ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Εκτός από την Υπατία, 40 γυναίκες μαθηματικοί εντοπίστηκαν από τον 10ο αι. π.Χ έως τον 5ο αι.μ.Χ από τον μαθηματικό Ευάγγελο Σπανδάγο.

Άρωμα γυναίκας είχαν τα μαθηματικά στην αρχαία Ελλάδα, όπως αποδεικνύει έρευνα του μαθηματικού Ευ. Σπανδάγου στην οποία αναφέρονται Τα Νέα (30.10.2007). 

Μπορεί να έμεινε στην Ιστορία ως η μητέρα του Θησέα, αλλά πόσοι γνωρίζουν πως η Αίθρα ήταν δασκάλα λογιστικής; Και πως στη σύντροφο του σπουδαίου μαθηματικού Πυθαγόρα, Θεανώ, φέρεται ότι οφείλεται η θεωρία της χρυσής τομής; Είναι δύο μόλις από τις 40 άγνωστες αρχαίες Ελληνίδες μαθηματικούς, που αν και συνέβαλαν στην εξέλιξη της επιστήμης βυθίστηκαν στη λήθη της Ιστορίας. Χρειάστηκε να περάσουν 31 αιώνες για να έρθουν και πάλι στο φως και να διεκδικήσουν μια θέση στον επιστημονικό κόσμο, χάρη στην έρευνα που πραγματοποίησε ο μαθηματικός και συγγραφέας Ευάγγελος Σπανδάγος.

Ποιο ήταν το προφίλ τους; Προέρχονται από διάφορες γωνιές του ελληνικού κόσμου. Οι περισσότερες είχαν σπουδάσει πέραν της βασικής εκπαίδευσης. Εκείνες που ανήκαν στην Πυθαγόρειο Σχολή δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα, διότι ο Πυθαγόρας έκανε δεκτές γυναίκες στη σχολή του. Υπήρχαν και ορισμένες όμως όπως η Λασθενία από την Αρκαδία που φαίνεται πως φοίτησαν και στην Ακαδημία του Πλάτωνα ντυμένες ως άνδρες, επειδή δεν επιτρέπονταν γυναίκες. Ενδιαφέρον επίσης είναι πως ελάχιστες ήταν παντρεμένες και είχαν παιδιά.

Γιατί έμειναν στην αφάνεια; Κατά ένα μεγάλο ποσοστό, από τη στάση των αρχαίων κοινωνιών προς «τας πεπαιδευμένας γυναίκας», όπου η γυναίκα αντιμετωπιζόταν πάντα ως η διαφορετική, η διεφθαρμένη, η ανώμαλη ή η περίεργη που ξέφευγε από την κλασική εικόνα της νοικοκυράς, συζύγου και μητέρας. Κατά ένα μικρότερο όμως η άγνοιά μας για τις γυναίκες αυτές οφείλεται και στην καταστροφή διαφόρων ιστορικών μαρτυριών με προεξάρχουσα την καταστροφή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, ενώ ρόλο παίζει και το γεγονός πως υπάρχει μια αντιπάθεια τόσο προς τα μαθηματικά όσο και προς τα αρχαία ελληνικά.

Υπάρχει πιθανότητα να εντοπιστούν και άλλες γυναίκες επιστήμονες του αρχαίου κόσμου;

Η έρευνα συνεχίζεται και τα πάντα είναι πιθανά. Όσο ψάχνουμε ειδικά σε αραβικά χειρόγραφα τα οποία έχουν διασώσει σε μετάφραση αρχαία ελληνικά έργα που κάηκαν μαζί με τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, υπάρχουν ελπίδες. Ακόμη και σήμερα όμως γυναίκες και μαθηματικά μοιάζουν με έννοιες ασύμβατες. Μάλιστα, ο πρόεδρος του Χάρβαρντ Λόρενς Σάμερς αναγκάστηκε να παραιτηθεί λίγο καιρό μετά τη δήλωσή του πως «οι γυναίκες δεν είναι φτιαγμένες για μαθηματικά!». «Ίσως η αντιμετώπιση των γυναικών που ασχολούνται με τα μαθηματικά να μην έχει αλλάξει πολύ από την αρχαιότητα», λέει στην εφημερίδα η καθηγήτρια στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Φραγκουλοπούλου. «Ακόμη και σήμερα πολλοί παραξενεύονται όταν ακούνε πως μια γυναίκα είναι μαθηματικός, γεγονός που ίσως οφείλεται στο ότι τα μαθηματικά θεωρούνται δύσκολα. Δεδομένου δε, πως εμείς λογιζόμαστε ως το ασθενές φύλο...».

Η πιο γνωστή μαθηματικός της αρχαιότητας και η πρώτη γυναίκα επιστήμονας της οποίας η ζωή έχει καταγραφεί με λεπτομέρειες, η ΥΠΑΤΙΑ η «Γεωμετρική» (4ος αι. μ.Χ.), ασχολήθηκε με τα μαθηματικά, την αστρονομία και τη μηχανική. Κατακρεουργήθηκε από χριστιανούς που έκαψαν το νεκρό σώμα της.

ΑΙΘΡΑ (10ος – 9ος π.Χ. αιώνας) κόρη του βασιλιά της Τροιζήνος Πιτθέα και μητέρα του Θησέως, με μία άλλη ιδιότητα άγνωστη στους πολλούς. Την ιδιότητα της δασκάλας της αριθμητικής. Ιέρεια λοιπόν των απαρχών της πλέον εγκεφαλικής επιστήμης, η Αίθρα μάθαινε αριθμητική στα παιδιά της Τροιζήνος, με εκείνη την πολύπλοκη μέθοδο, που προκαλεί δέος, μιας και δεν υπήρχε το μηδέν…και οι αριθμοί συμβολίζονταν πολύπλοκα, αφού τα σύμβολά τους απαιτούσαν πολλές επαναλήψεις (Κρητομυκηναϊκό σύστημα αρίθμησης).

ΠΟΛΥΓΝΩΤΗ (7ος – 6ος π.Χ. αιώνας) Ο ιστορικός Λόβων ο Αργείος αναφέρει την Πολυγνώτη ως σύντροφο και μαθήτρια του Θαλού.

Γνώστρια πολλών γεωμετρικών θεωρημάτων, λέγεται (μαρτυρία Βιτρουβίου), πως και αυτή συντέλεσε στην απλούστευση των αριθμητικών συμβόλων με την εισαγωγή της αρχής της ακροφωνίας, δηλαδή με την εισαγωγή αλφαβητικών γραμμάτων που αντιστοιχούσαν το καθένα σε το καθένα στο αρχικό γράμμα του ονόματος του αριθμού. Έτσι το Δ αρχικό του ΔΕΚΑ, παριστάνει τον αριθμό 10. Το Χ, αρχικό του ΧΙΛΙΑ παριστάνει τον αριθμό 1000 κοκ Κατά τον Βιτρούβιο η Πολυγνώτη διετύπωσε και απέδειξε πρώτη την πρόταση “ΕΝ ΚΥΚΛΩ Η ΕΝ ΤΩ ΗΜΙΚΥΚΛΙΩ ΓΩΝΙΑ ΟΡΘΗ ΕΣΤΙΝ”.

ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΙΑ (6ος αιώνας π.Χ.). Ο Διογένης ο Λαέρτιος λόγιος-συγγραφέας την αναφέρει ως Αριστόκλεια ή Θεόκλεια. Ο Πυθαγόρας πήρε τις περισσότερες από τις ηθικές του αρχές από την Δελφική ιέρεια Θεμιστόκλεια, που συγχρόνως τον μύησε στις αρχές της αριθμοσοφίας και της γεωμετρίας. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Αριστόξενο (4οςπ.Χ. αιώνας) η Θεμιστόκλεια δίδασκε μαθηματικά σε όσους από τους επισκέπτες των Δελφών είχαν την σχετική έφεση. Ο μύθος αναφέρει ότι η Θεμιστόκλεια είχε διακοσμήσει τον βωμό του Απόλλωνος με γεωμετρικά σχήματα. Κατά τον Αριστόξενο ο Πυθαγόρας θαύμαζε τις γνώσεις και την σοφία της Θεμιστόκλειας γεγονός που τον ώθησε να δέχεται αργότερα και στην Σχολή του γυναίκες.

