ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η ΑΙΜΑΤΟΒΑΜΜΕΝΕΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η ΑΙΜΑΤΟΒΑΜΜΕΝΕΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ 12-13ος αι. μ.Χ.

      ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η ΑΙΜΑΤΟΒΑΜΜΕΝΕΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

• Τον 12ο μ.Χ αιώνα, η Ιερουσαλήμ αποτελεί πόλο έλξης για τρεις θρησκευτικές ομάδες: Εβραίους, χριστιανούς και
  
  

  ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ-ΠΙΝΑΚΑΣ Gustave dore
  μουσουλμάνους. Οι τελευταίοι την κατείχαν από το 638 μ.Χ, χωρίς να απαγορέψουν στους υπόλοιπους την επίσκεψη στους άγιους τόπους.

• Με μία έννοια οι σταυροφορίες αποτέλεσαν τη φυσική συνέχεια των προσκυνημάτων.

• Το 1.099 μ.Χ, οι καθολικοί χριστιανοί καταλαμβάνουν την Ιερουσαλήμ και μια ζώνη 1.000 Km της παραλιακής Συρίας, χωρίς όμως να έχουν επαρκή δύναμη αποίκων για να διατηρήσουν τις κτήσεις.
• Ωστόσο, το 1.144 μ.Χ οι μουσουλμάνοι ανακαταλαμβάνουν την Έδεσσα χωρίς η Β' σταυροφορία να καταφέρει να αποκαταστήσει την απώλεια.
• Το 1.187 μ.Χ, οι μουσουλμάνοι ξαναπαίρνουν την Ιερουσαλήμ χωρίς η Γ' σταυροφορία να την ανακτήσει.
• Το 1.204 μ.Χ, η Δ' σταυροφορία αν και είχε στόχο την Ιερουσαλήμ, επιδόθηκε στη λεηλασία της Κωνσταντινούπολης.

• Οι σταυροφορίες ήταν οι πρώτες μεγάλες επιχειρήσεις που συνεργάστηκαν μαζικά τα έθνη της Ευρώπης. Εξάλλου, ευνόησαν τους ηγέτες του Ισλάμ, να επιβάλουν την ενότητα και τη θρησκευτική ορθοδοξία σε μια περιοχή διαιρεμένη. Οι πόλεις που πραγματικά ωφελήθηκαν από τις σταυροφορίες ήταν οι εμπορικές πόλεις της βόρειας Ιταλίας και κυρίως η Βενετία. Τα λιμάνια του Βυζαντίου και της Ανατολής ήταν σταθμοί στο εμπόριο που ευνοήθηκε σημαντικά από τη χριστιανική παρουσία στην Ανατολή.

• Τον 10ο μ.Χ αιώνα, το Ισλάμ εκτείνεται από την Ισπανία ως τον Ινδό και από την Κασπία ως την Αίγυπτο. Την διαδοχή διεκδικούσαν δύο αντίπαλες δυναστείες: Οι Αβασσίδες της Βαγδάτης που αντιπροσώπευαν τη σουνίτικη πλειοψηφία και κατάγονταν από τον Αμπού Μπακρ και οι Φατιμίδες του Καΐρου, που ισχυρίζονταν ότι κατάγονταν από την κόρη του προφήτη Φατιμά. Ήταν ηγέτες της Σια, δηλαδή μερίδας που επί αιώνες είχαν αφομοιώσει στοιχεία κι από άλλες εκτός Ισλάμ λατρείες, κυρίως από το χριστιανισμό και από το ζωροαστρισμό. Για τους σιίτες, η γραμμή της διαδοχής περνούσε από το σύζυγο της Φατιμά Αλή και μερικοί πρέσβευαν ότι ο φόνος των απίστων αποτελούσε θρησκευτικό καθήκον.

