''Τρίκαλα – μια πόλη που αξίζει να επισκεφθείς!" γράφει η Αφροδίτη Μαργαρίτη. [Ευχαριστούμε την Αφροδίτη της Πιάλειας, την δική μας Αφροδίτη.]

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί Τρκαλινοί, Θεσσαλοί και επισκέπτες της πιο όμορφης πόλης στην Ελλάδα, ίσως της πιο όμορφης για να είμαι και λίγο αντικειμενικός, σας χαιρετώ, το πιο κάτω κείμενο της φιλολόγου κ. ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ το ''αλίευσα'' από την ''ΦΑΡΕΤΡΑ'' ένα σημαντικό ιστολόγιο της ΒΕΡΟΙΑΣ. Το πόσο σημαντικό είναι το άρθρο θα το καταλάβετε αφού σας διηγηθώ δύο περιστατικά. Α'] όταν το διάβασε ο Γκοτζιό ο οποίος επισκέπτεται την πόλη σε καθημερινή βάση μου είπε το εξής: δάσκαλε, [έτσι με αποκαλεί γιατί τον βοηθούσα πάντα δανείζοντάς του βιβλία μου], όταν διάβασα αυτό το άρθρο ανακάλυψα την πόλη μας για δεύτερη φορά. Β'] από οικογένεια φίλων που επισκέφθηκε τα Τρίκαλα, Mr Pepo σας ευχαριστώ, χάρη σ' αυτό το καταπληκτικό κείμενο ζήσαμε στα Τρίκαλα πολύ όμορφες στιγμές, αν ποτέ συναντήσετε την κ. Μαργαρίτη σας παρακαλώ να την ευχαριστήσετε εκ μέρους μας. Υ.Γ. Υποσχέθηκα στην Ελβίρα πως θα επιδιώξω να συναντήσω την κ. Μαργαρίτη απλά και μόνο για να της μεταφέρω τις ευχαριστίες. Παρακαλώ, εσάς που ζείτε στα Τρίκαλα και όλους εσάς που σκοπεύετε να επισκεφθείτε την πόλη με τα τρία καλά να διαβάσετε το πιο κάτω κείμενο γιατί η κ. Μαργαρίτη εκτός από κορυφαία φιλόλογος είναι και κορυφαία ταξιδιωτική ερευνήτρια - διοργανώτρια ανεκτίμητων εκδρομών. Μ' αυτά και με τ' άλλα που δεν λέγονται σας χαιρετώ, πάντα με σεβασμό και επικούρεια διάθεση Επίκουρος ο Γοργογυραίος. Έρρωσθε και Ευδαιμονείτε όσο είναι ακόμα νωρίς.

Η Φαρέτρα μέσα στον Ιούνιο έκανε μια τετραήμερη απόδραση στη Θεσσαλία, πριν πιάσει ο καύσωνας που ακολούθησε και έκανε κάθε ταξίδι στην Ελλάδα από δύσκολο μέχρι απαγορευτικό. Κύριος προορισμός τα Τρίκαλα, πόλη για την οποία μόνο καλά έχουν ακουστεί από τους επισκέπτες της. Και έτσι είναι!

Συνήθως γράφουμε για τις παραστάσεις και τα συναισθήματα που αποκομίζουμε από τα ταξίδια μας. Αυτήν τη φορά δώσαμε το λόγο στη φιλόλογο και φίλη που μας ξενάγησε, την Αφροδίτη Μαργαρίτη, που καθώς γνωρίζει, ζει την πόλη και την αγαπά, θα το έκανε καλύτερα από μας.

Εμείς θα σταθούμε για λίγο στη γοητεία του Ληθαίου, του ποταμού της Λήθης που διασχίζει την πόλη με τα ολοκάθαρα νερά του, τη γέφυρα και τα πλατάνια του θεριεμένα στις δυο του όχθες, που τις κατεβαίνεις και τις περπατάς κάτω από τον ίσκιο τους ή ξεκουράζεσαι στα παγκάκια τους. Μέρα και νύχτα, ιδιαίτερα τη νύχτα με τους φωτισμούς που πολλαπλασιάζουν τη μαγεία του, είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης.

Όμως, όσο κι αν το νερό και η φροντίδα του από το ανθρώπινο χέρι γοητεύουν, το ίδιο ελκυστικό είναι το Φρούριο της πόλης με το οθωμανικό του Ρολόι, που υψώνεται επιβλητικό πάνω από το Βαρούσι, μια από τις ομορφότερες παλιές γειτονιές της Ελλάδας. Τα παλιά σπίτια, αναπαλαιωμένα ή όχι αντιστέκονται στο χρόνο και απαντούν με ένα όχι στην άναρχη μετατροπή του παλιού σε κακόγουστο καινούριο. Η πόλη και οι κάτοικοι τα σεβάστηκαν.

Περπατώντας στα στενά δρομάκια με τις τις αυλές, όπου υπήρχαν, συνήθως περίκλειστες, ένιωθες να επανέρχεται αβίαστα μέσα σου η μελωδία του τραγουδιού του Θεοδωράκη με τους στίχους του Λειβαδίτη "μοσχοβολούν οι γειτονιές βασιλικό κι ασβέστη"....

Έτσι τα είδαμε, έτσι τα ζήσαμε εμείς. Οι φωτογραφίες μας είναι ένα μικρό δείγμα της όμορφης πόλης. Μιας πόλης, όπου και το τελευταίο τετραγωνικό γης, σύμφωνα με τις δικές μας διαπιστώσεις, είναι προσεγμένο. Μιας πόλης, όπου κυριαρχούν μανόλιες και πλατάνια. Το κείμενο της Αφροδίτης Μαργαρίτη, που την ευχαριστούμε για την ξενάγησή της, σαφώς και θα σας πείσει, γιατί πραγματικά τα "Τρίκαλα είναι μια πόλη που αξίζει να επισκεφτεί κανείς".

Φωτογραφίες: faretra.infο

Τρίκαλα. Είναι ο τόπος που δεν προσφέρει μόνο την φευγαλέα εντύπωση αλλά σε προσκαλεί και σε μαγνητίζει με τις φυσικές ομορφιές, την ιστορία και την συμπεριφορά – νοοτροπία των ανθρώπων του.

Είναι μία από τις πιο παλιές πόλεις της Ελλάδας. Το όνομά της χάνεται στα μυθολογικά χρόνια.

Η πόλη των Τρικάλων είναι χτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη Τρίκκη η οποία ιδρύθηκε γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ. και ονομάστηκε έτσι από την νύμφη Τρίκκη, κόρη του Πηνειού ή, κατ’ άλλους, του Αισωπού ποταμού – πάντως ο πατέρας της ήταν ποτάμι!

Η ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους και οι πρώτες ενδείξεις ζωής στο σπήλαιο της Θεόπετρας (3χλμ. από την Καλαμπάκα) φτάνουν ως το 49.000 π.Χ.

Η πόλη ήταν σημαντικό κέντρο της αρχαιότητας, καθώς εδώ έζησε και έδρασε ο Ασκληπιός που σήμερα αποτελεί έμβλημα του Δήμου Τρικκαίων. Στην περιοχή υπήρχε ένα από τα σημαντικότερα Ασκληπιεία της εποχής.

Ο ενιαίος αρχαιολογικός χώρος του Ασκληπιού Τρικάλων βρίσκεται ανατολικά της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου. Σε αυτόν έχουν αποκαλυφθεί κτήρια, ψηφιδωτά, ένα λουτρό, ένας βυζαντινός ναός που ανήκουν στα ύστερα ελληνιστικά και πρώιμα ρωμαϊκά χρόνια. Αποδόθηκαν με επιφύλαξη στο ευρύτερο συγκρότημα του Ασκληπιείου – μεγάλο μέρος του οποίου πιθανολογείται ότι βρίσκεται κάτω από την συνοικία Βαρούσι.

Η αρχαιότερη γραπτή μνεία της «Τρίκκης» βρίσκεται στον «Κατάλογο Νηών» στην Ιλιάδα του Ομήρου, όπου αναφέρεται ότι η πόλη συμμετείχε στην εκστρατευτική δύναμη των Ελλήνων στον Τρωικό Πόλεμο με 30 πλοία και αρχηγούς τους γιατρούς γιους του Ασκληπιού Μαχάωνα και Ποδαλείριο.

Έκτοτε η πόλη των Τρικάλων είχε την τύχη των άλλων ελληνικών πόλεων και κατακτήθηκε από τους Πέρσες, τους Μακεδόνες, του Ρωμαίους, εισβολείς από τον Βαλκανικό χώρο, τους Βυζαντινούς, τους Φράγκους, τους Οθωμανούς.

Εξάλλου, η πόλη με την σημερινή της ονομασία «Τρίκαλα» αναφέρεται πρώτη φορά τον 11ο αιώνα στα Βυζαντινά χρόνια.

Στις 23 Αυγούστου του 1881 απελευθερώνεται από την Οθωμανική κυριαρχία και ενώνεται με το ελεύθερο ελληνικό κράτος.

Τα Τρίκαλα έπαιξαν βασικό ρόλο στις αγροτικές κινητοποιήσεις των αρχών του 20ού αι. εναντίον των τσιφλικάδων και υπήρξαν ο τόπος ίδρυσης του πρώτου Γεωργικού Συνεταιρισμού στην Ελλάδα, το 1906.

Στην περίοδο της Εθνικής Αντίστασης, κατά την διάρκεια της κατοχής, τα Τρίκαλα αποτέλεσαν ιδιαίτερο πεδίο δράσης. Από τα Τρίκαλα καταγόταν ο στρατηγός του ΕΛΑΣ Στέφανος Σαράφης. Στα Τρίκαλα, επίσης, εκτέθηκε σε δημόσια θέα το κεφάλι του Άρη Βελουχιώτη μετά τον θάνατό του.

Η πόλη απελευθερώθηκε από την ναζιστική κατοχή στις 18 Οκτωβρίου 1944.

Η σύγχρονη πόλη είναι ιδιαίτερα γραφική, με πολλές ομορφιές, καλή ρυμοτομία, ευρύχωρες πλατείες και πεζοδρομημένο το κέντρο της.

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 η πόλη των Τρικάλων είχε πληθυσμό 61.653 κατοίκους, ενώ ο Δήμος Τρικκαίων 81.355.

Ο νομός Τρικάλων συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών όλο τον χρόνο και αποτελεί θαυμάσιο ορμητήριο για τις γύρω πανέμορφες περιοχές:
Τα Μετέωρα, το θαύμα της φύσης, που ολοκληρώνεται με τα έργα του ανθρώπου, τα ιστορικά μοναστήρια του 14ου αι., από τα σπουδαιότερα μνημεία του κόσμου.

Τοπία ανεπανάληπτης ομορφιάς στον ορεινό όγκο της νότιας Πίνδου όπου βρίσκονται γνωστοί προορισμοί: Ελάτη, Περτούλι, Πύλη.

Την λίμνη Γκιτζή στο Μικρό Κεφαλόβρυσο.

Τα πέτρινα γεφύρια στης Παλαιοκαρυάς και του Αγ. Βησσαρίωνα.

Το όμορφο πάρκο του Άη Γιώργη στο Ριζαριό – τόπος αναψυχής και άθλησης.

Αλλά ποια είναι τα σημεία ενδιαφέροντος, τα χαρακτηριστικά αξιοθέατα της ίδιας της πόλης των Τρικάλων;

Ορισμένοι αποδίδουν την ονομασία της πόλης στον επιθετικό προσδιορισμό Τρίκαλη που συνόδευε το όνομα της θεάς Άρτεμης όπως και της νύμφης Τρίκκης που της έδωσε το όνομα – δηλαδή τρεις φορές καλή, υπέροχη πόλη.

Μην εμπιστεύεσαι, όμως, τις φήμες για τα τρία καλά που κρύβει το όνομα (ο Ληθαίος; το νερό; οι όμορφες γυναίκες;).

Η ζωντανή, πολύβουη, άκρως θελκτική για τον ταξιδιώτη και τις τέσσερις εποχές του χρόνου πρωτεύουσα του νομού Τρικάλων, έχει αποδεδειγμένα παραπάνω από τρία καλά:

Ο ποταμός Ληθαίος

Παραπόταμος του Πηνειού. Πηγάζει από τα Αντιχάσια όρη, έχει μήκος 36χλμ. (το μοναδικό, με τόσο μήκος ποτάμι σε ελληνική πόλη) και εκβάλλει στον Πηνειό ποταμό. Ο Ληθαίος ήταν ο γιος της νύμφης Λήθης – το όνομά του σημαίνει ποτάμι της λησμονιάς. Έτσι, το πέρασμά του «ξεπλένει» τις κακές μνήμες και συμβάλλει στην λήθη…

Η πόλη οφείλει ένα μεγάλο μέρος του φυσικού κάλλους της στο γραφικό αυτό ποτάμι. Είναι το φυσικό στολίδι της. Η σύνδεσή του με την ιστορία της πόλης αναδύεται από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, στις όχθες του γεννήθηκε ο Ασκληπιός.

Οι όχθες του, με τα διάφορα παραποτάμια είδη βλάστησης και τα πανύψηλα πλατάνια, αποτελούν σημαντικό πνεύμονα πρασίνου, μια δροσερή πινελιά, πηγή ζωής.

Ο Ληθαίος έπαιζε σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα, «συμπορευόταν» και καθόριζε την κοινωνική ζωή. Η παρουσία του υπήρξε καθοριστική στην διαμόρφωση της σημερινής εικόνας της πόλης – καθώς διασχίζει το κέντρο και χωρίζει την πόλη στα δύο, ολόκληρο το πολεοδομικό της σχέδιο δημιουργήθηκε με γνώμονα την κοίτη του.

Μια μικρή ξύλινη αποβάθρα, στις όχθες του Ληθαίου, φιλοξενεί τις δημοτικές βαρκούλες οι οποίες προσφέρονται για βαρκάδα στα ήρεμα νερά του ποταμού.

Πολλές γέφυρες συνδέουν τις δύο πλευρές με σημαντικότερη την Κεντρική πεζογέφυρα, η οποία έχει ιστορία τουλάχιστον 132 ετών. Κατασκευάστηκε από γαλλική εταιρεία (που κατασκεύασε και τον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης) και είναι μεταλλική.

Ο μεταλλικός σκελετός της κατασκευάστηκε σε εργοστάσιο της Γαλλίας και τοποθετήθηκε – συναρμολογήθηκε επί τόπου από ειδικευμένους Γάλλους τεχνικούς ως γέφυρα οχημάτων. Έχει μήκος 31μ. και ύψος 6,30μ. Ολοκληρώθηκε στα τέλη του 1888 ή αρχές του 1889.

Το 1941 γλίτωσε την καταστροφή όταν οι υποχωρούντες Βρετανοί επιχείρησαν να την ανατινάξουν για να ανακόψουν την πορεία των Γερμανών. Ευτυχώς απέτυχαν.

Το 1995, το υπουργείο Πολιτισμού κηρύττει την γέφυρα ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης. Στο αιτιολογικό αναφερόταν ότι είναι «αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα μεταλλικής γέφυρας του τέλους του περασμένου αιώνα, απαραίτητο για την μελέτη της ιστορίας και της εξέλιξης της Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής».

Μέχρι το 1996 ήταν αμαξιτή, προσβάσιμη σε οχήματα. Σήμερα χρησιμοποιείται μόνο από πεζούς.

Γύρω από την κεντρική αυτή γέφυρα του Ληθαίου ποταμού, περιστρέφεται η ζωή της πόλης. Αποτελεί κόσμημα και σημείο αναφοράς καθώς αποτελεί το κεντρικότερο από τα κεντρικά σημεία της πόλης. Είναι χαρακτηριστικό σημείο για φωτογραφία και σημείο συνάντησης.

Η γέφυρα, παλαιότερα, λειτουργούσε ως συνδετικός κρίκος που ένωνε την παλαιά με την νέα πόλη. Σήμερα ενώνει τον πιο εμπορικό δρόμο των Τρικάλων την οδό Ασκληπιού και την πλατεία «Ρήγα Φεραίου» με την κεντρική πλατεία «Ηρώων Πολυτεχνείου», η οποία κοσμείται από μια μικρή λιμνούλα με το άγαλμα του «Νικολάκη» και τα Μανάβικα, το Φρούριο, το Βαρούσι.

Η οδική συμπεριφορά των Τρικαλινών αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση καθώς σε όλες τις διαβάσεις, ειδικά στην διάβαση της κεντρικής γέφυρας, τα αυτοκίνητα «κοκαλώνουν» δίνοντας προτεραιότητα στους πεζούς.

Από την κεντρική πεζογέφυρα μπορεί κανείς να θαυμάσει και την Γέφυρα του Ασκληπιού, απέναντι, με τον καταρράκτη και το ορειχάλκινο άγαλμα του θεού Ασκληπιού, έργο του γλύπτη Θεόδωρου Βασιλόπουλου.

Ο πεζόδρομος της Ασκληπιού είναι σημείο συνάθροισης ντόπιων και επισκεπτών και η δημοφιλέστερη «περατζάδα». Εμπορικά καταστήματα, δεκάδες καφετέριες με τραπεζάκια «περιφραγμένα» με πέργολες, ήταν και είναι καίριο σημείο αναφοράς για όλες τις ώρες.

Το Βυζαντινό Κάστρο ή Φρούριο που δεσπόζει στα βόρεια της πόλης. Κατασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό πάνω στην αρχαία Ακρόπολη της Τρίκκης κατά τον 6ο μ.Χ. αι. και δέχτηκε πολλές επεμβάσεις στο πέρασμα των αιώνων. Την σημερινή του μορφή παίρνει κατά την Οθωμανική περίοδο.

Οι Τούρκοι τον 17ο αιώνα τοποθέτησαν και ένα τεράστιο ρολόι πάνω σε πύργο. Το σημερινό ρολόι τοποθετήθηκε το 1936 από τον δήμαρχο Θεοδοσόπουλο. Έχει ύψος 33μ., και είναι ορατό από κάθε γωνιά της πόλης. Είναι επισκέψιμο με υπέροχη θέα. Παραμένει ως σήμερα το σήμα κατατεθέν των Τρικάλων.

Στο Φρούριο, το 1988, κατασκευάστηκε το υπαίθριο θέατρο του Δήμου.

Κοντά στο Φρούριο είναι ο Λόφος του Προφήτη Ηλία, ένας αξιόλογος πνεύμονας πρασίνου. Στον συγκεκριμένο λόφο βρίσκεται και ο Ζωολογικός Κήπος της πόλης.

Η παλιά παραδοσιακή συνοικία Βαρούσι βρίσκεται στις παρυφές του Φρουρίου και συνδέει το χθες με το σήμερα, το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Ετυμολογικά η λέξη Βαρούσι σημαίνει η περιοχή έξω από το κάστρο. Επί τουρκοκρατίας ήταν χριστιανική συνοικία, και μέχρι την δεκαετία του 1930 η αρχοντογειτονιά των Τρικάλων.

Τα παλιά βαρουσιώτικα σπίτια κτισμένα μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα και οι πολυάριθμες εκκλησίες αντικατοπτρίζουν την οικονομική και πολιτιστική άνθιση, αποτέλεσμα της ανάπτυξης του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Ιστορίες ξυπνούν από τον λήθαργο στα χιλιοπερπατημένα στενά. Παραδίνεσαι στο παρελθόν, περιπλανώμενος σε έναν διατηρητέο οικισμό, όπου την παράσταση κλέβουν τα αναπαλαιωμένα αρχοντικά, δίπατα με σαχνισιά, ξύλινες πόρτες και ολάνθιστους κήπους.

Στο Βαρούσι βρίσκονται οι παλαιότερες εκκλησίες της πόλης, χτισμένες πολύ κοντά η μία στην άλλη, με υπέροχα τέμπλα και οι οποίες χτίστηκαν μεταξύ του 12ου και 17ου αι. μ.Χ.

Όλα αυτά τα κειμήλια του παρελθόντος κοσμούν την πόλη και μαρτυρούν την μακρά της πορεία μέσα στους αιώνες και την άρρηκτη συνέχεια με το χθες.

Συνέχεια της συνοικίας Βαρούσι, μέχρι και την κεντρική πλατεία, είναι τα παλιά Μανάβικα, γειτονιά της παλιάς πόλης με χαρακτηριστική, ομοιόμορφη αρχιτεκτονική. Εκεί βρίσκονται μερικές από τις καλύτερες ταβέρνες και καφέ – μπαρ της πόλης.

Η συνοικία ανακαινίστηκε εξ ολοκλήρου γιατί τα προηγούμενα χρόνια στεγαζόταν εκεί η λαχαναγορά.

Στα Μανάβικα, χαρακτηριστική και πολυφωτογραφημένη είναι η σχεδόν τρισδιάστατη τοιχογραφία 150 τετραγωνικών. Ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2006 και μετέτρεψε τον άχαρο τοίχο μιας πολυκατοικίας σε αξιοθέατο. Το συγκεκριμένο έργο εντάχθηκε στο διακρατικό πρόγραμμα «Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις Αστικής Ανάπτυξης σε Τοπικές Ζώνες Μικρής Κλίμακας». Οι ζωγράφοι ήταν της εταιρείας «Cite Creation»με ανάλογες παρεμβάσεις σε πολλές πόλεις του κόσμου.

Το τέμενος του Οσμάν Σαχ ή Κουρσούμ τζαμί.

Η νότια είσοδος της πόλης των Τρικάλων καθώς έρχεται κανείς από Αθήνα – Καρδίτσα, θυμίζει Ανατολή καθώς αντικρύζει το επιβλητικό τζαμί. Ονομάζεται έτσι από την τουρκική λέξη κουρσούμ, που σημαίνει μόλυβδος, καθώς ο πελώριος ημισφαιρικός θόλος είναι μολυβδοσκέπαστος και είναι ένα από τα καλύτερα τεμένη που υπάρχουν στην Ελλάδα και το μόνο σωζόμενο από τα πολλά οθωμανικά τζαμιά που υπήρχαν στην πόλη των Τρικάλων.

Ο Οσμάν Σαχ, όταν βρέθηκε διοικητής στην επαρχία των Τρικάλων, έκτισε το τζαμί επειδή στα Τρίκαλα θεραπεύτηκε από αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε.

Είναι κτίσμα του 16ου αι. σχεδιασμένο από τον Μιμάρ Σινάν – τον πιο ονομαστό αυλικό αρχιτέκτονα της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το τέμενος είναι ένα από τα 79 τζαμιά που έχτισε ο ξακουστός αρχιτέκτονας – αλλά το μοναδικό που σώζεται σε ελληνικό έδαφος.

Η κατεστραμμένη παλιότερα στοά στην πρόσοψη, αναστηλώθηκε πρόσφατα. Σώζεται και ο ασκεπής μιναρές του.

Το τζαμί χτισμένο στις όχθες του ποταμού Ληθαίου περιβαλλόταν από άλλα αγαθοεργά ιδρύματα που έχτισε ο Οσμάν Σαχ, όπως πτωχοκομείο, σχολείο, μεντρεσές, χάνι… Από τα κτίσματα αυτά σήμερα σώζεται μόνο το τέμενος (τζαμί) και ο τουρμπές, ένα οκταγωνικό Μαυσωλείο, δίπλα στο τζαμί, στο οποίο και τάφηκε ο Οσμάν το 1567/8 που πέθανε.

Σήμερα το Κουρσούμ τζαμί λειτουργεί ως χώρος εκδηλώσεων και αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά της Unesco.

Στην ίδια περίοδο με το τζαμί, τον 16ο αι., δηλαδή, τοποθετείται καιη κατασκευή του Λουτρού. Πρόκειται για Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό, πιθανότατα και αυτό σε σχέδιο του αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν. Μαζί με το τζαμί αποτελούσε μέρος του συγκροτήματος κτηρίων που ίδρυσε ο Οσμάν Σαχ. Το χαμάμ ή διπλά ή δίδυμα λουτρά, ήταν κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να τα επισκέπτονται ταυτόχρονα άνδρες και γυναίκες. Είχε δύο κύριες εισόδους, μία στα νότια για το ανδρικό λουτρό, και μία στα βόρεια, για το γυναικείο, χωρίς επικοινωνία μεταξύ τους, και χωρίζονταν σε τρεις συνεχόμενους χώρους: τον ψυχρό, τον χλιαρό και τον θερμό που αντιστοιχούν στα τρία στάδια της διαδικασίας του λουτρού. Τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που σώζονται περιλαμβάνουν τον χώρο της εστίας τις δεξαμενές νερού και αγωγούς τροφοδοσίας και απομάκρυνσης του νερού.

Την δεκαετία του 1890 και μετά, το κτήριο υπέστη πολλές επεμβάσεις, προκειμένου να στεγάσει τις Φυλακές Τρικάλων – με καταστροφή της θολωτής του στέγασης, προκειμένου να εξοικονομηθεί χώρος για τη δημιουργία κελιών. Οι φυλακές λειτούργησαν εκεί ως το 2006 που μεταφέρθηκαν εκτός πόλης. Από τότε το χαμάμ με παρεμβάσεις αποκατάστασης ανακατασκευάστηκε και σήμερα είναι επισκέψιμο.

Στον πάνω όροφο του κτηρίου στεγάζεται το Μουσείο Τσιτσάνη. Μία φυλακή έκλεισε και την θέση της πήρε ένας πολυχώρος πολιτισμού και έρευνας αφιερωμένος σε έναν «μεγάλο άντρα» της πόλης, τον Βασίλη Τσιτσάνη. Ο χώρος παραδίδεται στην πόλη το 2017 και έτσι τα Τρίκαλα, η γενέθλια πόλη του Τσιτσάνη, τιμά τον πανελλήνιας εμβέλειας συνθέτη και στιχουργό. Οι μελωδίες του αποκτούν πλέον στέγη στην οποία και φιλοξενείται μουσειακή συλλογή, ενημερωτικό υλικό για την ζωή και το έργο του.

Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά για την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά μουσείο. Ένας χώρος ο οποίος συνενώνει στοιχεία πολιτιστικών και κοινωνικών διαδρομών. Όπως αναφέρει και η επίσημη σελίδα του μουσείου: «Από χαμάμ σε φυλακή και από χαρά σε λύπη, η μουσική έρχεται πλέον να απλώσει την δική της νότα και να δημιουργήσει μια ποικιλία συναισθημάτων».

Το 1938 ο Βασίλης Τσιτσάνης ηχογράφησε το βαρύ ζεϊμπέκικο «στα Τρίκαλα στα δύο στενά σκοτώσανε τον Σακαφλιά…» και από τότε τόσο τα Τρίκαλα όσο και ο Σακαφλιάς έγιναν πασίγνωστα στην Ελλάδακαι οι Τρικαλινοί έφτασαν να αποκαλούνται στην αργκό «Σακαφλιάδες».

Μέσα στα χρόνια, ο Σακαφλιάς θα γινόταν θρύλος, καθώς ο μύθος του έμοιαζε για άγνωστο λόγο ακαταμάχητος. Ποιος, όμως, ήταν ο Σακαφλιάς του τραγουδιού που δολοφονήθηκε πισώπλατα;

Όταν ο Τσιτσάνης ήταν παιδί ακόμα (το σπίτι του ήταν 500μ. από τις φυλακές), κυκλοφορούσαν μερικά αυτοσχέδια στιχάκια, στο περιθώριο, που αναφέρονταν σε ένα «αλάνι» που σεργιανούσε στα κακόφημα σοκάκια των Αθηνών που το 1926, σε ηλικία 27 χρονών, συνελήφθη, καταδικάστηκε και μεταφέρθηκε στις φυλακές Τρικάλων – πριν τον «φάνε μπαμπέσικα» κάτι μαχαιροβγάλτες εκεί στα «δυο στενά». «Δυο στενά» αποκαλούσαν συνήθως τις φυλακές Τρικάλων (υπήρχαν δύο διάδρομοι στενοί) ή τα στενά στο Βαρούσι;

Ο Σακαφλιάς (ψευδώνυμο του Χαρίλαου Χαραλάμπους) επιβίωσε ως λαϊκός μύθος και ήταν μάλλον το αμφιλεγόμενο της ιστορικής του διάστασης που τόνιζε το δυσδιάκριτο του χαρακτήρα του και το ακατανόητο μυστήριο που εξέπεμπε ο θρύλος του, παρά το γεγονός ότι δεν σερνόταν ξοπίσω του τίποτα ηρωικό ή αγωνιστικό!

Αλλά τα Τρίκαλα, γενικά υπερηφανεύονται για την μουσική τους παράδοση: Τσιτσάνης, Καλδάρας, Βίρβος, Κολοκοτρώνης, Σαμολαδάς, Μητροπάνος, Καβράκος, Χορωδία Τρικάλων, Τερψιχόρη Παπαστεφάνου.

Έχουν, επίσης, τεράστια παράδοση στον αθλητισμό με παγκόσμιους πρωταθλητές: Χρήστος Παπανικολάου στο επί κοντώ, Σοφία Σακοράφα στον ακοντισμό, ο Δημήτριος Γεωργαλής ολυμπιονίκης στην ποδηλασία – εξάλλου η πόλη των Τρικάλων έχει ποδηλατική κουλτούρα και γι’ αυτό και τα ποδήλατα ίσως είναι περισσότερα από τα αυτοκίνητα. Η πόλη εξάλλου είναι επίπεδη και ευνοεί την χρήση ποδηλάτων.

Ο Μύλος Ματσόπουλου είναι ένα από τα πιο σημαντικά νεότερα πολιτιστικά μνημεία της πόλης των Τρικάλων. Κατασκευάστηκε το 1884. Ένα βιομηχανικό κτήριο πρωτοπόρο για την εποχή του, σε βαλκανικό επίπεδο, πόλος γενικότερης ανάπτυξης της πόλης μετά την απελευθέρωση (1881) με τον μηχανολογικό του εξοπλισμό να σώζεται σήμερα ακέραιος στην θέση του. Κληροδοτήθηκε στον Δήμο το 1977 από τον Ι. Ματσόπουλο, ευεργέτη της πόλης.

Σήμερα είναι ιστορικό – βιομηχανικό πάρκο και πολιτιστικό κέντρο, λειτουργεί ως μουσείο και στεγάζει δημοτικό χειμερινό και θερινό κινηματογράφο και καφετέρια – σε έκταση 3.500τ.μ.

Τα τελευταία χρόνια διοργανώνεται στον Μύλο του Ματσόπουλου, κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, το διάσημο χριστουγεννιάτικο θεματικό πάρκο ο «Μύλος των Ξωτικών».

Στην είσοδο της πόλης των Τρικάλων, από Θεσσαλονίκη – Λάρισα, συναντά κανείς το Στρατόπεδο Καβράκου με το κτήριο της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών, ένα πανέμορφο αρχιτεκτονικό και ιστορικό μνημείο νεοκλασικού ρυθμού. Έγινε επί πρωθυπουργίας Ελευθερίου Βενιζέλου, το 1910, όταν η πόλη ήταν ακόμη ακριτική και προετοιμάζονταν οι Βαλκανικοί πόλεμοι του 1912-13. Από το 1975 φιλοξενεί την Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών του Στρατού Ξηράς.

Εκτός από την Σχολή της Σ.Μ.Υ., φοιτητικό αέρα στην πόλη των Τρικάλων δίνουν άλλες δύο πανεπιστημιακές σχολές: τα Τ.Ε.Φ.Α.Α. – Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού και το Τμήμα Διαιτολογίας και Διατροφολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Αξίζει κάποιος να παρατηρήσει το Δικαστικό Μέγαρο– ένα πέτρινο κτίσμα από την τουρκοκρατία, όπου στεγαζόταν το τουρκικό κυβερνείο και οι στρατώνες.

Στα σημεία ενδιαφέροντος ανήκουν επίσης: Ο σιδηροδρομικός σταθμός (λειτούργησε το 1886 επί κυβέρνησης Χ. Τρικούπη και ανακαινίστηκε το 1990). Έξω από το κτήριο βρίσκεται ο θρυλικός καρβουνιάρης, ένα ατμοκίνητο τρενάκι άνω των 100 ετών.

Το Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού εταιρείας «Κλιάφα». Στεγάζεται στο παλαιό εργοστάσιο της εταιρείας, βιομηχανικό κτήριο του 1926 που λειτούργησε ως ψυγείο, παγοποιείο και εργοστάσιο εμφιάλωσης του δημοφιλούς αναψυκτικού. Επισκέψιμο είναι το παλιό μηχανοστάσιο, ένα παραδοσιακό τυπογραφείο και η αίθουσα εκθέσεως αεριούχων ποτών.

Το Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο, το Μουσείο Ιεράς Μητροπόλεως, το Μουσείο Μουσικής Ιστορίας και, αν υπάρχει χρόνος στην επισκέπτη, στην Καλαμπάκα: το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Μουσείο Μανιταριών, το Μουσείο Ελληνικής Παιδείας, το Μουσείο Ψηφιακής Προβολής Μετεώρων και στο Καστράκι: το Μουσείο Γεωλογικών Σχηματισμών Μετεώρων.

Γενικότερα τα Τρίκαλα είναι πόλη «ανοιχτή» σε καινοτομίες, σε νέες ιδέες, με ευρωπαϊκή επιβράβευση.

Είναι ο τόπος που δεν προσφέρει μόνο την φευγαλέα εντύπωση αλλά σε προσκαλεί και σε μαγνητίζει με τις φυσικές ομορφιές, την ιστορία και την συμπεριφορά – νοοτροπία των ανθρώπων του.

Τα Τρίκαλα συνθέτουν όλα αυτά και υπόσχονται να ικανοποιήσουν και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες.

Όσα αναφέρθηκαν παραπάνω αποδεικνύουν ότι η ονομασία Τρίκαλα αδικεί την πόλη. Γιατί τα Τρίκαλα δεν έχουν μόνο τρία καλά, έχουν όλα τα καλά!!!
Αφροδίτη Μαργαρίτη

Φιλόλογος

Γεν. Γραμματέας του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων (Φιλολογικός Ιστορικός Λογοτεχνικός Σύνδεσμος)

Χρήσιμα βιβλία:«Ιστορία και Μνημεία των επαρχιών Τρικάλων και Καλαμπάκας – Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα», Θεοδώρου Α. Νημά.
«Τα Τρίκαλα και οι συνοικισμοί τους», Νεκτάριου Κατσόγιαννου.
«Τα Τρίκαλα στα χρόνια της κατοχής – Το χρονικό της ιταλικής και γερμανικής κατοχής των Τρικάλων», Δημητρίου Ι. Κωνσταντινίδη.

ΠΗΓΗ: Η ΦΑΡΕΤΡΑ.

ΙΑΠΩΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΓΙΝΕ ΑΠΟ ΤΟΝ FUJI TOMO KAZU [ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟ ΠΕΠΟ[. Καλή ανάγνωση.

Φίλες και φίλοι αγαπητοί Σαμουράοι και αγαπητές Γκέ'ι'σες καλησπέρα, χθες παρακολούθησα την εκπομπή του Δούση γιατί είχε ρεπορτάζ από την δεύτερη πατρίδα μου την ΙΑΠΩΝΙΑ, την εκπομπή παρακολούθησε και η πανίσχυρη γραμματέας της ΟΚΡΑ και πήρε την απόφαση να επισκεφθούμε την χώρα του ανατέλλοντος Ηλίου. Είμαι πολύ χαρούμενος που θα συμβεί αυτό , θα επιστρέψω στην αγαπημένη μου Ιαπωνία μετά από 34 χρόνια. Θα βρεθώ ξανά με την Κέ'ι'κο, με την Μίε, με την Έμι, με την Γιουμίκο, με την Χιρόκο, με την Νορίκο, με την Μασσαμί, με τον Ρυό, με τον Κέντο, με την Ακίκο, με την Θάλασσα, με τον Γιουμέτα, με τον Ριότα με τον Τακασί, με τον Σακαμότο και τα παιδιά τους φυσικά. 

Ελπίζω πως χθες διαβάσατε το άρθρο που σας έστειλα σχετικά με τον δήμαρχο της Φουκαόκα της Ιαπωνίας. Ειρήσθω εν παρόδω να πω πως στον προηγούμενο δήμαρχο τον κ. Παπαστεργίου είχα προτείνει να βάλουν κερασιές στις όχθες του Ληθαίου και το έκανε, του είχα προτείνει επίσης να αδελφοποιήσει την πόλη των Τρικάλων με την Φουκαόκα, αν δεν είχε φύγει σίγουρα θα τα είχε κάνει γιατί του άρεσε πάρα πολύ η ιδέα. Ο πρώην δήμαρχος μας με τον σημερινό είναι μέρα με νύχτα. Το μενού σήμερα έχει Ιαπωνέζικη ποίηση, και συγκεκριμένα Χά'ι'κου. Νας σας ενημερώσω πως και δικά μου Χά'ι'κού έχουν μεταφραστεί στα Ιαπωνικά. Μ' αυτά και με τ' αλλα που δεν λέγονται σας χαειρετώ με σεβασμό και επικούρεια διάθεση Επίκουρος ο Γοργογυραίος. Έρωσθε και Ευδαιμονείτε όσο είναι καιρός ακόμα. ΠΑΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΣΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ.

Matsuo Bashô
(1644 – 1694)
Πρώτη μέρα του χρόνου
σκέφτομαι τη μοναξιά
των δειλινών του φθινοπώρου

Το φθινόπωρο πλησιάζει
η δαμασκηνιά κι η σελήνη
τα πάντα αγγέλουν τον ερχομό του

Σ’ ένα κλαρί νεκρό
κάποιο κοράκι στάθηκε
ένα φθινοπωρινό  δείλι.

Δεν καίει λάδι πια στη λάμπα μου,
ξάπλωσα. Νύχτα,
κι απ’ το παράθυρο το φεγγάρι.

Φεγγάρι ολόγιομο.
Τριγύρω απ’ τη λίμνη όλη τη νύχτα
περιπλανήθηκα.

Τα νερά του καταρράκτη διαυγή.
Μέσα στα κύματα άσπιλα
λάμπει η σελήνη καλοκαιρινή.

Μιαν αστραπή:
Μες το σκοτάδι αστράφτει
του ερωδιού η κραυγή.

Μπροστά σε μιαν αστραπή
αξιοθαύμαστος
αυτός που δεν καταλαβαίνει!

Ξύπνα, ξύπνα, φωνάζω,
φίλη μου εσύ μοναχή,
πεταλούδα, που τώρα κοιμήθηκες.

Τη μοναξιά κι αυτή,
θα ‘ρθεις να τη μοιραστείς μαζί μου
φύλλο της Μανόλιας;

Όταν λείπει η αγάπη
τα πάντα μοιάζουν παρατημένα
και τα φύλλα νεκρά.

Έφτασε ο χειμώνας
στο βουνό χωρίς όνομα
πεφτουν τα πρώτα χιόνια.

Τ’ άνθη της Τηλιάς
τον Μάιο και τον Ιούνιο
απίθανο άρωμα!

Στο άρωμα των δαμασκηνιών
ξάφνου σηκώνετ’ ο ήλιος
και φωτίζει το μονοπάτι μες τα βουνά

Των τζιτζικιών το άσμα
ίσαμε την καρδιά των βράχων
φτάνει.

Όπου να ‘ναι θα πεθάνουνε
τα τζιτζίκια. Όσο τ’ ακούμε
δεν το σκεφτόμαστε.

Ανάκατα ψέματα κι αλήθειες
κι όμως υπάρχει μια σκέψη αγαθή
στο προσκεφάλι μου πλάι.

Πρώτη του χειμώνα νεροποντή.
Ο πίθηκος μοιάζει κι αυτός
ένα βρόχινο να ζητάει παλτό.

Χειμωνιάτικος ήλιος
εγώ καβαλάρης
και παγωμέν’ η σκιά μου

Αρρώστησα ταξιδεύοντας,
τώρα σ’ ένα λειμώνα πλανώνται
τα όνειρα μου γυμνά.
Yamaguchi Sodô
(1642 – 1716)

Κάτω από τη σελήνη στιλπνή
με μόνη συντροφιά γυρίζει στο σπίτι μου
η σκιά μου.
Sugiyama Sampû
(1647 – 1732)

Θα τον περιμένουνε τα παιδιά του
όσο ο κορυδαλλός
ανεβαίνει ψηλά!
Ikenishi Gonsui
(1650 – 1722)

Κόπασε του χειμώνα
ο άγριος άνεμος,
μην αφήνοντας πίσω του παρά τον αχό των κυμάτων.
Mukai Kyorai
(1651 – 1704)

Μπείτε! Μπείτε λοιπόν!
Ούρλιαζα, μα συνεχίζανε να χτυπάνε τη θύρα
σκεπασμένη με χιόνι.
Hattori Ransetsu
(1654 – 1707)

Φθινοπωρινό φεγγάρι γεμάτο
έρπουνε οι ατμοί
στην επιφάνεια του νερού.
Enomoto Kikaku
(1661 – 1707)

Στο καπέλο μου
το χιόνι μου φαντάζει λαφρύ
γιατί είναι δικό μου.

Έφτασε ο χειμώνας.
Στα σκιάχτρα
κουρνιάζουνε τα κοράκια.

Το γεμάτο φεγγάρι λαμπρό.
Στο ψάθινο δάπεδο, των πεύκων
αντανακλώνται οι σκιές.
Tachibana Hokushi
(† 1718)

Όλα καήκαν.
Ευτυχώς οι ανθοί
είχαν προλάβει ν’ ανθίσουν.

Ομπρέλες…
Πόσες περάσαν
Τούτη τη βραδιά μες το χιόνι;
Yosa Buson
(1716 – 1783)

Καθ’ όλην τη διάρκεια της μέρας
στου φθινοπώρου τη θάλασσα
η φουσκοθαλασσιά κυματίζει.
Ôshima Ryôta
(1718 – 1787)

Κρύβονται
οι πυγολαμπίδες κυνηγημένες
στις ακτίνες του φεγγαριού.
Kobayashi Issa
(1763 – 1827)

Με τι βλέμμα ζηλόφθονο
την πεταλούδα ακολουθεί
στο κλουβί το πουλί!
Suzuki Michihiko
(1757 – 1819)

Ανωνύμου
Ο θρύλος του Urashima
Περασμένο φθινόπωρο μέρα βαριά
Ομίχλη τριγύρω παχιά
Κι εγώ κάτω στο Suminoe
Στην ακτή περπατώντας αργά
Τις ψαρόβαρκες που στα κύματα
Κοιτώντας να ταλαντεύονται

Μιαν ιστορία απ’ τα παλιά
Όταν μου ‘ρθε στο μυαλό ξαφνικά.
Ήτανε κάποτε ένας νέος λαμπρός,
Ο Urashima, του Mizunoe ο γιος,
Και για τα δίχτυα του όπού ‘ταν ξακουστός,
Κι όπου στο ψάρεμα του τόνου, της τσιπούρας ήταν ο πρώτος.

Δεν τον παράβγαινε κανείς.
Μα να κάποια που έφυγε βραδιά
Μα να που κιόλα μέρες πέρασαν επτά
Και που στο σπίτι του δε γύρισε ξανά.
Και να που με τη βάρκα του
Τώρα στο χείλος της θάλασσας μπροστά.

Και να που μπροστά του προβάλλει ξαφνικά
Του θεού των θαλασσών χωρίς βιασύνη
Κωπηλατώντας η θυγατέρα αργά.
Κι ώρα θα μιλήσουν οι δυο τους για πολλά
Και θα ερωτευτούν παράφορα πολύ.
Και να που όρκους θ’ ανταλλάξουνε καυτούς

Και να που στη χώρα της αιώνιας ζωής
Στο τέλος θα επιστρέψουνε μαζί.
Έτσι απ’ το χέρι τώρα πιασμένοι τρυφερά
Με καρδιοχτύπι μπαίνουν κι οι δυο διστακτικά
Στη κατοικία τη μελλοντική,
Σαν που ταιριάζει μεγαλόπρεπη και οχυρή.

Κι έτσι ανέμελα καιρός πολλής περνά
Δίχως καθόλου να γερνάν
Μήτε και να πεθαίνουνε ποτέ
Μες στα παλάτια του θεού των θαλασσών θαλασσινά.
Μ’ αυτός ο αλαφρόμυαλος,
Ο γιος του κόσμου αυτού,

Στη σύζυγο του έτσι μιλά κι έτσι της λέει:
Είναι φορές που θα ‘θελα στο σπίτι μου το πατρικό
Σαν βέλος γρήγορο να πεταχτώ
Και νέα να μάθω του γέρου του πατέρα μου
Και της γριάς της μάνας μου ν’ ακούσω τη φωνή,
Κι ευτύς αμέσως πίσω να γυρίσω πλάι σου ξανά.

Κι έτσι αφού μίλησε τα λόγια αυτά
Έτσι τ’ αποκρίθηκ’ η γυναίκα του
Μια πίκρα τρίζει τη φωνή:
Πίσω, σαν το θελήσεις, στον κόσμο τούτο
Της αιώνιας ζωής να γυρίσεις ξανά
Και μαζί μου να ζήσεις σαν και πρώτα και πάλι,

Σ΄ ότι έχεις, να χαρείς, στον κόσμο σ’ ικετεύω, ιερό,
Με τα ψιμύθια πάρε το σεντουκάκι μου τούτο το μικρό
Που μου ‘ναι ακριβό πολύ κι αγαπητό
Και μην τ’ ανοίξεις πλάι μου ίσαμε να γυρίσεις πίσω πάλι εδώ.
Και να που τον βάζει να το επαναλάβει
Και να που τον βάζει να ορκιστεί.

Κι εκείνος το επόμενο πρωί
Στο Suminoe ευτύς αμέσως σα βέλος πετάγεται γοργά
Ψάχνει το σπίτι του
Και πια σπίτι δε βλέπει πουθενά,
Ψάχνει το χωριό του
Και πια χωριό δε βλέπει πουθενά.

Κι αμήχανος στέκεται κει στοχαστικός.
Και μέσα του μιλά και έτσι λέει:
Μέσα στα τρία χρόνια μόνο αυτά
Οπού ‘φυγα από το σπίτι μου μακριά
Είν’ έτσι τάχα δυνατόν να χάθηκαν τα πάντα
Και δίχως το ίχνος το παραμικρό

Και σαν να μην υπήρξανε ποτές
Τα πάντα να εξαφανιστούν;
Κι αν άνοιγα άραγε τούτο το σεντουκάκι
Μια ματιά μονάχα, έτσι για να δω,
Λες άραγε το σπίτι μου σαν άλλοτε και το χωριό
Μπροστά στα μάτια μου να εμφανίζονταν ξανά;

Κι ανοίγει ο άμυαλος
Το σεντουκάκι με τα ψιμύθια της ακριβής του τ’ ακριβό
Κι ευτύς αμέσως ξεχύνεται εν’ άσπρο σύννεφο, καπνός
Και φεύγει και χάνεται πέρα μακριά
Και πίσω στη χώρα της αιώνιας ζωής πετά.
Και που τρεκλίζοντας τα πόδια ξαφνικά,

Ουρλιάζει υποφέροντας φριχτά
Τους πόνους σ’ όλο το κορμί
Γκρεμίζεται και να που τώρα σέρνεται στη γη
Με δίχως δύναμη ξανά να σηκωθεί.
Και κάθε που περνά στιγμή
Το πνεύμα ολοένα πιο αδύναμο στα ξαφνικά

Και να που το δέρμα έτσι οπού ‘ταν νέο
Ίσαμε τώρα σφριγηλό
Γρήγορα πως γερνά
Και οι ρυτίδες έτσι πως το καλύπτουνε παντού
Και τα μαλλιά του οπού ‘ταν έτσι όμορφα
Ολόμαυρα και μακριά

Γρήγορα πως ασπρίζουνε
Κι έτσι πως αραιώνουνε τώρα στο κεφάλι τα μαλλιά!
Και μες το στέρνο ευτύς αρχίζει ναν τον πνίγει η πνοή
Και τον αφήνει τελικά, τον παρατάει η ζωή.
Κι από τον Urashima τώρα,
Του Mizunoe το γιο,
Μονάχα βλέπω τώρα το στερνό
Της κατοικίας του το τόπο τον παντοτινό.
Πηγή: https://wordpress.com
====================
Τα χαϊκάι (η λέξη χαϊκού καθιερώθηκε πολύ αργότερα, τον 20ο αιώνα) άρχισαν ν’ αναπτύσσονται στο τέλος του 12ου αιώνα. Προήλθαν από την ομαδική ποίηση γνωστή σαν ρυάκα (ποίηση με ερωτήσεις-απαντήσεις). Λίγο λίγο και πάντα προφορικά, θέλοντας να ενώσουν τις στροφές νοηματικά και σαν ένα είδους ομαδικού παιχνιδιού, δημιουργήθηκε μια σειρά στίχων που οδήγησε στα λεγόμενα χαϊκάι-ρένγκα.
Τα χαϊκάι αποτελούντο από δύο λέξεις και σήμαιναν «διασκεδαστικό» και «αστείο». Ήσαν δε γραμμένα στην καθημερινή γλώσσα, σαν αντίδραση στην επίσημη ανακτορική γλώσσα .
Τον 13ο αιώνα, εμφανίζονται τα πρώτα χόκκου σαν ξεχωριστή μορφή, έχοντας έναν περιπαιχτικό κυρίως χαρακτήρα. Μέχρι τον 15ο αιώνα, αυτονομήθηκαν σαν ποίηση δίνοντας έμφαση στο παιχνίδι με τις λέξεις και τις εικόνες.

Το «κλασσικό» χαϊκού, εδραιώθηκε τον 16ο αιώνα. Σ΄ αυτή την εποχή θα σταθούμε κι εμείς και ειδικά στους Ματσούο Μπασό και Κομπαγιάσι Ίσσα. Ήδη το Ζεν, έχει δώσει το «στίγμα» του στην ποίηση αυτή: η λιτή και συμπυκνωμένη μορφή του χαϊκού (5-7-5) ενώνεται με το πνεύμα του Ζεν, που δεν είναι άλλο από την ανάδειξη της στιγμής σε αιωνιότητα. Πρόκειται για βίωμα και γι’ αυτό, επειδή στους ποιητές των χαϊκού υπάρχει η συνείδηση ότι η ζωή είναι πάνω από τις λέξεις, τα λόγια είναι ελάχιστα, αφήνοντας τον αναγνώστη να «συμπληρώσει» αυτή την γεύση του αιώνιου. Δεν πρόκειται για «ινσταντανέ» ιστορίες, μήτε για απλές περιγραφές. Γίνεται προσπάθεια να συλληφθεί η στιγμή και να περάσει στο απυρόβλητο του χρόνου.
Δεν πρόκειται βέβαια και για ψυχολογική ποίηση. Ωστόσο, μέσα από την αναφορά στην Φύση (σχεδόν πάντα) αναδύεται και ο ποιητής με την ανάλογη διάθεση: λύπη, χαρά, κλάμα γέλιο, απόλαυση, γαλήνη, μοναξιά. Δεν είναι αφηρημένα ποιήματα. Υπάρχουν λέξεις-εργαλεία, συγκεκριμένες και συχνά ανάλογες με την εποχή του χρόνου (Κίγκο) που προκαλούν και τα αντίστοιχα συναισθήματα.
Έτσι, έχουμε ενδεικτικά τις ανθισμένες κερασιές, τις πεταλούδες ,τις ιτιές και το κελάηδημα των αηδονιών, τους βατράχους, τις λίμνες ,τις λιβελλούλες, τα κρίνα , τον τζίτζικα, το απογευματινό αεράκι, τα σύννεφα, την πανσέληνο, τα κόκκινα φύλλα, τον σαλίγκαρο, τα στάχια, τα σκιάχτρα, το χιόνι, τις παγωμένες καλύβες, τις δαμασκηνιές, τις πάπιες.
Ένα άλλο ζήτημα, είναι η κλασσική αρχιτεκτονική του χαϊκού (5-7-5) και το αν χρειάζεται ή όχι να διατηρείται κυρίως στην μεταφορά τους σε άλλες γλώσσες από την ιαπωνική. Αυτό το θέμα έχει συζητηθεί και έχει αμφισβητηθεί ευρέως. Πολλοί είναι εκείνοι και στην Ιαπωνία, που δεν μένουν προσκολλημένοι στη μορφή. Πρώτος ο Μασαόκα Σίκι (1867-1902) που θεωρείται ο ιδρυτής του σύγχρονου χαϊκού, ακολούθησε μια αυτόνομη μορφή ποίησης. Ο ίδιος μάλιστα καθιέρωσε τον όρο χαϊκού από χακάϊ ή χόκκου.
Ιδού τρία χαϊκού τού Σίκι σε μετάφραση του Σωκράτη Σκαρτσή:
Φαντάσου,
ο μοναχός έφυγε
πριν λάμψει το φεγγάρι.
–Πέτρα στην καλοκαιρινή πεδιάδα 

–έδρα του κόσμου.
–Καλοκαιρινός ουρανός καθαρός απ’ τη βροχή 

–μερμήγκια στη γραμμή.
Όπως είπαμε πιο πάνω, σκεφτήκαμε να παρουσιάσουμε στίχους δύο αντιπροσωπευτικών ποιητών της κλασσικής εποχής του χαϊκού, του Μπασό και του Ίσσα. Και οι δύο, ο καθένας με τον τρόπο του, έβαλαν για τα καλά το Ζεν στην ποίησή τους, ανάγοντας το παρόν σε μοναδικό, αιώνιο χρόνο, με απλότητα, αφαιρετικότητα και χιούμορ ενίοτε.
Β α σ ι λ ι κ ή Φ ρ ά γ κ ο υ.

Doomo Arigatoo! που φθάσατε ως εδώ.

ΜΙΑ ΜΟΥΡΙΑ, ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΜΙΑ ΠΡΩ'Ι'ΝΗ ΠΑΡΕΑ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Ευχαριστούμε Ηλία.

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί οικολόγοι, λάτρεις του φυσικού περιβάλλοντος, θαμώνες του ίσκιου της Μουριάς καλησπέρα, αποφάσισα σήμερα να σταματήσω για λίγο την αναδιάρθρωση του ιστολογίου και να βάλω εμβόλιμα το σημερινό κείμενο του Ηλία, ένα καταπληκτικό και άκρως συγκινητικό άρθρο του συγγραφέα Ηλία Γιαννακόπουλου που αναφέρεται στην Μουριά της αυλής του στο χωριό του, την ιστορική και πνευματική Πιάλεια. Διαβάστε το σχόλιο που έκανα στην ανάρτηση του κειμένου που ανέβασε ο Ηλίας στο δικό του ιστολόγιο, Blog "ΙΔΕΟπολις" 

''Είχα την τύχη να καθίσω κι εγώ κάτω από τον ίσκιο της Μουριάς, ήταν ένα σημείο αναφοράς, ως δια μαγείας όταν βρισκόμασταν εκεί νιώθαμε μία ευεξία χάρη στον ίσκιο της Μουριάς. Εκεί λοιπόν στο σημείο όπου η Μουριά μας έδινε πολλά κάθισε και ο Επίκουρος ο Γοργογυραίος συζητώντας περί φιλοσοφίας και όχι μόνο. Εκεί πίναμε και το τσιπουράκι παρέα με τον φίλο της σοφίας που τόσα χρόνια φρόντιζε την Μουριά. Τώρα που το σκέφτομαι έπρεπε να της είχαμε δώσει ένα όνομα. Όσο για το κείμενο τι να πω; Ο Ηλίας ο,τι πιάνει στο μυαλό του το κάνει χρυσάφι, πάρα πολύ συγκινητικό το άρθρο, προτείνω να το διαβάσουν όλοι οι οικολόγοι που έχουν ευαισθησίες για το περιβάλλον, είναι ένας ύμνος προς τη φύση. Ευχαριστούμε Ηλία που μας θυμίζεις πως πρέπει να είναι ο άνθρωπος, αν βέβαια θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι που λέει και ο ποιητής. Επίκουρος ο Γοργογυραίος. Έρρωσθε''.

ΠΑΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ

 «Τα δέντρα είναι ποιήματα που γράφει η Γη προς τον ουρανό. / Και εμείς κόβουμε τα δέντρα και τα κάνουμε χαρτί, / για να καταγράψουμε την κενότητά μας” (Χαλίλ Γκιμπράν)

Αλήθεια πώς μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος κόβοντας το δέντρο που στη σκιά του μεγάλωσε και πέρασε τις πιο ωραίες στιγμές....

Πώς να ξεχάσω εκείνα τα καλοκαιρινά πρωινά που τα κλαδιά του και τα φύλλα του έκρυβαν τις καυτές ακτίνες του Ήλιου;

Πώς να ξεχάσω τις ατέλειωτες πρωινές συζητήσεις που μάς ενέπνεε η ανατολή του Ήλιου κάτω από την σκιά του αγαπημένου μας δέντρου, της Μ Ο Υ Ρ Ι Α Σ.

Πόσα και πόσα δεν άκουγαν τα κλαδιά και τα πυκνά της φύλλα χωρίς ποτέ να διαμαρτυρηθεί και όταν ακόμη κάποιο καρφί πλήγωνε τον κορμό της για να ικανοποιήσει κάποια μας απαίτηση για διευκόλυνση....

Ξύπναγα το πρωί και το βλέμμα μου έπεφτε στο πλούσιο φύλλωμά της. Κάποιες στιγμές ένιωθα ότι δυσανασχετούσε αν αργούσε η παρέα για τον πρωινό καφέ στην πιο ωραία γωνιά του σπιτιού μου στο χωριό.

Πόσες και πόσες ιστορίες δεν άκουγε υπομονετικά και πόσα μυστικά της οικογένειάς μου δεν γνώρισε εδώ και χρόνια πολλά όταν με τα αδέλφια μου στη συνήθη θέση του ο καθένας, την ίδια ώρα και ο καθένας τις δικές του επιλογές του πρωινού καφέ...

Η ζωή μου παράλληλη με αυτήν του δέντρου μου...Όταν γεννήθηκα την βρήκα, αφού οι γονείς μου την φύτεψαν. Αυτοί έφυγαν, αλλά η Μ Ο Υ Ρ Ι Α έμεινε εκεί για να μάς συντροφεύει...

Τώρα που κάποια αρρώστια την ταλαιπώρησε τα τελευταία χρόνια αποφάσισα-με βαριά καρδιά-να την κόψω...Δεν ήταν κάτι εύκολο για μένα, αφού ένα δέντρο και κάθε δέντρο έχει κι αυτό Ψ Υ Χ Η...

Κόβοντας τη Μ Ο Υ Ρ Ι Α ένιωσα σαν έκοψα ένα κομμάτι από τη ζωή μου. Από μία διαστροφή της ζωής μου η πρώτη πρωινή φροντίδα μου ήταν η περιποίησή του (πότισμα, κλάδεμα...).

Ήταν μία δύσκολη στιγμή όταν με το αλυσοπρίονο άρχισα να την κόβω. Ένιωσα λίγο περίεργα και για μία στιγμή σκέφτηκα να τα παρατήσω. Ήταν σαν πληγώνω κάποιον φίλο μου..Αλλά έπρεπε να την κόψω...

Τα δύο τελευταία χρόνια η Μ Ο Υ Ρ Ι Α μου δεν είχε πολλά φύλλα και φαινόταν πως στο εσωτερικό της (κουφάλα,) πονούσε και υπέφερε πολύ...Η κλιματική αλλαγή την αρρώστησε πολύ, άσχετα αν ο γειτονικός πλάτανος-όλως περιέργως- βρίσκεται στην πιο καλή του ώρα...

Σίγουρα στη ΜΟΥΡΙΑ μου δεν κατοικούσαν οι νύμφες Δρυάδες, Αμαδρυάδες και οι Ορεστιάδες...Ωστόσο το καλοκαίρι φιλοξενούσε την ορχήστρα των τζιτζικιών. Οι Σφήκες και οι αγριοκούμπανοι στο εσωτερικό της κορμό έβρισκαν ασφαλές καταφύγιο....

Θα ήθελα να ξέρω πως νιώθει τώρα ο παρακείμενος Έλατος που έχασε τη συντροφιά του. Μικρότερος σε ηλικία αυτός και πολύ θαλερός κυριαρχεί στο χώρο με το ύψος του και την μεγαλοπρέπειά του. Θυμάμαι τον ανταγωνισμό της Μουριάς με τον Έλατο, όταν τον φύτεψα δίπλα. Κάθε μέρα υπήρχε ένας συνεχής ανταγωνισμός για το ποιο δέντρο θα φθάσει ψηλότερα.

Ποιος είπε πως τα δέντρα δεν έχουν ψυχή και αισθήματα;

Εννοείται πως αργότερα ο Έλατος κέρδισε τη μάχη και η Μουριά παραιτήθηκε, αφού γνώριζε πως ο νόμος της αριστοτελικής εντελέχειας ισχύει απόλυτα. Τίποτα τελικά στη φύση δεν είναι τυχαίο και όλα διακονούν τους ακατάλυτους φυσικούς και συμπαντικούς νόμους.

Βλέποντας το κενό που άφησε το κόψιμο της Μουριάς και ενθυμούμενος την εξαμελή ομάδα-παρέα της οικογένειάς μου (αδέλφια-σύζυγοι) νιώθω περίεργα στη σκέψη πώς θα νιώθει ο τελευταίος “μόνος“ στη γνωστή γωνία της αυλής του σπιτιού μου και άσκεπος, αφού ο ίσκιος της μουριάς δεν θα υπάρχει άλλο.

«Ιερά μου φαίνονται μόνο τα δέντρα / σήματα οιωνών / φωλιές πνευμάτων / δωρητές σκιάς / αφηγούνται ολόκληρη την ιστορία / με χίλια λόγια, μ΄ έναν παλμό…/ Ιερά μου φαίνονται μόνο τα δέντρα / τα παντοδύναμα / χωρίς να το δείχνουν / κάθε φορά που τα ρίχνουν σπαράζει ο θεός / κάθε φορά που γκρεμίζονται / η φύση αναρωτιέται “πώς γίνεται / να σωριαστεί ένας Τιτάνας, / μήπως φτάνει η Συντέλεια;” (Στρατής Πασχάλης, από το βιβλίο, Κοιτάζοντας Δάση, Μεταίχμιο, 2002).

Δεν θα ήθελα να ήμουν ο τελευταίος αυτής της παρέας. Αλλά και θα ήθελα, όμως, να ζήσω αυτή τη στιγμή και να περιγράψω τα συναισθήματα και τις σκέψεις αυτής της sui generis μοναξιάς.

Αχ! και να μπορούσα να έφτιαχνα χαρτί από τον κορμό της Μουριάς για να γράψω όλα αυτά και όσα θα ακολουθήσουν.

Είμαι περίεργος τι θα ένιωθε και τι θα έγραφε η Μουριά βλέποντας και ακούγοντας κάθε πρωί (και όχι μόνον τότε) όλα αυτά που συζητούσαμε. Πολιτικές αναλύσεις, φιλοσοφικές αναζητήσεις, κοινωνικά σχόλια, γκρίνιες, όνειρα, σχέδια, πειράγματα, οικογενειακές έγνοιες, γέλια…

Τελικά σε αυτόν τον κόσμο δεν είμαστε μόνοι μας. Μοναξιές μπορεί να νιώθουμε, μόνοι δεν είμαστε. Άνθρωποι, Ζώα και Δέντρα αποτελούμε μία αδιάσπαστη ενότητα, μία αλυσίδα. Κάθε κρίκος της αλυσίδας είναι διαφορετικός αλλά όλοι μαζί αποτελούν ένα όλον και για να υπάρξει αυτό το όλον προϋποθέτει τη συνεργασία και την “αλληλεγγύη” όλων.

Η επιστήμη αναζητά τεκμήρια για να θεμελιώσει τις υποψίες της πως και τα δέντρα όπως και τα ζώα-εκτός βέβαια από τον άνθρωπο-έχουν σκέψη και αισθήματα.

Πρώτοι οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως τα δέντρα έχουν κομμάτι από τη θεϊκή ουσία και γι αυτό τα λάτρευαν ως θεότητες. Γι αυτό όσοι περιφρονούσαν τα δέντρα ή τα “κακοποιούσαν” αντιμετώπιζαν την ανθρώπινη οργή και τιμωρία αλλά πρωτίστως και την θεϊκή τιμωρία, όπως μάς διδάσκει και ο μύθος του Ερυσίχθονα.

Γι αυτό δημιουργήθηκαν πολλοί μύθοι και γράφτηκαν πολλά τραγούδια που υμνούν την προσφορά των δέντρων στον άνθρωπο (καρπό, σκιά….), όπως “Η Ιτιά”, “Ο Γερο Πλάτανος” κι άλλα

Ωστόσο δεν “σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν” , αλλά και τα δέντρα.

Αυτό που έζησα κόβοντας το αγαπημένο μου δέντρο ήταν κάτι ξεχωριστό και ένιωσα πολλές ενοχές. Πολλές φορές μία νομοτελειακά αναγκαία πράξη δεν έχει υποχρεωτικά και τη δύναμη να σε από-Ενοχοποιήσει από αυτό που πράττεις.

Με αυτά κι αυτά η γνωστή γωνία του σπιτιού μου θα είναι γυμνή για πολύν καιρό, αν και φρόντισα να αντικαταστήσω με άλλο δέντρο (Φλαμουριά) την απουσία-κοπή της Mουριάς. Ωστόσο χρειάζεται χρόνος για να απλώσει τα κλαδιά της και να μας χαρίσει τον ίσκιο της κάθε πρωί στην ώρα του καφέ.

Όταν ξαναβρεθεί η γνωστή παρέα στη γνωστή γωνία το επόμενο καλοκαιρινό πρωινό, τότε θα νιώσουμε πιο έντονα την απουσία της, όπως και την απουσία κάποιου μέλους της παρέας. Δυστυχώς η ζωή (ανθρώπων και δέντρων) ακολουθεί πάντα κάποιους νόμους και μία πορεία που η ανθρώπινη θέληση δεν μπορεί να αναστείλει-εμποδίσει, ούτε καν να προβλέψει πολλές φορές.

Γι αυτό είναι φρόνιμο κι αναγκαίο να ακολουθήσουμε τη συμβουλή-προτροπή του Warren Buffet (αμερικανός επενδυτής).

“Κάποιος κάθεται στη σκιά σήμερα, επειδή κάποιος άλλος φύτεψε ένα δέντρο πολλά χρόνια πριν”

*ΠΗΓΗ: Blog, “ΙΔΕΟπολις”, Ηλία Γιαννακόπουλου

*Σχόλια αναγνωστών μου

1.«Δυστυχώς Ηλία ανάλογο συναίσθημα βιώνω ήμουν παιδάκι 11 χρόνων όταν την φύτεψα την πότιζα στη φάρμα μας πενήντα χρόνια στον ίσκιο της εκεί έχουμε ακόμα το τραπέζι που μαζευόμαστε . Δεν το χωράει η καρδιά μου να πάρω από κει το κουφάρι της. Αρρώστιες πολλές στην χλωρίδα αιωνόβια πλατάνια , μουριές ξεράθηκαν ίσως κακοί οιωνοί» (X. B)

2.«Όλα τα δέντρα έχουν ψυχή! Η Μουριά είναι από τα εξαιρετικά δέντρα που μπορούν να διηγηθούν ανθρώπινες ιστορίες. Μια άλλη, νέα Μουριά θα μπορούσε ίσως να απαλύνει την θλίψη...(K.K)

3 «Λυπάμαι για το δέντρο που χρειάστηκε να κόψετε... Κάποτε, πριν 35 χρόνια, φύτεψα μια μουριά στην αυλή στη Σκύρο. Ευτυχώς απολαμβάνουμε ακόμα τη σκιά της, μαζί και ο περαστικός της φωτογραφίας. Κι ας γκρινιάζει η γειτόνισσα πως την ενοχλούν τα φύλλα που…»(Y.S)

4.«Πολύ λυπηρό, φίλε Ηλία, όπως το περιγράφεις! Έτσι Ακριβώς είναι όπως το λες και ειδικά το σημείο όπως βλέπω βρισκόταν, σαν ένας φύλακας του σπιτιού !!! Αν είναι ζωντανή, μήπως δώσει από εκεί κανένα βλαστάρι, να μείνει η Μαγιά της»(Σ.B)

5.«Ίσως επειδή πρέπει να φυτέψεις μια καινούργια για καινούργιους. Καλημέρα σας»(Θ.Α)

ΙΑΠΩΝΙΑ Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ Πεπέ. Μία ενεργός πολίτης και ένας δήμαρχος παράδειγμα προς μίμηση και οι δύο. Υπάρχουν άραγε στην Ελλάδα ανάλογοι δημοτικοί άρχοντες;

Φίλες και Φίλοι αγαπητοί αναγνώστες του πιο πλουραλιστικού ιστολογίου σας χαιρετώ. Κάποια φίλη με ρώτησε γιατί γράφω; εννοούσε βέβαια και γιατί γράφω μεγάλα κείμενα στα οποία απ' ό,τι μου είπε δεν μπορεί να αντισταθεί και τα διαβάζει όλα με αποτέλεσμα να μπαίνει σε περισυλλογή γιατί τα πιο πολλά είναι άρθρα προβληματισμού. Της έδωσα την πιο κάτω απάντηση.

Αγαπητή φίλη:

Γράφω γιατί η προσπάθεια της δημιουργίας και η ανάγκη έκφρασής της είναι συστατικά στοιχεία του πυρήνα της ύπαρξής μου.

Γράφω γιατί με έλκει το ταξίδι και με συνεπαίρνει η περιπέτεια από το μηδέν στο κάτι. Γιατί πίσω από το θολό μηδέν κρύβεται ο κόσμος όλος. (...)

Γράφω γιατί με προκαλεί το στοίχημα ανάμεσα στη σύλληψη μιας κεντρικής ή μερικής ιδέας και στη μετάπλασή τους σε μυθιστορία. Γιατί η έμπνευση και η επινόηση σαν μάγισσες με κυνηγούν, με προκαλούν, με ερεθίζουν.

Γράφω για να βιώσω αυτή τη διαδρομή, αλλά και τις στιγμές που αυτό το κάτι συμπυκνώνεται και κορυφώνεται σε διάφορες εκδοχές πριν έρθει το προαναγγελμένο στο μυαλό μου τέλος και το οποίο ορθώνεται ως ένα άλλο που με ξεπερνάει.

Γράφω παρόλο που γνωρίζω πια την απίστευτη μοναξιά που αισθάνομαι μετά το κάθε «τέλος».

Γράφω γιατί στην άλλη μου ζωή θέλω να επιστρέψω ως Ηλίας Γιαννακόπουλος ώστε να είμαι έτοιμος.

Γράφω ίσως και για να δραπετεύω, όταν η απαντοχή με γονατίζει.

Γράφω γιατί αισθάνομαι την ανάγκη να αναστοχαστούμε για ένα παρελθόν ολοκληρωμένο, όμως όχι και πεπερασμένο. Γιατί ήταν χωλή η παιδεία που μας προσέφεραν για να πορευτούμε και ανέκαθεν με ενοχλούσαν, στην πραγματικότητα που ζούσα, ιδέες και αντιλήψεις που τις θεωρούσα υπεύθυνες για τις κάθε λογής υστερήσεις και μας εμπόδιζαν «να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα».

Γράφω γιατί δεν μπορώ να αρκεστώ στα όσα άλλα έχω κατακτήσει ή ακόμα επειδή ίσως νιώθω κάποιο έλλειμμα απ’ όσα επιδίωξα και δεν κατάφερα να επιτύχω, π.χ. να γίνω δάσκαλος, να γίνω ποιητής, να γίνω ζωγράφος, να κάνω θέατρο, να μάθω πιάνο, να ανοίξω περισσότερο τις γνώσεις μου και τα μυαλά μου.

Γράφω γιατί δεν έχω χρόνο, γιατί με κυνηγά ο χρόνος και γράφοντας έχω την αίσθηση ότι προλαβαίνω να χωρέσω αυτά που αλλιώς δεν θα μπορούσα να βιώσω.

Γράφω γιατί αυτά που γράφω αρέσουν πάρα πολύ στην βαπτιστήρα μου, στην Μούσα Καλλιόπη, στον Δημήτρη, στην Κορνηλία, στον διδάσκαλο, στην Φαίη, στην Γοργόνα, στην Αφροδίτη, στην Γιώτα, στην Σταματίνα, στον Γιάννη, στο Κοριτσάκι, στην Διοτίμα, στην Στεφανία, στην Ελένη, στον Αρκά, στην Χριστίνα, στον Παναγιώτη, στην Αριάδνη, στον Τάκη, στον Ασκληπιό κ.σ.π.α. 

Δεν γράφω πάντως για να αρέσω. Μου αρκεί ότι μπορώ κάποια πράγματα να τα επικοινωνήσω, επειδή κάποιους μπορεί να ενδιαφέρουν και άλλους ίσως να ψυχαγωγούν, όπως  και μερικούς ανθρώπους ακόμα, γι' αυτό, άλλωστε, πάντα αμφίθυμα εκτίθεμαι και τα δημοσιεύω. Αυτή την απάντηση έδωσα στην αγαπητή φίλη  Αλκμήνη η οποία μου είπε: συνέχισε σε παρακαλώ.

Σε χαιρετώ Επίκουρος ο Γοργογυραίος.

Υ.Γ. Ευχαριστώ όσες και όσους κάνουν τον κόπο και διαβάζουν αυτά τα κείμενα που σας στέλνω. Καλή ανάγνωση και καλή αυτογνωσία. Σας χαιρετώ με σεβασμό και επικούρεια διάθεση Επίκουρος ο Γοργογυραίος. Έρρωσθε και Ευδαιμονείτε όσο είναι ακόμα νωρίς. 

Υ.Γ. 2 Σύντομα ο Πέπος, η Λόλα, η Αφροδίτη και ο Ηλίας θα επισκεφθούν την ΙΑΠΩΝΙΑ την απόφαση πήρε η γραμματέας της ΟΚΡΑ.

Παρακαλώ διαβάστε τώρα μία συγκλονιστική ιστορία που συνέβη στην Ιαπωνία, συγκρίνετε αυτή την ιστορία και την προηγούμενη που σας έστειλα σχετικά με την Φινλανδία με τις δικές μας συμπεριφορές, με τους δικούς μας δημάρχους, με τους δικούς μας πολίτες και βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα, να γιατί γράφω αγαπητή Αλκμήνη. ΠΑΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ.
ΚΕΡΑΣΙΕΣ ΙΑΠΩΝΙΑ

Μία ενεργός πολίτης και μια δημοτική αρχή παράδειγμα προς μίμηση.
Φίλες και Φίλοι καλημέρα, παρακαλώ διαβάστε την πιο κάτω ιστορία.

Μια ιστορία για δημάρχους και όχι μόνο!!

Πιο κάτω θα σας διηγηθώ μια ιστορία που διάβασα στο περιοδικό ''ΕΠΙΛΟΓΕΣ'' [που δυστυχώς δεν κυκλοφορεί πια] και θα καταλάβετε την ευαισθησία των Ιαπωνέζων, απλά θέλω να σκεφτείτε αν αυτό το γεγονός που περιγράφει το άρθρο συνέβαινε στην πατρίδα μας, θα είχε την ίδια αντιμετώπιση;

''Ένα τελευταίο άνθισμα.
Ένα ποιητικό συναπάντημα, κάτω από τους ανθούς της κερασιάς,
κάποιον λογικών ανθρώπων.

ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΤΜΗΜΑ της πόλης Φουκουόκα, [Ιαπωνία] μιας
από τις μεγαλύτερες της επαρχίας Κιούσου, και σε έναν δρόμο
πλάτους τεσσάρων μέτρων, δίπλα σε μια τεχνιτή λίμνη,
το μποτιλιάρισμα είχε γίνει μόνιμο φαινόμενο και τ' αυτοκίνητα
προχωρούσαν μόνο σημειωτόν.

Έτσι, ο δήμος αποφάσισε να
διαπλατύνει τον δρόμο στα 12 μέτρα - πράγμα που σήμαινε ότι μια δενδροστοιχία απο Κερασιές στην άκρη της λίμνης θα έπρεπε να κοπούν. Ένα δέντρο, με τα μπουμπούκια του ακόμα σφιχτοκλεισμένα, είχε ήδη πέσει από το πριόνι των εργατών.

Ήταν αρκετά μεγάλο, όπως και οι σύντροφοί του,
και θα έπρεπε να ήταν πάνω από 50 χρόνων.

Την επόμενη μέρα, μια κάρτα
ποιήματος -σαν αυτές όπου πάνω τους τα παλιά χρόνια οι
ποιητές έγραφαν στίχους εμπνευσμένους από την ομορφιά των ανθών της κερασιάς -βρέθηκε κρεμασμένη από ένα κλαδί του διπλανού δέντρου.
Επάνω της ήταν γραμμένο ένα ποίημα που απευθυνόταν στον δήμαρχο της Φουκουόκα:

"Προς τον φύλακα των

Δένδρων της Κερασιάς,

τον Εξοχότατο Δήμαρχο Σίντο:

Λυπήσου τα λουλούδια.

Παρακαλώ σε, χάρισέ τους

δεκαπέντε ημερών ζωή,

ώστε ν 'ανθίσουν μια

τελευταία άνοιξη".

Η είδηση για το ποίημα διαδόθηκε και πολύ σύντομα η κάρτα με την απάντηση βρέθηκε να τρεμοπαίζει κρεμασμένη σ 'ενα
διπλανό κλαδί.
Στην κάρτα που λικνιζόταν στο δροσερό αεράκι
της άνοιξης που μόλις έμπαινε, ήσαν γραμμένοι οι πιο κάτω στίχοι:

"H καρδιά που θρηνεί για τους ανθούς

είναι η ευγενής και πιστή

καρδιά του Γιαμάτο [Ιαπωνία]

Είθε αυτό το ευγενικό

πνεύμα πάντα να επικρατεί".

Φύλακας των

Δένδρων Κερασιάς

της επαρχίας Τσικουζέν [Φουκουόκα]

Καζούμα-Σίντο.

Ο δήμαρχος ανέβαλλε το κόψιμο των δένδρων. Ευγνώμονες
οι κάτοικοι γέμισαν τα κλαδιά των δένδρων με στίχους που
επευφημούσαν τον δήμαρχο για την απόφασή του.

Αργότερα, οι κερασιές άνθισαν, και οι ανθοί τους έγιναν ένα τεράστιο, διάχυτο ροζ σύννεφο στον γαλανό ουρανό της Φουκουόκα, σαν σε μια ύστατη σπατάλη ενέργειας τις τελευταίες μέρες της ζωής τους.

Υ.Γ. Χάρις στην ανταλλαγή ποιημάτων, οι δημοτικές Αρχές της Φουκουόκα επανεξέτασαν τα τεχνικά τους σχέδια.
Άλλαξαν τη χάραξη του δρόμου, διαπλάτυναν το πεζοδρόμιο
και η δενδροστοιχία από κερασιές έμεινε ανέπαφη.

Όταν εγώ το 1990 επισκέφτηκα την Ιαπωνία ζήτησα από τους
φίλους που με φιλοξενούσαν να πάμε στην περιοχή της
Φουκουόκα για να δω τις Κερασιές.
Επισκέφτηκα την περιοχή και άφησα κι εγώ εκεί ένα δικό μου ποίημα το οποίο υπέγραψα ως Fuji Tomo Kazu.
Μ' αυτή την μικρή αλλά αληθινή και συγκινητική ιστορία σας στέλνω την καλημέρα μου.

Υ.Γ. Για να καταλάβετε την διαφορά που υπάρχει μεταξύ των Ιαπώνων και των Ελλήνων δημάρχων, με σπάνιες εξαιρέσεις βέβαια, θα σας διηγηθώ την δική μου εμπειρία από τον νυν δήμαρχο Τρικαιών τον κ. Σακκά. Πέρυσι τον Οκτώβριο του 2023 όταν δημιουργήθηκε το θέμα με την δεξαμενή που πίνει νερό όλο το χωριό, [είχα την ατυχία να το αναδείξω εγώ και κάποια νέα παιδιά], είχα στείλει τότε στην δημοτική αρχή 5!! πέντε παρακαλώ επιστολές, μέχρι σήμερα, 12 μήνες μετά δεν έχω λάβει καμία μα ΚΑΜΙΑ απάντηση, αυτό σας λέει κάτι; Βγάλτε σας παρακαλώ τα δικά σας συμπεράσματα. Τις επιστολές που είχα στείλει μπορείτε να τις αναζητήσετε στο παρόν ιστολόγιο. Πιστέψτε με αξίζει τον κόπο. [ΕΝΕΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ Ο ΓΟΡΓΟΓΥΡΑΙΟΣ επιστολές προς Έλληνες αξιωματούχους]. https://filomatheia.blogspot.com/2024/04/blog-post_19.html
Σας χαιρετώ με σεβασμό και επικούρεια διάθεση Σπύρος - Επίκουρος Γκοβίνας.