλαιότερων φιλοσόφων, και παρακολουθούσε τη διδασκαλία των συγχρόνων του, Αναξαγόρα, Προφίκου, Πρωταγόρα. Σύχναζε στον κύκλο του Σωκράτη, ο οποίος, αναφέρεται, μολονότι σπανιότατα πήγαινε στο θέατρο, του άρεσε να παρακολουθεί τα έργα του Ευριπίδη, κάθε φορά που αυτός πρωτοπαρουσίαζε ένα νέο έργο του. Είναι φυσικό να άσκησε μεγάλη επίδραση τον Ευριπίδη η συναναστροφή του με τους σοφούς, στους οποίους όχι λίγα οφείλει η ανάπτυξη της διάνοιάς του. Είχε, λέγεται, πλούσια βιβλιοθήκη, ήταν μελετηρός, και αυτό συνάγεται και από τη γνώση που πλούσια είναι διαχυμένη σε όλα τα έργα του. Από αυτά φαίνεται, επίσης, πως αν ο Ευριπίδης απείχε από την ενεργό πολιτική, πρόσεχε όμως και παρακολουθούσε τα πολιτικά ζητήματα της ημέρας και είχε μέγιστο ζήλο να διδάξει τις υγιείς πολιτικές θεωρίες του.
Ο Ευριπίδης αποδοκίμαζε την οχλοκρατία, καταφερόταν όμως και κατά της ολιγαρχίας και των εκπροσώπων την, των πλουσίων και, γενικά, των αλαζόνων και των σκληρών, και προτιμούσε να επικρατήσει η μέση τάξη των πολιτών, τους οποίους θεωρεί σωτήρες της πόλεως και σταθερούς φύλακες της τάξεως. Η φιλοπατρία του είναι φλογερή και ενθουσιαστική, γι' αυτήν τον εγκωμιάζει ο ρήτων Λυκούργος, ο οποίος και διέσωσε μερικούς στίχους του ποιητού, που μαρτυρούν την πίστη του και την αγάπη του προς τη πατρίδα:
Ώ πατρίς είθε πάντες, οι ναίουσί σε,
ούτω φιλοΐεν ως εγώ και 'ραδίως
οικοΐμεν αν σε κ' ουδέν αν πάρχοις κακόν
Επί πλέον, ο Ευρυπίδης δεν αφήνει καμία ευκαιρία, για να καυτηριάσει τους εχθρούς της πατρίδας, τους Λακεδαιμόνιους. Στον οικογενειακό του βίο είχε ατυχήματα, αν και όσα οι κωμωδοποιοί παρέδωσαν στη δημοσιότητα, δεν είναι και πολύ αξιόπιστα. Λέγεται ότι η γυναίκα του Μελιτώ τον απατούσε. Είχε τρεις υιούς, ο δε τρίτος, Ευριπίδης επίσης στο όνομα, παρουσίασε δράματα του πατέρα του, ύστερα από το θάνατό του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην Αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου, που όντας φιλόμουσος, προσκαλούσε στην Πέλλα πολλούς ποιητές, λογίους και καλλιτέχνες, για να λαμπρύνει τη βασιλεία του.
Για να τιμήσει το βασιλικό αυτό προστάτη, ο Ευριπίδης, έγραψε την τραγωδία «Αρχέλαος», όπου εγκωμιάζει τον ηρακλείδη, σαν ιδρυτή της Μακεδονικής δυναστείας. Ακόμα και οι «Βάκχες» του, λέγεται, γράφτηκαν για να παιχθούν στο θέατρο του Αρχέλαου. Το φθινόπωρο του 407, ο μέγας τραγικός πέθανε στη Μακεδονία και ετάφη εκεί.
Λέγεται, ότι τον κατασπάραξαν άγρια σκυλιά, αλλά αυτό μπορεί και να είναι φανταστικό. Ο τάφος του, κοντά στην Αμφίπολη, έγινε προσκυνητήριο των Αθηναίων θαυμαστών του, κοντά δε στην Αθήνα, προς τιμήν του, ανεγέρθηκε κενοτάφιο, με το εξής επίγραμμα:
Μνήμα μεν Ελλάς άπασα Ευριπίδου· δ' ισχύει
Γη Μακεφών η γάρ δέξατο τέρμα βίου·
Πατρίς δ' Ελλάδος Ελλάς, Αθήναι· πλαίστα δε Μούσαις
Τέρψας, εκ πολλών και τον έπαινον έχει.
Αργότερα, με πρόταση του ρήτορος Λυκούργου, στήθηκε στο θέατρο Διονύσου ο χάλκινος ανδριάντας του. Κατά την παράδοση, ο Ευριπίδης ήταν σκυθρωπός, σκεπτικός και σπάνια γελούσε. Είχε, δηλαδή, την αυστηρή φυσιογνωμία πιο πολύ ενός λεπτολόγου ηθικολόγου, παρά τη δημιουργική ευθυμία του θεόπνευστου ποιητή.
Ο Ευριπίδης, εκτός από ένα επινίκιο που έγραψε για τον Αλκιβιάδη, όταν είχε νικήσει σε αρματοδρομίες, και μια ελεγεία για τους Αθηναίους που έπεσαν στις Συρακούσες, στην καταστρεπτική εκείνη εκστρατεία, (415 - 413 π.Χ.), έγραψε 92 δράματα και 3 τετραλογίες, από τις οποίες, ελάχιστες διασώθηκαν. Στο πίσω μέρος του ανδριάντα, που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, και ο Ευριπίδης παρίσταται καθήμενος, αναγράφονται με αλφαβητική σειρά 37 δράματά του μέχρι του «Ορέστη». Σε μας έφθασαν μόνο 19, ανάμεσα στα οποία και ένα σατυρικό, ο «Κύκλωψ».