ΘΕΑΝΩ (6ος π.Χ. αιώνας) Η Θεανώ από τον Κρότωνα, κόρη του γιατρού Βροντίνου, ήταν μαθήτρια και ένθερμη οπαδός του Πυθαγόρου. Παντρεύτηκε στην Σάμο τον μεγάλο Μύστη με τον οποίο είχε 36 χρόνια διαφορά ηλικίας. Δίδαξε στις πυθαγόρειες σχολές της Σάμου και του Κρότωνος. Η Θεανώ θεωρείται η ψυχή της θεωρίας των αριθμών, που έπαιξαν κυριαρχικό και καίριο ρόλο στην πυθαγόρεια διδασκαλεία. Στην ίδια αποδίδεται η πυθαγόρεια άποψη της “Χρυσής Τομής”. Της αποδίδονται ακόμα διάφορες κοσμολογικές θεωρίες. Μετά τον θάνατο του Πυθαγόρου ή Θεανώ τον διαδέχθηκε ως επικεφαλής της διασκορπισμένης πλέον κοινότητας. Με την βοήθεια των θυγατέρων της (Δαμούς, Μυίας ή Μυρίας και Αριγνώτης) διέδωσε το επιστημονικό και φιλοσοφικό πυθαγόρειο σύστημα σε όλη την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Με τον Πυθαγόρα απέκτησε, εκτός από τις θυγατέρες και δύο υιούς, τον Τηλαύγη και τον Μνήσαρχο. Ο Ιάμβλιχος την μνημονεύει ως ‘μαθηματικόν άξιαν μνήμης κατά παιδείαν’.

ΦΙΝΤΥΣ (6ος π.Χ. αιώνας).Αναφέρεται και ως Φίλτυς. Μαθήτρια του Πυθαγόρου, θυγατέρα του Θέοφρη από τον Κρότωνα και αδελφή του Βυνδάκου. Δίδαξε στην Σχολή του Κρότωνος. Ο Ρωμαίος συγγραφέας Βοήθιος την αναφέρει ως εμπνεύστρια της ισότητος που συνδέει τις Πυθαγόρειες τριάδες.

ΜΕΛΙΣΣΑ (6ος π.Χ. αιώνας).Μαθήτρια του Πυθαγόρου. Ασχολήθηκε με την κατασκευή κανονικών πολυγώνων. Ο Λόβων ο Αργείος γράφει για μία άγνωστη εργασία της: “Ο ΚΥΚΛΟΣ ΦΥΣΙΝ (η Μελίσσα) ΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΟΜΕΝΩΝ ΠΟΛΥΓΩΝΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΕΣΤΙ”.

ΤΥΜΙΧΑ (6ος π.Χ. αιώνας).Η Τυμίχα γυναίκα του Κροτωνιάτου Μυλλίου ήταν (σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο) Σπαρτιάτισσα, γεννημένη στον Κρότωνα. Από πολύ νωρίς έγινε μέλος της Πυθαγόρειας κοινότητος. Αναφέρεται από τον Ιάμβλιχο ένα σύγγραμμά της σχετικά με τους “φίλους αριθμούς”(*6). Μετά την καταστροφή της σχολής από τους δημοκρατικούς του Κρότωνος η Τυμίχα κατέφυγε στις Συρακούσες. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος απαίτησε από την Τυμίχα να του αποκαλύψει τα μυστικά της Πυθαγόρειας διδασκαλείας έναντι μεγάλης αμοιβής. Αυτή αρνήθηκε κατηγορηματικά και μάλιστα έκοψε με τα δόντια την γλώσσα της και την έφτυσε στο πρόσωπο του Διονυσίου. Το γεγονός αυτό αναφέρουν ο Ιππόβοτος και ο Νεάνθης.

ΠΤΟΛΕΜΑΪΣ (6ος π.Χ. αιώνας). Νεοπυθαγόρεια φιλόσοφος, μουσικός και μαθηματικός. Την αναφέρει ο Πορφύριος στο έργο του “ΕΙΣ ΤΑ ΑΡΜΟΝΙΚΑ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ ΥΠΟΜΝΗΜΑ”. Κατά τον Πορφύριο (νέοπλατωνικό φιλόσοφο του 3ου μ.Χ. αιώνα) η Πτολεμαϊς μεταξύ άλλων απέδειξε και την πρόταση: “ΕΑΝ ΔΥΟ ΑΡΙΘΜΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΑΝΤΕΣ ΑΛΛΗΛΟΥΣ ΠΟΙΩΣΙ ΤΙΝΑΣ, ΟΙ ΓΕΓΟΜΕΝΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΙΣΟΙ ΑΛΛΗΛΟΙΣ ΕΣΟΝΤΑΙ” (δηλαδή αβ=βα).

ΠΥΘΑΓΟΡΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ (γύρω στον 6ον–5ον π.Χ. αιώνα). Ο Ιάμβλιχος στο έργο του “ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΙΚΟΥ ΒΙΟΥ” διέσωσε τα ονόματα δεκαεπτά πυθαγορείων γυναικών που ήταν γνώστριες της πυθαγόρειας φιλοσοφίας και των πυθαγορείων μαθηματικών. Ήδη έχουμε αναφέρει μερικές από αυτές. Οι υπόλοιπες είναι:

-    Ρυνδακώ, αδελφή Βυνδάκου.
-    Οκκελώ και Εκκελώ (αδελφές) από τις Λευκάνες.
-    Χειλωνίς, κόρη Χείλωνος του Λακεδαιμονίου.
-    Κρατησίκλεια, σύζυγος Κλεάνορος του Λακεδαιμονίου.
-    Λασθένεια η Αρκάς.
-    Αβροτέλεια κόρη Αβροτέλους του Ταραντίνου.
-    Εχεκράτεια η Φλιασία.
-    Θεανώ γυναίκα του Μεταποντίνου Βροντίνου. (Δεν πρέπει να συγχέεται με την Θεανώ την σύζυγο του Πυθαγόρου και κόρη του Κροτωνιάτη Βροντίνου)
-    Τυρσηνίς, η Συβαρίτις.
-    Πεισιρρόδη η Ταραντινίς.
-    Θεαδούσα η Λάκαινα.
-    Βοιώ η Αργεία.
-    Βαβέλυκα η Αργεία.
-    Κλεαίχμα αδελφή Αυτοχαρίδα του Λάκωνος.
-    Νισθαιαδούσα.

ΔΙΟΤΙΜΑ από την Μαντινεία (6ος–5ος π.Χ. αιώνας).Στο “Συμπόσιον” του Πλάτωνος, ο Σωκράτης αναφέρεται στην Δασκάλα του Διοτίμα, ιέρεια στην Μαντίνεια, που υπήρξε Πυθαγόρεια και γνώστρια της πυθαγόρειας αριθμοσοφίας. Κατά μαρτυρία του Ξενοφώντος, η Διοτίμα δεν ήταν άπειρη των πλέον δυσκολονόητων γεωμετρικών θεωρημάτων.

ΒΙΤΑΛΗ (6ος–5ος π.Χ. αιώνας). Βιτάλη ή και Βιστάλα, κόρη της Δαμούς και εγγονή του Πυθαγόρου. Γνώστρια των πυθαγόρειων μαθηματικών. Η Δαμώ προτού πεθάνει της εμπιστεύτηκε τα “υπομνήματα”, δηλαδή τα φιλοσοφικά κείμενα του πατέρα της.

ΠΕΡΙΚΤΙΟΝΗ (5ος π.Χ. αιώνας). Πυθαγόρεια φιλόσοφος, συγγραφέας και μαθηματικός. Διάφορες πηγές την ταυτίζουν με την Περικτιόνη την μητέρα του Πλάτωνος και κόρη του Κριτίου. Ο μαθηματικός Πλάτων, όπως και ο φιλόσοφος Πλάτων, οφείλει την πρώτη γνωριμία του με τα μαθηματικά και την φιλοσοφία στην Περικτιόνη. Ο Πλάτων δεν αναφέρει το παραμικρό για την μητέρα του. Ήταν βαθιά χολωμένος μαζί της επειδή αυτή μετά από τον θάνατο του Αρίστωνος (του πατέρα του Πλάτωνος) παντρεύτηκε με κάποιον Αθηναίο, με το όνομα Πυριλάμπης στον οποίο αφοσιώθηκε. Στο γεγονός αυτό ίσως οφείλεται και ο “μισογυνισμός” του μεγάλου φιλοσόφου, που παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του άγαμος. Ο Στοβαίος στο “Ανθολόγιο” του, γράφει για την Περικτιόνη ότι κατείχε τα της γεωμετρίας και της αριθμητικής: “…ΓΑΜΕΤΡΙΑ ΜΕΝ ΩΝ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑΛΛΑ ΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΙΝΑ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ ΚΑΤΑΣΧΟΛΕΟΝΤΑΙ, Α ΔΕ ΣΟΦΙΑ ΠΕΡΙ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ, ΟΥΤΩΣ ΓΑΡ ΕΧΕΙ ΣΟΦΙΑ ΠΕΡΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΕΟΝΤΩΝ”.

ΛΑΣΘΕΝΕΙΑ (4ος π.Χ. αιώνας). Η Λασθενία από την Αρκαδία είχε μελετήσει τα έργα του Πλάτωνος και ήλθε στην Ακαδημία (του Πλάτωνος) για να σπουδάσει μαθηματικά και φιλοσοφία. Μετά τον θάνατο του Πλάτωνος συνέχισε τις σπουδές της κοντά στον ανεψιό του Σπεύσιππο. Αργότερα έγινε και αυτή φιλόσοφος και σύντροφος του Σπευσίππου. Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη τον Περιπατητικό στην Λασθένεια οφείλεται και ο επόμενος ορισμός της σφαίρας: “ΣΦΑΙΡΑ ΕΣΤΙΝ ΣΧΗΜΑ ΣΤΕΡΕΟΝ ΥΠΟ ΜΙΑΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΝ, ΠΡΟΣ ΗΝ, ΑΦ’ ΕΝΟΣ ΣΗΜΕΙΟΥΤΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΠΑΣΑΙ ΑΙ ΠΡΟΣΠΙΠΤΟΥΣΑΙ ΕΥΘΕΙΑΙ ΙΣΑΙ ΑΛΛΗΛΑΙΣ ΕΙΣΙΝ”.

ΑΞΙΟΘΕΑ (4ος π.Χ. αιώνας).Μαθήτρια και αυτή, όπως και η Λασθένεια, της ακαδημίας του Πλάτωνος. Ήλθε στην Αθήνα από την Πελοποννησιακή πόλι Φλιούντα. Έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μαθηματικά και την φυσική φιλοσοφία. Αργότερα δίδαξε τις επιστήμες αυτές στην Κόρινθο και την Αθήνα.

ΝΙΚΑΡΕΤΗ η Κορίνθια. Αναφέρεται από τον Ν. Χατζηδάκη ως “ΤΗΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ ΘΕΡΑΠΑΙΝΙΣ”. Την αναφέρει ακόμα και ο Ε. Σταμάτης. Από τους αρχαίους συγγραφείς την μνημονεύει ο Στοβαίος. Κατά τον Ν. Χατζηδάκι, στην Νικαρέτη οφείλεται η επαναδιατύπωσις και η απόδειξις του θεωρήματος: “ΠΑΝΤΟΣ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΜΙΑΣ ΤΩΝ ΠΛΕΥΡΩΝ ΠΡΟΣΕΚΒΛΕΙΘΕΙΣΗΣ, Η ΕΝΤΟΣ ΓΩΝΙΑ ΕΚΑΤΕΡΑΣ ΤΩΝ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΓΩΝΙΩΝ ΜΕΙΖΩΝ ΕΣΤΙ”.

ΑΡΕΤΗ η Κυρηνεία (4ος–3ος π.Χ. αιώνας). Κόρη του Αριστίππου, ιδρυτού της Κυρηναϊκής φιλοσοφικής σχολής, η Αρετή (συναντάται και ως Αρήτη) σπούδασε στην ακαδημία του Πλάτωνος. Λέγεται ότι δίδαξε μαθηματικά, φυσική και ηθική φιλοσοφία στην Αττική για αρκετά χρόνια και ότι έγγραψε σαράντα τουλάχιστον βιβλία ποικίλου περιεχομένου, από τα οποία τα δύο περιελάμβαναν και πραγματείες για τα μαθηματικά. Μετά τον θάνατο του πατέρα της, τον διαδέχθηκε, κατόπιν εκλογής στην διεύθυνσι της Σχολής. Χαρακτηριστικό είναι ότι ανάμεσα στους μαθητές της συγκαταλέγονταν και 100 περίπου φιλόσοφοι. Ο John Morans στο βιβλίο του “Women in Science” αναφέρει ότι το επίγραμμα του τάφου της έγγραφε: Το μεγαλείο της Ελλάδος, με την ομορφιά της Ελένης, την πέννα του Αριστίππου, την ψυχή του Σωκράτους και την γλώσσα του Ομήρου”.
Ο υιός της Αρετής, ο Αρίστιππος ο Νεώτερος, προήγαγε σημαντικά την Κυρηναϊκή φιλοσοφία. Κατά τον Αθηναίο (λόγιο, σοφιστή και συγγραφέα, 2ος – 3ος μ.Χ. αιώνας), η Αρετή διηγείτο στους μαθητές της το εξής ανέκδοτο: Όταν κάποιος μαθητής της Ακαδημίας ισχυρίστηκε ότι η τέχνη της αρίθμησης οφείλεται στον Παλαμήδη, ο Πλάτων τον ρώτησε “Ώστε χωρίς τον Παλαμήδη ο Αγαμέμνων δεν θα ήξερε πόσα πόδια του έδωσε η φύσις;”

ΠΥΘΑΪΣ (2ος π.Χ. αιώνας). Γεωμέτρης, κόρη του μαθηματικού Ζηνοδώρου. Ασχολήθηκε, μαζί με τον πατέρα της, με εμβαδά επιπέδων χωρίων. Την αναφέρει ο Ευτόκιος. Ο Θέων ο Αλεξανδρεύς (4ος μ.Χ. αιώνας) στα σχόλιά του στην “ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΙ” του Πτολεμαίου γράφει: “ΠΟΙΗΣΟΜΕΘΑ ΔΗ ΤΗΝ ΤΟΥΤΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΙΝ ΕΝ ΕΠΙΤΟΜΗ ΕΚ ΤΩΝ ΖΗΝΟΔΩΡΟΥ ΚΑΙ ΠΥΘΑΪΔΟΣ ΔΕΔΕΙΓΜΕΝΩΝ ΕΝ ΤΩ ΠΕΡΙ ΙΣΟΠΕΡΙΜΕΤΡΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ”.

ΠΑΝΔΡΟΣΙΩΝ (4ος μ.Χ. αιώνας). Συναντάται κει ως Πάνδροσος. Αλεξανδρινή γεωμέτρης, μάλλον μαθήτρια του Πάππου, ο οποίος της αφιερώνει και το γ’ βιβλίο της “ΣΥΝΑΓΩΓΗΣ”. Η Πανδροσίων χωρίζει τα γεωμετρικά προβλήματα σε τρεις κατηγορίες: “ΤΡΙΑ ΓΕΝΗ ΕΙΝΑΙ ΤΩΝ ΕΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΝ ΑΥΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΑΛΕΙΣΘΑΙ, ΤΑ ΔΕ ΓΡΑΜΜΙΚΑ”. Πηγή: erevna-enimerwsi.blogspot.gr

ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΥΠΑΤΙΑ το σύμβολο του τέλους της αρχαιότητας. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Υπατία το σύμβολο του τέλους της αρχαίας επιστήμης

Η Υπατία ηταν κόρη του μαθηματικού και αστρονόμου Θέωνα και έλαβε με τις φροντίδες του πολύ καλή εκπαίδευση και ταξίδεψε στην Αθήνα και στην Ιταλία. Στην Αθήνα παρακολούθησε μαθήματα στη νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του Νεότερου και της κόρης του Ασκληπιγένειας αλλά μαθήτευσε και κοντά στον Ιεροκλή. Επιστρέφοντας στην Αλεξάνδρεια, επικεφαλής της εκεί σχολής των Πλατωνιστών (400 μ.κ.χ.), δίδαξε φιλοσοφία και μαθηματικά και αποτέλεσε πόλο έλξης για τους διανοούμενους της εποχής ενώ έκανε και εκτενή και ουσιώδη σχόλια στα μαθηματικά έργα του Διόφαντου και του Απολλώνιου. Δυστυχώς παρότι η ίδια η Υπατία υπήρξε πολυγραφότατη κανένα από τα έργα της δεν σώζεται και έχουμε μόνο αναφορές για αυτά. Πολλοί από τους μαθητές της ανήκαν στους ανώτατους κύκλους της αριστοκρατίας της πόλης και έγιναν σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο επίσκοπος Κυρήνης Συνέσιος και ο έπαρχος της Αλεξανδρείας Ορέστης. Η ίδια επηρεάστηκε φιλοσοφικά από τους νεοπλατωνικούς Πλωτίνο και Ιάμβλιχο.

