Σχολικές εκδρομές στην Ελλάδα! Από την Ζαν ντ' Άρκ-Διοτίμα.

Από το ημερολόγιο της Ζαν Ντ' Αρκ:
Ναύπλιο, 4-6/4/08
Μουσικό Λύκειο Τρικάλων
Β1,Β2 Λυκείου

Όλοι οι νέοι, έφηβοι μαθητές από την αρχή της σχολικής χρονιάς σκέφτονται τις πολυήμερες εκδρομές στο τέλος της χρονιάς με τους συμμαθητές τους. Σκέφτονται τις πλάκες, τις περιπέτειες, τις «πονηριές», τα γέλια…..
Έτσι κι εμείς φέτος αφού αποφασίσαμε να πάμε στο Ναύπλιο δεν υπήρχε στιγμή που να μην σκεφτόμασταν πότε θα έρθουν επιτέλους οι μέρες αυτής της περιβόητης εκδρομής.

3/4/08: Επιτέλους μια μέρα πριν. Είχαμε τέτοια χαρά που όλο το βράδυ δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε. Μιλούσαμε με τις ώρες στο τηλέφωνο για το τι θα πάρουμε ο καθένας μαζί μας. Πως το κάναμε όμως αυτό και οι βαλίτσες δεν έκλειναν με τίποτα, ένας θεός ξέρει. Ποιός ξέρει πόσα ρούχα πήραμε μαζί μας, λες και θα μέναμε στο Ναύπλιο για ένα μήνα. Όμως το καλύτερο που ξέχασα να πω είναι ότι εκτός του ότι ήμασταν όλοι καλά παιδιά και καλή παρέα, είχαμε την τύχη και την τιμή να έχουμε τους καλύτερους συνοδούς – εκπαιδευτές που κάνανε την εκδρομή μας ακόμα πιο όμορφη.

4/4/08: Ξυπνήσαμε πολύ νωρίς, συγκεντρωθήκαμε στην αυλή του σχολείου, μετρηθήκαμε, ήρθε και η τροχαία να μας εξετάσει και ξεκινήσαμε γεμάτοι χαρά. Επειδή ήταν νωρίς ακόμη δεν μιλούσε κανείς και όλοι ήμασταν με τα mp3 και τα ipod στα αυτιά. Σιγά-σιγά όμως το πνεύμα ζωντάνεψε….! Μετά από 8 ώρες(!!!!) φτάσαμε στον Ισθμό όπου βγάλαμε φωτογραφίες και θαυμάσαμε αυτό το υπέροχο θέαμα και ύψος, εκτός από την Ζαν Ντ’ Αρκ που είχε υψοφοβία και δεν κοιτούσε με ενθουσιασμό. Φανταστείτε ότι ήθελε να κάνει και Bungee-jumping αλλά….που!!! Φτάσαμε στην Αρχαία Επίδαυρο και στο Ασκληπιείο. Όλα ήταν φανταστικά. Πραγματικά καταλάβαμε πόσο σπουδαίοι και εφευρετικοί ήταν οι Αρχαίοι Έλληνες. Στην Επίδαυρο εξετάσαμε την μοναδική ακουστική του θεάτρου και αφού σταθήκαμε στο κέντρο απαγγείλαμε ένα απόσπασμα από την Αντιγόνη του Σοφοκλή και τραγουδήσαμε ένα παραδοσιακό τραγούδι. Όλοι μας νιώσαμε το δέος και την περηφάνια ότι εκεί που πατούσαμε εμείς, πριν πολλά χρόνια περπατούσαν όλοι οι Αρχαίοι που τώρα μαθαίνουμε γι’ αυτούς. Πραγματικά όλα τα αρχαία οικοδομήματα που διασώθηκαν και τα θαυμάζουμε εμείς σήμερα, ήταν έργα περίτρανης τέχνης και τίποτα δεν μπορεί να τα συναγωνιστεί. Μετά από μια δίωρη ξενάγηση στον χώρο από ια καθηγήτρια μας, φύγαμε για το Ναύπλιο και το ξενοδοχείο για να ξεκουραστούμε από το όμορφο αλλά κουραστικό ταξίδι μας. Το ξενοδοχείο ήταν δίπλα στο Τολό (λίγο πιο έξω από το Ναύπλιο), ονομαζόταν «Απόλλων» και ήταν κοντά στη θάλασσα.
Αφού χωριστήκαμε ανά τρεις στ δωμάτιά μας, ξεκουραστήκαμε για την βραδινή έξοδο. Εγώ ως γνωστό ζιζάνιο του σχολείου, έκανα μια μικρά αναστάτωση στο ξενοδοχείο· άλλωστε σε εκδρομή ήμασταν όχι σε μνημόσυνο.
Το ξενοδοχείο που λέτε, δεν είχε καλή ηχομόνωση και ακουγόντουσαν τα πάντα από τα διπλανά δωμάτια. Από την μια μεριά είχα έναν καθηγητή που τον είχα «σκάσει» και με έλεγε «μπελά», και από την άλλη είχα τον φίλο μου τον Μήτσο και κάτι άλλα αγόρια. Ενώ οι φίλες μου κοιμόντουσαν, εγώ χτυπούσα στους διπλανούς και δεν τους άφηνα σε ησυχία, σε σημείο που έβαλαν ωτοασπίδες για να μην με ακούνε. Πηγαίνω λοιπό στο μπάνιο και δεν ξέρω πως τα κατάφερα και κλειδώθηκα μέσα! Φώναζα στα κορίτσια αλλά κοιμόντουσαν του καλού καιρού. Χτυπούσα στον καθηγητή και τι μου είπε: «Κωνσταντίνα θα με αφήσεις να κοιμηθώ επιτέλους ή θες να σε «κατεβάσω» στο τρίμηνο»? Του απαντώ: «Κύριε χίλια συγνώμη αλλά κλειδώθηκα στο μπάνιο, δεν ξέρω πως αλλά δεν φταίω εγώ!». Νόμιζε ότι έκανα πλάκα αλλά μετά από μισή ώρα ήρθαν μαζί με το διευθυντή του ξενοδοχείου και μου άνοιξαν. Από εκείνη τη στιγμή πήγαινα σο μπάνιο πάντα με το κινητό και όταν ήταν βέβαια ξύπνιες οι φίλες μου. Το βράδυ πήγαμε για φαγητό και clubbing και μετά για ύπνο. Κανείς μας δεν κοιμήθηκε, εκτός από ένα παιδί που ενώ κοιμόταν του βάψαμε το πρόσωπο!!!

