ΔΟΜΝΑ ΣΑΜΙΟΥ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΕΡΤ ΣΤΟΥΝΤΙΟ Ε' 09/03/2017 και μια συνέντευξη στον Αντώνη Μποσκοϊτη.

Φίλες και Φίλοι καλησπέρα, χθες βράδυ είχα την τύχη να παρευρεθώ στη συναυλία που έγινε στη μνήμη της Δόμνας Σαμίου στο στούντιο ε' της ΕΡΤ,  ήταν μια βραδιά με υπέροχους καλλιτέχνες που είχαν μαθητεύσει κοντά στην αείμνηστη Δόμνα Σαμίου. Για δυο ώρες ακούσαμε καταπληκτικές-μελωδικές φωνές και απολαύσαμε τους σολίστες μουσικούς. Ήταν μαζί μου η Δολέντσια, η Φυλαχτή, και ο τεράστιος κ. Βάϊος-Όλυμπος. Μετά τη συναυλία  επισκεφθήκαμε στην Παιανία το μεζεδοπωλείο του Αποστόλη για μια

μπυρίτσα, έτσι μας είχε πει ο τεράστιος κ. Βάϊος-Όλυμπος. Για πρώτη φορά είδα η μια μπυρίτσα να συνοδεύεται και από 10 πιάτα με μεζέδες.  ΥΓ Αν καμια φορά βγείτε με τον κ. Βάϊο-Όλυμπο και σας πει να πάτε για μία μπυρίτσα καλό θα είναι να έχετε στο μυαλό σας και τα 10 πιάτα του Αποστόλη. Απόστολε συγχαρητήρια για τα μεζεδάκια σου και κυρίως για την ψυχική σου δύναμη. ΟΙ φωτογραφίες είναι από την συναυλία. Σας χαιρετώ ο Πεπέ.

Δόμνα Σαμίου: «Δεν υπάρχουν βρώμικες λέξεις, μόνο βρώμικα μυαλά- γνωστό αυτό. Μια συναρπαστική συζήτηση του Αντώνη Μποσκοϊτη με την παθιασμένη

ερευνήτρια του δημοτικού μας τραγουδιού.

Πηγή: www.lifo.gr

Δεν θα ξεχάσω την ημέρα που χτύπησα το κουδούνι της Δόμνας Σαμίου στην οδό Κουκλουτζά στη Νέα Σμύρνη. Ήταν καλοκαίρι του 2002. Μου άνοιξε η ίδια, φορώντας λευκό πουκάμισο και τζιν παντελόνι, εξαιρετικά νεανική δηλαδή για την προχωρημένη ηλικία της. Εγώ τότε δεν είχα καμία σχέση με την ελληνική δημοτική μουσική, μπορώ να μπω ότι τη σνόμπαρα κιόλας, χαμένος στα ηλεκτρικά ροκ ακούσματα μου. Την ήθελα πολύ, όμως, μία συζήτηση μ' αυτή τη γυναίκα, καθώς είχα θαυμάσει μερικά χρόνια πριν την έκδοση των οργιαστικών ''Αποκριάτικων'' από την ίδια: ''Το μουνί το λένε Γιώτα''΄, ''Ένα μουνί στην κερασιά'', ''Ένα μουνί παινεύτηκε'' και το ''Σαράντα μ'νιά μι κύκλουσαν'' -

παντού το ''μουνί'', το γυναικείο αιδείο ως πηγή εμφορούμενου χαβαλέ και εντελώς σουρεαλιστικών καταστάσεων, συνδεδεμένων άμεσα με τον Αριστοφάνη και τη σεξουαλική ελευθεριότητα της αρχαίας Ελλάδας. Έτσι, μολονότι η κουβέντα μας θα γινόταν με αφορμή έναν άλλο δίσκο της, τα τραγούδια ''Της κυρα - Θάλασσας'', η μακαρίτισσα δέχτηκε πρόθυμα να συνομιλήσουμε για ''Τα Αποκριάτικα'', όπως και για πολλά ακόμη θέματα. Ένα μικρό μέρος της συνέντευξης δημοσιεύθηκε στο τεύχος 353 του περιοδικού ''ΗΧΟΣ + HI-FI'' (Αύγουστος 2002), σήμερα όμως δημοσιεύεται ολόκληρη και χωρίς περικοπές, για πρώτη φορά στο διαδίκτυο. Έκτοτε και για όσα χρόνια κι αν περάσουν, έχοντας αφήσει πίσω μου προ πολλού τα μασκαρέματα και τα ανάλογα πάρτι, οι Απόκριες θά'ναι ταυτισμένες μέσα μου με τη Δόμνα Σαμίου, αυτή την Οσία

της ελληνικής μουσικής, όπως και με τα ανατρεπτικά ''Αποκριάτικα'' της. 

―Κυρία Σαμίου, μου λέγατε πριν πως θεωρείτε τον εαυτό σας εισηγήτρια των λεγόμενων ethnic μουσικών φεστιβάλ. Φυσικά. Ξεκίνησα δίπλα στον Δάσκαλο, τον Σίμωνα Καρρά, πολύ πριν ο Πέτρος Γαβριηλίδης μάς μάθει ότι υπάρχουν κι άλλες μουσικές πέρα απ' τις αγγλοσαξονικές. 

―Ποιος είναι ο Πέτρος Γαβριηλίδης; Ο Πίτερ Γκάμπριελ, ντε! (γέλια) 

―Αληθεύει πως το έναυσμα για να ασχοληθείτε με την παραδοσιακή μουσική ήταν ένα άσχημο περιστατικό, μια πυρκαγιά; 

Παραμονή Χριστουγέννων του 1944, ένας όλμος που έπεσε από την Εθνοφρουρά στο Λυκαβηττό εναντίον των κομμουνιστών, έγινε αιτία να καταστραφεί ολόκληρη η

γειτονιά μου και η παράγκα που μέναμε στην Καισαριανή. Εκείνη τη χρονιά έχασα και την αδερφή μου, 20 ετών από φυματίωση, ο πατέρας μου είχε πεθάνει το '41 μεσ' στην πείνα κι έτσι μείναμε εγώ κι η μάνα μου. Με το να τρέχω στο τότε Υπουργείο Πρόνοιας για κάποιο επίδομα, μέναμε και εργαζόμασταν κοντά σε μια εύπορη οικογένεια στο Κολωνάκι, της κυρίας Ζάνου - ζει ακόμα, να την έχει ο Θεός καλά! Η γυναίκα αυτή, από το '41 με είχε ακούσει να ψέλνω στην ταπεινή εκκλησία του Αγίου Νικολάου, μίλησε του γαμπρού της, που ήταν φίλος του Σίμωνα Καρρά, αυτός με πήγε στον Δάσκαλο κι έτσι ξεκίνησα τις μουσικές σπουδές. Τρομερές συγκυρίες..!