Η Αλεξάνδρεια του 4ου αιώνα μ.Χ. ήταν ο χώρος μιας μικρής επιστημονικής αναγέννησης και αυτή φωτίστηκε από την πιο διάσημη ανάμεσα στις γυναίκες επιστήμονες και φιλοσόφους. Για δεκαπέντε αιώνες η Υπατία θεωρείται ότι ήταν η μόνη γυναίκα επιστήμονας στην ιστορία. Ακόμα και σήμερα συχνά είναι η μόνη γυναίκα που αναφέρεται στην ιστορία των μαθηματικών και της αστρονομίας. Αυτή η ευγενής γυναίκα ξεχωρίζει στις σελίδες της ιστορίας σαν η μεγαλύτερη από τους μάρτυρες της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας. Όταν γεννήθηκε η Υπατία το 370 μ.Χ., η διανοητική ζωή της Αλεξάνδρειας βρισκόταν σε κατάσταση επικίνδυνης σύγχυσης. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία γινόταν χριστιανική και όλο και πιο συχνά δεν ήταν μόνο ο χριστιανός ζηλωτής που έβλεπε αιρέσεις και σατανισμό στα μαθηματικά και στην επιστήμη: "οι μαθηματικοί έπρεπε να κατασπαραχθούν από θηρία ή να καούν ζωντανοί" (Mc Cabe). Μερικοί από τους χριστιανούς αναβίωσαν τις θεωρίες της επίπεδης γης και του σύμπαντος ως στερέωμα. Στην Αλεξάνδρεια ο Θεόφιλος, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας, υποκινούσε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ Εθνικών, Εβραίων και Χριστιανών. Δεν ήταν μια και τόσο ευμενής εποχή για να είναι κανείς επιστήμονας, ή φιλόσοφος. Ο πατέρας της Υπατίας, ο Θέων, ήταν μαθηματικός και αστρονόμος στο Μουσείο.Ο ορισμός Μουσείο δεν συνιστούσε εξαρχής το πλαίσιο μέσα στο οποίο καθορίζονται οι λειτουργίες ενός μουσείου, ούτε συνδεόταν με τη συλλογή και την έκθεση αντικειμένων. Στην αρχαιότητα το μουσείο περιγράφεται ως τέμενος αφιερωμένο στη λατρεία των Μουσών,στο συγκεκριμένο χώρο καλλιεργούνταν οι τέχνες, τα γράμματα, η μουσική, η ποίηση, η φιλοσοφία και ο χορός. Ο Θέων επέβλεπε από κοντά κάθε πλευρά της εκπαίδευσης της κόρης του.

Για τους Χριστιανούς, όλοι οι Πλατωνιστές ήταν επικίνδυνοι αιρετικοί. Η Υπατία όταν επέστρεψε από τα ταξίδια της Αλεξάνδρεια έγινε δασκάλα των μαθηματικών και της φιλοσοφίας. Το Μουσείο είχε χάσει την υπεροχή του και η Αλεξάνδρεια τώρα είχε ξεχωριστά σχολεία για Εθνικούς, για Εβραίους και για Χριστιανούς. Ωστόσο, η Υπατία δίδασκε σε ανθρώπους κάθε θρησκείας και μετά τον πατέρα της ανέλαβε μια Έδρα Φιλοσοφίας στην πόλη. Το σπίτι της έγινε κέντρο διανοουμένων και συγκέντρωνε σχολαστικιστές που συζητήσουν επιστημονικά και φιλοσοφικά ερωτήματα. 

Η φήμη της προσείλκυε μαθητές απ' όλη τη Μεσόγειο. Μάλιστα, πιστεύεται ότι την εποχή που πέθανε η Υπατία ήταν η καλύτερη μαθηματικός του Ελληνορωμαϊκού κόσμου, και πολύ πιθανόν και όλου του υπόλοιπου, επισκιάζοντας έτσι τον πατέρα της στη φήμη της ως δασκάλα. Αν και δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε όλους τους μαθητές της, υπάρχουν ενδείξεις ότι ήταν γενικά πλούσιοι και ισχυροί. 

Ο πιο γνωστός μαθητής της είναι ο Συνέσιος της Κυρήνης, ο οποίος προσπάθησε να συνδέσει τον πρόωρο χριστιανισμό με τον Νεοπλατωνισμό. Κάποια από τα γράμματά του προς αυτή έχουν διασωθεί, όπως και κάποια άλλα απεσταλμένα σε συμμαθητές του, όπου εκφράζει τον θαυμασμό του και την επιρροή που του είχε ασκήσει. Στα γράμματα του Συνέσιου μας δίνονται κάποια ονόματα μαθητών της Υπατίας που επικυρώνουν το ταλέντο και τη φήμη της. Εκτός από τον Συνέσιο, μαθητές επίσης ήταν ο μικρότερος αδερφός του (Euoptius) και ο θείος του (Αλέξανδρος), ο καλύτερός του φίλος (Herculian) με τον αδερφό του (Olympius), όπως και άλλοι (Hessychius, Athanasius,Theodosius).

Για να καταλάβουμε την δύναμη και τη μόρφωση των μαθητών της, ο Συνέσιος έγινε ο Επίσκοπος της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ ο αδερφός του έγινε ο διάδοχός του. Ο Ολύμπιος ήταν ένας πλούσιος γαιοκτήμονας από τη Σελεύκεια και ήταν καλά συνδεδεμένος με την Αλεξάνδρεια, το οποίο μάλλον ίσχυε και για τον αδερφό του, αν και αργότερα έγινα νομάρχης της Κωνσταντινουπόλεως. Ο Ησύχιος ήταν κυβερνήτης της Άνω Λιβύης, ο Αθανάσιος ήταν ένας πολύ γνωστός αλεξανδρινός σοφιστής και ο Θεοδόσιος ήταν ένας γραμματικός, που έγραψε κανόνες για ρήματα και ουσιαστικά. 

Η Υπατία έγραψε σχόλια για την Αριθμητική του Διόφαντου, επίσης για τον Αστρονομικό Κανόνα του Πτολεμαίου και ακόμα για τις Κωνικές Τομές του Απολλώνιου της Πέργα. Τα περισσότερα από τα γραπτά της Υπατίας ξεκίνησαν σαν σημειώσεις για τους μαθητές της. Κανένα δεν έχει διασωθεί ολοκληρωμένο, αν και είναι πιθανό τμήματα του έργου της να έχουν ενσωματωθεί στις εκτενείς πραγματείες του Θέωνα. Μερικές πληροφορίες για τα επιτεύγματά της προέρχονται από δασωμένα γράμματα του μαθητή και φίλου της Συνέσιου του Κυρηναίου, που αργότερα έγινε ο πλούσιος και ισχυρός Επίσκοπος της Πτολεμαϊδας. Το σημαντικότερο έργο της Υπατίας ήταν στην άλγεβρα. Έγραψε σχόλια στην Αριθμητική του Διόφαντου σε 13 βιβλία. Τα σχόλια της Υπατίας περιελάμβαναν εναλλακτικές λύσεις και πολλά νέα προβλήματα που προέκυπταν σαν συνέπεια στα χειρόγραφα του Διόφαντου. Η Υπατία έγραψε επίσης μια διατριβή Περί των Κωνικών του Απολλώνιου σε οκτώ βιβλία. Ο Απολλώνιος ο Πέργας ήταν ένας αλεξανδρινός γεωμέτρης του 3ου π.Χ. αιώνα, που προσπάθησε να εξηγήσει τις ασυνήθιστες τροχιές των πλανητών. Το κείμενο της Υπατίας ήταν μια εκλαΐκευση της εργασίας του.