5/4/08: Ξυπνήσαμε μετά από 2 ώρες ύπνου, πήραμε πρωινό και φύγαμε για το Παλαμήδι , το υπέροχο κάστρο με τα 999 σκαλιά. Δεν τα ανεβήκαμε βέβαια γιατί δεν είχαμε χρόνο, αλλά πήγαμε με το λεωφορείο. Βγάλαμε φωτογραφίες στην υπέροχη θέα και είδαμε την απαίσια τρύπα-φυλακή που είχαν τον Κολοκοτρώνη. Ήρωας απ’ ότι κατάλαβα δεν ήταν μόνο για τον αγώνα κατά των Τούρκων αλλά και για το γεγονός ότι κατάφερε να αντέξει μέσα σε αυτό το τρομερό μέρος. Μας έπιασε δυστυχώς η βροχή και δεν μπορέσαμε να πάμε με το καραβάκι στο Μπούρτζι όπως ήταν προγραμματισμένο. Κάναμε όμως μια βόλτα μέσα στο Ναύπλιο με το τρενάκι και είδαμε πόσο όμορφη ήταν αυτή η πόλη. Είδαμε την πρώτη Βουλή των Ελλήνων, το πρώτο Δημοτικό Σχολείο, το Κοιμισμένο Λιοντάρι, την σφαίρα που σκότωσε τον Καποδίστρια σε μια εκκλησία (δεν θυμάμαι το όνομά της). Επίσης επισκεφτήκαμε το Λαογραφικό Μουσείο Ναυπλίου, είδαμε το Εργαστήρι Κομπολογιού και το Μουσείο του Πολεμικού Ναυτικού. Πήρα μερικές μίνι συνεντεύξεις από: ναύτες, διευθυντή εργαστηρίου κομπολογιού, από έναν οδηγό λεωφορείου και από έναν καπετάνιο, σχετικά με τα επαγγέλματά τους. Έτσι πέρασε και η 2η μέρα μας στην πόλη του Ναυπλίου. Το βράδυ πήγαμε να φάμε σε μια ταβέρνα όπου μας επέτρεψαν να κάνουμε το μουσικό πρόγραμμα. Όλοι διασκέδασαν όπως κι εμείς και χορέψαμε για αρκετή ώρα. Όταν φεύγαμε για το ξενοδοχείο, που ήταν κοντά με τα πόδια, είχα μια φαεινή ιδέα με την Άννυ και την Εβίτα, που δεν μας βγήκε όμως σε καλό. Είπαμε στους καθηγητές μας αν γινόταν να κάνουμε μια βόλτα στην παραλία. Μας άφησαν βέβαια αλλά κρυφά από τα άλλα παιδιά και με την επίβλεψη μια καλής καθηγήτριας. Το μόνο που έχω να πω είναι πως πέσαμε στην θάλασσα!!! Είχαμε ανέβει σε ένα βράχο να βγάλουμε φωτογραφίες και γλιστρήσαμε και «μπλουμ»…. όλες γίναμε παπιά! Αφού μας έβγαλε ένας ψαράς, πήγαμε στο ξενοδοχείο και γίναμε ρεζίλι! Έτσι πέρασε κι αυτή η περιπετειώδης νύχτα!

6/4/08: Ημέρα επιστροφής! Πήγαμε στο Μπούρτζι με το καραβάκι γιατί ο καιρός ήταν καλός. Στη συνέχεια πήγαμε και στις Μυκήνες και στον Τάφο του Ατρέως. Ο αρχαίος κόσμος της Ελλάδας ζωντάνεψε μπροστά μας και μας έκανε να νιώσουμε περήφανοι που είμαστε Έλληνες!
Αποχαιρετήσαμε το πανέμορφο Ναύπλιο και ξεκινήσαμε το ταξίδι της επιστροφής στα Τρίκαλα με μια θλίψη από τη μια που αφήναμε πίσω μας αυτό το μέρος και χαρά από την άλλη που θα βλέπαμε τον τόπο μας και τους δικούς μας. Οι περιπέτειες όμως για μένα δεν είχαν τελειώσει ακόμη! Σε μια στάση που κάναμε σε ένα καινούριο τουριστικό μαγαζί, με ξεχάσανε και το λεωφορείο έφυγε! Στο μαγαζί υπήρχε ένα βιβλίο ευχών στο οποίο εγώ έγραφα διάφορες ευχές και ποιηματάκια και δεν πρόσεξα πως είχε περάσει η ώρα! Οι καθηγητές, νομίζοντας πως ήμασταν όλοι παρόντες έφυγαν!!! Η Άννυ όμως κατάλαβε (πάλι καλά!) πως έλειπα και έτσι γύρισαν! Το τι άκουσα δεν περιγράφετε, αλλά κατά βάθος το ευχαριστήθηκα γιατί τους «ξύπνησα» λίγο!
Έτσι το βραδάκι φτάσαμε στα Τρίκαλα, χαιρετηθήκαμε και ζήτησα συγνώμη στους καθηγητές για τους μπελάδες που τους προξένησα! Μου είπαν όμως πως δεν με αλλάζουν με τίποτα γιατί τους έκανα να περάσουν ακόμη καλύτερα!
Αυτή ήταν η τριήμερη εκδρομή μας με τα απρόοπτα, τις περιπετειούλες και τα υπέροχα θεάματα που μας προσέφερε η όμορφη Ελλάδα μας!