Ο Ευριπίδης, σαν νεωτεριστής, προκαλούσε συχνά τις επιφυλάξεις των καθιερωμένων, των κριτών και των συντηρητικών. Η νεολαία όμως τον υπεραγαπούσε και τον αποκαλούσε σοφότατο.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΕ ΙΣΟ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ.
Η ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΥΜΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ.
Ο ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΑ ΠΛΗΘΗ ΝΑ ΔΟΥΝ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΙΔΑΞΕΙ ΜΕ ΑΠΛΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΔΙΚΙΑΣ.
ΑΝ ΟΙ ΘΕΟΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟΙ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΙ.
ΕΙΝΑΙ ΤΡΟΜΕΡΟΙ ΟΙ ΠΟΝΟΙ ΤΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ, ΟΜΩΣ Η ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΦΙΛΟΤΕΚΝΗ.
Η ΕΧΘΡΟΤΗΤΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΕΡΗ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΑ ΕΙΡΗΝΕΥΕΙ.
ΑΠΑΙΣΙΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΛΟΥΤΙΖΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΡΕΙ ΤΙΠΟΤΕ ΑΛΛΟ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΟΥΤΟ.
ΝΑ ΜΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣ ΝΑ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ, ΕΝΩ ΕΣΥ ΕΙΣΑΙ ΓΕΜΑΤΟΣ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ.
ΟΤΙ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ Μ' ΑΓΑΠΗ, ΤΟ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΣΤΟΡΓΙΚΑ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΓΗΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ. ΠΡΕΠΕΙ ΛΟΙΠΟΝ, ΝΑ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΟΥΝΤΑΙ ΚΑΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ.
ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΜΥΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΕΡΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΩΣΗ ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΩΝ.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ, ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΤΙ ΠΟΛΥΤΙΜΟ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟ ΦΥΛΑΞΕΙΣ ΕΥΚΟΛΑ, ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΟΜΩΣ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΗ ΦΥΛΑΞΕΙΣ.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΛΥΠΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΔΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΑ.
ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΔΕ ΦΕΡΝΟΥΝ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΠΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ.
ΔΕΝ ΩΦΕΛΕΙ ΝΑ ΟΡΓΙΖΟΜΑΣΤΕ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΩΝ, ΑΦΟΥ ΟΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΚΟΥΦΕΣ.
ΕΥΤΥΧΗΣ ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΣΕ ΝΑ ΔΙΑΣΧΙΣΕΙ ΜΙΑ ΦΟΥΡΤΟΥΝΙΑΣΜΕΝΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΣΩΟΣ ΣΕ ΛΙΜΑΝΙ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟ.
ΟΙ ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΦΙΛΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΤΙΠΟΤΕ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ. ΟΛΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΑ.
Έργα
Ρήσος
Ικέτιδες
Εκάβη
Τρωάδες
Ιφιγένεια η εν Αυλίδι
Μήδεια
Ιφιγένεια η εν Ταύροις
Ορέστης
Ηλέκτρα
Ηρακλείδαι
Φοίνισσαι
Ελένη
Ίων
Βάκχαι
Ηρακλής μαινόμενος
Ανδρομάχη
Ιππόλυτος
Κύκλωψ
Άλκηστις
ΠΗΓΗ: https://mousa.gr/el/eyripidis?
ΑΙΣΧΥΛΟΣ
Ο πατέρας της ελληνικής τραγωδίας και μέγιστος των τραγικών ευπατρίδης, από το γένος των Κοδριδών. Γεννήθηκε και ανατράφηκε στην Ελευσίνα και είχε πατέρα τον Ευφορίωνα. Ο χώρος των Ελευσινίων Μυστηρίων συνετέλεσε ώστε να διαπλαστεί το ήθος του ποιητή υψηλό, γενναίο και ευσεβές, γι' αυτό και μετέχει σε όλους τους υπέρ της ελευθερίας αγώνες του έθνους, στο Μαραθώνα, στο Αρτεμίσιο, στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές. Ολόκληρη η ποίησή του απεικονίζει το γενναίο και υπερήφανο φρόνημα του Μαραθωνομάχου. Είναι ο κατ' εξοχήν εκπρόσωπος της αγνής και γενναίας εκείνης γενεάς των Μαραθωνομάχων, στο όνομα των οποίων ορκίζονταν οι Αθηναίοι «μα τους Μαραθώνι αγωνισαμένους», λέγει ο Δημοσθένης. Αντίθετα προς τον Πίνδαρο, που ύμνησε τους αθλητές, ο μέγας τραγικός υμνεί τους ελευθερωτές της Ελλάδος.
Ο Αισχύλος, ηρωικά μαχόμενος στο Μαραθώνα «και πολλά τρωθείς απηνέχθη φοράδην εκ μάχης». Ο δε αδελφός του ήταν ο Κυνέγειρος, ο οποίος με τον υπεράνθρωπο ηρωισμό του είχε καταπλήξει τον αρχαίο κόσμο. Έτσι, όλη η οικογένεια του ποιητή φλογιζόταν από πατριωτισμό και γενναιότητα. Γι' αυτές τις ιδιότητες ο ποιητής επαίρεται, όπως δείχνει το επιτύμβιο επίγραμμα, που ο ίδιος έγραψε: «αλκήν δ' ευδόκιμον Μαραθώνιον άλσος αν είποι / και βαθυχετήσεις Μήδος επιστάμενος».