Η Υπατία γοητευόταν από τις κωνικές τομές (τα γεωμετρικά σχήματα που σχηματίζονται όταν ένα επίπεδο τέμνει ένα κώνο). Μετά το θάνατό της, οι κωνικές τομές αγνοήθηκαν μέχρι την αρχή του 17ου αιώνα όταν οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι πολλά φυσικά φαινόμενα, όπως οι τροχιές πλανητών, περιγραφόταν με τον καλύτερο τρόπο με τις καμπύλες που προκύπτουν από κωνικές τομές. Εκτός από τη φιλοσοφία και τα μαθηματικά, η Υπατία είχε ενδιαφέρον για τη μηχανική και την πρακτική τεχνολογία. Τα γράμματα του Συνέσιου περιέχουν σχέδια για αρκετά επιστημονικά όργανα περιλαμβάνοντας έναν αστρολάβο (ο αστρολάβος χρησιμοποιούταν για τη μέτρηση των θέσεων του άστρων, πλανητών και του ήλιου και για τον υπολογισμό της ώρας και του ανερχόμενου ζωδίου του ζωδιακού). Η Υπατία ανέπτυξε ακόμα μια συσκευή για τη διύλιση του νερού, ένα όργανο για τη μέτρηση της στάθμης του νερού και ένα διαβαθμισμένο υδρόμετρο από μπρούτζο για τη μέτρηση της ειδικής βαρύτητας (πυκνότητας) ενός υγρού. Και αφού από τότε δεν υπήρξαν σημαντικές πρόοδοι στα μαθηματικά, την αστρονομία και τη φυσική σε όλο τη Δύση για άλλα 1000 χρόνια, η Υπατία έγινε σύμβολο του τέλους της αρχαίας επιστήμης. 

Το ότι η Υπατία ανακατεύτηκε στα πολιτικά θέματα της Αλεξάνδρειας είναι αδιαμφισβήτητο. Σαν Εθνική , με ελληνική επιστημονική σκέψη και σαν πολιτικό πρόσωπο με επιρροή, η Υπατία βρέθηκε σε πολύ επικίνδυνη θέση σε μια όλο και πιο χριστιανική πόλη. Το 412 ο Κύριλλος, ένας φανατικός χριστιανός, έγινε Πατριάρχης της Αλεξάνδρειας και μεγάλη εχθρότητα αναπτύχθηκε μεταξύ του Κυρίλλου και του Ορέστη, του Ρωμαίου Κυβερνήτη της Αιγύπτου, ενός παλιού μαθητή και καλού φίλου της Υπατίας. Αμέσως μόλις πήρε την εξουσία, ο Κύριλλος άρχισε να διώκει τους Εβραίους, διώχνοντας χιλιάδες από αυτούς από την πόλη. Έπειτα, παρά τη σφοδρή αντίθεση του Ορέστη, έστρεψε την προσοχή του στο να καθαρίσει την πόλη από του νεοπλατωνιστές. 

Αγνοώντας τις εκκλήσεις του Ορέστη, η Υπατία αρνήθηκε να απαρνηθεί τις ιδέες της και να ασπασθεί το Χριστιανισμό. Ο Κύριλλος, ο οποίος αργότερα αναγορεύτηκε ο πατέρας τους δόγματος της Χριστιανικής Τριάδας και αγιοποιήθηκε για το ζήλο του έβλεπε στην Υπατία μια συνεχή απειλή για τη διάδοση της Χριστιανικής πίστης, ο Κύριλλος, τουλάχιστον έμμεσα, ήταν η αιτία του τραγικού της θανάτου. Παρά κάθε επόμενη προσπάθεια να τον απαλλάξουν από το στίγμα του δολοφόνου, το αδιαμφισβήτητο γεγονός παραμένει ότι δεν έκανε καμία προσπάθεια να αποτρέψει το αποτρόπαιο και βίαιο έγκλημα.Τυφλωμένος από τη μανία του φανατισμού, ο Κύριλλος θεωρούσε την Υπατία ως μάγισσα εκπρόσωπο του Κακού. 

Οι δολοφόνοι της Υπατίας ήταν Παραβολικοί, φανατικοί μοναχοί της Εκκλησίας του Αγ. Κυρίλλου της Ιερουσαλήμ, πιθανώς υποβοηθούμενοι από Νιτριανούς μοναχούς. Το αν ο Κύριλλος διέταξε ο ίδιος το φόνο παραμένει ανοικτό ερώτημα. Πάντως, δημιούργησε το λιγότερο το πολιτικό κλίμα που επέτρεψε μια τέτοια θηριωδία. Ο φόνος της Υπατίας περιγράφεται στα γραπτά του χριστιανού ιστορικού του 5ου αιώνα Σωκράτη του Σχολαστικού ως εξής σε μετάφραση: "Όλοι οι άνθρωποι την σεβόταν και την θαύμαζαν για την απλή ταπεινοφροσύνη του μυαλού της. Ωστόσο, πολλοί με πείσμα την ζήλευαν και επειδή συχνά συναντούσε και είχε μεγάλη οικειότητα με τον Ορέστη, ο λαός την κατηγόρησε ότι αυτή ήταν η αιτία που ο Επίσκοπος και ο Ορέστης δεν γινόταν φίλοι. Με λίγα λόγια, ορισμένοι πεισματάρηδες και απερίσκεπτοι κοκορόμυαλοι με υποκινητή και αρχηγό τους τον Πέτρο, έναν οπαδό αυτής της Εκκλησίας, παρακολουθούσαν αυτή τη γυναίκα να επιστρέφει σπίτι της γυρνώντας από κάπου. Την κατέβασαν με τη βία από την άμαξά της, την μετέφεραν στην Εκκλησία που ονομαζόταν Caesarium, την γύμνωσαν εντελώς, της έσκισαν το δέρμα και έκοψαν τις σάρκες του σώματός της με κοφτερά κοχύλια μέχρι που ξεψύχησε, διαμέλισαν το σώμα της, έφεραν τα μέλη της σε ένα μέρος που ονομαζόταν Κίναρον και τα έκαψαν.

"Ο Κύριλλος αργότερα ονομάστηκε άγιος.... Ο Ορέστης ανέφερε τη δολοφονία και ζήτησε από τη Ρώμη να ξεκινήσει έρευνες. Αργότερα παραιτήθηκε και έφυγε από την Αλεξάνδρεια. Η έρευνα αναβλήθηκε πολλές φορές λόγω «έλλειψης μαρτύρων» και τελικά ο Κύριλλος ισχυρίσθηκε ότι η Υπατία ήταν ζωντανή και ζούσε στην Αθήνα. Έτσι χάθηκε το 415 η μεγαλύτερη γυναίκα μύστης του αρχαίου κόσμου και μαζί της έπεσε και η Νεοπλατωνική Σχολή της Αλεξάνδρειας. 
Η Υπατία ήταν ο τελευταίος Εθνικός επιστήμονας του δυτικού κόσμου και ο θάνατός της συνέπεσε με τα τελευταία χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Μετά την Υπατία ήρθε το χάος και ο βαρβαρισμός των Σκοτεινών Χρόνων.

Πηγή: erevoktonos.blogspot.com

YΓ. Επικούρειου Πέπου. Ηλία Γιαννακόπουλε όντως κάποιοι έπρεπε να ασχοληθούμε με την Υπατία, αυτό δεν συμβαίνει γιατί κάτι δεν πάει καλά στο βασίλειο της Δανιμαρκίας. 

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΤΣΙΑΤΖΗΣ Καλλιτέχνης Ξυλογλύπτης κ.ο.μ.

Φίλες και Φίλοι καλησπέρα, στη σημερινή ανάρτηση θα μου επιτρέψετε να ευλογήσω λίγο τα γένια μου, για να είμαι ειλικρινής όχι ακριβώς τα γένια μου αλλά τα γένια ενός Γοργογυραίου. Και για να πω όλη την αλήθεια θα ευλογήσω τα γένια όχι ακριβώς ενός Γοργογυραίου, αλλά ενός καλλιτέχνη που ήρθε γαμπρός στο Γοργογύρι και με την προσφορά του άλλαξε τα δεδομένα.

Η αιτία που ήρθε στο Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι ήταν φυσικά μια ελκυστική Γοργογυρέ'ι'σσα που ακούει στο όνομα Δεινομάχη [πρώην Μάνια] και φυσικά το επίθετό της είναι Γκοβίνα. Χάρη λοιπόν σ' αυτή την Γοργογυρέ'ι'ισσα το χωριό απέκτησε έναν καλλιτέχνη που με την παρουσία του και τα έργα του έχει αλλάξει την εικόνα του χωριού. Το όνομα λοιπόν αυτού του καλλιτέχνη είναι ΑΓΓΕΛΟΣ-ΦΕΙΔΙΑΣ ΠΑΤΣΙΑΤΖΗΣ και οφείλω να ομολογήσω πως αγάπησε, και αναβάθμησε το Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι όσο λίγοι Γοργογυραίοι.