Ζαν Ντ' Αρκ

O Λευτέρης Παπαδόπουλος μιλάει στο filomatheia.blogspot.com

Κύριε Παπαδόπουλε μπορείτε να μας περιγράψετε με λίγα λόγια τα παιδικά σας χρόνια?
Οι γονείς μου ήταν πολύ φτωχοί άνθρωποι. Ο πατέρας μου ήταν γεννημένος στην Προύσσα (Κωνσταντινούπολη) ορφανός. Η μάνα μου ορφανή κι εκείνη γεννημένη στη Ρωσία. Στην Ελλάδα γνωρίστηκαν και παντρεύτηκαν. Ο πατέρας μου ήταν τσαγκάρης. Μέχρι τα 25 μου χρόνια μέναμε σε ένα δωμάτιο μαζί με τον αδερφό μου και τους γονείς μας, δεν είχαμε φράγκο, δεν είχαμε να φάμε. Όλοι οι άνθρωποι της γενιάς της δικής μου είχαμε σοβαρά προβλήματα. Ήμουν μόλις 6 ετών όταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα. Ο κόσμος πέθαινε στους δρόμους. Προσπαθούσαμε μήπως και βρούμε κάτι φαγώσιμο στα σκουπίδια. Μετά την κατοχή ήρθαν τα χειρότερα, δηλαδή ο Εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά.
Άλλη φτώχεια και δυστυχία, ξανά σκοτώθηκαν πάρα πολλοί, άλλοι στην εξορία, άλλοι στη φυλακή. Μια πολύ ανώμαλη περίοδος για τον Ελληνισμό. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον έζησα τα παιδικά μου χρόνια, είχα όμως σπουδαίους γονείς και ειδικότερα η μάνα μου η οποία ήταν πολύ σκληρό καρύδι, που αγωνιζόταν για να μπορέσουμε να επιζήσουμε και παράλληλα με έσπρωξε να μπω και στο Πανεπιστήμιο. Στο τρίτο έτος εγκατέλειψα τη Νομική και ασχολήθηκα με τη δημοσιογραφία.
Ποια παιδιά θεωρείτε ευτυχισμένα, τα παιδιά της γενιάς σας ή τα παιδιά της δικής μας γενιάς και γιατί?
Νομίζω πως τα παιδιά της γενιάς μου είχαν μεν προβλήματα, κυρίως επιβίωσης, αλλά παρά τη δυστυχία, μέσα τους ήταν πιο ευτυχισμένα. Υπήρχε μια αλληλεγγύη στη γειτονιά, στα σπίτια, υπήρχαν φίλοι, μοιραζόμασταν πράγματα. Σήμερα τα παιδιά είναι πολύ αγχωμένα και μοναχικά. Σήμερα τελειώνεις το Πανεπιστήμιο και είσαι άνεργος. Τότε τελείωνες το Γυμνάσιο και είχες ένα χαρτί στα χέρια σου που σε βοήθαγε να βρεις δουλειά.
Κυρίως τα σημερινά παιδιά έχετε μεγάλη μοναξιά. Βέβαια έχετε κάποια άλλα συν πχ. ελευθερία στη σκέψη, στις σχέσεις. Στα χρόνια τα δικά μας ένα κορίτσι ήταν πολίτης β’ κατηγορίας.
Παλιά έλεγαν το αγόρι θα σπουδάσει, το κορίτσι θα παντρευτεί. Αυτό σήμερα έχει αλλάξει.
Ήσασταν γεννημένος, αυτό που λέμε ταλαντούχο παιδί ή διαπρέψατε μετά από σκληρή δουλειά?
Δεν ξέρω τελικά τι είναι ταλέντο· είναι μια διάθεση να κάνεις κάποια πράγματα που δεν τα κάνουν οι άλλοι; Πάντως το 90% είναι σκληρή δουλειά· τίποτα δεν κατακτάτε χωρίς προσπάθεια και μάλιστα πολύ μεγάλη. Ένα παράδειγμα θα σας φέρω μιας και μιλούσα πριν λίγο στο τηλέφωνο με την Αννούλα, την γυναίκα του Γιώργου Νταλάρα.
Ο Γιώργος Νταλάρας γεννήθηκε από μια πολύ φτωχή οικογένεια· o πατέρας του ήταν ρεμπέτης. Ο Νταλάρας είχε μια καλή φωνή αλλά υπήρχαν κι άλλοι με πολύ καλύτερη φωνή. Ο Γιώργος κατάφερε να μάθει όλα τα όργανα, τα έγχορδα, και είναι σήμερα ο καλύτερος τραγουδιστής γιατί αγωνίστηκε όσο κανείς άλλος! Τίποτα δεν κατακτάται χωρίς κόπο, αυτό να το έχετε πάντα υπόψη σας!
Σε ποια ηλικία αρχίσατε να γράφετε στίχους και αν θυμόσαστε το πρώτο σας τραγούδι.
Στίχους γράφω από νεαρός, από τότε που ήμουν στην ηλικία σας. Εκείνα τα χρόνια έγραφα για πλάκα, για κανένα κορίτσι, για τις συντροφιές. Το πρώτο τραγούδι που έγραψα και έγινε γνωστό από τη μια μέρα στην άλλη και μ’ έκανε πολύ γνωστό, ήταν το τραγούδι «Άπονη ζωή» σε μουσική του Ξαρχάκου και το τραγούδησε ο Μπιθικώτσης. Αμέσως έπιασα το Τζόκερ!
Αν θα έπρεπε να διαλέξετε μεταξύ του δημοσιογράφου και του στιχουργού ποια θα ήταν η επιλογή σας?
Δημοσιογράφος, αυτό μ’ ενδιαφέρει. Ο δημοσιογράφος παρεμβαίνει στα πράγματα, έχει τη δυνατότητα να παρέμβει εκείνη τη στιγμή που συμβαίνει το γεγονός και με τη παρέμβασή του αυτή να βοηθήσει να λυθεί κάποιο πρόβλημα. Αυτός που γράφει στίχους βοηθάει σιγά-σιγά να βελτιωθεί το πνευματικό επίπεδο του κόσμου. Αυτό όμως γίνεται αργά και σε δεκαετίες. Ο δημοσιογράφος όμως παρεμβαίνει καίρια.
Τί ρόλο έπαιξαν οι γυναίκες και ο έρωτας στη ζωή σας και στο έργο σας?
Τον πρώτο! Το παν στη ζωή μου ήταν οι γυναίκες και ο έρωτας! Έχω παντρευτεί δύο φορές και έχω ερωτευτεί καμιά δεκαριά! Ο μεγάλος έρωτας της ζωής μου είναι η δεύτερη γυναίκα μου με την οποία έχουμε κάνει ένα παιδί, και έχω άλλο ένα παιδί από τον πρώτο μου γάμο.
Με τη σημερινή μου γυναίκα είμαστε 32 χρόνια μαζί και μου έδωσε μεγάλη ώθηση στη ζωή μου. Είναι σκηνοθέτης. Είμαστε πιο κοντά στις σκέψεις μας, στις προοπτικές μας, στα ενδιαφέροντά μας.
Ο έρωτας έπαιξε κυριαρχικό ρόλο στη ζωή μου και πιστεύω πως ο έρωτας είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή του ανθρώπου. Πάντως όταν είσαι ερωτευμένος, δεν γράφεις, ζεις. Όταν χωρίσεις αναπολείς αυτά που έζησες και όταν είσαι σε μεγάλη στενοχώρια, τότε γράφεις!
Τα παιδιά των 15-20 ετών πιστεύετε πως όταν ακούνε τα δικά σας τραγούδια καταλαβαίνουν το νόημα των στίχων?
Νομίζω πως δεν τα καταλαβαίνουν και πολύ. Επειδή όμως τα παιδιά έχουν μανάδες και πατεράδες οι οποίοι και τα καταλαβαίνουν και τα έζησαν, αυτά τα τραγούδια πλέον έχουν περάσει στο DNA των παιδιών και κάπου μέσα στη ψυχή σας έχουν κάποια ρίζα!
Θα θέλατε να μας πείτε ποιες ήταν και είναι οι πηγές έμπνευσης των τραγουδιών σας?
Ο έρωτας και τα βιώματα της ζωής μου! Εθνική Αντίσταση, Εμφύλιος, πείνα, φτωχοί άνθρωποι, μετανάστευση. Μη ξεχνάτε πως κάποτε στη Γερμανία ήταν 300.000 Έλληνες μετανάστες! Η γενιά η δική μου έχει ζήσει αυτό το τεράστιο πρόβλημα της μετανάστευσης. Δεν πρέπει να είμαστε ξενοφοβικοί.
Ποιους από τους σημερινούς στιχουργούς θεωρείτε αξιόλογους και ποιο τραγούδι θα θέλατε να το έχετε γράψει εσείς?
Έχουμε πάρα πολύ σπουδαίους στιχουργούς: Μάνος Ελευθερίου, Αλκαίος, Ρασούλης, Κατσούλης, Νικολακοπούλου, Τριπολίτης ……ανέφερα ήδη 5-6 και ας με συγχωρέσουν αυτοί που ξέχασα.
Το τραγούδι που θα ήθελα να είχα γράψει εγώ είναι του Μάνου Ελευθερίου και είναι η «Μαρκίζα» σε μουσική του Σπανού και το έχουν τραγουδήσει η Μοσχολιού και η Χαρούλα. Σας συνιστώ να ψάξετε και να το βρείτε αυτό το τραγούδι γιατί είναι πολύ ωραίο.
Τι γνώμη έχετε για το διαδίκτυο και για το ηλεκτρονικό βιβλίο?
Δεν έχω ιδέα απ’ αυτά τα πράγματα! Γράφω ακόμα με μολύβι. Υπάρχει έχω ακούσει ένα πρόγραμμα στους υπολογιστές που μιλάς και γράφει αυτό νομίζω (σημ. ηλεκτρονικός λογογράφος) -χωρίς να είμαι σίγουρος πως θα με ξεκούραζε- γιατί κουράζεται το χέρι μου πάρα πολύ. Επειδή όμως 40 χρόνια τώρα που γράφω, φοβάμαι πως η σκέψη μου δεν θα είναι όπως τώρα που κάθομαι και γράφω, γιατί η σκέψη μου περνάει στο χέρι μου και κατόπιν στο χαρτί. Αν αυτή η διαδικασία αλλάξει, φοβάμαι πως δεν θα είναι το ίδιο.