Έγραψε 70 έως 90 τραγωδίες και δράματα. Το πρώτο του έργο ανέβηκε στη σκηνή στα 500, όταν δηλαδή ήταν εικοσιπενταετής. Από τότε και μέχρι το 468 ήταν ο μόνος ήρωας του θεάτρου. Το έτος αυτό νικήθηκε από το Σοφοκλή, που πρωτοεμφανιζόταν στο θεατρικό αγώνα. Από τότε, πότε ο ένας νικά, πότε ο άλλος. Στο μεταξύ προσκλήθηκε από τον φιλόμουσο τύραννο των Συρακουσών Ιέρωνα και πήγε στις Συρακούσες, όπου έγραψε την τραγωδία «Αιτναία».
Το δε 456, όταν πέθανε ο Αισχύλος, παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά στο θέατρο της Γέλας (Σικελία) και ο Ευρυπίδης, για να κερδίσει 13 νίκες, τις μισές όλης του της ζωής. Το μέγιστο του Αισχύλου πλεονέκτημα είναι η ποιητική του μεγαλοφυΐα, και ο σχεδόν διονυσιακός ενθουσιασμός του. Τα έργα του, που έγραφε σαν να κατεχόταν από θεόληπτη μανία, είναι περισσότερο δώρα θείας εμπνεύσεως, παρά δημιουργήματα τέχνης.
Από τις τραγωδίες του που διεσώθησαν, και είναι γνωστέ σε ολόκληρο τον κόσμο, ο Αισχύλος πείθει αληθινά πώς είναι ο μέγιστος τραγικός του αρχαίου κόσμου, ο ανεπανάληπτος σε μεγαλείο, δύναμη και προφητικούς οραματισμούς ποιητής. Με τον «Προμηθέα» του παρουσίασε, για πρώτη φορά, την οδυνηρή ανθρώπινη εποποιία πάνω στη Γη.
ΟΙ ΑΔΥΝΑΜΟΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΠΟΤΕ ΝΑ ΜΙΛΟΥΝ ΞΕΚΑΘΑΡΑ.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΑΣ ΒΛΑΨΕΙ.
Έργα
Προμηθεύς Δεσμώτης
Πέρσαι
Ικέτιδες
Αγαμέμνων
Χοηφόροι
Ευμενίδες
Επτά επί Θήβας
Αποσπάσματα
ΠΗΓΗ: https://mousa.gr
Μεγάλος αρχαίος Έλληνας κωμικός, από τους διασημότερους και δημοφιλέστερους. Γεννήθηκε στην Αθήνα (στη δήμο Κυδαθηναίων) στα 456 π.Χ. Ο πατέρας του Φίλιππος, όταν μοιράσθηκε το έδαφος της Αίγινας σε κληρούχους, έλαβε τον κλήρο του και πήγε και κατοίκησε εκεί (430). Ίσως ο ποιητής να γεννήθηκε και στην Αίγινα και να ήρθε στην Αθήνα ύστερα από το θάνατο του πατέρα του.
Γι' αυτό και ο διαβόητος δημαγωγός Κλέων, που επανειλημμένα διακωμώδησε ο Αριστοφάνης, στα 427 κατήγγειλε εγγράφως ότι ο ποιητής ήταν ξένος και όχι Αθηναίος (οι ξένοι πλήρωναν ειδικό φόρο στην πολιτεία), όμως ο Αριστοφάνης αποτίναξε την κατηγορία. Πάντως ο Αριστοφάνης ήταν γνήσιος Αθηναίος πολίτης, ακόμα και γιατί ανήκε στους αριστοκρατικούς, και οι κωμωδίες του είναι γεμάτες σκώμματα κατά των δημοκρατικών. Σαν ιδανικό πολίτευμα θεωρούσε εκείνο του Αριστείδη και του Κίμωνα, και διακωμωδούσε όλους τους σύγχρονους δημαγωγούς, ιδιαίτερα τον Κλέωνα, που τον ονόμαζε «πολιτικόν τέρας». Σαν κοινωνικό πρότυπο θεωρούσε τους Μαραθωνομάχους, αγωνιζόταν να ξαναφέρει τους συμπολίτες του στην απλότητα και την ευσέβεια και συμβουλεύει τη βελτίωση της δημόσιας και οικιακής αγωγής, που είχαν παραμελήσει και αυτοί οι Μαραθωνομάχοι, οι οποίοι είχαν εξελιχθεί σε πανούργους σοφιστές. Αυτή την αντίθεση, της φρόνιμης και κόσμιας αγωγής προς την καινούρια, την ακόλαστη και απείθαρχη των σοφιστών, παρουσιάζει στις κωμωδίες του.
Μισώντας δε τους σοφιστές, διακωμωδεί και το Σωκράτη, τον οποίο συγχέει μ' εκείνους, καθώς και τον Ευριπίδη, που τις τραγωδίες τους τις νομίζει σοφιστικές. Πάντως είναι αδικαιολόγητος για την πρόθεσή του να διασύρει δύο μεγάλους άνδρες της εποχής του. Βλέποντας ότι ο δήμος είχε διαφθαρεί, είχε το θάρρος να τα βάλει και μ' αυτό και να τον διακωμωδήσει. Παρ' όλα αυτά, οι Αθηναίοι, αγαπούσαν τόσο πολύ τον κωμικό ποιητή του, που στα 405 τον έστεψαν με θαλλό απ' την ιερή ελαία, στεφάνι που εθεωρείτο ισότιμο με το χρυσό.