Ελπίζω και ο νέος γαμπρός από τον Πρόδρομο, ο Πήγασος, να αγαπήσει κι αυτός εξίσου το Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι όσο ο Άγγελος-Φειδίας. Ήδη με την παρουσία του στη φετινή γιορτή των Καρκατζαλαίων έδωσε ένα πρώτο δείγμα γραφής άριστο. Ειρήσθω εν παρόδω να πω πως για να πάρει κάποιος κοπέλα από το Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι θα πρέπει εκτός των άλλων προυποθέσεων να πληρεί και τους εξής όρους.
Α'] Να πάει Καρκάτζαλος πριν νυμφευθεί Γοργογυρέ'ι'σσα ή να είναι καλλιτέχνης που θα φιλοτεχνήσει έναν Καρκάτζαλο. 

Στην προκειμένη περίπτωση ο Άγγελος-Φεδίας φιλοτέχνησε τον πιο γοητευτικό Καρκάτζαλο της Ευρώπης, και ο Πήγασος απλά ντύθηκε Καρκάτζαλος στην φετινή γιορτή.
Β'] Να αγαπήσει το Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι -τιμής ένεκεν - γιατί τον αγάπησε Γοργογυρέ'ι'ισσα, γιατί τον αξίωσε ο Θεός να πιει νερό από τον Κεφαλοπόταμο, και βεβαίως βεβαίως να γευτεί πίτες και άλλες γεύσεις Γοργογυρέ'ι'κες.

Μ' αυτές τις δύο προυποθέσεις, συν τα πνευματικά, συν τα καλλιτεχνικά, συν τα αθλητικά, συν τα οικονομικά, συν τα φιλολογικά, συν τα σωματικά προσόντα μπορεί κάποιος να ελπίζει πως κάποια Γοργογυρέ'ιίσσα θα το γλυκοκοιτάξει.
Ας επιστρέψω όμως στον καλλιτέχνη ΑΓΓΕΛΟ-ΦΕΙΔΙΑ ΠΑΤΣΙΑΤΖΗ πιο κάτω θα σας παρουσιάσω μερικά από τα έργα τού καλλιτέχνη για να πάρετε μια γεύση από τον Γοργογυραίο γλύπτη που ως άλλος Φειδίας αντί για το μάρμαρο σμιλεύει το ξύλο. 
Κατά την παραμονή μου στο Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι το καλοκαίρι του περασμένου χρόνου είχα την χαρά και την τύχη να γνωρίσω κάποιους εξαιρετικά σημαντικούς ανθρώπους και μεταξύ αυτών ήταν και ο καλλιτέχνης Άγγελος. 

Από την Διοτίμα βέβαια είχα ακούσει τα καλλίτερα, όταν τον γνώρισα θυμήθηκα τα λόγια της, είχε δίκιο. Όταν δε γνώρισα και το έργο του τον θαύμασα ακόμη περισσότερο. 
Αυτή την περίοδο ο καλλιτέχνης βρίσκεται στον Μύλο των Ξωτικών όπου η δημοτική αρχή του έχει παραχωρήσει έναν χώρο και ο Άγγελος σε καθημερινή βάση φιλοτεχνεί και παρουσιάζει διάφορα ξυλόγλυπτα. 
Όσοι από σας επισκεφτήκατε τον Μύλο των Ξωτικών σίγουρα θα τον είδατε να σμιλεύει κάποιον κορμό ξύλου και να του δίνει μορφή. Άγγελε-Φειδία είσαι σπουδαίος καλλιτέχνης. Μπράβο σου. Συνέχισε να μας εκπλήττεις ευχάριστα και δημιουργικά.

Φίλες και Φίλοι χάρη σ' αυτόν τον καλλιτέχνη η γιορτή των Καρκατζαλαίων φέτος ήταν η καλλίτερη και η πιο γιορτινή. Άγγελε-Φειδία συγχαρητήρια για το έργο σου, για τις ιδέες σου, για την προσφορά σου και γενικότερα για το ενδιαφέρον σου για το Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι. Ως Γοργογυραίος θέλω να σου πω ένα μεγάλο ευχαριστώ γι' αυτά που έχεις κάνει και γι' αυτά που θα κάνεις στο μέλλον.

Ο καλλιτέχνης με το έργο του.

ΥΓ. Η Δεινομάχη και ο Άγγελος έχουν μια κόρη, την γλυκύτατη και πολυτάλαντη Διώνη-Εβελίνα που ως φαίνεται έχει πάρει όλα τα χαρίσματα από τον πατέρα της και την μητέρα της. Σίγουρα στο μέλλον θα μας εκπλήξει με τις ζωγραφιές της. Αν όλα πάνε καλά το ερχόμενο καλοκαίρι ελπίζω να κάνουμε στην αυλή των θαυμάτων μία έκθεση ζωγραφικής με έργα της Διώνης-Εβελίνας και των άλλων παιδιών του σχολείου. 
Θα προτείνω να λάβει μέρος στην έκθεση και η Αντιόπη, από τα ιδρυτικά μέλη της Λ.Ο.Γ. η οποία ήταν ταλαντούχος ζωγράφος, και ελπίζω πως ασχολείται ακόμα. Δεν είναι τυχαίο που το πατρώνυμο της που είναι Ζωγράφου!!!!
Σας χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΜΑΣ ΟΡΦΕΑΣ ΠΕΘΑΝΕ ΣΗΜΕΡΑ 03/01/2019 Αντίο πιστέ μας φίλε.

20 πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για τον πιο πιστό φίλο του ανθρώπου, τον σκύλο.

Φίλες και Φίλοι καλησπέρα, η σημερινή μέρα ήταν μέρα αποχαιρετισμού, ο πιστός μας φίλος ο Ορφέας μας το πρωί πέθανε.... Δυστυχώς ο καρκίνος χτύπησε και τον Ορφέα. Η εξέλιξη ήταν ραγδαία, ούτε μήνας δεν πέρασε από τότε που διαγνώστηκε πως έχει καρκίνο και σήμερα το πρωί άφησε την τελευταία του πνοή. Οφείλω να ομολογήσω πως αυτό το κουταβάκι που μπήκε στην ζωή μας πριν οκτώ χρόνια μας έκανε όλους να τον αγαπήσουμε. Ειδικότερα η Δήμητρα, η Ηρώ, η Ράνια και ο Αλέκος τον είχαν λατρέψει. Το άξιζε ο μπαγάσας γιατί ήταν πολύ χαρισματικός και αγαπησιάρης. Όμως όλα τα καλά έχουν ένα τέλος, εγώ ως Επικούρειος νόμιζα πως θα αντιμετωπίσω την όλη κατάσταση πιο ψύχραιμα. 

Ως φαίνεται έχω αρκετό δρόμο μπροστά μου γιατί κάθε άλλο παρά ως Επικούρειος αντιμετώπισα τον θάνατο του Ορφέα μας. Το μεσημέρι παρουσία όλων όσων τον αγάπησαν κάναμε την ταφή του, εγώ ο Επικούρειος Πέπος μαζί με τον Αλέκο, που τόσο αγαπούσε ο Ορφέας κατεβάσαμε την σορό του στην τελευταία του κατοικία. Οι στιγμές ήταν πολύ δύσκολες για όλους μας και ειδικότερα για την Δήμητρα - Περσεφόνη και την Ηρώ, είχαν δεθεί αρκετά με τον Ορφέα. Έτσι κι αλλιώς δεν υπήρχε περίπτωση να γνωρίσεις τον Ορφέα και να μην τον αγαπήσεις. Θα πρέπει όμως να σταθούμε στις πολλές στιγμές ευτυχίας που μας είχε χαρίσει ο Ορφίκος μας και να ξεπεράσουμε την στεναχώρια μας. Για όσους θεωρήσουν υπερβολικά αυτά που γράφω θα τους πω το εξής: Αν δεν συνδεθείς ποτέ με κάποιο τετράποδο δεν θα μπορέσεις να καταλάβεις τα συναισθήματα που απορρέουν από μια τέτοια σχέση και ο χαμένος θα είσαι εσύ. 

