Το χρονικό μιας καλλιτεχνικής επίσκεψης στο νέο ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΙΖΑΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΗ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ από τους: Μελισσάνθη, Δολέντσια και Επικούρειου Πέπου. Πρώτη ανάρτηση Δεκέμβριος 2019

Φίλες και φίλοι καλησπέρα, η σημερινή μέρα ήταν λίγο ξεχωριστή γιατί το πρόγραμμα είχε επίσκεψη στο νέο Μουσείο Γουλανδρή που βρίσκεται στο Παγκράτι. Ήταν μία επίσκεψη που είχαμε προγραμματίσει για την Κυριακή 10 Νοεμβρίου αλλά η έκτακτη επιδείνωση της υγείας της μανούλας μάς ανάγκασε ν' αλλάξουμε τα σχέδια. Επειδή το κλίμα μετά την επιστροφή ήταν λίγο βαρύ η κόρη μου θεώρησε πως η επίσκεψη στο συγκεκριμένο Μουσείο θα ήταν για όλους μας, και ειδικότερα για μένα το καλύτερο γιατρικό της ψυχής. 

Η τέχνη συμβάλλει πάντα στο να βρίσκουμε την ισορροπία μας. Για όσους μένουν Αττική και δεν έχουν επισκεφθεί ακόμα το Μουσείο Γουλανδρή ας φροντίσουν να το πράξουν το συντομότερο δυνατόν.
Για όσους έρχονται ως επισκέπτες ας βάλουν στο πρόγραμμα τους αυτή την επίσκεψη γιατί θα προσφέρουν στους εαυτούς τους το καλύτερο δώρο.

Περάσαμε ένα καταπληκτικό και ονειρεμένο δίωρο όπου η εναλλαγή των χρωμάτων και των εικόνων λειτουργούσαν ως χάδι της ψυχής μας, ήταν όπως το γλυκό χάδι που ξέρουν να δίνουν απλόχερα μόνον οι Μανούλες και η τέχνη.
Μετά από την επίσκεψη ανανεώσαμε το ραντεβού γιατί το Μουσείο διαθέτει και ένα καλλιτεχνικό - ερωτικό καφέ όπου μετά την ξενάγηση προσφέρεται για όμορφες ιστορίες της τέχνης και όχι μόνο, το οποίο σήμερα λόγω της μεγάλης προσέλευσης του κόσμου δεν υπήρχε ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο ελεύθερου χώρου με αποτέλεσμα η κόρη, να μάς πρότεινε να πάμε στον Elvis!! 
Είναι κι' αυτός ένας καλλιτέχνης στο είδος του. Μην ξεχάσετε επίσης να βάλετε στο πρόγραμμα μια επίσκεψη μετά το Μουσείο στον κορυφαίο Elvis!! Για να είμαι δίκαιος ο Elvis είναι εφεύρεση του ηγέτη ο οποίος έχει κάνει την επιστημονική του διατριβή σε γκουρμέ καταστάσεις που έχουν σχέση με τον ουρανίσκο!! 

Μ' αυτά κι αυτά τα ωραία πέρασε η σημερινή μέρα. Μετά την απώλεια της Μανούλας όπου ο πόνος συνεχίζεται, ήταν θαρρώ το καλύτερο κλείσιμο για το 2019. Αποχαιρετήσαμε την καλλιτέχνιδα Βασιλική με καλλιτεχνικές εμπειρίες.
Ελίζα και Βασίλη Γουλανδρή σας ευχαριστούμε.
Φίλες και φίλοι σας χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια - καλλιτεχνική διάθεση ο Επικούρειος Πέπος 🎨
--------------------------------------------------------
Πιο κάτω ακολουθεί περιγραφή από το περιοδικό ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ

Σαν να δανείστηκε το χρώμα από τη διπλανή εκκλησία του Άγιου Σπυρίδωνα, να πήρε το γεωμετρικό σχήμα από το μεσοπολεμικό κτίριο που βρίσκεται στα πόδια του επί της Ερατοσθένους και να επέμεινε στην αρχιτεκτονική πρωτοπορία που απαιτεί ένα σύγχρονο μουσείο, το πολυώροφο κτίριο με πρόσοψη-πλάκες πωρόλιθου που αποκαλύφθηκε στο Παγκράτι είναι το νέο διαμάντι της Αθήνας.

 Όπως ήταν αναμενόμενο, η πρώτη εικόνα του νέου Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή είναι τόσο αποστομωτική όσο και τα ονόματα που έχουν ακουστεί ότι φέρει στη συλλογή του. Πικάσο, Βαν Γκογκ, Μονέ, Ελ Γκρέκο, Ντε Κίρικο, Μιρό και πόσοι ακόμη. Τελικά, μετά από αρκετές αναποδιές και δυσκολίες, το όνειρο του ζεύγους Γουλανδρή γίνεται πραγματικότητα: η αμύθητης αξίας συλλογή που είχαν χτίσει τα χρόνια που συμπορεύονταν βρίσκει μόνιμη έδρα στην πρωτεύουσα και ανοίγεται στο κοινό, σε έναν πολύ εντυπωσιακό μάλιστα χώρο.