• Οι Αβασσίδες φτάνουν στο απόγειό τους τον 9ο μ.Χ αιώνα και οι Φατιμίδες τον 10ο μ.Χ αιώνα. Ωστόσο, κατά τον 12ο μ.Χ αιώνα, καμιά από τις 2 δυναστείες δεν ασκεί πραγματική εξουσία. Οι Αβασσίδες θεωρητικά κυβερνούσαν από τις ανατολικές ακτές της Μεσογείου ως τις Ινδίες, αλλά είχαν υποσκελιστεί από τους Σελτζούκους. Οι Φατιμίδες μετά τον εμφύλιο που άρχισε το 1060 μ.Χ απ' τους κύκλους του στρατού, κυβερνιόνταν από δυναστεία Αρμενίων μουσουλμάνων που κατάγονταν από δούλους. Η Συρία (Συρία, Ιορδανία, Λίβανος, Ισραήλ), που περιλάμβανε ισχυρά εμπορικά κέντρα, ήταν πότε στα χέρια των Αβασσιδών και πότε στων Φατιμίδων. Η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν αραβόφωνοι μιγάδες, απόγονοι Αράβων αλλά και Εβραίοι και χριστιανοί, ενώ στις ερήμους της Συρίας ζούσαν Άραβες νομάδες. Με τον εμφύλιο στην Αίγυπτο, η Συρία περιπίπτει στο χάος και η Ιερουσαλήμ αφού άλλαξε τρεις φορές χέρια κατέληξε στους Σελτζούκους, χωρίς όλον αυτόν τον καιρό να διακοπούν τα προσκυνήματα.

• Βυζάντιο: Η δύναμή του φθίνει μετά το Ματζικέρτ και ο στρατός βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μισθοφόρους. Τα εδάφη του αποτελούσαν η Ελλάδα, τμήμα των Βαλκανίων και κατάλοιπα της Μικράς Ασίας.

• Το 1.054 μ.Χ, η διαμάχη για τη σωστή διατύπωση του Πιστεύω οδηγεί την ορθόδοξη και την καθολική εκκλησία σε αμοιβαίο αναθεματισμό κι αργότερα σε σχίσμα.
• Το 1.095 μ.Χ, ο Αλέξιος Κομνηνός στέλνει φιλική επιστολή στον πάπα Ουρβανό Β' ζητώντας βοήθεια για την ανάκτηση των χαμένων βυζαντινών εδαφών.. Ο Ουρβανός πιστεύει πως αν οι ιππότες εκστρατεύσουν στην Ανατολή θα ανακουφιστούν οι Γάλλοι συμπατριώτες του από τις εσωτερικές διαμάχες, και καθώς το Βυζάντιο θα εξαρτηθεί από τα όπλα της δύσης θα επέλθει θρησκευτική ενότητα.
• Την εποχή εκείνη, κύριο θέρετρο αντιπαράθεσης μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων αποτελούσε η Ισπανία, στην οποία οι Άραβες από τον 8ο μ.Χ αιώνα που εισέβαλαν, ποτέ δεν κατέκτησαν πλήρως, καθώς παρέμειναν χριστιανικά βασίλεια στο βορρά. Έτσι το 1.085 μ.Χ, η πρωτεύουσα του κέντρου του ισπανικού οροπεδίου Τολέδο καταλαμβάνεται από τους χριστιανούς.
• Το 1.095 μ.Χ, ο Ουρβανός Β', συγκροτεί σύνοδο επισκόπων στη Γαλλία, στο Κλερμόν, όπου
  