Μ' αυτά τα λίγα λόγια θα ήθελα να αποχαιρετήσω τον πιστό μας φίλο, τον αγαπημένο μας Ορφέα. Ορφέα θα σε θυμόμαστε και για μας θα βρίσκεσαι πια στον παράδεισο της μνήμης μας. Με αγάπη Δήμητρα - Περσεφόνη, Κοντεσίνα Ηρώ, Ράνια, Αλέξανδρος, Μελισσάνθη, Λαμπρινή, Επικούρειος Πέπος και Κορνηλία η οποία θα ήθελε πάρα πολύ να ήταν σήμερα εδώ, αλλά δεν ήταν δυνατόν γιατί έλειπε στο χωριό.Φίλες και φίλοι σας χαιρετώ, με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

Λέμε τα αγαπάμε! Όντως τα αγαπάμε! Μας δίνουν χαρά, ξεκούραση, γαλήνη! Δεν θα αναφερθούμε στα οφέλη που αποκομίζουμε από τη σχέση μας με τα σκυλιά – είναι γνωστά.
Ας διαβάσουμε όμως 20 πράγματα, 20 αλήθειες που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε όσοι αγαπάμε τα σκυλάκια. Αξίζει να αφιερώσετε 5 λεπτά από το χρόνο σας, είναι μαθήματα ζωής!
1.🐕 Μη με αγνοείς για πολύ. Θα ζήσω 10 – 15 χρόνια το πολύ. Μου φαίνεται μια αιωνιότητα όταν είσαι μακρυά και στενοχωριέμαι όταν δεν ξέρω πού είσαι.
2.🐕 Πάρε με μαζί σου σε νέα μέρη να γνωρίσω φιλικούς ανθρώπους και άλλα ζωάκια. Μπορεί αρχικά να φοβηθώ αλλά αυτές οι εμπειρίες θα μου αυξήσουν την αυτοπεποίθηση και θα με βοηθήσουν να μη φοβάμαι.
3.🐕

Μη με πετάξεις αν έρθει νέο μέλος στην οικογένεια. Είμαι κι εγώ μέλος της οικογένειας και θα το αγαπώ και θα τα προσέχω όσο κι εσύ.
4.🐕 Μη θυμώνεις όταν πηδάω πάνω σου. Σε αγαπάω πολύ και ενθουσιάζομαι όταν σε βλέπω, αυτός είναι ο τρόπος μου να σε κάνω αγκαλιά.
5.🐕 Μάθε με νέα πράγματα. Χαίρομαι να σε κάνω χαρούμενο οπότε μάθε μου πράγματα που θα ήθελες να κάνω. Είναι καλή γυμναστική και με κάνουν να περνώ καλά.
6.🐕 Μην απογοητεύεσαι και με παρατήσεις. Δεν καταλαβαίνω τη γλώσσα σου αλλά κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να σε καταλάβω. Δώσε μου χρόνο να σε καταλάβω και να μάθω, το μόνο που θέλω είναι να σε κάνω χαρούμενο.
7.🐕

Μην εκτονώνεις το άγχος σου επάνω μου. Ακόμη και αν πήγε άσχημα η μέρα σου εγώ χαίρομαι που σε βλέπω και μπορώ να κάνω την υπόλοιπη μέρα σου καλύτερη.
8.🐕 Καθησύχασε με όταν φοβάμαι. Θέλω λίγη ώρα για να καταλάβω ότι κάτι νέο που συναντώ δεν θα μου κάνει κακό και πάντα με βοηθά να είσαι δίπλα μου.
9.🐕 Όση δουλειά και αν έχεις, αφιέρωσε μου λίγο ποιοτικό χρόνο.Είναι το μόνο που θέλω και κάθε λεπτό μετρά για μένα.
10.🐕

Μη με αφήνεις έξω όταν κάνει πολύ κρύο ή πολλή ζέστη. Δεν έχω πού να πάω για να ζεσταθώ ή να δροσιστώ και δεν ξέρω τι να κάνω άμα βρεθώ σε δύσκολη κατάσταση.
11.🐕 Μην ξεχνάς μικρά πραγματάκια που με κάνουν υγιή και χαρούμενο. Όταν μεγαλώνουν τα νύχια μου πονώ όταν περπατάω, κινδυνεύει η υγεία μου όταν τα δόντια μου χαλάνε και νιώθω πιο ανάλαφρος όταν το τρίχωμα μου είναι χτενισμένος. Εσένα θα σου πάρει λίγα λεπτά αλλά για μένα έχει μεγάλη σημασία.
12.🐕 Δείξε μου εμπιστοσύνη. Εγώ σε εμπιστεύομαι απόλυτα. Σε παρακαλώ κάνε το ίδιο. Είσαι όλος ο κόσμος για μένα.
13.🐕 Μη μου κρατάς θυμό για πολύ. Έχεις τη δουλειά, τους φίλους, τη διασκέδαση σου. Εγώ έχω μόνο εσένα.
14.🐕

Μίλα μου. Δεν καταλαβαίνω τις λέξεις σου αλλά καταλαβαίνω τον τόνο της φωνής σου και τη γλώσσα του σώματος σου.
15.🐕 Να μου φέρεσαι με καλοσύνη. Όσο περισσότερο με αγαπάς, τόσο πιο ισχυρό είναι το δέσιμο μας.
16.🐕 Σε παρακαλώ, μη με χτυπάς. Αν έκανα κάτι λάθος, δεν το έκανα επίτηδες. Βοήθησε με να μάθω και να μην το ξανακάνω.
17.🐕 Όποτε κάνω κάτι καλό, πες το μου. Δεν υπάρχει τίποτα που να με κάνει πιο ευτυχισμένο. Να είσαι σίγουρος πως ότι σε κάνει ευτυχισμένο θα το ξανακάνω… ξανά και ξανά και ξανά…
18.🐕 Αν δεν είμαι ο εαυτός μου, κάτι σημαίνει αυτό. Προτού με μαλώσεις γιατί νυστάζω, δείχνω βαρύς ή βαριεστημένος, σκέψου μήπως κάτι δεν πάει καλά ή κάτι με ενοχλεί. Μπορεί να είμαι άρρωστος, να πονάω ή να γερνάω.
19.🐕

Φρόντισε με όταν γεράσω. Φρόντισε με όπως με φρόντισες όταν ήμουν κουταβάκι. Μπορεί να μην είμαι τόσο χαριτωμένος ή να μην έχω τόσο μαλακό τρίχωμα αλλά σε αγαπάω κάθε χρόνο και περισσότερο.
20.🐕 Μη με αφήσεις μόνο μου στο πιο δύσκολο ταξίδι. Ξέρω ότι είναι σκληρό για σένα αλλά μείνε μαζί μου μέχρι την τελευταία στιγμή. Όλα είναι πιο εύκολα και λιγότερο τρομακτικά όταν είσαι δίπλα μου. Να θυμάσαι ότι σε αγαπάω.
Σε χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.🐕🌷🐕🏵️🐕🌷🐕🍓
ΥΓ. Επικούρειου Πέπου. Στην προηγούμενη ζωή ήμουν σκύλος στην Ιαπωνία με το όνομα Πεπέ... Μιλάω σοβαρά, το γράφει και ο Χαρούκι Μουρακάμι στο βιβλίο με τίτλο ""Νορβηγικό Δάσος"".
Πηγή: dinfo.gr

«Επαρήλθεν…… και ο χρόνος: Μία ιστορία χρόνου». ΗΛΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ

ΙΔΕΟΔΡΟΜΙΟ

ΗΛΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ

«Επαρήλθεν…… και ο χρόνος: Μία ιστορία χρόνου».

α. «Νόημα ή μέτρον τον χρόνον, ουχ υπόστασιν» (Ο χρόνος είναι επινόηση ή τρόπος μέτρησης και δεν υπάρχει κανονικά. Αντιφών ο Ραμνούσιος, Αρχαίος Αθηναίος πολιτικός).

β. «Ο χρόνος δεν υπάρχει, είναι μία ανθρώπινη επινόηση και εξυπηρετεί ανθρώπινες ανάγκες» (Αϊνστάιν).

Καλοκαίρι και διακοπές σε ένα από τα πολλά ελληνικά νησιά. Μία παρέα ηλικιωμένων συζητά για τα περασμένα και σχεδιάζει τις καθημερινές συναντήσεις στην παραλία. Ήταν όλοι γνωστοί και κάθε χρόνο - μία παλιά συνήθεια - είχαν υποσχεθεί να βρίσκονται όλοι εκεί: Στο ίδιο νησί (τόπος καταγωγής), στην ίδια παραλία. Κανείς δεν έλειπε. Άφηναν τις έγνοιες στην Αθήνα (τόπος μόνιμης διαμονής) και προσπαθούσαν μέσα από την παρέα και τις ατελείωτες συζητήσεις να απαλλαγούν από το βάρος του χρόνου, που εμφανώς πια άρχισε να αφήνει το στίγμα του.