Ο Αριστοφάνης εκπροσωπεί την αρχαία αττική κωμωδία, όπως καλείτε, που τα θέματά της δεν περιορίζονταν σε γενικούς χαρακτήρες και ανθρώπινα ελαττώματα, αλλά (και αυτό έκανε συνηθέστερα) αναφέρονταν ονομαστικά σε πρόσωπα, και μάλιστα πολιτικών ανδρών, που διακωμωδούσε. Και συγκινώντας το σφοδρό πάθος του Κρατίνου και τη χάρη του Ευπόλιδος, κυριάρχησε επί 40 έτη στην κωμική σκηνή των Αθηνών (427 - 388) που μετέτρεψε αληθινά σε εστία μορφώσεως και ανυψώσεως του λαού.
ΕΙΔΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΚΑ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΙΔΑ ΑΚΟΜΑ ΦΛΟΓΕΡΑ, ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΜΙΟ, ΣΕ ΣΤΟΜΑ ΚΟΡΑΚΟΥ.
ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΟ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΑΠΟΚΤΑΣ ΦΤΕΡΑ.
ΑΠ' ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΠΟΛΛΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΔΙΔΑΧΘΟΥΝ ΟΙ ΣΟΦΟΙ.
ΚΡΑΤΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΜΟΥ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΟΜΠΡΕΛΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΜΕ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΘΕΟΙ.
ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΒΡΙΣΚΕΙΣ ΠΟΤΕ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ.
ΟΣΟΙ ΠΛΟΥΤΙΖΟΥΝ ΑΠ' ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝ ΑΜΕΣΩΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΔΙΚΟΙ, ΕΠΙΒΟΥΛΕΥΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΛΑΟ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ.
ΤΟ ΝΑ ΦΟΒΑΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ, ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΓΙΑΤΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΟΣ.
ΟΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ ΔΟΡΑΤΩΝ Η, ΠΩΛΗΤΗΣ ΑΣΠΙΔΩΝ, ΓΙΑ ΝΑ ΠΟΥΛΑΕΙ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΑ, ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΠΟΛΕΜΟ.
Από τις 40 κωμωδίες που έγραψε μονάχα 11 διασώθηκαν:
Έργα
Αχαρνής
Νεφέλαι
Πλούτος
Σφήκες
Λυσιστράτη
Βάτραχοι
Ειρήνη
Ιππής
Εκκλησιάζουσαι
Θεσμοφοριάζουσαι
Όρνιθες
ΠΗΓΗ: https://mousa.gr/el/aristofani.
Στον ιδιωτικό του βίο ο Σοφοκλής ήταν φιλόφρων, χαριτωμένος και φίλος του έρωτος. Από τη γυναίκα του Ανεμοστάτη απέκτησε υιό, τον Ιοφώντα, ο οποίος ως λέγεται, κατέφυγε στο δικαστήριο για να ζητήσει να τεθεί ο πατέρας του υπό απαγόρευση, «ως μη έχων σώας τας φρένας». Πέθανε σε ηλικία 90 ετών το φθινόπωρο του 406. Λίγο πρωτύτερα είχε πεθάνει ο Ευριπίδης, τον οποίο ο Σοφοκλής πένθησε, φορώντας ιμάτιο φαιό και αφήνοντας τους ηθοποιούς και το χορό αστεφάνωτους στις παραστάσεις του. Ετάφη στον πατρικό τάφο, που ήταν στο δρόμο προς τη Δεκέλεια και πάνω στο μνήμα του τοποθετήθηκε μια σειρήνα. Αποτιόντας φόρο τιμής, ο δήμος, με ψήφισμά του, όρισε να προσφέρεται κάθε χρόνο θυσία προς την αρετή του ανδρός. Μέγας ανδριάς του ποιητή στήθηκε στο θέατρο του Διονύσου, με πρόταση του ρήτορα Λυκούργου, αντίγραφο δε αυτού είναι ο μαρμάρινος ανδριάντας που βρίσκεται στο Μουσείο Λατερανού, στη Ρώμη. Κατά τον γραμματικό Αριστοφάνη του Βυζάντιο, ο Σοφοκλής έγραψε 123 δράματα, ακόμα δε και ελεγείες και παιάνες. Και στους δραματικούς αγώνες κέρδισε περισσότερες νίκες και από τον Αισχύλο και από τον Ευριπίδη. Σώθηκαν μονάχα επτά τραγωδίες του.
ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΡΑΙΝΕΙ Ο ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟΣ ΧΡΟΝΟΣ.
ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΑΓΑΠΑ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ ΤΗ ΖΩΗ ΟΣΟ Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΚΑΚΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΡΧΙΑ
ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΟΡΕΣ, ΜΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΙΔΕΑ ΒΓΑΖΕΙ ΕΣΦΑΛΜΕΝΗ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΑΣ ΣΚΕΨΗ.
ΜΟΝΟΝ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΝΘΡΩΠΟ.
ΦΙΛΟΧΡΗΜΑΤΟ ΕΙΝΑΙ ΟΛΟ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ.
ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ ΚΙ ΑΝ ΨΑΞΕΙΣ, ΠΟΝΟ ΘΑ ΒΡΕΙΣ.
ΕΙΝΑΙ ΟΔΥΝΗΡΟ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΝΑ ΜΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΕ ΒΟΗΘΗΣΕΙ.
ΟΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥ ΝΟΙΚΟΚΥΡΗΣ, ΘΑ ΦΑΝΕΙ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΑΞΙΟΣ.
ΠΟΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΔΕΙΝΑ ΑΛΛΑ ΤΙΠΟΤΕ ΠΙΟ ΔΕΙΝΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ.