  ΠΑΠΑΣ ΟΥΡΒΑΝΟΣ Β'
  απεύθυνε (κρινόμενη εκ των αποτελεσμάτων) μία από τις μεγαλύτερες ομιλίες της ιστορίας. Έτσι ξεκίνησε η 1η σταυροφορία. Ήταν ο 1ος από τους πολυάριθμους πολέμους που εξαπέλυσαν οι πάπες στους επόμενους 5 αιώνες (βασισμένοι στη δύναμη που τους έδινε το προνόμιο της άφεσης αμαρτιών).
• Η σύνοδος του Κλερμόν εξέλεξε επικεφαλής της αποστολής τον Αντεμάρ, επίσκοπο του Πυύ, που είχε την εμπιστοσύνη του πάπα αλλά μπορούσε και να ιππεύει σαν ιππότης. Οι ιππότες με εντολή του πάπα έραψαν σταυρούς στα ρούχα τους και από κει αργότερα προήλθε ο όρος σταυροφορία. Ωστόσο, τα πρώτα θύματα των ιπποτών, υπήρξαν Εβραίοι που αρνήθηκαν να βαφτιστούν χριστιανοί. Το πρώτο κύμα σταυροφόρων, αφού είχε σκορπίσει πίσω του το θάνατο, καταστρέφεται από τους Τούρκους του Κιζίζ Αρσλάν. Ο αυτοκράτορας Αλέξιος ανακοινώνει πως το Βυζάντιο δε θα συμμετέχει στη σταυροφορία, με αποτέλεσμα να ψυχρανθούν οι σταυροφόροι. Το δεύτερο κύμα σταυροφόρων, καταλαμβάνει τη Νίκαια, κατόπιν νικά και τρέπει σε φυγή τους Τούρκους του Κιζίζ Αρσλάν, κατακτώντας πλούσια λάφυρα.
• Το 1.098 μ.Χ, καταλαμβάνεται η Αντιόχεια και ακολουθεί σφαγή μουσουλμάνων, αλλά ο Βοημούνδος παρά τις αρχικές υποσχέσεις δεν επιστρέφει τα εδάφη στους βυζαντινούς και δεν παραχωρεί τη θέση του. Εν τω μεταξύ οι σιίτες καταλαμβάνουν την Ιερουσαλήμ από τους σουνίτες.
• Το 1.099 μ.Χ, με τη βοήθεια Γενουατών που προσφέρουν υλικά για την κατασκευή πολιορκητικών μηχανών, οι σταυροφόροι καταλαμβάνουν την Ιερουσαλήμ και ακολουθεί τρομερή σφαγή μουσουλμάνων και Εβραίων.
• Συνολικά συστάθηκαν 4 σταυροφορικά κράτη που επιβίωσαν όχι λόγω της δύναμής τους, αλλά κυρίως λόγω της διχόνοιας των αντιπάλων τους. Τα 4 σταυροφορικά κράτη έγιναν γνωστά ως υπερπόντια εδάφη και ήταν: η Ιερουσαλήμ, η Τρίπολη, η Αντιόχεια και η Έδεσσα. Αποτέλεσαν μια εύθραυστη λωρίδα χριστιανικής εξουσίας, που εκτείνονταν από την Ερυθρά θάλασσα έως τις πηγές του Ευφράτη. Τα υπερπόντια εδάφη έγιναν ένα παράδοξο μίγμα ανατολής και δύσης, με φεουδαρχικό σύστημα και 140.000 κατοίκους από την Γαλλία και από τις γαλλόφωνες περιοχές της Λορένης, της Φλάνδρας και της Σικελίας, αλλά και από τις υπόλοιπες καθολικές χώρες. Στις παραλιακές πόλεις οι διάφορες εθνότητες ήταν ανάμικτες, αλλά κυριαρχούσαν οι Ιταλοί έμποροι. Μερικές από τις γνώσεις της ανατολής άρχισαν να φτάνουν στη δύση, όπως τα μαθηματικά, οι επιστήμες και η φιλοσοφία, αλλά οι άποικοι ελάχιστα υιοθέτησαν τον πολιτισμό της Ανατολής από τους Άραβες και προτιμούσαν τις επαφές με τους Τούρκους που ενδιαφέρονταν για αθλήματα και για τον πόλεμο.
• Με το πέρασμα των αιώνων, δημιουργήθηκαν στρατιωτικά τάγματα όπως οι Ναΐτες και οι Ιωαννίτεςιππότες της Ρόδου, που αναδείχθηκαν στον πιο ισχυρό στρατό της χριστιανοσύνης. Από την πλευρά των σιιτών, υπήρχαν οι ασσασίνοι, που κατείχαν την τέχνη της κατασκευής δηλητηρίων και ναρκωτικών και συνήθως επιδίδονταν σε δολοφονίες ηγετών.
• Η στάση των μουσουλμάνων απέναντι στους χριστιανούς, άρχισε βαθμιαία να αλλάζει και να σκέφτονται τη τζιχάντ, που από τον 7ο αιώνα είχε περιπέσει σε αχρηστία.
  ΣΑΛΑΝΤΙΝ
  Το 1.144 μ.Χ, ο μουσουλμάνος ηγέτης της Μοσούλης Ζενγί, καταλαμβάνει την Έδεσσα. Όταν αυτός δολοφονείται, τον διαδέχονται οι γιοί του, Σαλαντίν στη Μοσούλη και Νουρεντίν στο Χαλέπι.
• Η Β' σταυροφορία, αποτυγχάνει παταγωδώς να ανακαταλάβει την Έδεσσα και την πλουσιότερη Δαμασκό. Η μόνη της θετική συνέπεια υπήρξε το 1.147 μ.Χ, όταν Άγγλοι και Ολλανδοί σταυροφόροι βοήθησαν το βασιλιά της Πορτογαλίας να καταλάβει τη Λισσαβώνα.
• Το 1.154 μ.Χ, ο Νουρεντίν καταλαμβάνει τη Δαμασκό. Κάνει δωρεές σε τεμένη, ιδρύει δικαστήρια, ιδρύει σχολεία του κορανίου.
• Το 1.168 μ.Χ, ο Σαλαντίν γίνεται αντιβασιλιάς της Αιγύπτου των Φατιμιδών και κυβερνά ως αντιπρόσωπος του Νουρεντίν, έτσι οι Φατιμίδες της Αιγύπτου πέφτουν και η Αίγυπτος έχουν σουνίτικη διοίκηση. Ενώ το 1.171 μ.Χ καταλαμβάνεται και η Υεμένη.
• Το 1.174 μ.Χ, ο Νουρντίν πεθαίνει, το γεγονός εκμεταλλεύεται ο Σαλαντίν που καταλαμβάνει όλη τη Συρία, εκτός από το Χαλέπι, το οποίο κατακτά το 1.183 μ.Χ.
• Το 1.187 μ.Χ, ο Σαλαντίν εκμηδενίζει τον στρατό των Φράγκων. Συλλαμβάνει και φονεύει τον Ρεϋνάλδο του Σαντιγιόν, ενώ αιχμαλωτίζει τον Γκυ του Λουζινιάν που ήταν βασιλιάς της Ιερουσαλήμ. Ο Ραϊμόνδος της Τρίπολης διαφεύγει αλλά λίγο αργότερα πεθαίνει. Στην συνέχεια ο Σαλαντίν καταλαμβάνει την Ιερουσαλήμ και το βασίλειό της.

