"ΜΑΝΑ"
Γεράσιμος Μαρκοράς
Μάνα! Δεν βρίσκεται λέξη καμία
να’ χει στον ήχο της τόση αρμονία,
σαν ποιος να σ’ άκουσε με στήθος κρύο,
όνομα θείο;
Παιδί από σπάργανα ζωσμένο ακόμα,
με χάρη ανοίγοντας γλυκά το στόμα,
γυρνάει στον άγγελο που τ’ αγκαλιάζει
και Μάνα! κράζει.
Στον κόσμο τρέχοντας ο νέος διαβάτης
πέφτει στ’ αγνώριστα βρόχια τσ’ απάτης,
και αναστενάζοντας, Μάνα μου! λέει,
Μάνα! και κλαίει.
Της νιότης φεύγουνε τ’ άνθια κ’ η χάρη
τριγύρω σέρνεται με αργό ποδάρι,
ώσπου στην κλίνη του, σα βαρεμένος,
πέφτει ο καημένος.
Και πριν την ύστερη πνοή του στείλει,
αργά ταράζονται τα κρύα του χείλη,
και με το Μάνα μου! πρώτη φωνή του,
πετά η ψυχή του.
Στέλιος Σπεράντσας "Η μανούλα"
Ποιός την κούνια μας κουνάει,
όταν είμαστε μικράκια;
Ποιός χαμογελά στο πλάι
και γλυκά μας λέει λογάκια
και τον ύπνο προσκαλεί;
Η αμά μας η καλή!
Τα μαλλιά μας ποιός χτενίζει;
Ποιός μας καμαρώνει, αλήθεια;
Ποιός παιχνίδια μας χαρίζει;
Ποιός μας λέει τα παραμύθια
στη φωτίτσα μας σιμά;
Η γλυκιά μας η μαμά!
Κι όταν κάποτε ένα στόμα
κάτι με θυμό μας λέει,
κι όταν παρακούμε ακόμα,
ποιός πονεί και σιγοκλαίει
κι έχει πίκρα στην καρδιά;
Πάντα η μάννα μας, παιδιά!
Επικούρειος Πέπος.
Μανούλα.
Εντύθει η μανούλα μας
Με φτερά αγγέλου
Και πάει ν' αρμενίσει
Στα πελάγη τ' ουρανού.
🌻🌻🌻
Πολύ θα θέλαμε μανούλα
Να φτερουγίσεις πίσω
Ν' ακούσουμε ξανά
Τη γλύκα της φωνής σου.
🌻🌻🌻
Άκου γιόκαμ να σου πω,
Αυτό που μου ζητάς
Θα τόθελα κι εγώ!!
Μα όπως ξέρεις δεν μπορώ!
🌻🌻🌻
Αλλά, για πάντα να θυμάσαι
Πως της μάνας η καρδιά
Θα βρίσκεται κοντά σας
Σε σας και στα παιδιά σας.
🌷🌷🌷
Της Μανούλας η καρδιά/
Είναι πάντα πιο πλατιά/
Κρύβει μέσα θησαυρούς/
Κόρες, γιους, εγγονές και εγγονούς.
26 Νοεμβρίου 2020 - 2019 ένας χρόνος μετά...
Η μητέρα μου ως Βασιλική Κοτσιαμπασάκου γεννήθηκε στη Μεσοχώρα Τρικάλων το 1928 στις 25 Δεκεμβρίου. Κόρη της Αλεξάνδρας και του Στυλιανού Κουτσιαμπασάκου.
Είχε ακόμα δύο αδερφές, την Μαρία, η οποία μας αποχαιρέτησε το 2017 και την Ευαγγελία η οποία ζει στο Φλαμούλι.
Η γονείς της λόγω του εμφυλίου αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Μεσοχώρα και βρέθηκαν στο Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι.
Εκεί την συνάντησε ο πατέρας μου, την ερωτεύτηκε και της έκανε πρόταση γάμου την οποία και αποδέχτηκε η μητέρα μου.
Χάρη σ' αυτόν το γάμο γεννήθηκα εγώ ο Επικούρειος Πέπος, ο Καπτάν Αλέξανδρος που από θαλασσόλυκος έγινε βιβλιοπώλης, και ο πρωτότοκος γιός ο Βασίλης.
Η Βασιλική Κουτσιαμπασάκου - Γκοβίνα, σπάνιο πράγμα για εκείνα τα χρόνια, είχε τελειώσει το σχολείο και λόγω του πολέμου, και μετά του εμφυλίου αναγκάστηκε να μην πάει γυμνάσιο.
Κρίμα γιατί ήταν πανέξυπνη και είχε μεγάλη έφεση προς τα γράμματα.