Το διαδίκτυο βέβαια είναι μια μεγάλη κατάκτηση της επιστήμης και της γνώσης! Είναι μια τεράστια βιβλιοθήκη που μέσα σε λίγα λεπτά έχεις όποια πληροφορία θέλεις, και παράλληλα μπορείς να ανταλλάσεις απόψεις με εκατομμύρια ανθρώπους!
Αν σας ζητούσαν θα γράφατε τους στίχους για το τραγούδι που θα στέλναμε στη Eurovision?Όχι, ποτέ! Η Eurovision δεν είναι διαγωνισμός τραγουδιού αλλά διαγωνισμός τηλεοπτικών σταθμών. Είναι ένα show με ωραία κοριτσάκια με ωραία σώματα, που χορεύουν ωραία, κουνιούνται ωραία και ντύνονται ωραία. Το τραγούδι είναι άλλο πράγμα, είναι ιερό! Εις ότι αφορά τη φετινή Eurovision, είδα αυτή που πήρε το 2ο βραβείο· ήτανε καλλονή, απίστευτης ομορφιάς γυναίκα, από την Ουκρανία. Οι Ουκρανές όλες, είναι κούκλες· γι ‘αυτό και οι Έλληνες σήμερα έχουν γκόμενες από την Ουκρανία και πολλοί χωρίζουν και παντρεύονται Ουκρανές! Αυτό λοιπόν εσείς να το έχετε υπόψη και να διεκδικείτε τους άντρες σας όταν παντρευτείτε!
Αν η παγκόσμια κοινότητα σας επέλεγε για να προτείνετε ένα τραγούδι κι ένα βιβλίο Ελλήνων δημιουργών ποια θα ήταν η πρότασή σας?
Το τραγούδι θα ήταν η «Φραγκοσυριανή» (του Μάρκου Βαμβακάρη) και η «Συννεφιασμένη Κυριακή» του συμπατριώτη σας του Βασίλη Τσιτσάνη, και ένα τρίτο πάλι από τα μέρη σας, είναι του Καλδάρα, το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι».
Βιβλίο θα έλεγα κλασικό Ελληνικό και σπουδαίο βιβλίο το «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» που έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης.
Ποιος είναι ο ρόλος του προέδρου των «Λευτεριστών»?
«Λευτεριστές» είμαστε μια παρέα «αλητεία» που μαζευόμαστε και πίνουμε ούζα, και επειδή εγώ ήμουνα ο πιο μεγάλος και έκανα και περισσότερη πλάκα, με βγάλανε Πρόεδρο! Αυτοί είναι οι «Λευτεριστές»! Είμαστε μια όμορφη παρέα!
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας προορισμός στις διακοπές? Από πληροφορίες γνωρίζουμε πως είναι η Μυτιλήνη, σωστά?
Ναι σωστά, στη Μυτιλήνη πάω. Είναι ένα χωριό εκεί, ο Μόλυβος και ζω εκεί 3 μήνες. Από τότε που εφευρέθηκε το φαξ εργάζομαι εκεί και στέλνω τα κείμενά μου στην εφημερίδα, χωρίς να χρειάζεται πια να είμαι στην Αθήνα. Ο Μόλυβος είναι για μένα το ωραιότερο μέρος του νησιού! Αυτός είναι λοιπόν ο αγαπημένος μου προορισμός!
Αν υποθέσουμε πως υπήρχε η δυνατότητα να εκπληρωθεί άμεσα μια επιθυμία σας ποια θα ήταν αυτή?
Να μην έχω διάφορα προβλήματα υγείας που με τυραννάνε γιατί στο παρελθόν έχω πάθει και έμφραγμα.
Ποια είναι η γνώμη σας για τα λεγόμενα παραδοσιακά έθιμα όπως π.χ. τα βεγγαλικά του Πάσχα?
Είναι ένα έθιμο που νομίζω πως πρέπει να καταργηθεί. Είναι πολύ επικίνδυνο και έχουν σκοτωθεί άνθρωποι. Όπως επίσης πρέπει να καταργηθεί και η οπλοχρησία την Κρήτη γιατί κι εκεί έχουν συμβεί τραγικά περιστατικά.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας και ποια βιβλία θα προτείνατε στους νέους?
Έχω πολλούς αγαπημένους συγγραφείς, Έλληνες βέβαια. Στα χρόνια της εφηβείας μου έζησα πολύ με τον Αντώνη Σαμαράκη· ήταν στενός μου φίλος. Θεωρώ πως τα βιβλία του μ’ επηρέασαν πάρα πολύ. Επίσης οι Μυριβήλης, Καραγάτσης, Θεοτοκάς, Βενέζης και από τους νεότερους ο Ταχτσής τον οποίο, κάποιος από τους νεαρούς που έπαιρνε σπίτι του τον σκότωσε πριν μερικά χρόνια.
Η Ελλάδα έχει μεγάλους ποιητές· μεγάλους πεζογράφους δεν είχε. Όλοι οι πεζογράφοι είναι μια σκάλα πιο κάτω. Έχει ποιητές καταπληκτικούς· Καβάφης, Σολωμός, Σεφέρης, Ελύτης, Ρίτσος, ο Κάλβος ……ανέφερα ήδη 5 εκ των οποίων οι δύο έχουν πάρει το Βραβείο Νόμπελ και ο Ρίτσος το Βραβείο Λένιν. Αν ζούσε σήμερα ο Καβάφης θα είχε αναστατώσει την Οικουμένη!
Οι νέοι νομίζω, εκείνο που θα τους κάνει να «πετάξουνε», είναι η μύηση στην ποίηση. Να μάθουνε να διαβάζουν ποίηση και σιγά-σιγά θα καταλάβουν πως η ποίηση τους ανεβάζει αλλού. Μέσα σε τρεις λέξεις ένας ποιητής μιλάει για όλο τον κόσμο! Χίλια βιβλία είναι ένα ποίημα, όπως χίλιες ζωές είναι ένα σ’ αγαπώ!
Η μουσική είναι μία και αδιαίρετη ή χωρίζεται σε έντεχνη, μοντέρνα, λαϊκή κλπ?
Η μουσική χωρίζεται σε δύο μέρη· ή είναι καλή ή είναι κακή. Άμα είναι καλή είναι και ρεμπέτικα, είναι και ποπ και συμφωνική, είναι τα πάντα. Άμα είναι κακή, όλα αυτά τα είδη θέλουν μια κλωτσιά και να πάνε στον Καιάδα!
Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους?
Το κύριο πράγμα που λέω στους νέους, γιατί όπως σας είπα έχω δύο παιδιά και δύο εγγόνια, είναι να διαβάζουν και να μελετάνε για να αποκτήσουν παιδεία.
Τέλος θα θέλαμε να χαρακτηρίσετε με δυο λέξεις τα παρακάτω ονόματα:
Θεοδωράκης: Μέγας μουσικός, μέγας πατριώτης! Με λάθη όπως όλοι, πάντως ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα του αιώνα.
Χατζηδάκης: Το ίδιο θα έλεγα κι αυτός. Δεν χρειάστηκε να πάει φυλακή αλλά αυτά που έλεγε ήταν φιλελεύθερα πράγματα. Είχε μια γενναιότητα ο Χατζηδάκης και βέβαια ήταν πολύ μεγάλος συνθέτης!
Λοϊζος: Ο Λοϊζος δεν είχε το «καλλιτεχνικό» μπόι των δύο προηγούμενων. Είναι μια άλλη γενιά, ήξερε λιγότερα πράγματα αλλά ήταν εξαιρετικός μουσικός από την άποψη της μελωδίας. Ήταν άνθρωπος πολύ βαθυστόχαστος, εραστής, ονειροπόλος και ήξερε να γράφει καταπληκτικά τραγούδια.
Τσιτσάνης: Βασιλιάς όλων, Αρχηγός όλων! Αυτός έμαθε τους πάντες! Σ’ αυτόν στηρίζεται όλη η λαϊκή μουσική!
Νταλάρας: Νομίζω ένας από τους καλύτερους λαϊκούς τραγουδιστές. Ο μεγαλύτερος βέβαια τραγουδιστής που έβγαλε η Ελλάδα ήταν ον Καζαντζίδης!
Αλεξίου: Η μεγαλύτερη Ελληνίδα τραγουδίστρια! Είναι και κουμπάρα μου, της έχω βαφτίσει το παιδί.
Μαρινέλλα: Εξαιρετική τραγουδίστρια με μεγάλες δυνατότητες. Καθιέρωσε έναν δικό της τρόπο στο τραγούδι· έχει κίνηση που δεν έχει καμία άλλη. Η ίδια είναι μια ολόκληρη παράσταση!
Χατζηγιάννης: Θα πρέπει να περάσουν αρκετά χρόνια για να δούμε τί θ’ αφήσει στο χρόνο. Το πόσο αξίζει κάποιος αποδεικνύεται με τον καιρό. Ο πανδαμάτορας χρόνος θα μας δείξει την αξία του!
Ηλίας Κατσούλης: Εξαιρετικός στιχουργός και εξαιρετικός άνθρωπος με πηγαία έμπνευση λαϊκή, πατάει στη γη και έχει μια τρυφερότητα. Τον αγαπώ πολύ!
Μπάγιεβιτς: Ο καλύτερος προπονητής που ήρθε ποτέ στην Ελλάδα με μεγάλη διαφορά από όλους τους άλλους!
Ριβάλντο: Είναι ένας ποδοσφαιριστής παγκόσμιας κλάσης που έχει βγει και δύο φορές ο «Καλύτερος ποδοσφαιριστής του Κόσμου». Είναι ένα φαινόμενο ποδοσφαιριστού παγκόσμιας αξίας!