ΚΑΛΛΙΣΤΟΝ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΑΡΙΣΤΟΝ Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΓΛΥΚΥΤΑΤΟ ΟΤΙ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ Ν' ΑΠΟΛΑΥΣΕΙ.
Η ΕΛΠΙΔΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΣΥΝΤΗΡΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΝΗΤΟΥΣ.
ΚΑΝΕΝΑΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΛΟΤΥΧΙΖΕΙ ΚΑΠΟΙΟΝ, ΑΝ ΔΕ ΤΟΝ ΔΕΙ ΝΑ ΕΥΤΥΧΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ.
ΟΠΟΙΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΝΑ ΜΙΛΑΕΙ ΔΙΑΡΚΩΣ ΛΗΣΜΟΝΕΙ, ΟΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΣΤΗ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ ΤΟΥ.
ΤΑ ΓΗΡΑΤΕΙΑ ΔΕΝ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΜΟΝΑ ΤΟΥΣ, ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ.
ΑΝ ΔΕ ΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΝ ΣΤΟ ΦΟΒΟ, ΠΟΤΕ ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΔΕ ΘΑ ΕΙΧΑΝ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ, ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ.
ΔΕΝ ΑΡΜΟΖΕΙ ΣΤΟΝ ΚΑΛΟ ΓΙΑΤΡΟ ΝΑ ΕΠΙΚΑΛΕΙΤΑΙ ΜΑΓΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ, ΟΤΑΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΓΛΙΤΩΣΕΙ Ο ΑΡΡΩΣΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΚΟ.
ΟΠΟΙΑ ΚΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΔΕ ΘΑ ΒΡΕΙ ΤΡΟΠΟ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝ ΑΠΟΦΥΓΕΙ.
Έργα
Φιλοκτήτης
Αντιγόνη
Ηλέκτρα
Τραχίνιαι
Αίας
Οιδίπους Τύραννος
Οιδίπους επί Κολωνώ.
ΠΗΓΗ: MOUSA.GR
====================
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
Ο Ευριπίδης έλαβε επιμελημένη μόρφωση, όπως δείχνουν τα πνευματικά προϊόντα του. Νεαρός, έλαβε μέρος σε εορτές, στη γενέτειρά του, σαν ορχηστής και πυρφόρος του Απόλλωνα, και διακρινόταν στην πάλη και στην πυγμαχία. Γρήγορα όμως άφησε τις σωματικές ασκήσεις και επιδόθηκε στις πνευματικές ασχολίες. Από φύση του θεωρητικός, και ρέποντας προς τη φιλοσοφία, μελέτησε τα συγγράμματα των παλαιότερων φιλοσόφων, και παρακολουθούσε τη διδασκαλία των συγχρόνων του, Αναξαγόρα, Προφίκου, Πρωταγόρα. Σύχναζε στον κύκλο του Σωκράτη, ο οποίος, αναφέρεται, μολονότι σπανιότατα πήγαινε στο θέατρο, του άρεσε να παρακολουθεί τα έργα του Ευριπίδη, κάθε φορά που αυτός πρωτοπαρουσίαζε ένα νέο έργο του. Είναι φυσικό να άσκησε μεγάλη επίδραση τον Ευριπίδη η συναναστροφή του με τους σοφούς, στους οποίους όχι λίγα οφείλει η ανάπτυξη της διάνοιάς του. Είχε, λέγεται, πλούσια βιβλιοθήκη, ήταν μελετηρός, και αυτό συνάγεται και από τη γνώση που πλούσια είναι διαχυμένη σε όλα τα έργα του. Από αυτά φαίνεται, επίσης, πως αν ο Ευριπίδης απείχε από την ενεργό πολιτική, πρόσεχε όμως και παρακολουθούσε τα πολιτικά ζητήματα της ημέρας και είχε μέγιστο ζήλο να διδάξει τις υγιείς πολιτικές θεωρίες του.
Ο Ευριπίδης αποδοκίμαζε την οχλοκρατία, καταφερόταν όμως και κατά της ολιγαρχίας και των εκπροσώπων την, των πλουσίων και, γενικά, των αλαζόνων και των σκληρών, και προτιμούσε να επικρατήσει η μέση τάξη των πολιτών, τους οποίους θεωρεί σωτήρες της πόλεως και σταθερούς φύλακες της τάξεως. Η φιλοπατρία του είναι φλογερή και ενθουσιαστική, γι' αυτήν τον εγκωμιάζει ο ρήτων Λυκούργος, ο οποίος και διέσωσε μερικούς στίχους του ποιητού, που μαρτυρούν την πίστη του και την αγάπη του προς τη πατρίδα:
Ώ πατρίς είθε πάντες, οι ναίουσί σε,
ούτω φιλοΐεν ως εγώ και 'ραδίως
οικοΐμεν αν σε κ' ουδέν αν πάρχοις κακόν
Επί πλέον, ο Ευρυπίδης δεν αφήνει καμία ευκαιρία, για να καυτηριάσει τους εχθρούς της πατρίδας, τους Λακεδαιμόνιους. Στον οικογενειακό του βίο είχε ατυχήματα, αν και όσα οι κωμωδοποιοί παρέδωσαν στη δημοσιότητα, δεν είναι και πολύ αξιόπιστα. Λέγεται ότι η γυναίκα του Μελιτώ τον απατούσε. Είχε τρεις υιούς, ο δε τρίτος, Ευριπίδης επίσης στο όνομα, παρουσίασε δράματα του πατέρα του, ύστερα από το θάνατό του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην Αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου, που όντας φιλόμουσος, προσκαλούσε στην Πέλλα πολλούς ποιητές, λογίους και καλλιτέχνες, για να λαμπρύνει τη βασιλεία του.