Αφού δεν μπόρεσε να γίνει ζωγράφος αποφάσισε να κάνει τα πιο όμορφα κεντήματα.
Είναι γενικώς αποδεκτό πως τα κεντήματα της μανούλας μου ήταν πίνακες ζωγραφικής με καταπληκτική αισθητική και ποιότητα.
Το 2015 έπαθε το πρώτο εγκεφαλικό, οι γιατροί, μάς είχαν πει τότε, πως σε λίγες μέρες οι μητέρα μου θα μας αποχαιρετούσε.
Χάρη στον εγγονό της, τον μάγο της φυσικοθεραπείας, τον Αστροτόμ και την ανεπανάληπτη φροντίδα που είχε, κατάφερε η μανούλα μου να επανέλθει σε μεγάλο βαθμό και να ζήσει ακόμα 50 μήνες.
50 μαγικοί μήνες, γεμάτοι από αγάπη, στοργή, φροντίδα, παρέα, κουβεντούλα, ταξιδάκια, καλό φαγητό, αγκαλίτσες, τραγουδάκια, ποιήματα και όχι μόνο.
Εκείνο το πρωινό της 10της Νοεμβρίου τίποτα κακό δεν φαινόταν στον ορίζοντα, όλα έγιναν κανονικά και κατά τις 09:30 ξάπλωσε.
Λίγα λεπτά μετά την επισκέφτηκε η Λαμπρινή και είχαν την καθημερινή κουβεντούλα. Η μανούλα μου έλεγε στην Λαμπρινή:
Καρπουστάλι μου!!
Μπουκέτο μου!!!
Μπουμπούκι μου!!!
Τριαντάφλλο μου!!!
Νιτσάκι μου!!!
Στο πρόσωπο της Λαμπρινής αντίκριζε την κόρη που δεν έκανε. Η σχέση της με την Λαμπρινή ήταν ξεχωριστή.
Η Λαμπρινή την αγαπούσε σαν μητέρα της, όταν ήταν μικρή ερχόταν στην αυλή και για την Λαμπρινή η μητέρα μου ήταν η "δασκάλα της" και για την μητέρα μου ήταν η πιο καλή μαθήτρια.
Ας μη ξεχνάμε πως από τις τρεις νύφες επέλεξε την Λαμπρινή για να της παραδώσει την τσάντα όπου είχε τα απαραίτητα για το μεγάλο ταξίδι!!!
Ως γιός οφείλω να πω ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ στην Μοναδική!! Λαμπρινή πρωτίστως, και στην κόρη μου Βασιλική γιατί αυτά τα τέσσερα χρόνια που η μανουλογιαγιούλα μας ήταν κοντά μας την είχαν στα ώπα ώπα!!!
Την είχαμε σαν βασίλισσα!!
Η μανούλα μου τα αναγνώριζε όλα αυτά και μας φιλούσε τα χέρια, μας γέμιζε με φιλάκια και γλυκόλογα.
Η μανούλα μου είχε ένα κόλλημα με την θρησκεία, και παρ' ό,τι είχε πάθει το εγκεφαλικό επεισόδιο θυμόταν να λέει το πιστεύω και το πάτερ ημών.
Όταν ήταν καλά, πρίν το εγκεφαλικό δηλαδή, η μητέρα μου έλεγε το πιστεύω στην εκκλησία.
Και φυσικά είχε φτιάξει τα καλύτερα κεντήματα, και έφτιαχνε και τα καλύτερα πρόσφορα.
Ήταν μία από τις πιο καλές χριστιανές σύμφωνα με την διδασκαλία του ιδρυτή.
Ας επιστρέψω όμως στην 10τη Νοεμβρίου, η Λαμπρινή μετά την κουβεντούλα που είχε με την πεθερά της βγήκε στον κήπο και επέστρεψε περίπου σε ένα τέταρτο.
Όταν ξαναμπήκε στο δωμάτιο παρατήρησε πως κάτι δεν πήγαινε καλά, αλλά θεώρησε πως η μανούλα μου έβλεπε κάποιο όνειρο.
Όταν σε λίγο μπήκα εγώ στο δωμάτιο πάγωσα!!
Κατάλαβα πως η μανούλα μου δεν ήταν καλά, άμεσα σήμανα συναγερμό, το μυαλό μου πήγε σε επιληπτικό επεισόδιο.
Ήρθε το ασθενοφόρο και καταλήξαμε στο νοσοκομείο Γεννηματά όπου η νευρολόγοι αποφάνθηκαν πως ήταν αιμορραγικό εγκεφαλικό.
Στο νοσοκομείο μείναμε 11 μέρες, και είχαμε 24ωρη βάρδια κοντά της γιατί η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη και υπήρχε ο κίνδυνος να μας αποχαιρετήσει, μετά πήγαμε στο σπίτι όπου για της επόμενες 7 μέρες ήμουν ο φύλακας άγγελος της.