Kύριε Παπαδόπουλε εκ μέρους της Λ.Ο.Γ. σας ευχαριστούμε θερμά για την τιμή που μας κάνατε!!!

Pengirl, Mina, Mr Pepos

H Mαρούλα Κλιάφα μιλάει στο filomatheia.blogspot.com όταν η ΛΟΓ έγραφε ιστορία, κάποια από τα κορίτσια των φωτογραφιών είναι σήμερα Μανούλες.

Κυρία Κλιάφα, μπορείτε να μας περιγράψετε με λίγα λόγια την ζωή σας ξεκινώντας από τα παιδικά σας χρόνια;

Γεννήθηκα στην γειτονιά που λέγεται Βαρούσι. Το Βαρούσι, είναι η πιο παλαιά πόλη των Τρικάλων. Ήταν μια πολύ όμορφη γειτονιά. Εγώ ήμουν το πρώτο παιδί της οικογένειας Ιωάννη Μάτη ο οποίος αργότερα έγινε και Δήμαρχος Τρικκαίων. Ήμουν παιδί της κατοχής και όπως καταλαβαίνετε έζησα κατοχή, εμφύλιο και ως εκ τούτου, μιλάμε για πολύ δύσκολα παιδικά χρόνια. Δύσκολες εποχές μας εμπλούτισαν συναισθηματικά και μας έκαναν ν’ αγαπάμε την ειρήνη. Αργότερα που συμμετείχα και στην χορωδία Τρικάλων, είχα καθηγήτρια την Τερψιχόρη Παπαστεφάνου, η οποία μας έμαθε να αγαπάμε την κλασική μουσική. Γενικά, ήμουν πολύ ζωηρό κορίτσι και ήμουν πάντα ερωτευμένη. Όχι πολύ καλή μαθήτρια, κακή στα μαθηματικά μα πολύ καλή στα φιλολογικά. Στη συνέχεια, σπούδασα δημοσιογραφία και ύστερα παντρεύτηκα από έρωτα τον Κώστα Κλιάφα, με τον οποίο αποκτήσαμε δύο παιδιά.
Πότε και πως επιλέξατε το «μονοπάτι» της συγγραφής και τι πιστεύατε ότι θα σας προσέφερε;
Το πρώτο μου βιβλίο το έγραψα το 1974, καθώς είχα λάβει μέρος σ’ έναν διαγωνισμό για νέους συγγραφείς όπου και είχα βραβευθεί. Αυτό ήταν μια πολύ καλή ενίσχυση για μένα και μάλιστα εκείνη την περίοδο γνώρισα και τη Σαρρή, η οποία με πήγε στον Κέδρο (Εκδόσεις).
Δεν έβγαλα ποτέ πολλά χρήματα απ’ τα βιβλία. Πιο πολύ είναι η χαρά της δημιουργίας, καθώς όταν γράφω ένα βιβλίο ζω μαγικές στιγμές.
Ποιο παιδικό βιβλίο ήταν το αγαπημένο σας;

Ως παιδί, είχα την τύχη να έχω μια γιαγιά-παραμυθού και ως εκ τούτου γνώρισα πρώτα τη προφορική λογοτεχνία ακούγοντας για δράκους, νεράιδες, καλότχιες και φαντάσματα. Αυτό ενίσχυσε πάρα πολύ την φαντασία μου ως παιδί. Όσον αφορά το αγαπημένο μου βιβλίο, θα έλεγα πως ήταν «Η καλύβα του μπάρμπα-Θωμά».
Τι βιβλία προτείνετε στους λεγόμενους «βιβλιοφάγους»;
Το ζητούμενο είναι, τι βιβλία πρέπει να προτείνουμε στους μη βιβλιοφάγους, ώστε να γίνουν βιβλιοφάγοι. Προσωπικά θα πρότεινα βιβλία κοινωνικού περιεχομένου.
Πιστεύετε ότι τα βιβλία έχουν τη δύναμη να αλλάξουν την συμπεριφορά ενός ανθρώπου, απέναντι στο περιβάλλον για παράδειγμα;
Ναι το πιστεύω. Και γενικότερα η τέχνη έχει αυτή τη δύναμη να μας κάνει να δούμε τα πράγματα που μέχρι χθες δεν βλέπαμε, και φυσικά μας κάνει ν’ αλλάξουμε συμπεριφορές και στάσεις.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο άλλου συγγραφέα που θα θέλατε να το είχατε γράψει εσείς;
Πολλά, πάρα πολλά. Ένα από αυτά είναι το «Μια Πέμπτη του Οκτώβρη», μιας Σουηδέζας που το έχω μεταφράσει και είναι εκδόσεις «Καστανιώτη». Επίσης, άλλο ένα βιβλίο που μου άρεσε πάρα πολύ και θα ήθελα να είχα γράψει εγώ (βέβαια να διευκρινίσω ότι μιλάω για εφηβικά βιβλία) είναι το «Τέρμα, εδώ κατεβαίνουν όλοι» μιας Γαλλίδας που ονομάζεται Morgenstern και που μιλά για το χάσμα γενεών.
Πιστεύετε ότι τα βιβλία πρέπει να βασίζονται πάνω σε αληθινές ιστορίες ή σε φανταστικά σενάρια;
Εγώ ξεκινάω από κάτι πραγματικό και μετά απλώνω την φαντασία μου. Για παράδειγμα, έχω γράψει πρόσφατα ένα βιβλίο για τη βία στα σχολεία και ξεκίνησα από ένα πραγματικό περιστατικό. Στην πορεία, άφησα την φαντασία μου να δημιουργήσει την πλοκή της ιστορίας αυτού του βιβλίου. Σ’ αυτό το σημείο θα σας εκφράσω την αγωνία μου αι την ανησυχία μου για τη βία στα σχολεία η οποία πια έχει λάβει διαστάσεις «επιδημίας».
Ο Χάρι Πότερ είναι ένα πρόσφατο βιβλίο που έχει συναρπάσει κυρίως τις νεαρές ηλικίες. Ποια είναι η γνώμη σας για το περιεχόμενο του;
Έχω διαβάσει μόνο το πρώτο γιατί όποια βιβλία είναι σε σειρές, δεν με ενδιαφέρουν και πολύ. Έχει πάντως πολύ φαντασία και φυσικά δεν θα απέτρεπα να το διαβάσουν παιδιά. Για τα παιδιά που δεν διαβάζουν καθόλου, είναι μια ευκαιρία να κάνουν την αρχή διαβάζοντας τον Χάρι Πότερ. Πάντως για το συγκεκριμένο βιβλίο έχει βοηθήσει ιδιαίτερα και η διαφήμιση.
Τι γνώμη έχετε για το διαδίκτυο και για το ηλεκτρονικό βιβλίο;
Το ηλεκτρονικό βιβλίο εμένα δεν μου αρέσει. Έχω μάθει να πιάνω στα χέρια μου το μελάνι. Όσο για το διαδίκτυο είναι ένα επίτευγμα. Φτάνει να ξέρεις να κάνεις σωστή χρήση. Είναι μεν ένα πολύ καλό μέσο όπως η τηλεόραση, αλλά είναι και επικίνδυνο όταν δεν ξέρεις πώς να το χρησιμοποιείς.
Αν η παγκόσμια κοινότητα σας πρότεινε αν στείλετε ένα απ’ τα βιβλία σας σ’ έναν άλλο πλανήτη, ποιο θα ήταν αυτό;
Δεν μπορώ να διαλέξω. Είναι όλα «παιδιά» μου! Αν αναγκαζόμουν πάντως να το κάνω, το βιβλίο που θα έστελνα θα ήταν το «Από τον Σεϊφουλλάχ ως τον Τσιτσάνη».

Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους;
Όταν ήμουν νέα και μου έδιναν συμβουλές, τις βαριόμουν πάρα πολύ. Θα σας πω όμως αυτό που έλεγα στα παιδιά μου. Δουλέψτε, δουλέψτε σκληρά γιατί χωρίς δουλειά, δε θα πετύχετε τους στόχους σας.
Αν θα συναντούσατε τον Θεό, τι θα του λέγατε;
Το Θεό...!!! Να μη μ’ αφήσει να ζήσω 100 χρόνια, για όσο θα είμαι ζωντανή να παραμείνω όρθια!
Όταν δεν γράφετε, ποια είναι η αγαπημένη σας ασχολία;
Μ’ αρέσει ν’ ακούω κλασική μουσική. Ακούω πάρα πολλές ώρες γιατί με ξεκουράζει. Και όταν γράφω επίσης μ’ αρέσει να ακούω κλασική μουσική. Αγαπώ βέβαια και την ενασχόλησή μου με το μουσείο.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ζωγράφος;
Ο Miro, γιατί κάνει παιδιάστικα σχέδια που μ’ αρέσουν πολύ!
Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι;
Συνήθιζα να έχω μια προκατάληψη για την Αμερική, πολύ μεγάλη θα έλεγα. Παρ’ όλα αυτά, την έχω επισκεφτεί τρεις φορές και έχω μαγευτεί. Όσον αφορά τώρα προορισμό με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, θα επέλεγα την Νορβηγία.
Για ποιο πράγμα μετανιώνετε περισσότερο;
Μετανιώνω ιδιαίτερα που όταν ήμουν νέα δεν δούλευα τόσο εντατικά όσο δουλεύω τώρα.
Ποια προσωπικότητα θεωρείτε σημαντική στον Ν. Τρικάλων;
Νομίζω πως ο Τσιτσάνης, ο Βίρβος, ο Καλδάρας ήταν πολύ αξιόλογα πρόσωπα. Κανείς πάντως απ’ την πολιτική.
Αν υποθέσουμε πως επισκεπτόσασταν το νησί των επιθυμιών, ποια θα ήταν η πρώτη σας επιθυμία;
Πολύ απλά, να έχω αυτά που έχω! Μου αρκεί….!
Κλείνοντας η κα Κλιάφα απευθύνθηκε στα παιδιά θέτοντας το παρακάτω ερώτημα:
Σας δίνω δύο προτάσεις. Ποια εκ των δύο θα επιλέγατε ως τίτλο για το επόμενο βιβλίο μου, που έχω ήδη παραδώσει στον εκδότη;
i)«Εκείνο το πρωινό του Απρίλη»
ii)«Μια ιστορία του καιρού μας»
Η απάντηση εκ μέρους των μελών της Λ.Ο.Γ. ήταν ομόφωνη. Ο πρώτος τίτλος επιλέχτηκε χωρίς πολύ σκέψη!!!
Την συνέντευξη πήρε η ερασιτεχνική ομάδα δημοσιογραφίας των μελών της ΛΟΓ.