 ―Στη δισκογραφία ωστόσο μπήκατε πολύ αργότερα.  

Πράγματι, αυτό έγινε πολύ αργά. Στις 31 Αυγούστου του 1954 προσλήφθηκα στο ΕΙΡ με προϊστάμενο τον Δάσκαλο,

όπου έκανα πρόγραμμα στο τμήμα παραδοσιακής μουσικής με δίσκους 78 στροφών. Μεταξύ των υποχρεώσεων μου, μετά από επιτροπή ακροάσεως που πέρασα, ήταν και ο ορισμός ημερομηνιών για ηχογραφήσεις μιας σειράς ανθρώπων, οι οποίοι έρχονταν στην Αθήνα για να έχουν βήμα στο ραδιόφωνο: Ο Χαλκιάς, ο Αηδονίδης, οι Κονιτοπουλαίοι από τη Νάξο κ.α. Μια άλλη υποχρέωση μου ήταν να κρατώ τα πρακτικά, όταν οι δισκογραφικές εταιρείες μάς έστελναν 45άρια υποτιθέμενης δημοτικής μουσικής, τα οποία και απορρίπταμε. Βλέπετε, από τότε εχθρευόμουν την παραποίηση του δημοτικού τραγουδιού...Σιγά - σιγά ανέλαβα την επιμέλεια σε δίσκους των προαναφερθέντων «σωστών» καλλιτεχνών, ώσπου στα μέσα του '60 αγόρασα ένα Ucher μαγνητόφωνο, το έπαιρνα στον ώμο και όργωνα την

Ελλάδα, αρχίζοντας τις δικές μου καταγραφές. 

―Μιλήστε μου για τον Διονύση Σαββόπουλο. Συχνά αναφέρεστε σ' αυτόν σαν τον «σταθμό» στη ζωή σας. 

Μα, έτσι είναι! Ηχογραφούσα τον Αηδονίδη σε μια δική μου δουλειά, όταν ήρθε ο Σαββόπουλος από τη Μακεδονία για να τον ακούσει ο Πατσιφάς. Μας εντυπωσίασε όλους τότε με τα αλληγορικά του τραγούδια. Ο Διονύσης εκτιμούσε πολύ αυτό που έκανα κι έτσι, όταν έπαιζε στο ''Ροντέο'' το '70 - '71, το ''κρυφό σχολειό'' των φοιτητών, με κάλεσε να πάω να τραγουδήσω. Σημειωτέον, την ίδια περίοδο που για δεύτερη φορά κάηκε το σπίτι μου, πρωτοτραγούδησα μπροστά σε κοινό για τρεις συνεχόμενες Πέμπτες.

-Φαίνεται πως όταν άναβε φωτιά στη ζωή σας, κάτι καλό θα γινότανε. 

Τό 'χα σκεφτεί κι εγώ αυτό. Σαν το ουράνιο τόξο μετά την καταιγίδα. 

―Ή σαν το φοίνικα μέσα από τις στάχτες καλύτερα. Συνεχίστε, όμως, μη σας διακόπτω...  

Βλέπω λοιπόν στο «Ροντέο» επαναστατημένα νιάτα και τη Μαρίζα Κωχ να τραγουδά «Γιάννη μου, το μαντίλι σου» ξεσηκώνοντας το κοινό. Δεν το πίστευα, διότι νόμιζα πως τα νέα παιδιά ούτε ν' ακούσουν δεν ήθελαν για δημοτικό τραγούδι! Με προτροπή του Διονύση, παίρνω τον Χαλκιά στο κλαρίνο, τον Στεφανίδη στο κανονάκι κι άλλους μουσικούς και κάνουμε ένα πρόγραμμα με ηπειρώτικα μοιρολόγια, ριζίτικα, την ''Τρυγόνα''...Νεκρική σιγή παντού κι έπειτα ένα ασταμάτητο χειροκρότημα! 

―Ως γνωστόν, κάθε χουντικό διάγγελμα της εποχής, συνοδευόταν από τα «Παιδιά της Σαμαρίνας». Η δική σας κατάθεση είχε επαναστατικό χαρακτήρα ή περισσότερο αποσκοπούσε στη γνωριμία της νεολαίας με την παράδοση; 

Και τα δύο, νομίζω. Την εποχή εκείνη ο Διονύσης, η Κωχ και ο Γκαϊφύλλιας ήταν νέα παιδιά κι αυτοί και θεωρούσαν πως έκαναν τη δική τους επανάσταση, παίζοντας ροκ με δημοτικό τραγούδι. Μέχρι ένα σημείο πιστεύω ότι το πέτυχαν, αν και ο Διονύσης ήταν άλλο πράγμα κατά τη γνώμη μου. Εγώ θεωρούσα ότι επανάσταση γίνεται ακούγοντας το δημοτικό τραγούδι ατόφιο, όπως το κληρονομήσαμε, χωρίς προσμίξεις. Επομένως, όταν γινόντουσαν γελοίες φιέστες με τσάμικα, ήταν ότι καλύτερο για τους νέους να το εισπράττουν από τους ''σωστούς'' καλλιτέχνες του.

Το ροκ, όμως, τότε ήταν μια μορφή διαμαρτυρίας σε διεθνές επίπεδο από μόνο του. Ναι, αλλά το δημοτικό τραγούδι δεν έφταιγε σε τίποτα. 

―Μην το λέτε. Θα μπορούσα να σας απαριθμήσω δεκάδες ροκ συγκροτήματα που διασκεύασαν παραδοσιακά τραγούδια των χωρών τους.  

Κοιτάξτε, ήθελα να πω ότι εγώ τότε ήμουν μεγαλύτερη ηλικιακά και είχα ήδη γυρίσει ανά την Ελλάδα, καταγράφοντας δημοτικά τραγούδια από χείλη απλών λαϊκών ανθρώπων, που πολλοί απ' αυτούς είχαν περάσει τα 90 τους χρόνια. Καταλαβαίνετε πόσο πίσω πάμε. Η γοητεία της επαφής με έναν τέτοιο μουσικό προφορικό πλούτο δεν υπολογίζεται, ούτε συγκρίνεται με κανένα μοντέρνο μουσικό κίνημα. 

―Κατανοητό. Η συνεύρεση σας με τον Μάνο Χατζιδάκι είναι άλλο ένα σημαντικό κεφάλαιο. 

Α, βέβαια. Μου τηλεφωνεί η Βίκυ Γαλάτου και μου λέει ότι «ο κύριος Χατζιδάκις μόλις έχει φτιάξει τον Σείριο, προωθώντας διαφορετικά είδη ελληνικής μουσικής και θέλει να συνεργαστείτε». Έτσι κι έγινε, κυκλοφόρησα έναν ολόκληρο δίσκο στον Σείριο με δημοτικά τραγούδια - διαμάντια. Υποψιάζομαι, όμως, πως ο Χατζιδάκις έφτασε σε μένα μέσω του «πνευματικού» του, του Νίκου Γκάτσου, ο οποίος ανήκε στην παρέα των διανοουμένων του Πατσιφά και με είχε ακούσει να τραγουδάω, πολύ πριν ασχοληθώ επαγγελματικά με το δημοτικό τραγούδι σαν ερμηνεύτρια. 

―Πότε ιδρύθηκε ο Σύλλογος σας, απ' τον οποίο κυκλοφορούν σήμερα τα ''Της Κυρα - Θάλασσας''; 

Φτιάχτηκε το 1981 με τις δικές μου καταγραφές από τον Πόντο ως την Κύπρο. Είχαμε κάνει μια άιτηση στο Υπουργείο Πολιτισμού, επί Μελίνας, με τρία βασικά άρθρα στο καταστατικό: Το κάλεσμα ξένων παραδοσιακών μουσικών σχημάτων - αυτό που κάνει σήμερα η ΕΟΚ -, τη δημιουργία σχολής δημοτικής μουσικής και την κυκλοφορία σε δίσκους δημοτικών τραγουδιών. Απ' όλα αυτά, το τρίτο μόνο εφαρμόστηκε. Μας έδιναν 250.000 δραχμές ετησίως και μια φορά, επί υπουργίας Μικρούτσικου, ο υπάλληλος του Υπουργείου σχεδόν μας έδιωξε, λέγοντας ''Δεν έχουμε λεφτά''...Μέχρι σήμερα, ιδίοις εξόδοις κυκλοφόρησα ''Τα Αποκριάτικα'', ''Της Ξενιτιάς'', την ''Κανελλόριζα'', ''Τα Πασχαλιάτικα'', το live από το Μέγαρο Μουσικής, τη ''Μεγάλη Τρίτη'' και τώρα ''Της Κυρα - Θάλασσας''. 

―Και πώς τα βγάζετε πέρα από οικονομικής άποψης;  

Η αναζήτηση χορηγών, υποθέτω, θα σας απασχολεί στη δουλειά σας. Όπως στα ''Πασχαλιάτικα'', μεσολάβησε ο Λάκης Λαζόπουλος και μπήκε χορηγός ο κύριος Μαρινόπουλος, έτσι και σ' αυτό το διπλό CD χορηγός μπήκε ο Γιάννης Λύρας, ο Πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών. Τον είχα βοηθήσει κάποτε κι έτσι, σαν ευγνωμοσύνη, μου έκανε δώρο μια χορηγία. Και τι χορηγία, εφόσον το κόστος ξεπέρασε τα 20 εκατομμύρια! Αλλά και γι' αυτόν, που είναι καραβοκύρης και λάτρης της ελληνικής μουσικής, τα τραγούδια «Της Κυρα - Θάλασσας» ήταν, πιστεύω, το καλύτερο δώρο! ―Ας αφήσουμε τα «Της κυρα - Θάλασσας» κι ας πάμε στα «Αποκριάτικα». Ξέρετε ότι ισοδυναμεί με αναρχική πράξη η έκδοση ενός τέτοιου δίσκου; Εγώ αυτό που ξέρω είναι ότι η επίσημη Εκκλησία κυνήγησε τα τραγούδια αυτά ως άσεμνα και απρεπή για τα χρηστά ήθη. Ήταν χρέος μου να τα καταγράψω, όπως κατέγραψα όλα τα άλλα δημοτικά τραγούδια μέχρι σήμερα

―Δεν περιμένατε να αντιμετωπίσετε προβλήματα, εσείς που φαντάζομαι ότι έχετε έντονη θρησκευτική συνείδηση;  

Δεν υπάρχουν βρώμικες λέξεις, μόνο βρώμικα μυαλά, γνωστό αυτό. Το ότι είμαι χριστιανή, με το δικό μου τρόπο - θα μου επιτρέψετε-, δε σημαίνει ότι πετάω στον Καιάδα τέτοια τραγούδια ασύλληπτης φαντασίας και διονυσιακής εξωστρέφειας. Κάθε άλλο. Έκανα μεγάλο κόπο για να τα μαζέψω και κάθε φορά εντυπωσιαζόμουν με τον πλούτο των εικόνων τους και την έμπνευση του ανώνυμου δημιουργού. Ή, μάλλον, των ανώνυμων δημιουργών, αφού η προφορική παράδοση μεταλλάσσεται μέσα στους αιώνες

-Στο ένθετο της έκδοσης, η μουσικολόγος Μιράντα Τερζοπούλου αναφέρεται στην κυρίαρχη θρησκεία που εξοβελίζει κατά κανόνα στον περιθωριακό, αλλά παντοδύναμο χώρο της μαγείας, ότι δεν μπορεί να ιδιοποιηθεί... 

Συμφωνώ. Ιστορικά, αν το δούμε επί του θέματος, το βέβηλο, το ανίερο και το άσεμνο αποτελούσαν πτυχές του λαϊκού μας πολιτισμού, που ελάχιστα είχαν ανιχνευθεί, αφού επί δεκαετίες, ίσως και αιώνες, η αστική ηθική και η συντηρητική νοοτροπία των συλλόγων, τις αποσιωπούσαν συνειδητά. Σίγουρα, σε εποχές βυζαντινού σκοταδισμού, ενδεχομένως τα τραγούδια αυτά να θεωρούνταν προϊόντα μαγείας και ακατονόμαστων σατανικών πράξεων. 

―Σατανικές πράξεις δεν ήταν σίγουρα, αλλά πως βλέπετε όλη αυτή την «αυτονόμηση» των γεννητικών οργάνων από το ανθρώπινο σώμα;  

Τα «μουνιά» και οι «πούτσες» δίνουν και παίρνουν ως αυθύπαρκτες οντότητες. Από την Ελασσόνα ως την Καστοριά κι από την Κοζάνη ως την Κάρπαθο, η όλη δράση των γεννητικών οργάνων αναδεικνύει την αιώνια πάλη των δύο φύλων και ωθεί τον άνθρωπο στη χαρά της σαρκικής ηδονής. 

―Η απόλυτη σύγκρουση με την Εκκλησία που μοιάζει να μισεί το ανθρώπινο σώμα.

 Γι' αυτό ακριβώς ουδέποτε οι εκκλησιαστικοί κύκλοι είδαν με καλό μάτι τα συγκεκριμένα λαϊκά άσματα. Παράβλεψαν, έτσι, πως τέτοια τραγούδια είναι οι πιο κατάλληλες πηγές για να κατανοήσουμε κοινωνιολογικά την ενίοτε υποβαθμισμένη θέση της γυναίκας σε έναν ανδροκρατούμενο πολιτισμό, καθώς και τις προκαταλήψεις για την απόκρυφη ερωτική επιθυμία της γυναίκας

-Χαίρομαι να τα ακούω αυτά από σας, κυρία Σαμίου. Ήμουν βέβαιος δηλαδή ότι θα τα άκουγα.  

Πάρτε για παράδειγμα το τραγούδι «Νά 'μουν νύ- μωρέ νά 'μουν νυ- νά 'μουν νύχτα στο γυαλό, ν 'ανάψω λύ- μωρέ ν' ανάψω λύ- ν' ανάψω λύχνο για να δω» (το τραγουδάει). Οι λέξεις γίνονται ήχοι μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσουν τον γονιμικό σκοπό της Αποκριάς, αλλά και το απαιτούμενο σεξουαλικό κλίμα. 

―Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί από αρχαιοτάτων χρόνων, ό,τι αφορούσε το σεξ και την ανθρώπινη ηδονή, θά 'πρεπε να λέγεται υπαινικτικά και ενοχοποιημένα. Τι λέτε εσείς γι' αυτό;  

Ακριβώς επειδή συνέβαινε και συμβαίνει αυτό που λέτε, οι δημιουργοί, ο απλός λαός, επιστράτευσαν το χιούμορ για να γελοιοποιήσουν τα ταμπού μέσα από τολμηρά αστεία. Και, ξέρετε, εκείνοι που υπέφεραν από την ενοχοποίηση του σεξ δεν ήταν οι κοσμικοί, αλλά κάποιες συγκεκριμένες κοινωνικές κατηγορίες: Οι χήρες, οι παπαδιές, οι καλόγεροι κι οι καλογριές. Ηθελημένα παρουσιάζονται μέσα από τα τραγούδια αυτά ως σεξουαλικά παμφάγοι (γέλια), οι γυναίκες κυρίως, εκεί που οι άντρες συχνά επιβεβαίωναν την εξουσία πάνω στη γυναικεία σεξουαλικότητα. 

―Με έχετε καλύψει, πιστεύω. Θα σας πω κάτι άλλο τώρα: Ο Λουδοβίκος των Ανωγείων δημόσια σας κατηγόρησε ότι αφαιμάξατε τον ερωτισμό από το δημοτικό τραγούδι. Γιατί; Δεν του άρεσε μήπως ο τρόπος ερμηνείας σας;  

Δεν ξέρω πως αντιλαμβάνεται ο κύριος αυτός τον ερωτισμό στην παράδοση, αλλά ούτε και μένα μου αρέσουν αυτά που κάνει. Υπάρχω ακόμη ως ερωτικός άνθρωπος στην ηλικία αυτή και έτσι αντιλαμβάνομαι και τον τρόπο που αποδίδω ένα παραδοσιακό ερωτικό τραγούδι. Ίσως αν τον είχα απέναντι μου να μου εξηγούσε και θα του απαντούσα καλύτερα του ιδίου απ' ότι εσάς. Καλώς μου το θυμήσατε, όμως, για να μου δώσετε αφορμή να πω ότι πολεμήθηκα και πολεμιέμαι ακόμα. 

―Υπάρχουν και μουσικοί, ξέρετε, που υποστηρίζουν ότι πολεμήθηκαν από σας, ακριβώς γι' αυτό που λέγαμε στην αρχή, για την παραποίηση του δημοτικού τραγουδιού. 

Εγώ αισθάνομαι δικαιωμένη, γιατί με τον ερχομό του μπουζουκιού, το δημοτικό κόντεψε να αφανιστεί. Η έγνοια μας ήταν με τον Δάσκαλο πώς θα το σώσουμε. Δούλεψα μόνο και μόνο για τα νέα παιδιά. Κακά τα ψέματα, όμως, οι περισσότερες προσωπικές προσεγγίσεις του καθενός, ηλεκτρικές, ηλεκτρονικές κλπ. που ακούω σήμερα είναι κατασκευές, καμία σχέση δεν έχουν με την παράδοση. Ας τελειώσουμε λοιπόν αυτή την κουβέντα με μια προτροπή προς όλους τους «πειραματιζόμενους»: Αφήστε ήσυχο το δημοτικό τραγούδι, την εποχή που γραφόταν δεν υπήρχε καν ηλεκτρικό ρεύμα! ―Κυρία Σαμίου, σας ευχαριστώ και θα σας ήμουν υπόχρεος αν σας περίσσευε ένα αντίτυπο με ''Τα Αποκριάτικα''. Μου περισσεύει και πάω να σ' το φέρω αμέσως να σου γράψω και αφιέρωση! Πηγή: www.lifo.gr

Επιμέλεια ανάρτησης ο Επικούρειος Πέπος.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ-ΑΡΜΟΝΙΑ ΠΑΠΠΑ μια νέα μούσα στα χάλκινα ανατέλλει στο Κορωπί.

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί μουσικόφιλοι και συνχαλκινοερωτευμένοι σας καλησπερίζω. Όταν πριν λίγες μέρες η Αγγελική-Αρμονία με προσκάλεσε να παρακολουθήσω στο Μέγαρο Μουσικής την συναυλία με τα χάλκινα σε συνεργασία με την Κ.Ο.Α. δεν φανταζόμουν πως θα ζούσα αυτή την πανδαισία των ηχοχρωμάτων, την μαγεία των φωνών, και την δεξιοτεχνία έκφρασης τόσων πολλών καλλιτεχνών που ξεκίναγε από παιδάκια των 5; ετών και έφθανε μέχρι και τα 60. Πρώτη φορά αντίκριζα στη σκηνή περίπου 50 άτομα με χάλκινα, 
Τρομπέτες – για υψηλές φωνές 
Κόρνα – για μεσαίες ή χαμηλές φωνές 
Τρομπόνια – για χαμηλές φωνές 
Τούμπα – για χαμηλές φωνές, 
όσοι από σας δεν έχετε παρακολουθήσει κάποια συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών με τα χάλκινα βάλτε το

στο πρόγραμμά σας και είστε σίγουροι πως θα ζήσετε μια μαγική βραδιά. Ειδικότερα όταν στη σκηνή παρουσιάστηκε ο δάσκαλος πολλών από τους μουσικούς, και με το μουσικό πριόνι!! συνόδευσε τα χάλκινα έγινε ο χαμός. Πολλά συγχαρητήρια ανήκουν στην δασκάλα των 10 περίπου μικρών ταλέντων που με την παρουσία τους και τα όργανά τους ομόρφυναν περαιτέρω τη μαγική βραδιά, το όνομα της δασκάλας είναι Αγγελική-Αρμονία Παππά. Τελικά γίνονται πολύ όμορφα πράγματα γύρω μας, απλά εμείς δεν τα παίρνουμε είδηση. Μιας και αναφέρθηκα στα τόσα όμορφα που γίνονται θα σας γνωστοποιήσω πως αυτή την Πέμπτη στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ στην οδό Μεσογείων στις 20.00 το βράδυ θα γίνει μια καταπληκτική συναυλία στη μνήμη της Δόμνας Σαμίου μ' ένα φοβερό επιτελείο παραδοσιακών καλλιτεχνών. Η είσοδος είναι ελεύθερη, η συναυλία θα γίνει σε κάποιο στούντιο της ΕΡΤ και όσοι από σας επιθυμείτε να την παρακολουθήσετε τηλεφωνήστε στο 210 6013169 στην κ. Γκίνζου για να κάνετε κράτηση. Ποιο κάτω σας παρουσιάζω το χθεσινό πρόγραμμα.

Μία συναυλία «πολύχρωμη» και εορταστική αλλά και μία «γέφυρα» γνωριμίας και συνεργασίας των παλαιότερων και των νεότερων μουσικών είναι η εκδήλωση που διοργανώνει τη Δευτέρα 6 Μαρτίου (20.30) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Σύνολο Χάλκινων Πνευστών και Κρουστών «Metallon» της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, σε συνεργασία με το Ωδείο «Φίλιππος Νάκας» με τη συμμετοχή της Χορωδίας Pop Gospel του ωδείου.

Περισσότεροι από 50 μουσικοί θα βρεθούν επί σκηνής για να γιορτάσουν τα μουσικά επιτεύγματα των εργαστηρίων που πραγματοποιεί το Σύνολο «Metallon», σε συνεργασία με το Ωδείο «Φίλιππος Νάκας» για πέμπτη συνεχή χρονιά. Στόχος των εργαστηρίων, που ξεκίνησαν το 2012, είναι η γνωριμία σπουδαστών κάθε ηλικίας με το ρεπερτόριο και τις «συνθήκες» μιας συμφωνικής ορχήστρας και η προσφορά μίας πολύτιμης εμπειρίας συνεργασίας και συμμετοχικής προετοιμασίας.

Τα αποτελέσματα των εργαστηρίων θα έχει λοιπόν τη δυνατότητα να απολαύσει το κοινό της εκδήλωσης, αφού καθηγητές και σπουδαστές θα συμπράξουν ερμηνεύοντας έργα των Παύλου Καρέρ, J. P. Sousa, H. Purcell, H. Mancini, σε διασκευές για χάλκινα πνευστά.

Την έναρξη της γιορτής θα κηρύξει με τον μουσικό τρόπο που ξέρει το Σύνολο «Metallon». Θα ακολουθήσει η κοινή του εμφάνιση με τη Χορωδία Pop Gospel του Ωδείου «Φίλιππος Νάκας» που σε διδασκαλία και διεύθυνση Μαρίνας Σάττι και με τη συνοδεία στο πιάνο του Μιχάλη Παπαπέτρου θα ερμηνεύσει δημοφιλέστατα γκόσπελ και αποσπάσματα από musicals.

Αμέσως μετά θα βραβευτούν έξι παλαιότεροι μουσικοί των χάλκινων πνευστών, δάσκαλοι, συμπαραστάτες και εμπνευστές των σημερινών καθηγητών των εργαστηρίων, ως επισήμανση αυτής της σπουδαίας καλλιτεχνικής «σκυτάλης» της διδασκαλίας και της συνεργασίας των γενεών, χωρίς την οποία  καμία τέχνη δεν μπορεί να εξελιχθεί.

Και μετά τους παλαιότερους το μέλλον: η εκδήλωση θα κλείσει με την κοινή συναυλία καθηγητών και μαθητών…

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ  ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ

Έναρξη με το Κουιντέτο Χάλκινων Πνευστών «Metallon» της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών

Η POP GOSPEL CHOIR του Ωδείου «Φίλιππος Νάκας» ερμηνεύει τα τραγούδια: Hallelujah, Amazing grace, Seasons of love, End of the road (Boyz IΙ MEN),  Oh Happy Day (Sisters' act), I'm a Believer. Διδασκαλία/Διεύθυνση: Μαρίνα Σάττι. Στο πιάνο συνοδεύει ο Μιχάλης Παπαπέτρου.

Βράβευση παλαιότερων μουσικών

Συναυλία των σπουδαστών του Εργαστηρίου μαζί με το Κουιντέτο Χάλκινων Πνευστών «Metallon».

Metallon-Σύνολο Χάλκινων Πνευστών και Κρουστών της Κ.Ο.Α.:
Παναγιώτης Καίσαρης, τρομπέτα
Γιάννης Καραμπέτσος, τρομπέτα
Με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Ιωάννης Ιωαννίδης Καθηγητής Παθολογίας, Έρευνας, Πολιτικής Υγείας και Στατιστικής Πανεπιστημίου Stanford

Άλλη μια αναστολή για ειδικούς λόγους, ο λόγος είναι το πιο κάτω άρθρο το οποίο ήθελα να σας το ''κοινωνήσω'' γιατί λέει τα πράγματα με τ' όνομά τους, από έναν καταξιωμένο και δημιουργικό Έλληνα του εξωτερικού. Σοφέ Γεώργιε μήπως θα πρέπει να ψηφίζουν μόνον οι Έλληνες του εξωτερικού; Ηγέτη περιμένω τα σχόλιά σου. Αλήθεια πόσοι Έλληνες γνωρίζουμε για τις επιτυχίες ενός άλλου άξιου και δημιουργικού Έλληνα του εξωτερικού; Μιλάω για τον κ. Δημήτρη Παπαμόσχου που πρόσφατα τον βράβευσαν στη NASA; Μήπως ο επόμενος πρόεδρος θα πρέπει να είναι από τους Έλληνες της μικρής δημιουργικής Ελλάδας του εξωτερικού; ΥΓ. Φωτεινή σ' ευχαριστώ, εσύ ανήκεις στην μικρή δημιουργική Ελλάδα που υπάρχει εντός. Με σεβασμό ο Πεπέ.
Ιωάννης Ιωαννίδης Καθηγητής Παθολογίας, Έρευνας, Πολιτικής Υγείας και Στατιστικής Πανεπιστημίου Stanford

Ανοιχτή επιστολή στον προστάτη του πολιτεύματος

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε,
Με μεγάλη προσοχή διαβάζω τις δηλώσεις σας ότι η δημοκρατία κινδυνεύει. Αναφέρεστε σε πολλούς κινδύνους που απειλούν το καλύτερο δυνατό πολίτευμα. Όντως η δημοκρατία (ακόμα περισσότερο η δημοκρατία στην Ελλάδα) έχει σήμερα ισχυρούς εχθρούς και υπονομευτές. Όμως αναρωτιέμαι. Σκεφτήκατε ποτέ ότι η δημοκρατία μπορεί να κινδυνεύει και από εσάς τον ίδιο;
Κύριε Πρόεδρε, ως πρώτος πολίτης της χώρας είστε ο ρυθμιστής του πολιτεύματος, πρακτικά ο προστάτης του. Ο κάθε πολίτης που κοιτάει προς εσάς πρέπει να νιώθει ότι το πολίτευμα λειτουργεί. Στοιχειώδης απόδειξη λειτουργικότητας είναι να βλέπει στο ανώτατο αξίωμα της πολιτείας κάποιον που ο δημόσιος βίος του αποτελεί πηγή έμπνευσης. Θεωρείτε πως αποτελείτε πηγή έμπνευσης στις σημερινές δύσκολες περιστάσεις;
Ο δημόσιος βίος σας περιλαμβάνει επιστημονική και πολιτική καριέρα. Φυσικά, ένας Πρόεδρος Δημοκρατίας δεν είναι υποχρεωτικό να είναι καθηγητής. Μπορεί να έχει κάνει οτιδήποτε στη ζωή του επιτυχημένα και να έχει προσφέρει στον τόπο. Σέβομαι τις επιστημονικές περγαμηνές σας. Όμως με τη συστολή που σας διακρίνει, πιστεύω θα αναγνωρίζετε κι ο ίδιος πως ο ελληνισμός διαθέτει κορυφαίο επιστημονικό δυναμικό και μάλλον υπάρχουν αρκετές δεκάδες χιλιάδες Έλληνες επιστήμονες με μεγαλύτερη διεθνή απήχηση του έργου τους. Οι περισσότεροι είτε έχουν φύγει στο εξωτερικό είτε παλεύουν περιθωριοποιημένοι ή και άνεργοι στη χώρα. Αγωνιζόμενοι να επιβιώσουν, όπως και πολλοί περισσότεροι εξαιρετικά ταλαντούχοι, δημιουργικοί και σκληρά εργαζόμενοι Έλληνες σε τόσους άλλους τομείς και επαγγέλματα, δεν τους πέρασε από το μυαλό να γίνουν Πρόεδροι της Δημοκρατίας.

Υποθέτω λοιπόν ότι θα πρέπει να προσβλέψουμε κυρίως στην πολιτική σας καριέρα για να αναγνωρίσουμε την προσφορά σας στον τόπο που σας οδήγησε στην προεδρία. Είχατε όντως μακροχρόνια ενασχόληση με τα κοινά από θέσεις ισχύος. Μετράτε πάνω από 20 χρόνια σαν βουλευτής, υπουργός και, πλέον, Πρόεδρος. Πόσο επιτυχημένες θεωρείτε τις θητείες σας, κύριε Πρόεδρε; Διαπερνά ποτέ τη σκέψη σας η πιθανότητα ότι οι θητείες σας ήταν αποτυχημένες; Θεωρείτε ότι κάνατε λάθη; Σοβαρά λάθη; Θεωρείτε ότι ίσως μειοδοτήσατε στις απαιτήσεις των καιρών;
Είναι αντικειμενικά τεκμηριωμένο ότι η Ελλάδα μετά από τις κυβερνήσεις όπου συμμετείχατε συνετρίβη. Την εκτεταμένη καταστροφή την παραδέχεστε και ο ίδιος στους λόγους σας. Έχετε συν-ευθύνη για αυτή την εξέλιξη; Αν δεν έχουν ευθύνη οι βουλευτές και οι κυβερνώντες, ποιος έχει ευθύνη; Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη; Το 2008 μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου και τη δραματική καταστροφή της Αθήνας, καταθέσατε την παραίτησή σας από ευθιξία, αλλά δεν έγινε δεκτή. Παραμένει αυτή η ευθιξία στον στοχασμό σας;
Εμφανώς η Ελλάδα συνέχισε να υποχωρεί επιταχυνόμενα μετά την εκλογή σας στην προεδρία. Σίγουρα αναγνωρίζετε πόσο θεαματική είναι σήμερα η καθημερινή υποχώρηση. Δε θέλω να μιλήσω για συνωμοσία και προδότες. Ούτε με εκφράζει η έριδα, το μίσος, η εκδικητική αντιδικία. Έστω ας δεχτούμε υποθετικά ότι πρόκειται για αποτυχία που προέκυψε παρά τις καλύτερες προθέσεις. Σε ποιο σημείο ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας λέει «αρκετά, ως εδώ»; Σε ποιο σημείο δηλώνει ότι δε μπορεί να είναι αθώος παρατηρητής ή διακοσμητικός σχολιαστής στην υποστροφή, υποθήκευση, υπονόμευση της χώρας;

Δεν έχω αμφιβολία ότι αν με αγνοήσετε με την παροιμιώδη σας νηφαλιότητα και αν συνεχίσετε ολύμπια ατάραχος στον θεσμικό σας ρόλο, η ελληνική ιστοριογραφία θα σας ανταμείψει. Πιθανόν θα εμφανιστείτε αρκετές εκατοντάδες φορές ακόμα σε τηλεοράσεις και εφημερίδες ελεγχόμενες από 4, 9, 20 ή 50 μιντιάρχες. Πιθανότατα θα γίνετε επίτιμος δημότης σε πολλές πόλεις. Θα λάβετε πάμπολλα πολιτειακά, θρησκευτικά, ακαδημαϊκά, κοινωνικά, λεσχιακά, τοπικά και διεθνή βραβεία. Υπάρχουν αμέτρητοι ειλικρινείς θαυμαστές ή κόλακες που θα σας αποδώσουν τιμές είτε για ό,τι είστε είτε για ό,τι συμβολίζετε. Δε μπορώ να σας εγγυηθώ ότι θα πάρετε περισσότερα βραβεία από όλους τους Έλληνες. Ο συναγωνισμός είναι σκληρός, κύριε Πρόεδρε. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη Wikipedia Έλληνας πρώην υπουργός και νυν επίτροπος με ακαταμάχητη αξιοσύνη έχει γίνει ήδη επίτιμος δημότης σε περίπου 80 πόλεις. Στο στήθος του και στον λαιμό του κρέμονται πάνω από είκοσι Μεγαλόσταυροι, Μεγάλα Κορδόνια και διάσημα που τον ονομάζουν Αξιωματικό, Ιππότη και Σύντροφο. Επιπλέον κοσμήθηκε με 6 επίτιμους ακαδημαϊκούς τίτλους από πανεπιστημιακά ιδρύματα που μέσα στον οίστρο της αριστείας τους δεν αντέξανε να μην τον βραβεύσουν. Θα είναι δύσκολο να ξεπεράσετε μερικούς συναδέλφους σούπερμεν στην ευγενική άμιλλα συλλογής επιβραβεύσεων. Αλλα σίγουρα θα είστε από τους κορυφαίους σε αναγνώριση νεοέλληνες.
Σας εύχομαι υγεία και μακροημέρευση, κύριε Πρόεδρε. Προβλέπω ότι κάποτε, όταν ολοκληρώσετε πλήρης ημερών την πορεία σας, θα εγερθούν και προτομές και ανδριάντες προς τιμήν σας. Όπως ο κ. Παπαγεωργόπουλος φωτογραφήθηκε με την ανύψωση του ανδριάντα του κ. Κωνσταντίνου Καραμανλή και ο κ. Τσοχατζόπουλος φωτογραφήθηκε με την ανύψωση του ανδριάντα του κ. Ανδρέα Παπανδρέου, στοιχηματίζω ότι κάποιος πολυμήχανος πολιτικός θα φωτογραφηθεί και με την ανύψωση του δικού σας προσκυνήματος. Δεν μπορώ να σας εγγυηθώ ότι δε θα αναγράψει κανένας ποτέ επάνω στο μνημείο «ΘΥΡΑ 4 ΡΑΟΚ 1976» ή «Νούμερο 1 Κλέφτης», όπως συνέβη ατυχώς με τους παραπάνω τιμώμενους. Αν γίνει αυτό, ελπίζω να λειτουργούν ακόμα υπηρεσίες καθαρισμού μνημείων. Όμως τι νομίζετε ότι θα αντικρύζει τριγύρω ο ανδριάντας σας; Τι άλλο από μια έρημη χώρα; Μια χώρα σε παρακμή, γερασμένη, διαλυμένη, υποταγμένη, πιθανόν ανύπαρκτη;

Σε ποιο σημείο ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας λέει «αρκετά, ως εδώ»; Σε ποιο σημείο δηλώνει ότι δε μπορεί να είναι αθώος παρατηρητής ή διακοσμητικός σχολιαστής στην υποστροφή, υποθήκευση, υπονόμευση της χώρας;

Κύριε Πρόεδρε, σας ικανοποιεί αυτό το σενάριο; Αν ναι, συνεχίστε ό,τι κάνετε. Συνεχίστε να δηλώνετε ότι κινδυνεύει η δημοκρατία από αφηρημένες έννοιες. Συνεχίστε να κλαίγεστε ότι το οικονομικό επικρατεί επί του θεσμικού. Ρίξτε τις ευθύνες στον κύριο Οικονομικό, αυτόν τον τόσο κακό και επίβουλο παλιάνθρωπο. Κανένας μας δεν έχει τη δυνατότητα να συναντήσει τον κ. Οικονομικό αυτοπροσώπως για να του ζητήσει ευθύνες.
Ισχυρίζεστε ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία υπερτερεί της άμεσης δημοκρατίας γιατί προστατεύει καλύτερα τα δικαιώματα των μειοψηφιών. Ίσως έχετε δίκιο, εάν η αντιπροσωπευτική δημοκρατία λειτουργεί. Όμως θεωρείτε ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία που σας ανέδειξε ανώτατο άρχοντα της χώρας λειτουργεί; Θεωρείτε ότι προστατεύει τα δικαιώματα των μειοψηφιών; Θεωρείτε ότι προστατεύει έστω τα δικαιώματα της πλειοψηφίας;
Εκλεγήκατε από βουλευτές κομμάτων που στις τελευταίες εκλογές συνολικά συγκεντρώσανε ψήφους μιας μειοψηφίας του ελληνικού λαού. Καταλαβαίνω ότι υπάρχει ακόμα διχογνωμία για το ποιος ανήκει στον ελληνικό λαό και ποιος είναι αποδιοπομπαίος, περιττός ή πολίτης δεύτερης κατηγορίας. Περίπου ένα τρίτο των Ελλήνων βρίσκεται στο εξωτερικό. Ανάμεσα σε όσους παραμένουν στη χώρα, τα κόμματα που σας ψήφισαν δεν εκπροσωπούν ούτε τους μισούς. Ανάμεσα σε όσους ψήφισαν αυτά τα κόμματα, οι περισσότεροι το κάνανε με αηδία ή απελπισία. Κοιτάξτε γύρω σας κύριε Πρόεδρε. Τι βλέπετε; Αν είστε αποκλεισμένος στο μέγαρό σας και δεν βλέπετε πλέον, τότε τουλάχιστον τι οσμίζεστε, τι ακούτε, τι συναισθάνεστε; Ποιον εκπροσωπείτε; Ποιον αντιπροσωπεύει πλέον η «αντιπροσωπευτική δημοκρατία»; Εσάς; Μερικούς κομματάνθρωπους, μερικούς δικτυωμένους, μερικές μικροπαρέες, ένα τσούρμο, πόσους άλλους; Σε ποια δημοκρατία είστε ανώτατος άρχοντας; Σε ποιο λαό;
Κύριε Πρόεδρε, η μειοψηφική αντιπροσωπευτική δημοκρατία δεν κινδυνεύει. Ούτε από βία (στην οποία δεν πιστεύω) ούτε από υγιείς δυνάμεις. Η καθημερινή καταστολή των υγιών δυνάμεων της χώρας είναι ισχυρότατη και διακομματικά συμπαγής. Μάλλον έτσι θα συνεχίσουν τα πράγματα μέχρις ότου η Ελλάδα θα έχει υποστραφεί σε απέραντο βοσκοτόπι σπαρμένο με προτομές και ανδριάντες αλληλοεπαινούμενων πολιτικών και συνδιατρεφομένων συνοδοιπόρων. Εκτός και αν οι ταγοί των παρασιτικών κομματικών μειοψηφιών καταλάβουν πόσο βλάπτουν την Ελλάδα και παραιτηθούν αφήνοντας τη δημοκρατία να ανασάνει. Οι ομιλίες πολιτικών αρχηγών που άκουσα πρόσφατα δείχνουν ότι δεν υπάρχει σοβαρή δυνατότητα τέτοιας ανάσας. Η στενά κομματική, διχαστική εμμονή διατηρείται απαρασάλευτη. Κανένα σοβαρό σχέδιο πέρα από υποσχόμενες παροχές ή φορομειώσεις - αριθμητική τρίτης δημοτικού εκτελούμενη εν κενώ χωρίς τον ξενοδόχο. Καμιά αναγνώριση ευθύνης για τη συντελεσμένη καταστροφή. Όμως εσείς είστε Πρόεδρος της Δημοκρατίας πλέον, όχι κομματάρχης. Αν εκείνοι δεν ανανήπτουν και δεν παραδέχονται τις ευθύνες τους, τουλάχιστον δώστε εσείς προτεραιότητα στην Ελλάδα. Δώστε εσείς στους Έλληνες την απαραίτητη έμπνευση. Παραιτηθείτε, κύριε Πρόεδρε.
Πήγη: http://www.huffingtonpost.gr/

ΡΙΧΑΡΝΤ ΒΑΓΚΝΕΡ αγαπημένοι συνθέτες. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπ.

Ρίχαρντ Βάγκνερ (Richard Wagner, 1813-1883)

Tρέφοντας μεγάλο θαυμασμό για τον συμπατριώτη του Μπετόβεν, ο Βάγκνερ έγινε με τη σειρά του ένας από τους πιο σημαντικούς συνθέτες όλων των εποχών, επηρεάζοντας τη σκέψη πολλών μετέπειτα μουσικών με τις απόψεις του για την όπερα, τη χρήση των λάιτ μοτίφ και τη χρωματική του γραφή. Ο γεννημένος στη Λιψία συνθέτης δεν αρκούνταν μόνο στο να γράφει μουσική, αλλά ανέπτυξε διεξοδικές θεωρίες για την τέχνη, την πολιτική, τη θρησκεία και τη φιλοσοφία, τις οποίες παρουσίασε σε πολυάριθμα γραπτά κείμενα. Οι αντισημιτικές του απόψεις χρησιμοποιήθηκαν αργότερα από το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ. Μαχητικός καθώς ήταν, έλαβε μέρος στις εξεγέρσεις της Δρέσδης το 1848-49, κάτι που του κόστισε 13 χρόνια εξορία από τη Γερμανία και σημαντικές επαγγελματικές δυσκολίες. Η τύχη του άλλαξε όταν γνώρισε τον νεαρό (και τελικά διαταραγμένο) βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκο Β’, ο οποίος τον υποστήριξε να ανεβάσει τις πολυέξοδες και πολύωρες όπερές του (ή μουσικά δράματα όπως τις είχε ονομάσει) Τριστάνος και Ιζόλδη, Οι αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης και τις δύο πρώτες από την τετραλογία του Δαχτυλιδιού. Εξαιρετικός διαπραγματευτής, ο Βάγκνερ κατάφερε να εξασφαλίσει την κατασκευή ενός λυρικού θεάτρου που θα ανέβαζε μόνο τις δικές του όπερες! Το περίφημο αυτό θέατρο που χτίστηκε στο Μπαϋρόυτ (Bayreuth) της Γερμανίας συνεχίζει μέχρι σήμερα αυτή την παράδοση κάθε καλοκαίρι. Πηγή: Μελοδύσσεια. Ανιχνευτής ο Πεπέ.