Για να τιμήσει το βασιλικό αυτό προστάτη, ο Ευριπίδης, έγραψε την τραγωδία «Αρχέλαος», όπου εγκωμιάζει τον ηρακλείδη, σαν ιδρυτή της Μακεδονικής δυναστείας. Ακόμα και οι «Βάκχες» του, λέγεται, γράφτηκαν για να παιχθούν στο θέατρο του Αρχέλαου. Το φθινόπωρο του 407, ο μέγας τραγικός πέθανε στη Μακεδονία και ετάφη εκεί.
Λέγεται, ότι τον κατασπάραξαν άγρια σκυλιά, αλλά αυτό μπορεί και να είναι φανταστικό. Ο τάφος του, κοντά στην Αμφίπολη, έγινε προσκυνητήριο των Αθηναίων θαυμαστών του, κοντά δε στην Αθήνα, προς τιμήν του, ανεγέρθηκε κενοτάφιο, με το εξής επίγραμμα:
Μνήμα μεν Ελλάς άπασα Ευριπίδου· δ' ισχύει
Γη Μακεφών η γάρ δέξατο τέρμα βίου·
Πατρίς δ' Ελλάδος Ελλάς, Αθήναι· πλαίστα δε Μούσαις
Τέρψας, εκ πολλών και τον έπαινον έχει.
Αργότερα, με πρόταση του ρήτορος Λυκούργου, στήθηκε στο θέατρο Διονύσου ο χάλκινος ανδριάντας του. Κατά την παράδοση, ο Ευριπίδης ήταν σκυθρωπός, σκεπτικός και σπάνια γελούσε. Είχε, δηλαδή, την αυστηρή φυσιογνωμία πιο πολύ ενός λεπτολόγου ηθικολόγου, παρά τη δημιουργική ευθυμία του θεόπνευστου ποιητή.
Ο Ευριπίδης, εκτός από ένα επινίκιο που έγραψε για τον Αλκιβιάδη, όταν είχε νικήσει σε αρματοδρομίες, και μια ελεγεία για τους Αθηναίους που έπεσαν στις Συρακούσες, στην καταστρεπτική εκείνη εκστρατεία, (415 - 413 π.Χ.), έγραψε 92 δράματα και 3 τετραλογίες, από τις οποίες, ελάχιστες διασώθηκαν. Στο πίσω μέρος του ανδριάντα, που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, και ο Ευριπίδης παρίσταται καθήμενος, αναγράφονται με αλφαβητική σειρά 37 δράματά του μέχρι του «Ορέστη». Σε μας έφθασαν μόνο 19, ανάμεσα στα οποία και ένα σατυρικό, ο «Κύκλωψ».
Ο Ευριπίδης, σαν νεωτεριστής, προκαλούσε συχνά τις επιφυλάξεις των καθιερωμένων, των κριτών και των συντηρητικών. Η νεολαία όμως τον υπεραγαπούσε και τον αποκαλούσε σοφότατο.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΕ ΙΣΟ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ.
Η ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΥΜΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ.
Ο ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΑ ΠΛΗΘΗ ΝΑ ΔΟΥΝ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΙΔΑΞΕΙ ΜΕ ΑΠΛΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΔΙΚΙΑΣ.
ΑΝ ΟΙ ΘΕΟΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟΙ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΙ.
ΕΙΝΑΙ ΤΡΟΜΕΡΟΙ ΟΙ ΠΟΝΟΙ ΤΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ, ΟΜΩΣ Η ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΦΙΛΟΤΕΚΝΗ.
Η ΕΧΘΡΟΤΗΤΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΕΡΗ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΑ ΕΙΡΗΝΕΥΕΙ.
ΑΠΑΙΣΙΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΛΟΥΤΙΖΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΡΕΙ ΤΙΠΟΤΕ ΑΛΛΟ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΟΥΤΟ.
ΝΑ ΜΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣ ΝΑ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ, ΕΝΩ ΕΣΥ ΕΙΣΑΙ ΓΕΜΑΤΟΣ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ.
ΟΤΙ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ Μ' ΑΓΑΠΗ, ΤΟ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΣΤΟΡΓΙΚΑ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΓΗΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ. ΠΡΕΠΕΙ ΛΟΙΠΟΝ, ΝΑ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΟΥΝΤΑΙ ΚΑΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ.
ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΜΥΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΕΡΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΩΣΗ ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΩΝ.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ, ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΤΙ ΠΟΛΥΤΙΜΟ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟ ΦΥΛΑΞΕΙΣ ΕΥΚΟΛΑ, ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΟΜΩΣ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΗ ΦΥΛΑΞΕΙΣ.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΛΥΠΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΔΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΑ.
ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΔΕ ΦΕΡΝΟΥΝ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΠΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ.
ΔΕΝ ΩΦΕΛΕΙ ΝΑ ΟΡΓΙΖΟΜΑΣΤΕ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΩΝ, ΑΦΟΥ ΟΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΚΟΥΦΕΣ.
ΕΥΤΥΧΗΣ ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΣΕ ΝΑ ΔΙΑΣΧΙΣΕΙ ΜΙΑ ΦΟΥΡΤΟΥΝΙΑΣΜΕΝΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΣΩΟΣ ΣΕ ΛΙΜΑΝΙ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟ.
ΟΙ ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΦΙΛΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΤΙΠΟΤΕ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ. ΟΛΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΑ.