Ήμουν δίπλα της συνέχεια, κοιμόμουν στο διπλανό κρεβάτι, ήθελα ν' ακούω την αναπνοή της.
Η κατάσταση φαινόταν πως ήταν μη αναστρέψιμη, η μανούλα μου είχε αρχίσει να κάνει check in!! για το μεγάλο ταξίδι προς τη χώρα των Μακάρων!!
Φαντάζομαι την έκπληξη τής μητέρας μου όταν θα συναντήσει εκεί την αδερφή της την Μαρούλα και τη νύφη της την Ελένη.
Φθάνουμε στην Δευτέρα 25 Νοεμβρίου και το βράδυ κατά τις 23:00 που ήρθε ο Αλέκος, το στερνοπούλι της καταλάβαμε πως η γιαγιά ήταν σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση.
Όσο πέρναγε η ώρα η κατάσταση χειροτέρευε, μετά τις 02:30 ήταν πασιφανές πως η μανούλα θα άφηνε την τελευταία της πνοή στην αγκαλιά μας.
Ήμασταν εκεί η Λαμπρινή, ο Αλέκος κι εγώ.
Κατά τις 03:00 ξεψύχησε η μανούλα μου στην αγκαλιά μου, της έκλεισα τα ματάκια της με φιλάκια!!!
Το απόγευμα στις 15:00 στο νεκροταφείο του χωριού μας στο Μαγευτικό και Πανέμορφο Γοργογύρι 🎨 έγινε η κηδεία.
Μανούλα σ' ευχαριστώ, σ' ευχαριστώ για όλα,
Σ' ευχαριστώ για τις θυσίες που έκανες για να μας μεγαλώσεις,
Σ' ευχαριστώ για την προσφορά σου,
Σ' ευχαριστώ που είχες μεγαλώσει τα παιδιά μας,
Σ' ευχαριστώ που η μόνη σου ασχολία ήταν η οικογένεια σου,
Σ' ευχαριστώ που με τις μεγάλες σου φτερούγες προστάτευες όλους μας,
Σ' ευχαριστώ για τα αριστουργήματα που χάρισες στις νύφες, στα εγγόνια, στις ανιψιές σου, στις κόρες των ανιψιών σου, στις αδερφές σου και όχι μόνο.
Σ' ευχαριστώ που τα τελευταία 4 χρόνια μας χάρισες απίθανες στιγμές που μόνο μία μάνα μπορεί να προσφέρει.
Σ' ευχαριστώ που μας παρότρυνες να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι,
Σ' ευχαριστώ που μου χάρισες τα γονίδια του καλλιτέχνη και έγινα ένας ζωγράφος μελλοντικής φήμης,
Σ' ευχαριστώ που μου χάρισες τα γονίδια του ποιητή με αποτέλεσμα να έχω ήδη εκδώσει τις τρεις πρώτες ποιητικές μου συλλογές.
Σ' ευχαριστώ για τα γονίδια του λογοτέχνη που μου χάρισες με αποτέλεσμα να προσδοκώ να εκδώσω κι εγώ κάποια στιγμή το πρώτο μου βιβλίο.
Σ' ευχαριστώ γιατί χάρη στην δική σου επίβλεψη και του πατέρα ολοκληρώθηκε το σπίτι στο χωριό,
Σ' ευχαριστώ για την τόση αγάπη που είχες για την Λαμπρινή,
Σ' ευχαριστώ που ήσουν βιβλιόφιλη.
Σ' ευχαριστώ!!
Σ' ευχαριστώ!!
Σ' ευχαριστώ!!
Επίσης θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους παραβρέθηκαν στον αποχαιρετισμό της μανούλας μου και ειδικότερα σ' αυτούς που δεν μένουν στο χωριό και ήρθαν άλλοι από Τρίκαλα, Φάρσαλα και κάποιοι διαχρονικοί φίλοι από Αθήνα.
Μέχρι και ο καιρός συνωμότησε, είχαμε έναν καταπληκτικό καιρό, μέχρι και ο ήλιος αποχαιρέτησε την μανούλα μου.
Κατά γενική ομολογία η μητέρα μου ήταν πολύ όμορφη!!!
Την μανούλα μου την αποχαιρέτησα με ένα κείμενο που είχε γράψει ή ίδια, και με ένα ποίημα που είχα γράψει εγώ στο νοσοκομείο όταν βρισκόμουν δίπλα στο κρεβάτι της.
Οφείλω να ευχαριστήσω τα φιλαράκια μου για την συμπαράσταση τους και για τον καλό - παρηγορητικό τους λόγο.
Οι φίλοι είναι το άλας της γης.
Μανούλα σε χαιρετώ με σεβασμό και αγάπη.
Θα συνεχίσεις να υπάρχεις στον παράδεισο της μνήμης μας για όσο ζούμε.
Αντίο γλυκιά μου Μανούλα.
Ο γιόκας σου, ο Επικούρειος Πέπος.
Η μανούλα μου πριν λίγο έγινε άγγελος!!!!
Από χθες μπήκα κι εγώ στο κλάμπ της ομάδας όλων αυτών που είναι πια ορφανοί από πατέρα και μητέρα.
Θέλω να σας εκμυστηρευτώ το εξής: όταν κατάλαβα πως η μανούλα μου άφησε την τελευταία της πνοή στη αγκαλιά μου ένιωσα κάτι μέσα μου να ξεριζώνεται!!
Αυτή είναι η αλήθεια, όταν χάνουμε την μητέρα μας χάνουμε τις ρίζες μας.
Σας χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια -παρ'αυτά- διάθεση ο Επικούρειος Πέπος
Πάμε τώρα στα καθ'ημάς, σήμερα με πήρε τηλέφωνο η Περικτιόνη και η Μνημοσύνη για να με ρωτήσουν γιατί ενώ η μανούλα μου έχει τρεις γιους ζήτησε από μένα, τον μεσαίο να της κλείσει τα μάτια όταν έρθει η ώρα της αναχώρησης;
Και επειδή πιθανόν να υπάρχουν και κάποιοι άλλοι με την ίδια απορία, έκανα μια κουβέντα - μ' έναν μαγικό τρόπο - με την μανούλα σχετικά μ' αυτό, και ιδού οι απαντήσεις, σας στέλνω πιο κάτω αυτά που μου είπε:
Γιόκα μου επέλεξα εσένα γιατί:
Α) θα ήθελα να έχω έναν ποιητικό θάνατο μιας κι εσύ έχεις ήδη εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές.
Β) γιατί ως ζωγράφος που είσαι ανήκεις στους ευαίσθητους, ειδικότερα το συμβολικό έργο σου με τις βάρκες του Χάροντα είναι ένα κορυφαίο έργο.
Γ) γιατί ως φίλος του μέγιστου φιλολόγου, συγγραφέα, φιλοσόφου Ηλία Γιαννακόπουλο ίσως γράψεις κάποια στιγμή ένα βιβλίο για μένα, θυμάσαι που σας έλεγα πες μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι;
Δ) γιατί εσύ είσαι δοτικός και μη ξεχνάς πως ήταν και επιθυμία του πατέρα σου, θυμάσαι όταν ζούσε και μας κάλεσε μια μέρα στο μπαλκόνι για να μας πει την ιστορία του ονόματός σου; Θα θυμάσαι πιστεύω πως εκείνη την ημέρα είχε πει επίσης:
"Άκου Επίκουρε όταν πεθάνουμε θέλω να μας κλείσεις εσύ τα μάτια."
Ε) γιατί γιόκα μου έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή μας που πρέπει να πούμε ένα μεγάλο ΝΑΙ! ή ένα μεγάλο ΟΧΙ! εσύ όταν επρόκειτο για τους γονείς σου ήσουν πάντα στην πρώτη γραμμή για προσφορά λέγοντας ένα μεγάλο ΝΑΙ!
Ζ) γιατί γιόκα μου τα τελευταία 4 χρόνια που είχα την περιπέτεια της υγείας μου ειδικότερα εσύ και και η Λαμπρινή κάνατε πολλές θυσίες για μένα, αυτό δεν θα το ξεχάσω ποτέ.
ΥΓ. Κάπως έτσι αγαπητέ/ή φίλη/ε βιώνω κι εγώ τη νέα πραγματικότητα με την μητέρα μου, ως μία εμπειρία που θ' αποκτήσω και όχι ως πρόβλημα. Σκέφτομαι μερικές φορές το πόσες φορές βρέθηκαν οι μανάδες μας μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις που όμως όχι απλά δεν τις βίωσαν ως πρόβλημα, αλλά αντιθέτως τις διαχειρίστηκαν ως εμπειρία, και μάλιστα χωρίς να βαριαναστενάξουν ποτέ, να γιατί οι μανάδες μας είναι ηρωικές μορφές που χρήζουν τον ανάλογο σεβασμό και φροντίδα.
Ένας χρόνος πέρασε/
Χωρίς την παρουσία σου/
Τι κι αν ήσουν 92;/
Για μας ήσουν η μπέμπα μας/
Αχ! Μανούλα!!
Επιμέλεια κειμένου
Επικούρειος Πέπος.
ΑΝΤΙΟ ΜΑΝΟΥΛΑ Σ' ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.