• Το 1.188 μ.Χ με κάλεσμα του πάπα Γρηγόριου Η', ξεκινά η 3η σταυροφορία, με ηγέτες το Φρειδερίκο Βαρβαρόσσα της Γερμανίας, το Ριχάρδο της Αγγλίας και το Φίλιππο της Γαλλίας.

• Το 1.190 μ.Χ ο Βαρβαρόσσα πεθαίνει στην Ανατολία και οι Γερμανοί διαλύονται.
• Το 1.191 μ.Χ οι Σταυροφόροι καταλαμβάνουν την Άκρα, αλλά ο Φίλιππος επιστρέφει στην Γαλλία και επιτίθεται στα εδάφη του Ριχάρδου.
• Το 1.192 μ.Χ, Ο Ριχάρδος και ο Σαλαντίν υπογράφουν συνθήκη ειρήνης. Μετά λίγους μήνες οΣαλαντίν πεθαίνει και γίνεται θρύλος ανάμεσα στους χριστιανούς.
• Το 1.197 μ.Χ, ο γιος του Βαρβαρόσσα, Ερρίκος πεθαίνει αλλά οι Γερμανοί ανακαταλαμβάνουν τη Βυρηττό.

• Το 1.198 μ.Χ, η Δ' σταυροφορία εκτρέπεται από το στόχο της που ήταν η Αίγυπτος.

• Το 1.204 μ.Χ, οι Βενετοί σταυροφόροι καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη και τη λεηλατούν για τρεις μέρες. Έτσι δημιουργούν μιαν αυτοκρατορία με καθολική θρησκεία, γαλλική γλώσσα και ιταλική πολιτική. Κατόπιν μοιράζουν την Ελλάδα.
• Το 1.061 μ.Χ, η Κωνσταντινούπολη περνά πάλι στα χέρια των βυζαντινών, αλλά η Ελλάδα διοικούνταν από Φράγκους ως τον 15ο αιώνα. Όμως οι σταυροφόροι αδυνάτισαν τον ανατολικό προμαχώνα της χριστιανοσύνης κι επέτρεψαν 2 αιώνες αργότερα την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους. Τα πλούσια λάφυρα της Κωνσταντινούπολης και το ρεύμα Βυζαντινών τεχνιτών προς τα δυτικά, επηρέασαν σημαντικά τις τέχνες της δύσης.
• Στην Ανατολή, ο μακροχρόνιος πόλεμος ενίσχυσε τελικά το Ισλάμ.
• Στο τέλος του 13ου αιώνα, οι χώρες που βρίσκονταν υπό την εύθραυστη κυριαρχία του Σαλαντίν, πέρασαν τελικά υπό το συγκεντρωτικό έλεγχο των Μαμελούκων της Αιγύπτου.       

Συμπεράσματα:

1. Ο 12ος αιώνας υπήρξε ο αιώνας των σταυροφοριών. Η πρώτη ξεκίνησε με προτροπή του πάπα Ουρβανού Β' και είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία των υπερπόντιων κτήσεων στα εδάφη της Συρίας. Συνολικά δημιουργήθηκαν 4 κράτη: της Αντιόχειας, της Ιερουσαλήμ, της Έδεσσας και της Τρίπολης με φεουδαλικό σύστημα οργάνωσης, που επιβίωσαν κυρίως λόγω της διαίρεσης των μουσουλμάνων, παρά λόγω της δύναμής τους.
2. Οι επιπτώσεις που είχαν οι 4 σταυροφορίες ήταν: 1ον η ωφέλεια λόγω του εμπορίου των βόρειων ιταλικών πόλεων, ειδικά της Βενετίας. 2ον την μαζική συνεργασία, για πρώτη φορά των κρατών της δυτικής Ευρώπης. 3ον Τη συσπείρωση τελικά του διαιρεμένου ισλαμικού κόσμου. Ενώ στο εσωτερικό του έχουμε την κατάλυση των Φατιμιδών και την αντικατάστασή τους από τους Μαμελούκους. 4ον Την αποδυνάμωση του Βυζαντίου από την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης και της Ελλάδας από τους σταυροφόρους. Η Ελλάδα ειδικά κυβερνιόνταν από Φράγκους μέχρι τον 15ο αιώνα.
3. Μεγάλη υπήρξε η βαρβαρότητα που επέδειξαν οι σταυροφόροι στις καταλήψεις της Αντιόχειας και της Ιερουσαλήμ, με την εξόντωση μουσουλμάνων και Εβραίων. Πολιτιστικά, στη δύση έφτασαν ορισμένα επιτεύγματα του αραβικού πολιτισμού (μαθηματικά, επιστήμες, φιλοσοφία), αλλά στα υπερπόντια εδάφη οι άποικοι δεν κατάφεραν να έλθουν σε ουσιαστική επαφή με τον αραβικό πολιτισμό και προτιμούσαν τις επαφές με τους Τούρκους.
4. Στην Ισπανία και την Πορτογαλία, κερδίζονται εδάφη από τους Άραβες. Επίσης έχουμε την εμφάνιση των ταγμάτων των Ναϊτών και των Ιωαννιτών ιπποτών που θα αποτελέσουν στο μέλλον το πιο ισχυρό στρατό της δύσης. Εξάλλου ανάμεσα στους χριστιανούς γίνεται θρύλος ο μουσουλμάνος ηγέτης Σαλαντίν.

      ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
ΠΗΓΗ; TIME LIFE BOOKS/ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
ANIXNEYTHS ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΣ ΠΕΠΟΣ