Μόλις περάσεις τη βαριά πύλη του μουσείου, από την πλευρά της πλατείας που πλέον έχει αναπλαστεί και είναι πιο πράσινη από ποτέ, βλέπεις στο βάθος του ισογείου την Ελίζα Γουλανδρή διά χειρός Σαγκάλ. Δεν αδίκησε καθόλου την ομορφιά της Αθηναίας ο Γάλλος καλλιτέχνης. Ανάμεσα σε μια πανδαισία χρωμάτων, με τα μεγάλα καστανά της μάτια και την κομψή κορμοστασιά, η σικάτη και διορατική καλλονή που βρισκόταν δίπλα στο γόνο της τρανής εφοπλιστικής οικογένειας αποτυπώνεται γεμάτη υπερηφάνεια – σαν να προοικονομεί άθελά της τη σημερινή ημέρα.

Βρισκόμαστε μια ανάσα πριν από την 2η Οκτωβρίου και τα επίσημα θυρανοίξια. Σε λίγο χιλιάδες κόσμου θα στέκεται μπροστά από αυτό το πορτρέτο. «Είναι από την δεκαετία του ’70, όταν το ζευγάρι έμενε στο Παρίσι», μου λέει με ενθουσιασμό ο διευθυντής του νέου μουσείου, Κυριάκος Κουτσομάλλης. «Είχαν στον κύκλο τους καλλιτέχνες, συγγραφείς, διευθυντές μουσείων, όλα τα μεγάλα ονόματα της εποχής, όπως ο η Κάλλας και o Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, ο Σαγκάλ, ο Αντρέ Μπρετόν, ο Σεζάρ και ο Μπαλτίς, ο Τσαρούχης και ο Μπουζιάνης. Στα γεύματα που έκαναν τότε υπήρχε μια μαγική μείξη ανθρώπων. Πολλές φορές τα άτομα ξεπερνούσαν τα εξήντα ενώ ανάμεσά τους είχα βρεθεί κι εγώ. Καθόντουσαν δίπλα-δίπλα επιφανείς των τεχνών και των γραμμάτων, εφοπλιστές και επιχειρηματίες, γεννώντας πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις για τέχνη, πολιτική, φιλοσοφία και ό,τι μπορείς να φανταστείς».

Ο επικεφαλής του νέου μουσείου, ο οποίος είναι διευθυντής και στο ομώνυμο μουσείο του ιδρύματος στην Άνδρο, συνδέεται βαθιά με την οικογένεια Γουλανδρή – σχέση που πάει πολλά χρόνια πίσω. Ο Κυριάκος Κουτσομάλλης, όταν το ’68 πήγε στη Γαλλία για σπουδές πάνω στην ιστορία και την ιστορία της τέχνης, γνώρισε συμπτωματικά το ζεύγος. Γρήγορα ο Βασίλης και η Ελίζα εκτίμησαν το ποιόν του και τον προσέλαβαν. Οι ικανότητες γραφής του ήταν άριστες σε ελληνικά και γαλλικά, οπότε ανέλαβε στην αρχή χρέη γραμματέα: κρατούσε την ατζέντα τους, δακτυλογραφούσε κείμενα και τους ενημέρωνε για όλα τα πολιτιστικά δρώμενα του Παρισιού. Σιγά-σιγά του εμπιστεύτηκαν την επιμέλεια της συλλογής, από την καταγραφή και τη φροντίδα των έργων μέχρι τις ανταλλαγές σε εκθέσεις και τις δημοπρασίες.

Πρόκειται για οκτακόσιες καρτέλες, στις οποίες έχουμε διακόσια έργα ξένων καλλιτεχνών και περίπου τετρακόσια Ελλήνων, καθώς και αντικείμενα χωρίς μουσειακή αξία – σύνολο που έχει κοστολογηθεί στα τρία δισεκατομμύρια δολάρια από εκτιμητές και δημοσιογράφους του ξένου Τύπου. Από αυτά θα εκτίθενται εκ περιτροπής εκατόν ογδόντα έργα, λόγω περιορισμένου χώρου.

«Λες και ήταν γεννημένο για την τέχνη αυτό το ζευγάρι», συνεχίζει ο ίδιος, «ίσως είναι ο λόγος που παντρεύτηκαν». Οι δυο τους συναντήθηκαν τη δεκαετία του ’50 στην Νέα Υόρκη: εκείνη είχε πάει για σπουδές και εκείνος –ένας, κατά κοινή ομολογία, οξυδερκής επιχειρηματίας– είχε αναλάβει τα ηνία της οικογενειακής εφοπλιστικής εταιρίας, ύστερα από τον πρόωρο θάνατο του αδερφού του. Παντρεύτηκαν και έγιναν εραστές του πολιτισμού. «Η ζωή τους μοιραζόταν σε μουσεία και εκθέσεις, όπερες και θεατρικές παραστάσεις ή μουσικές εκδηλώσεις, ενίσχυαν με χορηγίες πολιτιστικές εκδηλώσεις και υποστήριζαν νέους κυρίως καλλιτέχνες στο ξεκίνημά τους – ήταν πραγματικοί μαικήνες». Αυτό συνεχίστηκε αγόγγυστα μέχρι το θάνατό τους.

Έτσι, με πολλή προσπάθεια και ενδελεχή έρευνα ανά έργο (στους συνεργάτες και συμβούλους της οικογενείας ήταν επίσης ο Μπεγιελέρ, ένας από τους κορυφαίους εμπόρους τέχνης που αυτή τη στιγμή έχει δικό του ίδρυμα στην Βασιλεία), από τις δημοπρασίες κυρίως στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και αλλού, προέκυψε η περιβόητη συλλογή που τώρα παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο σύνολό της, διαλευκαίνοντας όσες αμφιβολίες είχαν ακουστεί όλα αυτά τα χρόνια. Πρόκειται για οκτακόσιες καρτέλες, στις οποίες έχουμε διακόσια έργα ξένων καλλιτεχνών και περίπου τετρακόσια Ελλήνων, καθώς και αντικείμενα χωρίς μουσειακή αξία – σύνολο που έχει κοστολογηθεί στα τρία δισεκατομμύρια δολάρια από εκτιμητές και δημοσιογράφους του ξένου Τύπου. Από αυτά θα εκτίθενται εκ περιτροπής εκατόν ογδόντα έργα, λόγω περιορισμένου χώρου.

Βέβαια, από μέσα, το μέγεθος του μουσείου αποδεικνύεται αρκετά μεγαλύτερο από όσο φαινόταν εξωτερικά. Το επτά χιλιάδων και διακοσίων τετραγωνικών μέτρων κτίριο εξελίσσεται κατά το ήμισυ μέσα στη γη: πέντε από τους έντεκα ορόφους βρίσκονται στο «μείον» του ασανσέρ. Για να ξεκινήσουμε από πάνω προς τα κάτω έχουμε τέσσερα υπέργεια εκθεσιακά επίπεδα για τα έργα της συλλογής –δύο αφιερωμένα στην ελληνική τέχνη και δύο στη διεθνή–, έχουμε το ισόγειο όπου φιλοξενείται το όμορφο πωλητήριο του μουσείο, το -1 για τις περιοδικές εκθέσεις, τη βιβλιοθήκη με τους 5.000 τόμους τέχνης και το παιδικό εργαστήριο στο -2 και ένα πλήρως εξοπλισμένο αμφιθέατρο χωρητικότητας 190 ατόμων με αυτόνομο φουαγιέ και βεστιάριο (συν οθόνη προβολής, μεταφραστική καμπίνα, control room με κονσόλα ήχου και μικρό στούντιο ηχογράφησης) στον όροφο ακριβώς από κάτω. Στα υπόλοιπα μη επισκέψιμα επίπεδα, βρίσκονται τα γραφεία, οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις και λοιποί λειτουργικοί χώροι. Στο κτίριο αναπτύσσονται, επίσης, δύο καφέ-εστιατόρια – το ένα σε πανέμορφο αίθριο-αστικός κήπος και το άλλο σε ταράτσα που βλέπει Ακρόπολη.

Το πιο αξιομνημόνευτο από τα νέο αρχιτεκτόνημα στην Ερατοσθένους, του οποίου η μελέτη ανήκει στο γραφείο Ι. & Α. Βικέλας, είναι πως παρότι εξωτερικά αντιλαμβάνεσαι δύο διαφορετικά κτίριο –αφενός το διατηρητέο μεσοπολεμικό τριώροφο που υπήρχε επί της Ερατοσθένους και αφετέρου το πολυώροφο νέο κτίριο του μουσείο–, εσωτερικά κινείσαι σε ένα ενιαίο χώρο. Οι όροφοι έχουν σχεδιαστεί στο ίδιο ύψος και έχουν ενοποιηθεί. Έτσι, αυξήθηκαν τα τετραγωνικά. Το τελικό αποτέλεσμα δικαιώνει την πολύχρονη αναμονή.

Πηγή: ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ.

Σας ευχαριστούμε Βασίλη και Ελίζα Γουλανδρή γι' αυτό το κόσμημα που οραματιστήκατε, και  που πήρε σάρκα και οστά, χάρη σε σας.