Στο όνομα της φωτεινότητας και της διαφάνειας. Oδυσσέας Ελύτης. το δεύτερο ΝΟΜΠΕΛ για την ΕΛΛΑΔΑ

Στην απονομή του βραβείου Νόμπελ ο Ελύτης έκανε ένα σύντομο χαιρετισμό στα Γαλλικά. Και είπε μεταξύ άλλων:

"Ας μου επιτραπεί, παρακαλώ, να μιλήσω στο όνομα της φωτεινότητας και της διαφάνειας. Επειδή οι ιδιότητες αυτές είναι που καθορίσανε τον χώρο μέσα στον οποίο μου ετάχθη να μεγαλώσω και να ζήσω. Και αυτές είναι που ένιωσα, σιγά - σιγά, να ταυτίζονται μέσα μου με την ανάγκη να εκφρασθώ. Είναι σωστό να προσκομίζει κανείς στην τέχνη αυτά που του υπαγορεύουν η προσωπική του εμπειρία και οι αρετές της γλώσσας του. Πολύ περισσότερο όταν οι καιροί είναι σκοτεινοί και αυτό που του υπαγορεύουν είναι μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ορατότητα. Δεν μιλώ για τη φυσική ικανότητα να συλλαμβάνει κανείς τ' αντικείμενα σ' όλες τους τις λεπτομέρειες αλλά για τη μεταφορική, να κρατά την ουσία τους και να τα οδηγεί σε μια καθαρότητα τέτοια που να υποδηλώνει συνάμα την μεταφυσική τους σημασιολογία. 0 τρόπος με τον οποίο μεταχειρίστηκαν την ύλη οι γλύπτες της Κυκλαδικής περιόδου, που έφτασαν ίσια-ίσια να ξεπεράσουν τηv ύλη, το δείχνει καθαρά. Όπως επίσης, ο τρόπος που οι εικονογράφοι του Βυζαντίου επέτυχαν από το καθαρό χρώμα να υποβάλλουν το "θείο".

Μια τέτοια, διεισδυτική και συνάμα μεταμορφωτική επέμβαση μέσα στην πραγματικότητα επεχείρησε πιστεύω ανέκαθεν και κάθε υψηλή ποίηση. Όχι να αρκεστεί στο "νυν έχον" αλλά να επεκταθεί στο "δυνατόν γενέσθαι" . Κάτι που, είναι η αλήθεια, δεν εκτιμήθηκε πάντοτε. Ίσως γιατί οι ομαδικές νευρώσεις δεν το επέτρεψαν. Ίσως γιατί ο ωφελιμισμός δεν άφησε τα μάτια των ανθρώπων ανοιχτά όσο χρειάζεται. Η ομορφιά και το φως συνέβη να εκληφθούν άκαιρα ή ανώδυνα. Και όμως. Η διεργασία που απαιτείται για να φτάσει κανείς στο σχήμα του Αγγέλου είναι, πιστεύω, πολύ πιο επώδυνη από την άλλη που εκμαιεύει όλων των λογιών τους Δαίμονες.

Βέβαια υπάρχει το αίνιγμα. Βέβαια υπάρχει το μυστήριο. Αλλά το μυστήριο δεν είναι μια σκηνοθεσία που επωφελείται από τα παιχνίδια της σκιάς και του σκότους για να μας εντυπωσιάσει απλώς. Είναι αυτό που εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο και μέσα στο απόλυτο φως. Είναι τότε που προσλαμβάνει την αίγλη εκείνη που ελκύει και που την ονομάζουμε Ομορφιά. Την Ομορφιά που είναι μια οδός - η μόνη ίσως οδός προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας, προς αυτό που μας υπερβαίνει.

Επειδή αυτό είναι στο βάθος η ποίηση: η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς αυτό που σε υπερβαίνει.Από τα μυριάδες μυστικά σήματα, που μ' αυτά είναι διάσπαρτος ο κόσμος και που αποτελούν άλλες τόσες συλλαβές μιας άγνωστης γλώσσας, να συνθέσεις λέξεις και από τις λέξεις φράσεις που η αποκρυπτογράφησή τους να σε φέρνει πιο κοντά στην βαθύτερη αλήθεια.

Πού λοιπόν βρίσκεται σε έσχατη ανάλυση η αλήθεια; Στην φθορά και στον θάνατο που διαπιστώνουμε κάθε μέρα γύρω μας ή στη ροπή που μας ωθεί να πιστεύουμε ότι αυτός ο κόσμος είναι ακατάλυτος και αιώνιος; Είναι φρόνιμο να αποφεύγουμε τις μεγαλεπήβολες εκφράσεις, το ξέρω. Οι κατά καιρούς κοσμολογικές θεωρίες τις χρησιμοποίησαν, ήρθαν σε σύγκρουση, ακμάσανε, πέρασαν. Η ουσία όμως έμεινε, μένει. Και η Ποίηση, που εγείρεται στο σημείο όπου ο ορθολογισμός καταθέτει τα όπλα του για να τ' αναλάβει εκείνη και να προχωρήσει μέσα στην απαγορευμένη ζώνη, ελέγχεται να είναι ίσια-ίσια εκείνη που προσβάλλεται λιγότερο από τη φθορά. Διασώζει σε καθαρή μορφή τα μόνιμα, τα βιώσιμα στοιχεία που καταντούν δυσδιάκριτα μέσα στο σκότος της συνείδησης όπως τα φύκια μέσα στους βυθούς των Θαλασσών. Να γιατί μας χρειάζεται η διαφάνεια. Για να διακρίνουμε τους κόμπους στο νήμα που μες από τους αιώνες τεντώνεται και μας βοηθεί να σταθούμε όρθιοι πάνω σ' αυτή τη γη.

Από τον Ηράκλειτο έως τον Πλάτωνα και από τον Πλάτωνα έως τον lησού διακρίνουμε αυτό το "δέσιμο" που φτάνει κάτω από διάφορες μορφές ως τις ημέρες μας και που μας λέει περίπου το ίδιο: ότι εντός του κόσμου τούτου εμπεριέχεται και με τα στοιχεία του κόσμου τούτου ανασυντίθεται ο άλλος κόσμος, ο "πέραν", η δεύτερη πραγματικότητα, η υπερτοποθετημένη επάνω σ' αυτήν όπου παρά φύσιν ζούμε. Είναι μια πραγματικότητα που τη δικαιούμαστε και που από δική μας ανικανότητα δεν αξιωνόμαστε.

Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι σε εποχές υγιείς το Κάλλος ταυτίσθηκε με το Αγαθόν και το Αγαθόν με τον Ήλιο. Κατά το μέτρο που η συνείδηση καθάρεται και πληρούται με φως, τα μελανά σημεία υποχωρούν και σβήνουν αφήνοντας κενά που - όπως ακριβώς στους φυσικούς νόμους - τα αντίθετά τους έρχονται να πληρώσουν τη Θέση τους. Κι αυτό, με τέτοιον τρόπο που τελικά το δημιουργημένο αποτέλεσμα να στηρίζεται και στις δύο πλευρές, Θέλω να πω στο "εδώ" και στο "επέκεινα". Ο Ηράκλειτος δεν είχε ήδη μιλήσει για μιαν "εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονίην";

Εάν είναι ο Απόλλων ή η Αφροδίτη, ο Χριστός ή η Παναγία, που ενσαρκώνουν και προσωποποιούν την ανάγκη να δούμε υλοποιημένο εκείνο που σε ορισμένες στιγμές διαισθανόμαστε, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η αναπνοή της αθανασίας που μας επιτρέπουν. Η Ποίηση οφείλει, κατά την ταπεινή μου γνώμη, πέραν από συγκεκριμένα δόγματα, να επιτρέπει αυτή την αναπνοή.

Πώς να μην αναφερθώ εδώ στον Φρειδερίκο Χαίλντερλιν, τον μεγάλο ποιητή που με το ίδιο πνεύμα εστράφηκε προς τους Θεούς του Ολύμπου και προς τον Ιησού; Η σταθερότητα που έδωσε σ' ένα είδος οράματος είναι ανεκτίμητη. Και η έκταση που μας αποκάλυψε μεγάλη. Θα έλεγα τρομακτική. Αυτή άλλωστε είναι που τον έκανε, όταν μόλις ακόμη άρχιζε το κακό που σήμερα μας πλήττει, ν' ανακράξει: Wozu Dichter in durftiger Zeit!

Oι καιροί, φευ, εστάθηκαν ανέκαθεν για τον άνθρωπο durftiger. Αλλά και η ποίηση ανέκαθεν λειτουργούσε. Δύο φαινόμενα προορισμένα να συνοδεύουν την επίγεια μοίρα μας και που το ένα τους αντισταθμίζει το άλλο. Πώς αλλιώς. Αφού και η νύχτα και τ' άστρα μας γίνονται αντιληπτά χάρη στον ήλιο. Με τη διαφορά ότι ο ήλιος, κατά τη ρήση του αρχαίου σοφού, εάν υπερβεί τα μέτρα καταντά "ύβρις". Χρειάζεται να βρισκόμαστε στη σωστή απόσταση από τον ηθικόv ήλιο, όπως ο πλανήτης μας από τον φυσικόν ήλιο, για να γίνεται η ζωή επιτρεπτή. Mας έφταιγε άλλοτε η αμάθεια. Σήμερα μας φταίει η μεγάλη γνώση. Δεν έρχομαι μ' αυτά που λέω να προστεθώ στην μακρά σειρά των επικριτών του τεχνικού μας πολιτισμού. Μια σοφία παλαιή όσο και η χώρα που μ' εξέθρεψε, μ' εδίδαξε να δέχομαι την εξέλιξη, να χωνεύω την πρόοδο μαζί με όλα της τα παρεπόμενα, όσο δυσάρεστα και αν μπορεί να είναι αυτά.

Τότε όμως η Ποίηση; Τι αντιπροσωπεύει μέσα σε μια τέτοια κοινωνία; Απαντώ: τον μόνο χώρο όπου η δύναμη του αριθμού δεν έχει πέραση. Και ακριβώς, η εφετεινή απόφασή σας να τιμήσετε στο πρόσωπό μου την ποίηση μιας μικρής χώρας δείχνει σε πόσο αρμονική ανταπόκριση βρίσκεστε με την χαριστική αντίληψη της τέχνης, την αντίληψη ότι η τέχνη είναι η μόνη εναπομένουσα πολέμιος της ισχύος που κατήντησε να έχει στους καιρούς μας η ποσοτική αποτίμηση των αξιών.

Είναι, το ξέρω, άτοπο ν' αναφέρεται κανείς σε προσωπικές περιπτώσεις. Και ακόμη πιο άτοπο να επαινεί το σπίτι του. Είναι όμως κάποτε απαραίτητο, στον βαθμό που αυτά βοηθούν να δούμε πιο καθαρά μιαν ορισμένη κατάσταση πραγμάτων. Και είναι σήμερα η περίπτωση. Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμισι χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στη υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω όχι διόλου για να υπερηφανευθώ αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μια Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. - χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρισμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας. Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος εικοσιπέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μην γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Nα τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. Το παρουσιάζει ανάγλυφα η νέα ελληνική ποίηση.

Η σφαίρα που σχηματίζει η νέα ελληνική ποίηση έχει, θα μπορούσε να πει κανείς, όπως κάθε σφαίρα δύο πόλους: τον βόρειο και τον νότιο. Στον ένα τοποθετείται ο Διονύσιος Σολωμός που από την άποψη της εκφραστικής επέτυχε - προτού υπάρξει ο Mallarmé στα ευρωπαϊκά γράμματα - να χαράξει με άκρα συνέπεια και αυστηρότητα την αντίληψη της καθαρής ποίησης με όλα της τα παρεπόμενα: να υποτάξει το αίσθημα στη διάνοια, να εξευγενίσει την έκφραση και να δραστηριοποιήσει όλες τις δυνατότητες του γλωσσικού οργάνου προς την κατεύθυνση του Θαύματος. Στον άλλο πόλο, τοποθετείται ο K. Π. Καβάφης, αυτός που παράλληλα με τον T. S. Eliot έφτασε στην άκρα λιτότητα, στη μεγαλύτερη δυνατή εκφραστική ακρίβεια, εξουδετερώνοντας τον πληθωρισμό στην διατύπωση των προσωπικών του βιωμάτων.

Ανάμεσα στους δύο αυτούς πόλους κινήθηκαν οι μεγάλοι μας άλλοι ποιητές, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Κωστής Παλαμάς, ο Άγγελος Σικελιανός, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιώργος Σεφέρης, άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο προς το ένα ή το άλλο από τα δύο άκρα. Αυτή είναι μια πρόχειρη και όσο γίνεται πιο σχηματική χαρτογράφηση του νεοελληνικού ποιητικού λόγου. Το πρόβλημα για μας που ακολουθήσαμε, ήτανε να επωμιστούμε τα υψηλά διδάγματα που μας κληροδότησαν και, ο καθένας με τον τρόπο του, να τ' αρμόσουμε πάνω στη σύγχρονη ευαισθησία. Πέραν από τα όρια της τεχνικής, οφείλαμε να φτάσουμε σε μια σύνθεση που από το ένα μέρος ν' αναχωνεύει τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης και από το άλλο να εκφράζει τα κοινωνικά και ψυχολογικά αιτήματα της εποχής μας. Με άλλα λόγια, να φτάσουμε να προβάλλουμε τον τύπο του "Ευρωπαίου - Έλληνα". Δεν μιλώ για επιτυχίες, μιλώ για προσπάθειες. Οι κατευθύνσεις είναι που έχουν σημασία για τον μελετητή της Λογοτεχνίας.
ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ Ο ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΣ ΠΕΠΟΣ