Έργα
Ρήσος
Ικέτιδες
Εκάβη
Τρωάδες
Ιφιγένεια η εν Αυλίδι
Μήδεια
Ιφιγένεια η εν Ταύροις
Ορέστης
Ηλέκτρα
Ηρακλείδαι
Φοίνισσαι
Ελένη
Ίων
Βάκχαι
Ηρακλής μαινόμενος
Ανδρομάχη
Ιππόλυτος
Κύκλωψ
Άλκηστις
ΠΗΓΗ: https://mousa.gr/el/eyripidis?
=====================
Ο Αισχύλος, ηρωικά μαχόμενος στο Μαραθώνα «και πολλά τρωθείς απηνέχθη φοράδην εκ μάχης». Ο δε αδελφός του ήταν ο Κυνέγειρος, ο οποίος με τον υπεράνθρωπο ηρωισμό του είχε καταπλήξει τον αρχαίο κόσμο. Έτσι, όλη η οικογένεια του ποιητή φλογιζόταν από πατριωτισμό και γενναιότητα. Γι' αυτές τις ιδιότητες ο ποιητής επαίρεται, όπως δείχνει το επιτύμβιο επίγραμμα, που ο ίδιος έγραψε: «αλκήν δ' ευδόκιμον Μαραθώνιον άλσος αν είποι / και βαθυχετήσεις Μήδος επιστάμενος».
Έγραψε 70 έως 90 τραγωδίες και δράματα. Το πρώτο του έργο ανέβηκε στη σκηνή στα 500, όταν δηλαδή ήταν εικοσιπενταετής. Από τότε και μέχρι το 468 ήταν ο μόνος ήρωας του θεάτρου. Το έτος αυτό νικήθηκε από το Σοφοκλή, που πρωτοεμφανιζόταν στο θεατρικό αγώνα. Από τότε, πότε ο ένας νικά, πότε ο άλλος. Στο μεταξύ προσκλήθηκε από τον φιλόμουσο τύραννο των Συρακουσών Ιέρωνα και πήγε στις Συρακούσες, όπου έγραψε την τραγωδία «Αιτναία».
Το δε 456, όταν πέθανε ο Αισχύλος, παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά στο θέατρο της Γέλας (Σικελία) και ο Ευρυπίδης, για να κερδίσει 13 νίκες, τις μισές όλης του της ζωής. Το μέγιστο του Αισχύλου πλεονέκτημα είναι η ποιητική του μεγαλοφυΐα, και ο σχεδόν διονυσιακός ενθουσιασμός του. Τα έργα του, που έγραφε σαν να κατεχόταν από θεόληπτη μανία, είναι περισσότερο δώρα θείας εμπνεύσεως, παρά δημιουργήματα τέχνης.
Από τις τραγωδίες του που διεσώθησαν, και είναι γνωστέ σε ολόκληρο τον κόσμο, ο Αισχύλος πείθει αληθινά πώς είναι ο μέγιστος τραγικός του αρχαίου κόσμου, ο ανεπανάληπτος σε μεγαλείο, δύναμη και προφητικούς οραματισμούς ποιητής. Με τον «Προμηθέα» του παρουσίασε, για πρώτη φορά, την οδυνηρή ανθρώπινη εποποιία πάνω στη Γη.
ΟΙ ΑΔΥΝΑΜΟΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΠΟΤΕ ΝΑ ΜΙΛΟΥΝ ΞΕΚΑΘΑΡΑ.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΑΣ ΒΛΑΨΕΙ.
ΚΑΡΠΟΣ ΠΟΥ ΩΡΙΜΑΣΕ, ΕΥΚΟΛΟΦΥΛΑΚΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ.
ΜΗΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΡΧΙΑ ΜΗΤΕ ΤΟ ΔΕΣΠΟΤΙΣΜΟ ΝΑ ΣΕΒΕΣΑΙ.
ΟΤΑΝ ΑΚΟΥΣ ΤΟ ΛΑΟ ΝΑ ΚΡΥΦΟΨΙΘΥΡΙΖΕΙ, ΕΙΝΑΙ ΘΥΜΩΜΕΝΟΣ ΤΡΟΜΕΡΑ. [Εμένα μου θυμίζει τα Τέμπη αυτό το απόφθεγμα].
ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΙ ΚΑΙ ΣΟΦΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΥΜΦΟΡΕΣ ΔΕΝ ΤΑ ΒΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΘΕΟ.
ΜΕ ΤΗ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΔΕΝ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.
ΤΑ ΠΛΟΥΤΗ ΔΕΝ ΩΦΕΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ.
ΣΟΦΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΠΟΙΟΣ ΞΕΡΕΙ ΤΑ ΧΡΗΣΙΜΑ ΟΧΙ ΤΑ ΠΟΛΛΑ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ.
ΜΗΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΡΧΙΑ ΜΗΤΕ ΤΟ ΔΕΣΠΟΤΙΣΜΟ ΝΑ ΣΕΒΕΣΑΙ.
ΟΤΑΝ ΑΚΟΥΣ ΤΟ ΛΑΟ ΝΑ ΚΡΥΦΟΨΙΘΥΡΙΖΕΙ, ΕΙΝΑΙ ΘΥΜΩΜΕΝΟΣ ΤΡΟΜΕΡΑ. [Εμένα μου θυμίζει τα Τέμπη αυτό το απόφθεγμα].
ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΙ ΚΑΙ ΣΟΦΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΥΜΦΟΡΕΣ ΔΕΝ ΤΑ ΒΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΘΕΟ.
ΜΕ ΤΗ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ ΔΕΝ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.
ΤΑ ΠΛΟΥΤΗ ΔΕΝ ΩΦΕΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ.
ΣΟΦΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΠΟΙΟΣ ΞΕΡΕΙ ΤΑ ΧΡΗΣΙΜΑ ΟΧΙ ΤΑ ΠΟΛΛΑ.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ.
Έργα
Προμηθεύς Δεσμώτης
Πέρσαι
Ικέτιδες
Αγαμέμνων
Χοηφόροι
Ευμενίδες
Επτά επί Θήβας
Αποσπάσματα
ΠΗΓΗ: https://mousa.gr
=====================
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ.
Γι' αυτό και ο διαβόητος δημαγωγός Κλέων, που επανειλημμένα διακωμώδησε ο Αριστοφάνης, στα 427 κατήγγειλε εγγράφως ότι ο ποιητής ήταν ξένος και όχι Αθηναίος (οι ξένοι πλήρωναν ειδικό φόρο στην πολιτεία), όμως ο Αριστοφάνης αποτίναξε την κατηγορία. Πάντως ο Αριστοφάνης ήταν γνήσιος Αθηναίος πολίτης, ακόμα και γιατί ανήκε στους αριστοκρατικούς, και οι κωμωδίες του είναι γεμάτες σκώμματα κατά των δημοκρατικών. Σαν ιδανικό πολίτευμα θεωρούσε εκείνο του Αριστείδη και του Κίμωνα, και διακωμωδούσε όλους τους σύγχρονους δημαγωγούς, ιδιαίτερα τον Κλέωνα, που τον ονόμαζε «πολιτικόν τέρας». Σαν κοινωνικό πρότυπο θεωρούσε τους Μαραθωνομάχους, αγωνιζόταν να ξαναφέρει τους συμπολίτες του στην απλότητα και την ευσέβεια και συμβουλεύει τη βελτίωση της δημόσιας και οικιακής αγωγής, που είχαν παραμελήσει και αυτοί οι Μαραθωνομάχοι, οι οποίοι είχαν εξελιχθεί σε πανούργους σοφιστές. Αυτή την αντίθεση, της φρόνιμης και κόσμιας αγωγής προς την καινούρια, την ακόλαστη και απείθαρχη των σοφιστών, παρουσιάζει στις κωμωδίες του.
Μισώντας δε τους σοφιστές, διακωμωδεί και το Σωκράτη, τον οποίο συγχέει μ' εκείνους, καθώς και τον Ευριπίδη, που τις τραγωδίες τους τις νομίζει σοφιστικές. Πάντως είναι αδικαιολόγητος για την πρόθεσή του να διασύρει δύο μεγάλους άνδρες της εποχής του. Βλέποντας ότι ο δήμος είχε διαφθαρεί, είχε το θάρρος να τα βάλει και μ' αυτό και να τον διακωμωδήσει. Παρ' όλα αυτά, οι Αθηναίοι, αγαπούσαν τόσο πολύ τον κωμικό ποιητή του, που στα 405 τον έστεψαν με θαλλό απ' την ιερή ελαία, στεφάνι που εθεωρείτο ισότιμο με το χρυσό.
Ο Αριστοφάνης εκπροσωπεί την αρχαία αττική κωμωδία, όπως καλείτε, που τα θέματά της δεν περιορίζονταν σε γενικούς χαρακτήρες και ανθρώπινα ελαττώματα, αλλά (και αυτό έκανε συνηθέστερα) αναφέρονταν ονομαστικά σε πρόσωπα, και μάλιστα πολιτικών ανδρών, που διακωμωδούσε. Και συγκινώντας το σφοδρό πάθος του Κρατίνου και τη χάρη του Ευπόλιδος, κυριάρχησε επί 40 έτη στην κωμική σκηνή των Αθηνών (427 - 388) που μετέτρεψε αληθινά σε εστία μορφώσεως και ανυψώσεως του λαού.
ΕΙΔΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΚΑ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΙΔΑ ΑΚΟΜΑ ΦΛΟΓΕΡΑ, ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΜΙΟ, ΣΕ ΣΤΟΜΑ ΚΟΡΑΚΟΥ.
ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΟ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΑΠΟΚΤΑΣ ΦΤΕΡΑ.
ΑΠ' ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΠΟΛΛΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΔΙΔΑΧΘΟΥΝ ΟΙ ΣΟΦΟΙ.
ΚΡΑΤΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΜΟΥ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΟΜΠΡΕΛΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΜΕ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΘΕΟΙ.
ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΒΡΙΣΚΕΙΣ ΠΟΤΕ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ.
ΟΣΟΙ ΠΛΟΥΤΙΖΟΥΝ ΑΠ' ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝ ΑΜΕΣΩΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΔΙΚΟΙ, ΕΠΙΒΟΥΛΕΥΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΛΑΟ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ.
ΤΟ ΝΑ ΦΟΒΑΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ, ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΓΙΑΤΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΟΣ.
ΟΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ ΔΟΡΑΤΩΝ Η, ΠΩΛΗΤΗΣ ΑΣΠΙΔΩΝ, ΓΙΑ ΝΑ ΠΟΥΛΑΕΙ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΑ, ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΠΟΛΕΜΟ.
Από τις 40 κωμωδίες που έγραψε μονάχα 11 διασώθηκαν:
Έργα
Αχαρνής
Νεφέλαι
Πλούτος
Σφήκες
Λυσιστράτη
Βάτραχοι
Ειρήνη
Ιππής
Εκκλησιάζουσαι
Θεσμοφοριάζουσαι
Όρνιθες
ΠΗΓΗ: https://mousa.gr/el/aristofani.
Η επιμέλεια της ανάρτησης έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου