ΑΡΘΟΥΡ ΣΟΠΕΝΑΟΥΕΡ: ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

1) Σε κάθε ατυχία, σε κάθε βάσανο, τη μεγαλύτερη παρηγοριά τη βρίσκουμε, παρατηρώντας την κατάσταση εκείνων πού είναι περισσότερο από μας δυστυχισμένοι.

2) Ή ανθρωπότητα μπορεί να συγκριθεί μ ένα κοπάδι, πού παίζει ήσυχο στο λιβάδι, ενώ o χασάπης διαλέγει με το μάτι μέσα απ το κοπάδι τα ζωντανά πού θα σφάξει. Τις μέρες της ευτυχίας μας, εμείς ούτε υποπτευόμαστε καν ποια συφορά κείνη την ίδια ώρα μας ετοιμάζει ή τύχη — αρρώστια, καταδίωξη, καταστροφή, ακρωτηριασμό, τύφλωση, τρέλα, θάνατο, ή ό,τι άλλο.

3) Σε κάθε τι πού θέλουμε να κάνουμε δικό μας, βρίσκουμε αντίσταση κι αντίδραση. 'Όλα έχουν μια δική τους θέληση εχθρική πού πρέπει να τη δαμάσουμε. Στη ζωή των λαών ή ιστορία δε σημειώνει παρά πολέμους και ταραχές. Τα χρόνια της γαλήνης φαίνονται σχεδόν ανάπαυλες σύντομες, διαλείμματα, τυχαία συμβάντα. Κατά τον ίδιο τρόπο ή ζωή των ατόμων είναι μια αδιάκοπη πάλη, κι όχι μόνον ενάντια σ’ αφηρημένα κακά, όπως ή φτώχεια και η πλήξη αλλά και πάλη ενός ανθρώπου εναντίον ενός άλλου. Σε κάθε περίσταση βρισκόμαστε απέναντι σ’ έναν αντίπαλο, κι όλη ή ζωή είναι ένας πόλεμος αδιάκοπος, πού σ’ αυτόν υποκύ­πτουμε κρατώντας ακόμη σφιχτά στα χέρια τα όπλα.

4) Στα βάσανα της ύπαρξής μας προσθέτεται ακόμα και το τρέξιμο τού χρόνου, πού μάς σπρώχνει χωρίς ν’ αφήνει να πάρουμε αναπνοή, χτυπώντας τον καθένα στις πλάτες με το βούρδουλα του τυράννου. Εκείνοι μόνο πού έχουν δοθεί στην πλήξη σώζονται απ’ την καταδίωξή του.

5) Ενώ ως τη μέση του δρόμου της ή ζωή είναι ένας αχόρταγος πόθος για την ευτυχία, από κει και πέρα απεναντίας είναι πάντα κυριευμένη από ένα καταθλιπτικό αί­σθημα αγωνίας, γιατί από κείνη την ώρα όλοι, ποιος λίγο και ποιος πολύ, αρχίζουν να βλέπουν καθαρά πώς ή ευτυχία είναι μια μάταιη χίμαιρα, και μονάχα ό πόνος είναι αληθινός. Για αυτό, οι άνθρωποι πού έχουν κρίση, ζη­τάνε ν αποφεύγουν να υποφέρουν μάλλον παρά να νιώθουν έντονες απολαύσεις, και να δημιουργήσουν κατά ένα κάποιο τρόπο μια κατάσταση πού τίποτα να μη τούς λαβώνει.

6) Κατά την παιδική μου ηλικία δε μπορούσα ν’ ακούσω το κουδούνι του σπιτιού να χτυπά χωρίς να αισθανθώ μια ξαφνική χαρά κι’ έλεγα από μέσα μου: «Πόσο ωραία, μα την αλήθεια! Κάτι νέο θάναι!» Με το πέρασμα τού και­ρού όμως, διδαγμένος απ’ την πείρα της ζωής, όταν άκουγα τον ίδιο θόρυβο, έμπαινα σ’ ανησυχία, τόσο πού συλλο­γιζόμουν: «Ωιμέ! Τί νέο τάχα να συμβαίνει;»

7) Στη γεροντική ηλικία, πάθη και πόθοι σβήνουν το ένα έπειτα απ’ το άλλο, όσο τα αντικείμενα τους χάνουν τη σημασία πούχαν άλλοτε. Ή ευαισθησία μετριάζεται, ή δύναμη της φαντασίας γίνεται ολοένα πιο αδύνατη, οι εικόνες ξεθωριά­ζουν, οι εντυπώσεις δεν αποτυπώνονται πια στη συνείδηση μόνο διαλύονται χωρίς ν’ αφήνουν κανένα σημάδι τους, οι μέρες κυλούν ή μια πάνω στην άλλη, τίποτα πια δεν προκαλεί ενδιαφέρον, όλα στη ζωή χάνουνε το χρώμα τους. Κάτω απ’ το βάρος των χρόνων, ό άνθρωπος δεν περπατά παρά τρικλί­ζοντας ή μαζεύεται σε μια γωνιά για ν’ αναπαυτεί, καταντών­τας ίσκιος του εαυτού του, το φάντασμα σχεδόν εκείνου πού ήταν άλλοτε, ώσπου έρχεται κι ό θάνατος. Τί του μένει να σκοτώσει; Μια μέρα ή αποκάρωση μεταβάλλεται σε στερνό ύπνο, και τα όνειρα του...

8) A! να το πρόβλημα που πάνω σ’ αυτό βασανίστηκε ο Άμλετ στον περίφημο μονόλογο. Εγώ λέω πώς από τώρα ονειρευόμαστε.