Ηλίας Γιαννακόπουλος

Στη φετινή, όμως, συνάντηση έλειπε ο πέμπτος της παρέας. Κάποιος από τους υπόλοιπους σχολίασε αυτήν την απουσία λέγοντας: «Επαρήλθεν, βέβαια, και ο καιρός – χρόνος». Το σχόλιό του εμπεριείχε και μία λαϊκή θυμοσοφία για την ιδιότητα του χρόνου να φθείρει και να δαμάζει εξουσιαστικά τον άνθρωπο. Το γραμματικό λάθος (παρήλθε….) δεν υποβάθμισε και το περιεχόμενο της «γνωμάτευσής» του.

Για λίγη ώρα η παρέα των υπολοίπων τεσσάρων ανδρών μελαγχόλησε και άρχισε να διερωτάται για την ευρηματικότητα των ανθρώπων να βρίσκουν λέξεις για να αποτυπώσουν μία αρνητική πραγματικότητα ή να ερμηνεύσουν ένα φαινόμενο χωρίς την αρωγή των επιστημονικών όρων.

Για το θάνατο, που ως έννοια τρομάζει, επινοήθηκαν τα: «ετελεύτησεν τον βίον», «έζησε τα χρόνια του», «ξόδεψε το χρόνο του», «συμπλήρωσε τον κύκλο του», «ήρθε η ώρα του» κι άλλα.

Όποια φράση, όμως, και αν απομονώσουμε στον πυρήνα της θα ανιχνεύσουμε την έννοια του χρόνου. Υπόρρητα, δηλαδή, δηλώνεται πως ο άνθρωπος ως υλική ύπαρξη υπόκειται απόλυτα στην φθοροποιό εξουσία του χρόνου που τα δαμάζει όλα (πανδαμάτωρ).

Αν και ο χρόνος δεν έχει αντικειμενική υπόσταση και είναι επινόηση του ανθρώπου, εν τούτοις η κίνησή του ούτε ελέγχεται αλλά και ούτε μπορούμε ως όντα να αμυνθούμε στην επέλασή του.

Χαρούκι Μουρακάμι.

«Δυστυχώς το ρολόι δουλεύει, οι ώρες περνούν .Το παρελθόν αυξάνεται, το μέλλον υποχωρεί. Οι δυνατότητες μειώνονται, οι τύψεις συσσωρεύονται» (Haruki Murakami, Γιαπωνέζος συγγραφέας).

Κάθε λεπτό, κάθε ώρα, κάθε μέρα που ζούμε δεν μπορούμε να τα ξαναζήσουμε. Ο χρόνος είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος, όπως και το ιστορικό γεγονός. Γι αυτό και είναι λάθος η άποψη πως «η ιστορία επαναλαμβάνεται» Ο Ηράκλειτος ήταν κατηγορηματικός και απόλυτος σε αυτό. Στο αποφθεγματικό «τα πάντα ρει» ενυπάρχει και η έννοια του χρόνου. Τίποτα δεν μπορεί να είναι όπως πριν.

Στο σημείο αυτό έγκειται και η διαφορά του χώρου με το χρόνο. Στον ίδιο χώρο μπορείς να υπάρχεις σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, στον ίδιο χρόνο, όμως, αυτό είναι ανέφικτο. 

Το χώρο μπορείς να τον ξαναχρησιμοποιήσεις, όχι όμως και το χρόνο. Ο χώρος καθίσταται αντιληπτός με τη βοήθεια των αισθήσεων (όραση, αφή …..). Το χρόνο αδυνατούμε να τον συλλάβουμε - αισθανθούμε ως υλικές υπάρξεις, αν και υφιστάμεθα τις συνέπειες από το «πέρασμά» του. Στο χώρο μπορούμε να επέμβουμε, να τον διαμορφώσουμε, να τον αλλάξουμε ή να τον προσαρμόσουμε στις ανάγκες μας. Στο χρόνο κάθε σκέψη ή και προσπάθεια για αντίσταση χαρακτηρίζεται ως παραλογισμός. Ο χρόνος έχει μία αυτονομία και καμία εξωγενής δύναμη δεν μπορεί να τον διευθετήσει. Ούτε να τον επιβραδύνουμε, ούτε να τον επιταχύνουμε μπορούμε.

Στην αέναη πάλη με το Χρόνο ο άνθρωπος μετρά μόνο ήττες. Το μόνο που πέτυχε είναι ο τεμαχισμός του χρόνου σε υποδιαιρέσεις του τύπου: Δευτερόλεπτα, ώρες, ημέρες, μήνες…… Κι αυτό γιατί νόμιζε πως θα μπορούσε έτσι να τον δαμάσει. Ο χρόνος, όμως, είναι ενιαίος και ο «τεμαχισμός» του είναι μία φενάκη.

Merrick Furst

«Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ χρόνου και χώρου είναι ότι δεν μπορείς να ξαναχρησιμοποιήσεις το χρόνο» ( Merrick Furst).

Εν τω μεταξύ η παρέα των τεσσάρων ηλικιωμένων μετά τις φιλοσοφικές αναζητήσεις του χρόνου επέστρεψε στην καθημερινότητα της ζωής. Μια ζωή που άλλοι παραπονούνται για την απουσία ελεύθερου χρόνου, άλλοι για την έλλειψη εργάσιμου χρόνου (άνεργοι) και πολλοί άλλοι αναζητούν τρόπους χρήσης του χρόνου. Κι αυτό γιατί η διαχείρισή του προκαλεί αμηχανία στον άνθρωπο, αφού δεν γνωρίζει πώς να αποθηκεύσει ένα αγαθό που του δίνεται δωρεάν αλλά ταυτόχρονα και δεν του ανήκει.

Όσο είμαστε μικροί αναζητούμε την επιτάχυνση του χρόνου, όταν μεγαλώσουμε την επιβράδυνσή του. Ο χρόνος, όμως, είναι σκληρός και δίκαιος απέναντί μας. Έτσι πολλές φορές το δώρο του χρόνου καταντά βάρος, αφού με το πέρασμά του μάς αδυνατίζει και στο τέλος μάς λυγίζει. Γι αυτό κάποιοι θεώρησαν πως ο χρόνος και ο θάνατος είναι συγκάτοικοι και ορίζουν τα ανθρώπινα.

«Ο χρόνος είναι δωρεάν, αλλά είναι ανεκτίμητος. Δεν σου ανήκει, αλλά μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις. Δεν μπορείς να τον αποταμιεύσεις, αλλά μπορείς να τον ξοδέψεις. Και από τη στιγμή που τον χάσεις, δεν μπορείς να τον πάρεις πίσω» (

Harvey Mackay Αμερικανός συγγραφέας)

Ένας από την παρέα των τεσσάρων ηλικιωμένων για να βοηθήσει και τους άλλους να απελευθερωθούν από την λύπη και την κατάθλιψη - εξαιτίας της απουσίας του πέμπτου – πρότεινε να χαρούν την παρούσα στιγμή γιατί όπως είπε «Αυτό που μας ανήκει είναι το τώρα και το εδώ». Βέβαια δεν γνώριζε τη σχετική θεωρία του Αϊνστάιν, αλλά ένιωθε πως ο άνθρωπος ορίζεται απόλυτα από το χώρο και το χρόνο.

Και πριν ανανεώσουν το ραντεβού τους στο σεργιάνι του χρόνου μετά το «επαρήλθεν και ο χρόνος» ο πιο νέος της παρέας τούς θύμισε την προτροπή του Βούδα: 

«Να μη βυθίζεσαι στο παρελθόν, να μην κάνεις όνειρα για το μέλλον, να επικεντρώνεις τη σκέψη σου στην παρούσα στιγμή».

Η αποθέωση του «παροντισμού» (presentism) ως βιοθεωρία ή η αποδοχή μιας πραγματικότητας; Tο παρελθόν και το μέλλον είναι φανταστικές έννοιες. Tο παρελθόν επιβιώνει μέσα από τη μνήμη, ενώ το μέλλον κατανοείται ως μέγεθος μέσα από την ελπίδα. Ο παρoντισμός ως θεωρία αντιμάχεται τη θεωρία της αιωνιότητας “eternalism”.

H παρέα ανανέωσε το ραντεβού για την άλλη ημέρα, αλλά ακόμα στο χώρο δίπλα στο θόρυβο των κυμάτων ηχούσε ακόμα το

«Επαρήλθεν….. και ο χρόνος».

● Η παραπάνω ιστορία της παρέας των ενηλίκων είναι πραγματική. Η λογοτεχνική παρέμβαση κρίθηκε αναγκαία για να καταστεί η ιστορία δημοσιεύσιμη.

ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΛΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