9) Όποιος βγήκε απ’ την πλάνη των πρώτων νεανικών ονείρων του, αν θησαύρισε τη δική του και την ξένη πείρα, αν μελέτησε την ιστορία των περασμένων ή είναι ενήμερος των συμβάντων της εποχής του, αν δεν έχει το νου του θο­λωμένο από ριζωμένες προλήψεις, πρέπει να φτάσει σ’ αυτό το συμπέρασμα: πώς ο ανθρώπινος κόσμος είναι παραδομένος στην τύχη και στην πλάνη, κι απ’ αυτές, δίχως να γίνεται λόγος καν για αίσθημα συμπόνιας, κυριαρχείται και διευθύνεται τυχαία, ενώ ή τρέλα και ή μοχθηρία βοηθούν με το αδιάκοπο στριφογύρισμα του βούρδουλα τους.

10) Μ’ αυτόν τον τρόπο, εκείνο το λίγο καλό πού μπορεί να γεννηθεί μέσα στους ανθρώπους μπορεί να έρθει στο φως μόνο υστέρα από αμέτρητους πόνους. Αν υπάρχει μια ευγενι­κή και φρόνιμη ιδέα, με μεγάλο κόπο θα βρει τρόπο να γίνει γνωστή, να κατανοηθεί, να πραγματοποιηθεί, ενώ το παρά­δοξο και το ψεύτικο μέσα στη σφαίρα των ιδεών, ή αισχρότη­τα κι η χυδαιότητα στην τέχνη, η μοχθηρία κι η πονηριά στην πρακτική ζωή, απολαύουν απόλυτο κι αδιάκοπο θρίαμβο.

11) Μια ψηλή σκέψη, ένα υπέρτερο έργο φαίνονται σαν εξαί­ρεση, σαν απρόβλεπτο γεγονός, παράξενο, ανήκουστο, μεμο­νωμένο παράδειγμα, σαν αερόλιθος, δημιούργημα άλλης τάξης πραγμάτων από κείνη πού μάς κυβερνά. Αν έπειτα κοιτάξουμε την τύχη των ατόμων, βλέπουμε πώς ή ιστορία κάθε ζωής είναι πάντα ή ιστορία ενός βασανιστηρίου, γιατί, οποιοδήποτε δρόμο κι αν διαλέξει κανείς, δε θα χει παρά μια αδιάκοπη σειρά από αποτυχίες κι ατυχίες, πού καθένας κρύβει με προσοχή, γιατί ξέρει ότι, αντί να εμπνεύσει στους άλλους συμπάθεια ή συμπόνια, θα τούς έδινε την ευχαρί­στηση εκείνη πού νιώθουν όλοι σαν συλλογίζονται τις ατυχίες των άλλων, απ’ τις όποιες εκείνη τη στιγμή αυτοί δεν υποφέρουν.

12) Συνεπώς είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς έναν άνθρωπο, πού φτασμένος στο τέλος της ζωής του, αν θέλει νάναι συγχρόνως ειλικρινής και φρόνιμος, να εύχεται να ξαναρχίσει απ την αρχή, και να μην προτιμά απεναντίας να πέσει στο μηδέν της ανυπαρξίας.

13) Δεν υπάρχει κάτι σταθερό στην ασταθή ζωή· ούτε ατέλειω­τος πόνος, ούτε αιώνια ευχαρίστηση, ούτε εντύπωση πού ν’ αντέχει, ούτε ενθουσιασμός πού να μην ξεθυμαίνει, ούτε ψηλή ιδέα πού να στέκει ακλόνητη σαν κανόνας σ’ ολόκληρη την ύ­παρξη. Όλα διαλύονται στο χείμαρρο των χρόνων. Τα λε­πτά της ώρας, τα αναρίθμητα άτομα των μικρών πραγμάτων, θρύψαλα κάθε ενέργειας μας, είναι οι σκώροι πού τρώνε κάθε ευγενική και τολμηρή επιχείρηση. Τίποτα δεν παρουσιάζεται το σοβαρό στη ζωή. Ό βούρκος δεν αξίζει τον κόπο. Πρέπει να θεωρούμε τη ζωή σαν ένα αδιάκοπο ψέμα, στα μικρά όσο και στα σημαντικά πράματα-Υποσχέθηκε; Δε θα κρατή­σει την υπόσχεση, εκτός αν θέλει να δείξει πόσο λίγο ποθη­τό ήταν εκείνο πού ποθούσαμε. Πότε η ελπίδα παίζει με μας, και πότε το ελπιζόμενο πράμα. Μάς έδωσε κάτι; Αυτό το έκανε μόνο για να μπορέσει να μάς το ξαναπάρει. Ή απόσταση, σα με μαγική τέχνη, μάς κάνει να φανταστούμε παράδεισους. Αλλά να πού διαλύονται σαν οπτασίες μόλις αφήσουμε να κυριευτούμε απ’ τη γοητεία τους.

14) Ή ευτυχία είναι λοιπόν πάντα ή στο μέλλον ή στο πα­ρελθόν, ενώ το παρόν μοιάζει μ’ αλαφρό συννεφάκι, πού ό αγέρας το σεργιανίζει πάνω απ’ τον ηλιοφώτιστο κάμπο. Μπροστά του, πίσω του, γύρω του, όλα λάμπουν στον ήλιο. Αυτό μόνο ρίχνει παντού άπ’ όπου περνά, έναν ίσκιο.

*Σκέψεις και αποσπάσματα, Άρθουρ Σόπεναουερ, Εκδόσεις Γκοβοστή

Ετικέτες: ΑΡΘΟΥΡ ΣΟΠΕΝΑΟΥΕΡ: ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ, ΑΡΘΟΥΡ ΣΟΠΕΝΑΟΥΕΡ, ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ
Πηγή: http://philipposphilios.com
Ανιχνευτής Επικούρειος Πέπος.